LAATSTE BERICHTEN. Stad en Omgeving. AMSTERDAMSCHE BEURS Het Tsjechische antwoord. Memorandum absoluut onaanvaardbaar. Roosevelt's oproep. Benesj acht oplossing mogelijk. Europa bereidt zich voor. Concessies aan Polen. De indruk te Berlijn. De rijkdommen van Tsjecho Slowakije. Twee autobussen in botsing. 6 Belgische lichtingen onder de wapenen. ui-»/» 5ll' 39»/,-V. 3*/» New-York Londen Berlijn Parijs Zunch Kopenhagen Stockholm Oslo Vorige koers heden 2 DERDE BLAD. In de nota, die Zondag door den Tsjechoslowaakschen gezant aan Hali- fax overhandigd is, zegt de Tsjechoslo- waaksche regeering, dat de eischen van Hitier in hun tegenwoordigen vorm volkomen en onvoorwaardelijk onaanvaardbaar zijn. Tegen deze nieu we eischen, aldus de nota, gevoelt mijn regeering zich genoopt tot den uiter sten tegenstand. Wij zullen ons verzetten en God moge ons bijstaan. Tsjechoslowakije vertrouwt, dat de twee groote westelijke democratiën het zullen bijstaan". Een radiomededeeling. Radio Praag heeft bekend, dat, indien Tsjecho-Slowakije weigert het memoran dum te aanvaarden, dat is omdat het het Engelsch-Fransche plan van 19 September ver te buiten gaat. De door Hitier aan dit memorandum gegeven vorm is voldoende om te bewijzen, dat hij er niet naar streeft een overeenkomst toe te staan en den vrede te handhaven. Benesj heeft Roosevelt op diens bood schap een antwoord gezonden, waarin hij o.a. verklaart, dat, hoewel Tsjecho-Slowa- kije tijdens de onderhandelingen reeds zeer groote offers heeft gebracht, offers die zijn vitale belangen raken, de regeering de on derhandelingen niet afbreekt daar zij het conflict met vreedzame middelen, door een accoord geregeld wil zien. Ik geloof zelfs thans nog, aldus Benesj, dat het conflict in een geest van rechtvaardigheid kan worden opgelost, zonder wapengeweld, en het ge- heele Tsjechische volk hoopt, dat het zoo zal zijn. Indien het wordt aangevallen, zal het Tsjechische volk zich verdedigen. Het deelt evenwel uw overtuiging, dat een oorlog ten slotte niet het middel is een probleem op te lossen. In het onderhavige geval moeten het verstand, het menschelijk gevoel en het rechtvaardigheidsgevoel zegevieren. Chamberlain antwoordt. In antwoord op den oproep van president Roosevelt heeft minister-president Cham berlain een telegram gezonden aan minister Huil, waarin hij verklaarde, dat de Britsche regeering den oproep van Roosevelt be groette. Op dit kritieke oogenblik moeten allen zich herinneren wat op het spel staat. De Britsche regeering doet alles om een vreedzame regeling tot stand te brengen. De woorden van den Amerikaanschen president kunnen slechts een aanmoediging zijn voor alle goedwillenden. Telegram van Daladier. De Fransche regeering heeft aan president Roosevelt het volgende antwoord gezonden, onderteekend door Daladier: „Uw oproep heb ik te Londen ontvangen op het oogenblik, dat Frankrijk in nauwe samenwerking met de Britsche regeering bovenmenschelijke pogingen in het werk stelt om het conflict, dat den vrede be dreigt op vreedzame wijze op te lossen. Ik hecht er veel waarde aan u op zoo plechtige wijze te hooren herinneren, onder uw hooge moreele autoriteit, dat het geheele Amerikaansche volk gehecht blijft aan de beginselen, welke door alle onderteekenaars van het Kellogg-verdrag plechtig werden erkend. Wij blijven trouw aan den geest en de letter van deze overeenkomst en zullen ons door geen moeilijkheid laten ontmoedi gen om te zoeken naar een formule voor een ontspanning, welke in overeenstemming zij met de waardigheid en de belangen van de betrokken partijen. Wij hebben vertrou wen om tot het einde het ideaal van recht vaardigheid en vrede na te streven, dat onze beide volken vereenigt". Duitsche pers verzwijgt den oproep. Het Duitsche Nieuwsbureau heeft het be roep van Roosevelt nog niet gepubliceerd. Nog geen der bladen heeft het tot nu toe verspreid. De Engelsche minister Hore Belisha heeft gisteren de officieren en manschappen van de eenheden der luchtverdediging en kust verdediging onder de wapenen geroepen. Hij legde er den nadruk op, dat dit een voorzorgsmaatregel is en geheel verschil lend van een algemeene mobilisatie, waar bij het geheele territoriale leger onder de wapenen zou worden geroepen. In het geheele land blijven de burgerlijke autoriteiten voorzorgsmaatregelen tegen luchtaanvallen nemen. Er worden steeds meer schuilplaatsen gebouwd, sems ook in de parken. De post heeft huis aan huis een brochure van het ministerie van binnen- landsche zaken bezorgd, waarin aanwijzin gen voor de passieve verdediging worden gegeven. In alle centra voor de levering van gasmaskers worden de noodige maatregelen getroffen, opdat men kan voldoen aan de steeds stijgende aanvraag. Maatregelen te Gibraltar. De Britsche marine-autoriteiten te Gibral tar hebben dezelfde voorzorgsmaatregelen genomen als voor de homefleet zijn geno men. Officieren, onder-officieren en man schappen mogen de basis tot nader order niet verlaten. Verder is een duizendtal vreemdelingen verzocht het gebied zoo spoedig mogelijk te verlaten. De autoriteiten hebben een beroep gedaan op vrijwilligers van 40 tot 55 jaar voor de passieve verdediging. Fransche arbeiders helpen. De Fransche arbeidersklasse legde giste ren eenstemmig haar eischen het zwijgen (ONGECORRIGEERD). op. Gisterochtend staakte in Frankrijk nie mand meer, terwijl naar schatting de vonge week nog 160.000 stakers rondliepen. De verdediging van Praag. Praag wordt voortdurend in staat van luchtverdediging gehouden, rondom de stad is afweergeschut opgesteld en des avonds zijn de straten volkomen donker. Patrouil les waken er voor, dat geen onbeschermd licht achter de vensters of op de voertuigen zichtbaar is. In de omstreken staan op de vliegvelden jachttoestellen, die elk oogen blik kunnen opstijgen. Zoeklichten zoeken den hemel af. Alle dokters en medische stu denten zijn gemobiliseerd voor de passieve verdediging. De bevolking blijft kalm en toont een volmaakte discipline. De regeering heeft een nieuw ministerie voor de voedselvoorziening voor burgerbe volking en leger ingesteld. Verder is ar beidsplicht ingesteld voor alle employés van de groote concerns, die met de verdediging in relatie staan. De Tsjechoslowaaksche regeering heeft zich tot de Poolsche regeering gewend met het voornemen alle kwes ties, welker regeling zou kunnen bij dragen tot een verdere verbetering der betrekkingen tusschen beide landen, in vriendschappelyken geest te onder zoeken. Naar Reuter te Londen van betrouwbare zijde op grond van officiëele berichten uit Praag werd medegedeeld, zou Benesj in zijn persoonlijk schrijven aan Moscicki zelfs verklaren bereid te zijn een einde te ma ken aan het Poolsch-Tsjechoslowaaksche geschil, ten koste van herziening der Tsjechoslowaaksche grens, op basis van wederzijdsche overeenstemming. Antwoord aan Hongarije. Het Hongaarsche „correspondentiebu reau" meldt, dat de Tsjechoslowaaksche minister van buitenlandsche zaken, Krofta gister den Hongaarschen gezant te Praag het antwoord heeft overhandigd op den diplomatieken stap, die Hongarije op 22 dezer bij de regeering te Praag heeft on dernomen. In dit antwoord wordt verklaard: Of schoon de jongste onderhandelingen met de Fransche en de Bitsche regeering op anderen grondslag zijn gevoerd dan des tijds met de in Tjsechoslowakije wonende nationaliteiten, is hij (Krofta) desondanks bereid met de Hongaarsche regeering vriendschappelijke onderhandelingen aan te knoopen. Van bevoegde Hongaarsche zijde wordt hieromtrent verklaard dat deze mededee- ling van de Tsjechoslowaaksche regeering geen duidelijk antwoord op de nota der Hongaarsche regeering vormt. BRITSCHE DIPLOMATEN BIJ HITLER. Wilson, Henderson en Kirkpatrick hedenmiddag een half uur bij Hitier weest. zyn ge- In Duitsche officieele en politieke kringen heeft Chamberlain's verklaring diepen in druk gemaakt. Men zegt, dat nu het be langrijkste de vraag is, of het voor Duitsch- land mogelijk is den respijttermijn van het Duitsche memorandum met enkele «dagen te verlengen. De verklaring van den Britschen minister-president is nog niet gepubliceerd. EEN TSJECHISCH COMMUNIQUÉ. Rust in het land. De Tsjecho-Slowaaksche omroep heeft heden te 11 uur medegedeeld: „De nacht van Maandag op Dinsdag is in het geheele gebied rustig geweest met uitzondering van enkele op zichzelf staande aanvallen op grenswachten by Kraslice en Fransensbad. Deze aanvallen zijn steeds van denzelfden aard: Een groep Sudeten-Duitschers, gewa pend met geweren en mitrailleurs, over schrijden de grens, schieten op de grens wacht en trekken zich op Duitsch gebied terug". SLOWAAKSCHE STEUN AAN PRAAG. Sidor, een bekend afgevaardigde en tot dusverre één der radicaalste Slowaaksche autonomisten, schrijft in het orgaan der Slowaaksche Volkspartij: „Weest gereed om het vaderland, dat God ons gaf, te verdedigen, evenals de moreele en stoffelijke goederen, die wij met inspan ning en bloed betaald hebben". FRANKRIJK VERHOOGT HET DISCONTO. De Bank van Frankrijk heeft het disconto verhoogd van 2# op 3 de beleeningsrente op effecten van 3% op 4 en die der voorschotten op 30 dagen van 2% op 3 Fransche scholen gaan aan. Met het oog op de huidige gebeurtenissen zal de aanvang van den nieuwen cursus voor de Fransche scholen worden steld. nog niet uitge- WILSON VANMIDDAG BIJ HITLER. Sir Horace Wilson is om even over twaalf vanmiddag in de kanselarij aangekomen voor een bezoek aan Hitier. Hy was vergezeld van den Brit schen ambassadeur Henderson en Kirkpatrick, den eersten secretaris der Britsche ambassade. 30 én méér Mennéren 50 X en /neer Polen A/ L 1 En aaaOAPPELEH. jMtewrmr jp vlas en memnep T TABAK re mei- ihoustril P t' brumkool(en t nm}r] t 6las movsrmt MOurjfiMOasfne 3 m poActLtm-ea uv»n PAPIERI 0<p I ^652 METAAL WIMNIN6 CN-WDUSTPtE a chemische mousTRie -■ X LEER Wanneer men Tsj echo-Slowakij e vanuit een economisch oogpunt beschouwt, komt men tot de overtuiging, dat het alleszins gerechtvaardigd is, van Tsjecho-Slowakije's rijkdommen te spreken. Ruim 38 pCt. der bevolking is werkzaam in landbouw en boschbouw, plm. 37 pCt. in industrie en mijnbouw, plm. 10 pCt. in han del en verkeer, plm. 9 pCt. in vrije beroe pen en in overheidsdienst, terwijl het ove rige deel wordt gevonden in persoonlijke diensten en kunst- en wetenschappen. Het land bezat in 1930 5.84 mill. H.A. ak kerland, 2.36 mill. H.A. gras- en weiland en 4.6 mill. H.A. bosch. De beteekenis van den Tsjecho-Slowaak- schen landbouw blijkt uit den opbrengst der verschillende producten. Tusschen 1932 en 1636 bedroeg de productie gemiddeld 1.75 mill. ton rogge, 1.6 milL ton tarwe, 1.3 mill. ton haver, 1.2 mill. ton gerst, 250.000 ton maïs, 9.1 mill. ton aardappelen en ruim 500.000 ton suiker. Daarenboven produceert het land beduidende hoeveelheden vlas, lijnzaad, hennepzaad en -vezels, terwijl ook tabak wordt geteeld. In het Westen van het land, waar de landbouw op een zeer hoog technisch peil staat is de opbrengst aan zienlijk grooter dan in het Oosten. Ook ten aanzien van de veeteelt is dit het gevaL Is dus Tsj echo-Slowaky e een agrarisch land van beteekenis, belangrijker nog dan de landbouw is de industrie. Dit laatste is voor een groot deel weder het gevolg van het feit, dat Tsjecho-Slowakye zeer rijk is aan delfstoffen. Tot de belangrijkste pro ducten behooren steenkool en bruinkool, waarvan de opbrengst in 1936 resp. ruim 12 mill. ton en ruim 16 mill. ton bedroeg. Zeer bekend zijn de steenkoolgebleden van Ostra uKar win (welke hun voortzetting vinden in de Duitsche en Poolsche kolen velden), Kladno, Rossitz, Schetzlar en het Pilsner-bekken, terwijl bruinkolen voor namelijk in Noord-West Bohemen en in Zuid-Moravië worden gevonden. In totaal telt het land pl.m. 300 mijnen. Ijzer- en mangaanerts wordt voornamelijk in Bohe men en Slowakije gewonnen. De opbrengst daarvan bedroeg in 1932 resp. 1,24 mill. ton en 62.000 ton. Daarenboven levert het land aan delfstoffen nog op koper-, zilver- en zinkerts, graphiet alsmede in de Karpathen petroleum en zout. Het is duidelijk, dat er een nauw verband bestaat tusschen de rijke opbrengst aan land bouwproducten en de talrijke industrieën die Tsjecho-Slowakije bezit. De teelt van suiker bieten en de bewerking daarvan is van zoo danige beteekenis, dat er ongeveer 200 be langrijke raffinaderijen zijn. Het bier der Tsjechische brouwerijen is van internatio nale bekendheid. Tot de belangrijkste industrieën wordt de lr.atste jaren de textielnijverheid gerekend. Zy zetelt vooral in Noord-Bohemen, Mora- vië en Silezië en kan worden onderverdeeld in wol-, katoen-, linnen-, jute-, hennep-, en zijde-industrie. De aanzienlijke beteekenis der productie en bewerking van ijzer en staal blijkt uit het feit, dat in 1936 werd geproduceerd 1,1 mil.. ton ijzer en 1,6 milL ton staal en uit de aanwezigheid van niet minder dan 16 groote staalfabrieken en 50 metaalgieteryen. We reldberoemd is de machine-industrie. Men denke bijv. aan de Skodafabrieken in Pilsen, weer ongeveer 40.000 arbeiders werkzaam zijn. De metaalnijverheid is voorts van be lang in Praag, Kladno, Moravisch Ostrau, Trzynietz, enz. De aanwezigheid van grondstoffen in het eigen land verklaart ook den omvang der glas-, porcelein- en aardewerkindus trie. Vooral het kristal en het Boheemsche glas genieten internationale vermaardheid. Tsjechoslowakije telt omstreeks 150 be langrijke glasfabrieken, waaf niet minder dan pl.m. 30.000 arbeiders werk vinden. De porcelein- en aardewerkindustrie wordt voornamelijk in West-Bohemen gevonden. Voor de papier-, cellulose- en houtnijver heid worden de grondstoffen door de uit gestrekte bosschen geleverd. Vermelding verdient nog de leder-in dustrie, waarbij in de eerste plaats wordt gedacht aan de groote Bata-schoenfabrie- ken in Ilin, waar ongeveer 13.000 arbeiders werken, alsmede de spiritus-njjverheid. Tenslotte zij nog opgemerkt, dat de ta baksfabrieken in staatshanden zijn (regie). Zes ernstig gewonden, waarvan drie levensgevaarlijk. Vanochtend omstreeks kwart voor tien zijn op den weg tusschen Gouda en Oudewater twee autobussen nage noeg geheel bezet met passagiers, in volle vaart met elkaar in botsing geko men en grootendeels vernield. Van de inzittenden kregen drie levensgevaarlijk letsel, drie anderen werden vrij ernstig gewond, terwijl van de overigen er ruim 25 lichte kwetsuren opliepen. Op genoemd tijdstip naderde uit de rich ting Utrecht een autobus van de firma Dob- belman, waarin een gezelschap sigarenwin keliers zat, dat een bezoek zou brengen aan de tabaksfabriek van Dobbelman te Rotterdam. De bus reed achter een trailer, welke plotseling stopte. Het gevolg was, dat de bestuurder, die niet meer remmen kon, om een aanrijding te voorkomen, het stuur naar links gooide, teneinde te trachten, de vrachtauto voorbij te rijden. Deze ma noeuvre mislukte evenwel, aangezien op hetzelfde oogenblik van den anderen kant een autobus van den wilden dienst Den HaagUtrecht kwam aanrijden. Een bot sing was niet meer te vermijden met de bo vengenoemde gevolgen. DOOR GASVERSTIKKING OM HET LEVEN GEKOMEN. Tengevolge van een breuk in de gas buis, die in het trottoir van de Sophia- straat, een nieuwe straat in 't noordelijke gedeelte van Gouda, ligt, is vanochtend gas binnengestroomd in de woning van de 83-jarige vrouw J. M. V., waardoor zij bedwelmd is geraakt en overleden. INDISCHE VORSTEN BEZOEKEN DE MARINE Vanochtend hebben vier Indische vor sten, n.1. de oudste zoons van den sultan van Soerakarta en van den mangkoe Negoro en de troonopvolgers van het Djokjasche en het Pakoealansche huis, een bezoek gebracht aan de marine te Den Helder. In gezelschap van den assistent resident Visser, den kapitein van den generalen staf D. R. A. van Langen en den generaal B. D. Feuilletau de* Bruyn, arriveerden de hooge gasten per auto om half tien bij het Koninklijk Instituut voor de Marine, waar op het voorplein de adel borsten stonden opgesteld. Na een korte begroeting inspecteerden de Indische vorsten met den commandant van het instituut, kolonel C. J. baron van Asbeck, de beide compagnieën adelbor sten, waarna een rondgang door het ge bouw werd gemaakt. Hierop volgde een bezoek aan den marinecommandant, den schout-bij-nacht H. Jolles. Nadat vervolgens de nieuwe flottielje- leider, Hr, Ms. Tromp bezichtigd werd, gebruikten de gasten de lunch bij den marine-commandant. Vanmiddag zullen de vorsten een bezoek brengen aan den afsluitdijk en vervolgens aan de stad Hoorn. WENSCHT GE DRUK WERK? BESTELT UW DRUKWERK Bil COSTER! RADIO-REDE VAN CHAMBERLAIN. Hedenavond om 8.20 uur zal de Engel sche minister-president Chamberlain een radio-rede over den internationalen toe stand houden. Deze zal voor de distributie-luisteraars hier ter stede over de 5e lijn worden ge geven. GERARDIN—FALCK HANSEN VERBETEREN WERELDRECORD SMITS—DERKSEN. De Nederlandsche renners O. Smits en J. Derksen, die op 22 September j.L op de Utrechtsche stadionbaan het wereldrecord voor tandems over een K.M. met staanden start met een tyd van 1 min. 8.6 sec. op hun naam gebracht hadden, hebben hiervan niet lang plezier mogen beleven. Op de stedelijke wielerbaan te Bordeaux n.L hebben de Fransche en Deensche beroepssprinters Ge- rardin en Falck Hansen voor een groot aan tal toeschouwers een geslaagde poging ge daan om het wereldrecord te verboeren. Na 500 M. bedroeg de tijd van dit tandempaar 35 sec. (37.8 sec. van Derksen en Smits), na een halven mijl 53 sec. (56.2 sec.), terwijl zij den kilometer tenslotte aflegden in 1 minuut 5 sec., zoodat het wereldrecord van onze landgenooten met 3.6 sec. aanzienlijk verbeterd werd. Uit Brussel wordt gemeld, dat zes lichtingen onder de wapenen zijn geroepen. JUBILEUM M. WIT. Heden was het 25 jaar geleden, dat de heer M. Wit bij het Gem. Gasbedrijf in dienst kwam, eerst als lantaarnpoetser, later vanaf 1917, als lantaarnfitter. Deze feestelijke gebeurtenis werd in den besloten kring van kantoor- en fabrieksper- soneel herdacht. De heer T. Bonsema, wethouder der be drijven, hield een korte toespraak, waarin hij enkele voorvallen uit den loopbaan van den heer Wit herdacht en bood den jubila ris de bronzen medaille aan namens het ge meentebestuur van Alkmaar. Daarop hield de directeur, de heer A. J Th. Hofman, een toepasselijke speech en memoreerde de stijgende lijn die de voor ziening van de straatverlichting met al hare bijkomstigheden vertoont. Hij preest 't blijmoedig karakter van den hr Wit en toonde groote waardeering voor het interesse, dat hy steeds getoond heeft voor het bedrijf te hebben. De heer Wit dankte hierop de beide spre kers in enkele geestige bewoordingen. Hierna nam de heer Greve, een collega- fitter van den jubilaris het woord en sprak eveneens de erkentelijkheid uit over de prettige wijze, waarop men altijd heeft sa mengewerkt en over de goede verstand houding, die steeds onder hen heeft ee heerscht. Tenslotte bood hij den jubilaris namens den directeur en het geheele kantoor- en fabriekspersoneel een fraai dressoir aan Na afloop bleef men nog geruimen tijd in gezellig samenzijn byeen. OPGAVE VAN NOOKDHOLLANDSCH LANDBOUWCREDIET N.V. van Dinsdag 27 September 1938. Vorigtt laatst* kotrs 2,45-3.00 I I I I I I B I STAATSLEENINGEN. 33X NedcrL 1938 95'/, 3 Ned.-Indiê 1937 96'/, 5X DuitschL '30 m. ver kl. 20',, BANKINSTELLINGEN. Amsterd. Bank 132 Handel Mij. Cert. v. 250 135 Koloniale Bank132 Ned. Ind. Handelsbank .122 INDUSTR. OND. BINNENL Alg. Kunstzijd* Uni* 34Vi CaTvé Delft Cert 81 NederL Ford300 Philips GloeiL Gem. Bezit 191 Va Unilever INDUSTR. OND. BUITENL. Am. Smelting Anaconda Bcthleh. Steel Citie» Service Generaal Motors Kennecott Copper Republic Steel Standard Brands Steel comm. U. S. Leather CULTUUR MAATSCH. H. V. A. Java Cultuur Ned. Ind. Suiker Unie Vereea Vorstenlanden MIJNBOUW. Alg. Explor.Mij.. Kedjang Lebong PETROLEUM. Dordtsche Petr. Kon. Petr. Perlak Phillips Oil Shell Union Tide Water RUBBERS. Amsterd. Rubber Deli Bat. Rubber Hessa Rubber Oostkust Serbadjadi Interc. Rubber SCHEEPVAARTEN. Holland—Amerika lijn Java—China—Japan lijn Kon. Ned. Stoomboot Scheepvaart Unie TABAKKTN. Dell Batavia Oude Dell Senembah AMER. SPOORWEGEN. Atchison Topeka Southern Pacific Southern Railw. Cert. Union Pacific Canadian Pac, 125 32i/M «22»/* 397/,, 28'/, 11»/» 5V» 39'/, 3 <351* 149 153'/, 67»/, 60 151 296 311'/, 75 26 V, 9»/» 9 I I I I I 205'/, 126 94»/, 147 90 2»/lg 101 75'/, 101'/, 105»/, 197 249 232 21»/, 7 60'/, 3% 97»/,-1* 961/s 21»/,-2 132 138 132 1171* 36-»/, 82 296»/, 198J-91 127»/,-9 31»/, 22-3'/, 39»/, 4}-Vu 31 Vr'/« 29}-»/» 436 150 155 681* 58 152'/, 298Vs 312}-4 26'/, 9»/,-'%« 9'/,-'/. 206-8 129-31 103 90 2»/,-% 102'/, 69 101-2 107 199-200 251 230 22 10»/, 7Ys 62 3'/,-4 fExclaim, «Exdividend. §Noteering per 50. x) ex-coupon Prolongatie vorige koers X, heden X pCt. WISSELKOERSEN AMSTERDAM OFFICIEEL. 1.87K 1.87 8.92 8.84 74.30 74.00 4.99 »/a 4.96 X 31.69 31.65 42.00 42.00 39.82 X 39.40 46.00 45.55 44.82^ 44.40

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 10