DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De bezetting van 't Sudetengebied begonnen
Engelsche minister van marine afgetreden
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 'f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 232 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Het oprukken der militairen verloopt regelmatig.
Duitsche troepen verwelkomd.
De algemeene toestand.
Duff Cooper kon zich niet vereenigen met de
regeeringspolitiek.
Praag aanvaardt zelfbeschik
king ook voor de Hongaren.
Gemengde commissie voorgesteld.
ALKMAARSCHE COURANT.
Zaterdag 1 October begon de bezet
ting van het Sudetengebied door de
Duitsche troepen. Om 2 uur in den mid
dag gaf de Duitsche generaal Ritter von
Leeb bevel tot oprukken en passeeren
der grens in het Boheemsche Woud en
vanaf dat oogenblik begon de bezetting
van het gebiedsdeel, dat was vastgesteld
in het accoord van 29 September.
De correspondent van Reuter heeft het
binnenrukken van de troepen in het dorpje
Vogelwald gade geslagen. Even voor zij het
dorp binnentrokken, werden zij door den
divisie-commandant geïnspecteerd. De sol
daten werden door de bevolking aan beide
zijden van de grens toegejuicht. In de velden
in de omgeving lagen afdeelingen van het
Sudetenduitsche vrijkorps te rusten. In hun
burgèrkleeren staken zij sterk af bij de
Duitsche soldaten.
Een grenswacht wees den correspondent
een aantal heuvels, waai* Tsjechische posten
hadden gelegen tot Zaterdagochtend vroeg,
toen zij in goede orde aftrokken. Het Zater
dag gezette gebied is heuvelachtig en dun be
volkt. Er liggen groote naaldbosschen, waar-
tusschen kleinen ontgonnen velden. Langs de
wegen naar de grens reden lange convooien
vrachtwagens, artillerie, luchtdoelartillerie
en zoeklichten. Vele wagens waren met bloe
men getooid. Langs de wegen werden de
soldaten toegejuicht, doch de burgerbevol
king mocht de troepen niet volgen bij het
overschrijden van de grens.
Een Tsjechisch communiqué.
In een officieel communiqué van de regee
ring te Praag werd medegedeeld, dat
1 en 2 October de ontruiming van den eer
sten sector geschiedde, welke overeenkom
stig het tusschen de vier mogendheden in
München gesloten accoord, dat door de
Tspechische regeering is geratificeerd, door
de republiek moest worden afgestaan aan
het Duitsche rijk. Verscheidene maatrege
len zijn genomen, opdat de geïsoleerde Tsje
chische eenheden, die de orders niet tijdig
genoeg heben ontvangen, zich bij hun leger
corps kunnen voegen. Tevens heeft men er
voor gezorgd, dat de mijnvelden op het oude
Tsjechische gebied onschadelijk werden ge
maakt. Op zes plaatsen aan de Duitsch-
Tsjechische grens zullen verbindings-offi-
cieren van het Duitsche en het Tsjechische
leger met elkaar contact houden.
Droefgeestigheid te Praag.
De stemming te Praag was buitengewoon
gedrukt. Niettemin schijnt de bevolking zich
te realiseeren, dat zij gedaan heeft wat mo
gelijk was en dat Tsjecho-Slowakije onmo
gelijk alleen kon vechten tegen de overmacht
Op de wegen buiten de stad ziet men groote
hoeveelheden militaire voertuigen, die aller
lei gerequireerde goederen terugbrengen. De
soldaten, die de stad binnentrekken, zien er
in het algemeen neerslachtig uit.
De Sudeten-Duitsche gevangenen.
Alle Duitsche staatsburgers, die in de poli-
tiegevangenis gevangen hebben gezeten,
werden Zaterdag vrij gelaten. In tegenwoor
digheid van drie leden van de Duitsche lega
tie werd proces-verbaal opgemaakt over de
mishandelingen, welke zij hebben onder
gaan.
De politie-president te Praag bericht ver
der, dat zich nog tallooze Sudenten-Duit-
schers, mannen en vrouwen, in de gevange
nissen te Praag, Pilsen, Kuttenberg Bruen
en Znaim, alsmede in de concentratiekampen
te Tabor, Jitschin en Unholst bevinden. Er is
hier alleen sprake van gijzelaars.
Tsjechen uit Egèrgebied afgetrokken.
De Tsjechen hebben de stad Eger en om
geving ontruimd. Ook de „Roode Weer" is
naar Tsjecho-Slowakije afgetrokken. Nog
Zaterdagnacht heeft de districtsleiding der
Sudeten-Duitsche partij van Eger tezamen
met de frontstrijders den ordedienst op zich
genomen. Een verbinding met Franzensbad,
dat eveneens om middernacht door de Tsje
chen is ontruimd, was niet mogelijk, daar de
Tsjechen de telegraafpalen hadden omge
hakt. Nog Vrijdagavond zijn Sudeten-Duit-
schers, die Eger naderden, door de Tsjechen
onder vuur genomen, waarbij een Sudeten-
Duitscher gedood werd.
Sudeten-Duitschers plunderen.
Terwijl alle berichten eensgezind melden,
dat de binnenrukkende Duitsche troepen
zich voorbeelidg correct gedragen te Novi
Hradi, waar zij de grenslijn gepasseerd wa
ren, trokken zij terstond terug, toen zij op
hun dwaling gewezen werden worden
ook berichten ontvangen over een aantal in
cidenten, waarbij Sudeten-Duitschers be
trokken zijn. Te Krumau hebben Sudeten-
Duitschers woningen en winkels van Tsje
chen geplunderd, terwijl de Tsjechische
troepen zich er van onthielden in te grijpen
om geen ernstig incident uit te lokken. Te
Freistadt is het douanegebouw des nachts
aangevallen. Er werden verscheidene bom
men naar binnen geworpen.
Karlsbad verwacht de Duitsche
troepen.
De eens zoo vroolijke en welvarende bad
plaats Karlsbad, die het binnenrukken der
Duitsche troepen in het tweede stadium der
bezetting, dat vandaag begint, afwacht, biedt
een griezelig verlaten beeld, alsof de ge
heele bevolking voor een aardbeving was
gevlucht, aldus de speciale correspondent
van Reuter in die stad. In het centrum van
de stad, waar geweldige hotels staan, is
nauwelijks een levende ziel te zien. In den
voornamen hall, waar de natuurlijke bron
nen hun geneeskrachtig water leveren, be
vond zich zelfs geen bediende, toen de cor
respondent er een bezoek bracht, zijn han
den waschte van het water dronk en weer
vertrok. De straat was uitgestorven. Op het
spoorwegstation stonden alleen goederen
wagons op de rails, die reeds beginnen te
roesten. Het stationspersoneel is verdwenen
en heeft met krijt op den ingang geschre
ven, dat er geen treinen meer zullen loo-
pen tot nader order. In de buitenwijken dei-
stad ontmoette de correspondent Duitsche
gezinnen, die takken groen afplukten om
hun huizen te versieren zoodra vanavond de
stad zal zijn geëvacueerd.
Duitsche troepen bezetten tweede
zone.
Het oppercommando van de weermacht
deelt mede:
Duitsche troepen onder bevel van gene
raal von Bock zijn Zondag om 13 uur nabij
Rumburg en Friedland in den Ober-
lausïtz over de vroegere Duitsch-Tsjecho-
Slowaaksche grens getrokken en met de be
zetting van de in het accoord van 29 Sep
tember vastgestelde zone 2 begonnen.
De troepen van generaal Ritter von Leeb
zijn Zondag om 13 uur den opmarsch over
de Moldau begonnen. De rechtervleugel
trekt van Oberhaid naar RoSenberg op, ter
wijl de opmarsch van den linkervleugel,
die pas tegen 16 uur aanvangt, op Stuben-
bach is gericht.
Gelijktijdig met de bezetting van de Su
deten-Duitsche gebieden door het leger wor
den de inrichtingen van de militaire en bur
gerlijke luchtvaart door deelen van het
luchtwapen bezet en in gebruik genomen.
Poolsche troepen rukken Teschen
binnen.
Om vijf minuten over twee zjjn Zondag de
eerste afdeelingen van het Poolsche leger
het oude Tsjechische gedeelte van Teschen
binnengerukt.
De troepen werden verwelkomd met ge
juich van de menigte, die aan weerszijden
van de oude grens stond opgesteld.
Zij trokken onder groote geestdrift van
de bevolking door de stad en zullen vandaag
het rond de stad gelegen voormalige Tsje
chische gebied met een straal van tien kilo
meter bezetten. De algeheele bezetting van
de twee aan Polen afgestane gebieden
Teschen en Frystatt zal voor den lOen Oc
tober voltrokken worden.
De overgave van het door Tsjecho-Slowa
kije afgestane gebied, aldus meldt het D.N.
B. uit Teschen, geschiedde om 2 uur op de
historische Olzabrug, waar de Tsjechische
generaal Krapczyck het gebied op symboli
sche wijze aan de militaire hoede van den
Poolschen generaal Brotnoski toevertrouw
de. Het eerst rukte daarop het Poolsche vrij
korps het gebied binnen, gevolgd door het
Poolsche civiele bestuur.
ALKMAAR, 3 October.
Iedereen kan klles uitleggen op een
wijze, die strookt met zijn eigen inzicht.
Dat blijkt op typische wijze uit de com
mentaren over de beteekerus van het
vergelijk van Münster.
De Sydney Morning Herald ziet in het
gebeurde een groote nederlaag voor Enge
land en Frankrijk: „De bolwerken der
democratie in Europa zijn doorbroken,
Engeland en Frankrijk hebben onder den
drang van een bedreiging erin toegestemd
aan Duitschland de controle in handen te
geven van belangrijke en strategische
nijverheidsgebieden."
Daarentegen is Sir Alfred Zimmern,
hoogleeraar te Oxford in de internationale
betrekkingen, die zich op het oogenblik te
Sydney bevindt voor de British Common-
wealth relations conference, ervan over
tuigd, dat het gebeurde te München „voor
de democratieën een slag aan de Marne is
geweest, nog te grooter, omdat hij geen
bloedvergieten heeft gekost." Prof. Zim
mern legde er den nadruk op, dat de ga
rantie, door Engeland van de nieuwe gren
zen van Tsjecho-Slowakije de eerste ver
plichting van dien aard is, ooit door
Engeland op zich genomen voor een staat
in het binnenland van Europa.
Volgens de Daily Te'egraph and Morning
Post komt aan Chamberlain de erkenning
toe van de enorme schuld, die Engeland
aan hem heeft voor zijn verheven en
onvermoeide pogingen. Niemand kan hem
de eer ontnemen een edelen strijd op edele
wijze te hebben gewonnen.
Uit Italië wordt lof aan Chamberlain
zeker niet gespaard, maar voor de Italia
nen is Mussolini toch de groote man .Deze
heeft in 36 uur een wonder gewrocht.
Hem, Mussolini, komt de voornaamste eer
toe. Gayda schrijft zelfs: „Mussolini's rol
was een beslissende factor voor een vrede
langs de lijnen, door hem aanbevolen.
Daarom komt hem de erkenning toe, dat
hij op de hoogste plaats .staat in Europa
als leider van de nieuwe wereldbeschaving,
van den vrede.
Men ziet, de meeningen loopen nog al
uiteen. Wij zelf hebben er eenige dagen
geleden op gewezen, dat o.i. aan Tsjecho-
Slowakije de „eer" toekomt; dit land heeft
den vrede gered en dit land alleen heeft
daarvoor groote offers gegeven.
Intusschen vragen wij ons af, wat er
van Tsjecho-Slowakije overblijft. Duitsch
land is thans bezig, om het Sudeten-
land te bezetten, hetgeen naar de be
richten melden vrij rustig en regelmatig
gaat. Polen heeft met succes geprotesteerd
bij Praag en krijgt thans ook zijn deel van
Tsjecho-Slowakije, terwijl Hongarije even
eens tevreden weidt gesteld. Praag geeft
toe op een wijze, die doet denken aan een
geslagen man, die alle moed en hoop heeft
opgegeven en die nu gelaten afwacht, wat
er verder zal gebeuren.
Praag is down, is als 't ware kapot ge
maakt. En de politieke partijen zijn even
eens down. Zoo publiceerde de Duitsche
sociaal-democratische partij in haar or
gaan een oproep waarin o.a. gezegd wordt:
Wij zijn het slachtoffer van het besluit
der vier mogendheden. Zoolang we konden
hebben we dapper gestreden. Die moge
lijkheid is thans niet meer aanwezig.
Daarom wordt, met ingang van heden, de
actie van de Duitsche sociaal-democrati
sche partij in de gebieden, welke aan
Duitschland worden afgestaan, gestaakt.
De partijleiding zal voortgaan met het
leven en de bezittingen te waarborgen
van de partijleden in het Sudetengebied en
om een nieuw vaderland te geven aan hen
die het hunne verliezen. Wij hebben de
keuze tusschen het vaderland en de vrij
heid. Hen die het vaderland zullen kiezen,
beschouwen wij niet als verraders. Ons
blijft altijd de plicht om bij te dragen tot
de samenwerking tusschen de landge-
nooten. Leve het socialisme!
De Tsjechische pers vat de in het plan
van München 'vervatte ontruiming der
grensgebieden met kalmte en bitterheid
op. De bladen wijzen er op, dat het in het
belang van den wereldvrede is, dat
Tsjecho-Slowakije de gebieden opgeeft,
welke gedurende duizei.d jaar deel hebben
uitgemaakt van Bohemen en Moravië.
Het feit, dat de anti-democratische Su
deten-Duitschers verdwijnen, schrijft het
„Prager Tageblatt", kan den grondslag der
republiek versterken. Na deze operatie
zullen de betrekkingen van Tsjecho-
Slowakije met zijn naburen wellicht nog
beter zijn dan tevoren. Het land zal blij
ven bestaan, het volk zal blijven leven,
het feit, dat Tsjecho-Slowakije zichzelf
vergeet, redt het leven van millioenen
mannen en behoedt de wereld voor vernie
tiging. Een klein land, dat nog kleiner
wordt, wordt groot in het licht der ge
schiedenis.
In Italiaansche politieke kringen worden
alle Fransche en Engelsche veronderstel
lingen betreffende zekere verdere positie
ve gevolgen van de viermogendhedenbe-
sprekingen te München met de grootste
reserve opgenomen. Men geeft te ver
staan, dat door de besprekingen van
München wel de atmosfeer voor een rege
ling van zekere openstaande problemen
kon worden geschapen, maar dat eerst
nog de practische voorwaarden moeten
worden tot stand gebracht, d.w.z. dat de
parlementaire debatten in Frankrijk en
Engeland moeten worden afgewacht. Men
moet derhalve waarschuwen voor een
overijld optimisme. Dit laatste komt ook
ondubbelzinnig tot uitdrukking in de uit
eenzettingen der toonaangevende bladen.
Duff Cooper, de eerste lord der Brit-
sche admiraliteit, heeft zijn ontslag inge
diend, omdat hij zich niet kan vereeni
gen met de buitenlandsche politiek der
regeering.
In den brief, waarmede Duff Cooper den
minister-president in kennis stelt van zijp
aftreden, zegt hij o.a.: „Ik betreur het bui
tengewoon genoodzaakt te zijn, in dit uur
van uw groote overwinning een dissonant te
laten hooren. Om redenen, welke ge kent,
en welke ik voornemens ben te zijner tijd in
het Lagerhuis uiteen te zetten, stel ik geen
vertrouwen in de buitenlandsche politiek,
welke de huidige regeering volgt en welke
zij waarschijnlijk zal voortzetten. Aangezien
ik deze meening ben toegedaan, acht ik het
een eerezaak mijn ontslag aan te bieden. Ik
doe dit met diep leedwezen, omdat ik trotsch
was op mijn tegenwoordige functie, welke
mij liever is dan alle andere in den lande,
en omdat ik u zoo dankbaar ben, omdat ge
zoo 'n groot vertrouwen in mij hebt gesteld,
en u zoo vriendelijk en geduldig jegens mij
gedragen hebt".
In zijn antwoord schrijft Chamberlain:
„Ik heb uw brief met groot persoonlijk leed
wezen gelezen, maar wetende, dat het uw
oprechte overtuiging is, dat de buitenland
sche politiek van de huidige regeering mis
plaatst is, ben ik het met u eens, dat het
niet juist zou zijn, indien u lid der regeering
zou blijven. Alvorens uw aftreden aan den
Koning voor te leggen, wensch ik u te dan
ken voor uw werk in het ambt, dat ge thans
prijsgeeft, en de overtuiging uit te spreken,
dat de verschillen over de openbare politiek
geen breuk zullen teweegbrengen jp onze
persoonlijke betrekkingen".
Vandaag verklaring in het Lagerhuis.
Duff Cooper zal vermoedelijk hedenmid
dag in het Lagerhuis een verklaring afleg
gen over zijn aftreden. De lobby-cor
respondent van Reuter verneemt, dat het
niet waarschijnlijk is, dat nog meer ministers
zullen aftreden. Duff Cooper heeft zijn
standpunt Vrijdagavond in de vergadering
van den ministerraad uiteengezet. Hij heeft
gezegd, dat hij reeds eenigen tijd ongerust
was over de buitenlandsche politiek van de
regeering. Het is mogelijk dat de vacature
in het kabinet door een promotie zal worden
aangevuld.
Duff Cooper's loopbaan.
Alfred Duff Cooper is in 1890 geboren uit
een oude Schotsche adellijke familie. Opge
leid in Eton en Oxford, heeft hij zich aatr-
vankelijk gewijd aan historische studiën.
Later volgde hij de diplomatieke loopbaan
en toen de wereldoorlog uitbrak, was hij
Duff Cooper
werkzaam aan het departement van buiten
landsche zaken. Ongaarne lieten zijn chefs
hem gaan, toen de ijverige, begaafde ambte
naar zich als vrijwilliger aanmeldde bij de
gardegrenadiers. Aan het front heeft Duff
Cooper zich onderscheiden door zijn dapper
heid. Na den oorlog keerde Duff Cooper
in zijn vroegeren werkkring terug, waar hij
al spoedig belangrijke posten bekleedde.
Toen bij de algemeene verkiezingen van
1931 er een candidaat moest worden gesteld
tegen de aan Baldwin vijandige groep der
conservatieven en de naam van Baldwin
zelf niet aan een perscampagne mocht wor
den blootgesteld, bood Duff Cooper zich aan
als vertegenwoordiger van Baldwin in den
verkiezingsstrijd en verrassenderwijze trad
hij daaruit als overwinnaar te voorschijn.
Sindsdien heeft Duff Cooper zitting in het
Lagerhuis. Na verschillende hooge ambten
bekleed te hebben, werd hij bij de tweede
kabinetshervorming van 1935 minister van
oorlog als opvolger van Lord Halifax. Het
werd Duff Cooper's taak de Engelsche her
bewapening in groote uitgebreidheid tot stand
te brengen. Als minister van oorlog heeft
Duff Cooper de sanctiepolitiek tegen Italië
voorgestaan, maar als minister van marine
in het kabinet-Chamberlain bepleitte hij een
politiek van toenadering tot Italië.
Duff Cooper heeft zich ook verdienstelijk
gemaakt met verschillende publicaties,
waarvan genoemd mogen worden zijn mono
grafie Talleyrand, zijn politiek werk House
of Lords or Senate en de biographie Het
leven van veldmaarschalk Haig.
In een officiëel communiqué van het
Tsjechoslowaaksche telegraaf agentschap
wordt gezegd, dat Tsjechoslo wakijs
den eisch in zake zelfbeschikking voor
de Hongaren in dat land aanvaardt en
dat een uit vertegenwoordigers van
beide landen bestaande commissie bin
nenkort de onderhandelingen zal be
ginnen.
Het communiqué luidt als volgt:
„In verband met den druk, op Tsjecho-
slowakije geoefend voor de afscheiding der
gebieden met een Duitsche meerderheid,
heeft de Hongaarsche regeering zich de
laatste dagen tot de regeering van Tsjecho-
slowakije gewend, om voor de Hongaren in
Tsjechoslowakije dezelfde rechten en voor
deden te vragen, als aan de Duitschers
zijn toegestaan.
De Tsjechoslowaaksche regeering heeft
er op gewezen, dat de Hongaren binnen het
kader van den staat al gelijke rechten ge
noten en dat de onderhandelingen over de
Duitsche kwestie op een geheel andere
basis werden gevoerd. Tevens heeft zij de
Hongaarsche regeering de verzekering ge
geven, dat zij den Hongaren alle rechten
zou geven, die volgens het nationaliteiten
statuut aan de Duitschers zouden zijn ver
leend.
De Hongaarsche regeering vergenoegde
zich niet met die verzekering en vroeg ook
voor de Hongaren zelfbeschikking.
In de accoorden van München hebben de
vier groote mogendheden zoowel de eischen
van de Duitschers, als die van de Polen en
Hongaren erkend. Onder die omstandig
heden kon Tsjechoslpwakije zich niet meer
verzetten tegen den wensch der Hongaar
sche regeering, dat de regeeringen van
Tsjechoslowakije en Hongarije een accoord
zouden zoeken, ter toepassing van het recht
van zelfbeschikking voor de Hongaren. De
onderhandelingen daarover zijn opgedragen
aan een speciale technische commissie van
Tsjechoslowakije en Hongarije, die in de
komende dagen haar werkzaamheden zal
beginnen".
In aansluiting hieraan werd nog medege
deeld, dat de regeeringen van Roemenië en
Joegoslavië op de hoogte zijn gesteld van
het besluit van Praag. Deze houding van
Tsjechoslowakije bewijst, aldus het des
betreffende communiqué, dat wij bereid
zijn met de regeering van Hongarije te
onderhandelen in een geest van verzoening,
welke in de toekomst kan leiden tot loyale
samenwerking tusschen de beide landen.
De minderhedenkwestie.
Omtrent de jongste besprekingen wordt
nog gemeld, dat minister Krofta gister
avond om 11 uur den gezant van Hongarije
een nota heeft overhandigd, waarin het
voorstel werd gedaan zoo spoedig mogelijk
een gemengde commissie te benoemen ter
bestudeering van het probleem der Hon
gaarsche minderheden en ter voorbereiding
van voorstellen, om dat probleem te rege
len.
De gezant had inmiddels instructie ge
kregen een nota te overhandigen, die iets
verder ging. Daarin werd, op grond van de
accoorden van München, de Tsjechoslo
waaksche regeering gevraagd, mede te dee
len waar en wanneer zij wilde onderhande
len. De Hongaarsche regeering noemde het
in het belang van de beide betrokken lan
den en in dat van geheel Europa, dat on
derhandelingen vlug geveerd zouden wor
den en tot een positief resultaat zouden
leiden. Zooals gezegd, heeft de Tsjechoslo
waaksche rege. ring zich daarop bereid ver
klaard de gemengde commissie over de
zelfbeschikking te laten onderhandelen.
Uit Boedapest seint Havas, dat de Hon
gaarsche premier Imredy aan het Hongaar
sche telegraafagentschap nogmaals heeft
verklaard, dat alleen over zelfbeschikking
kan worden onderhandeld. Den afstand
van de geheel Hongaarsche gebieden be
schouwt hij als een geregelde kwestie.
