DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Frankrijk keurt de politiek van Daladier goed
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telel. 3320, redactie 3330.
No. 234 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Overweldigende meerderheid voor de regeering.
Het wetsontwerp tot het verleenen van volmachten aan
de regeering goedgekeurd met 331 tegen 78 stemmen.
De communisten zijn ontstemd.
Woensdag 5 October 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
De algemeene toestand.
ALKMAARSCHE COURANT.
Daladier heeft in de Fransche Kamer
een gemakkelijke overwinning behaald.
Slechts spaarzaam werd er critiek op
zijn beleid uitgeoefend. Met niet minder
dan 535 tegen 75 stemmen heeft de Ka
mer de buitenlandsche politiek van het
kabinet-Daladier goedgekeurd en
slechts 3 leden hebben zich van stem
ming onthouden.
De communistische fractie met 73
leden behoorde onder de tegenstem
mers en slechts enkele socialisten heb
ben de regeering hun steun onthouden.
De regeering had de vertrouwens
kwestie gesteld bij het verzoek de inge
diende interpellatie tot een tateren
datum te verschuiven.
Het wetsontwerp tot het verleenen
van volmachten aan de regeering werd
met overgroote meerderheid aangeno
men.
Gistermiddag heeft minister-president Da
ladier in de Kamer en Chautemps in den
Senaat, de volgende verklaring van de re
geering voorgelezen:
„In de afgeloopen weken heeft de
wereld zich met angst af kunnen vra
gen of zij niet in een oorlog gewikkeld
zou wonden. Op het oogenblik komen
wij u rekenschap afleggen van onze
werkzaamheid en wij kunnen u zeggen,
dat wy den vrede hebben gered".
De minister-president zette in zijn ver
klaring vervolgens uiteen, dat het Sudeten-
Duitsche probleem reeds bestond, toen de
huidige Fransche regeering aan het bewind
kwam. De regeering was bezield door twee
gevoelens, zich niet te mengen in een mili
taire actie en haar woord niet te breken.
Einde April stelde de Fransche regeering
niet voldoening vast, dat de Britsche regee
ring op een gelijk standpunt stond. Daar
door kon bij de crisis van 21 Mei onmiddel
lijk gemeenschappelijk worden gehandeld.
Na 'n wapensilstand laaiden de harstoch
ten in het Sudeten-gebied wederom op, het
geen leidde tot de gebeurtenissen in Sep
tember. Daladier heeft toen de Tsjechische
regeering aangeraden om de Sudeten snel
belangrijke en rechtvaardige concessies te
doen binnen het kader van den Staat. De
Britsche regeering trad op gelijke wijze op
en de zending van lord Runciman naar
Praag deed hoop ontstaan door het onmid
dellijk contact tusschen de regeering van
Praag en de leiders van de Sudeten-Duit-
schers.
De voorstellen van de Tsjechische regee
ring gingen steeds verder en de eigchen
van de Sudeten werden steeds belangrijker.
De eischen van Duitschland bleken duide
lijk op het congres te Neurenberg, zij wa
ren gegrondvest op het zelfbestemmings-
recht der volken. Daladier verklaarde ver
volgens, dat hij er niet aan heeft gedacht
het land over te geven aan het blinde nood
lot.
Daladier nam het initiatief tot
persoonlijk contact.
In den nacht van 13 op 14 September
heeft hij zich in contact gesteld met Cham-
berlain en gewezen op het nut van persoon
lijk contact tusschen de leidende personen.
Chamberlain was het hiermee eens en hy
begaf zich naar Berchtesgaden. Chamberlain
heeft hierdoor groote verdiensten verzameld
door het handhaven van den vrede.
Dat de vrede tenslotte gered is, is te
danken aan het feit, dat men niet zijn
toevlucht heeft genomen tot de geheime
diplomatie, doch onder het oog der vol
ken besprekingen heeft gevoerd.
Men stond voor een alternatief: ofwel
neen te zeggen tot de Sudeten en te komen
tot een gewapend conflict, dat zou hebben
geleid tot de vernietiging van Tsjecho-Slo-
wakije, ofwel men moest zoeken naar een
compromis. Men heeft den vrede gekozen,
dé Tsjechische regeering heeft het I ransch-
Britsche plan heldhaftig aangenomen.
Te Godesberg heeft Hitier evenwel nieu
we eischen geformuleerd, hierdoor dreigde
een verbreking van de onderhandelingen.
Daladier zette vervolgens den toestand uit
een, zooals deze was bij het vertrek van
Chamberlain uit Godesberg.
In deze dagen van spanning waren in
Frankrijk twee stroomingen merkbaar. De
eene zette alle hoop op onderhandelingen,
de ander^. verwachtte meer van onbuigbare
Daladier
kracht. De minister-president zag evenwel,
dat het heil lag in een samenvoegen van
deze beide stroomingen. Het Fransche volk
wilde een aanval van Duitschland voorko
men, waardoor Frankrijk, overeenkomstig
tie verdragen, in had moeten grijpen. Ten
einde niet onvoorbereid te zijn- is op 24
September besloten tot een reeks voorzorgs
maatregelen. Tegelijkertijd is de regeering
wederom in contact getreden met de regee
ring te Londen. Beide landen verlangden
vrede en verzetten zich tegen een aanval.
Op 26 September verscheen in de Engelsche
avondbladen een officieele mededeeling,
dat indien Duitschland Tsjecho-Slowakije
zou aanvallen, Frankrijk het te hulp zou
komen en dat Engeland en Rusland zeker
aan de zijde van Frankrijk zouden staan.
Terwijl president Roosevelt een oproep pu
bliceerde, richtte Chamberlain zich opnieuw
tot Hitier. Het antwoord liet weinig plaats
en tijd voor een regeling.
Mussolini wordt ingeschakeld.
Op 28 September werd de conferentie te
Miinchen gehouden. In den nacht van 27 op
28 September kreeg de Fransche ambassa
deur te Berlijn opdracht zich persoonlijk tot
Hitier te wenden en de ambassadeur te
Londen kreeg opdracht lord Halifax te vra
gen door middel van den Britschen ainbassa-
deur te Rome den Duce te verzoeken het
denkbeeld van een bijeenkomst te steunen.
Het gevolg hiervan was een uitstel van 24
uur van de Duitsche mobilisatie en de uit-
noodiging tot de bijeenkomst te München.
De Fransche minister-president heeft deze
uitnoodiging aangenomen. Er was geen
sprake van een formule of van voorstellen,
doch er was sprake van het redden van den
vrede. Daladier heeft geen spijt van zijn
handelwijze. Liever zou hij gezien hebben,
dat alle betrokken mogendheden aanwezig
waren geweest, doch er was geen tijc'. voor
uitstel. De uitslag van de besprekingen te
München is bekend. Uit de ontvangst, wel
ke de vier staatslieden in hun respectieve
hoofdsteden is bereid, blijkt wel, dat de vol
ken den vrede wenschten. De overeenkomst
van München was ook een groote winst op
het memorandum van Godesberg. Tsjecho-
Solwakije heeft internationale garanties ge
kregen. Frankrijk en Engeland hebben de
nieuwe grenzen gegarandeerd tegen een
niet-uitgelokten aanval, Duitschland en Ita
lië zullen garandeeren zoodra het vraag
stuk der Poolsche en Hongaarsche minder-
hden geregeld zal zijn. Verder is een inter
nationale commissie ingesteld tot regeling
van de verschillende vraagstukken. Indien
de Fransche en Britsche legereenheden mor
gen geroepen zullen worden om in de ge
bieden, waar een volksstemming zal worden
gehouden de orde te handhaven, dan zullen
zij dit doen in het bewustzijn, dat zij deze
gebieden en de geheele wereld een oorlog
hebben bespaard. De overeenkomst van
München zal het gebied van Tsjecho-Slowa
kije verkleinen, doch de republiek zal vrij
blijven leven.
Minister-president Daladier verklaarde
verder, dat de leiders van Tsjecho-Slowakije
zijn groote bewondering hebben.
Daladier wees er vervolgens op, dat men
erin geslaagd is den vrede te redden door
het toonen de rechtvaardigheid te willen en
door loyaal te zijn, door te onderhandelen
als mannen, die pverluigd zijn den waren
weg des vredes te bewandelen. Hierbij
steunde men op het vertoon van zijn
kracht, niet als middel van intimidatie, want
men behoeft er niet meer aan te denken
Duitschland te intimideeren, evenmin als
men eraan kan denken Frankrijk te intimi
deeren, doch door het toonen van zijn kracht
stond men als gelijken tegenover gelijke.
Men kan niet onderhandelen met een
man of een volk, zonder eerst de ach
ting te hebben gewonnen. Daladier
heeft te München gevoeld, dat de ach
ting van Duitschland voor Frankrijk
was gegrondvest op het feit, dat men
overtuigd was, dat Frankrijk bereid was
te strijden om te verhinderen, dat tekort
zou worden gedaan aan zyn vitale be
langen of aan zijn gevoelens van recht
vaardigheid. Men moet, aldus Daladier,
het land hier de eer brengen, welke het
toekomt, op den eersten oproep hebben de
jonge troepen en de strijders uit den
grooten oorlog zich achter hun vaandels
geschaard en in weinig uren vormden
zij een onoverkoombare wal tot verde
diging van het land.
De minister-president bracht ook hulde
aan de burgerbevolking, welke zonder mor
ren de voorschriften van de militaire auto
riteiten is nagekomen.
De minister-president wees verder op de
verschillen van levensopvatting, welke be
staan tusschen Frankrijk en Duitschland en
Italië, doch ook met andere volken, die een
andere opvatting hebben, leeft Frankrijk in
goede vriendschap. Ongeacht den regeerings-
vorm wenschen de volken vrede. Op het
oogenblik moet de vredeswil van de geheele
■wereld vereenigd worden. In het belang van
den vrede wil Frankrijk nieuwe vriendschap
voegen bij de oude.
De vrede is nog niet voor altijd
verzekerd.
Bij zijn aankomst te Le Bourget heeft de
minister-president gevoeld, dat de vrede nog
niet definitief heeft overwonnen, doch iede-
ren dag weer verdedigd moet worden. Hij is
zeker gevoelig voor het vreugdebetoon van
het volk, doch als leider der regeering moet
hij aan de toekomst denken. Nu de vrede ge
red is, moet het land nieuwe energie too
nen. Men moet den vrede weten te bewa
ren en op onwrikbare grondvesten plaat
sen. Dit is mogelijk, aangezien te München
in enkele uren het aanschijn der wereld ge
heel is gewijzigd, 't Zou in Frankrijk thans
een misdaad zijn de polemieken te hervat
ten, welke voor de oplossing werden ge
voerd.
Op het oogenblik moeten alle Franschen,
die het wel van den Staat willen, zich be
schouwen als in staat van permanente mo
bilisatie voor den dienst des vredes en het
vaderland. De eerste plicht van allen is te
werken met alle kracht op de plaats waar
zij zijn gesteld. De vrede zal slechts gehand
haafd blijven, wanneer als gelijke kan wor
den gesproken met de omringende landen,
wanneer de financiën gezond zijn en de be
grooting in evenwicht en indien men kan re
kenen op alle hulpmiddelen van het land.
De vrede kan slechts gehandhaafd blyven,
wanneer in Europa en de geheele wereld
nieuwe beginselen worden uitgewerkt en
overal, waar nog een oorlog woedt, een re
geling wordt getroffen. Alles wat haat op
wekt en Franschen tegen Franschen ophitst
moet worden beschouwd als verraad. Het
land moet een moreelen ommekeer onder
gaan. Tijdens de dagen van de mobilisatie
is de eenheid hersteld en men moet zich
niet verliezen in nieuwe twisten. Om dit tot
stand te brengen moet de regeering kunnen
handelen en derhalve heeft zij besloten het
parlement te verzoeken haar de middelen
hiertoe in de hand te geven.
„Het is aan u ons deze middelen te
geven, of ze te weigeren", zoo besloot
Daladier zijn verklaring, „doch weet
wel, dat het gaat om het belang en zelfs
het leven van het vaderland".
Zeer groote belangstelling.
De rede van Daladier is aangehoord door
talrijk belangstellenden. In de diplomaten
loges hadden de vertegenwoordigers van de
buitenlandsche mogendheden hun plaatsen
ingenomen. Ook de plaatsen der afgevaar-
ALKMAAR, 5 October.
Het is een opmerkelijk verschijnsel, dat
Frankrijk het in de crisisdagen, welke thans
achter ons liggen, zooveel gemakkelijker
heeft gehad dan Engeland.
Natuurlijk is ook de spanning in Frank
rijk groot geweest, natuurlijk heeft men ook
daar millioenen en millioenen moeten offe
ren voor een doelmatige grensbewaking en
voorbereidingen voor een mogelijken strijd,
maar hoofdzakelijk heeft men Engeland als
woordvoerder en vredesapostel laten op
treden en eerst op het laatste oogenblik is
ook Daladier voor het internationale voet
licht getreden.
Eerst nu, tijdens de debatten in de diverse
parlementen, blijkt, hoe Daladier weliswaar
een zwijgende rol heeft gespeeld, maar hoe
het toch aan zijn initiatief was te danken,
dat Engeland's premier tot direct contact
met de dictators is gekomen.
Het was Daladier, die den wenk gaf, tot
een persoonlijke bespreking met Hitier,
omdat men daardoor alleen zekerheid zou
hebben, dat de vredeswil der democratische
staten door den muur van slechte raad
gevers tot den Führer zou doordringen.
En het was ook Daladier, die op het
laatste en spannendste oogenblik aan de
bemiddeling van Mussolini gedacht heeft en
het Engelsche kabinet den raad gaf, zich
rechtstreeks tot den duce te wenden.
En zoo heeft nu ieder land eigenlijk zijn
vredesapostel gekregen.
Zoo eert men in Duitschland den Führer,
die tot matiging van zijn eischen bereid
was, in Italië den duce, aan wiens persoon
lijke vriendschap met Hitier men die mati
ging toeschrijft, in Frankrijk Daladier als de
man van het iintiatief en in Engeland
Chamberlain als de man, die openlijk op
den voorgrond trad en wien daarom het
allergrootste aandeel in het behoud van den
vrede kan worden toegekend.
Men moge er over twisten, wien de eer het
meest toekomt, het feit dat men zich daar
mee bezig houdt, wijst erop, dat hij die den
vrede gered heeft als de figuur beschouwd
wordt, wien de wereld op dit oogenblik den
meesten dank is verschuldigd en dat bewijst,
dat men overal dankbaar is dat de strijd
niet ontbrand is.
Het is een duidelijk bewijs, dat men in
alle landen, ondanks den bewapeningswed
loop, niets liever wil dan den vrede.
Intusschen staan Chamberlain en Dala
dier voor de min of meer ondankbare dank
hun beleid te verdedigen en hoeveel lof
men hun ook toezwaait, het is te begrijpen,
dat de afgevaardigden van oppositioneele
groepen de gelegenheid niet laten voorbij
gaan hun principes aan de thans door de
regeering gevolgde gedragslijn te toetsen.
Het is opmerkelijk, dat Daladier wiens
beleid in de Fransche Kamer intusschen al
is goedgekeurd het daarbij zooveel ge
makkelijker heeft gehad dan Chamberlain
en eigenlijk en dit was vanzelfsprekend
alleen de communisten tegenover zich
heeft gevonden.
In Engeland stelt men zich blijkens de in
het Lager- en Hoogerhuis gehouden debat
ten, veel sterker de vraag, wat er in de
naaste toekomst zal moeten gebeuren.
De oppositie heeft daar thans het voor
deel, dat het directe gevaar is afgewend en
men zich dus critiek kan veroorloven, die in
de dagen van spanning achterwege zou zijn
gebleven.
Natuurlijk heeft de premier daar heel
wat moeten hooren over Tsjecho-Slowakije,
dat door zyn groote vrienden in den steek
gelaten en verraden zou zyn en inderdaad
is het feit, dat deze kleine staat het kind
van de rekening is geworden, een zwak punt
in het buitenlandsche beleid geweest, al wijst
men er dan ook op, dat in een oorlog
Tsjecho-Slowakije waarschynlyk in zyn
geheel van de wereldkaart zou zijn ver
dwenen.
Maar daarnaast groeit voornamelijk in
Engeland de ongerustheid, dat men welis
waar met mannen als Hitier en Mussolini
overeenkomsten kan sluiten, maar dat er
geen enkele garantie is, dat deze niet zul
len worden gebroken als de omstandighe
den zich wijzigen en de dictator-staten zich
sterk genoeg achten de rest van de wereld
te trotseeren.
Men dringt weer op een Volkenbonds-
politiek aan omdat men hierin de hechte
waarborg van vrede door overleg ziet.
En ongetwijfeld zal men ook in de demo
cratische staten de gedachten aan alge
meen Europeesch overleg niet laten varen,
maar intusschen is de geest van München,
het feit, dat men door persoonlijk vriend
schappelijk contact in weinige uren
meer bereiken kan dan door maandenlange
commissie-discussies, nog te sterk tot de
regeeringen doorgedrongen, dan dat men
hieruit voor de allernaaste toekomst niet
de noodige consequenties zou trekken.
Chamberlain verwacht zeer veel van een
direct persoonlijk contact en de Fransche
regeering heeft een vriendschapsgebaar
naar de zijde van Italië gemaakt. Er zal een
ambassadeur benoemd worden, die zijn
geloofsbrieven zal overhandigen aan den
koning-keizer waarmede tegelijkertijd de
erkenning van Abessinië als Italiaansch
bezit is geregeld.
Sceptieci mogen dan al weinig vertrou
wen in de Münchensche methodes hebben
en niemand kan voorspellen of zij nog
niet eens gelijk zullen krijgen toch is
het duidelijk, dat onderlinge vriendschaps
betuigingen en daadwerkelijke bewijzen
van goede gezindheid tusschen de tegen
standers van gisteren de vredesgedachte
en den vredeswil slechts kunnen verster
ken en daardoor de rust in Europa ten
goede kunnen komen.
digden waren alle bezet. Toen minister-pre
sident Daladier het spreekgestoelte besteeg
om zijn verklaring af te leggen, stonden alle
afgevaardigden op om hem toe te juichen,
alleen de communisten bleven zitten.
Tijdens de rede werd de minister-presi
dent herhaalde malen luide toegejuicht, al
leen de communisten bewaarden het stil
zwijgen.
Na het afleggen van de regeeringsverkla-
ring deelde de minister-president mede, dat
Chichery heeft verzocht een interpellatie te
mogen indienen.
By zitten en opstaan sprak de Kamer zich
uit voor een onmiddellijk vaststellen van
den datum der interpellatie.
De vertrouwenskwestie gesteld.
De minister-president verzocht deze
interpellatie uit te stellen tot na de an
dere interpellatie en stelde de kwestie
van vertrouwen.
De Kamer heeft dit verzoek met 535
stemmen tegen 75 en 3 onthoudingen
goedgekeurd.
In de wandelgangen verluidt, dat de
communisten en enkele ongeorganiseer
den tegen hebben gestemd.
De debatten.
Na de verklaring van den minister-pre
sident begonnen de debatten.
Onder applaus van allen verklaarde de
afgevaardigde van het departement der
beneden Rijn, Walter, dat Elzas Lotha
ringen in dienst van Frankrijk zou staan
onder alle omstandigheden.
De communist Peri verklaarde te betreu
ren, dat de Sovjet-Unie niet tegenwoordig
is geweest bij de besprekingen te München.
Lous Marin veroordeelde het gebruik
van geweld. Onder toejuichingen verzocht
hij vervolgens de regeering een ambassa
deur te Rome te benoemen. Tenslotte
bracht Marin hulde aan Tsjechoslowakije
dat onmetelijke offers heeft gebracht om
den vrede te bewaren.
Ook Leon Blum wenschte de regeering
geluk met het behaalde resultaat, hij be
treurde evenwel Tsjechoslowakije, dat zich
voor de rust van Europa heeft opgeofferd.
Hij stelde in Frankrijk hen verantwoorde
lijk, die de actie van den Volkenbond
hebben doen mislukken.
De Kerillis verklaarde, dat volgens zijn
meening Duitschland niet in staat was om
oorlog te voeren, doch het heeft gebruik
gemaakt van den toestand. Hij sprak lang
over de bedoelingen, welke volgens hem
Duitschland in Epropa heeft en zeide, dat
alls Franschen één moeten zijn om den
toestand meester te worden.
Na de debatten werd met 535 tegen 75 de
buitenlandsche politiek goedgekeurd.
Het ontwerp in de financieele
commissie.
De Kamercommissie voor financiën is
om half acht bijeengekomen ter bestudee
ring van het volmachtenontwerp. Zij hoor
de den minister van financiën en den pre
mier. Vervolgens schorste zij de zitting tot
10 uur om de commissie-leden in staat te
stellen hun fracties te raadplegen voor de
stemming. Na de zitting verklaarden ver
scheidene leden, dat zy geloofden, dat een
compromis tot stand zou kunnen komen
ten opzichte van den tijdslimiet der vol
machten. In principe zou de regeering
reeds accoord gegaan zijn met den datum
van 1 December.
Volgens Kamerleden, die de zitting heb
ben bijgewoond heeft Daladier zich zeer
krachtig getoond in zyn verklaringen aan
de commissie en heeft hij er sterk op aan
gedrongen, dat nog vannacht zou worden
gestemd over de toekenning der volmach
ten.
Marchandeau en Daladier hebben de
volmachtsvoorstellen toegelicht. Daladier
verklaarde o.m. dat hij niet voornemens
was een controle op de wisselkoersen in te
voeren. Hij ging accoord met volmachten
tot 1 December in plaats van 31 December.
Marchandeau verklaarde geen gedwongen
conversies in het voornemen te hebben,
maar gaf te verstaan, dat een herwaardee
ring der goudvoorraden van de banque de
Fransche uitgevoerd zal worden.
Het ontwerp van wet voor de volmach
ten voor de regeering omvat slechts een
artikel, dat ales volgt luidt:
De regeering wordt gemachtigd tot 31
December 1938 bij decreet, overwogen en
aangenomen in den ministerraad, maatrege
len te nemen tot onmiddelijk herstel van
den financieelen en economischen toestand
des lands. Deze decreten zullen kracht van
wet hebben en zullen voor 1 Januari 1939
ter ratificatie aan de Kamer worden voor
gelegd.
Op wie niet gerekend konden
worden.
De communistische fractie besloot tegen
het volmachtenontwerp te stemmen.
De socialistische fractie besloot eveneens
met 92 tegen 48 stemmen, om haar stem
tegen 't regeerings-ontwerp uit te brengen.
De radicaal-socialisten, de democratische
linkerzijde en de onafhankelijke republikei
nen besloten voor het volmachtenontwerp