DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. GEEN TOENADERING TUSSCHEN PRAAG EN BOEDAPEST. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330. No. 239 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag 11 October 1938 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 140e Joargang De Polen in overwegend Tsjechisch gebied. De besprekingen te Komarno. De betooging tegen de R.K. kerk te Weenen. Goudroover uit het ziekenhuis te Marseille ontsnapt. De algemeene toestand. Belgisch verkeerstoestel verongelukt. Twintig dooden. Nieuws in 't kort. ALKMAARSCHE COURANT. Gistermiddag zijn de Tsjechoslo- waaksch-Hongaarsche besprekingen te Komarno (Komaron) hervat. De bijeenkomst duurde negen kwar tier. In een officieel communiqué wordt verklaard, dat vanmorgen negen uur de deskundigen van beide partijen op nieuw bijeen zouden komen, en dat vanmiddag de onderhandelingen zullen worden voortgezet. Graaf Teleki, de Hongaarsche minister van onderwijs en eeredienst, die deel uit maakt van de Hongaarsche delegatie, heeft aan journalisten verklaard, dat de onderhan delingen in een atmosfeer van sympathie zijn begonnen. De correspondent van Reuter meent te weten, dat de Slowaken zich hebben verzet tegen enkele Hongaarsche eischen, die te drastisch werden geacht. Over den aard van de Hongaarsche eischen wordt in het uitgegeven communiqué niets medegedeeld. Het is echter bekend, dat de Hongaren voor den dag zijn gekomen met hun zwaarste eischen, die Slowakije van al zijn vruchtbare vlakten zouden berooven en slechts de ruwe bergstreken voor het voorgestelde plebisciet zouden overlaten. Het verlies van alle graangebieden zou deze stemming natuurlijk influenceeren. Het feit echter, dat de onderhandelingen voortduren zou er op kunnen wijzen, dat de mogelijkheid eener regeling niet uitgesloten is. Veel, aldus Reuter, zal afhangen van het advies, dat gegeven wordt door bepaalde groote mogendheden, die direct bij de kwestie betrokken zijn. Te Praag worden de Hongaarsche eischen sensationeel genoemd. De Hongaren eischen zooals men weet onmiddellijken afstand van een strook grondgebied, waarin Bratislava, Kosice, Nitra, Muckacevo, Rognigovic en Kevime liggen. Voorts wordt een plebisciet voor de rest van Slowakije en een afzonder lijk plebisciet voor Roethenië geëischt. Muckacevo is op een na de grootste stad van Roethenië. Ofschoon van bevoegde zijde geen mede- deelingen omtrent de details der onderhan delingen zijn gedaan, meent men te Boeda pest te weten, dat de hevigste strijd zal gaan om de aanhechting van de steden Poszony (Bratislawa) en Kaussa (Kosice). Te Boeda pest toont men zich optimistisch, vooral wat de aanhechting van de stad Kaussa betreft. De toestand in Poszony. De situatie te Poszony wordt steeds inge wikkelder. Men weet, aldus Havas uit Boe dapest, dat de Duitschers te Berlijn vergun ning hebben gekregen, het door de Hon garen opgeëischte bruggehoofd in deze stad te bezetten. Gisteren werd vernomen, dat zij ook de op den linkeroever van den Don au gelegen gebieden zullen bezetten. Dit be richt heeft bij het Hongaarsche publiek groote teleurstelling gewekt. Graaf Teleki, die deel uitmaakt van de Hongaarsche delegatie, heeft aan de pers verklaard, dat de Hongaren de besluiten van Zilina als een binnenlandsche Slowaaksche aangelegenheid beschouwen. De Slowaken, zeide hij, moeten vrij zijn om over zichzelf té beschikken. Vijfhonderd geëmigreerden en andere Slo waken zijn gisteren te Boedfcpest bijeenge komen om voor de Slowaken in Tsjechoslo- wakije zelfbeschikkingsrecht en de organi satie van volksstemmingen te eischen. De Polen bezetten Orlova. De Poolsche troepen zijn gistermiddag Orlova in het gebied van Ostrau in Moravië binnengerukt, aldus Havas. De bevolking van Orlova bestaat uit ongeveer 1000 Polen en 7000 Tsjechen. De Poolsche troepen wer den voorafgegaan door een particulieie auto, voorzien van een witte vlag, waarin zich een Tsjechoslowaaksche officier en een Poolsche officier bevonden, een witte band om de pet. De menigte juichte den Tsjechi- schen officier geestdriftig toe en sloeg in stilte het voorbijtrekken van de gemotori seerde voorhoede der Poolsche troepen gade. Slechts de Polen wierpen den soldaten bloe men toe. Terwijl tachtig vliegtuigen over Orlova vlogen, trok de voorhoede door de stad om halt te maken bij de grens van de neutrale zone. Intusschen waren voor het stadhuis tien auto's aangekomen, waarin ge wapende Poolsche politieagenten en gendarmes zaten. Het gebouw werd bezet en de Poolsche agenten en gendarmes gingen vervolgens met tweeën door de stad pa trouilleeren. Het gros van het Poolsche leger arriveerde anderhalf uur later. De Duitsche bezetting. De Duitsche legerleiding deelt mede, dat het leger gisteren de voor dien dag vast gestelde bezetting van het Sudetenland heeft volbracht. De luchtmacht heeft in het bezette gebied de opstellingen voor lucht doelartillerie en vliegvelden van het Tsje chische leger overgenomen en afdeelingen vliegers en luchtdoelartillerie zijn hierheen verplaatst. De troepenafdeelingen hebben maatregelen genomen om de bevolking te helpen, speciale afdeelingen zijn te werk ge steld aan de beschadigde spoorlijnen, zoodat een groot deel der lijnen reeds door de Duit sche spoorwegen in gebruik kon worden genomen. Tsjechische verbittering. „Vandaag is het de bitterste dag van ons bestaan", „Wij drinken de laatste droppels uit den beker der vernedering", aldus leve ren de Tsjechische bladen commentaar op de bezetting van de laatste zone, die gisteren plaats vond. Gemeld vond, dat de Duitsche troepen de grenslijn op meer dan één punt hebben over schreden, o.a. te Braunau, waar twee ge meenten te veel werden bezet. Tevergeefs werd bij den Duitschen bevelhebber gepro testeerd. Hij antwoordde, dat een deputatie der inwoners hem had verzocht, het gebied te bezetten, daar het voornamelijk door Su- detenduitschers bewoond werd. Waardeerende Duitsche persstem. De Deutsche Allgemeine Zeitung heeft eenige waardeerende woorden aan de Tsje choslowaaksche regeering gewijd. Het is verheugend, aldus het blad, dat Praag de hervorming van den staat met innerlijke dicipline en doeltreffendheid heeft doorge voerd. Nu de zware tijden voor de Sudeten- Duitschers voorbij zijn, moet de Tsjechische inspanning zichzelf een toekomst te ver zekeren met die achting worden gevolgd, die elke dergelijke in moeilijke tijden gedane inspanning verdient. Op verscheidene wijzen heeft Praag met de Polen, Hongaren, Slo waken en Karpatho-Oekrainers onderhan deld. Eenige definitieve vormen zijn reeds gevonden, naar andere wordt nog gezocht. Dat alles heeft een zin voor de realiteit van het Tsjechische volk aan den dag gebracht, die in een periode van misleiding op den achtergrond was gekomen. Tsjechische agrariërs tegen immi gratie van Duitschers. De bladen der Tsjechische agrariërs drin gen er op aan, dat geen immigratievergun ning zal worden gegeven voor menschen uit Oostenrijk of het Sudetenduitsche gebied, die een vrij beroep zouden willen uitoefenen in Bohemen. Zij wenschen verder, dat het Joodsche vraagstuk zonder sentimentaliteit of uitstel zal worden geregeld en geven te kennen, dat de Joden weinig geneigdheid toonden den Tsjechoslowaakschen staat te helpen, toen de kwestie van de bijdragen voor het nationale verdedigingsfonds aan de orde was. De nuntius te Berlijn zou te Weenen zijn aangekomen. Reuter meldt uit Weenen, dat de pause lijke nuntius te Berlijn gisteren te Weenen zou zijn aangekomen om er de jongste ge beurtenissen te onderzoeken. Zijn aan komst wordt niet officieel bevestigd. In het paleis van kardinaal Innitzer ls gistermiddag een conferentie begonnen. Innitzer was toegestaan aan de bespreking deel te nemen, doch hij mag nog niet zijn woning verlaten of telefoneeren. Een officieele woordvoerder te Weenen heeft doen uitkomen, dat de detentie van Innitzer een maatregel is, welke uitsluitend is genomen tot bescherming van den kar dinaal. De Duitsche bjaden maakten gisteren geen melding van de jongste anti-katholie ke betoogingen. Officieel is medegedeeld, dat de volgen de week te Weenen een groote betooging der N.S.D.A.P. zal worden gehouden. Een hooge nazi-autoriteit, waarschijnlijk gouw leider Bürckel, zal het woord voeren en daarbij het geheele vraagstuk der betrek kingen van de kerk met staat en N.S.D.A.P, in Oostenrijk bespreken. De Osservatore Romano over de ongeregeldheden. De Osservatore Romano publiceert op de eerste pagina een bericht over de Ongere geldheden te Weenen en het blad voegt hieraan toe: „Wij publiceeren dit bericht met een gevoel van verwarring en zullen er op terugkomen, wanneer wij onmiddel lijke inlichtingen over de reden en bijzon derheden over zulke ernstige uitspattingen zullen hebben ontvangen. In dit oogenblik voelen wij ons evenwel broederlijk verbonden met de Oostenrijk- sche katholieken, alsmede met de katholie ken van alle landen. Wij protesteeren op christelijke wijze en verzekeren Zijne Excellentie den aartsbisschop van Weenen onze oprechte gevoelens van deelneming met de aanvallen op zijn persoon, den godsdienst en de kerk. Op het Vaticaan zijn, volgens een bericht van Reuter uit Weenen, nog geen gedetail leerde berichten ontvangen over de jongste betoogingen tegen kardinaal Innitzer, aan gezien te Weenen geen pauselijke nuntius aanwezig was. In de kringen van het Vaticaan ver klaart men echter, dat, hoe pijnlijk het nieuws ook zij, het niet bijzonder verras send was, daar in Duitschland geweldple ging tegen de kerk en "haar vertegenwoor digers den laatsten tijd weer met opmer kelijke veelvuldigheid is voorgekomen. Laat in den avond liep Zondag door Marseille een welhaast ongelooflijk bericht: de bandiet, die, als mede plichtige aan den treinroof van Saint Barthélemy gearresteerd, een poging had gedaan te vluchten, maar geveld was door een kogel in den buik, deze man heeft uit het ziekenhuis te Mar seille, waar hij was opgenomen, weten te ontsnappen. Te Marseille heerscht de opperste ver bazing. Laat men een zoo gevaarlijken misdadiger zonder bewaking in het zie kenhuis liggen, waar hij bezoek krijgt des namiddags en de avondbladen lezen mag om zich op de hoogte te stellen van al wat in de zaak, waarin hij is betrokken, gezegd is en gedaan is? Juist op de zaal waarin Michelis Gio- vanni Michelis heet namelijk de roover een Italiaan, ligt, moest gisteravond een storing in de electrische leiding optreden, door een „toeval" dat het oogenblik wel heel gelukkig koos, want toen na drie kwartier het licht weer aan ging, bleek de gewonde, op wien nog pas een bloed transfusie was verricht, verdwenen. En geen mensch die van dit alles ook maar een spoor gezien had of te berichten wist. Wilde geruchten en fantastische verha len deden in het hospitaal de ronde. Maar zelfs de wildste fantasie zou zich niet ver stouten de feiten te verzinnen die thans vast zijn komen te staan. Begunstigd door de duisternis, die de „storing" op het lichtnet verwekte, hebben medeplichtigen van Michelis de zaal, waar de gewonde lag, betreden, hebben hem zijn kleeren gebracht, hebben hem aan gekleed en zijn met hem in alle rust de hoofddeur uitgewandeld. Dit kon alleen geschieden, doordat de kogel, die den gangster in den buik trof, geen edele deelen heeft gekwetst, zoodat Michelis, ofschoon hij zwak was, alleen kon loopen. En dat is, naar het schijnt, wel de eenige voorwaarde om uit het Hötel- Dieu van Marseille te ontsnappen, ook ALKMAAR, 11 October. Er bestaat een goede kans, dat het Engelsch-Italiaansch accoord binnen kor ten tijd in werking zal treden, zegt de Londensche correspondent der N. R. C. Zooals men weet, heeft Chamberlain de bekrachtiging van dit accoord afhankelijk gesteld van een „regeling" der Spaansche kwestie. Wat daaronder precies verstaan wordt, is nooi. geheel duidelijk gemaakt. Chamberlain heeft het Lagerhuis echter de verzekering gegeven, dat een „regeling" van de Spaansche kwestie in ieder geval de terugtrekKing van een aanzienlijk aan tal Italiaansche vrijwilligers moest inhou den. Hij wordt algemeen geacht zich ver plicht te hebben met niet minder genoegen te nemen. Voor het eerst sinds de onder- teekening van het accoord in de lente van dit jaar schijnt er nu een goede hoop, dat deze voorwaarde van een geleidelijke uit schakeling van de Italiaansche inmenging in Spanje vervuld zal worden. Het besluit van den grooten fascistischen raad een vooralsnog onbekend aantal vrijwilligers uit Spanje terug te trekken, is reeds een hoopgevend teeken. Op zich zelf is dit echter nog niet genoeg reden de „regeling" van de Spaansche kwestie en de daaropvolgende inwerking treding van het Engelsch-Italiaansche ac coord als een uitgemaakte zaak te be schouwen. Terugtrekking van een aantal infanteristen staat n.1. nog niet gelijk met een „regeling" zooals het Lagerhuis die opvat. Om het Lagerhuis te bevredigen is meer noodig. Daarvoor zal Mussolini niet alleen het gros van zijn infanteristen, maar ook zijn vliegeniers en technici uit Spanje moeten terugnemen en mogelijkerwijs ook het materiaal, vliegtuigen, tanks enz., waarmee zij gewerkt hebben. Daar er in de verklaring van den grooten fascistischen raad nog alleen over infanteristen wordt gesproken, moet men hier dus niet al te groote verwachtingen voor een „regeling" van de Spaansche kwestie op bouwen. Er zijn echter eenige andere feiten, die er op zouden kunnen wijzen, dat de giste ren aangekondigde terugtrekking van een aantal infanteristen slechts een begin is en dat Mussolini ten langen leste heeft besloten, het Spaansche avontuur te liquideeren. Er is ten eerste het feit, dat een hooggeplaatste militaire expert van een neutraal land een uitzonderlijke gelegenheid heeft gehad om zich een oordeel over de relatieve positie van de twee Spaansche partijen te vormen, en tot de slotsom is gekomen, dat Franco's kansen op een overwinning bijzonder slecht zijn. De gevechtswaarde van Fran co's Spaansche troepen acht deze eminent gekwalificeerde waarnemer uitermate poover. Zij hebben geen hart voor de zaak waarvoor zij gevraagd worden te strijden. Alleen de Moorsche troepen en de buiten- landsche technici vormen een gunstige uit zondering. De bedoelde expert spreekt dan ook als zijn meening uit, dat Franco, tenzij hij ten minste driemaal zooveel buiten- landschen steun ontvangt als hij nu ge niet, onmogelijk kan winnen. Bij dezen stand van zaken zou het inderdaad begrij pelijk zijn als Mussolini, die geen nieuwe troepen of materiaal naar Spanje kan sturen zonder het Engelsch-Italiaansche accoord voorgoed te verspelen, besloten had eieren voor zijn geld te kiezen en het kostbare Spaansche avontuur te liquidee- 'ren. Het motief voor een dergelijk besluit is in ieder geval voorhanden. Een ander feit, dat in deze richting zou kunnen wijzen, is de hervatting en het klaarblijkelijk gunstige verloop van de be sprekingen tusschen Ciano en den Engel- schen gezant te Rome. Het is een publiek geheim, dat deze besprekingen gaan over de inwerkingtreding van het Engelsch- Italiaansche accoord. Daar mag worden aangenomen, dat de Engelsche vertegen woordiger blijft vasthouden aan de voor waarden van een progressieve uitschake ling van de Italiaansche inmenging, zal men uit de voortzetting van de besprekin gen althans tastenderwijs de conclusie mogen trekken, dat de Italianen zich niet geheel ontoégankelyk voor het Engelsche standpunt toonen. In een speciaal interview, dat Franco heeft toegestaan, heeft de generalissimus gisteren den correspondent van Reuter verklaard, dat er bij de repatrieering van 10.000 vrijwilligers uit het rechtsche Spanje geen reden zou zijn, om niet de belligerentenrechten toe te kennen. Franco verwierp het denkbeeld van bemiddeling. Hij verklaarde, dat de oorlog niet op andere wijze kon worden beëindigd dan door onvoorwaardelijke overgave van de overwonnenen aan de overvloedig getoon de edelmoedigheid van de overwinnaars. Franco zeide, dat het een geweldige on rechtvaardigheid was, dat na twee jaar oorlog, de rechten van het rechtsche Spanje nog niet waren erkend, ondank" het feit, dat de regeering ervan door elf landen, waaronder twee der grootste mogendheden eft door tien andere de facto was erkend, en bovendien nog officieele betrekkingen onderhoudt met veertien andere landen. Met betrekking tot de vrijwilligers in het kamp der regeering zeide Franco, dat 50.000 voor altijd gevallen zijn, dat velen de vlucht hebben genomen, doch dat er nog 60.000 over zijn. Franco voegde hieraan toe, dat de aankondiging van hun evacua tie niet anders is dan een nieuw rad dat de wereld voor de oogen wordt gedraaid, aangezien de werving in Europa en Ame rika met nieuwe kracht wordt voortgezet en in verschillende havens nieuwe vrijwil ligers worden ingescheept. De republikei nen hadden, volgens Franco, geen enkele der door de democraten fundamenteel geachte wetten gerespecteerd. De demo cratieën zijn achterdochtig tegenover de nationalisten om dezelfde redenen als zij jaren geleden tegen het Italiaansche en Duitsche regime waren. Franco besloot het interview met te verklaren, dat zij, die de beschiedenis van Spanje analyseeren, tot de conclusie zul len moeten komen dat in Spanje het de mocratische en parlementaire regime altijd ten nauwste verbonden is geweest met een tijdperk van verval. Het is het democrati sche proces, dat culmineerde in de groote tragedie, wcJke heden ten dage onzen grond met bloed doordrenkt, Een vliegtuig der Sabena is gister middag bij Soest (Westphalen) veron gelukt. Er zyn twintig personen om het leven gekomen, n.1. zestien passagiers en de vier leden der bemanning Het nabij Soest, ten zuiden van Dort- mund, verongelukte Belgische vliegtuig, de „O. O.A. G. T." van de lijn Brussel DusseldorpBerlijn, was om half elf van het vliegveld Haren vertrokken. De bemanning bestond uit den gezag voerder van den Eynde, den tweeden be stuurder, Moulin, den marconist Baus en den werktuigkundige Delleuse. De zestien passagiers zouden allen van Duitsche nationaliteit zijn. voor een man, van wien men bij zijn aan komst wist, dat hij een gevaarlijke bandiet was. De Marseillaansche politie doet opmer ken, dat het tijd wordt dat dit hospitaal eens onder strenge controle wordt gesteld. Een dag of veertien geleden is er ook al iets zeer vreemds gebeurd. Toen is een man er binnen gedrongen en heeft er een verpleegster met de revolver in de hand gedwongen zyn maitresse inspuitingen te geven, die de dokter haar met klem ver boden had te geven. Naar aanleiding van dit feit stelt de politie thans een onderzoek in, dat door de jongste gebeurtenissen wel gerechtvaar digd lijkt! Drie staven goud teruggevonden. Een der andere bandieten van de bende, die den trein van Saint Barthélemy be roofden, Jean Silvestri, heeft Zondagoch tend bekend, dat hij nog drie goudstaven in zijn bezit had, ter waarde van ongeveer een millioen francs. Hij heeft den commissaris, die hem ver hoorde, de aanwijzing verstrekt, dat deze drie staven zijn deel van den buit te Marseille verborgen waren, in zijn derde domicilie, dat de politie tot op heden on bekend geblevén was. En inderdaad men vond daar, vijftig cm. onder een tegelvloer begraven, de drie baren goud, die het aan tal door de politie teruggevonden staven tot tien vermeerdert, hetgeen juist de helft is van het aantal dat gestolen werd. In een stuwmeer bij Marseille, waar de dieven zich ontdeden van een deel van den buit, is een mand vol gouden munten en kostbare sieraden opgehaald. Het hoofd der bende, Auguste Mela, blijft vooralsnog onvindbaar, ondanks de pogingen, die de politie in het werk stelt om hem op te sporen. Men helt ertoe over te denken, dat de bandiet over de grens heeft weten te komen, wellicht naar het linksche Spanje. De met de leiding van het onderzoek belaste commissaris is echter overtuigd, dat hij het ontbrekende deel van den buit weldra zal hebben gevonden. Zondagmorgen is hij vertrokken naar een plaats, die de politie nog geheim houdt, maar waarvan zij succes verwacht voor haar nasporingen, misschien zelfs wel verrassend succes. Engelsch koningspaar naar Canada. - Van Balmoral Castle wordt gemeld, dat het Britsche koningspaar de uitnoodiging van den Canadeeschen minister-president het volgend jaar een bezoek te brengen aan Ca nada, heeft aangenomen. Hunne Majesteiten hopen vroeg in den zomer aan te komen en drie weken te vertoeven in het dominion. Vermoedelijk zal het koningspaar met een speciaal schip reizen. Tot nu toe heeft nog geen regeerend Britsch vorst een bezoek ge bracht aan de nieuwe wereld. De geruchten omtrent generaal Bliicher. - De „Uusi Suomi", een Finsch blad, ver klaart uit goede bron bevestiging te hebben verkregen van de berichten, volgens welke de Russische maarschalk Blücher in zijn woning gevangen gehouden wordt. Blücher is aldus het blad drie weken geleden van het verre oosten overgeplaatst naar de Oekraine voor de reorganisatie der legers aldaar. Hoewel zijn hoofdkwartier te Kief gevestigd is, schijnt daar niets over hem be kend te zijn. Zijn naam komt niet meer op de legerorders voor en is sedert eenigen tijd niet meer door de bladen en den omroep genoemd. Drie bergbeklimmers verongelukt. - Drie bekende Duitsche bergbeklimmers, Eilly Teld, Arnold Tischenbach en Joseph Bauer, zijn in de Dolomieten doodelijk ver ongelukt. Zy vielen, toen zij het moeilijk ste gedeelte van dit gebergte trachtten te beklimmen. Hun lijken zijn nog niet ge vonden. (Zie zoor vervolg Buitenland pagina 1, derde blad).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1