DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Hongaarsch-Tsjechische besprekingen
mislukt.
Ophitsende rede van gouwleider Bürckel.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
tranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven Irancc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330.
No. 242 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 14 October 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADF.MA.
140e Jaargang
Beroep op de vier groote mogendheden.
Verklaring van Von Kanya.
Geen discussies en onderhandelingen met
den clerus meer.
Nazi-betoogingen te Weenen.
De rede van Bürckel.
Brandstichting bij Jaffa.
Drie Arabieren ter dood veroordeeld.
ALKMAARSCHE COURANT.
De onderhandelingen tusschen de
delegaties van Hongarije en Tsjecho-
Slowakije, welke te Komarom gaande
waren, zijn gisteravond om 7.12 uur in
eens afgebroken, nadat de twee dele
gaties slechts 5 minuten byeen waren
geweest.
De Hongaarsche delegatie is onmid
dellijk naar Boedapest teruggekeerd en
de Hongaarsche regeering zou thans
naar verluidt een beroep doen op de
viermogendheden, die het accoord van
München onderteekenden.
Reeds Donderdagochtend, toen de bespre
kingen verdaagd waren, bestond er een
breede kloof tusschen de wederzijdsche op
vattingen der beide delegaties. De Hongaren
waren niet te spreken over de laatste voor
stellen van Tsjecho-Slowakye en verzochten
andere voorstellen. Men had bovendien in
Hongaarsche kringen den indruk gekregen,
dat de Tsjechische gedelegeerden trachtten
tyd te winnen en slechts voet voor voet aan
de Hongaarsche eischen toegaven.
Wat de laatste Tsjechische voorstellen be
treft, waarvan hier sprake is, naar het Hon-
gaarsch Tel.agentschap meldt, had de Tsje
chische delegatie gistermorgen tegelijk met
haar tegenvoorstel een kaart aan de verga
dering voorgelegd, waarop de nieuwe door
Praag gewenschte grenslijn was uitgestip
peld. Dit tegenvoorstel was echter onder
dezen vorm voor de Hongaren onaanvaard
baar. De Tsjecho-Slowaaksche delegatie was
wel bereid, een deel van het zuiver Hon
gaarsche gebied af te staan, maar zij behield
dan nog alle groote Hongaarsche steden.
In de gisterochtend gehouden bijeenkomst
heeft Teleki in bijzonderheden het Hongaar
sche standpunt uiteengezet nopens het Tsje
cho-Slowaaksche voorstel. Hij zeide o.m., dat
dit tegenvoorstel op geen enkele redelijke
basis steunt, doch een verzameling vormt
van verschillende opvattingen, ethnogra-
phische, economische en strategische, terwijl
andere weer het verkeer betreffen, maar die
alle die gemeen hebben, dat ze uitsluitend
rekening houden met de Tsjecho-Slowaak
sche belangen.
Verklaring van Kanya.
Toen kwam de vergadering van Donder
dagavond. Slechts 5 minuten bleef men bij
een, juist lang genoeg, om de verklaring van
Kanya, den Hongaarschen minister van bui-
tenlandsche zaken, aan te hooren. Deze ver
klaring luidde aldus:
„Zooals wij reeds eenige malen de eer
hebben gehad te verklaren, zyn wy hier
gekomen met de beste bedoelingen en de
oprechte hoop, dat het ons mogelyk zou
rijn, snel tot een overeenkomst te komen,
welke een hechten grondslag zou leggen
voor de betrekkingen tusschen onze beide
staten.
Tot onzen diepen spyt is deze hoop niet
verwezenlijkt.
Ik geloof, dat het op het oogenblik niet
nuttig is, opnieuw te spreken over zekere
ongunstige verschijnselen, welke herhaal
de malen tijdens de onderhandelingen
zijn gebleken. Ik moet evenwel vaststel
len dat de tegenvoorstellen welke ons
hedenochtend door Tsjecho-Slowakije
werden gedaan inzake nieuwe gren
zen, zóóver zijn verwijderd van onze
eigen voorstellen en dat de voorstellen,
welke door beide delegaties zijn gedaan,
te komen tot een grondslag voor een
nieuwe regeling, door zulk een afgrond
van elkaar zijn gescheiden, dat het on
mogelijk is, hiervan zijn wij overtuigd,
tusschen de huidige standpunten een brug
te slaan.
Daarom heeft de koninklijke Hongaar
sche regeering, voor zoover het haar be
treft, besloten, deze onderhandelingen als
geëindigd te beschouwen en aan de vier
mogendheden, welke de overeenkomst van
München hebben gesloten, te verzoeken,
zoo spoedig mogelyk een regeling van haar
territoriale eischen ten aanzien van Tsje
cho-Slowakije tot stand te brengen",
Von Kanya
Een Slowaaksch plan.
Omtrent het verloop der Hongaarsch-
Tsjecho-Slowaaksche onderhandelingen wor
den uit Komarom nog de volgende bijzon
derheden vernomen:
Volgens zekere berichten heeft Kanya gis
terochtend te Boedapest aan zijn regeering
een Slowaaksch plan voorgelegd, dat voor
zag in den afstand aan Hongarye van 55.000
vierk. K.M. Slowaaksch grondgebied, waarop
318.000 Hongaren wonen. Men weet nog niet,
of dit plan ook de 21.000 vierk. K.M.
Roetheensch grondgebied met 17.000 Hon
garen omvatte.
Voor de 300.000 Hongaren die in Slowakije
moesten blijven, en die op zouden wegen
tegen de minderheid van 300.000 Slowaken
in Hongarije, stelde Slowakije een zeer uit
gebreide autonomie voor.
De Hongaarsche regeering achtte de Slo-
waaksche voorstellen onaanvaardbaar en
droeg Kanya op, aan de Slowaaksche dele
gatie een nota te overhandigen, waarin ken
nis werd gegeven van een tijdelijke verbre
king der onderhandelingen.
Kanya wees er nog op, dat Tsjecho-Slo
wakije nog steeds 18 lichtingen onder de
wapenen heeft en dat de Hongaarsche regee
ring dus niet kan gelooven in de zuivere be
doelingen van Praag.
Na gezegd te hebben, dat Hongarije zijn
zaak in handen der groote mogendheden zal
stellen, trokken de Hongaarsche gedelegeer
den zich aan gene zijde van den Donau
terug. De Slowaken bleven alleen in de con
ferentie-zaal achter, om de nota der Hon
garen te bestudeeren en een beslissing te
nemen.
Intusschen dromde een schreeuwende
menigte in de straten van Komarom samen
en hoorde men allerwegen den kreet: „Wij
eischen, dat men ons alles terug geeft."
Opwinding te Boedapest.
Het bericht, dat de onderhandelingen te
Komarom zijn afgebroken, heeft in Boeda
pest groote opschudding teweeg gebracht en
verbittering onder de bevolking gewekt.
Het is onmiddellijk tot groote demonstra
ties gekomen. Van alle kanten verzamelden
zich plotseling groepen demonstranten, die
in stilte door de stad trokken en tenslotte
ten getale van eenige duizenden zich voor
het monument der verloren provincies ver
zamelden.
Daar weerklonken kreten als „Weg met
Praag. Wij willen alles terug. Geeft Poz-
sony en Kassa (Bratislava en Kosice) terug".
Hongaarsche overval in Oost-
Slowakije?
Uit Uzhorod wordt gemeld: In den nacht
van 12 op 13 October heeft een groep Hon
gaarsche terroristen, die het deden voor
komen, alsof zy een Hongaarsche militaire
patrouille waren, een aanval gedaan op het
spoorwegstation van Perbenik (Oost-Slo-
wakije). Zij hebben drie ambtenaren, o.w.
de stationschef en drie soldaten gevangen
genomen.
Toen zij naar de grens teruggingen, dood
den zij een tolbeambte. In het geheele sub-
Karpathische gebied was de nacht kalm, met
uitzondering van eenige op zichzelf staande
schietpartijen.
Tsjecho-Slowaaksche militaire vliegers
hebben tienduizenden in het Russisch, het
Oekrainisch en Hongaarsch gestelde pam
fletten uitgeworpen, waarin de vorming der
eerste sub-Karpathisch-Russische regeering
wordt bekend gemaakt en de bevolking
wordt uitgenood igd tot eendracht, arbeid
kalmte en vertrouwen.
Een Praagsche verklaring.
In de laatste 48 uur, zoo verklaart men na
der te Praag, zijn in Roethenië Hongaarsche
vrijkorpsen binnengedrongen, die, naar de
politie heeft vastgesteld, militair georgani
seerd zy'n. De leiders ervan zouden Hongaar
sche reserve-officieren zijn. De wapens,
waarover de benden beschikken, zyn, naar
men verklaart, van buitenlandsche her
komst. Tot nu toe heeft de politie zeven
plaatsen ontdekt, waar wapens werden uit
gedeeld.
Volgens een tweede bericht is het bij
Kvasy tot een schermutseling gekomen,
waarbij een Roetheensche gendarme ge
dood is.
Uit Pressburg komt het bericht, dat in het
Slowaaksche district Perecin tal van Hon
garen zijn gearresteerd, die ervan beschul
digd worden, tot vrijcorpsen te behooren,
die uit Hongarije in Slowakije zijn binnen
gedrongen. Naar verluidt, waren de arres
tanten in het bezit van revolvers, handgra
naten en dynamietbommen.
Verder wordt verteld, dat deze lieden by
hun verhoor verklaard hebben, dat de partij
het „pijlkruis" de laatste weken haar leden
heeft aangespoord, lid te worden van een
geheime organisatie, „Szabdodpatok" ge-
heeten, waarvan het doel zou zijn: de bezet
ting van Tsjecho-Slowakije.
Uit Roethenië wordt te Praag vernomen,
dat „bepaalde kringen pogen, in Roethenië
en Tsjecho-Slowakije bloedige incidenten te
provoceeren. Deze illegale organisaties pro-
beeren, door terrorisme een dergelijke span
ning teweeg te brengen in de hoop, dat het
Hongaarsche leger daarin aanleiding zou
vinden, het land binnen te rukken".
De rijkscommissaris voor Oostenrijk,
gouwleider Bürckel, heeft gister zijn
aangekondigdr rede gehouden, waarin
hij sprak over de incidenten te Weenen.
Hij zeide oa. dat „het episcopaat zijn
hoop had gesteld op Tsjecho-Slowakije
en dat de bisschoppen onlangs hadden
vergaderd en besloten hadden, het volk
op te hitsen tegen het nat.-socialisme".
„Waarom heeft de geestelijkheid in
Duitschland 'n eenneidsfront gevormd?,
aldus vroeg Bürckel en hij gaf hierop
zelf het antwoord: „Omdat zij zeggen,
dat Hitier door een duivel is bezeten.
In vergelijking met de houding van
de geestelijkheid tegen het nationaal-
socialisme, aldus de nazi-leider, zijn de
incidenten te Weenen slechts een klei
nigheid. Wij ontzeggen den priesters
het recht, zich in onze politieke zaken
te mengen. Wij hebben geen onder
handelingen noodig".
In zijn redevoering heeft gouwleider
Bürckel om. gezegd:
Zekere gebeurtenissen te Weenen op Vrij
dag en Zaterdag j.L zijn in het buitenland
verdraaid en verwrongen weergegeven. In
werkelijkheid ging het om het volgende:
Een reeks politiseerende geestelijken heeft
getracht de bevolking tegen den staat op te
ruien. Die onderneming is mislukt, want van
de geheele bevolking hebben slechts eenige
honderden brave oude vrouwen en verleide
kinderen gevolg gegeven aan den clericalen
oproep. Men heeft gepredikt en op straat
gedemonstreerd, terwijl men enkele liedjes
uit den tijd van het DollfussSchuschnigg-
regime zong. Men heeft getracht de religie
tegen den staat uit tt spelen en hoerageroep
op kardinaal Innitzer te doen uitbrengen.
Den volgenden avond is toen een troep
jonge menschen naar het aartsbisschoppe
lijke paleis getrokken en het is daarbij tot
eenige excessen gekomen. Van het stand
punt van den staat gezien hebben zich ver
grijpen tegen de staatsorde voorgedaan.
Tegenover een ongehoorde, verboden be
tooging aan den eenen kant staan eenige
excessen aan den anderen kant.
Natuurlijk onderzoekt de nationaal-socia-
listische staat de gebeurtenissen op beide
dagen uiterst streng en zal hij ieder vergrijp
tegen recht en orde straffen. De nat.-soc.
staat duldt, om der wille van de eenheid
des volks, onder geen omstandigheden een
politieke oppositie. Hy verwerpt en be
straft gewelddadigheden en excessen.
Scherpe maatregelen.
Nadat Bürckel vervolgens had uiteen
gezet, hoe kardinaal Innitzer zich had leeren
kennen als een politiseerende bisschop, ver
klaarde hij tenslotte de discussies en on
derhandelingen met den clerus voor defini
tief beëindigd en kondigde een reeks maat
regelen aan. Met het oog op het feit, dat de
voornaamste betrokkenen aan de demon
stratie op Vrijdag joden en talrijke Tsjechen
zijn geweest, heeft hij, Bürckel, besloten:
1. Alle Tsjechische joden en op eeni-
gerlei wijze belaste Tsjechen moeten bin
nen den kortsten termijn uit Weenen ver
trekken.
2. De kort geleden nog bestaan heb
bende voornemens om aan de kerk het
een of andere jongensseminarium ondanks
alles over te laten, zijn opgegevén, aan-
Josef Bürckel
gezien de politieke geestelijkheid, zooals
zij hier naar buiten trad, geen waarborg
kan geven, dat in deze scholen een fat
soenlijke jeugd wordt opgevoed.
3. Met het oog op de groote overwin
ning in Sudeten-Duitschland had men ook
al plannen voor een amnestie voor con-
fessioneele politici, deze amnestie moet op
grond van de gebeurtenissen uitgesteld
worden.
4. Het voorstel van de meest verschil
lende clericale zijde om de in vrijheidsstel
ling van Schuschnigg te overwegen be
hoort thans bij Inn .zer ingediend te wor
den.
Voor de verdere betrekkingen tusschen
partij en kerk geldt het volgende:
Religieuze aangelegenheden zijn de
zaak van een ieder, individueel. Wie zich
aan het crucific of aan dergelijke zaken
vergrijpt, wordt tot vijand van het nat.-
socialistne.
Wie naar de kerk wil gaan, moet dat
doen. Wie ver van de kerk blijft, maakt
dat eveneens met zijn geweten uit. Wan
neer echter in de kerk als het huis Gods
tegen den Führer of tegen de nationaal-
socialistische zaak gevloekt wordt, dan
zouden de nationaal-socialisten, van dat
oogenblik af, met de kerk niets meer uit
te staan hebben.
Bürckel eindigde met de woorden: Wij
buigen ons vroom voor den Almachtige, die
ons den Führer heeft gezonden. Steeds zul
len wij nederknielen pan het altaar van
onze natie en wij zullen tot onzen Heere
God bidden: Heere God, behoudt ons den»
Führer".
De redevoering van Bürckel werd voort
durend door stormachtig gejuich en lang
aanhoudende betoogingen tegen het poli
tieke katholicisme onderbroken.
Aan het slot werd de bijval tot ware or
kanen van instemming met de uiteenzettin
gen van Bürckel.
Groote demonstraties.
De rede, welke gouwleider Bürckel voor
een gehoor van honderdduizend personen
hield, werd, naar „United Press" meldt, ge
volgd door een demonstratie van tien
duizenden anti-katholieke nazi's.
Onmiddellijk na afloop van de rede begon,
met goedvinden van Bürckel, een groote
opmarsch naar den St. Stephanus-dom en
tegen half tien was een onafzienbare
menigte op het St. Stephanus-plein en rond
den dom verzameld, zoodat niet alleen het
plein, doch ook de omliggende straten
geheel gevuld waren met menschen.
Woeste jubelkreten weerklonken, toen
de deelnemers aan de demonstratie voorbij
trokken en in het bijzonder laaiden de
Gewapende Arabieren zyn gister
middag de Maspero-sigarenfabriek, een
der fabrieken van de Imperial Tobacco
Company, even buiten Jaffa gelegen,
binnengedrongen. Zij overmeesterden
het personeel en staken daarop de
voorraden in brand.
De geweldige brand, die hierop volg
de, heeft een schade aangericht van
naar schatting 150.000 pond sterling.
Drie Arabische dorpelingen die, toen zij
na een gevecht bij Ramallan, waarby een
Britsche inspecteur van politie werd ge
dood, werden aangehouden en die in het
bezit van geweren en munitie werden be
vonden, zyn gister ter dood veroordeeld.
Het hoofdbureau van politie deelt mede,
dat het lyk van den Arabischen leider
Hassan Dajany gisterochtend werd gevon
den ter zyde van den spoorweg van Jeru-
salem naar Lydda.
Het is nog niet zeker, op welke wijze hij
gedood is, maar vast staat dat hy gister
avond door bandieten is ontvoerd.
De afgehouwen hoofden van twee Ma-
rokkaansche Moslems, die te Jericho ver
mist werden, zijn gisteravond by de
Damascuspoort te Jerusalem gevonden.
Men zegt, dat het de hoofden zyn van twee
mannen, die vroege behoorden tot de lijf
wacht van den Moefti van Jerusalem, die
thans verbannen is.
Er hebben zich gister verscheidene ge
vallen voorgedaan van beschieting uit
hinderlagen, brandstichting en bommen-
werpen. Er zijn twee Arabieren gedood,
o.a. een terrorist, die door regeeringstroe-
pen bij het vliegveld van Gaza werd neer
geschoten.
Dajany was door krijgsraad der
rebellen veroordeeld.
Gisteravond werd onthuld, dat Dajany
door een vuurpeleton der rebellen dood is
geschoten. Hy was gesommeerd om voor
den krijgsraad der rebellen te verschij
nen, naar beweerd wordt, op last van een
hooge commissie der rebellen. Toen hy in
zijn auto had plaatsgenomen, werd hy,
zonder dat hy eenig vermoeden had, naar
een dorp in de heuvels gereden. Hy moest
zich verantwoorden en werd schuldig be
vonden aan daden, welke nadeelig waren
voor de Arabische zaak, waarna hy werd
doodgeschoten.
hartstochten op, toen plakkaten werden
getoond, waarop opschriften te lezen waren
als: „Weg met den politieken clerus. In
nitzer is erger dan nutteloos. Wij willen
vrede, maar geen politiek bedrijvende
priesters. Joden en priesters zijn de
vijanden van het Duitsche volk".
Toen tenslotte een galg werd meege
voerd, waaraan een bord hing met het op
schrift: „Hier zouden wij Innitzer graag
willen zien hangen", groeiden de bijvals
betuigingen nog meer aan.
Verschillende groepen die voorbijtrokken,
vormden spreekkoren, welke verschillende
leuzen schreeuwden. Aldus riep een groep
in spreekkoor steeds: „Dachau, Dachau,
Dachau", een andere aldoor: „Zonder Joden
en zonder Rome willen wy Duitschlands
dom bouwen", weer een andere: „Weg met
Innitzer en hen, die achter hem staan".
Een .groep marcheerde met een bord,
waarop te lezen stond: „Alle leden van ons
bedrijf zijn reeds uit de kerk getreden".
Represaille-maatregelen.
Naar Reuter omtrent de rede van Bürckel
nog meldt, heeft de gouwleider represaille
maatregelen aangekondigd tegen de Katho
lieke Kerk in Oostenrijk wegens de zooge
naamde anti-nationaal-socialistische houding
van kardinaal Innitzer.
Bürckel zeide, dat alle katholieke scholen
in Oostenrijk, welke niet reeds gesloten
zijn, van vandaag af gesloten worden.
De politieke amnestie, welke waarschijn
lijk zal volgen na den „Anschluss" van het
Sudeten-Duitsche gebied, zal niet van toe
passing zijn op priesters en alle pogingen
van de zijde der geestelijkheid, om amnes
tie voor Schuschnigg te krijgen, worden
definitief van de hand gewezen.
Bürckel stelde de Tsjechen en Joden
verantwoordelijk voor de jongste demon
straties tegen kardinaal Innitzer en hy
kondigde aan, zooals hierboven gemeld, dat
alle Joden, die Tsjechisch onderdaan zijn en
alle politiek-verdachte Tsjechen Weenen
ter stond moeten verlaten.
Tengevolge van wat Bürckel heeft aan
gekondigd, dat alle Joden en Tsjechen, die
aan de demonstraties tegen kardinaal In
nitzer hebben deelgenomen, uit het land
zullen worden gezet, verwacht men, naar
de „United Press" verneemt, dat minstens
alle Joden van Tsjechische nationaliteit,
alsook de Tsjechen, die politiek op den
voorgrond hebben gestaan, uit Weenen
zullen worden verdreven.
Zie verder Buitenland en Algemeene
Toestand op pag. 1, 3e blad.