hoorn
akersloot
langendijk
hensbroek
nieuwe niedorp
Financieel Overzicht.
NOORDSCHARWOUDE
DERDE BLAD.
VAKONDERWIJS IN WEST-FRIESLAND.
Wintercursussen in 12 afdeelingen
geopend.
In den loop der vorige week zijn vanwege
het vakonderwijs in West-Friesdand in 12
afdeelingen de wintercursussen 1938-1939
geopend. De hoofdbestuursvergadering van
het Vakonderwijs, welke hieraan is voor
afgegaan, werd gehouden te Hoorn onder
presidium van den nieuwen voorzitter, den
heer H. Hoogland. Mede aanwezig waren
de directeur, de heer D. Saai te Alkmaar
en de heer G. Bot uit Westwoud als ad
ministrateur.
Besloten werd alle scholen van het
vorig jaar te handhaven en te trachten het
aantal leerlingen zoo hoog mogelijk op te
voeren. In de volgende plaatsen zal het
onderwijs gegeven worden: Heerhugo-
waard, Hoogkarspel, Wervershoof, Me-
demblik, Hoogwoud, Wognum, Wieringen,
Middenmeer, Spierdijk, Beemster, Lan-
gendijk en Schagen.
Momenteel is nog niet te zeggen of alle
scholen het zullen brengen tot het mini
mum aantal leerlingen (18), echter zal na
4 weken een algemeen overzicht betref
fende alle scholen worden opgemaakt.
Wat den stand der leerlingen betreft, die
een patroonsopleiding ontvangen werd
medegedeeld dat er dit jaar 37 nieuwe
leerlingen aangenomen en geplaatst zijn.
In het tweede jaar zijn er 48 en in het
derde leerjaar 42 leerlingen, dit aantal
van 127 leerlingen is ondergebracht in
40 gemeenten, welke ook in de kosten der
leerlingen bijdragen.
Geslaagd.
Voor het politiediploma van den Alg.
Ned. Politiebond slaagde te Amsterdam de
heer W. P. Peerdeman alhier.
bieding van Basiphos III een stap vooruit
beteekent inzake de fosforzuurbemesting!
De scheikundige samenstelling van Ba
siphos III geeft aan dat er per 100 K.G. mas
sa ongeveer 12 fosforzuur aanwezig is.
Indien men zou aannemen, dat de fosfaat
verbinding in Basiphos III van dezelfde
waarde zou zijn als die in slakkemeel, dan
wordt het een kwestie van prijs om te kun
nen bepalen, wélke meststof de voorkeur
verdient.
Nu verneem ik van enkele zijden, dat men
Basiphos voor 2 per 100 K.G. op de boer
derij kan krijgen. Dit wil niet anders zeggen
dan dat men per fosforzuur ongeveer 17
cent gaat betalen! Bij de huidige marktprij
zen kost het fosforzuur in slakkenmeel on
geveer 14)4 cent per op de boerderij, ter
wijl het fosforzuur in superfosfaat nog weer
goedkooper is.
Waar nog nergens in ons land afdoende
bewezen is, dat het fosforzuur in Basiphos
een grooter nuttig effect heeft dan in de meer
bekende fosforzuurhoudende meststoffen,
acht ik de noodige voorzichtigheid bij even-
tueelen aankoop van Basiphos zeer beslist
noodzakelijk.
De tegenwoordige bedrijfsuitkomsten zijn
nog niet zoo, dat het verantwoord is de uit
gaven onnoodig grooter te maken.
Het is inderdaad juist wat in het prospec
tus van Basiphos III wordt geschreven, na
melijk: Waarom Basiphos IIIeerst even
tjes nadenken.
Qem eentecadea
dezer gemeente vergaderde
A.N.G.O.B.
De Algem. Nederl. Geheelonth. Bond
vergaderde ten huize van den heer P. Paarl-
berg te Oudkarspel. Naar de najaarsvergade
ring werden als afgevaardigden gekozen de
heeren P. de Jong en S. v. d. Neer.
Een nabespreking werd gehouden over het
onderwerp „Nieuwe perspectieven voor den
Bond", gehouden door den heer J. W. Vlind,
waarop een aangename discussie volgde.
De rondvraag leverde veel stof ter be
spreking op, waarna de goed geslaagde ver-
gadering werd gesloten.
£attds enJjuittéoum
DE TOESTAND IN DEN TUINBOUW.
Een aantal plaatselijke tuinbouworga
nisaties, behoorende tot den R.K. Dioce-
sanen Land- en Tuinbouwbond, den Chr.
Boeren- en Tuinbouwbond en den Neder-
landschen Tuindersbond, hebben geza
menlijk een adres aan den regeeringscom-
missaris voor den tuinbouw gezonden,
waarin o. m. wordt gezegd:
De benarde toestand in den tuinbouw
bedrijven was aanleiding tot een vergade
ring van plaatselijke afdeelingen van den
L. T. B., den C. B. T. B. en den N. T. B.
waarin de werkelijke situatie in den tuin
bouw, de tegenwoordige steunmaatregelen
en de op deze beide feiten berustende
perspectieven besproken zijn.
Deze vergadering kwam tot de conclusie
dat de tegenwoordige steunmaatregelen
onvoldoende zijn en de verarming van de
tuinders bedenkelijke vormen gaat aan
nemen. Er is weinig of totaal geen be
drijfskapitaal meer. Geld voor onderhoud
of afschrijvingen kan niet meer gereser
veerd worden. Invoering van het teeltplan
is door de moeilijke omstandigheden niet
mogelijk. De oorzaak van de instorting van
onze bedrijven is toe te schrijven aan den
onbevredigenden export en de onbevredi
gende binnenlandsche distributie.
Het onvoldoende resultaat van de
steunmaatregelen moet voornamelijk wor
den gezocht in de te groote marge tusschen
kost- en richtprijzen en de te lage kost
prijzen, welke een gematigd winstpercen
tage niet toelaten.
Toch schijnt de regeering voor een onder
deze omstandigheden gewettigde verhoo
ging van den steun geen bevredigende
argumenten te kunnen of te willen aan
vaarden.
De tuinder wil gaarne de in de laatste
troonrede bedoelde eigen bestaansverant-
woordelijkheid aanvaarden, doch is onder
de huidige omstandigheden te zeer aan de
steunmaatregelen gebonden.
De stellers van het adres verzoeken
tenslotte den regeeringscommissaris mede
te werken -tot een spoedige verbetering
van den toestand.
De raad
Vrijdag.
Door den minister van Sociale Zaken is
het werk van de uitbreiding van de jacht
haven gegund aan den heer Ca de Wit te
Alkmaar voor 4250.
Bestemming gelden van den verkoop
van het G. E. Bedr. De voorzitter zette
duidelijk uiteen hoe deze gelden gebruikt
zullen worden, n.1. voor aflossing van een
leening en ten dienste van komende be
grootingen; alles onder goedkeuring van
Ged. Staten. Alzoo besloten.
De voorzitter deelde mede, dat de
grondslag paarden voor gemengd gebruik
in de vorige vergadering afgeschaft, niet
door Ged. Staten ter goedkeuring aan de
kroon kan worden aangeboden wegens
noodlijdendheid der gemeente.
B. en W. stelden voor den grondslag
vast te stellen op 2, dan wordt de belas
ting 6. Met algemeene stemmen besloten.
Behandeling verhuring bouwland. Per
1 Jan. 1939 zijn de 2 jaren om van het hu
ren van bet gemeentebouwland. De huur
ders hebben te kennen gegeven dat zij voor
dezelfde pacht de volgende 2 jaren het
land weer willen huren. B. en W. stelden
voor hiertoe over te gaan. Alzoo aange
nomen.
Alsnu kwam in behandeling de gem.-
begrooting 1939. De post t. b. c.-bestrij-
ding werd gebracht van 300 op 1000
wegens toeneming aantal patiënten. Hier
van werd door de provincie 450 vergoed.
Voor Hoogere Burgerschool wordt 210,
Handelsonderwijs 80 en 150 voor het
R.K. Lyceum gegeven.
Verzoek van de Vrijw. Landstorm om
subsidie. De voorzitter zeide dat de Bur
gerwacht 30 subsidie geniet en dat B. en
W. voorstellen den Vrijw. Landstorm 15
toe te kennen. Met algemeene stemmen
werd deze subsidie verleend.
Aan werkverschaffing en steunverlee-
ning komt op deze begrooting 28000
voor. De begrooting werd voorloopig vast
gesteld in ontvangsten op 104.355,76, in
uitgaven op 103.964,70, onvoorziene uit
gaven 391,56.
Kapitaaldienst inkomsten en uitgaven
op 41.745,55. Begr. Burgerl. Armbestuur
1939 in ontvangsten en uitgaven op
8.609,67, subsidie van de gemeente
6000.
Wethouder Wit, die in B. en W. de minder
heid vormde, wilde de landerijen niet be
schikbaar stellen voor dezelfde huursom.
Spr. zei, dat we alle zeilen bij de mast
moeten zetten om de begrooting sluitend te
maken. Perceelsgewijs was spr. alles nage
gaan. Spr. had gedacht de huur f 10 per
H.A. te moeten verhoogen en voor de ge
meenteboerderij de huurprijs te bepalen op
80.per H.A. en 3.per week voor de
boerderij-woning, zoodat die thans reeds
verhooging in totaal van 364.12.
De voorzitter verklaarde dat de huurder
van de gemeenteboerderij thans reeds f 90
per H.A. betaalde inclusief gebruik van de
boerder-woning, zoodat die thans reeds
meer betaalt dan de heer Wit voorstelde.
Wethouder Wit bleek hierin abuis te zijn
geweest en had hieromtrent cijfers van een
jaar terug.
Ten aanzien van de andere landerijen
achtte de voorzitter de huurprijs billijk en
juist. Wanneer men nog voor een jaar ver
huurt kunnen volgend jaar gelijktijdig als
ook de landerijen der andere corporatiën op
nieuw worden verhuurd, deze landerijen
ten verhuur worden aangeboden. In deze
gemeente liggen ongeveer 200 H.A. land
van de diverse corporatiën die volgend jaar
allen opnieuw moeten worden ingehuurd.
In samenwerking met de corporatiën kon
dan de huursom worden vastgesteld. Spr.
vroeg zich af of een verhooging v. d. pacht
prijs thans wel gerechtvaardigd is, er moet
toch nog eenige belooning voor den pachter
op zitten.
De heer Kooy kon zich met het voorstel
van B. en W. vereenigen. De pachtprijs
moet niet worden verhoogd. De tegenwoor
dige huren worden wel opgedreven, maar
dat komt voort uit gebrek aan land, maar
niet uit betere bedrijfsuitkomsten. Spr. zou
het een slecht voorbeeld van de gemeente
vinden als die de pachtprijzen ging ver
hoogen.
Het voorstel van B. en W. werd aange
nomen met alleen de stem van den heer
Wit tegen.
Voorloopige vaststelling der rekening
over 1937.
Gewone dienst: ontvangsten 101656.72;
uitgaven: 104656.30; saldo 2999.58.
Kapitaaldienst: ontvangsten 113061.73;
uitgaven: 108923.73; saldo 4138.
Gasfabriek: Gewone dienst: 47092.84;
velies 11643.93.
Kapitaaldienst 28897.
Het belangrijke verlies kwam voor een
groot deel voort uit de liquidatie.
Goedkeuring geschiedde der rekening
van de algemeene Armen-administratie over
1937.
Gewone dienst: ontvangsten 12466.34;
uitgaven: 14486.04; saldo 2019.70.
Kapitaaldienst: ontvangsten: 835.40;
uitgaven 459; saldo 374.40.
De subsidie der gemeente over 1937 bleek
te laag te zijn geraamd.
Goedkeuring der rekening van de Ned.
herv. Weezenadministratie over hetzelfde
dienstjaar.
Gewone dienst: ontvangsten 7228.4)4;
uitgaven 6151.56)4 en saldo 1076.86.'
Kaptaaldienst: 61494.54; uitgaven
22679.65 en saldo 38814.89.
Aanbieding had plaats der begrooting
voor 1939. De voorzitter verklaarde dat
men de ergste graad van noodlijdendheid
nog heeft weten te voorkomen.
Bij de rondvraag informeerde de heer
Kooy naar de cursus vervolgonderwijs daar
de tijd daarvoor al ruimschoots was aan
gebroken.
De voorzitter verklaarde dat daarvoor
niet veel geld meer beschikbaar is.
We kunnen dit jaar slechts eens per
week gedurende 2 uur les laten geven.
Hierna sluiting.
toe, dat dit de derde maal is, dat er bij de
behandeling van de gemeenterekening een
dergelijke opmerking moet worden ge
maakt.
De voorzitter zeide, dat zooveel moge
lijk verdeeld wordt. Men neemt uiteraard
altijd de meest geschikte ambachtslieden
voor het gemeentewerk, om het zoo goed
mogelijk te doen zijn.
De heer Kwadijk vestigde er de aan
dacht op, dat voor bouwvakwerken en
voor smidswerk steeds dezelfde twee
namen op de rekeningen voorkomen. Zou
den die anderen er nu niets van kennen?
De voorzitter zeide, dat geen bepaalde
voorkeur gegeven wordt, hetgeen de heer
Kwadijk echter beter meende te weten.
De rekeningen werden vastgesteld en
goedgekeurd. De gemeenterekening sloot
met een batig slot voor den gewonen dienst
van 4497.85; de kapitaaldienst sloot met
een batig slot van 116.82. De rekening
van het Burgerlijk Armbestuur gaf een
nadeelig saldo aan van 1063.88. De reke
ningen van de lichtbedrijven gaven een
winst aan van resp. 530.98 voor het gas
en 10016.66 voor het electriciteitsbedrijf.
De heeren H. Bekker en A. Keppel
hebben hun benoeming tot lid van het
Maatsch. Hulpbetoon aangenomen.
Wegens het bedanken van de heeren P.
Swager Kzn., K. van Dijk en Th. Duijves
moesten drie nieuwe leden worden geko>
zen. De aanbevelingen luidden: vacature
H. Swager: 1. H. Swager, 2. P. F. Slot;
vacature D. Kansen: 1. G. Kooy, 2. K.
Zeeman Jbz.; nieuwe zetel: 1. Th. Bruijn,
2. J. Zijp Jz.
Gekozen werden resp. de heeren H.
H. Swager met 6 stemmen (de heer M.
Smit had 1 stem), G. Kooy en K. Schuijt
Kz. met algemeene stemmen.
Daarna volgde sluiting.
Ook de situatie op de benzinemarfct -
altijd zeer onbevredigend, als gev ls lo8
aanbo^van de zijde jer v&n
overgroot
FOSFAATBEMESTING.
De rijkslandbouwconsulent voor Noordhol
land ir. G. L. Lienesch schrijft ons:
De laatste weken ontvang ik herhaaldelijk
verzoeken om inlichtingen over een nieuwe
meststof, genaamd Basiphos III.
Waar wel mag worden verondersteld, dat
lang niet allen, welke met-dit product ken
nismaken zich eerst op de hoogte stellen
met de waarde van dit artikel, wil ik hier
onder op enkele zaken wijzen die men moet
weten, alvorens tot een juister oordeel te
kunnen komen.
Het schijnt tegenwoordig groote aan
trekkelijkheid te hebben zich in te laten met
artikelen waarvan men nog maar weinig of
niets weet!
Sprekende voorbeelden zijn in deze de
groote opgang van verscheidene nieuwere
tarwerassen met teleurstellende resultaten
en het zonder meer opruimen van goede
voederbietenrassen voor onbekende Belgi
sdie grootheden, waarvan vrijwel niets be
kend is. Als derde groote onbekende schaart
2ich nu Basiphos III in dit rijtje.
Het tot nu toe bekende proefveldmate-
ieuwe artikel is van zeer be
en de verkregen cijfers wet-
'iet vermoeden dat de aan-
riaal van dit
perkten om'
tlgen allerr
BRIEFP
"TEKENINGEN?
CIJ Hs. COSTER en Zn.
Vrijdagmiddag vergaderde de Raad vol
tallig onder leiding van burgemeester
Pluister.
De grond voor uitbreiding der bewaar
plaats is thans definitief eigendom der ge
meente.
Naar aanleiding dezer begrooting infor
meerde de heer Borst naar de salarisver-
hoogingen van den directeur en adjunct
directeur der Vleeschkeuringsdienst. Loons-
verhooging oordeelde hij in dezen tijd
minder juist.
De voorzitter lichtte toe, dat zulks voort
kwam uit de toetreding van Harenkarspel
tot den dienst waardoor de werkzaamheden
voor directeur en adjunct-directeur belang
rijk zyn uitgebreid, waardoor deze salaris-
verhooging alleszins gemotiveerd was.
Het verzoek om adhaesie der onderwijs
organisaties der verlaging van de leerlingen-
schaal werd in stemming gebracht
Alleen de heer Borst, Gayaard en Olie
verklaarde zich voor adhaesie-betuiging en
de andere heeren tegen, zoodat niet aan het
verzoek wordt voldr an.
Vastgesteld werd de vergoeding ex art.
101 der Lager-Onderwijswet 1920 over 1936
aan de R.K. Jongensschool in 't Veld. De
vergoeding bedraagt na aftrek van het
schoolgeld 1159.70, waarvan 1000.bij
voorschot is voldaan, rest nog te betalen
159.70.
Tevens geschiedde vaststelling van de
vergoeding van vervoerkosten van drie
schoolgaande kinderen uit de Moerbeek
over de eerste vier maanden van het loo-
pende jaar a 20.— per kind.
B. en W. deden het voorstel tot het aan
de tegenwoordige huurders onderhands ver
huren van de gemeenteboerderij met by be
hoorende landerijen en van diverse losse
perceelen gemeentegrond, een en ander al
leen voor het volgend jaar en tegen de
zelfde condities, als het loopende jaar van
kracht zijn.
De voorzitter lichtte toe dat men nog een
maal voor 1 jaar het land kan verhuren.
Volgend jaar wordt de pachtwet van kracht
en zal natuurlijk de verhuur voor den daarin
vastgestelden termijn geschieden.
Vrijdagavond vergaderde de Raad.
Van den heer J. Blokker te Zuidschar-
woude was een verzoek om schadevergoe
ding ontvangen voor de door hem geleden
schade tengevolge van een ongeval, dat
hem is overkomen bij het passeeren van
een verlegging van de straat in deze ge
meente.
B. en W. meenden, dat de gemeente
daarvoor niet aansprakelijk kan worden
gesteld.
De heer Van den Abeele was er van
overtuigd, dat er gevaar heeft bestaan in
die dagen. Men kan wel zeggen: Wie uit
kijkt, rijdt er wel langs, maar volgens spr.
heeft adressant wel recht op schadever
goeding. Met de wet in de hand zou de
gemeente moeten betalen.
De voorzitter zeide, dat men gerust het
prae-advies van B. en W. kon aannemen,
daar de gemeente niet aansprakelijk is.
De heer Van den Abeele betoogde, op
eigen waarnemingen te zijn afgegaan. Het
gevaar, dat daar is ontstaan, is een gevolg
geweest van de werkzaamheden, welke in
opdracht van de gemeente zijn uitgevoerd.
De heer Kwadijk zeide, dat de bagage
drager van den heer Blokker niet vast zat,
waardoor het ongeval zal zijn veroor
zaakt. Spr. is van meening, dat de heer
Blokker geen rechten kan laten gelden.
Het adres werd voor kennisgeving aan
genomen.
De subsidieverzoeken van de commissie
voor de Malariabestrijding in N.-"Holland
en het bestuur van de kleuterscholen zul
len by de begrooting 1939 worden be
handeld.
Van het Maatschappelijk Hulpbetoon
was een verzoek ingekomen om een bui
tengewoon subsidie van 3000. Opge
merkt wordt, dat de dienst 1938 is begon
nen met een nadeelig saldo van 1000.
Het verzoek werd ingewilligd.
Een voorstel van den heer Van den
Abeele voor een wijziging van het ambte
naren-reglement en de diensturen voor
e ambtenaren der gemeente, zal in een
vo gende vergadering worden behandeld.
Over de rekeningen van het B. A. en
van de lichtbedrijven over 1937 had de
commissie geen opmerkingen. Bij de ge
meenterekening echter was de opmerking
gemaakt, dat het wel gewenscht was, dat
de werkzaamheden voor de gemeente wat
meer onder de burgers werden verdeeld.
De raad vergaderde Vrijdagmiddag.
Naar aanleiding van het verzoek om voor
schot inzake de landarbeiderswet van den
heer Bommezij is bezwaar gemaakt door den
minister. Er zal een andere woning gebouwd
moeten worden dan eerst in de bedoeling
lag.
Hierover is door den heer Bommezy nog
geen beslissing genomen, eerst daarna zal de
raad een nieuwe aanvraag in behandeling
moeten nemen.
De voorzitter deelde mede, dat nog steeds
geen goedkeuring is ontvangen op het ver
zoek om een derde lokaal by de school te
mogen bouwen.
De voorzitter deelde mede, dat de begroo
ting 1938 is goedgekeurd. De rijksbijdrage
is 12050.
Op het bekende verzoek om adheasie in
zake verlaging der leerlingenschalen werd
op voorstel van B. en W. besloten dit adres
te steunen.
De voorzitter deed voorlezing van een
schrijven van den min. van binnenL zaken
inzake het verkrijgen van premie voor het
verbeteren van bestaande arbeiderswonin
gen.
B. en W. stelden voor om de gevraagde
medewerking te verleenen. De benoodigde
formulieren zyn reeds aanwezig. Wie voor
een derg. premie in aanmerking meent te
kunnen komen, wende zich tot het gemeen
tebestuur.
B. en W. stelden voor tot opheffing van
het voetpad WogmeerSpierdijk over te
gaan in verband met het verzoek van de
eigenaren over wiens grond dit pad loopt.
Daar de raad geen bezwaar had, is aldus
besloten.
Het voorstel van B. en W. om wederom
200 opcenten te heffen op de personeele be
lasting werd eveneens aangenomen.
Vaststelling rekening 1937. Gewone dienst:
ontvangsten 64.686,56, uitgaven 86071,85,
nadeelig saldo 21.385,29.
Begonnen is met een nadeelig saldo '36
groot 12.195,29. Van de rijksbijdrage is nog
te ontvangen 8062,24, zoodat de uitgaven
niet boven het peil zijn gestegen.
Kap. dienst: ontvangsten f 66.774,77, uit
gaven 67.058,57, nadeelig saldo 283,80.
Rekening G.E.B.: ontvangsten 4013,70,
uitgaven 4349,83, verlies 336,13. Doorda
per 1 Oct. het net is overgedragen, zijn de
beste maanden voor het bedrijf verloren ge
gaan, terwijl rente e.a. over het geheele jaar
moest worden betaald.
Rekening van het Burg. Armbestuur: ont
vangsten 20.024,83, uitgaven 19.936,39,
saldo 88,36.
Rondvraag.
De heer Smit vroeg naar de mogelijkheid
om land te verkrijgen in den Wieringer-
meer.
De voorzitter zal zich met de dir. der Wie-
ringermeer in verbinding stellen en inlich
tingen vragen.
Langdurige en verwarde discussies volg
den nog over de jubileumfeesten.
De voorzitter vroeg tenslotte (daar de dis
cussies lang en vaak moeilijk te volgen wa-
ren) of er nog betaald moet worden aan
Obdam.
Hierop vroeg wet. Wit of ze dan tweemaal
moeten betalen.
Weth Wit was tenslotte ook voor betalen
als de heeren Thyssen en Hoogewerf bij hem
komen en verklaren, dat niet is betaald
Hierna sluiting.
(Slot).
Een uitzondering op den algemeen gunsti-
gen gang van zaken in Amerika vormt
petroleumindustrie, die nog steeds
den druk verkeert van een nr,™
houding tusschen vraag en aanbod. Op\ O^
tober j.1. waren de voorraden
blijkens de officieele statistieken
tot 151.759.000 vaten tegen
de
onder
gestegen
week te voren. Een groot" deelf™
voorraden bestaat uit zware nii e
al door de industrie en voor sJhdl° V°°r-
gebruikt. De vraag voor deze doe^ 7°^
nog altyd buitengewoon gering Na?
geheele reeks van maatschanDhén 0Cn
prijsverlagingen waren overgegaan6 t0t
prijs voor Midcontinent Crude on iS
dollarcents per vat verlaagd wat d
de
20
eerste
t? u xr °Urgf!"s werden verdeeld. algemeene prijsverlaging TSsL" eerste
De heer Van den Abeele voegde hieraan 1 1937. ert Januari
raffinaderijen. Tot dusverre hadden?
aangevende petroleummaatschappnJ: to°&»
prijsdaling van benzine tegengehouden
dit product van de kleine raffia?, ?0t
over te nemen. Sinds zy echter tenc^
van de anti-monopolistische politiek lge
regeering, die iederen prijsafspraak verK- de
by processen inzake prijsafspraken Ju1
ken zyn, hebben zy hun benzine-aanko
stopgezet. Mocht de situatie niet Sn
verbeteren, dan zouden de kleine rafr^
derijen wel eens gedwongen kunnen
den, hun bedrijf stop te zetten. De r
cieel-sterke groote maatschappijen da^an"
tegen zullen, zoo noodig, hun protW?1"
kunnen opslaan, tot een verbetering
marktverhoudingen intreedt. Toch
ook hun financieele resultaten door de
genwoordige prijssituatie ongunstig k -
vloed worden. Reeds in het derde kwMt»
van dit jaar hebben de winsten van h
Amerikaansche petroleummaatschapnii
sterk te lyden gehad van de lage benz^
en olieprijzen. Volgens „Wallstreet Jou^t
geven de winsten dalingen te zien van 4n
tot 50 pCt., tegenover hetzelfde kwarta»?
van 1937. Voor de eerste negen maand^
van dit jaar rekent men voor de geheel
petroleumindustrie op een vermindering de
netto inkomsten van ca. 40 pCt.
Dertig maatschappijen hebben voor g
eerste helft van dit jaar tusschentijdsck!
verslagen uitgegeven; hun gezamenlijke net
to-winst bedraagt 114 millioen tegen
millioen in dezelfde periode van 1937. Maat.
schappijen in het Mid-Continent, zooalt'
Skelly, Continental, Med. Continental, Ohio
Oil en de Philips Petroleum hebben het
sterkst geleden van de ongunstige situatie
op de benzinemarkt. Hun aandeden
dan ook op de New-Yorksche beurs sehern
gedaald.
Verschillende 'dezer Amerikaansche 1%
leumfondsen worden op de Amsterdam^
beurs officieel verhandeld (Continental M
Philips) en de koersdaling heeft zich tc>
uitgestrekt tot Tide Water en Shell Union,
terwijl tenslotte Koninklijke Petroleum zich
evenmin aan den hiervan uitgaanden depri,
meerenden invloed kon onttrekken, al is het
niet te overzien, óf en in hoeverre de finan
cieele belangen van de Koninklijke door de
prijsdaling worden geschaad.
De flauwe stemming voor Koninklijke
heeft het hare er toe bijgedragen, om de
reeds geringe kooplust in de overige afdee
lingen nog verder in te perken.
Aanvankelijk was er nog eenige belang,
stelling voor aandeelen Philips', dank zij een
belangrijke stijging van het uitvoercijfer
voor radio-artikelen en gloeilampen in Sep
tember, vergeleken met de voorafgaande
maand. Aan radio-artikelen werd n.L geëx
porteerd voor een waarde van 4.53 mil
lioen tegen 3.94 millioen in Augustus, aan
gloeilampen voor 503.000 tegen f 396.000.
De stijging is een normaal seizoen-ver
schijnsel en zelfs was zy in de twee voor
afgaande jaren grooter dan ditmaal het ge
val is. De export zoowel van radio-artike
len als van lampen is trouwens in Septem
ber nog belangrijk ten achter gebleven bij
dien van de overeenkomstige maand van
het vorige jaar, toen hy resp. 5.42 millioen
en 657.000 bedroeg. Een stijging in den ex
port van kunstzijde-garens (619 ton ter
waarde van f 1.18 millioen tegen 572 ton ad
1.12 millioen in Augustus) heeft Je koop
lust voor aandeelen Aku niet kunnen sti-
muleeren, vermoedelijk omdat de gemiddel
de prijs per K.G. uitgevoerde zijde verder
gedaald is tot 1.90 tegen 1.97 in Augus
tus en nog 2.28 in Januari j.L
Aandeelen Unilever werden in het bijzon
der getroffen door de minder gunstige op
vattingen omtrent de politieke vooruitzich
ten en door de onzekerheid over de gevol
gen, die de jongste ontwikkeling in Tsjechië
zal hebben voor de Tsjechische belangen van
het Unilever-concern.
Dank. zij een verdere verbetering van den
rubberprys boden rubberaandeelen vrij
goed weerstand, maar toch moesten ook ver
schillende rubberwaarden een deel van het
vroeger behaalde avans prijsgeven.
In suikeraandeelen ging weinig om, doch
de noteeringen herstelde zich toen weder
vrij omvangrijke afdoeningen van Java-
suiker door de N.I.V.A.S. gemeld werden.
Er is in de laatste maand vry veel Java-
suiker naar Britsch-Indië, en ook naar
Shanghai en Hongkong verkocht, vermoede
lijk omdat Japan niet over voldoende ex
port-suiker beschikt.
Scheepvaartaandeelen werden gesteund
door optimistische opvattingen omtrent de in
het loopende jaar behaalde winsten, speciaal
door de lijnreederyen. In het algemeen geeft
de vrachtenmarkt in den jongsten tijd eeni
ge verbetering te zien. Het door „The Eco
nomist" samengestelde vracht-indexcijfer is
in September gestegen tot 113 tegen 111-3
m de vorige maand, doch 169.8 in September
1937.
Op de staatsfondsenmarkt zyn de notee-
ïingen van de 2)4 pCt. soorten weer iets in
gezakt; overigens beperkten de koersschom
melingen zich tot fracties van een percent.
Hieronder volgt een overzicht van bet
koersverloop:
Anaconda Copper 28 1/4, 29 9/16;
Bethlehem Steel 46)4, 48;
U.S. Steel 46 5/8, 48 3/4;
General Motors 37 7/8, 36 15/16, 38;
Contmenta! OU 213/4, 201/16, 20)45
Philips Petroleum 29 5/8, 27 1/4, 27 3/4;
Shell Union Oil 11 5/8, 10 15/16, 11 5/16;
Koninklijke Petroleum 345 3/4, 329%
333 )4
Philips 245, 237, 240;
Unilever 148)4, 142, 144 1/4;
Aku 45 1/8, 43, 43)4;
Fokker 347, 370, 363, 368;
Amsterdam-Rubber 241 y., 236, 238 3/4;
Indische Rubber 153 3/4, 145 1471/4;
Serbadjadi 119, 112, 115 3/4;'
Handelsver. Amsterdam 475, 467, 476, 474;
Ver. Vorstenl. 81 3/4, 78)4, 80 1/4;
Deli Batavia 230. 226, 227 3/4;
Deli Mij. 290, 292, 288, 291 3/4;
Holland Amerika Lyn 118, 115, 116)47
Java-China-Japan-Lijn 92)4, 93)4, 891/4;
Kon. Ned. Stoomboot 125)4, 126, 125)4:
3)4—3 pCt. Nederland 101 15/16, 101)4."
2,J4j pCt. N.W.S. 86 3/8, 84)4.
UWIWI >gmrw
