DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Churchills antwoord op de rede van Hitier.
Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 'f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 244 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Maandag 17 October 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
„Is ooit eenige voortgang bereikt door onderwerping
aan georganiseerd geweld V'
Oproep tot de Vereenigde Staten.
Waitsjau verloren gegaan.
Cholera-epidemie in ^uid-China?
De algemeene toestand.
Karl Kautsky overleden.
Marxistisch econoom en
politicus.
Engelsche minister van
Dominions overleden.
De onrust in Palestina.
Engelschen treden krachtig op.
ALKMAARSCHE COURANT.
Churchill heeft gisteravond te Lon
den een voor Amerika bestemde radio
redevoering uitgesproken, waarin hij
van repliek diende op de door Hitier
op hem, Eden en Duff Cooper uitge
oefende critiek tijdens recente rede
voering te Saarbrücken.
Hitier had te Saarbrücken Churchill
o.m. beschuldigd van een welbewust
drijven tot een Europeeschen oorlog.
Hij, Eden of Duff Cooper behoefden
Chamberlain maar te vervangen het
geen in een democratie zoo gemakke
lijk kan of, zoo zei Hitier, „zij zou
den een oorlog beginnen.
De fouten van Engeland en
Frankrijk.
Churchill verklaarde, over zijn antwoord
aan Hitier, dat hy niet wist hoe lang nog
zulke vrijheden als repliek veroorloofd
zullen zijn. „Er is thans nog gelegenhied
voor hen, voor wie de vrijheid eener par
lementaire regeering iets beteekent, om
gezamenlijk overleg te plegen.
Churchill bracht daarop den ramp
spoed ter sprake die over Europa is
gekomen en herhaalde dat hij ervan
overtuigd is, dat, wanneer maanden
geleden Groot-Brittannië, Frankrijk en
Rusland gezamenlijk een verklaring
zouden hebben afgelegd, dat zij teza
men zouden optreden, wanneer Duitsch
land een niet-geprovoceerenden aanval
pleegde op Tsjechoslowakije, en Polen,
Züid-Slavië en Roemenië hadden uit-
genoodigd zich aan te sluiten bij de
combinatie van de vrede-verdedigen-
de mogendheden, Hitier dan tegenover
een zoo geweldige strijdmacht zou
hebben gestaan, dat de krachten der
gematigdheid in Duitschlahd zouden
zijn opgeleefd.
Terwijl echter de parlementaire demo
cratieën en de vreedzame overal een ne
derlaag hebben geleden, die ze verzwakt
heeft voor het weerstand bieden aan de
gevaren, heeft de zaak der vrijheid in zien
een kracht tot herstel, welke nieuwe hoop
en nieuwe kracht kan putten uit tegenslag.
Geen vrede door toegeven.
De geheele wereld wil vrede en veilig
heid, maar zijn die verkregen door het op
offeren van Tsjechoslowakije, dat verlaten,
vernield en verslonden is en dat thans ver
teerd wordt?
„Is ooit eenig voordeel of eenige voort
gang door het menschdom bereikt door on
derwerping aan georganiseerd en berekend
geweld? Integendeel, de roem der naties
werd gegrondvest op den geest van weer
stand tegen tyrannie en onrechtvaardig
heid".
Na vervolgens te hebben gesproken over
„nieuwe onderwerpen die uit duistere tij
den te voorschijn springen" over de rassen-
vervolging, de Godsdienstige onverdraag
zaamheid, de verheerlijking van den oor
log, verklaarde Churchill, dat de nationaal-
socialisten evenals de communisten „leven
van haat en van tijd tot tijd moeten trach
ten een nieuw doelwit te vinden, een nieu
wen prijs een nieuw slachtoffer".
Bij de macht der doeltreffendheid van
den totalitairen staat, waar een heele be
volking van beminnelijke en goedhartige,
vredelievende menschen in den nek gegre
pen wordt door communistisch of natio-
naal-socialistische tyrannie", zeide Chur
chill, komt daarbij nog een luchtmacht,
die er aanspraak op maakt de vrouwen en
kinderen van naburige landen te martelen
en te terroriseeren Dit is de meest mon
sterlijke bedreiging voor den vrede en den
ordelijken vooruitgang sedert de mongool-
sche overweldiging der veertiende eeuw".
Moet de wereld deze bedreiging tegemoet
treden met onderwerping of met weer
stand?
Oproep tot Amerika.
„Europa ligt thans neergeslagen en ver
strooid voor de triumfeerende aanmati
gingen van de dictatoriale macht, zelfs in
Zuid-Amerika begint het intrigeeren der
nationaal-socialisten, de structuur der Bra-
ziliaansche maatschappij te ondermijnen".
Andere voorbeelden zijn Spanje, China
en Abessinië. Veraf zijnde toeschouwers,
die, steeds meer erin betrokken toeschou
wers zijn van de tragedies en misdaden".
Niemand twijfelt eraan, aan welken
kant de'sympathieën van Amreika lig
gen.
Churchill vroeg: „Wilt gij wachten
ott de Britsche vrijheid en onafhanke
lijkheid het onderspit heeft gedolven
en wilt gij aleen dan de zaak opnemen,
wanneer zij voor driekwart geruineerd
is?
De nog over zijnde krachten der bescha
ving zijn overweldigd. Wanneer zij ver-
eenigd zijn in een gemeenschappelijke op
vatting van recht en plicht, zou er geen
oorlog zijn, integendeel, het vlijtige, dap
pere Duitsche volk zou, bevrijd van de
tegenwoordige nachtmerrie, een eervolle
plaats innemen in de voorhoede der men-
schelijke maatschappij en verklaren, de
wereldkrachte naan onzen kant overwe
gend zijn".
Voortgaande verklaarde Churchill, dat
Groot Britannië zich zou wapenen voor den
nationalen dienst, daarbij moet echter ge
voegd worden de kracht der denkbeelden,
want de dictatoren zijn bevreesd voor de
woorden, die in het buitenland worden ge
sproken en de gedachten, die in het bin
nenland in beweging worden gebracht.
Aaneensluiting tegen agressie.
„Is dit een oproep tot oorlog?" zoo
vroeg Churchill vervolgens. „Neen, ik
verklaar, dat de eenige waarborg voor
den vrede gelegen is in een snelle en
vastberaden aaneensluitine van krach
ten om de militaire en moreele agres
sie het hoofd te bieden, een vastbera
den aanvaarden van hun plicht door
de Engelsch sprekende volkeren en
door alle naties, groot en klein, die
met hen willen optrekken".
Naar te Hongkong vernomen wordt,
zijn de Japanneezen Zaterdag tenslotte
de Chineesche stad Waitsjau binnenge
rukt. Zy ligt vrywel geheel in puin.
Verscheidene bruggen zijn vernield. De
Japansche vliegtuigen zijn zeer actief.
Boven Swatau en Kanton zijn vlugschrif
ten neergeworpen, waarin gedreigd wordt
met hevige luchtbombardementen, indien
deze steden niet door militairen ontruimd
worden.
De Japansche troepen blijven zich ont
schepen in de Biasbaai en hebben de kust
thans over een lengte van 20 K.M. bezet.
Cholera-epidemie in Zuid-China?
Volgens een Japansch bericht ont
vangen van het front in Zuid-China
zou o.m. te Waitsjau een cholera-epide
mie heerschen. Meer dan 20.000 van de
100.000 bewoners der stad zouden lijden
de zijn, terwijl meer dan 8000 personen
overleden zouden, zijn.
Na de bezetting der stad werden maat
regelen genomen om de epidemie te be
strijden.
Chineesch verzet.
Chineesche vliegtuigen hebben Zaterdag
middag boven de Biasbaai gevlogen en
Hatsjoeng, waar Japansche troepenontsche
pingen plaats vonden, gebombardeerd, als
mede Japansche vaartuigen aan dek ust. De
Japanneezen ontmoeten feilen tegenstand
niet ver van Waitsjau.
Volgens een bericht uit Hongkong zouden
volgens Domei, het Japansche persbureau,
bij den strijd in Zuid-China reeds meer dan
4000 Chineezen gesneuveld of gewond zijn.
De Japansche troepen, die Waitsjau hebben
ingenomen, zijn de Oostrivier overgestoken.
Andere afdeelingen, welke langs den weg
TansjoeiToengloe oprukken, zouden reeds
voorbij Tsjenlioekan zijn, 20 kilometer ten
Noordwesten van Tantsjau.
Rust in Kanton.
Gisteren lagen er in de Biasbaai 120 Ja
pansche oorlogsschepen, troepentransport
schepen en andere vaartuigen, meldt het
Chineesche persbureau. Ruim 100 Japansche
bommenwerpers hebben Zaterdag den ge-
heelen dag vele aan spoor- en verkeers
wegen gelegen steden aangevallen, doch
lieten Kanton met rust. De bevolking aldaar
is rustig, de winkels zijn open, maar de
ouden van dagen en kinderen verlaten de
ALKMAAR, 17 October 1938.
Zaterdagavond heeft de Tsjecho-Slo-
'Waaksche minister van buitenlandsche
zaken, Tsjvalkovski, in een speciale bij
eenkomst van den ministerraad een ver
slag gegeven van zijn besprekingen te
Herlijn.
De uiteenzetting van Tsjalkovski moet
naedehelpen den toestand in Tsjecho-
blowakije op te helderen, en de regeering
e Praag in te lichten over het standpunt
en de bedoelingen van Duitschland, zoodat
aij haar politiek op binnenlai.dsch- en
buitenlandsche terrein zal kunnen vast
stellen.
Reeds is wel duidelijk, dat deze politiek
™eer naar rechts zal zijn, dan in het ver
teden het geval is geweest. Een Tsjechisch
ted heeft dienaangaande geschreven:
"Wij zijn gron(jig genezen van het inter-
ationalisme". Algemeen wordt verwacht,
at de communistische partij zal worden
verboden en dat nieuwe perswetten de
y,erg?ande vrijheid, welke tot nu toe be-
°nd, zullen inperken. In Slowakije zullen
e Jjbksche groepen het eveneens hard te
erduren krijgen. De communistische partij
1S ,Yerboden' terwitf de vrijmetselaarsloge
ontbonden zullen worden. Voorts zullen
Duitsche bladen vrij in Slowakije
ogen worden ingevoerd.
at er een geheel andere geest gaat
eerschen in het land van Masarijk blijkt
o°k wel uit het feit, dat vele Sudeten-
"uitschers, die tot het laatst trouw aan
raag gebleven zijn, sociaal-democraten
n Joden, thans de Tsjecho-Slowaaksche
grens voor zich gesloten vinden on
danks de moreele verplichtingen die de
Tsjechen voor hen hebben.
Het beeld, dat Tsjvalskovski te Praag
opgehangen heeft over de Duitsche bedoe
lingen zal niet al te opwekkend geweest
zijn. Het is n.1. wel vrij zeker, dat Berlijn
de oorspronkelijke bedoeling: het slechten
van de barrière, opgericht tegen de Duit
sche expansiepolitiek naar het Z.-Oosten,
niet loslaat. En economisch en politiek zal
Praag gedegradeerd worden, hetgeen door
Frankrijk en Engeland na hun capitulatie
niet zal kunnen worden verhinderd al
wilden ze!
Wat Engeland en Frankrijk misschien
nog wel kunnen verhinderen is den af
stand van sub-Karpathisch Rusland aan
Polen en Hongarije, temeer, daar ook
Duitschland hier niet zoo voor te vinden is.
Te Berlijn beschouwt men n.1. het
Poolsch-Hongaarsche streven naar een
gemeenschappelijke grens als een poging
van Mussolini om hierdoor een nieuwe
dam op te werpen tegen het dreigend ge
vaar van een Duitsche economische (en
militaire?) invasie in den Balkan.
Bovendien zou bij een verbreking der
verbinding van Praag met de andere
leden der Kleine Entente die beide
eveneens te kennen hebben gegeven tegen
een afstand van sub-Karpathisch Rusland
te zijn deze driebond ernstig verzwakt
worden. Wellicht dat Frankrijk hoewel
't weet, dat 't na zijn verraad aan Tsjecho
slowakije op weinig hulp meer kan reke
nen toch nog probeeren zal, dit te voor
komen, al was het alleen omdat de Kleine
Entente als geheel zich beter zal kunnen
verzetten tegen het Duitsche imperia
lisme.
Heeft het Praag in de critieke uren aan
moreelen en eventueel militairen
steun van Frankrijk en Engeland ontbro
ken deze landen zijn wel bereid thans,
nu het laat is, financieele hulp te ver-
leenen.
Gewetensgeld? Het heeft er veel van.
De Britsche regeering zal de Bank van
Engeland verzoeken op de Tsjecho-Slo
waaksche Nationale Bank, ter beschikking
van de Tsjechische regeering, tien millioen
pond sterling te plaatsen, welke gebruikt
zullen worden voor hetgeen onmiddellijk
noodig is om het hoofd te bieden aan den
toestand, hierbij inbegrepen materieele
hulp aan de vluchtelingen en het te werk
stellen van hen.
De Tsjechische vertegenwoordigers heb
ben te dien aanzien verklaard dat geen
discriminatie zal worden toegepast op
politieke gronden of om redenen van ras.
Dat die 10 millioen pond maar een
kleinigheid beteekent in verhouding tot
de materieele schade, die Tsjecho-Slowa-
kije geleden heeft, ligt voor de hand. Van
de moreele schade, van het treurig lot
van de duizenden vluchtelingen uit het
Sudeten-Duitsche gebied, de vervolgingen
van socialisten en joden in deze landstre
ken schade, schande en vernedering, die
niet in Engelsch geld is uit te drukken en
niet met geld is goed te maken spreken
we dan nog niet eens
stad. Er heeft zich een comité tot zelfver
dediging gevormd. De Japansche vloot,
welke de Jangtse opvaart, boven Tjitsjoen,
heeft Zaterdag vrij zware verliezen geleden,
toen de Chineesche kustbatterij een hevig
vuur opende. Een oorlogsbodem is gezon
ken en twee anderen zijn zwaar beschadigd.
Op 13 October zijn drie Japansche vlieg
tuigen, welke de oorlogsschepen vooruit-
vlogen, door het Chineesche afweergeschut
neergehaald.
De aan de Zuidelijke kust van Kwangtoeng
ontscheepte Japansche troepen rukken, naar
het Chineesche persbureau uit Kanton
meldt, op naar het op 45 K.M. van de kust
gelegen Waiyeoeng, in de nabijheid waar
van thans verwoed gestreden wordt. De Ja
panneezen hebben een mislukte poging ge
daan troepen aan land te zetten te Paoan,
dat buiten den mond van de parel-rivier,
ten Westen van den spoorweg Kanton
Kauloen is gelegen.
Van het front aan de Jangtse meldt het
Chineesche persbureau, dat eenige duizen
den Japansche soldaten te Taosjihfoe, op den
Zuidelijken Jangtse oever, aan land zijn ge
zet, doch dat zij op krach tigen Chineesch en
tegenstand stuiten. Aan het front van den
spoorweg PeipingHankau moest na vele
dagen van krachtig verzet Hsinyang wor
den ontruimd.
Verschillende strategische punten in de
buurt van Hsinyang zijn echter nog in handen
der Chineezen.
In West Anhwei hebben de Chineezen
Hwosjan, Foetsjinsjan en Yehtsjiaotsji her
overd, waardoor zij de achterhoede van de
Japansche strijdkrachten aan het front van
Zuid-Honan ernstig bedreigen.
Langere diensttijd in Japan.
Bij beschikking van den Japanschen mi
nister van oorlog is de militaire diensttijd
voor alle officieren en soldaten, die in Japan
dienst doen, verlengd. Voor hoe lang deze
verlenging geldt, wordt echter niet medege
deeld.
Consul-generaal waarschuwt.
Domei meldt uit Hongkong, dat de Japan
sche consul-generaal aldaar Zaterdag de
vreemdelingen gewaarschuwd heeft, dat zij
zich moeten voorbereiden op een verwoe
den strijd om Kanton en Swatau. Tevens
heeft hij de regeering van Hongkong en de
buitenlandsche diplomatieke vertegenwoor
digers hiervan verwittigd en hen verzocht
hun landgenooten te wijzen op de gevaren,
waarin zij zich begeven, indien zij zich per
auto ih zekere gebieden bevinden.
Hedenochtend is te Amsterdam in
den ouderdom van 84 jaar overleden
de Oostenrijksche sociaal-democratische
econoom en politicus Karl Kautsky.
Kautsky, die na de aansluiting van
Oostenrijk bij Duitschland, dit land heeft
moeten verlaten, had zich hierop te Amster
dam gevestigd. Hij was reeds sedert eenige
weken ernstig ziek.
Schrijver, econoom politicus.
Karl Johann Kautsky werd op 16 Octo
ber 1854 te Praag geboren. Van 1874 tot
1878 studeerde hij te Weenen geschiedenis
en wijsbegeerte, waarna hij zich twee jaar
later te Zürich als schrijver vestigde.
Hier verbleef hij hoofdzakelijk om studies
te schrijven over wetenschappelijk en prac-
tisch socialisme.
In 1883 richtte hij het socialistische blad
„Die Neue Zeit" op, dat te Stuttgart ver
scheen en door Kautsky enkele jaren te
Londen en later te Berlijn werd geredi
geerd.
Karl Kautsky heeft zich vooral als vurig
volgeling van Karl Marx, met wien hij per
soonlijk bevriend was, en Friedrich Engels
naam verworven.
Reeds als student sloot hij zich bij de
sociaal-democratie aan. Hij kantte zich
scherp tegen het revisionisme van Bern-
stein. Na den wereldoorlog, in 1919, werd
Kautsky als Duitsch staatssecretaris belast
met een onderzoek naar de oorzaken van
den wereldoorlog. Vele bekende werken
verschenen van zijn hand.
Bij de opkomst van het nationaal-socialis-
me in 1931 verliet Karl Kautsky de Duit
sche hoofdstad om zich te Weenen te vesti
gen. De aansluiting van Oostenrijk bij
Duitschland in Maart van dit jaar was oor
zaak, dat Kautsky ook Weenen vaarwel
zegde.
Hij vertrok voor enkele dagen naar Praag,
vanwaar hij zich naar Nederland begaf en
zich te Amsterdam vestigde. Kautsky heeft
de socialistische lectuur met een groot aan
tal wetenschappelijke werken verrijkt.
Te Weenen begon hij aan zijn gedenk
schriften te werken, welke arbeid hij te
Amsterdam voortzette.
Lord Stanley, de Engelsche minis
ter voor de Dominions, is gisternacht
om half drie in een ziekenhuis te
Londen overleden.
Lord Stanley werd daar verpleegd sinds
hij de vorige maand uit Canada was te
ruggekeerd.
Hij is 44 jaar oud geworden.
Voor zijn vertrek naar Canada, waar hij
tijdens het reces van het Parlement zou
vertoeven, liep lord Stanley een beenwon
de op. Gedurende de reis werd de wonde
ernstiger en het been moest worden ge
spalkt. De minister brak zijn reis af en
keerde 25 September in Engeland terug.
Hij werd toen direct overgebracht naar
een kliniek te Londen. Lord Stanley was
de erfgenaam van graaf Derby.
In Mei was hij bij de reconstructie der
regeering minister voor de dominions ge
worden. Sedert Mei 1937, tot zijn benoe
ming tot minister, was lord Stanley parle
mentair onderstaatssecretaris voor Indië.
Hij is enkele jaren voorzitter van de con
servatieven geweest.
In het oude stadsgedeelte van Je
ruzalem werd Zaterdag de ver
jaardag van den Arabischen opstand
en de vlucht van den moefti naar
Beiroet een bom geworpen naar
een Engelsche militaire patrouille.
Engelsche politiebeambten werden
door Arabische terroristen onder vuur
genomen. Sterke afdeelingen politie
en militairen hebben daarop de ge
heele oude stad afgezet en een stel
selmatig onderzoek ingesteld.
Alle Arabieren hebben daarop direct
hun zaken gesloten. Alle voorbijgangers
moesten zich laten fouilleeren. Tal van
personen werden gearresteerd.
Niet ver van het politiebureau te Jaffa
werd een Arabische inspecteur van politie
doodgeschoten.
De straatweg van Akkre naar Safed is
des nachts weer op verscheidene plaatsen
vernield en onbegaanbaar gemaakt.
In de buurt van Nabloes is een Engel
sche militaire auto bij een nachtelijken
inspectietocht verongelukt. Twee soldaten
zijn daarbij om het leven gekomen, terwijl
twee andere inzittenden ernstige wonden
opliepen.
Door de uitgebreide vernieling van dra
den waren de telefoon- en telegraafver
bindingen Vrijdagavond volkomen ver
stoord. Zij zijn inmiddels hersteld.
Nabij Gaza hebben rebellen gister den
internationalen spoorweg ondermijnd,
waarna zij trachtten te vluchten. Zij wer
den echter door militairen omsingeld,
waarbij drie hunner gedood en twee ge
vangen genomen werden.
De krijgsraad te Haifa heeft vier Ara
bieren, die te Tiberias gearresteerd wa
ren, en in wier bezit wapens waren aan
getroffen, ter dood veroordeeld.
Zaterdagavond is bij een gevecht tus-
schen een militaire patrouille en rebellen
in de heuvels ten westen van Jeruzalem
een Britsch korporaal gewond. Drie
Arabieren werden gedood.
Staking te Londen geëindigd. - De sta
king aan de Londensche goederenstations is
geëindigd. In een massabijeenkomst hebben
de stakers Zaterdagochtend besloten het ad
vies der vakbondbestuurders te aanvaarden
en het werk te hervatten, daar de maat
schappij den waarborg heeft gegeven, dat er
geen slachtoffers zullen vallen. De maat
schappij heeft enkele concessies gedaan.
Een rede van Eden. - De Engelsche oud
minister Eden heeft Zaterdag te Southamp-
ton een rede gehouden, waarin hij o.m. heeft
gezegd, dat hij vast geloofde in de demo
cratie. Nu de toekomst der wereld er donker
uitziet, voelt men in het land wederom,
evenals tijdens de oorlogsjaren, de nood
zakelijkheid van eenheid en kameraadschap.
Zie vervolg Buitenland op pag. 4, 2e blad
