DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
II
ft
j}e Roetheneri en de Hongaarsche eischen.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 'f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven Irancc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 247 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Donderdag 20 October 1938
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
140e Jaargang
Geen annexatie, zegt de Roetheensche pers.
HONGAARSCHE PROPAGANDA
De bedreiging van Hankau
en Kanton.
Groote Chineesche troepen
contingenten naar Zuid-China.
De algemeene toestand.
De Britsche militaire actie
in Jerusalem.
Transportstaking in geheel
Palestina.
Een groote nationale partij
in Japan.
Met Konoye als leider!
■i
Bi
V
II
ALKMAARSCHE COURANT.
De Slowaaksche en Roetheensche mi
nisters hebben Maandag met Chval-
kowski een onderhoud gehad over den
toestand, ontstaan na de Hongaarsch
Tsjecho-Slowaaksche besprekingen te
Komarom. De ministers Tisso, Durcans-
ky en Bacinski zijn gisteren naar Mün-
chen vertrokken.
De Roetheensche pers wijst de Hon
gaarsche eischen tot annexatie van het
Roetheensche gebied af. Het orgaan
van Bacinsky schrijft, dat een betere
toekomst in het kader der Tsjecho-Slo
waaksche republiek gezocht moet wor
den. Slechts in samenwerking met Tsje-
cho-Slowakije, aldus dit blad, kunnen
wü ons, een betere toekomst verzeke
ren.
Van officieuse Duitsche zijde wordt in-
tusschen vernomen, dat de Slowaaksche mi
nister-president Tisso en de Slowaaksche
minister van onderwijs, Durcansky, zoomede
de minister van binnenlandsche zaken van
Karpatho-Rusland, Bacinsky, gister dooi
den rijksminister van buitenlandsche zaken
zijn ontvangen.
„Ceteka" meldt uit Bratislava, dat minis
ter Durcansky als plaatsvervanger van dr.
Tisso te voren vertegenwoordigers van de
Hongaarsche groepen in Slowakije had ont
vangen die een uiteenzetting gaven van ver
schillende grieven en wenschen der Hon
gaarsche bevolking.
De minister deelde de delegatie mede, dat
zeer binnenkort in Slowakije een speciaal
secretariaat voor de zaken der Hongaarsche
minderheid zal worden ingesteld.
De Hongaarsche vertegenwoordigers ver
klaarden deze mededeeling te beschouwen
als een bewys van den wil der Slowaak
sche regeering loyaal met de andere nationa
liteiten samen te werken.
Het secretariaat zal geschapen worden na
de definitieve regeling der territoriale
kwesties.
De Hongaarsche gedelegeerde Esterhazy
is gisteravond naar Boedapest vertrokken
om er toe by te dragen, dat ook in bevoeg
de Hongaarsche kringen een sfeer van
vriendschappelijkheid geschapen wordt.
De „Narodni Osvobozeni" verneemt vol
gens Havas uit Bratislava, dat na de ont
binding der vrijmetselaarsloges in Slowakye
de hoofdzetel te Bratislava in beslag is ge
nomen en zal worden ingericht als museum
voor de Slowaaksche autonomistische bewe
ging onder den naam „André Hlinka-huis".
In het Sudetenland zijn volgens Havas
recruteeringsbureaux ingesteld om jongelie
den, die in het Duitsche leger wenschen te
dienen, gelegenheid te geven tot inschrij
ving. De inschrijving is geopend voor Sude-
ten-Duitschers, die in 1938 nog als onder
officieren of manschappen in het Tsjecho-
Slowaaksche leger gediend hebben cn voor
Sudeten-Duitschers, die nog geen dienst ge
daan hebben en geboren zijn tusschen 1914
en 1920.
Strooibiljetten met Hongaarsche
propaganda.
De Tsjecho-Slowaaksche legerberichten
melden, dat een Hongaarsch vliegtuig boven
het gebied in de nabijheid van de Slowaak
sche stad Radovce heeft gevlogen en daar
strooibiljetten heeft uitgeworpen, waarin
een beroep op de Slowaken wordt gedaan.
„Broeders in Slowakye", zoo heet het, „ver
nietigt de spoorwegen, postkantoren, muni
tie-opslagplaatsen en deserteert uit het
Tsjecho-Slowaaksche leger. De tijd vliegt
voorbij. Wij moeten voor de onafhankelijk
heid van Slowakije vechten. Na 20 jaar van
strijd is het oogenblik gekomen om een
vrijen Slowaakschen staat te stichten. Een
dag vechten is beter dan 20 jaar lang het
juk der Tsjechen".
De berichten vermelden verder, dat drie
andere Hongaarsche vliegtuigen eveneens
boven Slowaaksch grondgebied hebben ge
vlogen, twee in de nabijheid van Kemenec
sn één in de nabijheid van Somoskom.
Communistisch document.
In politieke Italiaansche kringen en in de
Romeinsche pers wordt veel ophef gemaakt
van een document, dat rechtstreeks uit
Moskou afkomstig zou zijn, en wel van het
uitvoerend comité van de derde internatio
nale. Het document behelst instructies van
bet genoemde uitvoerende comité aan de
communistische partij in Roethenië. Deze
moet pogen een zoo groot mogelijke on T
hankelijkheid van sub-Karpatisch Rusland
le bewerken, of tenminste een groote auto
nomie en hiertoe samenwerken met de
overige sympathiseerende partijen, ten
einde in Midden-Europa een hindernis op te
v/erpen tegen het nationaal-socialisme en de
Duitsche bedoelingen ten aanzien van de
Oekraine.
Een eventueele publicatie van dit docu
ment in de fascistische pers zou bedoelen
het bestaan van een communistisch gevaar
in de Oekraine aan te toonen, hetgeen moet
dienen als argument ten gunste van het
voegen van Sub-Karpathisch Rusland by
Hongarije en het scheppen van een Poolsch-
Hongaarsche grens.
Von Ribbentrop onderhandelt.
De Duitsche rijksminister van buitenland
sche zaken, von Ribbentrop, ontving gister
namiddag in den Führerbau te Mü.ichen
den Slowaakschen minister-president Tisso
en den plaatsvervangenden premier Dur
cansky tot een bespreking.
In aansluiting aan dit onderhoud ontving
von Ribbentrop den Karpatho-Oekrainschen
minister Bacynski.
Naar het „D.N.B." verneemt, geeft de te
genwoordige stand der besprekingen, welke
op aansporing van de regeering të "raag zijn
ondernomen, aanleiding tot de hoop, dat de
door Duitschland en Italië ingeleide bemid
deling spoedig tot een definitieve oplossing
der nog hangende Hongaarsche kwesties in
zake de volksgroepeering in Tsjecho-Slowa-
kije zal leiden.
Fransch-Tsjechische oproep.
De „Temps" publiceert een oproep van
het Fransoh-Tsjechisch comité van actie,
'waarin wordt gezegd, dat de ondergetee-
kenden, afgezien van alle partij overwegin
gen, bevreesd zijn voor de veiligheid van
Frankrijk en verklaren, dat Duitschland zal
streven naar het verwezenlijken van het
programma, vervat in „Mein Kampf".
Zij verbinden zich verder te strijden voor
de zaak van het nieuwe Tsjecho-Slowakije,
welks grenzen en onafhankelijkheid zijn
gegarandeerd door Frankrijk tegen iederen
aanval, welke niettegenstaande beloften van
Hitier, waarvan de ondervinding de ijdel-
heid heeft geleerd, niet zal uitblijven.
Vervolgens publiceert het blad de eerste
lyst van namen van onderteekenaars, waar
onder professoren, schrijvers, journalisten
en politici, o.a. Jacques Bardoux, Paul Bon
cour, Jcan Perrin, Pezet, Georges Bidaulten
Geneviève Tabouis.
De meening, dat de Chineezen voor
nemens zijn, alles te doen om stand te
houden in de verdedigingslinies, welke
in een straal van 25 K.M. rond Kanton
zijn gelegen, wordt bevestigd door het
feit, dat duizenden Chineesche soldaten
uit de provincie Kwangsi voortdurend
door Kanton trekken op weg naar het
front in Zuid-China. Naar schatting
liggen in het gebied rond den spoorweg
Kanton-Kauloen reeds 100.000 Chi
neesche soldaten.
De Chineesche autoriteiten verklaren, dat
de Japanners tot nu toe nog geen groot-
scheepschen aanval hebben ondernomen en
wel omdat zij eerst nog versterkingen wil
len afwachten.
In de militaire situatie in het gebied van
Wai-Tsou is, naar Reuter in Chineesche mili
taire kringen vernamen, geen verandering
gekomen.
Hwang-Sji-Kang bezet.
Na een hevig gevecht zijn de Japansche
troepen erin geslaagd, Hwang-Sji-Kang aan
de Jangtse te bezetten. Hwang-Sji-Kang
ligt ongeveer vijftig kilometer van Ki-
Tsjoeng op den zuidelijken oever der rivier.
Verder hebben de Japansche troepen
hun omsingeling van Hankau nauwer aan
getrokken.
In het Zuiden zyn de Japansche troepen
eveneens verder doorgedrongen. Zy staan
thans twaalf kilometer ten Zuiden van
Jang-Sjin.
De Japansche diplomatieke vertegenwoor
diger te Shanghai heeft de diplomatieke
vertegenwoordigers der buitenlandsche
mogendheden erop opmerkzaam gemaakt,
dat de Chineezen de bezittingen van vreem
delingen op de oevers van de Jangtse voor
militaire doeleinden hebben gebruikt.
Verder is gevraagd de schepen van buiten
landsche mogendheden terug te trekken uit
het gebied, waar binnenkort zal worden ge
streden, teneinde onaangename incidenten
te voorkomen.
Vlucht uit Hankau.
Gedurende den afgeloopen nacht is het
aanzien van Hankau geheel veranderd. Het
stadsbestuur heeft duizenden riksjakoelies
gelast te helpen bij het evacueeren van de
burgerbevolking. De straten van de buiten
landsche nederzetting zijn vrijwel verlaten
en in het Chineesche deel der stad ziet men
talloozen, die hun vee en huisraad brengen
naar de provincies, welke minder gevaar
loopen.
Wil Zuid-China vrede?
Terwijl de Japansche legers Kanton steeds
dichter naderen, worden de geruchten, dat
de Zuid-Chineesche leiders afzonderlijk
vrede met Japan willen sluiten, sterker.
De vroegere minister van Buitenlandsche
Zaken, Eugène Tsjen, heeft aan de inwoners
van Kanton een boodschap gericht, welke
een scherp verwijt bevat tegen Tsjang-Kai-
Sjek.
Kwantoeng, aldus de voormalige minister,
is op het oogenblik niet in staat weerstand
te bieden, omdat de opperste leider, die
oordeelde, dat de verdediging van Hankau
belangrijker is dan die van Kanton, Kwan
toeng van zijn beste troepen en van zijn
luchtmacht heeft beroofd. De spoed waar
mede de Japanners oprukken, bewijst, dat
Tsjang-Kai-Sjek zich heeft vergist. Deze
tragische fout moet direct hersteld worden
door politieke en militaire maatregelen,
teneinde de noodlottige gevolgen ervan te
beperken.
Intusschen vorderen de Japansche troepen
ook aan het Hankaufront, zoodat de maar
schalk ook nu geen troepen meer naar
Kanton kan zenden, zelfs al zou hij zulks
willen.
Elf Russische militairen in
Mandsjoerije.
Elf Sovjet-Russische soldaten zijn bij
een onwettig verblijf aangetroffen op
een zandbank in de rivier Amoer, in de
buurt van Hsialinsjan, op ongeveer twee
mijlen ten oosten van Heiho op het
grondgebied van Mandsjoekwo. Dat was
Dinsdagmiddag te ongeveer twee uur.
Volgens een persbericht uit Charbin zou
den zij, na struiken op de zandbank te heb
ben in brand gestoken, zijn begonnen met
de oprichting van militaire versterkingen.
De commissaris voor de Buitenlandsche
Zaken van Mandsjoekwo te Charbin, Sjimo-
moera, heeft stappen gedaan bij den aldaar
gevestigden Sovjet-Russischen consul-
generaal en de directe verwijdering der
militaire werken van de zandbank geëischt.
Volgens ditzelfde bericht is men aan de
zijde van Mandsjoekwo in afwachting van
de verdere houding der Russische soldaten.
Wegens spionnage veroordeeld. - De
militaire rechtbank te Nancy heeft resp. tot
15 en tot 20 jaar opsluiting veroordeeld een
koopman uit Merlebach in het departement
van de Moezel, Kraeger geheeten, en een
uit Tsjecho-Slowakije afkomstig persoon,
Koscdatzki geheeten. Zij waren van spion
nage beschuldigd.
ALKMAAR, 20 October.
De gisteren te Londen gehouden kabi
netsraad de eerste na de Europeesche
crisis heeft twee en een half uur ge
duurd. In deze bijeenkomst is allereerst de
Palestijnsche kwestie besproken en het
rapport van MacDonald, waarin verklaard
wordt dat het verdeelingsplan voor Pa
lestina moet worden opgegeven, goedge
keurd.
In Whitehall is men van oordeel, dat
het herstel van de orde moet vooraf gaan
aan de verwezenlijking van iedere oplos
sing en over een zoodanige oplossing moe
ten de Arabische en Joodsche leiders on
derhandelingen aangaan met Londen.
De Engelsche regeering zou een rege
ling overwegen op de volgende grondsla
gen. Een wetgevend lichaam, waarin Joden
en Arabieren in gelijke mate zijn vertegen
woordigd, zal in Palestina worden inge
steld en zal te handelen krijgen over het
meerendeel van de wetten en administra
tieve maatregelen. De verhouding, die op
het oogenblik bestaat tusschen het Arabi
sche en het Joodsche bevolkingscijfer, zal
voor de toekomst worden beschouwd als
een constante verhouding, dat wil zeggen,
dat de Arabieren zich zouden verplichten
den status quo te handhaven, maar dat
aan den anderen kant geen vrije immigratie
van Joden meer zal zijn toegestaan.
W?t betreft de opvolging van Duff
Cooper en Lord Stanley, vermoedelijk zal
de beslissing hierover in den loop van
vandaag bekend gemaakt worden.
De Engelsche ministers hebben natuur
lijk ook gesproken over de positie van de
vluchtelingen in Tsjecho-Slowakije, ter
wijl bepaald werd, dat de volgende bijeen
komst der ministers zich waarschijnlijk zal
uitspreken voor een in werking treding
van het Engelsch-Italiaansche accoord. In
ieder geval behoeft een besluit op dit stuk
nog de goedkeuring van het parlement.
Halifax zou in de vergadering van gis
teren een lang rapport hebben uitgebracht
over de economische expansie van Duitsch
land in Zuid-Oost-Europa in het bijzonder
in verband met de reis van Funk. Van
het Engelsch-Amerikaansche handelsver
drag gelooft men niet, dat het zal worden
geteekend vóór de Amerikaansche ver
kiezingen in November.
Wat de kwestie der vluchtelingen in
Tsjecho-Slowakije betreft, het vluchtelin
genvraagstuk kan in drie categorieën ver
deeld worden:
1. De Tsjecho-Slowaken in het Sudeten
land.
2. De Sudeten-Duitschers in het Tsjecho-
Slowaaksche gebied.
3. De Duitschers en Oostenrijkers, die na
den Anschluss naar Tsjecho-Slowakije zijn
gevlucht.
Men is van oordeel, dat de twee eerst
genoemde punten hoofdzakelijk voor be
spreking tusschen Duitschland en Tsjecho-
Slowakije in aanmerking komen. De derde
categorie is het onderwerp van een onder
zoek door Malcolm, den Volkenbonds
commissaris voor de vluchtelingen. Op
het oogenblik zou er geen betrouwbare
schatting zijn van het aantal vluchtelingen
in deze categorie en dit is natuurlijk in
zekeren zin een moeilijkheid bij besprekin
gen met de Dominions.
Reuter verneemt nog uit Londen, dat de
Britsche regeering bereid zal zijn, in de
naaste toekomst een beperkt aantal vluch
telingen uit de Sudeten-Duitsche gebieden
op te nemen, mits de bevoegde autoriteiten,
voor behoorlijke regelingen en huisvesting
voor hen kunnen zorg dragen. Er is reden
om aan te nemen, dat het op te nemen
aantal een paar honderd niet te boven zal
gaan. In de eerste plaats zullen zij opge
nomen worden, die van Duitschland en
Oostenrijk naar Tsjechoslowakije zijn ge
trokken.
Tijdens een gisteren te Londen gehouden
diner van de Navy League, ter gelegen
heid van Trafalgar Day, heeft de Ameri
kaansche ambassadeur Kennedy, den in
ternationalen toestand besproken. De
huidige toestand der wereld, aldus Ken
nedy, stelt de leiders van alle volken voor
een verschrikkelijk dilemna: niet wape
nen kan overheersching door een sterkere
mogendheid of groep van mogendheden
beteekenen, maar een verdere snellere
De militaire actie in Jerusalem is
Woensdag den geheelen dag voortgezet.
Alleen de heilige plaatsen van de Ara
bieren werden niet bezet.
Tijdens het oprukken van de troepen
werden alle huizen aan een nauwkeu
rig onderzoek onderworpen, waarbij
een veertigtal arrestaties werd verricht.
Een aantal opstandelingen is er evenwel
in geslaagd te ontvluchten door onder-
aardsche gangen, welke nog dateeren
uit den tijd van Salomo.
Buiten Jerusalem zijn talrijke overvallen
gepleegd. In het gebied van Beisan heeft
men getracht de petroleumpijpleiding in
brand te steken. Hierbij werden twee Ara
bieren gedood. Nabij Haselein is een aan
slag gepleegd op een Joodsche auto. Drie
aanvallers werden door het escorte gedood.
Nabij Haifa zijn twee Arabieren ontvoerd.
Uit protest tegen de buitengewone mili
taire maatregelen heeft het Arabisch comité
besloten tot een transportstaking in geheel
Palestina.
Weinig incidenten.
Tot nu toe hebben zich by de bezetting
van de oude stad door Britsche troepen en
politieafdeelingen naar verhouding slechts
weinig incidenten voorgedaan.
Het doorzoeken van de huizen in de oude
stad door afdeelingen politie onder leiding
van hooge politie-officieren zal waarschijn
lijk verscheidene dagen duren, daar de re
bellen het voordeel hebben van de nauwe
straten en bazars en van een grondige be
kendheid met de onderaardsche gangen. Het
doorzoeken geschiedt onder gevaarlijke om
standigheden, in verband met de activiteit
van verdekt opgestelde scherpschutters.
Om vijf uur hedenmiddag waren aan
Brioche zijde niet meer dan drie man ge
wond. Aan Arabische zijde waren, voor zoo
ver bekend, acht mannen en een vrouw ge
dood en achttien gewond.
Het nieuwe militaire regime in Palestina
staat, naar men hier verklaart, niet gelijk
met den staat van beleg, doch het komt
overeen met het regime aan de Noord-West
grens van Britsch-Indië.
Van het dak der regeeringsgebouwen kon
de speciale correspondent van Reuter zien,
hoe de troepen, bestookt door de rebellen,
via daken en gangen langzaam vooruitkwa
men, onderwijl alles op hun weg doorzoe
kend, terwijl een heliograaf op de citadel
hun instructies seinde.
wapening zal mogelijk ernstige economi
sche moeilijkheden medebrengen, moei
lijkheden, die allen zullen treffen, even
zeker als dit met een wereldoorlog het ge
val zal zijn. De bewapeningslast drukt met
gelijk gewicht op de .volken van alle lan
den, ongeacht den regeeringsvorm en om
die redenen ziet het Amerikaansche volk,
volgens Kennedy, uit naar den dag dat de
volken der wereld zullen beseffen dat zij
overeen moeten komen de bewapening te
beperken. Ten aanzien uer democratische
en dictatuurlanden, zei hij dat ze, in plaats
van steeds te hameren op wat als onver
zoenlijke tegenstellingen wordt beschouwd,
beter hun energie konden richten op het
oplossen van hun gemeenschappelijke
problemen en te trachten weer goede be
trekkingen op een wereldbasis te vestigen
Ten aanzien der vloot zei Kennedy, dat bij
den opbouw der Amerikaansche vloot van
de mogelijkheid dat Amerikaansche sche
pen de Britsche zouden ontmoeten, is afge
zien Wij trachten, aldus besloot hij, uw
behoefte aan een groote handelsvloot te
begrijpen en we hopen dat ge zult trachten
te begrijpen onze behoefte aan een kleine
handelsvloot.
De Duitsche pers houdt zich uitvoerig
met den toestand in Palestina bezig. Het
Berliner Tageblatt schrijft dat een strijd
met tanks en vliegtuigen tegen de Arabie
ren het resultaat van 20 jaar Britsche
politiek in Palestina is. Het blad trekt een
parallel tusschen de ontwikkeling in
Palestina en die in Midden-Europa en
meent dat in vele opzichten de identiteit
tusschen uitgangspunt en ontwikkeling,
tusschen oorrzaak en gevolg even verras
send is als de identitet der psychologische
fouten in de behandeling der conflicten,
in het verwaarrloozen van een voor aller
oogen steeds meer zichtbaar wordende
crisis, in de voortdurende pogingen om
met ontoereikende plannen het kwaad t^
lijf te gaan.
De Angriff schrijft dat plannen en com
missies het lot van Palestina niet me>r
kunnen bepalen, maar dat de vrede blijk
baar met bombardementsvliegtuigen, tanks
en kanonnen moet worden gebracht
In Japansche politieke kringen bepleit
men opnieuw de oprichting van een na
tionale politieke partij, om het hoofd te
bieden aan de ingewikkelde politieke
situatie als gevolg van de ontwikkelin
gen in China.
De Miyako Sjimboen schrijft, dat drie
leden van het kabinet-Konoye, de mi
nisters van binnenlandsche zaken, Soe-
jetsoegoe, justitie Sjiono en landbouw
Arima, beschouwd worden als krachtige
voorstanders van een beweging tot op
richting van een dergelijke party. Deze
ministers hebben, volgens het blad, hun
opvattingen daaromtrent uitgesproken
tegenover minister-president Konoye en
hebben hem gevraagd, de zaak in over
weging te nemen.
Het blad verneemt verder, dat minister
president Konoye onlangs reeds besloten
heeft over te gaan tot de oprichting van een
nieuwe partij. Verwacht wordt, dat hy bin
nenkort de drie ministers op de hoogte van
zijn besluit zal stellen.
Bovendien verneemt het blad, dat minis
ter-president Konoye aan de leiders van
verschillende politieke partijen heeft voor
gesteld, begin November een vereenigde na
tionale politieke partij in het leven te roe
pen. Zoo noodig zou Konoye zelf de 'eiding
der partij op zich nemen.
Intusschen gelooft het blad wel, dat de
groote politieke partijen, o.m. de Minseito
en de Seyoekai volledigen steun zullen ge
ven bij de vorming van een nieuwe natio
nale politieke partij.
Duitsch vrachtschip opgegeven. - Het
Duitsche vrachtschip „Mineral", 550 ton
metende, dat drie weken geleden verdwenen
is op weg van Kopenhagen naar Antwerpen,
wordt thans definitief verloren beschouwd.
Men veronderstelt, dat het tijdens een storm
met de uit 13 koppen bestaande bemanning
is vergaan.
41i j'
I ;;1
!iM"
