FLITSEN VAN HET WITTE DOEg
„In Oud Chicago".
c
ONZE BIOSCOPEN.
Net rekros.
De brand van Chicago.
Zl
-
-■v
Episode uit de AmerHcoontche
be#chevin§s-geschiedenis.
huiflftir rijOt over de wintert
Amerika, zoo als in hetjf
»-■
Een
vlalèten
ver-loop van twee ee»w»n oMeifoare
van dfeae eetwottcttffe voeoéuigdn over.
de prairiën hebben geaaid, hik klas
sieke vervoermiddel der energieke
pioniers, die aldus hun vrouw en kin
deren, hun schamele have en goed ge
leidden naar een nieuwe toekomst.
Het reisdoel is: Chicago, een klankrijke
naam in een opwindenden tijd, de helft
der negentiende eeuw, een periode van
den hevigsten ondernemingsdrang, waarin
de steden zichtbaar groeien, waarin het
geld maar voor het grijpen ligt, waarin
een ieder koortsachtig bezield is tot bou
wen, tot stichten, tot uitbreiden en tot
vestiging
De O'Leary's, een Iersch gezin, be
staande uit man, vrouw en drie jongens,
heeft Chicago tot reisdoel uitgekozen. De
man heeft er gouden verwachtingen van
en de stad is niet verre meer. En niettemin
zal deze dappere voortrekker, die als in
een visioen de grootsche toekomst dezer
stad aanschouwt, haar nimmer bereiken.
Hem overkomt een ongeluk (en: pijnlijke
gedachte voor dezen stoeren pionier, het
is geheel zijn eigen schuld!) en als hij de
oogen sluit, laat hij een jonge vrouw en
drie knapen onbeschermd achter op- een
onbeschutte vlakte
De jonge vrouw (Alice Brady) slaat
zich met mannenmoed door de moeilijk
heden heen. Zij vindt in Chicago werk
als waschvrouw, zij zwoegt en zweet en
brengt haar kinderen groot. Driftig is het
tempo van de wordende stad. De omrin
gende wouden leveren bouwstof, dagelijks
verschijnen er nieuwe huizen, komen er
lieden aangezworven, die hier hun fortuin
willen maken, gelukzoekers, flinke kerels,
booswichten, menschen van allerlei slag,
allerlei landaard, allerlei karakter en
aanleg.
Vrouw O'Leary slaat er zich doorheen.
Zy blijft wonen in haar simpel houten
huisje in de De Kovenstraat, zy blijft een
eenvoudige waschvrouw, ook al ziet zy
kans een harer zoons voor advokaat te
laten studeeren. De tweede zoon, Dion,
geeft haar veel zorgen, de jongen laat zich
in met wedden op de renbaan, volgens
haar strenge opvattingen een duivelsch
werk. De derde zoon is een echt moeders
kindje, maar alle drie zijn 't O'Leary's, een
Int*ressante
hwkmsche fiim.
béjeowcter soort, en a*e drte aanbrekten zij
haa'r!
Ja, die Dion zij-n verstand hèèft hy,
maar hy zoekt zijn geluk in kroegen en
gaat om met danseressen en dergelijke
ondegelyke vrouwspersonenhij
droomt er van zelf eens zoo'n groot café
te hebben, inplaats van een fatsoenlijk
beroep te kiezen. Neen, Jack is van
beter hout gesneden, ook al verliest hij
zijn eerste processen er is veel omkoo-
pery en veel machtsmisbruik in deze stad!
hij is eerlijk en oprecht, stijfhoofdig ir.
zyn onkreukbaarheid; een kerel uit één
stuk. Maar Moeder O'Leary houdt niette
min van alle drie haar jongens evenveel,
en als Bob, de jongste, verliefd wordt op
het blonde Gertchen, de Duitsche melk
meid, doet haar dat hartelijk plezier.
Belle Fawcett, dat is de danseres en
zangeres, die heel Chicago in onrust
brengt. Als zij staat te zingen in de groote
kroeg van Gil Warren, komen alle man
nen ademloos toeluisteren en de jonge
Dion O'Leary is haar vurigste bewon
deraar. Maar hij dingt waarlijk niet alleen
naar haar gunst, uit zucht naar enkel een
liefdesavontuur! Deze jongeman heeft
grootsche plannen en Belle moet helpen ze
te verwezenlijken: een kroeg, die de zaak
van Gil Warren in ieder opzicht overtreft!
Welk een wonderlijk paar vormen deze
Belle Fawcett en Dion O'Leary! Natuurlijk
houden zij van elkaar en zijn zij erg op
elkander verliefd, maar vechten kunnen
ze als de besten en danals iedereen
moord en doodslag zou vreezen, worden
ze opeens zakelijk, beramen een nieuw,
handelsplan en worden rijker en rijker.
Zelfs de groote Gil Warren komt zich ge
wonnen geven. Op den avond, dat Dion
zijn enorm établissement (dat hij „De
Senaat" heeft gedoopt) opent op den bes
ten stand van Chicago, komt Warren een
vriendschappelijk bezoek brengen en doet
het voorstel, dat hy zijn eigen zaak zal
sluiten, daarmee Dion gansch en al vrij
spel gevend. Dit mooie voorstel is echter
niet heelemaal belangeloos! Gil Warren
heeft n.1. een geweldige eerzucht, hij
droomt er van burgemeester van Chicago
te worden. En Dion moet dan heel de
buurt van café's, heel de bevolking van
kroegbezoekers en hun aanhang ergo
het minste deel der burgery! in actie
Het vuur van de brandende stad dryft de
bevolking het water in!
Het vee breekt los. Episode uit
„In Oud Chicago".
brengen, om hem gekozen te krijgen. Gil
Warren begrijpt zelf wel, dat 'n groot deel
van de bevolking geen kroeghouder van
verdacht allooi tot burgemeester wenscht.
Maar is er geen fraude mogelijk met de
kiezerslijsten? Dat zal natuurlijk geld kos
ten, maar hier is een chèque en er kan
méér worden opgebracht!
Dion zegt zijn steun toe. Maar ook zijn
broer, de advocaat Jack O'Leary, wordt
candidaat gesteld. Deze maakt natuurlijk
kans bij de ordelijke burgery.
En nu ontspint er zich een dubbelhartig
spel van Dion, die in schijn Gil Warren
steunt, maar tegelijkertijd hard heeft
meegewerkt aan de candidaatstelling van
Jack, en die verzot blijkt op experimen
teeren, hoèver zijn macht wel reikt. Jack
wordt gekozen en de fraude van Gil War
ren en zijn kliek wordt totaal verijdeld.
Maar Jack wil slechts Chicago om-
nengehaald door de verkiezing van zijn
broer te bevorderen! Want burgemeester
O'Leary wil op genadelooze wijze den
strijd aanbinden tegen de kroeghouders en
hun verderfelijken demoraliseerenden
invloed en tegen hun wijk, die een enorm
brandgevaar vormt.
Hevige scènes tusschen Dion en Jack
zijn daarvan het gevolg. Dion gooit zijn
broer voor de voeten, dat hij hem in staat
heeft gesteld burgemeester te worden,
Maar Jack is fanaticus, die Chicago om
hoog brengen tot eiken prijs! Hij
schrikt ook niet terug voor een monster
proces, waarin hij Belle Fawcett zal dwin
gen te getuigen tegen Dion; kort en goed:
hij zet het mes er in.
Maar Dion is listig. Hij verzoent zich
schijnbaar met Jack en komt hem onver
wacht het verzoek doen, een huwelijk te
voltrekken tusschen hem en Belle. Met
warme gevoelens van broederlijke gene
genheid doet de burgemeester dit, en met
een daarop zegt Dion: Daar gaat nu je
proces, want ik heb jouw voornaamste
£SÉ?
Een der slottafereelen
uit „In Oud Chicago."
Palmer House, een der zeer weinige
bewaard gebleven afbeeldingen van het
Chicago van voor 1871.
getuige getrouwd en je weet, dat een
vrouw niet getuigen mag tegen haar man!
Deze schurkerij windt Jack zoo op, dat
hij een geweldig gevecht begint, waarbij
Dion 't hevigste pak slaag oploopt, dat hij
ooit heeft ontvangen.
Kort daarna vindt het vreeselijke on
geluk plaats, waaraan Chicago te gronde
gaat. De koe van Moeder O'Leary schopt
de stallantaren om en sticht brand. Het
vur breidt zich waanzinnig snel uit in dit
stadsgedeelte, dat geheel van hout is op
getrokken en de catastrophe is onafwend
baar. Te erger is de uitwerking, wijl een
deel van de bevolking (met Gil Warren
aan het hoofd) in de meening verkeert,
dat de burgemeester zelf dezen brand
heeft ontketend, om tot eiken prijs het
houten stadsgedeelte te kunnen opruimen.
Het wordt een ramp van ongekenden
omvang! En zij brengt een paniek met zich
mee, dia tot de vreeselijkste tooneelen
leidt. De bevolking moet vluchten, de
brandweer staat machteloos en er is geen
uitweg! De hitte van het verschrikkelijke
vuur drijft iedereen het Michigan-Meer in.
Warren sterft een afgrijselijken dood; hij
wordt onder den voet geloopen door een
kudde buffels, die met donderend geweld
de vlucht neemt. Maar ook Jack schiet er
het leven bij in, in dezen onheilsnacht, die
zoo ontzaglijk veel slachtoffers vraagt.
Ten slotte weten de overige leden van
de familie O.Leary zich te vereenigen en
beseft men onderling dat er 'n band van
saamhoorigheid dient te bestaan. Het ge
beurde is voor hen een vreeselijke les ge
weest, maar een nieuwe, schoonere toe
komst ryst langzaam in een ver verschiet!
Geen boeiender lectuur, dan die over
de wordingsgeschiedenis der Amerikaan
sche natie. Zij immers geeft ons ons eigen
groeiproces verkort en verhevigd te aan
schouwen. Al wat ten onzent langs lijnen
van geleidelijkheid is gegaan, in zoo heel
veel gevallen latent en schier onmerkbaar,
is in de Nieuwe Wereld langs explosieven
weg tot stand gekomen, met de ditmaal
voor het menschenoog naspeurbare on
herroepelijkheid, waarmee 's werelds
gang van zaken zich pleegt te voltrekken.
Anno 1830 was Chicago een onbedui
dende nederzetting van handelaren en
voortrekkers, avonturiers en gelukzoe
kers, die gezamenlijk steun zochten achter
de palissaden van een fort. In den
nacht van acht op negen October van dat
jaar brak er brand uit en heel deze houten
nederzetting verging door het vuur en
leverde een schade op van twee milliard,
een voor die dagen ongedroomd hoog
bedrag.
De ondernemingsgeest van dit volk kon
blijkbaar zulk een slag lijden! Men
begroef de dooden, men droeg zijn verlies,
men velde nieuwe boomen en
sleept
bouwsteenen aan. Chicago moest herrij?'
en twintig jaar later was er een stad
staan, grooter en schooner dan waarvan
de pioniers ooit hadden durven droomen
Helaas! Anno 1854 brak het wilde vuü,
weer los en vernielde den yverigen mie,
renhoop niet zoo radicaal als den vori,
gen keer, maar toch op caUistrophaleenfe.
Weer werd de opzet breeder en forscher
gemaakt, maar in het jaar 1871 en
om in denzelfden onheilsnacht van acht
op negen October, kraaide opnieuw da
roode haan! En Mi's. O'Leary's koe dankt
hieraan haar treurige vermaardheid;
schopte de stallamp om.
Om zich te kunnen voorstellen watdal
dezen keer inhield, dient men cijfen j,
hulp te roepen. Chicago had toen Ufgg
inwoners verworven. De stad bezat tiji^
twintig bankinstellingen, waar vijf en
tig millioen dollar geïnvesteerd was.
deze stad, die reeds zulk een omvang a
beteekenis had, was nog immer voor het
grootste gedeelte van hout.
Zij, die aan de westzijde der stad woon.
den, konden vluchten. De overigen ragen
zich tegenover het eindelooze Michigan»
Meer geplaatst. Telegrafisch werd er hulp
gevraagd aan de naburige steden. Deze
telegrammen namen onder den druk der
ontzettende omstandigheden den toon aan
van smeekbeden en waren in roerende be«
woordingen gesteld.
Generaal Sheridan snelde met bataljons
soldaten te hulp. Zij kwamen te staan
tegencwer een helsche paniek, een chaos
van opperste vertwijfeling. Wat moesten
deze soldaten doen? Blusschen? De bevol
king bijstaan? Hier heerschte de gruwe
lijkste doodsnood, de brutaalste strijd om
lijfsbehoud, de bitterste rampzaligheid,
Het vuur dreef honderdduizenden men
schen het water in!
Deze hel duurde twee etmalen, toen
doofde het vuur by gebrek aan voedsel
De rust duurde één dag. Toen laaide het
smeulend vuur weer op en nam de ellende
weer een aanvang. Achttienduizend hui
zen werden er verwoest.
Hulp uit andere steden... doctoren en
verpleegsters, ordebewaarders, kleeren en
levensmiddelen in onbegrijpelijke hoe
veelheden moesten" er worden gezonden.
Vijf millioen dollar moest er terstond
worden uitgegeven om in den allereerstón,
allerergsten nood te kunnen voorzien.
En het Amerikaansche volk bezat da
kracht tot deze hulpverleening en den
moed nogmaals te beginnen. Men bouWdè
met noesten ijver, met verbeten energie,
met het élan van een jeugdige natie, da
wilskracht van het land der onbegrensde
mogelijkheden. Het bouwde een milli-
oenenstad, wolkenkrabbers van beton en
staal, een metropolis, die niet weer zal
kunnen afbranden.
TWEE HOOFDNUMMERS IN HET
ROX Y-THEATER.
Zeer zeker in verband met de twee
hoofdnummers, die ieder voor zich van
behoorlijke lengte zijn, is er dezen keer in
het Roxy-theater een kort voorprogram
ma niet anders dan één journaal. Met
behoorlijk vlug draaien in sommige
gevallen wel eens iets té vlug bereikt
men toch nog, dat de laatste film tegen
half elf is afgeloopen. Het zou voor vele
bezoekers misschien prettiger zijn, als
men er een weinig méér tijd voor nam.
Het eerste hoofdnummer is
Bokser tegen wil en dank,
een echte Amerikaansche film, die doet
zien dat duizenden menschen te hoop loo-
pen om er getuige van te kunnen zijn, dat
iemand knock out wordt geslagen. Deze
film is gemaakt met de medewerking van
den wereldkampioen Roosenblom, wat een
waarborg is ook voor technisch goed spel.
t>e bokser tegen wil en dank is hier de
cowboy Rush Conway (Wayne Morris),
«|je zonder geld een bokswedstrijd komt
bijwonen en na afloop een partijtje gaat
knokken (toevallig met den verliezer van
den wedstrijd), waardoor hij de aandacht
trekt van een bekend bokser, die in hem
kwaliteiten opmerkt, welke „in den ring"
noodzakelijk zijn. Een opleiding tot bokser
volgt en het succes is groot: Rush verslaat
iedereen, maar weigert tegen zijn leer
meester Gunner Malone te vechten, om
dat diens zuster zulks wenschte. Edoch,
Gunner stond er op, tegen Rush uit te
komen en wist hem door een serie belee-
digingen zoover te krijgen, dat de belofte
aan Mary vergeten wordt. De leerling
verliest en Gunner wordt dan erkend als
wereldkampioen. Maar ook Rush krijgt
een belooning: Mary gaat met hem mee
naar Texas, waar hij een ranch heeft
gekocht.
Het andere hoofdnummer,
De terugkeer van Arsène Lupm,
is een detective-verhaal vol spanning, dat
den toeschouwer nauwelijks op adem laat
komen, waardoor het moeilijk wordt om
met juistheid te gissen wie den waarde-
vollen diamant van den graaf Grissac in
Amerika heeft gestolen en naar Frankrijk
gebracht. Het gaat om een valsch en het
echte juweel, er komt een Amerikaansche
detective aan te pas en er is sprake van
den befaamden juweelendief Arsène Lu-
pin, die wel gedood heet te zijn, maar
wiens lijk nimmer werd gevonden, zoodat
de Amerikaan zoekt naar de.zen man.
Men zal toegeven, dat deze weinige pun
ten voldoende zijn voor een zeer ingewik
kelde geschiedenis en als er dan ook nog,
zooals hier, een paar moorden worden
gepleegd, krijgen we een verhaal om van
te watertanden en te griezelen tegelijk.
Om de spanning niet te verraden, willen
we niet verklappen hoe de zaak afloopt.
Men ga zelf zien!
GEHEIME ZENDER L.B. 17.
Theater Harmonie.
Eindelijk weer eens een spannende detec-
tievefilm met een echten „Criminalkom-
missar", waarvan Otto Wernicke een schit
terende creatie weet te geven.
Het gaat ditmaal niet om één misdadiger,
het gaat om de ontmaskering van een groote
revolutionnaire beweging, welke op het punt
staat uit te breken en waarvan de minister
van een naburig land, die op bezoek komt,
het slachtoffer zal moeten worden.
Men kent het recept van dergelijke span
nende films. Er zijn drie dingen, welke man
nen er toe kunnen brengen onverstandige
dingen te doen, geld, alcohol en vrouwen.
En wie een revolutionnaire beweging ont
ketent en over geheime documenten wil be
schikken, weet wel, dat hij van al deze mid
delen ruimschoots gebruik zal moeten ma
ken. Er komen in deze film heel wat mannen
voor, die in de netten der revolutionnairen
verstrikt zijn geraakt, er zijn knappe actrices
en er is een speeltafel, waar men op één en
kelen avond 20.000 Mark kan verliezen. Die
kan men natuurlijk betalen of niet betalen
en als het laatste het geval is en men is
kapitein by den staf, dan kan men zyn schuld
ook afdoen door militaire geheimen te ver
raden, of althans te doen alsof men zoo diep
gezonken is.
De man, die in deze film „alsof" doet, is
kapitein Terno, die in werkelijkheid Willy
Birgel heet en een voortreffelijk artist is,
evenals trouwens zijn vrouwelijke partner
Hilde Weissner, een charmante, slanke ver
schijning. Zij staan aan den kant der be
trouwbaren in deze geschiedenis en werken
samen met den gemoedelijken commissaris,
die minder dom en onverschillig is dan hy
er uitziet.
Want het is ten slotte de dikke commis
saris met zijn onafscheidelijke parapluie,
die den leider van de revolutionnaire bende
ontdekt en wie dat is, vertellen we natuur
lijk niet om de spanning bij de bezoekers
niet weg te nemen.
Want hoe men ook over films van dit
genre mag denken, men kan niet ontkennen,
dat zij spannend zijn en deze maakt daarop
geen uitzondering. Integendeeel, zij zit
prachtig in elkaar, er is een buitengewoon
goed samenspel, er vallen op geheimzinnige
wijze een paar dooden, er zyn vele verras
singen en onverwachte ontknoopingen en het
geheel is een projectie, welke van het begin
tot het einde blijft boeien.
Vooraf een aardige screensong, wat
wereldnieuws, een musicale éénacter en last
not least een filmpje van de optochten welke
op 8 October in de stad der Victorie zijn
gehouden.
„DE PATRIOT".
City-theater.
Van historische films gaat dikwijls een
aparte bekoring uit. Dat velen die beko
ring ondergaan en dit genre bizonder
apprecieeren blijkt wel uit den stroom van
meer of minder historische films, in alle
schakeeringen van goed tot slecht, die in
den laatsten tijd geproduceerd werd.
Wantde diverse filmproducenten voe
len meestal gauw aan welk soort van
films het publiek wenscht.
Van de lange reeks historische films
zijn er, die zich als „historisch" aandie
nen, maar in werkelijkheid een roman-
tisch-verhaal-zonder-meer willen geven
en alleen den verleden tijd gebruiken om
s f e e r te scheppen, noodig voor het ver
haal; een verhaal dat op zich zelf weer
zijn fouten en verdiensten kan hebben.
Maar er zijn óók producten, die een
historisch gegeven nader uitwerken.
Films, die de bedoeling hebben om zij
het ook met behulp van fantasie ten
minste toch geschiedenis te geven,
een interessant brok historie voor den
toeschouwer opnieuw te laten leven of
wellicht het karakter van een bepaalde
historische figuur uit te beelden. Produc
ten, die het niet alleen om de historische
sfeer te doen is, maar ook en vooral om
den historischen loop der gebeurtenissen
of misschien, de beschaving, zeden en ge
woonten van het een of ander tijdperk,
een bepaald land, een zeker milieu.
Zóó'n film is gelooven we „Le Patriote".
Een boeiend filmwerk over Paul I, tsaar
aller Russen. En wat zou de gecompli
ceerde figuur van dezen „verlichten"
despoot beter uit kunnen beelden dan het
groote dramatisch talent van Harry Baur?
Slechts weinig anderen zullen dit achter
dochtige, wraakzuchtige, heftige en daar
naast zoo zwakke en onstandvastige
karakter van Paul I op zóó meesterlijke
I wijze kunnen weergeven.
Naast Harry Baur valt op „de patriot",
Pahlen, gespeeld door Pierre Renoir. Zij
beiden hebben dit Fransche product tot
een imposant en boeiend werk gemaakt.
Uit het voorprogramma noemen we:
Polygoon- en Fox Movietone-nieuws, een
filmpje over een Amerikaansch dagblad
bedrijf en een teekenfilm, waarin Mickey
Mouse nieuwe avonturen beleeft.
DERTIG DAGEN CORVEE.
Victoria-Thcater.
Evenals in andere plaatsen heeft de
uitmuntende Fransche film: Dertig dagen
corvée, met Fernandel in de hoofdrol ook
te Alkmaar een zeer groot succes behaald.
Men heeft zich tenminste bij de eerste ver-
tooning gisteravond in het Victoria-
Theater kostelijk geamuseerd en er is
gelachen als zelden te voren. Fernandel
heeft zich doen kennen als een bijzondere
komiek,
Hij vervult in deze film, die door Pierre
Colombier, de regisseur, vervaardigd O
naar de operette: „Ignace" de rol van
Ignace Boitaclou, die voor den militairen
dienst wordt goedgekeurd en zich naaf
zyn regiment begeeft in het plaatsje Né-
vreuse. Aan het station ziet men hem
echter aan voor een zenuwpatiënt: w)
komt in een sanatorium terecht en arri
veert uren te laat in de kazerne. Direct
strenge straf: Dertig dagen corvée.
omdat bij den kolonel, waar mevrouw
duchtig de baas is, de oppasser wordt ge
straft, wordt Ignace als zijn plaatsver
vanger aangewezen. Bij den kolonel
hij zijn dertig dagen strafdienst moeten
uitdienen. En nu beginnen de avonturen
eerst goed. Ignace valt van de eene komi
sche situatie in de andere en deze zijn
ingewikkeld, dat hij meent in een ge**®??
huis te zijn aangeland. De vroolijknei
bereikt haar toppunt tijdens de
srirée, waar de zangeres en danseres Lo
lette optreedt. Onverwacht speelt IgB*
in het spel mee als zanger en heeft
daverend succes. En als dan den volgend
dag de generaal op inspectie komt, wor
bij afwezigheid van den kolonel,
die in de haast de kolonelsunifórm he»
aangetrokken, voor den kolonel aan^e.^„ J
-Hij speelt zijn rol zoo goed, dat de kolOO
voor promotie wordt voorgedragen.
Het is niet mogelijk alle komische si
ties te vermelden, maar als het Pu j3
zich ooit kostelijk vermaakt heeft, da
het zeker bij deze Fransche film, die
bepaald moet gaan zien om metee.Den
genieten van het spel van bemande
zijn mannelijke en vrouwelijke co®is-
zooals b.v. Alice Tissot als de kolonei
vrouw, Nita Raya als Loulette, D»"
Lorys als het kamermeisje Annette,
mee Ignace ten slotte gestraft wo
Charpin als de kolonel en Pierre Mag1"
als de generaal. unnfd-
De inleiding van het komische m
nummer werd gevormd door fraaie J
naals: Fox Movietone, Ufa Wereldnr'
en Hollandsch Nieuws en een aardig sj».
nend nummer getiteld: Het perfecte