FLITSEN VAN HET WITTE PO
c
oe de Metro-Goldwyn groeide.
ONZE BIOSCOPEN.
Mijlpalen in de
filmindustrie.
De geschiedenis.
HET RESULTAAT.
Miniatuur-filmpjes.
Zl
DERDE BLAD.
De Metro-Goldwyn-Mayer filmmaat
schappij met den leeuw, gevestigd te
Culver City, Hollywood, is, zooals haar
naam reeds aanduidt, ontstaan uit een
fusie van drie afzonderlijke maatschap
pijen: een fusie uit de eerste groote da
gen van Hollywood, waarbij door een
samengaan van zakelijke belangen een
doodelijke concurrentiestrijd werd op
geheven en in een enorme organisatie
collectief saamhoorigheidsbesef en artis
tiek experiment hun kans kregen.
Metro was de naam van een oude, kleine
studio in Hollywood, het eigendom van Mar-
cus Loew, die tevens de Loew's bioscoop
theaters in verschillende plaatsen der Ver.
Staten exploiteerde. Sam Goldwyn was de
naam van den man, die door den zonneschijn
van Californië was aangetrokken om in het
reeds in veel vroeger
jaren nabij Hollywood
gelegen en aan een
zekeren onbekenden
Harry Culver toebe-
hoorende latere Cul
ver City een andere
studio te bouwen,
waarboven reeds het
handelsmerk van den
leeuw en het beroem
de Ars Gratia Artis
geschreven stond.
Louis B. Mayer was
een bioscoopdirecteur
en filmverhuurder in
Boston, die eerst de
oude Selig Polyscope
Studio in Los Angeles
opkocht en daar, met
Irving G. Thalberg als
geniaal zakelijk en ar
tistiek medewerker en
Norma Shearer als
voornaamste ster, on
afhankelijke films
maakte, welke dan
weer door de grootere
Metro op de markt
werden gebracht.
In 1923 had Sam Gold
wyn moeilijkheden met
het maken van het reusachtig opgezette Ben
Hur, waarvoor heele gezelschappen naar
Italië waren gestuurd en millioenen uitge
geven waren. Op dat oogenblik staken
Louis B. Mayer, M. Loew en S. Goldwyn
de hoofden bij elkaar en ontstaan uit den
honger van het publiek en het gestadig aan
dringen van de theaterbezitters om steeds
grootere, steeds kostbaarder films werd
Metro-Goldwyn-Mayer geboren (Maart
1923).
Namelooze millioenen bioscoopbezoekers
staren week in week uit naar dien .enormen
hoorn des overvloeds van het amusement,
maar slechts weinigen weten, welk een be
wogen drama van avontuur en spanning,
durf en volharding zich aan het smalle ein
de van dien hoorn heeft afgespeeld. De histo
rie van Metro-Goldwyn-Mayer is de nistorie
van een groot zakelijk initiatief, gevoegd bij
den bezielden wil om op deze basis steeds be
tere, steeds waardiger, steeds hooger grij
pende en steeds technisch meer volmaakte
filmwerken te scheppen. En wanneer wij
deze geschiedenis een drama noemen, is het
vooral om die geniale figuur van Irving G.
Thalberg, langen tijd Metro-Goldwyn-
Mayer's ongekroonden keizer, die eind 1936
De fusie van drie kleine maatschap
pijen opende wijde perspectieven.
stierf en toen twee meesterwerken der film
kunst naliet:, Romeo en Julia met zijn
vrouw Norma Shearer in de hoofdrol, waar
van hij de première nog beleefde en De
Goede Aarde, waaraan hij vier jaar had ge
werkt en dat hem eerbiedig werd opgedra
gen.
Mijlpalen der filmkunst, zakelijke triom-
feh, technische wonderen zijn steeds de
Metro-Goldwyn-Mayer films gebleven. Na
de eerste film onder den drie-ster van
M-G-M, Ben Hur, was het enkele jaren la
ter Irving G. Thalberg's Groote Parade, de
eenige film, die in drie opeenvolgende jaren
den eersten prijs won in den nationalen
Amerikaanschen stemwedstrijd der critici.
In 1925 zag Louis B. Mayer een jonge
Zweedsche actrice in haar film „Gösta Ber-
ling" en hij was het, die Greta Garbo met
Mauritz Stiller naar Amerika bracht. M-G-
M gaat er trotsch op, dat tal van haar oud
ste medewerkers nog steeds in de eerste
rijen staan.
Was niet de eerste scène, die reeds in
Bijna jaarlijks is het een der artisten van Metro-Goldwyn-Mayer. die
door de Academy of Motion Pictures als „beste speler van het jaar" gekozen
wordtDit jaar won Metro-Goldwyn-Mayer den prüs zoowel voor den besten
acteur als voor de beste actrice. Hier ziet men voorzitter Frank Capra aan
den President der M-G-M. Louis B. Mayer. het beroemde beeldje, dat om
onnaspeurlijke redenen „Oswald" heet, uitreiken. Tusschen beiden in de be
kroonde actrice Luise Rainer (voor „De Goede Aarde") en Mrs. Spencer Tracy.
die baar ziek te bed liggenden echtgenoot verving (Spencer kreeg den prijs
voor „Stormduivels).
1915 op de nu met enorme sound-studio's be
dekte driehoek van Culver City verfilmd
werd, de triomf van den Deenschen acteur
Jean Hersholt in Civilization? Lezen wij
niet in het eerste productieboek der Metro-
Goldwyn-Mayer voor 1924 de namen van de
thans nog bij haar in hoog aanzien staande
regisseurs King Vidor, John M. Stahl, Ro-
bert Z. Leonard, Jack Conway? Aan den an
deren kant was het ook M-G-M, die de eer
ste dooden der filmindustrie betreurde: in
1927 stierf de alom geliefde Marcus Loew,
opgevolgd door zijn zoon Arthur Loew, ter
wijl Nicolas M. Schenck president der Me
tro-Goldwyn-Mayer werd. Lon Clraney, de
steun voor alle beginnelingen, de mentor
van Greta Garbo, stierf, evenals de liefe
lijke ster van De Groote Parade, de Fran-
Caise Renée Adorée. De merkwaardigste
volksactrice van het witte doek, Mary
Dressler, stierf, evenals de merkwaardigste
volksacteur Bill Rogers. En de jonge Jean
Harlow
Maar „the show must go on": dit harde,
maar heroische adagium aller comedianten
gold ook voor Metro-Goldwyn-Mayer. Nieu
we sterren kwamen op de plaats der ouden,
nieuwe leiders aanvaardden de erfenis van
Irving G. Thalberg. Steeds opwaarts, dwars
door crisis en moeilijkheden heen.
In 1928 ging M-G-M vooraan in het toe
passen van de uitvinding der sprekende
film: haar Broadway Melody en haar Holly
wood Revue beheerschten de Amerikaansche
markt. Minder bekend is wellicht, dat Lio-
nel Barrymore, die niet alleen acteur, maar
ook regisseur is, de hengel-microfoon uit
vond en dat Douglas Shearer vele malen
werd bekroond om zijn noviteiten op ge
luidstechnisch gebied.
De laatste tien jaar zijn voor M-G-M on
onderbroken successen geweest, die men
wellicht het eenvoudigst kan aflezen van
de lijst der officieelé j'aarlijksche bekronin
gen van de Academy of Motion Pictures,
Arts and Sciences.
In 1929 werd reeds de eerste Broadway
Melody bekroond als de beste film van het
jaar, W. S. Van Dyke's eerste avonturenfilm
White Shadows (later gevolgd door het niet
minder beroemde Trader Hom en Eskimo)
won den cameraprijs. In 1930 was het Nor
ma Shearer met den prijs als beste actrice
voor The Divorcee en Douglas Shearer voor
het sound-effect in het aangrijpend drama
der gevangenen Big House. In 1931 was het
Maiy Dressler voor Min and Bill, hl 1932
Helen Hayes met The Sin of Madelon Clau-
det, terwijl de eerste all-star film Grand
Hotel den prijs voor de beste film van het
jaar won en Frances Marion, evenals het
jaar daarvoor, den scenarioprijs voor The
Champ.
In 1934 was het voor de regie van Het Jo
lige Weeuwtje, in 1935 voor het geluid van
Naughty Marietta en de dansregie van de
tweede Broadway Melody, in 1936 gingen
alle prijzen naar M-G-M voor dat romanti
sche epos over Amerika's grootsten show
man The Great Ziegfeld met Luise Rainer
als Anna Held. In 1937 waren het wederom
twee M-G-M-sterren: Luise Rainer voor de
tweede maal, voor haar O-Lan in De Goede
Aarde, en Spencer Tracy voor de groote
avonturenfilm en opvolger van Muiterij op
de Bounty: Stormduivels.
In het alzijdig product der M-G-M com-
pareeren nimmer overtroffen artistieke suc
cessen als Norma Shearer's Smilin' Trough,
Romeo en Julia, Fritz Lang's Furie, De Goe
de Aarde en Strange Interlude, naast popu
laire triomfen als Viva Villa, Het Jolige
Weeuwtje, Rose Marie en San Francisco.
Films van zuiver Engelsche cultuur en men
taliteit als de Dickens' films David Copper-
field, A Tale of Two Cities, Quality Street
en The Barrets of Wimpole Street, voerden
evenzeer den brullenden leeuw in hun be
gintitel.
En Thalberg's levensdoel: steeds zoover
vóór den publieken smaak uit te zijn en
deze op te voeren, als een millioenen-
industrie maar met eenige rpogelijkheid toe
laat Nicolas Schenck's recente uitspraak,
dat er „niets mankeert aan de filmindustrie,
dat niet door waarlijk goede films verhol
pen zou kunnen worden", vinden hun dage
lij ksche bevestiging in de bezielde samen
werking van hoog tot laag dier 4000, die
tesamen aan Louis B. Mayer's uitspraak, in
wezen „onze big happy family", waarde en
werkelijkheid geven.
In den driehoek tusschen de elkaar snijdende hoofdwegen liggen de voornaamste
sound-studio's der jubileerende Metro-Goldwyn-Mayer van Culver City.
De Amerikanen z(jn groot in het fascinee-
rend opdienen van schijnbaar droge statis
tieken. Voor den tegenwoordigen stand der
Metro-Goldwyn-Mayer mogen derhalve wel
licht de volgende losse feiten een algemee-
nen indruk geven:
In Culver City staan 24 „air-conditioned"
sound-studio's, met dubbele deuren. De
grootste hebben een speel-oppervlak van
4000 M2. elk. De vaste bouw-décors beslaan
zoowel Afrikaansche oerwouden als scheeps-
dokken, een haven, bergen, tuinen, Italiaan-
sche, Engelsche, Duitsche, Chineesche en an
dere dorpen. De dagelij ksche politiedienst
wordt verricht door 50 man uit eigen corps.
Een school voor jonge sterren bevindt zich
binnen M-G-M's muren, evenals een eigen
spoorwegstation en een electrische centrale,
voldoende voor de volledige verlichting en
verwarming van een behoorlijke provincie
stad.
Typeerender nog is wellicht het feit, dat
de telefonisten van M-G-M in Culver City
dagelfjks meer interlocale gesprekken aan
vragen dan een stad van 50.000 inwoners.
4000 tot 5000 employé's bevolken deze stu
dio's en vervullen er 117 verschillende be
roepen. Niet minder dan 15.000 acteurs
staan ingeschreven bij de Casting Depart
ment. Het aparte M-G-M-restaurant kan aan
zijn enorme reeksen tafels 2000 menschen
tegelijk eten en drinken geven. De moderne
requisieten-afdeeling alleen heeft genoeg
meubels, lampen, porcelein etc. om 3000 be
hoorlijke burgermanswoningen volledig te
installeeren.
De afdeeling moderne
kleeding kan tegelijkertijd
24.000 menschen kleeden,
doch merkwaardig genoeg
dubbel zooveel mannen als
vrouwen waaruit alweer
blijkt, dat voornamelijk de
heeren der schepping confec
tie dragen!
In het geluidsarchief han
gen filmstrooken, die meer
dan een kwartmillioen on
derwerpen behandelen, een
onschatbare encyclopedie,
samengesteld uit het wereld
nieuws en cultuurfilms over
de gewoonten en zeden van
andere volken en er komen
350 K.M. per jaar aan deze
strooken bij! Het boeken-
archief behandeldt 500 aan
vragen per dag en antwoordt
op alles, van historische data
af tot moderne etiquette toe.
Alle bijzondere geluidseffec
ten staan kant en klaar op
speciale filmstrooken, zoowel het tsjiln»
van een krekel als het explodceren van een
modernen oorlogsbom.
De scenario-afdeeling leest tusschen 20.000
en 25.000 manuscripten, short stories, romans
en tooneelstukken door in één jaar tijds in
meer dan 20 talen. De gemiddelde M-G-M
productie bedraagt 50 hoofdfilms per jaar
dus nagenoeg één per week, tegenover meer
dan 100 shorts.
En in de gewelven onder de 137 gebouw®
bevinden zich vertrekken, die geen bezoeker
aanschouwt: in een ervan liggen dozijnen
baren zuiver zilver. En dit is niet het ver.
mogen der firma! Het is slechts uit de don»
kere tanks der ontwikkel-installatie che
misch verzameld materiaal, dat elk jaar aan
de Amerikaansche Munt wordt verkocht..
Warner Bros verfilmen Howartl
Hughes' wereldvlucht.
Warner Bros hebben direct na het slagen
van Howard Hughes' wereldvlucht het sce
nario van „Gone With the Wind" in over
eenstemming hiermede laten veranderen,
Kay Francis zal de hoofdrol vertolken.
Metro-Goldwyn-Mayer verfilmt »A
Christmas Carol".
Het beroemde werk van Charles Dickens
„A Christmas Carol" zal door Metro-Gold
wyn-Mayer in productie worden genomen.
Lionel Barrymore zal de rol van den hoofd
persoon Scrooge vervullen.
De nieuwe teekenfllm-studlo van Metro-Goldwyn-Mayer, waar de
„Happy Harmoniea" gemaakt worden en 200 man personeel hun
dagelijksch werk vinden.
DE BRAND VAN OUD CHICAGO.
City-Theater.
Wat het boeiende hoofdnummer van
deze week in het City-Theater brengt op
't gebied van ensceneering, massa-regie,
enz. is eenvoudig verbluffend en de film
bereikt haar climax in de uitbeelding van
den geweldigen Chicago-brand in het jaar
1871. Wat er vóór dien in de stad Chicago
voorviel hangt nauw samen met de ge
schiedenis van de familie O'Leary, die in
het verhaal zoo'n belangrijke rol speelt.
De vader Patrick was reeds in 1854 op
weg naar de groote stad, doch door een
ongelukkigen samenloop van omstandig
heden heeft hij Chicago niet bereikt. De
moeder met haar drie zoons wel en in
1870 ziet de toeschouwer allen opgegroeid
tot invloedrijke personen in Chicago.
Jack O'Leary, de oudste, is advocaat en
Dion, de tweede zoon, leeft in de Patch, de
amusementswijk in Chicago. Daar wordt
de laatste meer en meer een invloedrijk
persoon, vooral na zijn samenwerking met
Belle Fawcett, de meest bekende variété
ster van die dagen. Spoedig begint ook de
politiek een woordje mee te spreken en
ziet men de toenadering en verwijdering
Van de beide broeders. Vooral als Jack
met hulp van Dion tot burgemeester van
Chicago is gekozen. En dan als Jack de
geheele Patch wil opruimen, breekt door
een ongeluk de groote brand uit, die het
geheel van hout opgetrokken gedeelte
der stad in vlammen doet opgaan, met de
paniek en verdere gevolgen ook voor de
hoofdpersonen. Op buitengewone wijze is
dit alles in beeld gebracht, maar ook het
spel der hoofdfiguren verdient aller aan
dacht. Don Ameche en Tyrone Power zijn
de beide broers en zij spelen schitterend.
Alle hulde ook aan de uitbeelding die
Alice Brady. (de moeder) en Alice Faye
(Belle Fawcett) geven. Zij maken van
deze film een boeiend en meesleepend ge
heel, dat nog lang een indruk va? groote
bewondering zal achterlaten bij hen, die de
film zagen. Niet minder groot dan de in
druk van „San Francisco" zal ook die zijn
in oud Chicago. En geen filmliefhebber
zal dit nummer verzuimen.
Het uitgebreide hoofdnummer werd
voorafgegaan door een zeer mooi jour
naal, een aardige gekleurde teekenfilm
van één van Walt Disney's helden, n.1.
Woerd Snater, en een aardige show-film
van Vitaphone met muziek, zang en dans,
opgenomen tijdens een foto-wedstrijd.
Het was voor de directie van het City-
Theater zeker een teleurstelling dat zij
tegen zes uur telegrafisch bericht ontving
van Joe Petersen dat hij door ziekte ver
hinderd wa^ 's avonds op te treden. Hij zou
heden (Zaterdag) nader bericht sturen.
De mogelijkheid bestaat dus dat men den
Engelschen jongenssopraan alsnog hier in
het City-Theater te hooren zal krijgen.
Belangstelling is er wel voor.
ALARM OP DE RENBAAN.
Victoria-Theater.
„Alarm op de renbaan" is de titel van de
eerste hoofdfilm en wie van paardenraces
houdt, kan hier zijn hart ophalen. Trouwens
niet alleen hij, die zich voor de renbaan in
teresseert, want deze alleraardigste film
heeft ook voor anderen een groote bekoring.
Er zit spanning in, het geldt een wedloop
niet alleen van paarden, maar ook van eer
lijke menschen tegen schurken en het slot is
natuurlijk, dat de eersten het winnen. Judy
Garland, Sophie Tucker, Mickey Rooney en
Ronald Sinclair werken hier samen om deze
film tot iets bijzonders te maken. Er zijn
vele komische tooneeltjes, maar er is ook
onzekerheid en spanning en ten slotte de be
vrediging, dat het onrecht gestraft wordt.
De tweede hoofdfilm, die eigenlijk de eer
ste is omdat zij aan de andere vooraf gaat,
brengt ons in Hollywood en eenmaal daar is
er natuurlijk op filmgebied het beste van het
beste te aanschouwen. Buitengewoon interes
sant zijn de opnamen van een groote revue
en daarnaast is er een alleraardigst geschie
denis van twee verliefde menschen, waarvan
de vrouwelijke helft met alle geweld naar
Hollywood wil om er een filmster te worden.
Voor de komische intermezzo's zorgen nie
mand minder dan Stan Laurel en Oliver
Hardey en wat zij in deze film naar voren
brengen doet de toeschouwers schateren van
het lachen. Waar dit onafscheidelijke twee
tal op het doek verschijnt, heeft men de
zekerheid een vroolijken avond te zullen be
leven en dat alleen is al voldoende om er
eens uit te breken en het edele tweetal in
Hollywood aan den arbeid te zien. Vooraf
gaat een uitgebreide serie wereldnieuws en
daarnaast zijn er zeer duidelijke opnamen uit
het binnenland o.a. van de ramp met den
Scheveningschen logger en last not laest een
uitgebreide film van de feestelijkheden
welke op 8 October in de stad der Victorie
zijn gehouden.
DE STILLE VERKLIKKER VAN
SCOTLAND YARD.
Roxy-theater.
Niet alleen Scotland Yard, maar heel
Londen houdt zich bezig met den „Stillen
Verklikker". Deze groote onbekende ver
raadt n.1. iederen juweelendief aan Scotland
Yard, die niet van plan is hèm als heler te
laten fungeeren. Het gevolg is, dat het
aantal juweelendiefstallen onrustbarend
stijgt, omdat ieder, die in het „vak" geen
onbekende is, weet zijn juweelen aan hem
kwijt te kunnen. Vele andere diamant
liefhebbers zijn opgeborgen omdat ze zich
tegen den wil van den mysterieuzen onbe
kende verzetten.
En dan komt daar natuurlijk de scherp
zinnige speurder, die tenslotte mr. X. weet
te ontmaskeren.
Het is in dit geval de oud-inspecteur van
de Yard Barrabal, die echter, aan lager
wal en aan den drank geraakt, uit den
dienst ontslagen is. Hij krijgt nu zijn groote
kans om opnieuw te beginnen: zoodra hij
niet meer drinkt en den geheimzinnigen
verklikker weet te vinden en aan de politie
over te leveren, wordt hij weer aangesteld in
zijn oude functie. En het komt in orde.
Na veel moeite en veel verwikkelingen
komt hij in dienst b(j Sutton, die hij ten
slotte als den dader en den moordenaar
van een opstandigen juweelen-dief weet
aan te wijzen.
Dat Carol Stedman, een jongedame, die
in het verhaal ook een rol speelt, het hart
van inspecteur Barrabal zoo terloops steelt
blijkt voor hèm aanleiding te zijn niet al
leen de hand te leggen op Sutton maar ook
op haar. Haar vonnis luidt ook „levens
langWaar ze men kan het haar aan
zien echter in het geheel geen bezwaar
tegen schijnt te hebben.
De hoofdrollen worden vervuld door
Edmund Lowe (Barrabal) Sebastian Shaw
(Sutton) en Am Tod (Carol Stedman).
Deze verfilming van het boek van Edgar
Walace is zeer goed. De spanning stijgt tot
het laatst toe. De geweldige climax culmi
neert in de bekentenis van Sutton, die Bar
rabal hem weet af te dwingen. Een interes
sante, spannende film, zeer goed gespeeld.
Het voorprogramma geeft: De snelheids
duivels (de titel zegt voldoende!) en we
reldnieuws.
HET GEHEIM VAN DR. FELGENTRAU.
Bioscoop Harmonie.
De bekwame regisseur Hans H. Zerlett
heeft een alleszins gave rolprent samen
gesteld van Carl Unsalt's roman „Der Arzt
aus Leidenschaft", een film die onder den
titel „Het geheim van dr. Felgentrau"
haar intrede heeft gedaan en nu tot en
met Woensdagmiddag in Bioscoop Harmo
nie wordt vertoond. Wij hebben Donder
dag van den inhoud dezer film reeds een
kort resumé gegeven en daaruit zal den
lezer wel gebleken zijn, dat een spannen
de geschiedenis den bezoekers te wachten
staat. Inderdaad, men zal niet teleurge
steld worden. Albrecht Schönhals en Hans
I Söhnker die men hier al meer op het
witte doek heeft gezien, spelen er als dok
toren een voorname rol in, eerstgenoemde
als dr. Felgentrau, de man die op de pa
pieren van een aan lager wal geraakten
neef toegang tot de universiteit kreeg en
toen door groote inspanning dokter kon
worden. Hij was zeer zwijgzaam en spra£
niet over zijn verleden, maar wijdde zien
alleen aan zijn beroep en zijn studie. *ia
een proces, waarin hij (ten onrechte) van
moord werd verdacht, wordt het levens
geheim van den jongen dokter bekend.
Het spel van beide doktoren is voortref
felijk, de ziekenhuis-scènes, die er zee
vele zijn, worden levendig gespeeld, zoo
dat zij een sterken indruk nalaten. Zeer
sterk is dr. Felgentrau als wetenschappe"
lijk man, die een door hem uitgevonden
serum tegen bloedvergiftiging, na het op
dieren te hebben geprobeerd, ook op zich
zelf toepast. In datzelfde ziekenhuis
bloeit de liefde van Elisabeth Oldewig
voor hem op, maar haar verlangen w°r
op zware proef gesteld, totdat na vee
hopen en»tal van teleurstellingen toch nog
haar hartewensch die ook de zijne is ~J"
vervuld wordt. Natuurlijk ontbreekt ook
in deze film een speelfilm van ze
hooge kwaliteit de grappige noot nie
Na zeer veel geïllustreerd nieuws
binnen- en buitenland brengt het vo
programma de klucht „Eieren-ellende
Popeye wandelt en zingt en vecht wc
er treedt een cabaret op met verrass
goeden dans en dan is er nog een teeken
film van een gelukkige familie (h-1
Kat), alles te zamen met het hoofohh
mer een programma vormend, dat k
als een klok.
