DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De dag der algemeene staking in Frankrijk.
No. 283 Dit nummer bestaat uit drie Maden. Directeur: C. KRAK.
Woensdag 30 November 1938
140e Jaargang
Van algemeenheid viel niels te bespeuren.
Parijs in den ochtend normaal.
Verloop der staking.
Nadere berichten.
Hasja tot president
gekozen.
Dag der solidariteit.
Joden moeten thuis blijven.
Mislukte aanslag op
Trotzky
De dader gearresteerd.
De algemeene toestand.
De Bandjirs op Celebes,
Reeds 113 dooden.
hitier was niet te Weenen.
Geen „zuiveringsactie".
Poolsch blad over de
betrekkingen met Rusland.
Nieuws in 't kort.
£ucfitoaact
Vliegtuigongeluk bij San
Francisco.
Vijf inzittenden gedood.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het gebeele Rijk 2.50.
Losse nummerr 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franc< aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Vandaag is dan de dag der algemeene
proteststaking in Frankrijk. Alle wa
renhuizen en winkels zouden gesloten
zijn, geen brood of vleesch zou worden
besteld, openbare diensten zouden van
daag geheel stilliggen en zelfs de
spoorwegen zouden bij deze staking be
trokken worden.
Wat is er allemaal van waar? Hoe
heeft het Fransche volk het stakings
parool opgevolgd?
Op het oogenblik 9 uur hedenmorgen
is natuurlijk nog niet precies te zeggen,
welk een omvang de staking heeft, maar
uit de eerste berichten, welke wij ontvingen,
blijkt wel heel duidelijk, dat de algemeene
staking heelemaal niet algemeen is.
Nog gisteravond werd van de zijde van
den nationalen bond van oud-strijders een
poging gedaan, om de staking te voorkomen,
maar deze poging is mislukt. Misschien ook
wilde de regeering geen laatste poging doen,
maar prefereerde zij een zeer krachtige
houding, om eindelijk eens haar macht aan
het volk te toonen.
De toestand in Parijs.
De staking zou te middernacht beginnen
en op dat oogenblik hebben inderdaad velen
het werk neergelegd. Toch was in den na
nacht in de hoofdstad nog niets te bespeu
ren en ook vanmorgen vroeg bood Parijs
hét normaal aanzien der stad. Slechts kon
men een groot aantal militairen zien opmar-
cheeren naar de spoorwegstations en naar
verschillende openbare gebouwen.
De stadsreinigingsdiensten werkten ge
woon en de vroege autobusdiensten ver
voerden de eerste a-beiders naar hun werk,
terwijl ook de metro reed, zij het ook met
een beperkten dienst.
Aan het Gare St. Lazare vernam de Reu-
ter-correspondent dat de diensten tot dus
ver volkomen normaal verliepen. De post
is naar het schijnt gewoon besteld, want
reeds vroeg kon men de postboden naar
hun werk zien gaan, terwijl de post op de
stations gewoon in de postauto's werd ge
laden. Naarmate het later werd gingen de
café's, bakkerswinkels en andere zaken ge
leidelijk open en de melkboeren begonnen
hun ronde. Er reden vrij veel taxi's op
straat, doch de meeste worden bestuurd
door de eigenaars.
In Noord-Frankrijk.
In het Noorden van het land was de toe
stand hedenmorgen vroeg (dus voor dat de
dag aanbrak) als volgt:
Te Rijssel heeft het geheele gemeente-
personeel besloten in staking te gaan, met
uitzondering van dat van den burgerlijken
stand, de brandweer en de begraafplaatsen.
Te Roubaix heeft de bij de C.G.T. aangeslo
ten bond van spoorwegarbeiders zijn leden
instructie gegeven te blijven werken. Te
Duinkerken wil het personeel van tram en
autobus werken, doch het persoenel van de
gas- en electriciteitsfabrieken weigert. De
dienst zal echter functioneeren om de vei
ligheid te verzekeren. Men denkt dat het
personeel van de haven, de banken en de
warenhuizen zal werken. In het gebied van
Hazebrouck wordt geen staking verwacht.
De spoorwegarbeiders in het station van
Grenoble, die bij hun werkzaamheden af
hankelijk zijn van het station Chambery,
hebben vannacht een telegram van den bij
de C.G.T. aangesloten vakbond te Cham
bery ontvangen, waarin hun wordt verzocht
te blijven werken. Het trampersoneel te
Bordeaux en omgeving heeft besloten het
werk neer te leggen.
De pers en de staking.
Uit Rijssel wordt verder vernomen dat in
deze stad bij alle dagbladen normaal wordt
gewerkt. Te Lyon is evenwel slechts een
deel van de bladen verschenen, terwijl te
Clemont Ferrand en Rouaan geen enkel
ochtendblad uitkwam.
De werkliedenbonden van de arsenalen te
Toulon en Cherbourg hebben besloten dat
gestaakt zal worden met bezetting van de
werkplaatsen. De bij de C.G.T. aangesloten
bonden van werklieden in het electriciteits-
hedrijf en prefectuur-beambten in het de
partement van de Isere hebben besloten niet
te staken en een zelfde houding wordt aan
genomen door de onderwijzers van Vaucluse.
Socialisten roepen parlement bijeen.
De socialistische fractie heeft besloten
alle Kamerleden bijeen te roepen voor een
vergadering, die Vrijdag a.s. in het Palais
Bourbon, zou worden gehouden, om „de
afgevaardigden in de gelegenheid te stellen
hun mandaat uit te oefenen".
De fractie is van meening, dat het parle
ment zoo spoedig mogelijk bijeengeroepen
had moeten worden, en bij gebreke van een
officiëele bijeenroeping heeft zij besloten
zelf tot een oproep over te gaan.
In een motie zet de socialistische fractie
uiteen, hoe zij is gekomen tot het besluit
alle afgevaardigden voor een bijeenkomst
uit te noodigen. Er zou geen conflict zijn
ontstaan, aldus wordt gezegd, indien het
parlement den dag na de afkondiging der
wetsdecreten zou zijn bijeengeroepen, waar
toe Daladier zich trouwens verplicht had.
De verantwoordelijkheid rust dus geheel
op Daladier, die gisteren nog alle bemidde
lingspogingen, zoowel van den bond van
oud-strijders als van een fractie, die in zijn
regeering vertegenwoordigd is, heeft afge
wezen.
De socialistische fractie is van meening,
dat het conflict in zijn gevolgen beperkt
moet worden en is daarom tot deze uitnoo-
diging overgegaan. De fractie noodigt den
bond van socialistische gemeentebesturen
verder uit de aandacht der gemeentebestu
ren te vestigen op „het illegale karakter van
eventueele opeisching van gemeentelijk per
soneel" en derhalve de gemeentehuizen van
daag gesloten te houden'.
Te Marseille.
Hedenochtend reden te Marseille noch
trams noch taxi's. De gas- en electriciteits-
voorziening is evenwel verzekerd. In de
binnenstad werkte de vuilnisophaaldienst
eveneens normaal.
De havenarbeiders zijn zich gewoon op
het werk komen melden.
Te Parijs.
Om half negen hedenochtend function-
neerden te Parijs de metro- en autobus
diensten normaal. Ook de diensten van de
water-, gas- en electriciteitsbedrijven, de
vuilnisophaaldienst en de spoorwegdiensten
werkten normaal.
Te Belfort.
De magazijnen, transportdiensten, ge
meentediensten en het post-, telefoon- en
telegraafbedrijf in Belfort werken normaal.
In de fabrieken werkt 85 procent der arbei
ders. De spoorwegarbeiders hebben aan de
individueele oproepen gehoor gegeven. Sa
menvattend kan gezegd worden, dat het
parool tot staking weinig of niet is opge
volgd.
Te Bordeaux.
De staking te Bordeaux is slechts gedeel
telijk. Op de kade is zij algemeen. De ge
meentelijke water-, gas- en electriciteits
bedrijven en vuilophaaldiensten werken
normaal.
Spoorwegdiensten normaal.
De directie der spoorwegen deelt mede,
dat alle reizigers- en goederentreinen te
Lyon normaal en volledig werken.
Levensmiddelenvoorziening
verloopt normaal.
Men verwacht te Parijs dat de levens
middelenvoorziening normaal zal verloopen,
ofschoon het personeel van het abattoir van
plan is, het werk neer te leggen. Het ver
keer op straat vertoont het normale beeld.
Overal gedeeltelijke staking.
Steeds duidelijker blijkt, dat te Parijs de
staking verre van algemeen is. De winkels
zijn open, de kinderen gaan gewoon naar
school en de arbeiders begeven zich naar
hun werk. Bij de abattoirs, welke gerequi-
reerd zijn, zijn slechts enkele stakers. Van
het Garde de Lyon vertrokken alle trei
nen normaal, evenals van het militair be
waakte Gare Montparnasse. Het hoofd
postkantoor dat onder bewaking van een
compagnie infanterie en een compagnie
mobiele garden is gesteld, is zooals eiken
dag om 8 uur open gegaan en de beambten
werken gewoon. Bij de telefooncentrale
hebben slechts enkelen het werk niet her
vat.
Uit Clermont Ferrad wordt gemeld, dat
alle openbare diensten daar normaal func-
tionneeren. Het personeel van de tram ech
ter staakt en heeft de remises bezet, waar
uit zij echter door de politie worden ont
ruimd. De kranten zijn niet verschenen. Het
treinverkeer loopt normaal.
Tot kwart voor elf hedenochtend waren
te Parijs 290 arrestaties verricht wegens
weigering om door te loopen en 70 tot 80
wegens belemmering van de vrijheid van
arbeid.
Te Toulouse is het rustig. Er rijden geen
trams en weinig taxi's. De groote zaken zijn
alle open. Bij de vliegtuigfabrieken van
Latecoere heeft zich slechts een gedeelte
der arbeiders op het werk gemeld. De kran
ten zijn niet uitgekomen.
In het arrondissement Bayonne is het
stakingsbevel niet opgevolgd.
In de mijnen te Bruay, Bethune, Ostri-
court en Ligny-sur-Aire is 70 procent der
mijnwerkers opgekomen, in de mijnen te
Dourgas, Clarence en Escarpelle 50 procent
en in de andere mijnen in het gebied van
Bethune minder.
Oom en tante van Grynszpan veroor
deeld. De oom en tante van Grynszpan,
die den aanslag op den Duitschen ambas
sadesecretaris vom Rath heeft gepleegd, zijn
tot vier maanden gevangenisstraf en een
boete van honderd frank veroordeeld wegens
het herbergen van hun neef, die het land
had moeten verlaten.
I
Met 272 van de 308 stemmen is Hasja tot
president der Tsjecho-Slowaaksche republiek
gekozen. Er zijn 36 blanco stemmen uitge
bracht.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede:
Overwegende, dat de Joden geen deel
hebben aan de solidariteit van het Duitsche
volk. heeft de chef der veiligheidspolitie een
verordening getroffen, welke op 29 Novem
ber wérd gepubliceerd.
De verordening verbiedt Joden, die
Duitsche onderdanen of staatloos zijn, op
den dag der nationale solidariteit de straten
en pleinen te betreden.
Zij legt den genoemden personen de ver
plichting op zich tusschen 12 en 20 uur in
hun woningen op te houden. De verorde
ning bevat eveneens de bedreiging met
strafmaatregelen in geval van overtreding.
De Mexicaansche politie deelt mede: In
den afgeloopen nacht heeft men een gewa
pend individu gearresteerd, dat op het dak
van de woning van Trotzky trachtte te
klimmen.
Ondanks het stilzwijgen van de politie en
de omgeving van Trotzky gelooft men, dat
hier sprake is van een aanslag.
De gearresteerde heet Sebastian Jasso Ro-
driguez.
ALKMAAR, 30 November.
In de omgeving van den hoogen com
missaris voor Zuid-Afrika in Londen, waar
men op de hoogte is van het doel van de
reis van den Zuid-Afrikaanschen minister
voor landsverdediging Pirow door Europa,
wordt met stelligheid verklaard dat deze
minister bij zijn bezoek aan Duitschland
de kwestie van den terugkeer van zuid-
west-Afrika aan Duitschland niet heeft be
sproken.
Het was bekend, dat aan Pirow van
Duitschen kant was verzocht, zijn invloed
bij de regeering van de Unie aan te wen
den om voor de nazi's in zuidwest-Afrika
verlof te krijgen hun politiek geloof open
lijk te belijden.
Pirow heeft echter op dit verzoek ten
antwoord gegeven dat hjj onverzettelijk is
in zijn meening dat in Zuid-Afrika geen
politiek stelsel mag worden binnengeleid
waarvoor de meeste inwoners vreemd
staan. Hij maakte tevens duidelijk, dat hij
zich blijft verzetten tegen terugkeer van
gebied naar Duitschland.
Deze jachtige houding is niet zonder
effect gebleven in Duitschland.
Invloedrijke dagbladen daar zijn in hun
besprekingen van het bezoek van Pirow
van toon veranderd en redeneeren thans,
dat Duitschland er voorloopig niet op be
hoeft te staan, dat zijn koloniën worden
teruggegeven, omdat Görings economiscn
plan voortreffelijk werkt, zoodat er geen
werkloozen zijn en dus ook geen mannen
om naar koloniën te sturen, die Duitsch
land eventueel zou krijgen.
Dat is heel wat anders dan wat in vele
persorganen in Engeland en elders aan
Pirow is toegeschreven. Men ging zelfs
zoover te verklaren dat bij den terugkeer
van Afrikaansch gebied aan Duitschland
ging voorbereiden. Het voornaamste doel
van Pirow's bezoek aan Europa, dat zich
thans tot Rome heeft uitgestrekt, is de
bevordering van den handel tusschen Zuid-
Afrika en Europeesche landen. Ook in
Rome, verklaart men in de genoemde
kringen, zal deze Zuid-Afrikaansche minis
ter de koloniale kwestie laten rusten.
De correspondent van de Times te Ber
lijn meldt echter, dat van Duitsche zijde
wordt verklaard dat Pirow tijdens zijn be
zoek aan Duitschland het koloniale vraag
stuk ter sprake heeft gebracht, maar dat
men daarop niet wilde ingaan.
Een gedeelte van de Duitsche pers keert
zich scherp tegen een „leugenbericht van
de News Chronicle", welke heeft beweerd,
dat Duitschland drie legercorpsen mobili
seert aan de Tsjechische grens.
Deze perfide leugen van het Engelsche
hetzblad, aldus de Berliner Lokalanzeiger,
sluit het vat den bodem uit. Uit den hel
deren hemel komt dit treurige stuk papier
naar beneden, dat zoo ongeveer het top
punt van ophitsing beteekent, welke de
News Chronicle sinds lang tegen Duitsch
land bedrijft. Gelijk een struikroover uit
een hinderlaag valt dit blad een groote
mogendheid aan, welke de grootste moeite
doet aan haar grenzen orde en rust ts
scheppen. De hinderlaag voor deze ban-
dietenstreek biedt de z.g. persvrijheid sn
Engeland, welke het iederen weggeloopen
boef veroorlooft, handgranaten in den
vrede te werpen. Het blad herinnert er
aan, dat reeds eerder in Engeland een be
richt van een dergelijken inhoud werd ge
lanceerd n.1. in Mei, toen de Tsjechische
crisis acute vormen aannam. Ook toen
heeft men het rijk onder verdenking ge
bracht zijn leger te hebben gemobiliseerd.
Oud-minister Eden heeft te Londen een
rede gehouden over het onderwerp: „De
crisis en daarna".
Hij heeft o.a. gezegd, dat indien een
oorlog is voorkomen, toch verdere schokken
zullen worden gevoeld. De overheerschen-
de factor in de wereld van thans is het
vinden van een nieuw evenwicht van de
krachten in Europa tengevolge van het op
treden van Duitschland met een nieuwe
levensopvatting en regeeringsvorm. Men
leeft thans in omstandigheden, welke drie
machtige staten genoodzaakt hebben het
leerstuk van de kracht te aanvaarden,
Engeland, Frankrijk en zelfs de Vereenig-
de Staten zijn gedwongen hun bewapening
op te voeren om in staat te zijn eigen vrij
heid te verdedigen.
Men is gedwongen te leven in een anar-
chistischen toestand onder de voortduren
de bedreiging van oorlog, zonder het ge
voel van veiligheid dat de catastrophe kan
worden afgewend. Men behoeft niet te
denken, dat een snelwerkend geneesmiddel
zal worden gevonden. Geen buitenlandsche
politiek, hoe goed ook opgezet, kan dit
vraagstuk in een of twee jaar oplossen.
Eden verklaarde verder, dat thans drie
dingen te doen staan: Ten eerste: een bui
tenlandsche politiek zoeken, welke het ge
heele land zal vereenigen.
Ten tweede: herbewapenen tot een
hoogte en met een snelheid, gelijk aan de
zeer groote verantwoordelijkheid van
Groot-Britannië.
Ten derde: gelooven in de vrijheid en de
democratie en practisch leven, dat weer
spiegelt in de levensvoorwaarden van het
geheele volk.
Indien dit programma met kracht wordt
doorgevoerd, zal men de toekomst met on
geschokt vertrouwen tegemoet kunnen
zien. Dan zal het Britsche volk wederom
de wereld door een reeks van jaren leiden
naar vrijheid, orde en vrede.
Ten aanzien van den Volkenbond zeide
Eden, dat, indien de beginselen van het
handvest gezond zijn, de wereld ertoe terug
zal keeren. Ondertusschen moet men er
aan vasthouden en gebruiken als leiddraad
om een oplossing te zoeken voor de menig
vuldige moeilijkheden van het oogenblik.
Het aantal dooden tengevolge van den
grooten bandjir is voor het district Pole-
wali belangryk hooger dan aanvankelijk
werd opgegeven. Hierdoor is het totaal
aantal dooden thans tot 113 gestegen.
De Londensche Times publiceert een be
richt van haar correspondent te Weenen,
volgens hetwelk in verband met een zuive
ringsactie binnen de nationaal-socialistische
arbeiders partij in de Oostmark 150 partij-
genooten zouden zijn doodgeschoten.
Deze bewering, welke inmiddels door de
New-York Times is overgenomen, is na
tuurlijk, aldus het D. N. B., van A. tot Z.
gelogen, evenals de bewering van den
zelfden correspondent, dat de Führer zich
den laatsten tijd te Weenen zou hebben
bevonden, onjuist is.
De „Express Poranny" richt zich tegen de
commentaren in een deel der buitenlandsche
pers over het jongste PoolschRussische
communiqué. Elk verstandig mensch al
dus het blad moet bij het lezen van het
communiqué begrijpen, dat het niet iets
nieuws betreft. Hierin wordt eenvoudig het
bestaan geconstateerd van hetgeen reeds
lang bestond, met name de bilaterale af
spraken, waarop sinds jaren de Poolsch
Russische nabuurschap berustte. „Het was
noodig te constateeren, dat deze afspraken
altijd haar waarde behouden, want in de
jongste gespannen internationale periode, is
eenige twijfel aangaande haar werking ge
rezen".
Douanehuisjes opgeblazen. - Gisteroch
tend vroeg zijn verscheidene douanehuisjes
aan de grens tusschen Eire en Noord-Ierland
opgeblazen. De ontploffingen, die zorgvuldig
voorbereid schijnen te zijn, werden tot ver
in den omtrek gehoord en er is voor duizen
den ponden sterling schade aangericht.
Bloedige strijd ten Zuiden van Haifa. -
Bij Haifa (Palestina) hebben Britsche troe
pen Maandag een verwoed gevecht met Ara
bische opstandelingen geleverd. Twee Brit
sche soldaten sneuvelden, zeven werden min
of meer ernstig gewond. In een gevecht van
man tegen man werden 26 Arabieren gedood.
Later is de strijd opnieuw ontbrand. Door het
ontploffen van een landmijn ten Noorden
van Toelkarem is een Britsch soldaat ernstig
gewond.
Het gevecht is ontstaan, doordat de troe
pen, welke het gebied zuiveren, de Arabieren
langzaam insloten. De Arabieren zagen geen
uitweg meer, zij wierpen hun geweren weg
en stormden met getrokken zwaard op de
hen omsingelende Britsche troepen om in een
wanhopige poging de vrijheid te bevechten.
Het gevolg hiervan was een verbitterd
handgemeen, waarin weinig Arabieren wis
ten te ontkomen.
ONZE POSTVLUCHTEN.
Op de uitreis bereikten de Emoe Napels,
de Wielewaal Jodhpur en de Torenvalk Sin
gapore.
Op de thuisreis landden de Pelikaan t.e
Medan en de Ibis te Bagdad.
De Buizerd is gistermiddag op Schiphol
geland.
Volgens een rapport van de kustwacht te
San Francisco is in het rotsgebied het wrak
van 'n verkeersvliegtuig der United Airlines
gezien. Men heeft geen teeken van leven
aan boord waargenomen, zoodat gevreesd
wordt, dat alle inzittenden, vier passagiers
en de uit drie koppen bestaande bemanning,
om het leven zijn gekomen. De kustwacht
was op onderzoek uitgegaan na ontvangst
van een boodschap, waarin het vliegtuig
mededeelde, dat het door gebrek aan brand
stof niet de vliegvelden van San Francisco
of Oakland zou kunnen bereiken. Inderdaad
werd het vliegtuig gezien aan den voet van
een klip in een moeilijk toegankelijke
streek.
Reuter meldt nader:
Leden van de kustwacht daalden met
touwen van 700 voet hooge rotsen af en
redden twee inzittenden, o.w. den bestuur
der. Het wrak is door de hooge brandings-
golven in stukken geslagen. Van de andere
vijf inzittenden werd geen spoor gevonden.