DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De dag der algemeene staking in Frankrijk. No. 283 Dit nummer bestaat uit drie Maden. Directeur: C. KRAK. Woensdag 30 November 1938 140e Jaargang Van algemeenheid viel niels te bespeuren. Parijs in den ochtend normaal. Verloop der staking. Nadere berichten. Hasja tot president gekozen. Dag der solidariteit. Joden moeten thuis blijven. Mislukte aanslag op Trotzky De dader gearresteerd. De algemeene toestand. De Bandjirs op Celebes, Reeds 113 dooden. hitier was niet te Weenen. Geen „zuiveringsactie". Poolsch blad over de betrekkingen met Rusland. Nieuws in 't kort. £ucfitoaact Vliegtuigongeluk bij San Francisco. Vijf inzittenden gedood. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het gebeele Rijk 2.50. Losse nummerr 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franc< aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9, postgiro 37060. Telei 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Vandaag is dan de dag der algemeene proteststaking in Frankrijk. Alle wa renhuizen en winkels zouden gesloten zijn, geen brood of vleesch zou worden besteld, openbare diensten zouden van daag geheel stilliggen en zelfs de spoorwegen zouden bij deze staking be trokken worden. Wat is er allemaal van waar? Hoe heeft het Fransche volk het stakings parool opgevolgd? Op het oogenblik 9 uur hedenmorgen is natuurlijk nog niet precies te zeggen, welk een omvang de staking heeft, maar uit de eerste berichten, welke wij ontvingen, blijkt wel heel duidelijk, dat de algemeene staking heelemaal niet algemeen is. Nog gisteravond werd van de zijde van den nationalen bond van oud-strijders een poging gedaan, om de staking te voorkomen, maar deze poging is mislukt. Misschien ook wilde de regeering geen laatste poging doen, maar prefereerde zij een zeer krachtige houding, om eindelijk eens haar macht aan het volk te toonen. De toestand in Parijs. De staking zou te middernacht beginnen en op dat oogenblik hebben inderdaad velen het werk neergelegd. Toch was in den na nacht in de hoofdstad nog niets te bespeu ren en ook vanmorgen vroeg bood Parijs hét normaal aanzien der stad. Slechts kon men een groot aantal militairen zien opmar- cheeren naar de spoorwegstations en naar verschillende openbare gebouwen. De stadsreinigingsdiensten werkten ge woon en de vroege autobusdiensten ver voerden de eerste a-beiders naar hun werk, terwijl ook de metro reed, zij het ook met een beperkten dienst. Aan het Gare St. Lazare vernam de Reu- ter-correspondent dat de diensten tot dus ver volkomen normaal verliepen. De post is naar het schijnt gewoon besteld, want reeds vroeg kon men de postboden naar hun werk zien gaan, terwijl de post op de stations gewoon in de postauto's werd ge laden. Naarmate het later werd gingen de café's, bakkerswinkels en andere zaken ge leidelijk open en de melkboeren begonnen hun ronde. Er reden vrij veel taxi's op straat, doch de meeste worden bestuurd door de eigenaars. In Noord-Frankrijk. In het Noorden van het land was de toe stand hedenmorgen vroeg (dus voor dat de dag aanbrak) als volgt: Te Rijssel heeft het geheele gemeente- personeel besloten in staking te gaan, met uitzondering van dat van den burgerlijken stand, de brandweer en de begraafplaatsen. Te Roubaix heeft de bij de C.G.T. aangeslo ten bond van spoorwegarbeiders zijn leden instructie gegeven te blijven werken. Te Duinkerken wil het personeel van tram en autobus werken, doch het persoenel van de gas- en electriciteitsfabrieken weigert. De dienst zal echter functioneeren om de vei ligheid te verzekeren. Men denkt dat het personeel van de haven, de banken en de warenhuizen zal werken. In het gebied van Hazebrouck wordt geen staking verwacht. De spoorwegarbeiders in het station van Grenoble, die bij hun werkzaamheden af hankelijk zijn van het station Chambery, hebben vannacht een telegram van den bij de C.G.T. aangesloten vakbond te Cham bery ontvangen, waarin hun wordt verzocht te blijven werken. Het trampersoneel te Bordeaux en omgeving heeft besloten het werk neer te leggen. De pers en de staking. Uit Rijssel wordt verder vernomen dat in deze stad bij alle dagbladen normaal wordt gewerkt. Te Lyon is evenwel slechts een deel van de bladen verschenen, terwijl te Clemont Ferrand en Rouaan geen enkel ochtendblad uitkwam. De werkliedenbonden van de arsenalen te Toulon en Cherbourg hebben besloten dat gestaakt zal worden met bezetting van de werkplaatsen. De bij de C.G.T. aangesloten bonden van werklieden in het electriciteits- hedrijf en prefectuur-beambten in het de partement van de Isere hebben besloten niet te staken en een zelfde houding wordt aan genomen door de onderwijzers van Vaucluse. Socialisten roepen parlement bijeen. De socialistische fractie heeft besloten alle Kamerleden bijeen te roepen voor een vergadering, die Vrijdag a.s. in het Palais Bourbon, zou worden gehouden, om „de afgevaardigden in de gelegenheid te stellen hun mandaat uit te oefenen". De fractie is van meening, dat het parle ment zoo spoedig mogelijk bijeengeroepen had moeten worden, en bij gebreke van een officiëele bijeenroeping heeft zij besloten zelf tot een oproep over te gaan. In een motie zet de socialistische fractie uiteen, hoe zij is gekomen tot het besluit alle afgevaardigden voor een bijeenkomst uit te noodigen. Er zou geen conflict zijn ontstaan, aldus wordt gezegd, indien het parlement den dag na de afkondiging der wetsdecreten zou zijn bijeengeroepen, waar toe Daladier zich trouwens verplicht had. De verantwoordelijkheid rust dus geheel op Daladier, die gisteren nog alle bemidde lingspogingen, zoowel van den bond van oud-strijders als van een fractie, die in zijn regeering vertegenwoordigd is, heeft afge wezen. De socialistische fractie is van meening, dat het conflict in zijn gevolgen beperkt moet worden en is daarom tot deze uitnoo- diging overgegaan. De fractie noodigt den bond van socialistische gemeentebesturen verder uit de aandacht der gemeentebestu ren te vestigen op „het illegale karakter van eventueele opeisching van gemeentelijk per soneel" en derhalve de gemeentehuizen van daag gesloten te houden'. Te Marseille. Hedenochtend reden te Marseille noch trams noch taxi's. De gas- en electriciteits- voorziening is evenwel verzekerd. In de binnenstad werkte de vuilnisophaaldienst eveneens normaal. De havenarbeiders zijn zich gewoon op het werk komen melden. Te Parijs. Om half negen hedenochtend function- neerden te Parijs de metro- en autobus diensten normaal. Ook de diensten van de water-, gas- en electriciteitsbedrijven, de vuilnisophaaldienst en de spoorwegdiensten werkten normaal. Te Belfort. De magazijnen, transportdiensten, ge meentediensten en het post-, telefoon- en telegraafbedrijf in Belfort werken normaal. In de fabrieken werkt 85 procent der arbei ders. De spoorwegarbeiders hebben aan de individueele oproepen gehoor gegeven. Sa menvattend kan gezegd worden, dat het parool tot staking weinig of niet is opge volgd. Te Bordeaux. De staking te Bordeaux is slechts gedeel telijk. Op de kade is zij algemeen. De ge meentelijke water-, gas- en electriciteits bedrijven en vuilophaaldiensten werken normaal. Spoorwegdiensten normaal. De directie der spoorwegen deelt mede, dat alle reizigers- en goederentreinen te Lyon normaal en volledig werken. Levensmiddelenvoorziening verloopt normaal. Men verwacht te Parijs dat de levens middelenvoorziening normaal zal verloopen, ofschoon het personeel van het abattoir van plan is, het werk neer te leggen. Het ver keer op straat vertoont het normale beeld. Overal gedeeltelijke staking. Steeds duidelijker blijkt, dat te Parijs de staking verre van algemeen is. De winkels zijn open, de kinderen gaan gewoon naar school en de arbeiders begeven zich naar hun werk. Bij de abattoirs, welke gerequi- reerd zijn, zijn slechts enkele stakers. Van het Garde de Lyon vertrokken alle trei nen normaal, evenals van het militair be waakte Gare Montparnasse. Het hoofd postkantoor dat onder bewaking van een compagnie infanterie en een compagnie mobiele garden is gesteld, is zooals eiken dag om 8 uur open gegaan en de beambten werken gewoon. Bij de telefooncentrale hebben slechts enkelen het werk niet her vat. Uit Clermont Ferrad wordt gemeld, dat alle openbare diensten daar normaal func- tionneeren. Het personeel van de tram ech ter staakt en heeft de remises bezet, waar uit zij echter door de politie worden ont ruimd. De kranten zijn niet verschenen. Het treinverkeer loopt normaal. Tot kwart voor elf hedenochtend waren te Parijs 290 arrestaties verricht wegens weigering om door te loopen en 70 tot 80 wegens belemmering van de vrijheid van arbeid. Te Toulouse is het rustig. Er rijden geen trams en weinig taxi's. De groote zaken zijn alle open. Bij de vliegtuigfabrieken van Latecoere heeft zich slechts een gedeelte der arbeiders op het werk gemeld. De kran ten zijn niet uitgekomen. In het arrondissement Bayonne is het stakingsbevel niet opgevolgd. In de mijnen te Bruay, Bethune, Ostri- court en Ligny-sur-Aire is 70 procent der mijnwerkers opgekomen, in de mijnen te Dourgas, Clarence en Escarpelle 50 procent en in de andere mijnen in het gebied van Bethune minder. Oom en tante van Grynszpan veroor deeld. De oom en tante van Grynszpan, die den aanslag op den Duitschen ambas sadesecretaris vom Rath heeft gepleegd, zijn tot vier maanden gevangenisstraf en een boete van honderd frank veroordeeld wegens het herbergen van hun neef, die het land had moeten verlaten. I Met 272 van de 308 stemmen is Hasja tot president der Tsjecho-Slowaaksche republiek gekozen. Er zijn 36 blanco stemmen uitge bracht. Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede: Overwegende, dat de Joden geen deel hebben aan de solidariteit van het Duitsche volk. heeft de chef der veiligheidspolitie een verordening getroffen, welke op 29 Novem ber wérd gepubliceerd. De verordening verbiedt Joden, die Duitsche onderdanen of staatloos zijn, op den dag der nationale solidariteit de straten en pleinen te betreden. Zij legt den genoemden personen de ver plichting op zich tusschen 12 en 20 uur in hun woningen op te houden. De verorde ning bevat eveneens de bedreiging met strafmaatregelen in geval van overtreding. De Mexicaansche politie deelt mede: In den afgeloopen nacht heeft men een gewa pend individu gearresteerd, dat op het dak van de woning van Trotzky trachtte te klimmen. Ondanks het stilzwijgen van de politie en de omgeving van Trotzky gelooft men, dat hier sprake is van een aanslag. De gearresteerde heet Sebastian Jasso Ro- driguez. ALKMAAR, 30 November. In de omgeving van den hoogen com missaris voor Zuid-Afrika in Londen, waar men op de hoogte is van het doel van de reis van den Zuid-Afrikaanschen minister voor landsverdediging Pirow door Europa, wordt met stelligheid verklaard dat deze minister bij zijn bezoek aan Duitschland de kwestie van den terugkeer van zuid- west-Afrika aan Duitschland niet heeft be sproken. Het was bekend, dat aan Pirow van Duitschen kant was verzocht, zijn invloed bij de regeering van de Unie aan te wen den om voor de nazi's in zuidwest-Afrika verlof te krijgen hun politiek geloof open lijk te belijden. Pirow heeft echter op dit verzoek ten antwoord gegeven dat hjj onverzettelijk is in zijn meening dat in Zuid-Afrika geen politiek stelsel mag worden binnengeleid waarvoor de meeste inwoners vreemd staan. Hij maakte tevens duidelijk, dat hij zich blijft verzetten tegen terugkeer van gebied naar Duitschland. Deze jachtige houding is niet zonder effect gebleven in Duitschland. Invloedrijke dagbladen daar zijn in hun besprekingen van het bezoek van Pirow van toon veranderd en redeneeren thans, dat Duitschland er voorloopig niet op be hoeft te staan, dat zijn koloniën worden teruggegeven, omdat Görings economiscn plan voortreffelijk werkt, zoodat er geen werkloozen zijn en dus ook geen mannen om naar koloniën te sturen, die Duitsch land eventueel zou krijgen. Dat is heel wat anders dan wat in vele persorganen in Engeland en elders aan Pirow is toegeschreven. Men ging zelfs zoover te verklaren dat bij den terugkeer van Afrikaansch gebied aan Duitschland ging voorbereiden. Het voornaamste doel van Pirow's bezoek aan Europa, dat zich thans tot Rome heeft uitgestrekt, is de bevordering van den handel tusschen Zuid- Afrika en Europeesche landen. Ook in Rome, verklaart men in de genoemde kringen, zal deze Zuid-Afrikaansche minis ter de koloniale kwestie laten rusten. De correspondent van de Times te Ber lijn meldt echter, dat van Duitsche zijde wordt verklaard dat Pirow tijdens zijn be zoek aan Duitschland het koloniale vraag stuk ter sprake heeft gebracht, maar dat men daarop niet wilde ingaan. Een gedeelte van de Duitsche pers keert zich scherp tegen een „leugenbericht van de News Chronicle", welke heeft beweerd, dat Duitschland drie legercorpsen mobili seert aan de Tsjechische grens. Deze perfide leugen van het Engelsche hetzblad, aldus de Berliner Lokalanzeiger, sluit het vat den bodem uit. Uit den hel deren hemel komt dit treurige stuk papier naar beneden, dat zoo ongeveer het top punt van ophitsing beteekent, welke de News Chronicle sinds lang tegen Duitsch land bedrijft. Gelijk een struikroover uit een hinderlaag valt dit blad een groote mogendheid aan, welke de grootste moeite doet aan haar grenzen orde en rust ts scheppen. De hinderlaag voor deze ban- dietenstreek biedt de z.g. persvrijheid sn Engeland, welke het iederen weggeloopen boef veroorlooft, handgranaten in den vrede te werpen. Het blad herinnert er aan, dat reeds eerder in Engeland een be richt van een dergelijken inhoud werd ge lanceerd n.1. in Mei, toen de Tsjechische crisis acute vormen aannam. Ook toen heeft men het rijk onder verdenking ge bracht zijn leger te hebben gemobiliseerd. Oud-minister Eden heeft te Londen een rede gehouden over het onderwerp: „De crisis en daarna". Hij heeft o.a. gezegd, dat indien een oorlog is voorkomen, toch verdere schokken zullen worden gevoeld. De overheerschen- de factor in de wereld van thans is het vinden van een nieuw evenwicht van de krachten in Europa tengevolge van het op treden van Duitschland met een nieuwe levensopvatting en regeeringsvorm. Men leeft thans in omstandigheden, welke drie machtige staten genoodzaakt hebben het leerstuk van de kracht te aanvaarden, Engeland, Frankrijk en zelfs de Vereenig- de Staten zijn gedwongen hun bewapening op te voeren om in staat te zijn eigen vrij heid te verdedigen. Men is gedwongen te leven in een anar- chistischen toestand onder de voortduren de bedreiging van oorlog, zonder het ge voel van veiligheid dat de catastrophe kan worden afgewend. Men behoeft niet te denken, dat een snelwerkend geneesmiddel zal worden gevonden. Geen buitenlandsche politiek, hoe goed ook opgezet, kan dit vraagstuk in een of twee jaar oplossen. Eden verklaarde verder, dat thans drie dingen te doen staan: Ten eerste: een bui tenlandsche politiek zoeken, welke het ge heele land zal vereenigen. Ten tweede: herbewapenen tot een hoogte en met een snelheid, gelijk aan de zeer groote verantwoordelijkheid van Groot-Britannië. Ten derde: gelooven in de vrijheid en de democratie en practisch leven, dat weer spiegelt in de levensvoorwaarden van het geheele volk. Indien dit programma met kracht wordt doorgevoerd, zal men de toekomst met on geschokt vertrouwen tegemoet kunnen zien. Dan zal het Britsche volk wederom de wereld door een reeks van jaren leiden naar vrijheid, orde en vrede. Ten aanzien van den Volkenbond zeide Eden, dat, indien de beginselen van het handvest gezond zijn, de wereld ertoe terug zal keeren. Ondertusschen moet men er aan vasthouden en gebruiken als leiddraad om een oplossing te zoeken voor de menig vuldige moeilijkheden van het oogenblik. Het aantal dooden tengevolge van den grooten bandjir is voor het district Pole- wali belangryk hooger dan aanvankelijk werd opgegeven. Hierdoor is het totaal aantal dooden thans tot 113 gestegen. De Londensche Times publiceert een be richt van haar correspondent te Weenen, volgens hetwelk in verband met een zuive ringsactie binnen de nationaal-socialistische arbeiders partij in de Oostmark 150 partij- genooten zouden zijn doodgeschoten. Deze bewering, welke inmiddels door de New-York Times is overgenomen, is na tuurlijk, aldus het D. N. B., van A. tot Z. gelogen, evenals de bewering van den zelfden correspondent, dat de Führer zich den laatsten tijd te Weenen zou hebben bevonden, onjuist is. De „Express Poranny" richt zich tegen de commentaren in een deel der buitenlandsche pers over het jongste PoolschRussische communiqué. Elk verstandig mensch al dus het blad moet bij het lezen van het communiqué begrijpen, dat het niet iets nieuws betreft. Hierin wordt eenvoudig het bestaan geconstateerd van hetgeen reeds lang bestond, met name de bilaterale af spraken, waarop sinds jaren de Poolsch Russische nabuurschap berustte. „Het was noodig te constateeren, dat deze afspraken altijd haar waarde behouden, want in de jongste gespannen internationale periode, is eenige twijfel aangaande haar werking ge rezen". Douanehuisjes opgeblazen. - Gisteroch tend vroeg zijn verscheidene douanehuisjes aan de grens tusschen Eire en Noord-Ierland opgeblazen. De ontploffingen, die zorgvuldig voorbereid schijnen te zijn, werden tot ver in den omtrek gehoord en er is voor duizen den ponden sterling schade aangericht. Bloedige strijd ten Zuiden van Haifa. - Bij Haifa (Palestina) hebben Britsche troe pen Maandag een verwoed gevecht met Ara bische opstandelingen geleverd. Twee Brit sche soldaten sneuvelden, zeven werden min of meer ernstig gewond. In een gevecht van man tegen man werden 26 Arabieren gedood. Later is de strijd opnieuw ontbrand. Door het ontploffen van een landmijn ten Noorden van Toelkarem is een Britsch soldaat ernstig gewond. Het gevecht is ontstaan, doordat de troe pen, welke het gebied zuiveren, de Arabieren langzaam insloten. De Arabieren zagen geen uitweg meer, zij wierpen hun geweren weg en stormden met getrokken zwaard op de hen omsingelende Britsche troepen om in een wanhopige poging de vrijheid te bevechten. Het gevolg hiervan was een verbitterd handgemeen, waarin weinig Arabieren wis ten te ontkomen. ONZE POSTVLUCHTEN. Op de uitreis bereikten de Emoe Napels, de Wielewaal Jodhpur en de Torenvalk Sin gapore. Op de thuisreis landden de Pelikaan t.e Medan en de Ibis te Bagdad. De Buizerd is gistermiddag op Schiphol geland. Volgens een rapport van de kustwacht te San Francisco is in het rotsgebied het wrak van 'n verkeersvliegtuig der United Airlines gezien. Men heeft geen teeken van leven aan boord waargenomen, zoodat gevreesd wordt, dat alle inzittenden, vier passagiers en de uit drie koppen bestaande bemanning, om het leven zijn gekomen. De kustwacht was op onderzoek uitgegaan na ontvangst van een boodschap, waarin het vliegtuig mededeelde, dat het door gebrek aan brand stof niet de vliegvelden van San Francisco of Oakland zou kunnen bereiken. Inderdaad werd het vliegtuig gezien aan den voet van een klip in een moeilijk toegankelijke streek. Reuter meldt nader: Leden van de kustwacht daalden met touwen van 700 voet hooge rotsen af en redden twee inzittenden, o.w. den bestuur der. Het wrak is door de hooge brandings- golven in stukken geslagen. Van de andere vijf inzittenden werd geen spoor gevonden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 1