dagblad voor alkmaar en omstreken.
Ciono over Italie's houding in de
crisisdagen.
140e Jaargang
Mussolini's bemiddeling te München.
De uitspraak van Weenen
onherroepelijk.
Nieuwe gevaren dreigen de
R.K. Kerk.
Raadselachtige woorden van den
Paus.
Mess spreekt over de
Joodsche kwestie.
De Duitsche maatregelen verdedigd
De algemeene toestand.
hoe Codreanu en anderen
neergeschoten werden.
Bij transport naar Boekarest.
Kabinet-Syrovy afgetreden.
Na een buitengewone zitting.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330.
In tegenwoordigheid van den Duce
is Woensdagmiddag de fascistische
kamer bijeengekomen. Alle tribunes
waren bezet;
De minister van buitenlandsche za
ken, graaf Ciano, hield een uitvoerige
rede over de omstandigheden, welke
tot het ontstaan van de Tsjecho-Slo-
waaksche crisis hebben geleid, over de
houding van Italië in de bewogen Sep
temberdagen en over de actie van den
Duce tot oplossing van het Tsjecho-
Slowaaksche vraagstuk.
Ciano gaf allereerst een overzicht van
het totstandkomen van den Tsjecho-Slo-
waakschen staat en zeide, dat het sluiten
van het verdrag met Sovjet-Rusland het
begin van de beslissende crisis beteekende.
Hij sprak van een regime van geweld,
door Praag tegenover de Sudeten-Duit-
schers uitgeoefend, en van een hardnekkige
houding tegenover de eischen van Henlein.
Op 20 Augustus droeg de Duce, die be
greep, dat een verscherping onvermijdelijk
was, Ciano op, bij de Duitsche regeering
eenige inlichtingen te vragen, daar Musso-
iini reeds toen voorzorgsmaatregelen voor
de dekking van de grenzen wilde nemen.
Nadat, ondanks de reis van Chamberlain
«•er Berchtesgaden, de toestand verscherot
was door de onbegrijpelijke stijfhoofdigheid
van Praag, heeft de Duce zijn standpunt
definitief bepaald en er Duitschland van
op de hoogte gesteld. In zijn rede te Triest
heeft Mussolini die houding uiteengezet
Italië hield een nauwer contact met de
landen, waarmede het door verdragen en
vriendschap in het bijzonder Is verbonden:
Japan, Zuid-Slavië, Polen, Spanje en Al
banië. Op Zondag 25 September- heeft de
speciale gevolmachtigde van Hitier, die per
vliegtuig was gekomen, den Duce uitvoe
rige inlichtingen van geheimen aard ver
strekt: hij bevestigde de erkentelijkheid
van het Duitsche volk voor de houding van
Italië.
Maandag 26 September besloot Hitier in
verband met de weigering van Tsjecho-
Slowakije een nieuw ultimatum aan Praag
te zenden, dat Woensdag 28 September te
14 uur afliep.
Deze beslissing was geheim, doch Ciano
werd ervan in kennis gesteld door den
Italiaanschen ambassadeur en hij bracht
ook den Duce op de hoogte.
Mussolini nam met kalmte van het be
sluit kennis en beval de mobilisatie voor
den volgenden dag. Onder zijn persoonlijke
leiding begon des Dinsdags de mobilisatie.
De westelijke grenswacht werd op voet van
oorlog gebracht, de luchtbeschermings
dienst in Piemont, Ligurie en de kuststre
ken langs de Tyrrheensche zee werd ge
mobiliseerd, de Alpentroepen werden on
der de wapenen geroepen, de troepen in
het Po-gebied werden op driekwart van de
oorlogssterkte gebracht, de troepen te Tu
rijn, Cuneo, op Pantallaria en Elba, Sicilië
en Sardinië en in Libye werden versterkt.
In eenige uren werden 300.000 man on
der de wapenen geroepen, zoodat het leger
versterkt werd van 250.000 tot 550 000 man.
Een algemeene mobilisatie zou even vlot
verloopen zijn.
De militaire macht, door den Duce stuk
voor stuk gedurende zestien jaar opge
bouwd, leverde in dit ernstige uur het be
wijs van haar groote doelmatigheid en het
volk toonde een politieke en krijgshaftige
rijpheid, die haar weerga in geen ander
land en in geen enkele historische periode
heeft.
Nadat hij deze mobilisatie-maatregelen
genomen had, aldus vervolgde Ciano zijn
rede, achtte de Duce het noodig, met groo-
tere nauwkeurigheid de grondslagen van
een bondgenootschap met Berlijn vast te
stellen en militaire verbindingsorganen te
scheppen. De groote westersche mogend
heden hadden dat reeds gedaan of waren
er mede bezig.
De bijeenkomst te München.
Voor 29 September werd een bijeen
komst te München vastgesteld, waaraan
zou worden deelgenomen door Von Rib-
hentrop, Ciano, generaal Von Keitel en
Italiaansche generaals Pariani en Valle.
D°ch toen Chamberlain den ochtend
van 28 September door tusschenkomst van
ord Perth een uitnoodiging tot Mussolini
richtte, ging de Duce daarop onmiddeliyk
in- Hij droeg den ambassadeur te Berlijn,
Ciano
Attolico, telefonisch op, een stap bij Hitler
te doen en slaagde eenige uren vóór het
verstrijken van het ultimatum erin 24 uur
uitstel der krijgsoperaties te verkrijgen.
Attolico kreeg daarna opdracht, Hitier in
kennis te stellen van een nieuw voorstel
van Chamberlain, volgens hetwelk een
conferentie zou worden gehouden, die het
probleem in ten hoogste zeven dagen zou
liquideeren.
In het begin van den middag deelde
Attolico telefonisch mede, dat Hitier het
voorstel aanvaardde op één voorwaarde:
dat de Duce persoonlijk aanwezig zOu zijn,
als eenige waarborg voor succes. Hij liet
Musolini de keus tusschen Frankfort en
München. De Duce stemde toe en koos
München. Des avonds vertrok hij en den
volgenden morgen had hij in den trein een
lang onderhoud met Hitier.
De spil en de vrede.
De spil RomeBerlijn is een zeker en
machtig instrument, aldus zeide Ciano ver
der, dat van beslissende beteekenis voor
den loop der historie is. München is niet
alleen de oplossing voor een crisis, maar
heeft een veel ruimere politieke beteeke
nis. Het is misschien nog voorbarig daar
over een oordeel te vellen. Te München is
Duitschland niet alleen hersteld in zijn
nationale rechten op de Sudeten-Duitsche
provinciën, niet aleen is het aanzien van
Italië op reusachtige wijze gestegen dank
zij den arbeid van den Duce en de houding
van het volk, maar bovendien zullen ver
scheidene feiten, leerstellingen en instel
lingen den grooten invloed van een zoo
uitzonderlijke gebeurtenis ondergaan.
De spil heeft den vrede een nieuwen
dienst bewezen door de arbitrage in het
Tsjecho-Slowaaksch-Hongaarsche geschil.
Politieke lucht opgeklaard.
Uit de ontwikkeling van den Europee-
schen toestand na München en Weenen
mag men afleiden, dat de politieke horizon
wat is opgehelderd.
Daarbij herinneren wij ons, zoo ging
Ciano voort, in de eerste plaats het in
werking treden van de Paasch-overeen-
komst, waardoor de politieke betrekkingen
tusschen Italië en Engeland op den grond
slag van krachtige en vriendschappelijke
samenwerking worden geplaatst.
De ItaliaanschEngelsche overeenkomst
waaraan de namen van Chamberlain, Lord
Halifax en Lord Perth zoo nauw verbon
den zijn, beteekent in het geheel geen
eenvoudigen terugkeer tot de traditioneele
vriendschap, zooals zij in geheel andere
tijden werd uitgelegd. Integendeel, het be
treft hier een geheel van overeenkomsten,
die, rekening houdende met de nieuwe
werkelijkheid in Europa, de Middelland-
sche Zee en Afrika, de betrekkingen tus
schen beide rijken regelen op den grond
slag van de volmaakte moreele, politieke
en militaire gelijkheid.
Het beeld van een vereenigd, gewapend
en krijgshaftig Italië, zoo besloot de minis
ter, dat zijn rijk verovert, dat den volken
de juiste grenzen aanwijst en van Rome uit
den weg naar het herstel aangeeft, dat
beeld heeft het leven van onze groote man
nen en den dood van onze helden verlicht.
De rede van Ciano werd herhaaldelijk
onderbroken door huldebetuigingen aan
den Duce en den minister van buitenland
sche zaken.
In zijn toespraak tot de door hem in
audiëntie ontvangen jonggehuwden heeft
de paus woorden gesproken, die allerlei com
mentaar wekken te Rome. De paus zeide:
„Wij bevelen u aan, te bidden voor de uit
voering der zeer bijzondere voornemens, die
wij niet hadden vóór de geestelijke oefenin
gen, waaraan wij thans deelnemen, want wij
waren toen niet op de hoogte van zekere
dingen, die zich op dit oogenblik voordoen
en die ons bedreigen. Bidt voor de voorne
mens van den paus en gij zult gebeden heb
ben voor het welzijn, niet alleen van zielen,
maar van de geheele kerk".
In kringen te Rome stelt men alle moge
lijke veronderstellingen op betreffende de
werkelijke beteekenis van deze sybillijnsche
woorden van den paus over nieuwe gevaren,
die de kerk bedreigen.
Dertien dooden bij aardstorting in
Venezuela. - Te Puerto Maiquetia nabij
Guaira zijn dertien menschen door een aard
storting omgekomen. 85 Huizen werden ver
nield. De aardstorting is een gevolg van
zware regenbuien.
In een redevoering, welke Rudolf
Hess gisteren hield in de serie bijeen
komsten van de campagne voor de aan-
vullende verkiezingen voor den rijks
dag in Sudetenland, heeft de plaatsver
vanger van Hitier o.m. het Joden-vraag
stuk behandeld. Hij zeide in dit ver
band, dat de leiding van het Duitsche
volk gewetenloos zou handelen, als zij
toeliet, dat de goede eigenschappen der
ariërs zouden worden vermengd met de
eigenschappen der Joden, welke tot de
slechtste der wereld behooren.
Rudolf Hess
Hess betoogde hierna, dat ook de Engel-
schen eens de Joden uit hun land hebben
gezet en wel met volkomen onteigening van
het Joodsche vermogen.
Hij sprak voorts over een uitlating van
Franklin, den president der Ver. Staten, die
in een congresrede zou hebben gezegd, dat
de Joden een voortdurende bedreiging van
Amerika vormden, waarbij hij, aldus Hess,
ook de buitensluiting van Joden uit de Ver.
Staten had geëischt. Tenslotte sprak Hess
over het aandeel der Joden aan den 'achter
uitgang van het Duitsche volk voor en na
den oorlog, om te vervolgen:
„Men zegge nu niet, dat er bij de door de
Duitsche maatregelen getroffen Joden veel
zijn, die onschuldig zijn. Zijn soms alle Ara
bieren in Palestina, wier huizen zijn opge
blazen, schuldig?
Wil iemand beweren, dat indertijd toen
Egypte een zware geldboete werd opgelegd,
omdat een Engelsche commissaris werd ver
moord, slechts schuldigen dezen last hadden
te dragen?
Waren, aldus vervolgde Hess, soms de
Boeren, vrouwen en kinderen, die Engeland
eens in zijn zoo beruchte concentratiekam
pen bij duizenden en tienduizenden op
sloot, schuldig? Neen, zeide Hess, zij waren
onschuldig. En vast staat, dat wij niet on-
Alkmaar, 1 December.
De staking in Frankrijk is mislukt. Dat is
wel gebleken uit de berichten, welke giste
ren in den loop van den dag zijn binnen
gekomen. En zoo is de dag van 30 November
een nederlaag geworden voor de C.G.T. en
tegelijkertijd een overwinning voor de re
geering.
Namens de Fransche regeering heeft Da-
ladier gisteravond een radio-rede gehouden,
waarin hij het verloop der „algemeene sta
king" heeft geschetst. De premier wees er
op, dat alle vitale diensten van het land vrij
hebben kunnen functionneeren: de treinen
hebben gereden, de diensten van post, tele
graaf en telefoon waren verzekerd, de auto
bussen reden en zelfs in het particuliere be
drijf is het werk slechts gedeeltelijk neerge
legd.
De minister-president verklaarde verder,
dat de leider van de regeering niet tot taak
heeft een overwinning te bevechten op mis
leide Franschen, doch wel heeft hij tot taak
hen tot rede te brengen, wier onzinnig op
treden het land tot den ondergang zou bren
gen en dit is gelukt: het Fransche volk heeft
door zijn houding getoond te weten, dat de
sociale wetten niet in het gedrang kwamen
en dat zijn vrijheden niet werden aangetast.
Het heeft bewezen te begrijpen, dat in te
gendeel door wanorde en ongedisciplineerd
optreden deze vrijheden in de waagschaal
werden geplaatst en dat juist de stormram
van de algemeene stakingen in andere lan
den den weg voor de dictatuur, hebben be
reid.
Ook hebben de Franschen begrepen, dat
een dag van wanorde de positie van Frank
rijk in de wereld zou verzwakken. De bui
tenlandsche dagbladen hebben zich gister
ochtend afgevraagd wat den dag zou bren
gen en de geheele wereld weet thans dat
Frankrijk weet te zegevieren over binnen-
landsche moeilijkheden. Frankrijk zal thans
in eensgezindheid zijn weg voortzetten.
Leon Jouhaux heeft gisteren in den loop
van den dag tegenover de pers een verkla
ring afgelegd namens de C.G.T. en daarbij
o.a. gezegd, dat in de transportdepots van
het Parijsche gemeentegebied en in de
Metro gedurende twee uur een totale stil
stand geheerscht heeft. Tengevolge van het
requisitiebevel en de militaire middelen die
in het werk gesteld zijn, is een hervatting
van het werk ontstaan, die wij overigens
niet betwisten. In de genationaliseerde in
dustrieën hebben de arbeiders hét requisitie
bevel opgevolgd. Zij staakten echter ter
plaatse, waarmede zij het parool der C.G.T.
opvolgden, maar natuurlijk is dat van bui
ten niet te zien. Wat de particuliere in
dustrie betreft, beschikken wij slechts over
gedeeltelijke inlichtingen. Wij weten echter,
dat in dé mijnen het werk geheel stillag.
Bij de havenarbeiders is de staking voor
de groote havens totaal uitgevoerd. Bij de
chemische industrie, de bouwbedrijven en
de metaalindustrieën was de toestand gelijk
aan die van alle stakingen.
Jouhaux eindigde zijn verklaringen met
erop te wijzen, dat de C.G.T. geëischt heeft,
dat in alle industrieën de veiligheidsdien
sten streng verzekerd moesten worden.
Wanneer wij de staking zoo objectief mo
gelijk bekijken, dan gelooven wij, dat de
stakingsdag niet het karakter heeft gehad,
dat degenen, die er het initiatief toe hebben
genomen, er van verwacht hadden. Van een
algemeene staking is geen sprake geweest
en de C.G.T. zal wel tot de conclusie zijn
gekomen, dat het overgroote deel van het
Fransche volk niet achter haar stond. Voor
de Fransche regeering is het verloop van den
dag een succes geweest.
Het aantal stakers is onder de 20 pCt.
gebleven van het aantal dat gevraagd was
het werk neer te leggen. Vermoedelijk heeft
de requisitie der openbare diensten en de
bedreiging met straf hier den doorslag ge
geven.
Het mislukken van de staking in Frank
rijk is, zoo schrijft de „Times", evenzeer te
danken aah het gezond verstand der arbei
ders als aan de krachtige houding van de
regeering. De gebeurtenissen dér paar laat
ste dagen moeten een wrok achterlaten. Als
Daladier een verstandig gebruik maakt van
zijn overwinning, zal hij in staat zijn deze
wrok te sussen en de achterdocht, waarmede
de regeering door de arbeiders ontegenzeg
gelijk wordt beschouwd, weg te nemen. Hij
heeft zich sterk genoeg getoond om zich te
verzetten tegen de met dreigementen ge
paard gaande dictatuur van een kant; het
zou even fataal zijn voor zijn prestige als
den leider, die Frankrijk in deze crisis noo
dig heeft, als hij toe zou geven aan druk
van elementen aan den anderen kant, die
evenzeer geneigd zijn om klasse- en groeps
belangen boven die van het land te stellen.
Volgens de „Daily Telegraph" heeft
Frankrijk ontzaglijk gewonnen aan eerbied
van de buitenwereld, die thans het zoo wel
kome bewijs heeft, dat het nog pal staat, ter
wijl het ernstig geschokt, terneergeslagen
scheen.
De „Daily Herald" schrijft: Laten wij ho
pen, dat Daladier niet zal meenen, dat hij in
de verdediging van de Fransche arbeiders
een bres geslagen heeft, waardoor hij een
meer algemeenen aanval kan ontketenen.
De „News Chronicle" schrijft: Als Dala
dier verstandig is, zal hij op grond van zijn
tegenwoordige kracht concessies aan de ar
beiders doen. Laat hij de decreten herzien,
zoodat zij op billijke wijze op alle klassen
drukken.
schuldige vrouwen en kinderen in concen
tratiekampen opsluiten. Waren soms al die
honderdduizenden Russen, die door de
Tsjeka werden uitgemoord, schuldig? Wa
ren soms al die Spaansche mannen en vrou
wen, ja zelfs kinderen, schuldig, wien aoor
de roode Spanjaarden de oogen werden uit
gestoken, de ooren afgesneden, de huid van
het levende lichaam werd afgetrokken en
die onder de vreeselijkste martelingen stier
ven?
Wanneer van schuld sprake is, waren het
de Joden, die in Rusland, zooals in Spanje,
zooals in Raden-Hongarije, de toonaange
vende leiders en ergste terroristen waren.
Over al deze gruwelen en massamoorden
heeft het geweten der democratische wereld
zich niet opgewonden, heeft ook geen Ame-
rikaansche president zich rillend verontrust.
Alle afgevaardigden in de parlementen,
die thans de eene interpellatie na de andere
indienen, wanneer ook maar bij een paar
Joden in Duitschland bij een hartstochtelijke
verontwaardiging over een gemeenen moord
de vensterruiten worden ingegooid, hebben
gezwegen.
Wij hebben daar nu een stokje voor ge
stoken en zullen dat niet ongedaan maken.
Omtrent den dood van Codreanu
wordt officieel medegedeeld, dat in den
afgeloopen nacht verscheidene strafge-
vangenen van Rimnik-Sarat naar de
militaire gevangenis van Jilava bij Boe
karest zouden worden overgebracht.
Op den weg tusschen Plojesti en Boeka
rest werd de auto, waarmede de gevangenen
vervoerd werden, aangevallen door onbe
kenden. Bij deze gelegenheid trachtten de
gevangenen te ontvluchten.
De begeleidende gendarmes openden het
vuur en doodden in totaal 13 strafgevange-
nen, onder wie de leider der vroegere ijze
ren garde, Codreanu, voorts Constantinescu,
Caranatsje en Belimatsje, die in December
1933 den toenmaligen minister-president,
Duca, vermoord hebben.
De overige doodgeschoten negen gevange
nen waren veroordeeld wegens moord op
het vroegere prominente lid der ijzeren gar
de, Stelescoe, die uit de organisatie was ge
treden.
De gedooden zijn reeds heden ter aarde
besteld.
De eindstrijd met de ijzeren garde.
In buitenlandsche kringen te Boekarest is
men algemeen de meening toegedaan, dat
de schoten, die Codreanu en de andere per
sonen, die trachtten te ontvluchten, hebben
gedood, het sein zijn voor het begin van den
eindstrijd tusschen de autoriteiten en de
ijzeren garde.
Op de brochures, die de ijzeren garde
onlangs verspreidde, kwamen geen aanval
len tegen den koning gericht voor, integen
deel waren ze in een tegenover het regime
gunstigen toon gesteld, doch gezien het ge
beurde kan men thans veilig aannemen, dat
de strijd onvermijdelijk is.
In politieke kringen verluidt, dat koning
Carol bij de besprekingen met den minister
van binnenlandsche zaken, Calinescu, die
gisteren plaats vonden, zich voor scherpe
maatregelen tegen de ijzeren garde heeft
uitgesproken.
De effectieve sterkte van de ijzeren garde
is niet bekend. Zij zelf beweert, dat zij mil-
lioenen aanhangers telt, dat zij in zeer kor
ten tijd kan mobiliseeren. In Boekarest zelf
heerscht een zeer nerveuse stemming.
Het Tsjecho-Slowaaksche kabinet is afge
treden, zooals dat gebruikelijk is na de ver
kiezing van een president der republiek.
Rudolf Beran zal thans minister-president
worden. Tsjvalkofski blijft minister van
buitenlandsche zaken, Karol Sidor, leider
van de Hlinkagarde, wordt Slowaaksch ver
tegenwoordiger bij de centrale regeering,
hoewel het ook mogelijk is, dat Martin So-
kol, secretaris der Slowaaksche partij, die
functie zal gaan bekleeden. De samenstel
ling der regeering zal in hoofdzaak gelijk
blijven.
Alvorens af te treden, heeft het kabinet-
Syrovy een buitengewone zitting gehouden,
waarin Syrovy afscheid nam van de overige
ministers. De Slowaaksche premier, Tisso, en
de vertegenwoordiger van den premier van
de Karpathische Oekraine, Revay, spraken
redevoeringen uit. Syrovy drukte hun de
hand, waarna hij zich naar Hatsja begaf om
het ontslag van het kabinet in te dienen.
Zie verder Buitenland pag. 1, 3e blad.
