HET WITTE DOEK. „Een mensch stierf onschuldig". Een sterke speelfilm met een boeiend gegeven. HOE „WINTERSET" OP HET WITTE DOEK KWAM (WINTERSET). Realistisch verhaal uit de sloppen van New-York. DE KORTE INHOUD C ONZE BIOSCOPEN. Zl SUGGESTIE EN SFEER IN „WINTERSET" „Winterset" is ge schreven door een van de drie grootste Ame- rikaansche tooneel- schrijvers, Maxwell Anderson. Anderson was on derwijzer, deed van' tijd tot tijd journa- listieken arbeid en wist als schrijver be kendheid te verwer ven. Eenmaal bekend zijnde, schreef hij sa men met Laurence Stallings het too- neelstuk „What Price Glory", zijn eerste succes, dat een mijl paal werd in de ge schiedenis van het New-Yorksche too- neel. Niemand zal ont kennen, dat in „What Price Glory" de ten- denz eenigszins ver bloemd was door het verhaal, maar toen Anderson doorging met tooneelstukken schrijven, formuleerde hij zijn bedoelingen steeds duidelijker. Het waren „Outside Looking In", „Satur- day's Children", „Elisabeth The Queen" en de met de Pulitzer prijs bekroonde tooneelstukken „Both Your Houses", „Mary of Scotland", „Valley Forge" en „Winterset". Toen Anderson dit laatste stuk schreef, was hij zich bewust van de poëzie in de talrijke scènes. Hij had reeds rijmlooze dichtregels geschreven voor „Mary of Scotland" en hij aarzelde niet om dit zelfde toe te passen in zijn drama van de sloppen van New-York. De realistische episoden, hoofdzakelijk die met het gangster-element, spelen zich af onder de pijlers van de Brooklyn Brug en vormen 'n levenden en sterken achtergrond voor de mooie, doch melancholieke liefde van Mio en Miriamne hun verlangen naar betere dingen en hun strijd tegen de slechtheid. In deze scènes moest de dichterlijke vorm tot zijn recht komen. Zoo ongeveer was Anderson's gedachtengang toen hij een tooneelstuk schreef, dat eenparig door de Amerikaansche critici geprezen werd. „Winterset" werd door de „New-York Drama Critics" uitgekozen als het beste tooneelstuk van het jaar, een bekroning die te meer waarde had daar de critici zich hadden losgemaakt van het Pulitzer comité teneinde zelf de beslissing te kun nen nemen. Pandro S. Berman, de producer van RKO Radio, zag „Winterset" verleden jaar en was diep onder den indruk, niet alleen van het stuk zelf, maar ook van het spel van Burgess Meredith, Margo en Eduardo Ciannelli, die in zijn karakteruitbeelding van den gangster Trock een der dreigend- Burgess Meredith en Margo in „Winterset" ste gestalten te zien gaf, die ook in New- York ten tooneele was gevoerd. Hij besefte, dat „Winterset" als mate riaal kon dienen voor een groot realis tisch filmwerk, dat iets heel bijzonders kon worden. Op zijn karakteristieke manier nam Berman dit probleem op degelijke wijze onderhanden. Hij besloot om het gevoels element van het stuk in de film te behou den en Meredith en Margo voor de hoofd rollen te engageeren. Margo was al eens eerder in films opgetreden, maar voor Me redith was het iets nieuws. Maxwell Anderson auteur van „Winterset" John Carradine Ook engageerde Berman Ciannelli, My- ron McCormick en Maurice Moscovitch, een in Amerika bekend Russisch acteur, die zich eerst had teruggetrokken, maar tenslotte de verleiding niet kon weerstaan om ook in de film de rol van den vader te spelen. Een krachtige rolverdeeling was dus verzekerd. Bermai. belastte Anthony Veiler met de moeilijke taak Anderson's tooneelstuk te bewerken voor de film en Alfred San- tell zou de film „Winterset" regisseeren. Veiler, die zelf enthousiast over het stuk was, stond voor het probleem, wat te doen met de dichterlijke dialoog! Het zou zeker in strijd zijn met alle filmtraditie om dichterlijk proza te gebruiken in een rea listisch filmverhaal, zelfs al rijmde het niet. Veiler hakte den knoop door en be sloot althans een paar verzen te nemen. Hij slaagde hierin zoo wonderwel, dat hij vele momenten wist te behouden waar de dichterlijke taal de sfeer onderstreepte. De film krijgt hierdoor zelfs iets klassieks en verhevens, dat als contrast met de realistische scènes de film een zeer sterke werking geeft. Het décor van „Winterset" werd met de grootste zorg ontworpen. Men ziet de imposante Brooklyn Bridge, waar onder door de East River stroomt, terwijl hoog daarboven de spanning van de brug in den nevel van de wereldstad verloren gaat- Het is de sfeer in deze film, die aanlei ding was tot het toekennen van den hoofdprijs op de Biennale van dit jaar. Rolverdeeling: Mio Miriamne Trock Romagna Rechter Gaunt Garth Esdras Esdras Shadow Politie-agent Mrs. Romagna De zwerver Burgess Meredith Margo Eduardo Ciannelli John Carradine Edward Ellis Paul Guilfoyle Maurice Moscovitch Stanley Ridges Willard Robertson Helen Jerome Eddy Alec Graig. De gangsters Trock en Shadow in ge zelschap van een jongen kerel, Garth Es dras, dooden een kassier tijdens een overval en ontsnappen in een gestolen auto. De wagen is het eigendom van Ro magna, een socialist, die bang is den dief stal aan te geven wegens eenige beschei den van politieken aard, die hij in den wagen had achter gelaten. De politie vindt den auto en arresteert Romagna. On danks de getuigenis van zijn vrouw en van zijn zevenjarigen zoon, wordt Ro magna ter dood veroordeeld door den rechter Gaunt. Vijftien jaar later baant Romagna's zoon Mio zich zonder eenig geld een weg naar New-York, nadat hij gelezen heeft, dat een beroemd advocaat in het publiek heeft verkondigd, dat de veroordeeling van Romagna een dwaling der justitie is geweest. Tezelfdertijd verlaat Trock de gevan genis, waarin hij voor een andere misdaad werd opgesloten. Hij heeft de hernieuwde belangstelling voor het geval gelezen en daar hij bang is dat Esdras, wiens naam in de couranten genoemd wordt, zal spre ken, besluit hij, indien noodig, hem uit den weg te ruimen. Intusschen dwaalt rechter Gaunt, die zijn geheugen is kwijtgeraakt, in de ach terbuurten en sloppen van New-York en belandt in de wijk, waar Garth Esdras woon met zijn vader en zijn zuster Miri amne. Trock zoekt Esdras op en waar schuwt hem zijn mond te houden. Mio Romagna, op zoek naar Garth Esdras, ontmoet Mariamne, tot wie hij zich zeer aangetrokken voelt, zonder te weten wie zij is. Zij dansen samen op de muziek van een draaiorgel, dat zonder permissie speelt, waardoor de politie er aan te pas komt, die den orgeldraaier dreigt te arresteeren. Rechter Gaunt verdedigt dan orgeldraaier, waardoor hij de aandacht trekt van Esdras, die zich onder de toe schouwers bevindt en hem herkent. Garth neemt Gaunt mee in huis, wat gezien wordt door een handlanger van Trock, die zijn leider inlicht. Intusschen hoort Miri amne van Mio, dat hij Garth Esdras, haar broer, zoekt om de onschuld van Romagna aan te toonen. Zij vlucht daarom van hem weg. Eduardo Cianelli SCHURK OF GENTLEMAN? Bioscoop Theater Harmonie. Wat zou Fred Martini, één der hoofd figuren uit deze spannende, sensationeele film nu eigenlijk zijn? Is hij een berucht individu of een ridderlijke en rechtschapen persoon? Ja, als we het antwoord op deze vraag dadelijk geven, zou één der attracties van deze film verdwenen zijn en daarom vermelden wij alleen, dat de film zich groo- tendeels afspeelt aan boord van de „Cali- tea", een oceaanstoomer van Kaapstad naar Amsterdam. Aan boord bevinden zich tal van merkwaardige personen, en dat feit wordt al dadelijk verklaard door de om standigheid, dat er kostbare diamanten aan boord zijn, die door de directie van de Mi- nervamijnen te Kaapstad naar Amsterdam worden gezonden. En als steeds zijn er voor kostbare steenen altijd liefhebbers ook on der de slechtste individuën. Ook Carola, een lieftallige journaliste, werkend voor een blad te Hamburg is aan boord en zij hoopt op een sensatieartikel voor haar courant. Maar ook de zonderlinge Daisy Lennox is er en bovendien nog een vreemd echtpaar. Verder een man in een ziekenstoel, die ook al niet is wat hij schjjnt en dan Dick, de neef van één der directeu ren, optredend als beschermer van Carola. Een reeks van avontuurlijke gebeurtenissen gaat aan de oplossing van het diamanten raadsel vooraf, maar eindelijk komt men te weten, wieMaar neen, gaat u dat zelf maar eens zien. Harald Paulsen en Herman Speelmans als Martini en de neef zijn uitstekende acteurs. Maar ook Marie Andergast als Carola en Fita Beukoff als Daisy zijn goede beken den. Het hoofdnummer wordt voorafgegaan door een Paramount-Nieuws en een Profilti- journaal, geheel gewijd aan het bezoek van den Belgischen koning, vanaf zijn komst tot aan zijn vertrek. Verder een muzikale film met zang en dans en een sensationeele één- acter over gevaarlijke beroepen. ZWERFSTERTJE. City-theater. Er verschijnt deze week een zwerfstertje in het City-theater en ze is er op haar zwerftochten al eens vroeger geweest, zij het dan niet in een vermomming als deze. Het is Shirley Temple en waar zij op het witte doek verschijnt zijn er in Alkmaar altijd een groot aantal enthousiaste toe schouwers. Dat is natuurlijk geen wonder, want Shirley is nog altijd een wonder kind, een kleine filmactrice, die in haar op treden kinderlijk natuurlijk is en toch haar rol zoo ernstig opneemt en zoo uitstekend verzorgt als weinig volwassenen haar dat nadoen. Shirley is thans de kleine Miss. Rebecca, die door een hardvochtigen stiefvader als wonderkind voor de radio bestemd is. Zij moet proefzingen voor een uitzending, wel ke een reclame voor havervlokken zal zyn, maar door een misverstand krijgt haar stief vader den indruk, dat zij geweigerd is en hij brengt haar dan, om van haar af te zijn, naar een zuster van zijn overleden vrouw, die een boerderij heeft, ergens ver in het Westen. De directeur van de radio, die behoefte aan rust heeft, trekt naar zijn boerderij welke precies naast die van tante is gelegen en de mogelijkheden om dan een spannende film te krijgen liggen daarna voor het grij pen. Tante wenscht haar nichtje niet voor de radio af te staan, maar Rebecca heeft nu eenmaal beloofd voor de havervlokken te zullen zingen, dus wordt er een extra tele foonlijn aangelegd naar buurmans huis en moet Rebecca, die zoogenaamd zoet naar bed is gegaan, uit een raam klimmen om in buurmans huis voor de telefoon te kunnen komen. Slim Summerville, die in zijn hoeda nigheid van buurmans factotum een ouwe vlam van tante blijkt te zijn maar een vlam, die al 25 jaar tevergeefs gebrand heeft zorgt voor de noodige komische verwikkelingen en het geheel wordt een alleraardigste film, waarin Shirley weer op haar best is, nog eens haar oude songs laat hooren en zich een zeer bekwaam tapdanse resje toont. Vooraf gaat een aardige screensong en veel geïllustreerd nieuws in beweegbaren vorm gepresenteerd. Vóór de pauze trad de bekende radio zanger Joe Petorsen op hij zal er ook heden en morgen nog zijn en zong in goed verstaanbaar Engelsch met zijn prach Ann Miller, een van de jongste actrices van R.K.O., ze debuteerde onlangs in „Radis Cipy Rcvels" en in „Room Service" met de Marx Brothers. Het gelukt Mio echter Esdras' huis te vinden. Deze ontkent alle medeplichtig heid aan de misdaad en ook rechter Gaunt tracht Mio te overtuigen van de schuld van Romagna. Trock, bang dat Shadow, die zich van hem terug trekt, hem zal verraden, laat hem neerschieten en gooit zijn lichaam in de rivier. Op het moment, dat Mio van Miriamne die hij bij Esdras ontmoet, hoort wie zij is en haar zijn liefde bekent, komt Trock de woning binnen met het plan om rechter Gaunt te dooden. Juist wanneer zich een heftige discussie ontwikkelt, waarbij Trock op het punt staat Mio te dooden, wankelt Shadow bin nen, doodelijk gewond, met een revolver in de hand. Trock is verlamd van schrik, als hij den doodgewaanden ziet, doch Sha dow sterft, voordat hij zijn vijand heeft kunnen dooden. Esdras werpt het lichaam vanuit een achterkamer in de rivier. Als de politie op dit moment binnenkomt om rechter Gaunt die naar zij hooren bij Esdras is te halen (naar aanleiding van een kranten- oproep), beschuldigt Mio Trock van den moord op Shadow. De politie doorzoekt het huis, echter zonder iets te vinden. Na het vertrek der agenten met rechter Gaunt, gaat Trock de deur uit, nadat hij Esdras opdracht geeft, Mio tien minuten vast te houden. Miriamne, die weet, dat Trock van plan is Mio bij zijn vertrek uit het huis te dooden, smeekt haar broer Garth den jongen Romagna direct vrij te laten. Deze stemt toe. Samen verlaten Mio en Miriamne de woning, wetend, dat zij door vuurwapens worden beloerd. Bij een poging om de politie te waarschuwen, wordt Garth Es dras' vader door Trock, die hem dit belet, neergeslagen. En als daarna ook Garth zelf, terwille van zijn zuster een poging onderneemt, schiet Trock hem dood. Plotseling herinnert Mio zich het ver boden orgel en begint te spelen. Op het geluid van het orgel komt een politie agent den hoek om en Trock, die Mio's bedoelingen doorgrondt, gaat eveeneens op de muziek af om hem te vermoorden. Dolgelukkig, dat zij nu door de vuur linie van Trock's handlangers kunnen bre ken, forceert Mio een arrestatie van hem en Miriamne. Trock wordt een slachtoffer van een van zijn eigen schutters als hij zelf in de val loopt, die hij voor Mio had gezet. Terwijl de bioscoopbezoekers den in druk krijgen, dat de huizen en het verdere décor in de film „Winterset" een opper vlakte beslaan van minstens 2 kilometer is RKO Radio er in geslaagd alle ge bouwen, die in het beeldvlak komen" binnen een ruimte van slechts 350 M2. té brengen. „Winterset" speelt zich af in een typisch New Yorksche omgeving en wel aan den buitenrand van de stad met een blok armzalige krotten als achtergrond, dicht bij de pijlers van Brooklyn Bridge met het uitzicht op East River. De actie, die in dit suggestieve décor plaats vindt, 'con centreert zich rondom een der boogen van de zoo beroemde brug. Traag en trooste loos kabbelt het grauwe water van de rivier langs de monotone kade en geeft het décor een triest aspect, dat mede den invloed ondergaat van de sfeer, die uit gaat van de rijen huizenblokken met hun brandladders langs de gevels en geraniums in de vensterbanken. De film speelt echter niet alleen bui tenshuis. Behalve een dramatische recht zitting in den aanvang van „Winterset", vindt een belangrijk deel van de hande ling plaats in een arbeiderswoning vlak bij de kade van East River. Het grootste gedeelte van Maxwell Anderson's drama echter, beleeft men in de schaduw van Brooklyn Bridge, waar alle figuren, die voor de oplossing van de intrige noodig zijn, bijeenkomen in een slop: de zoon, de moordenaar, de rechter, die dei vader onschuldig veroordeelde, de jongeman, die den moord kon ophelderen en zijn zuster, Miriamr.e. Deze laatste rol wordt vertolkt door de actrice Margo, die in „Crime without passion" haar opval lend film-debuut maakte. Burgess Mere dith speelt den zoon van den veroordeelde en Eduardo Ciannelli de rol van den gangster Trock. Alfred Santell regisseerde „Winterset", waarmee RKO op de Bien nale van dit jaar een prijs verwierf. Margo tige, zuivere jongensstem in een microfoon eenige van zyn liederen. Op verzoek der aanwezigen werd besloten met het bekende „Daddy good night" het spontane applaus heeft den jeugdigen zanger wel bewezen hoezeer men hier zijn prestaties op prijs stelt. EEN BRANIE VAN OXFORD. Victoria-theater. Die branie is Lee Sheridan uit Lakedale (Amerika), zoon van een drukker, die niets op de wereld voor zoo belangrijk houdt als de sportprestaties van zijn stam houder en zelfs zijn krant later doet ver schijnen, om de wedstrijden, waarin Lee uitkomt, te kunnen opnemen. Nu waren die sportprestaties bijzonder goed en daar het met de studie ook zoo ging, wist de rector van Lakedale een studiebeurs voor den jongen te veroveren, zoodat deze naar het Cardinal-College te Oxford kon gaan. Als een vorst deden zijn studiegenooten hem uitgeleide en evenzoo dacht de door z«n vele successen wel wat verwaand en blufferig geworden jongeman ook in Oxford te worden ontvangen. Maar dat was mis, want de hem bereide ontvangst rw t1¥ar gezet door een Paar andere Oxfordstudenten, die met hem in den trein kennis hadden gemaakt en in hem een sterk met zich zelf ingenomen jongeman m j Van het 6lorieuze van den intocht bleef dan ook niet veel over en tal van pijnlijke momenten waren er mede het gevolg was. De film geeft dan met een geweldige massa-regie allerlei uit het studenten leven wedloopen en roeiwedstrijden met Lee als overwinnaar, maar ook een op tocht van alle studenten voor edh afstraf fing van hem voor zijn maniei van op treden. Er komen ontmoetingen met jong-' dames, eerst bedoeld als flirtpartijtjes, maar later uitgegroeid tot liefde; we zien edelmoedig optreden van een mede-stu dent, een knokpartijtje tusschen dezenen Lee; we zien ook het verwijderen van Lee van de universiteit wegens een daad waar voor hij de schuld op zich nam, met a gevolg een algeheele verbroedering tu - schen hem en de overige sttidentffl, hem dan als een koning uitgeleide d naar het station. Van dezen optocht is oude vader getuige, want hij was Amerika gekomen om zijn zoon den g ten roeiwedstrijd te zien winnen. We len niet vertellen wat er allemaal ge de, genoeg zij het te zeggen, dat de meeroeit en ook wint. Een goede, frissche film van en studenten, met grootsche opnamen sport-evenementen en een weinig ro tiek er tusschendoor, een film alz0 aar zeer zeker in staat is het publiek ee uren te boeien. ;chat over van Het voorprogramma brengt ec ante van geïllustreerd nieuws, een in e film van behendigheid in het weip bijlen en hoefijzers en ten slotte kleurde teekenfilm.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1938 | | pagina 12