DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Scherpe reactie op de Italiaansche
territoriale wenschen.
No. 287 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK
De „spontane" uitroepen in de kamer na
overleg met Berlijn?
Het „oorlogszuchtige" Frankrijk.
Fransche commentaren.
Italiaansche perscommentaren.
Maandog 5 December 1938
Tal van betoogingen.
140e Jaargang
Ds.
Niemöller binnenkor
in vrijheid
Voortdurend sancties
tegen Fransche stakers.
De algemeene toestand.
Duitsche georganiseerde
pogroms.
„Bandistricten" te Berlijn.
Moorddadige luchtaan
vallen op Kweilin.
5000 dooden en gewonden.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummer? 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven francc aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330.
In diplomatieke kringen te Parijs
wordt vernomen, dat de Fransche am
bassadeur te Rome, Francois Poncet, in
het onderhoud, dat hij Vrijdagavond
gehad heeft met den Italiaanschen mi
nister van buitenlandsche zaken, Ciano,
uiting heeft gegeven aan de verwon
dering van de Fransche regeering over
de betoogingen in de Italiaansche
kamer, waar, zooals gemeld, na de
rede van den minister van buitenland
sche zaken, kreten als „Tunis" en
„Corsica" vernomen zijn.
Poncet heeft jegens Ciano te kennen
gegeven, dat, aangezien deze betoogingen
geen enkele reactie hebben teweeg ge
bracht bij de aanwezige leden der Italiaan
sche regeering, de Fransche regeering ver
plicht is zich af te vragen of de Italiaansche
regeering deze betoogingen goedkeurt.
Tevëns heeft de ambassadeur Ciano herin
nerd aan den oprechten wensch der Fran
sche regeering, in goede verstandhouding
met Italië te leven.
Hierop heeft Ciano geantwoord, dat de
Italiaansche regeering „niet de verantwoor
delijkheid voor deze betoogingen aan
vaardt". Hij mérkte op, dat de rede welke
hij in de kamer had uitgesproken niets be
vatte, waarover de Fransche regeering ver
stoord kon zijn. Tevens wees hij erop, dat
in de zaken van buitenlandsche politiek,
alleen de diplomotieke actie der Italiaan
sche regeering iets te beteekenen heeft.
Perth bij Ciano.
Naar te Londen verluidt heeft de Brit-
sche ambassadeur, lord Perth, in een be
zoek aan graaf Ciano gewezen op de
Britsch-Italiaansche overeenkomst, waarin
wordt vastgelegd, dat geen van beide par
tijen een wijziging van het westelijk deel
der Middellandsche Zee wenscht. Verder
verluidt, dat Italië niet de bedoeling heeft
dit verdrag te schenden.
In de Italiaansche pers worden de aan
vallen op Frankrijk en de eischen tot
verdere ontwikkeling van de overeenkomst
van München met onverminderde kracht
voortgezet.
Het Fransche persbureau Havas
geeft het volgende commentaar:
Hoewel de Italiaansche regeering
niet de verantwoordelijkheid voor de
incidenten op zich wenscht te nemen,
kan men zich toch afvragen, gezien de
jongste uitingen in de Italiaansche pers
en bij de openbare meening, of deze
betoogingen niet den wensch van
Italiaansche zijde vertolken om een
herziening te verkrijgen der accoorden
van LavalMussolini van 7 Januari
1935, waarbij het statuut der Italianen
in Tunis werd vastgesteld.
In welingelichte Fransche kringen zegt
men, dat deze accoorden, welke door het
Italiaansche en het Fransche parlement
geratificeerd zijn, geldig blijven, hoewei
zij niet in werking zijn gesteld. Naar de
meening van deze kringen, beteekenen de
ze accoorden in zekeren zin de liquidatie
van de Italiaansche eischen, en vormen zij
een definitieve regeling voor de Fransch-
Italiaansche betrekkingen. Deze regeling
behoudt haar huidige waarde en aan Fran
sche zijde ziet men niet, wat hieraan va.t
toe te voegen.
Scherpe verklaring van Grunbach.
De vice-voorzitter der kamer-commissie
voor buitenlandsche zaken, Grumbach,
heeft te Toulose, een redevoering uitge
sproken, waarin hij ten aanzien van de
recehte incidenten in de Italiaansche ka
mer er op wees, dat een dergelijke betoo
ging niet spontaan kon zijn, maar ook een
overeenstemming met Berlijn noodig had.
Spr. voegde hieraan toe, dat wanneer de
reactie van geheel Frankrijk niet onmid
dellijk, met alle kracht en onmisbare dui
delijkheid aan den dag trad „wij op weg
zouden gaan naar vreeselijke avonturen
Grumbach legde er len nadruk op,
dat men „in het belang van den vrede
moet hopen, dat Italië, waarmede wij,
ondanks zijn binnenlandsch regime,
slechts in vrede willen leven, tijdig
begrijpt, welk gevaarlijk spel het
speelt, wanneer het Frankrijk wil be
handelen alsof de Duce reeds Führer
en meester der wereld was".
Tenslotte vroeg spr. zich af of er, on
danks den wensch tot overeenstemming
van Frankrijk en Engeland met Italië er
geen afgrond bestaat tusschen de vredes-
opvatting der democratische staten en der
totalitaire staten.
De reactie in de Fransche en Britsche pers
op de Italiaansche uitlatingen wordt door de
„Giornale d' Italia" ondoordacht genoemd.
Men keert volgens het blad „terug tot de
mentaliteit van 1918 door een duidelijke
weigering te laten hooren, terwijl de
Italiaansche verlangens niet eens door den
minister in zijn rede zijn uiteengezet".
„Er bestaan inderdaad verlangens van het
Italiaansche volk tegenover Frankrijk. De
betrekkingen tusschen beide landen zijn
niet opgehelderd. Het accoord van 1935
heeft slechts kortstondige resultaten gehad
en men kan het voortaan als niet-bestaande
beschouwen".
„Oorlogszuchtige gebaren".
„Daarom kan Italië van meening zijn, dat
het ten aanzien van Frankrijk niet bevre
digd is. Sedert 1935 heeft Frankrijk $ich
overgegeven aan ware oorlogszuchtige ge
baren jegens Italië. Frankrijk heeft de
sancties toegepast met een hartstocht, die de
passie van Engeland nog overtrof. Deze
oorlog heeft het verdrag van 1935 geannu
leerd en beteekende een verraad aan de
Afrikaansche regeling, die uit dat verdrag
moest voortvloeien. En verder", aldus het
Italiaansche blad, „heeft Frankrijk sedert
Juli 1936 rechtstreeks deelgenomen aan den
burgeroorlog in Spanje
Verschillende andere bladen geven een
dergelijke zienswijze.
De bladen protesteeren tegen het feit, dat
de Italiaansche betoogingen in het buiten-
land worden voorgesteld als bij voorbaat te
zijn georganiseerd. Zij houden staande,
aldus Havas, dat de redevoering van Ciano
„de bloedende wonden, welke het Italiaan
sche volk nooit heeft vergeten, weer heeft
doen opengaan".
De „Popoio di Roma" schrijft: „Het Ita
liaansche volk vergeet niet, dat men spreekt
over een Italiaansch dialect op Corsica, dat
Tunis Italië werd ontstolen, terwijl Dzji
boeti voor Italië nuttig zou kunnen zijn,
terwijl het voor Frankrijk nutteloos is".
Gisterochtend zijn in tal van Corsicaan
sche plaatsen betoogingen gehouden om te
protesteeren tegen de in de Italiaansche
Kamer ten aanzien van Corsica geuite
kreten.
Overal werden moties aangenomen, waar
in de banden tusschen Frankrijk en Corsica
worden in het licht gesteld en waarin men
deed uitkomen, dat er geen separatistische
beweging bestaat. Krachtig wordt geprotes
teerd tegen iedere uitspraak van het bui
tenland op het eiland, dat Fransch gebied
is.
Gisterochtend is te Ajaccio een indruk
wekkende betooging gehouden om te pro
testeeren tegen de incidenten in de Italiaan
sche Kamer. Voorafgegaan door den bur
gemeester en de leden van den gemeente
raad trokken 30.000 personen door de straten
der stad onder het zingen van de „Mar-
seillaise" en „Sambre et Meuse". De betoo-
gers begaven zich naar den prefect, wien een
manifest werd overhandigd, waarin de
bevolking van Ajaccio eenstemmig haar
verzekering geeft van haar aanhankelijk
heid aan het vaderland.
Op een vergadering van Corsicaansche
oud-strijders te Parijs werd met algemeene
stemmen een motie aangenomen, waarin zij
verklaren, „de betoogingen in de Italiaan
sche Kamer te beschouwen als een beleedi-
ging voor hun vaderlandslievende ge
voelens".
Betooging in Tunis.
Gisterochtend hebben een paar duizend
jongelui in de hoofdstraten van Tunis be
toogd. Zij zongen de Marseillaise en riepen:
Leve Frankrijk.
Zij protesteerden tegen de betoogingen in
de Italiaansche Kamer.
Tijdens de betoogingen van gisterochtend
zijn vijftien personen gearresteerd, n.1. een
aantal Corsikanen en Italiaansche tegen-
betoogers.
Een driehonderdtal betoogers wisten door
het politiecordon rond de Italiaansche lega
tie te dringen, doch zij werden spoedig
verwijderd.
Aan Italiaansche winkels is aanzienlijke
schade aangericht.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Ds. Martin Niemöller zou volgens uit
de kringen van zijn familie ontvangen
inlichtingen binnenkort worden vrijge'
laten uit het concentratiekamp Sachsen
hausen.
Men herinnert zich, aldus Havas, de
stappen, welke te zijnen gunste werden
gedaan door prof. Sauerbruch en maar
schalk von Mackensen.
Vijftien predikanten der belijdeniskerk
bevinden zich thans in arrest, 19 ontvangen
geen salaris, 38 mogen geen predikaties
houden, 19 zijn uit hun parochies verban
nen, terwijl 53 zijn uitgesloten van de uit
oefening van hun werkzaamheden.
Tien betoogers, die bij de bezetting
van de Renaultfabrieken waren gear
resteerd, zijn vanochtend veroordeeld
tot straffen variëerende van 8 dagen tot
een maand gevangenis.
Voortdurend worden nog sancties tocge
past tegen de vakvereenigings-secretarissen,
die voor de stakingsbewegingen verantwoor
delijk worden geacht.
„Normandië" kan niet vertrekken
Nadat de kapiteins van de mailbooten
„Paris" en „Ile de France" op 30 Nov. j.1
den toegang aan boord geweigerd hadden
aan Chedeville, secretaris der vakvereenl
ging van dienstpersoneel bij de Compagnie
generale transatlantique, te Le Havre, als
gevolg waarvan de bemanning van deze
booten van boord ging, is thans het geheele
dienstpersoneel bij deze maatschappij in
staking gegaan. Dientengevolge zal de „Nor
mandië" niet naar New-York kunnen ver
trekken. Chedeville is dezelfde vakvereeni-
gingsleider, die na een woordenwisseling
met den kapitein van de „Champlain" aan
boord van dit schip een staking veroor
zaakte.
Werkhervatting in de metaalindustrie
Het conflict in de metaalindustrie kan
practisch als opgelost beschouwd worden,
Hedenmorgen zijn weer in versterkten om
vang arbeiders in dienst genomen. Bij de
spoorwegen en de mijnen van Anzin is het
werk weer normaal.
Ontslagen bij de „Transatlantique".
Tengevolge van de staking van het perso
neel der compagnie generale transatlanti
que te Havre heeft de maatschappij reeds
100 personen ontslagen. Alle bemanningen
en alle agenten der maatschappij te Havre
zullen worden ontslagen en diegenen die
ALKMAAR, 5 December 1938.
De hedendaagsche politieke verhoudin
gen zijn voortdurend bizonder gecompli
ceerd. De wereld breekt zich er thans weer
het hoofd over wat wel precies de bedoe
ling is van Mussolini's anti-Fransche
campagne. Want dat een manifestatie in
de Italiaansche „volksvertegenwoordi
ging" spontaan, dus zonder voorkennis en
medewerking van Mussolini in eigen per
soon, mogelijk zou zijn is niet denkbaar bij
de bestaande verhoudingen in het binnen
land.
Tot nu hebben we de volgende verkla
ringen gelezen:
1. Mussolini is verstoord over de re
sultaten van de conferentie tusschen
Chamberlain en Daladier te Parijs. Hier is
n.1. besloten aan generaal Franco vooreerst
geen belligerenten-rechten toe te kennen.
De actie tegen Frankrijk is in feite tegen
Engeland gericht. Het gaat erom het
kabinet te Londen tot een andere politiek
te doen komen jegens Spanje en van
Chamberlain te verkrijgen, dat het daar
na druk uitoefent op Parijs (Figaro").
2. Mussolini probeert een wig te drij
ven tusschen Engeland en Frankrijk door
een overeenkomst met dit land Cham-
berlains wensch onmogelijk te maken.
3. Mussolini laat weten, dat het nu de
beurt van Italië is, iets te halen uit het
„dynamisme" van de as, aldus waarnemers
te Berlijn. Zoowel de Anschluss als de
Tsjecho-Slowaaksche regeling hebben
Italië aan invloed in Oost-Europa doen
inboeten, en de Duitsche wensch naar toe
nadering tot Frankrijk heeft waarschijn
lijk bij Italië het denkbeeld doen post vat
ten, dat Duitschland er voornamelijk be
lang bij heeft, zijn achterhoede te dekken
voor verdere ondernemingen in Oost-
Europa, welke, zoo zij Italië niets kosten,
het evenmin iets zullen opleveren. Als dit
zoo is, had Italië er geen belang bij, het
welslagen van von Ribbentrops besprekin
gen te Parijs te bevorderen, en besloot het
bij voorbaat zijn vorderingen op West-
Europa in te dienen, waaromtrent Duitsch
land liever niets zou hebben gezegd, voor
dat het Fransch-Duitsche accoord onder-
teekerd en bezegeld was. Het is in elk
geval zeker, dat officieele kringen te Ber
lijn geneigd zijn, de Italiaansche eischen in
verband te brengen met het gevoelen van
Mussolini dat, nu de afhankelijkheid van
Duitschland van het as-verbond afneemt,
het beter is toe te slaan zoolang Duitsch
land nog dankbaar is voor de reeds eerder
door Italië bewezen diensten.
4. Italië probeert te profitetren van de
binnenlandsche moeilijkheden in Frankrijk
door het stellen van zijn territoriale
eischen, eventueel volgens het voorbeeld
van Hitier a: te dwingen door het dreigen
met óorlog.
5. Italië kent den wensch van Daladier
een Fransch-Duitsche verklaring te ver
krijgen, waarna Daladier zou aandringen
op Duitschen steun inzake het terug trek
ken van de buitenlandsche troepen aan
de zijde van Franco. Nu zou Italië door
het stellen van zijn eischen waarvan
o.a. vele Fransche bladen gelooven dat dit
na overleg met Berlijn is gebeurd
pogen de Fransch-Duitsche toenadering te
verhinderen.
En zoo zouden er nog wel meer veron
derstellingen zijn te noemen. Het rechte
is niet met zekerheid bekend. Spoedig zal
wel blijken wat de manoeuvre van Mus
solini beteekent.
Als we ons aan de feiten houden, dan
kunnen we constateeren, dat de Engelsche
regeering en pers solidair is met de hou
ding van Frankrijk.
De „Sunday Times" wijst er bijvoor
beeld op, dat geen enkele territoriale eisch
in overeenstemming gebracht kan worden
met het Britsch-Italiaansche accoord van
16 April.
„Territoriale wijzigingen betreffende
Tunis, Nice en Corsica kunnen in geen
geval door Frankrijk overwogen worden,
dat in deze zaak den volledigen steun heeft
van Groot-Brittannië. Men is hier van
meening, dat het van het hoogste belang is,
dat ten aanzien hiervan Italië zich geen
enkele illusie maakt. Dat is evenzeer zijn
belang als dan van Frankrijk en Engeland."
Na vervolgens er op gewezen te hebben,
dat Frankrijk via de Fransche ambassade
te Londen op de hoogte is gesteld van de
Britsche stappen te Rome, meldt het blad
ten slotte, dat men te Londen het ver
moeden heeft, dat de Italiaansche aspira
ties geformuleerd zijn na overleg met
Berlijn.
Volgens Mevr. Tabouis in de „Oeuvre"
heeft Perth Ciano te verstaan gegeven, dat
wanneer niet binnen kort de dingen tus
schen Frankrijk en Italië eenigszins gere
geld zou worden, Chamberlain ondanks
de officieele aankondiging van zijn reis
naar Rome tusschen 11 en 14 Januari
het zou betreuren, niet naar Rome te kun
nen gaan."
Volgens andere informaties heeft Perth
voorts verklaard, dat wanneer de officieele
houding van Italië de bewuste eischen
mocht aanmoedigen, die houding moeilijk
in overeenstemming zou kunnen worden
gebracht met het recente Britsch-Italiaan
sche accoord, volgens hetwelk de beide
landen zich verbinden den status quo in
het westen van de Middellandsche zee te
handhaven.
Hoewel we toch zeker al het een en
ander van de „geleide pers" in de dictoriaal
geregeerde landen gewend waren, is de
houding van deze i. c. Italiaansche
pers desondanks telkens weer frappant
door het ontstellend gebrek aan een zelf
standig oordeel en de „unverfrohren"
feitenverdraaiing tegen veel beter weten
in en ondanks de het tegendeel bewijzende
feiten. Tot in het belachelijke toe als we
het tenminste belachelijk mochten noe
men dat een geheel volk onwetend ge
houden wordt van den werkelijken toe
stand en de werkelijke verhoudingen in
de wereld. Het beteekent niet alleen in
dit geval en niet alleen bij Italië, maar
altijd, bij elke situatie een gevaar dat
niet onderschat mag worden.
weer aan het werk zouden willen gaan, zul
len het verzoek tot de reederij moeten
richten opnieuw te werk te worden gesteld.
Het ministerie voor de koopvaardij deelt
mee, dat te Havre de staking der beman
ningen van de compagnie generale trans-
atlantiqué voortduurt.
Tijdens een gisterochtend gehouden bij
eenkomst hebben de stakers besloten hun
beweging voort te zetten.
Jean Ledour, die zich naar Dieppe heeft
begeven om de zeelieden en visschers aan
te sporen het werk neer te leggen, heeft
vergeefs getracht eenige personen te ver
hinderen aan boord te gaan. Hij werd gear
resteerd. Ledour is secretaris der vakveree-
niging van havenarbeiders te Havre. De sta
king der visschers te Dieppe is feitelijk ge
ëindigd.
De politiepresident van Berlijn heeft een
verordening uitgevaardigd, inzake het instel
len van „Jodenbandistricten" in de rijks
hoofdstad, welke op 6 dezer van kracht
wordt.
Straten, pleinen, inrichtingen en gebou
wen, waarover de Jodenban wordt afgekon
digd, mogen krachtens deze verordening
door Joden van Duitsche nationaliteit en
staatlooze Joden niet worden betreden.
Voorzover Joden bij het van kracht wor
den van de verordening nog binnen een
district wonen, waarover de Jodenban is
afgekondigd, hebben zij voor het passeeren
van de bangrens een vergunning van de
politie noodig.
Tot bandistricten worden verklaard: alle
schouwburgen, bioscopen, concertzalen, mu
sea, de Deutschlandhallen, het sportpaleis,
het rijkssportveld, alle sportvelden en alle
openbare en particuliere badinrichtingen.
Verder de Wilhelmstrasse van de Leipziger-
strasse tot de Linden, en het plein van het
Reichsehrenmal.
Joden moeten rijbewijzen inleveren.
De chef der Duitsche politie, Himmler,
heeft een verordening uitgevaardigd over
de onttrekking van rijbewijzen aan Joden.
De verordening luidt o.a.: „De laffe moord
van den Jood Grynzspan, welke gericht was
tegen het geheele Duitsche volk, laat zien,
dat Joden onbetrouwbaar en ongeschikt
zijn om auto's te bezitten en te besturen.
Daarom wordt voorloopig bepaald, dat aan
alle in Duitschland wonende Joden van
Duitsche nationaliteit het besturen van mo
torvoertuigen van elk soort verboden en het
rijbewijs ingetrokken wordt. Den in Duitsch
land wonenden Joden van Duitsche natio
naliteit is het houden van „personen-auto's
en motorrijwielen, met en zonder zijspan,
verboden". Voor vrachtauto's zal nog een
speciale verordening verschijnen. De in
Duitschland wonende Joden van Duitsche
nationaliteit moeten hun rijbewijzen als
mede hun andere betreffende papieren
voor personenauto's en motorrijwielen,
uiterlijk tot 31 December 1938, te bevoeg-
der plaatse inleveren.
Ook in Dantzig.
De anti-Joodsche campagne in Dantzig
werd Zaterdag gekenmerkt door geweldda
den. Bij het station werden Joden, die de
stad wilden verlaten, gemolesteerd.
De Japansche vliegtuigen hebben in
China ruim driehonderd bommen laten
neerkomen op Kweilin in twee lucht
aanvallen. Behalve de geraamde 5000
slachtoffers, zijn zeshonderd huizen
verwoest en liggen de hoofdstraten der
stad in puin. De brandbommen hebben
bovendien enorme branden veroorzaakt.
Wegens de mogelijkheid, dat de Japan-
neezen Kwangsi binnentrekken, hebben de
generaals Lit Soeng Yen, opperbevelhebber
der Chineesche troepen aan den noorde
lijken oever van de Jangtse, en Pai Tsjoeng
Hsi, afgevaardigde van den Chineeschen
generalen staf, een beroep gedaan op het
volk, zich als één man te verheffen om hun
grond te verdedigen. Op een groote mili
taire conferentie, welke „ergens in Zuid-
China" is gehouden, zijn maatregelen be
sproken om den Japanschen opmarsch te
stuiten.
Japansche berichten.
Volgens het Japansche persbureau Domei
hebben 2000 met houwitsers gewapende
Chineesche soldaten een aanval gedaan op
Toengsjan in Z.O. Hoepeh, doch zijn vol
gens dit persbureau door de Japanneezen
afgeslagen, met achterlating van 700 dooden.
Ook deden de Chineezen een aanval op
Kingsjan 120 K.M. ten N.W. van Hankau,
maar ook daar werden zij door het Japan
sche garnizoen verdreven.
