ALKMAARSCHB COURANT.
Alkmaar
Het jaar in
vogelvlucht
in 1938.
het is door ons en onze medewer
kers geschreven, bekeken, be
werkt en doorgegeven naar de
technische afdeeling, waar men-
schen en machines het tot meta
len regels hebben gemaakt, waar
het in stalen ramen bijeen ge
bracht is, waar' het in ronde
vormen is gegoten en de machtige
pers het in zijn cylinders heeft
opgenomen.
De ledige wagen van 1938 heeft
geen andere beteekenis dan er op
te wijzen, dat wij in het afgeloo-
pen jaar al het beschikbare ma
teriaal verbruikt hebben, maar
daarnaast staat reeds de wagen
van 1939, die de belofte inhoudt
van nog omvangrijker arbeid en
nog grootere prestatie.
Moge dan in het jaar dat nu
komen gaat de Alkmaarsche
courant in nog meer gezinnen met
vreugde begroet worden. Wij
voor ons kunnen slechts de belofte
afleggen, die alle padvinders een
maal hebben uitgesproken: „Wij
zullen ons best doen."
Wij zullen doen wat in ons ver
mogen is om onze courant zoo
goed mogelijk te doen zijn, wij
zullen alles ir het werk stellen
om de vriendschapsbanden met
onze lezers te versterken.
Directie en redactie, administra
tie en technisch personeel, allen,
die hier dagelijks samenwerken,
zien vol vertrouwen de toekomst
tegemoet en wenschen op deze
plaats onzen lezers en adverteer
ders een gelukkig en voorspoedig
jaar toe.
ALKMAARSCHE COURANT VAN ZATERDAG 31 DECEMBER.
volking vertolkte, aangezien burgemeester
van Kinschot, om zijn eenvoudige en eer-
lijke persoonlijkheid zich reeds een plaats
in de harten van vele inwoners heeft ver»
overd.
Pijnlijk was het verlies, dat den raad 2
Jan. door het overlijden van den heer J.
Vogelaar trof. De heer Vogelaar was een
sympathiek raadslid. Het financieele vraag
stuk van de gemeente beheerschte hy vol
komen en vaak gaf hy blyk het met het ge
voerde beheer oneens te zyn, doch nimmer
deed hy het op een toon, alsof hy alleen de
wijsheid in pacht had en steeds gaf hy blyk
een open oog te hebben voor de moeilijk-
heden, waarvoor het college van B. en W.
zich gesteld zag.
24 Mei werd de
raad getroffen door
het overlijden van
den nestor, den heer
D. J. Govers, die 30
jaar lang als liberaal
in den raad zitting
heeft gehad. De heer
Govers was geen
man, die de liberale
beginselen op staat
kundige en geeste
lij e gronden verde
digde. Van nature S
was hy echter, als
elke Noordholland- J" J
sche boer die op zijn
persoon- D JGovers t
lijke vrijheid gesteld is, liberaal. Zyn libe
ralisme was van practischen aard en op grond
van zyn devies „Vrijheid blijheid" en „Houdt
er den moed maar in" verzette hy zich in
stinctief tegen alle maatregelen, die te zeer
ingrepen in het leven der burgers. Als
practisch man heeft hij de gemeente on
schatbare diensten bewezen. De raadsleden
wisten dit en daarom mocht hy zich in aller
waardeering verheugen.
Verdienstelijke burgers die
heengingen.
In mr. Willem Stap verloor Alkmaar
5 Maart een verdienstelijk burger, die voor
Pro Juventute en voor het Genootschap tot
Zedelijke verbetering van Gevangenen,
veel en zegenrijk werk heeft verricht. Ook
van Covoto was hy een verdienstelyk lid.
Mr. Stap was een prettige, joviale persoon
lijkheid, waarvoor ieder, die met hem in
aanraking kwam, vriendschap gevoelde.
13 Maart was de datum van het over
lyden van mej. E. M. Buis, die 42 jaar in
Alkmaar op zoo'n voorbeeldige wijze het
onderwijs heeft gediend. Mej. Buys was
een geboren opvoedster, die het hart van
haar leerlingen dermate veroverde, dat deze
nog vele jaren na het verlaten van de
school, nog met groote aanhankelijkheid
van haar gewaagden.
Na een smartelijk lijden wisselde 17 April
de heer J. Ringers het tijdelijke met het
eeuwige. Als geboren Alkmaarder heeft de
heer Ringers èn als raadslid èn als wet
houder, maar ook in het vereenigingsleven
van zijn liefde voor stad en bevolking ge
tuigd. Hy kende de macht van het spreek
woord „Leven en laten leven". By zyn ter
aardebestelling kwam op grootsche wyze tot
uiting, dat hy een eere-plaats in de harten
van velen heeft ingenomen.
Wederom is er een jaar verstreken en
wederom zetten wy ons aan de taak, een
terugblik te werpen op dit jaar, dat na en
kele uren zal zyn beëindigd. Velen zullen,
als wy, zich den oudejaarsavond van 1937
nog wel herinneren en de opmerking ma
ken, dat zij zich moeilyk kunnen voorstel
len, dat er al weer een jaar verstreken is.
Wat is een jaar als tijdsbestek toch van
geringe beteekenis, zal hierop wel als twee
de opmerking van velen volgen. Wanneer
men echter eens nagaat, wat 1938 als jaar
van wereldontwikkeling der menschheid
bracht, dan zal men moeten concludeeren,
dat het wel een zeer bewogen jaar is ge
weest. In 1939 gaan wy het tiende crisisjaar
in. Op 10 December waren er in ons land
nog 372309 werkloozen ingeschreven, de
leniging van hun nood vordert dagelyksch
1 millioen gulden, die door belastingen en
toeslagen op producten moeten worden op
gebracht en zoolang de staten aan het in
1932 opgekomen streven naar autarkie
blijven vasthouden en meer en meer de
grenzen voor elkanders producten sluiten,
zoolang zal ook de zoo lang gehoopte op
leving wel uitblijven.
De welvaart van Alkmaar.
Voor Alkmaar, dat zoozeer van de wel
vaart in zyn omgeving afhankelijk is, welke
omgeving een vrijen afzet van de producten
zoo zeer behoeft, kan het verblijdend ge
noemd worden, dat men, blykens de omzet
cijfers van de Noordhollandsche veilingen,
door het dieptepunt heen is. Ook de klanken,
die de buitenlandsche staatslieden laten
hooren, om van den weg naar de autarkie
terug te komen, kunnen als een verblydend
teeken worden aangemerkt, al valt hiervan
in de practyk nog bitter weinig te bemer
ken. Verblydend is ook, dat in de positie
van de veeteelt en de zuivelbereiders een
lichte verbetering valt waar te nemen, al
kan zoowel de landbouw als de tuinbouw den
regeeringssteun nog niet missen.
Verheugend is eveneens, dat de zuivel-
producenten blyk hebben gegeven, door
hun aanvoeren, het behoud van de Alk
maarsche kaasmarkt op prijs te stellen, al
is het teleurstellend, dat de regeering aan
Alkmaar den steun weigert, dien het voor
het behoud van de markt behoeft. Voor ons
staat het vast, dat het behoud van de kaas
markt, als attractie voor het internationale
toerisme, ook een landsbelang is.
Het is de groote verdienste van den heer
G. Nobel, den afgetreden secretaris van den
Bond van op Coöperatieven Grondslag
werkende Zuivelfabrieken, dat hij ook
steeds de producenten erop heeft gewezen,
dat het bèhoud van de markt een produ-
centenbelang is.
In de najaarsvergadering van den bond
heeft hy de producenten met nadruk ge
wezen op de gevaren, die het Noordhol
landsche product bedreigen, door voor de
productie van de kaas ook de daarvoor niet
geschikte melk door pasteuriseeren te ge
bruiken. Het gevolg daarvan toch is, dat het
Noordhollandsche kwaliteitsproduct steeds
meer geiijk wordt aan het Friesche, met
het noodwendig gevolg, dat de goede naam
van het product verloren gaat. Ook op de
organisatiefouten heeft deze deskundige,
die zijn gansche leven onbaatzuchtig den
landbouw in dit gewest heeft gediend, met
nadruk gewezen en het is te hopen, dat
aan zyn waarschuwende stem gehoor wordt
gegeven.
Van den Raad.
Wanneer wij een greep doen uit hetgeen
de Alkmaarsche raad in het afgeloopen
jaar heeft beroerd, dan stippen wij aan, dat
het waarlijk geen wonder is, dat bij een uit
gave van een half millioen voor werkloo-
zensteun en 340000 voor armenzorg, de
gemeente de grens van noodlijdendheid is
genaderd.
Als het belangrijkste besluit, met het oog
op de gemeente-financiën, kan dat van 3
Maart worden aangemerkt, waarbij be
sloten werd, de Provincie een proces aan
te doen, om door den rechter te laten uit
spreken, of het Provinciaal Electriciteits-
bedryf de gemeente ook als gegadigde voor
den stroom zal hebben te erkennen. Voor
tal van gemeenten in de provincie is de uit
slag van dit proces van groote beteekenis,
omdat daardoor zal komen vast te staan of
de gemeentelijke electriciteitsbedrijven in
de provincie al of niet zelfstandig kunnen
blijven voortbestaan. Het is dan ook vol
komen begrijpelijk, dat de Vereeniging van
Stroomdistribuanten zich voor het voeren
van dit proces achter Alkmaar heeft ge
plaatst. Wie kennis genomen heeft van de
kwestie, zal moeten beamen, dat wel een
zeer gewrongen redeneering gevolgd moet
worden, om het standpunt in te nemen, dat
een gemeente niet als gegadigde kan wor
den aangemerkt.
Het besluit van Alkmaar's raad om voor-
loopig niet tot demping of overkluizing
van het gedeelte Verdronkenoord tusschen
de beide Steenenbruggen over te gaan, dient
in dit overzicht eveneens te worden aan
gestipt. Telkenmale, wanneer dit vraagstuk
in den raad ter sprake komt,, krijgen wij
het geval, dat zelfs de voorstanders van dit
plan, dat toch eenmaal zal moeten worden
uitgevoerd, zich nog te veel laten be-
invloeden door hen, die spreken over de
schending van het oude stedenschoon, maar
het, begrip missen, dat er ook nieuwe
schoonheden kunnen worden geschapen en
dat de levende bevolking van thans, wil ze
zich handhaven, rekening moet houden met
de eischen, die de tijd stelt, waarin wij
leven. Het feit, dat de raad zoo weinig leden
telt uit het bedrijfsleven, zal hieraan wel
niet vreemd zijn.
Het raadsbesluit om 20 H.A. voor den
bouw van een kazerne ten behoeve van de
Luchtdoelartillerie beschikbaar te stellen,
dat van de gemeente een offer van f 200000
vorderde, kan zeker als een gewichtig be
sluit worden beschouwd.. Ongetwijfeld is dit
besluit ook sterk beïnvloed door het in
breeder kringen veldwinnende bewustzijn,
dat het behoud van onze nationale zelf
standigheid offers voor onze Defensie nood
zakelijk maakt. De offers voor de weermacht
dienen door de volksvertegenwoordiging te
worden vastgesteld en het kan niet ontkend
worden, dat Defensie, door voor de vesti
ging van regimenten aan verschillende ge
meenten offers te vragen, poogt, uit de
openbare kas de beschikking te verkrijgen
over ruimer middelen dan waarover ze
krachtens de beslissingen van de volksver
tegenwoordiging de beschikking heeft. Ver
moedelijk heeft deze overweging er wel toe
geleid, dat Ged. Staten hun goedkeuring
aan dit raadsbesluit hebben onthouden.
Waar de minister verklaard heeft, dat alleen
redenen van 's lands belang de keuze van
de plaats bepalen en dat hij alleen gaarne
geschenken aanvaardt van plaatsen, waar
's lands belang het stichten van een kazerne
vordert, daar mag verwacht worden, dat
Alkmaar, ondanks de niet-goedkeuring van
dit raadsbesluit toch zijn kazerne krijgt.
Gezien de groote winsten uit het Radio
distributiebedrijf valt het te betreuren, dat
den Haag het besluit van den raad, om het
tarief met 50 cent per maand te verlagen,
niet goedkeurde en slechts een verlaging
met 25 cent toestond. Gezien het feit, dat
Alkmaar voor het sluitend maken van zijn
begrooting steeds hoogere bedragen van het
Rijk noodig heeft, valt het echter te begrij
pen, dat men er in den Haag angstvallig
voor waakt, dat Alkmaar de middelen waar
over het beschikt, vermindert, maar juist
daarom diende men zich er daar ook
tegen te verzetten, dat de provincie aan
Alkmaar het electriciteitsbedryf ontneemt.
Belangrijk was ook het besluit van den
raad tot overname van het gasbedrijf te
Warmenhuizen. Voor den raad van War-
menhuizen was het niet prettig, dat hij
daartoe door 's lands regeering werd ge
dwongen, doch voor de gasafnemers in die
gemeente, evenals voor die in de gemeenten
Harencarspel en Schoorl, was dit zegenrijk,
aangezien zij daardoor bevrijd werden van
de niet onbelangrijke betaling van meter-
huur en bovendien het gas tegen een goed
kooperen prijs kregen. Voor Alkmaar was
dit voordeelig omdat de fabriek de meerdere
M3. gas zooveel goedkooper produceert, zoo
dat door deze concentratie het economische
belang van beide partijen werd bevorderd.
De meerdere gasafname in deze buiten
gemeenten bewijst, dat de bevolking daar
met deze overname ten zeerste is ingeno
men.
Het besluit tot den bouw van een nieuw
Gymnasium kan eveneens als een goed be
sluit worden aangemerkt. Te lang reeds is
deze inrichting ven Hooger Onderwijs, die
er zoo zeer toe bijdraagt dat Alkmaar op
onderwijsgebied centrumstad is, onvoldoen
de gehuisvest. Naar onze overtuiging zal te
spoedig blijkeh, dat het fout is geweest
daarvoor zoo'n belangrijk deel van den
Bergerhout ten offer te brengen.
Wij herinneren ons nog hoe vele raads
leden destijds den heer Geels uitlachten
toen hij het voorstel deed een deel van den
Bergerhout te verkoopen, om Alkmaar er
financiëel bovenop te helpen en het is wel
de ironie van het lot, dat vele van deze
leden thans hun stem gaven voor het be
schikbaar stellen van den Bergerhout voor
den bouw van het Gymnasium. In dit licht
bezien is het wel ietwat belachelijk, dat
dezelfde leden zich heftig verzetten tegen
den verkoop van een 80 M2. van den Hout
voor den bouw van huize „Voorhout" aan
den Kennemerstraatweg, waar men straks
een belangrijke verbetering zal kunnen
aanschouwen en waardoor men tevens be
reikte, dat één van de belangrijkste Alk
maarsche gebouwen van de achitectuur uit
de laatste halve eeuw behouden bleef.
Over de behandeling van de begrooting,
die 16 December voor den gewonen dienst
in ontvangst en uitgaaf werd vastgesteld op
het respectable bedrag van 3620115.
kunnen wij, na de gedegen en uitvoerige
raadsoverzichten, die daarna in dit blad
verschenen, gevoegelijk zwijgen.
En van zijn leden.
In zijn zitting van 16 Januari heeft de
raad op hartelijke wijze zijn vreugde te
kennen gegeven over het feit, dat burge
meester van Kinschot, die van einde De
cember in het ziekenhuis voor een blinde
darm-operatie had vertoefd, weer in zyn
midden verkeerde Wij zijn overtuigd, dat
de raad toen ook de gevoelens van de be-
Ds. W. D. M. Baar, de vurige en Ijverige
vrijzinnige prediker kwam 23 Juni te over
lijden. Deze man heeft het waarlijk niet ge
makkelijk gehad. Zijn leven was een vech
ten tegen de lauwheid, die er onder de
vrijzinnig-godsdienstigen heerschte, doch hij
heeft waarlijk niet tevergeefs geleefd. Dit
kwam nog ondubbelzinnig tot uiting in de
jaarvergadering van Vrijzinnig-godsdiensti
gen in Noordholland, waarin verschillende
sprekers getuigden, dat het door hem ter
hand genomene vaak in het belang van de
gewetensvrijheid moest worden voortgezet.
Ds. Baar was een van de velen, die hun
krachten hebben gesloopt voor de door hen
voorgestane idealen.
In Augustus verloor Alkmaar in mej.
Oort, een in Alkmaar geboren burgeres, die
een christinne was van de daad. Haar vader
was een bekend Alkmaarsch predikant van
hooge waardigheid en na zijn verscheiden
heeft zij met een diepe geloofsovertuiging,
in stilte, daartoe in staat gesteld door de
ruime middelen, waarover zij beschikte,
krachtig zyn werk van naastenliefde voort
gezet. Aan de Diaconie en de Ned. herv.
gemeente legateerde zij ieder 5000. Het is
zeker van de Diaconie een goede gedachte
geweest, om haar huis aan de Oudegracht
aan te koopen om dit als tehuis in te
richten. De huisvesting van de oude men-
schen in het oude huis van Sonoy is zeker
niet meer van onzen tijd.
In den heer Jb. Pels verloor Alkmaar een
mede-burger, die vele jaren voorzitter was
van de Burger IJsclub, die, in een tyd, toen
de overheid de verzorging van behoeftigen
nagenoeg geheel aan de particuliere liefda
digheid overliet, op haar wijze trachtte den
nood te lenigen en dit werk ook nog in
onzen tijd voortzet.
De heer W. Weber die 8 December kwam
te overlijden, was als grondlegger van het
Bioscoopbedrijf in Alkmaar ontegenzegge
lijk een persoonlijkheid.
De heer Weber was niet gemakkelijk, had
geen soepel karakter, doch een sterk ont
wikkeld rechtsgevoel en juist daarom ge
noot hij in breeden kring waardeering.
21 Mei gewerd de president van de Alk
maarsche rechtbank, mr. J. G. Holsteijn de
hooge onderscheiding, dat hij benoemd werd
tot advocaat-generaal by den Hoogen Raad.
Zij, die hem kenden, verheugden zich daar
over, want in de jaren, waarin hij als pre
sident bij de Alkmaarsche rechtbank werk
zaam is geweest, heeft hij zich doen kennen
als een hoogstaand rechter.
Het stemde Alkmaar tot vreugde, dat hij
als president 16 Juni werd opgevolgd door
mr. A. M. Ledeboer, sinds vele jaren rechter
by deze rechtbank, een man van humane
beginselen en van groote verdienste voor
Alkmaar, door zyn leiding van de actie voor
het stichten van het Centrale Ziekenhuis,
dat een zegenrijke instelling voor den ge-
heelen streek genoemd kan worden.
Na een 35-jarige dienstvervulling nam 29
Dec. de heer H. J. Haasbroek afscheid als
deurwaarder by de Rechtbank.
