Een spotternij van Klaas en Trijn.
't Was of je stond te bonken, te schudden of te
menschenplicht
HET OUDE JHMWORDTjjlTGELUD!
Klaas zit rustig in de huiskamer.
Plotseling hoort hij een oorverdoovend
lawaai, springt verschrikt op en kijkt
even angstig in de richting van het geluid.
Ineens vliegt de deur open en stormt Trijn
binnen, een flinke boerenvrouw in West-
Friesch costuum. Zij is een en al beweging
en telkens als Klaas iets wil zeggen, legt
zij hem met een haastig gebaar het zwij
gen weer op. Eindelijk begint Trijn te
kalmeeren en geleidelijk wordt ze weer
normaal. Klaas, verwonderd, waagt het
dan, haar aan te spreken.
Klaas (aarzelend)
Mijn beste meid, wat scheelt je?
Wel, wat een consternatie!
Is er iets ergs gebeurd?
Ben j' ergens uit de gratie?
T r y n (lachend, opstaand)
Ik? Nee mijn vent! ik niet! Maar wel de autobus,
't Is nu voor goed gedaan! Het spel is uit en dus...
Klaas
Dus moeten we per trein naar 't schoone
Amsterdam.
T r ij n (even nijdig)
Net of je met de bus er niet goedkooper kwam!
Want kijk eens, net-zoo-juist, nog geen minuut
geleden
Kwam ik per laatste bus uit Amsterdam gereden,
't Was wel een rammelkast, maar 't ging! het
ding liep best.
Aan 't stooten en zoo meer, daar wen je aan
op 'tlest.
Ik dacht: 't is veertig cent. Twee kwartjes kan
'k verdienen
En of ze in den Haag ook al wat geks uitkienen,
Goedkoop, dat is goedkoop; dat past mij in
deez' tijd
Maar nou (ze zucht) nou is het uit
de bus, die zijn we kwijt
Klaas (verwonderd)
'k Begrijp alleen nog niet dat raar gedoe
zoo-even;
beven!
Trij n
Dat was het tempo man! Het tempo van de bus:
Ik stond den heelen tijd; de handen aan de lus
En toen ik arriveerde, toen was mijn stijl
verdwenen
Ik strompelde vooruit, ik had....
Klaas (invallend)
Ja, bus-vrouw-beenen!
Je was een auto, Trijn, een stoomfiets, weet ik
veel
Je remmen werkten niet! Enfin, jij hebt je deel;
Jij ging nu met de busik ga wel met het
spoor
Da's veilig en goedkoop en rustig naar ik hoor
Komaan, vertel eens op, wat dee je toch
vandaag?
Trijn (vertellend)
Ik trok naar Amsterdam en verder naar
den Haag
'k Kwam in een cinéac, zag oude reportages.
'kZag veel versierde straten, tribunes en
stellages,
'k Zag veel geschiedenis van 't afgeloopen jaar
Daar was, om te beginnen, een vorsten-
ooievaar
Klaas
Jawel, ik weet het al, na weken, weken wachten
Kwam eind'lijk uit Soestdijk het nieuws, dat
wij verwachtten:
Er was een kind geboren, een klein lief
koningskind
*t Versterkte weer den band, die ons aan Nassau
bindt!
Try'n
En later zag ik 't kind-een foto
'kgaf een riks,
Had ik zoo'n kleine meid, zoo'nlieve
Béatrix!
Klaas
Het volk was enthousiast! Heel Neêrland vierde
feest
'tWas echt Oranje-jool! (zucht) 't Is drommels
mooi geweest
Maar zeg, wat zag je méér? Ik ben nieuwsgierig
meid!
Trijn
Stil, laat me even denkenik ben mijn
leidraad kwijt...
O ja, ik weet het al: 'k zag nóg een groot festijn
Klaas
Dat moet het jubilé der Koninginne zijn!
Trijn
Zoo is het beste man! (declameerend)
Zij diende veertig jaren
Haar land en volk getrouw! Zij wenscht trouw
te bewaren
Haar prachtige devies, 't aloud „Je Maintiendrai"
Zij hééft 't devies bewaard: dus luide onze beê:
Nog vele, vele jaren Haar op den troon te zien!
Samen
Lang leev' ons Vorstenhuis! Lang leve
Willemien!
Trijn
Ik zag nog heel wat meer: de K. L. M. bleef
groeien
Maar jammer moest men op het onderwijs
besnoeieni
Klaas
Dat is de crisis vrouwdie blijft maar actueel
En alle crisiswetten, die helpen ons niet veel.
De wereld, zij is ziekondanks verlichte tijden
Heerscht afgunst, haat en nijdgaat men
elkaar bestrijden
Wat bracht het oude jaar? Heel Oostenrijk
verdween
En Tsjecho-Slowakij bleef in zijn strijd alleen
Het jaar was slechtwas zwartzwart
door den rassenhaat
O, als ééns voor den Jood 'tuur der bevrijding
slaat,
Dan zalMaar neen, ik zwijgik schaam
me mensch te zijn
Zijn wij beschaafd? ontwikkeld?Ik schaam
me diep, Katrijn
T r y n
Kom Klaas! de kop omhoog, 't Is waar wat
jij hier zegt,
Maar hier in Nederland komt alles nog wel
„regt"
Hier uiten wij ons vrij, hier is nog altijd vreê!
Klaas
Al mist ook onze raad zijn lekker kopje thee!
Trijn
Dat komt van hoogerhand; ook Alkmaar moest
beperken
Dat kun je trouwens ook aan and're dingen
merken:
't Plantsoen wordt slecht verzorgd, de scholen
tè bezet
't Nadeelig saldobrrop centen niet gelet.
Wij bouwen tóch een school, een gym! Publieke
werken
Ontwierp een eigen plan. En Alkmaar zal
bemerken
Dat deze dienst perfect is.
Klaas
Ho ho! niet al te gauw
Denk eens aan de misère bij onzen bruggenbouw
Toen blunderde P. W.! En Sijmcn moet betalen;
Men kan den strop toch niet op Margadant
verhalen?
Trijn
Maar daarom niet getreurd. Wij zijn er aan
gewend,
Dat het hier raar kan gaan. 't Is iedereen bekend,
Dat onze raad eens zei: Laat Bonsema
verdwijnen,
Maar Bonsema, hij bleef als lichtend raadslid
schijnen
En 't vreemde van 't geval: de raad zegt nu:
accoord
Klaas
Principes gooit men altijd heel spoedig over
boord!
Maar toch, diezelfde man, partijloos, 'tis dan
waar,
Hij kent zijn werk perfect! Hij speelt het voor
elkaar
Om 'tAlkmaarsch steenkool-gas Noordholland
in te sturen
Al krijgt hij door de nepkraan nog heel wat te
verduren
Tr n
Daar zeg je iets: die kraan, wat was dat toch?
Klaas
O ho!
Dat is de donk're zaak van 't nieuw, modern
bureau
Daar stookt men 't warm met gas! Da's lang
niet economisch
't Is vijftien keer zoo duur dan als de warmte
stoom is
En bovendien ('t is waar) neemt men vijf keer
in 't jaar
Beneden in den kelder een soort ontploffing
waar
Tr ij n
O ik begrijp het al: d'agenten moeten leeren
Om onder druk van 't gas elkander te kalmeeren!
Dat gas ik ril er van 't heeft anders maar
een luchie
Klaas (terzijde)
Zij krijgt er kloppings van en rillings langs
haar ruggie!
Ze denkt natuurlijk weer aan de Septemberdagen
T r ij n (angstig)
O hou toch op! Zwijg stil!
Klaas (doorgaand)
Toen ik me af ging vragen
Of Alkmaar wel gereed was voor d' aanval uit
de lucht
Helaas we hadden niets!Ons restte slechts
de vlucht,
Wanneer de vliegmachien haar bommen neer
zou mikken.
'tWas weer eens klungelwerk: veel praten,
wegen, wikken
Maar daden? Weg er mee!
Trijn
Maar Alkmaar had een plan!!
'tWas goedgekeurd en al!
Klaas
Maaropgeborgen dan!
Na de kritieke dagen, toen 't eigenlijk te laat was
Toen werd er geprobeerd, waartoe men wel in
staat was;
't Is nóg niet voor elkaar, wat ik slechts als een
„daad" zie:
500 pop per jaar: een aardige tractatie.
Trijn
Zeg Klaas, ga zoo niet door. Stop met de
politiek,
Die sport maakt jong en oud en alle menschen
ziek!
Denk aan gezonde sport. Alcmaria wil ik noemen
Dat veertig jaar bestond en zich nu kan
beroemen
Op één voornaam record: nooit moest ze
degradeeren
Klaas
Maar dertig jaren lang kon z' ook niet
promoveeren!
Enfin, het feest was goed. Eén wensch komt
hier van pas:
Zij promoveere thqps gauw naar de eerste klas.
Trijn
En dan de jonge Boys: excelsior! steeds hooger
(Nu nog een overdekte, dan zitten wij wat
droger!)
Klaas
De vlucht der sport is groot; 't is korfbal,
voetbal, hockey
(Dat laatste speel je met een bal en met een
stokkie)
En dan is er nog zwemmen!
Try'n
Vergeet het turnen niet!
En onze H. L. O.
Klaas
En als j' een fietser ziet,
Gebogen over 't stuur, dan zie j' een renner gaan
Die 's Woensdagsavonds spurt op onze
wielerbaan!
Trijn
Genoeg van onze sport. Eén wensch nog wil
ik doen:
Jan Derksen 't volgend jaar de wereldkampioen!
Intusschen zou de stad iets nuttigs kunnen doen:
Ik denk hier onder meer aanAlkmaar
garnizoen!
Daar zit geen schot meer in
Klaas
.'„Dank" zij het stadsbeleid
Dat niet bepaald beroemd is om zijn
voortvarendheid
Neen, dan de Post-muziek! Die is actief! Paraat
Dat kwieke, frissche korps verscheen voor
't eerst op straat
Op koninginne-dag. 't Succes was ongekend!
Bravo gij P. T. T.-ers met muzikaal talent!
Trijn
Van P. T. T. naartja! dat moet je nu eens
raden:
Denk aan voortvarendheid, denk ook vooral
aan daden!
Klaas
Ha! ha! ik weet het al: de brandweer wil je
noemen
Die zich ook op de gunst van ieder mag
beroemen.
Trijn
Precies geraden, man! Ook haar ons compliment!
Zij was ook dit jaar weer geweldig snel present.
Al lag de boel in puin van 't vroegere van Gijzen,
De brandweer deed haar plicht. Zij kon opnieuw
bewijzen.
Dat elke groote brand succesvol wordt bestreden,
Dank zij d' activiteit, waarmee wordt uitgereden!
Even is het stil. Trijn zit te denken.
Klaas
Is er nog meer gebeurd? Denk maar op je
gemak;
Zag je misschien nóg iets daar in de cinéac?
Trij n
O ja, nog heel veel meer! Iets prettigs! Moet
je hooien:
De burgemeester heeftzijn blindedarm
verloren!
'tWas in 'tbegin van 'tjaar, 'kherinner het me
weer
Toen lag de burgervaêr in 't ziekenhuis terneer...
Gelukkig ging het goed; 't ging vlot na
't opereeren
En weldra kon van Kinschot den raad weer
dirigeeren
Try'n
Nu heb ik nog een wensch: o burgemeester
hoort:
Denkt nog eens aan d' ellende van het
Verdronkenoord
Gaat gij nu onzen raad eens overtuigend zeggen,
Dat hij dat mal gedoe eens eind'lijk droog gaat
leggen!
Klaas
De welvaartspolitiek eischt: steenen bruggen
plat;
Eén ruim parkeerterrein in 't hartje van de stad.
Trijn
Och Klaas, wees maar gerust; dé daden van
flen raad
Zijn ondoorgrondelijk, wanneer 'torn daden
gaat!
Neem dan de burgers zelf! Die toonen zich
actief!
Die doèn wat, als het moet, dank zij 't initiatief
Van enkele personen. Daar heb je de roman
Hoe kindervoeding eens aan een cadeautje
kwam:
Een kleine jongen had geen eten was er
thuis
Zijn portie eten stiekum geborgen onder
't buis
Hij wilde vader, moeder en zusjes eens tracteeren
De stamppot in de bus, verstopt onder de
kleeren
Helaas 't geheim kwam uit. De poging wps
mislukt,
Maar nauw'lijks stond 't verhaal in kranten
afgedrukt
('tWas wel verbazend oud, die Telegraaf-
primeur,
Maar dat doet niets er toe; dat's Telegraaf-
gezeur)
Ofhandelaars in graan, die gingen
collecteeren
Voor het beproefd gezin.
Klaas (enthousiast)
Bravo, gij graan-meneeren
Mijn hulde voor uw daad, oprecht gemeend,
tt- spontaan!
Hier geen gedebatteer: op daden kwam het aan!
T r ij n (ernstig)
Nu volgt er een rubriek voor een deemoedig
oor:
k Moet nu herinneren aan wat de stad verloor;
De raad van onze stad verloor in 't oude jaar
Twee trouwe stadgenootenEerst was het
i„.„ Vogelaar,
Die na een smart lijk lijden te jong nog overleed.
Hier past een stille hulde voor alles wat hij
deed
Klaas
En dan verloor de stad een van haar groote
mannen!
Dirk Govers, echte boer, steeds vol van
landbouwplannen.
Hij streed tot 'temde toe voor 't welzijn van
de stad
Die in deez' grooten burger een werkzaam
raadslid had.
Tryn
Dan zag ik dezen herfst een daad van
Daar ergens in den Hout werd iets heel moois
verricht:
Juist tegenover 'thuis, waar hij zoo lang mocht
wonen
Verrees een monument voor een van Alkmaar's
zonen;
Eenvoudig als hij was, is ook het beeld gebleven
Van hem, die dag en nacht zich altijd heeft
gegeven
Om anderen te redden.
Klaas
Een elk, die by hem kwam
Die werd door hem geholpen, door den chirurg
van Dam
Zijn naam blyv' steeds in eereonz*
dankbaarheid is groot
Hij, redder van veel levens, moest zwichten
voor den Dood...
Try'n
De stad beleefde verder een rel, een soort
sensatie:
De V. V. V.-er Bosman kwam plots'ling uit de
gratie!
Hij werd by' een verkiezing zeer onverwacht
gewipt
Hij, die voor 't V. V. V.-werk bijzonder was
geknipt
Klaas
Gelukkig mag ik zeggen kwam er een
lijmcommisste
Zij lymde met succes, vervulde dus haar missie:
Zij overtuigde allen, die het maar wilden hooren
Dat V. V. V. en Bosman steeds bij elkaar
behooren.
Het resultaat was best: al 't leed is weer
vergeten
Slechts één persoon denkt nog: had ik dat rpaay
geweten,
Maar ziet, hij groef de kuil, bestemd dan voor
een ander
Maar viel er zelve in, en niet zijn tegenstander!
Trijn
En alle V. V. V.-ers, die kregen dit te leeren:
Gekonkel en geknoei en stiekum confereeren
Dat's falikant verkeerd, dat is zoo
onwaarachtig
O, blijve deze les bij iedereen indachtig!
Klaas
Wij zijn er haast, Katry'n. Ik ben al uitgepraat
Tr ij n
Maar ik nog niet, meneer.
Klaas (terzijde)
Zij praat tot 's avonds laat
Dat's vrouwen-eigenschap! Haar tong raakt
nooit van streek!
Tr ij n
Ik fiets nog even door; ik ga naar Oterleek
In dat Noordhollandsch dorp, daar brak de
vreugde los
Het kreeg een burgervaêr, het kreeg zijn
Jacob Posch,
Wel zelden werd een man zóó eensgezind begroet
Wel zelden was de keus zoo welkom en zoo
goed!
Klaas
Dat ben ik met je eens: Posch wierp zich in
den strijd
En toonde al heel gauw een groot'
voortvarendheid
't Was tempo, snelheid, vaart't Was de
moderne geest
Ziedaar het werk van Posch, geschoeid op
nieuwen leest!
T r y n
Nu ben ik ook aan 'teind. Wel is er méér
geschied,
Maar dat vermeldt de krant. Dus ik vertel het
niet!
Klaas
Wij deden slechts een greep. Dit onvoltooide stuk
Besluiten wij heel kort met een „Nieuwjaars-
geluk",
Samen
Wij wenschen onze stad een heel gelukkig jaar,
Een jaar van heilzaam werken voor raad en
burgervaêr!
Wij wenschen onze stad een tunnel onder 't spoor
Een nieuwe Friesche brug komt ook op 't lijstje
voor!
'tWord' een gelukkig jaar voor onzen
middenstand
(Een advertentie brengt u nader tot den klant!)
Wij wenschen stad en land (ze hooren bij elkaar)
Veel voorspoed en geluk straks in het nieuwe jaar!
Wij wenschen onze dorpen daar aan den
duinenrand
Een druk bezoek van gasten, opzonrijk
blinkend strand
Wij wenschen onze lezers een zegenrijk
nieuwjaar
Klaas
Kom, klinken wy Katrien!
Trij n
Dat's goed, want wij zijn klaar!