ZIJ, DIE HEENGINGEN.
Vereenigingen.
's Hertogenbosch, waar aan goederen alleen
al voor 300.000 gulden verbrandde.
Voorts zijn daar de vliegongelukken, die
ook dit jaar ons land weer niet zyn be
spaard: 8 Juli stortte te Schellingwoude
een marine-vliegtuig neer, waarbij één
doode en één zwaargewonde te betreuren
was; 2 Augustus verongelukte een militair
vliegtuig tusschen Rijswijk en Delft, waar
bij eveneens een vlieger den dood vond; op
Maandagavond 14 November volgde de
ramp van de „Ijsvogel", waarbij op één na
de geheele bemanning om het leven kwam
(Duimelaar v. Huut, v. Gemeren en Sur
ber), twee passagiers den dood vonden en
de 13 overigen allen min of meer ernstige
verwondingen opliepen en op 10 December
stortte het Lockheed-vliegtuig „Ekster" neer
op korten afstand van Schiphol, waarbij de
vier leden van de bemanning Van der
Sijde, Schrey, Jaedike en Bekking het le
ven lieten.
Tenslotte noemen we nog een paar be
langrijke financieele escapades als die van
de beruchte zwendelbank van Wiegerinck
en Muschter, waarbij even 1% millioen
gulden verduisterd is en die van
den directeur van een ongecontroleerde
Boerenleenbank te Roswinkel, die het vol
gens de laatste ramingen „slechts" tot
350.000 gulden bracht.
We zullen thans een noging wagen eenige
orde te scheppen in e tallooze gebeurtenis
sen, die direct of indirect te maken hebben
met politiek, regeeringsbeleid of onderwer
pen, die hiermee annex zijn.
Bij de bespreking der kabinetspolitiek in
het algemeen in het afgeloopen jaar, kan
allereerst worden geconstateerd, dat van
een principieele wijziging in de koers, die
de regeering volgt geen sprake is. Deze is
nog steeds zooals ze van het begin af
genoemd is „positief-christelijk", waar
onder verstaan moet worden, dat de drie
regeeringspartijen: r. k., a. r. en c. h. cle-
ricaal zijn en hetgeen allerminst betee
kent, dat de christelijke beginselen het
monopolie der regeeringspartijen zijn. In
tegendeel: van verschillende zijden is de
regeering het verwijt gemaakt, dat van
werkelijk positief christelijke daden nog
niet veel bemerkt kan worden. De regee
ring van-de-smalle-basis werd en wordt
dikwijls voorgehouden, dat een veel en
veel krachtiger werkloosheidsbestrijding
door het uitvoeren van groote werken
om maar een voorbeeld te geven toch
één van de eerste taken moest zijn van een
christelijke regeering. Een regeering, die
bovendien weet, dat 'kapitaal én werkge
legenheid in oVervloed aanwezig is. Hier
tegenover, tegenover de „welvaartspoli-
tiek", is door de regeering steeds het stand
punt verdedigd, dat het levenspeil „aange
past" moest worden aan de gewijzigde om
standigheden en de exportmogelijkheden.
Zij vergeet echter, zoo is ook dit jaar
weer door de tegenstanders van deze „ver
laging van het levenspeil" betoogd, dat een
verlaging tevens beieekent: een verminde
ring van de koopkracht van het volk, het
geen nieuwe werkloosheid met zich mee
brengt. De tegenstelling tusschen koop-
krachtpolitiek en aanpasserij heeft zich in
het afgeloopen jaar nog verscherpt en ver
diept.
Dat deze tegenstelling parallel loopt met
die tusschen oppositie en regeering is ech
ter niet juist. De katholieken nemen wat
dit betreft een vrij dubbelzinnige houding
aan. Zijn zij n.1. grootendeels in principe
geen voorstanders van aanpassing in de
practijk kan de regeering op hun steun
rekenen. Zelfs bij de vertegenwoordigers
der katholieke vakbeweging blijft het tot
nu toe bij woorden en de wel zéér welwil
lende uitlegging van bepaalde regeerings-
plannen.
De regeering heeft n.1. gedrongen
door de omstandigheden dan toch ein
delijk enkele in verhouding tot de
urgentie van het probleem wél zeer be
scheiden plannen gemaakt. Een plan
ter bestrijding van de jeugdwerkloosheid
en het plan-Westhoff, dat voorziet in het
uitvoeren van cultuurtechnische werken.
Dit laatste beteekent echter voor vakar
beiders en grootere werkloosheidscentra
geen verbetering. Hiervoor zijn de (ver
snelde) bijdragen uit het werkfonds
waaruit tot nü toe maar zeer langzaam
geld werd verstrekt bestemd.
Een principieele verandering in de re-
geeringspolitiek beteekenen deze maatre
gelen geenszins. Dat het blijkbaar nog er
ger kan wordt wel bewezen door het op
zienbarend adres van de „negen mannen",
die nog veel verder willen gaan bij de ver
laging van het levenspeil en de werkelijke
positie van onze staatsfinanciën nog veel
donkerder inzien, dan men in regeerings-
kringen gewoonlijk pleegt te doen. Het
duurde echter niet lang of „de negen" von
den een bestrijder in het adres van de
„veertien", dat de koopkracht-politiek ver
dedigt. Deze laatste politiek zal echter
eerst dan gevoerd kunnen worden, wan
neer voor de katholieken het oogenblik van
de „uiterste noodzaak" is aangebroken.
Velen vragen zich echter af, o* dit oogen
blik ooit zal komen. Dat het begrip
„uiterste noodzaak" zéér rekbaar is, is in
den loop van den tijd wel gebleken.
Zeker echter is, dat er in verschillende
katholieke kringen ontevredenheid heerscht
over de politiek der regeering, waarin het
tweetal ColijnDe Wilde een veel grooter
invloed blijkt te hebben dan de vier ka
tholieke ministers bij elkaar.
Vooral minister Goseling heeft in het af
geloopen jaar veel critiek op zijn beleid
soms uit eigen kring! moeten verduren.
Door de oppositie in het parlement is de
zen bewindsman meermalen verweten, dat
zijn gedragingen als minister van justitie
wél getuigde van knappe juristerij maar
niet van wijs beleid. Verschillende malen
is zelfs de vraag gesteld of onze democra
tische staatsinstellingen wel geheel en al
veilig zijn in zijn handen. Het scherpst
wordt deze niet ongerechtvaardigde twij
fel wel gekarakteriseerd door een uitlating
van mr. Wendelaar, waarin Gose
ling vergeleek met Schusch^igg. Inderdaad;
kenmerkte het „beleid" van minister
Goseling zich eenerzijds door een dikwijls
overijld en al te radicaal ingrijpen (Oss
de beruchte „rondschrijvingen" t. a. v. de
vluchtelingen hier te lande; zijn „wilde'
bussen-politiek) anderzijds was van eeni
ge activiteit soms niets of nauwelijks iets
te bespeuren. We wijzen in dit verband op
het meer dan ergerlijk anti-semietisme,
dat hier te lande door N. S. J. en aanver
wante groepen nog steeds straffeloos
wordt bedreven; op de bewuste, dikwijls
systematische laster over tal van personen
en stelsels in de bladen en blaadjes van de
N. S. B., Zwart Front en dergelijke zich na
tionaal noemende vereenigingen; op de
grove beleedigingen van deze kringen aan
't aders van tal van volksgroepen, welke nog
steeds niet den kop in worden gedrukt; de
dikwijls ontstellende feitenverdraaiing, die
dag aan dag ongestraft het Nederlandsche
volkk kan worden voorgezet! Wanneer
wordt een snel werkend „droit de reponse"
ingevoerd en wanneer zullen eindelijk
drastische repressieve maatregelen worden
genomen tegen al deze dingen?
Tenslotte noemen we nog de weinig
krachtige houding van den minister waar
het zijn plicht is (ook) zijn ngen geloofs
genooten het systematisch verstoren van
vergaderingen of tentoonstellingen van an
ders denkende te beletten.
Over de Ossche kwestie spreken we
thans niet de lezer kent de historie van
de geschorste en overgeplaatste Ossche
marechaussee aan welke ook het ambte
narengerecht en de Raad van Beroep geen
recht verschaft hebben.
De maatregelen tegen politieke en andere
vluchtelingen hier te lande, die hen in een
volkomen rechtelooze positie plaatsten (be
gin Mei en eind Juni), waardoor verschil
lende malen een z.g. „uitleiding" in feite
een uitlevering beteekende het zijn
maatregelen, die velen hebben gevoeld als
zeer weinig in overeenstemming met de
christelijke barmhartigheid. Een barmhar
tigheid, die van een regeering, die t. a. v.
de christelijke beginselen zoo'positief w>l
zijn, toch in de allereerste plaats verwacht
mocht worden.
Is het noodig nog van de „wilde" bussen
te spreken? Waarschijnlijk niet.
Dat bij een proces de staat in het onge
lijk moest worden gesteld, bewijst het
zwakke fundament, waarop de minister
zijn' actie tegen de niet-geconcessioneerde
bussen opbouwde. Een „noodwetje" (in
middels door de Tweede Kamer aangeno
men) bleek noodig.
Er zouden nog verschillende punten te
noemen zijn, waarop het beleid van dezen
minister aangevallen is. Het is echter zóó
voldoende om te bewijzen, dat het in het
afgeloopen jaar aan critiek niet ontbroken
heeft. Men vergete echter nooit, dat minister
Goselings politiek regeeringspolitiek is.
Dat is ook het geval met de onderwijs
politiek van minister Slotemaker de'Bruine.
De daden van dezen minister zijn regee
ring sdaden. En ook de dadenloosheid
is kabinetspolitiek. Vooral die dadenloosheid
op dit gebied is het afgeloopen jaar opval
lend. Voor een deel is hiervan de oorzaak
de toestand van 's lands financiën, die
volgens de regeering geen verbetering van
de leerlingenschaal, afschaffing van het in
stituut tot exploitatie van werklooze onder
wijzers („kweekelingen met acte") en het
bieden van normale werkgelegenheid aan
de vele duizenden onderwijzers zonder
betrekking toestaat. Er zijn blijkbaar vol
gens de regeering belangen van nog „hooger
orde" dan de ontwikkeling van het Neder-
landsche volk. Misschien kan minister van
Dijk hier meer van vertellen? Is de gees
telijke weerbaarheid door goede volks
ontwikkeling dan echter van geen belang?
Ja, en dan is er nog het „spelling-spelle
tje" van den minister. Veel zullen we er niet
van zeggen, 't Komt alles op den duur wel
terecht: door het scheppen van kunstmatige
regels en handhaven van naamvalsbepalin-
gen uit piëteit voor het verleden zal men
de normale ontwikkeling (men kan haar
toejuichen of betreuren) naar een schrijf
taal zonder allerlei antiquiteiten niet tegen
houden. De vriendelijke minister, die de
kool én de geit wil sparen zal door een
niemand bevredigend compromis de
definitieve erkenning van een in de
levende taal reeds lang bestaanden
toestand slechts tijdelijk kunnen remmen.
Wellicht brengt 1939 een oplossing?
Nu we met „onderwijs" bezig zijn, moeten
we nog herinneren aan de wijze, waarop
dit jaar deze. begrooting is aangenomen.
Het schijnt n.1., dat de katholieke fractie in
het parlement met dr. Moller aan het hoofd,
het plan had dezen minister als den zonde
bok de woestijn in te sturen en hem „dood
verklaard" had, omdat met dezen minister
toch niet te praten" was. Een geheim
zinnige uitlating van dr. Moller te Franeker
in den trant van „let maar eens op, wat er
gaat gebeuren" verhoogde de spanning. En
het resultaattotaal niets! „Om belang
rijke redenen" stemde de katholieke fractie
vóór de onderwijsbegrootingDe reden
was, dat haar vóór de stemming duidelijk
was gemaakt, dat de onderwijspolitiek
kabinetspolitiek is. Het plannetje ging
alzoo niet door. Nee, bepaald elegant was
de houding van de katholieken in ons parle
ment niet
Tenslotte vermelden we nog enkele min
of meer losstaande gebeurtenissen. In chro
nologisch volgorde laten we ze hier de revue
passeeren.
Vermeldenswaard is allereerst op 14
Februari een grondwetsherziening al is de
inhoud ervan vrij onbelangrijk. Zij komt in
het kort neer op een wijziging van het in
komen van de Kroon en de schadeloosstel
ling van de leden der Tweede Kamer, het
scheppen van de mogelijkheid ministers te
benoemen, niet belast met de leiding van
een ministerieel departement en van die tot
het instellen van openbare lichamen voor
beroep en bedrijf.
26 Ferbuari was het tien jaar geleden,
dat het eerste telefonisch contact met In-
dië tot stand kwam, 28 Augustus bestond
het Vredespaleis te Den Haag 25 jaar, ter
wijl het cp 2 September 25 jaar geleden
was, dat het Kartinifonds (tot ontwikke
ling van de inheemsche vrouw in Indié)
werd opgericht.
18 Maart zocht een internationaal bekend
figuur vooral in de kringen der Tweede
Internationale zijn toevlucht in ons land:
de 83-jarige Karl Kautsky, bekend Marxis
tisch politicus, econoom en schrijver. Op
17 October overleed hij te Amsterdam in
den leeftijd van 84 jaar. Tot welke dingen
het spreekverbod voor buitenlandei's in
ons land aanleiding kan geven, bleek op 20
October, toen geen enkele van Kautsky's
buitenlandsche vrienden bij zijn crematie
het woord heeft mogen voeren. Interes
sant is het hiernaast te wijzen op een niet
verboden redevoering van den Vlaamschen
activist dr. Borms.
Op het Paaschcongres der S.D.A.P. op 16
en 17 April bleek, dat over de houding
t.a.v. het koninklijk huis geen eenstem
migheid bestaat. Een definitieve beslissing
is dan ook niet genomen, al werd een motie
aangenomen, waarin de al te Oranje-gezin
de uitingen van bepaalde voormannen
werden afgekeurd.
19 April werd de Haagsche journalist
Hansen veroordeeld daar deze geweigerd
had den zegsman te noemen, die bepaalde
mededeelingen uit een besloten raadszitting
had gedaan. De journalist deed tevergeefs
een beroep op het verschooningsrecht, welk
recht ook in hooger beroep niet erkend
werd.
23 Mei werden de gemoederen opge
schrikt door een min of meer geheimzin-
nigen bomaanslag op den Coolsingel te Rot
terdam. Eén persoon naar later bleek
de „Führcr" van de Oekraïensche bewe
ging, Konovalec werd gedood, waar
schijnlijk door de bom van een van zijn
politieke tegenstanders. Kort geleden is
een opvolger van hem benoemd.
6 September overleed de bekende bur
gemeester van Rotterdam, de heer Droog-
leever Fortuyn, een goed, alom geacht ma
gistraat, die veel tot den bloei van zijn
stad heeft bijgedragen. Als zijn opvolger
werd op 15 October benoemd mr. P. J. Oud,
die hiervoor zijn voorzitterschap van den
Vrijzinnig Democratischen bond opgaf. In
zijn plaats werd de heer Joekes gekozen.
19 October vond te Amsterdam een
hoogleeraarsbenoeming plaats, waarbij de
historicus dr. Jan Romein om politieke
redenen gepasseerd werd. Interessant was
de houding van de communisten in den
Amsterdamschen raad, waar door hun toe
doen een liberale hoogleeraar gekozen
werd, omdat dr. Romein min of meer
„Trotzkistische" neigingen vertoond had-
Eind October werd de lijst van vereeni
gingen, waarvan 't lidmaatschap verboden
is, voor ambtenaren opnieuw vastgesteld.
Thans werden verschillende vredesver-
eenigingen het slachtoffer. Een adres tot
de regeering, waarin o. m. gewezen werd
op de uitspraak van dr. Abraham Kuyper,
waarbij deze eerbied voor de consciëntie
ook t. a. v. de landsverdediging
eischt, had zooals van deze regeering
verwacht kon worden geen resultaat
29 October werd door den nieuwen
burgemeester van Rotterdam een voetbal
wedstrijd tusschen het Nederlandsche en
het Duitsche elftal afgelast ter voorko
ming van demonstraties tegen de Duit
schers in verband met de Jodenvervolgin
gen in het Derde Rijk. Het verbreken van
alle sportbetrekkingen met ons land was
het Duitsche „antwoord" daarop.
Het geheele jaar heeft ons land zich
bezig gehouden niet een eventueel te
stichten centraal vliegveld het ideaal
van de regeering én de K. L. M. Finan
cieele bezwaren en de protestkreten van
Amsterdam deden de regeering besluiten
Schiphol tot „centraal vliegveld" te be
stemmen. Dat Rotterdam hiervoor heel
weinig voelde is gemakkelijk te begrijpen
Thans heeft dan ook de Kamer, die de be
zwaren aanvoelde, den wensch uitgespro
ken rekening te houden met beide groote
havensteden van ons land, die beide be
hoefte hebben aan een internationale
luchthaven (motie-v. d. Waerden).
We noemen tenslotte nog de volgende
min of meer belangrijke wetsontwerpen
(voor een deel reeds aanvaard): Het ont
werp tot beperking van het recht van
vereeniging en vergadering (dat zeer ver
gaat en in deze redactie volgens velen
géén garantie geeft tegen misbruik); tegen
belastingontduiking door N. V.'s; tot rege
ling van de weerkorpsen, de voedselvoor
ziening (September!) en de crematie; tot
herziening van de echtscheidingswet; tot
(weder-)invoering van de forensenbelas
ting, en een belasting op de auto's met
Dieselmotoren en tot het blijvend worden
van de wetten, waarbij de regeering m
tijden van oorlog, oorlogsgevaar of andere
buitengewone omstandieheden bizondere
bevoegdheden worden verleend.
We zouden niet graag willen beweren
volledig te zijn geweest. Uit de tallooze
min of meer belangrijke gebeurtenissen
hebben we uit den aard der zaak een
keuze moeten doen. En het is mogelijk,
zelfs waarschijnlijk, dat op bepaalde feiten
méér accent gelegd is, dan ze in het raam
van dezen tijd, waarin véél belangrijke
dingen gebeuren, verdienen. Veel gebeur
tenissen kunnen echter dan pas objectief
naar hun waarde worden geschat wanneer
ze werkelijk geschiedenis zijn geworden.
Zoolang we nog leven midden in deze
periode vol onrust, met ieder zijn eigen
belangstelling en idealen, zijn eigen over
tuiging of eigenbelang is dat niet wel
mogelijk.
Het jaar 1938 is voorbij. Laat 1939 een
eenigszinst hoopvoller toekomstverwach
ting mogelijk maken!
4 Jan. Mr. C. van Lookeren Campagne
te Den Haag, oud-officier van justitie te
Alkmaar.
6 Jan. Dr. A. N. van Praag te Den Haag,
secr. Ned. Bond tegen vivisectie.
9 Jan. K. G. Pander te Wassenaar,
oud-vennoot fa. H. Pander Zn. N. V.
26 Jan. Mgr. prof. dr. J. Schrijnen te
Nijmegen.
9 Febr. Jan Cupido te Terschelling,
aanvankelijk roeier van de reddingboot
aldaar, daarna schipper ervan en later
schipper van de motorreddingboot Bran-
daris.
11 Febr. A. H. Tierie, dirigent, organist
en muziekpaedagoog te Amsterdam.
14 Febr. Prof. Kluyver te Groningen,
oud-hoogleeraar.
15 Febr. B. Wilton te Voorburg, mede
oprichter van de machinefabriek en
scheepswerf Wilton.
18 Febr. P. J. M. Verschure te Amster
dam, oud-lid van Ged. Staten van Noord
holland.
23 Febr. C. H. L. Baartman, dir. Lever's
Zeepmaatschappij te Vlaardingen.
23 Febr. Mr. W. H. M. Werker te Am
sterdam, oud-lid Eerste Kamer en oud-
voorz. vrijz.-dem. bond.
I Mrt. Mr. S. van Lier te Den Haag,
adv.-gen. bij den Hoogen Raad.
7 Mrt. A. P. Staalman te Driebergen,
oud-lid der Tweede Kamer.
II Mrt. D. A. Tholen, oud-notaris, wo
nende te Doorn.
13 Mrt. Luit-gen. b. d. C. J. H. v. d.
Harst, te Den Haag, oud-gouverneur Kon.
Mil. Academie.
16 Mrt. J. K. A. Bannink, wonende te
Den Haag, gep. gen.-maj. Ind, leger,
oud-burgemeester van Zierikzee.
18 Mrt. Jhr. mr. G. C. von Weiier te
Den Haag, oud-voorzitter van den Pen
sioenraad.
24 Mrt. Pater F. Hendrichs te Den
Haag.
28 Mrt. R. J. C. baron van Pallandt te
Laagkeppel, voorzitter Ned. Hockeybond.
29 Mrt. De componist en pianist Hans
de Bock te Haarlem.
31 Mrt. Willem Kloos, letterkundige te
Den Haag.
29 Mrt. Prof. dr. J. M. Jansen, oud-
hoogleeraar plantkunde, te Zeist.
4 April. Dr. H. J. Lovink te Scheve-
ningen, oud-directeur-generaal van den
landbouw, oud-lid Tweede Kamer.
8 April. Willem van Schaik, schilder
te Blaricum.
12 April. Gepens. gen.-majoor P. G.
Weuringh te Den Haag.
15 April. Dr. C. J. Vinckesteyn te Den
Haag, oud-inspecteur der gymnasia.
19 April. P. H. L. Jamin, lid der firma
C. Jamin te Rotterdam.
4 Mei. Dr. J. Kuiper, te Amsterdam,
oud-directeur Wilhelminagasthuis en oud
lector gem. universiteit aldaar.
7 Mei. Dr. H. Zeehuizen te Utrecht,
oud-dirig.-off. v. gez., gep. gen.-majoor
geneesk. dienst landmacht.
15 Mei. B. J. van Trotsenburg, voor
zitter van den Kon. Ned. Schaakbond.
19 Mei. Ph. W. Weber, gep. luit.-gene-
raal te Den Haag.
23 Mei. Prof. Kleyntjes te Amsterdam
2 Juni. Dr. J. K. F. Bunge, dir. der Ned.
Staatsmijnen.
18 Juni. Gep. gen.-majoor G. A. Linckers
te Den Haag.
19 Juni. P. W. Waller te Overveen, voor
zitter Ned. Postmuseum.
22 Juni. K. Brants, oud-hoofd-insp. Lo.
te Haarlem.
3 Juli. Prof. G. J. W. Koolemans Beynen.
bijzonder hoogleeraar voor tropische genees
kunde te Leiden.
6 Juli. Mevr. A. van WijheSmeding,
bekend schrijfster en letterkundige te Vught.
26 Juli. Oud-generaal-majoor der cava
lerie G. Maris te Breda.
4 Aug. A. D. P. van Löben Seis te Arn
hem, oud-lid van Ged. Staten van Gelder
land, oud-lid der Tweede Kamer en oud-
insp. van den arbeid.
Mr. dr. M. Polak te Den Haag, oud-raads
heer in den Hoogen Raad.
4 Aug. Pastoor L. H. Perquin, leider van
den K.R.O., te Rotterdam.
17 Aug. Dr. F. de Haan te Haarlem, oud-
landsarchivaris te Batavia.
Dr. L. Del Baerc te Driehuis, oud-secr.-
generaal der rijksverzekeringsbank.
19 Aug. Dr. M. B. Mendes da Costa te
Amsterdam, klassicus en tooneelkenner.
Ridder van Rappard, Ned. gezant te Ber
lijn, aan de gevolgen van een auto-ongeluk
overleden.
20 Aug. H. P. van der Haar, schilder te
Wassenaar.
26 Aug. Dr. ir. J. Schröder v. d. Kolk te
Oosterbeek, oud-rijkshoofdingenieur voor de
spoorwegen.
1 Sept. J. F. v. d. Broek, dir. dagblad De
Gelderlander te Nijmegen.
2 Sept. Mr. dr. I. A. van Royen te Zwolle,
oud-burgemeester dier stad, oud-lid Eerste
Kamer.
6 Sept. Mr. P. Droogleever Fortuyn, bur
gemeester van Rotterdam.
3 Sept. Ds. B. de Ligt, groot strijder voor
den vrede, op een reis door Frankrijk over
leden.
18 Sept. Mr. J. H. C. Busing, oud-direc
teur der rijkspostspaarbank.
20 Sept. W. P. A. baron van Voorst van
Beest, één der directeuren van Centraal Be
heer, te Florence op vacantiereis overleden.
20 Sept. Ir. A. Heldring, dir. van het Alg.
Handelsblad, te Amsterdam.
24 Sept. P. Wiedijk te Amsterdam, schrij
ver onder het pseudoniem J. Saks.
3 Oct. R. A. ten Bokkel Huinink te Arn
hem, oud-voorzitter van den Ned. Kruide-
niersbond.
2 Oct. M. Goud te Utrecht, oud-lid van
het hoofdbestuur Bond voor Staatspension-
neering.
7 Oct. F. A. Hoeffer te Zeist, gep. generaal-
majoor.
16 Oct. Te Amsterdam in den ouderdom
van 84 jaar overleden de Oostenrijksche
sociaal-democratische econoom en politicus
Karl Kautsky.
22 Oct. C. Brenninkmeijer lid der firma C.
en A., te Mettingen (Duitschland), waar hij
de laatste jaren woonde, overleden.
25 Oct. H. C. Rehbock te Amsterdam, o.a.
penn. Kon. Ned. Aardr. Genootschap en 2de
voorz. Vereen, t. behoud v. natuurmonumen
ten.
oud-insp.
4 Nov. Mr. L. C. Besier, oud-procureur
by den Hoogen Raad.
9 Nov. Dr. Ch. F. Haje, bekend Neerlan
dicus te Zandvoort. lan*
20 Nov. C. v. d. Berg, dir. stenografische
inrichting der Staten-Generaal.
22 Nov. J. P. Haanschoten,
posterijen en telegrafie.
24 Nov. Mr. Joz. v. d. Broeck te Den Haai?
bekende figuur uit de Vlaamsche activist?'
sche beweging.
29 Nov. Prof. mr. D. van Blom, hooB-
leeraar te Leiden.
25 Nov. August Kiehl, bekend acteur te
Amsterdam.
29 Nov. W. Bolken, gep. kol. inf. te Den
Haag.
3 Dec. Paula de Waart, tooneelspeelster
te Den Haag.
5 Dec. De componiste Dina Apeldoorn te
Den Haag.
5 Dec. De Friesche schrijfster
Kloosterman te Leeuwarden.
9 Dec. Prof. dr. A. H. de Hartog Jr. te
Amsterdam.
18 Dec. J. C. Schröder, journalist te Am
sterdam.
SimVe
Op het gebied van het vereenigingsleven
bracht 1938 ook weer veel vermeldens
waardigs. Van de oprichting van een 8-tal
vereenigingen maakten wij melding.
26 Mrt. Opgericht het Historisch Ge
nootschap: De kop van Noord-Holland.
28 Mrt. Te Heiloo opgericht een afdee-
ling van de Nederlandsche Vereeniging
van Facultatieve Lijkverbranding.
7 April. Aan den Langendijk Arbeiders
Zangvereeniging De Stem des Volks opge
richt.
22 April. Vrijwillig Brandweercorps
te St.-Pancras gesticht.
2 Mei. Een dito corps te Broek op Lan
gendijk.
31 Mei. Afdeeling Alkmaar N. Holland
Noord van de Alg. Ned. Reserve-officieren
gesticht.
3 Juni. Stichting van het Geheelont
houders-zangkoor op neutralen grondslag.
12 Juli. Oprichting van een E. H. B. O.-
groep van het Instituut voor Arbeiders
ontwikkeling.
1938 was ook een jaar, waarin tal van
vereenigingen jubileerden.
Een zeldzame herdenking werd 14 Sep
tember gehouden door de Doopsgezinde
Gemeente, die op ple^pige wijze den
300sten sterfdag herdacht van Hans de
Ries, één der voornaamste leiders van de
z.g.n. „Waterlandsche" Doopsgezinden,
waarvan Alkmaar één der belangrijkste
gemeenten vormde.
Op het graf van Hans de Ries, dat zich
in het Zuider transept van de Groote kerk
bevindt, werd een krans gelegd.
12 April herdacht de Brandwaarborg-
Maatschappij te Stompetoren haar 125-ja
rig bestaan.
28 Jan. bestond het Timmermans-Zie
kenfonds alhier 90 jaar.
Een viertal organisaties bestonden in
1938 50 jaar:
7 Febr. was dit het geval met de Geref.
Kerk te N.-Scharwoude;
14 Mei met het College van collectanten
der St. Laurentius Parochie;
15 Sept. met het Leger des Heils te
Alkmaar;
22 Oct. met de Kamer van Koophandel
West-Friesland te Hoorn.
Zeven organisaties vierden in 1938 hun
40-jarig jubileum:
1 Jan. was dit het geval met de Voetbal-
vereeniging Alcmaria Victrix;
19 Jan. met het Ziekenfonds Concordia
Groot-Schermer;
25 Jan. bestond Bergen's Harmonie
40 jaar;
5 Sept. De Tuindersvereeniging „Scher-
merhorn en Omstreken";
20 Sept. het corps scherpschutters te
Egmond aan Zee;
1 October de Tuinbouwvereeniging
Nieuw Leven te Oudkarspel;
5 Oct. de School met den Bijbel te Sint-
Pancras, waarvan al die jaren de heer H.
Duif voorzitter was geweest.
Niet minaer dan 16 vereenigingen be
leefden in 1938 haar zilveren feest.
1 Jan. was dit het geval met het Fan
farecorps „Eensgezindheid" te Egmond
binnen;
11 Jan. met de Tooneelclub „Kunst naar
Kracht" te Oterleek;
15 Jan. met de afd. Alkmaar van de
I. O. G. T.;
5 Febr. met de damesafdeeling van de
Gymnastiekvereeniging „De Halter";
20 Febr. bestond de afd. van de Hanze
te Uitgeest 25 jaar.
Dit was dien dag eveneens het geval
met de vereeniging „Liefdewerk oud pa
pier" alhier;
3 April vierde de afd. Koedijk van de
S. D. A. P. haar 25-jarig bestaan.
7 April bestond de Hoornsche Crediet-
bank voor den Middenstand 25 jaar;
11 Sept. was dit het geval met de afd.
Alkmaar van den Alg. Ned. Bond van
Handels- en Kantoorbedienden;
2 Oct. bestond de Centrale Veilingsver-
eeniging Warmenhuizen en Omstreken,
alsmede de Noordermarktbond te Noord-
scharwoude 25 jaar.
30 October was dit het geval met dc afd.
Alkmaar van den Ned. R. K. Bond van
Handels- en Kantoorbedienden St. Fran-
ciscus van Assisië.
26 Nov. vierde De Stem des Volks alhier
haar zilveren jubileum;
29 Nov. was dit het geval met het
Mariaoord te Limmen;
12 Dec. met de afdeeling Alkmaar van
de vereeniging voor Facultatieve lijkver
branding te Alkmaar.
Van het vereenigingsleven verdient nog
vermelding, dat op 6 Febr. in een verga
dering te Z.-Scharwoude de beide Noord-
hollandsche Zangersbonden besloten tot
het aangaan van een fusie, welke fusie
aan het eind van het jaar nog niet aan de
verwachtingen bleek te hebben beant
woord.
