3DU
ONS INDISCH HOEKJE.
T)amiu&ciek
Woningen, petroleumblikken en vogelroepers.
De zee als jachtrivier van den hengelaar.
r
HLHl
„MIJNHARDTJES
en Griep
vmmm..
m mm.
Een der merkwaardige streken in den uit-
gestrekten Indonesischen archipel vormt het
Noordelijk gedeelte van Celebes, de Minahas-
sa. Het land is zeer vulkanisch en daardoor
vruchtbaar. Men treft er veel bosschen aan;
die o.m. het waardevolle ebbenhout leveren.
Het land met zijn bergen en wouden munt
uit door natuurschoon. Zeer bekend is het
fraaie meer van Tondano, liefelijk gelegen,
omzoomd door bergen. In dit land heeft zien
de laatste CO jaar een verandering bij de be
woners voltrokken .waarvan in Indië geen
tweede voorbeeld bestaat. Dit is te danken
aan de Zending, die er beschaving bracht, de
zeden verzachtte, scholen oprichtte, zieken
huizen stichtte, aandacht wijdde aan am-
bachtsonderwijs, enz. Het gevolg ervan is
dat het ontwikkelingspeil der bevolking sneJ
steeg, waardoor velen naar buiten zwermden
om elders een bestaan te vinden. Talrijk zijn
de Minahassers in het Indische leger, waar
ze om hun goede eigenschappen zeer ge
waardeerd zijn. De keerzijde van de emigra
tie is deze, dat de energiekste jonge mannen
wegtrekken, de minder flinken achterblijven,
en een soort selectie in negatieven zin plaats
vindt.
Typisch zijn de woningen, elk van hetzelf
de type. Ze zijn omgeven door een tuintje
waarin de bloempotten nooit ontbreken. Die
bloempotten zijn gemaakt van petroleum
blikken. Indië zonder petroleumblikken is
ondenkbaar! Van die blikken worden allerlei
huishoudelijke voorwerpen gemaakt: lamp
jes, waterscheppen, bad-emmertjes, trom
meltjes enz. enz. ja helaas ook heele wanden
en daken voor huizen!
Hoe bekend in de Minahassa waren de
j,vogelroepers" indertijd. Ook nu nog zijn
ze er, niettegenstaande de sterke versprei
ding van het Christendom.
Die vogelroepers hadden tot taak om den
wil der vereerde voorouders te weten te
komen. Die voorouders waren mede-eigena
ren van den bodem. Was men nu van plan de
velden te gaan bewerken, dan moesten zij in
dit hoogst belangrijke werk worden gekend.
De menschen gaven er den voorouders ken
nis van en vroegen hun toestemming. Hier
mee werd een deskundige belast. Hij trok
met een paar helpers het bosch in. Met een
zelf gemaakt fluitje bootste hij zeer nauw
keurig het geluid na van de vogels die het
antwoord der voorouders moesten overbren-
en. De vogels kwamen dan aangevlogen en
antwoordden op eiken kreet, die hun werd
toegefloten. Waren er nu zooveel kreten van
dezen en zooveel kreten van een anderen
vogel gehoord, dan was de zaak in orde en
werd de boodschap aan den priester, die lei
ding gaf, overgebracht.
Op bijgaande foto's ziet u een deel van
een groot zendings-hospitaal en de typische
Minahassa-woning met haar tuintje. Jammer
genoeg hokken er in die ééngezinswoningen
vaak meerdere gehuwde paren met hun
kinderen samen. H. F. TILLEMA.
Van spiering en schar tot
zwaardvisch.
Het zou mij werkelijk niet moeilijk val
len, om vandaag mijn hengelsport-bijdrage
weer geheel te wijden aan tonijn of
zwaardvisch, aan haai of rog. Maar omdat
onze territoriale wateren ook volop gele
genheid bieden om de hengelsport in het
zeewater met succes en zonder verdere
kosten dan die van een behoorlijke uitrus
ting te beoefenen, heb ik gemeend onze
nationale scharren en botten heden het
eerst aan de beurt te moeten laten komen.
Nog minder bekend dan de hengelsport
in de binnenwateren, is het visschen met
den hengel langs de Noordzeekust. Daar is
allereerst de spiering, het smakelijke
vischje, dat in riviermondingen en zeeha
vens, zooals die van Rotterdam, Scheve-
ningen en IJmuiden, een aardig object
voor den hengelaar oplevert. In de eigen
lijke Noordzee wordt met den henge;l wei
nig; spiering gevangen; het brakke water
levert de grootste vangsten op, maar be
hoorlijke bakzoodjes uit het zoete water
der Rotterdamsche havens zijn ook geen
zeldzaamheid.
Het verspreidingsgebied van de spiering
in de binnenwateren was trouwens vroe
ger veel grooter en ik behoef de ouderen
onder ons maar even de prachtige baars-
vangsten in de Nieuwkoopsche plassen met
uit dat water afkomstige spiering als aas~
visch in herinnering te brengen, om deze
mededeeling bevestigd te krijgen.
In grooten getale komt aan onze kust
verder de schar voor, die velen slechts m
gedroogden toestand kennen, maar die
ook, toen zij nog op den bodem van de
Noordzee rondscharrelde op zoek naar
voedsel, al zoo heette en dus niet door het
drogen den naam van schar heeft ge
kregen.
Een veel interessanter buit vormt de bot,
niet alleen door haar grootere afmetin
gen, maar ook door haar voortreffelijke
culinaire eigenschappen. Zuiderzee-bot
heeft (had) den naam, maar geef mij
maar of, beter nog, laat mij maar vangen
Noordzee-bot van het zuivere zeezand
ergens in de buurt van Terheide!
Schar en bot vangen met werplijnen of
met zetlynen (beugen) kan mij weinig be
koren. Een werkelijk sportieve methode is
de werpvisscherij vanaf de golfbrekers of
vanaf het strand. Met een tienvoets hengel
en een lichtloopende rol van flinken dia
meter valt het na eenige oefening niet
moeilijk meer om de lijn met vijf haken een
vijftigtal meters ver te werpen, een af
stand, die in de meeste gevallen ruim vol
doende is om de goede vischplekken te be
reiken. Wat heb ik een aangename herin
neringen aan deze visscherij, die mij eens
een vangst van een visch aan ieder der vijf
hakken opleverde, al waren het dan slechts
scharren. Dat ik bij het inrollen van de lijn
niet wist wat voor een gedrocht ik had
vastgeslagen, zal iedere hengelaar begrij
pen ,die aan een paternostertuig wel eens
een doublet heeft gehad.
Dan is verder aan de kust de pieterman
te vangen. De weinige keeren, dat deze
visch met zijn giftige stekels, bij warm
weer dicht onder de kust komt, zijn de
vangsten enorm. Maar het is zoo jammer,
dat de meeste visschers bij zulke gelegen
heden de verleiding tot hamsteren cf hen
gelen voor de pan niet kunnen weerstaan,
want men ziet dan met zeer grof tuig bijna
utisluitend op „aantal" visschen.
De jonge kabeljauw, gul geheete;;, kan
het bij tijden in de wintermaanden ook aar
dig „doen". De havendammen van IJmui
den leveren hiervan dikwijls het bewijs.
Makreelen vangen op de groote dam
men van Hoek van Holland is ook een aar
dige liefhebberij. Maar het mag spijtig voor
het hengelaarsgilde genoemd worden, dat
deze smakelijke visch zich zoo zelden dicht
onder de kust waagt. Koninginnedag ge
niet onder zeehengelaars den roep de beste
dag voor den makreel in Hoek van Holland
te zijn, maar ik ving ze daar nooit op 31
Augustus.
Moeilijk kunt u van mij verlangen, dat ik
u vandaag ook nog een beschrijving geef van
het materiaal en de verschillende aassoorten,
die voor de zeevisscherij in aanmerking ko
men. Er is hier zoo'n groot verschil met het
zoete water, dat ik met de plaatsruimte,
welke mij nog rest, u slechts een beschrij
ving zou kunnen geven, welke vanwege haar
onvolledigheid geen enkele practische waar
de zou hebben.
Laat ik liever u nog wat vertellen van
den tonijn, den grooten neef van den ma
kreel, dien prachtigen gestroomlijnden visch,
en van de andere reuzen der oceanen. Dat
hengelen ooit gevaar voor den hengelaar
zou kunnen opleveren, is een stelling, waar
van men hier de juistheid zonder meer niet
aanneemt. En toch is het waar, want
alleen al de kans om door den oersterken
visch overboord te worden getrokken, is
verre van denkbeeldig. Ook verwondingen
door de vlaslijn zijn aan de orde van den
dag en als 't nu maar bleef bij oppervlak
kige wonden, dan was het nog zoo erg niet,
maar als de vingers van den hengelaar in
de snel afloopende lijn verward raken, dan
is het leed niet te overzien en een vermin
king voor het leven kan het resultaat wezen.
Om deze gevaren tot een minimum te be
perken, wordt de hengel in een steun ge
plaatst, heeft de hengelaar stevige hand
schoenen aan en zit op een draaibaren stoel
zoodat hij gemakkelijk alle wendingen van
den visch kan volgen. Een soort van leeren
harnas, dat met den hengel verbonden is,
stelt hem verder in staat om zijn volle
lichaamskracht tegen den visch in den strijd
te werpen.
Gevechten van 6, 7 en 8 uren behooren
niet tot de zeldzaamheden en dat de
hengelaar na zoo'n strijd soms dagenlang
rust moet nemen om op zijn verhaal te ko
men en opgeloopen verwondingen te laten
genezen, zal den lezer na het bovenstaan
de niet vreemd meer in de ooren klinken.
Gewoonlijk wordt deze sport met snel
varende motorbooten beoefend, die speciaal
voor dit doel door de eigenaars zijn inge
richt en toegerust, maar wie zuks niet
wenscht en geld genoeg heeft! kan
op meerdere plaatsen in de Vereenigde
Staten ook motorbooten huren. Het ge
beurt ook wel, dat de motorboot een volg-
bootje bij zich heeft, waarin de hengelaar
overstapt, als hij een reus heeft vastgesla
gen.
Hoewel hieraan veel meer gevaren ver
bonden zijn, is de kans op verspelen van
den visch op deze wijze minder groot en 't
schijnt voor vele rijke Amerikanen toch
ook een bijzonder genoegen te wezen om
eens zonder verbruik van benzine een
tocht van uren op zee te maken, als is de
route dan ook geen kaarsrechte en de snel
heid zeer gevarieerd. Een zeer groote snoek
is in staat een roeiboet op sleeptouw te ne
men, maar een zwaardvisch kan een flinke
sloep zelfs met een behoorlijke snelheid
voortrekken.
Het laat zich licht denken, dat een visch
van ettelijke honderden ponden zwaar, niet
aan boord van een volgboot kan worden
gebracht en de hengelaar en zijn helpers
zijn na beëindiging van het gevecht dan
verplicht om op hun beurt den zwaard
visch op sleeptouw te nemen, waarvan de
foto in dit artikel u een goed beeld geeft.
Vliegende visschen en tuna's in de kust
wateren van Florida en Mexico... maar ik
moet eindigen.
KARBA.
(Nadruk verboden).
Kjprfai:-.'.'
- -■ v>;-r«vrw!i ■mwiw.mM' m» w,i1 ■.'J1H--WP
,V? j f' 'i - ,X '^-^5
Aan de Dammers!
In onze vorige rubriek gaven wij ter
oplossing probleem 1573.
Stand.
Zw. 7 sch. op: 1," 6. 10, 11, 14, 20, 38 en
dam op 3.
W. 10 sch. op: 19, 21, 23, 26, 27, 29, 30,
31, 44, 48.
Oplossing.
1. 48—42 1. 38 47
2. 19—13 2. 47 49
3. 21—16 3. 49 21
4. 16 7 4. 1 12
5. 26 8 5. 3 19
6. 13 4!
Heel mooi gezien.
In de rubriek van den heer v. Dartelen
in Haarlems Dagblad troffen wij den vol
genden mooien lokzet aan. De bekende
speler A. K. W. Damme speelde met wit.
Zw. 8 sch. op: 5, 7, 8, 9, 12, 13, 20, 27.
W. 8 sch. op: 15, 16, 23, 24, 29, 34, 37, 44.
Wit speelde in dezen stand 2319! Op
't oog een slechte zet, want er is voor
zwart nu gelegenheid tot een geestige
combinatie. Hij speelde dan ook 2732
(wit 37 28), 7—11 (wit 16 18), 13 33
(wit 29 38) 20 49
Maar nu kwam wit, die iets verder had
doorgerekend 19—14!! volgde en de zwar
te dam moet 2 schijven slaan naar 10 en
wit wint door 15 2.
Wie aan de beurt van zetten zijnde
niet spelen kan, heeft verloren en daarom
vond wit het aardig in onderstaande posi
tie te winnen door opsluiting.
W..§m.
TM WfcWMgpf'<m>.
Zw. 2 sch. op: 33 en 45 en dam op 26.
W. 6 sch. op: 30, 34, 40, 42, 43, 44 en
dam op ?7.
Hij speelde de witte dam naar 32, waar
door de dam op 26 moest slaan naar 50;
toen volgde 3429 en de zwarte schijf op
33 moest drie schijven slaan naar 44. Als
slot volgde toen 3249!! en zwart moest
opgeven.
verdrijft U snel en zeker met
Koker 12 stuks SOct. Proef doosje 2 stuks lOct
Ter oplossing voor deze week:
Probleem 1574 van G. L. Gortmans.
ÉH üi H
i'-ü T/'
vim.
Zw. 11 sch. op: 3, 9, 12, 13, 15, 17, 18, 19,
22, 27, 28.
W. 11 sch. op: 25, 29, 30, 33, 34, 35, 37,
39, 40, 41, 46.
In onze volgende rubriek geven wij de
oplossing die men moet trachten te vinden
van het diagram.
MODERNE MACHINES VOOR UW
DRUKWERK! BIJ COSTER.
