DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
.diorede van Negrin.
Oeze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 1 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Maandaa 2 Januari 1939
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
141e Jaargang
Het lapansche monopo-
lisme in China.
Amerikaansche nota aan Tokio.
leden der internationale
brigade vertrokken.
Hevige gevechten.
Engelsch-Duitsche
vlootbesprekingen.
Geen Duitsche invloed op
Skoda-fabrieken.
Fransch aandeel vervallen.
Hongaarsche sympathieën
voor de „Spil".
Uit den Volkenbond?
De verklaring van Wang
Tsjing Wei.
Tsjoengking verontwaardigd.
De algemeene toestand.
Nieuws in 'I kort.
ALKMAARSCHE COURANT.
Te Washington is de tekst gepubli
ceerd van de nota welke de Ameri
kaansche ambassadeur te Tokio, Grew,
Zaterdag heeft overhandigd aan Sa-
wada, den Japanschen viceminister
van buitenlandsche zaken.
I De nota zegt opnieuw, dat het op-
-léggen van beperkingen in China door
Japan, indruischt tegen de 'wettige
(rechten der Ver. Staten.
Zaken als wisselcontrole, gedwongen
muntcirculatie, tariefherziening en mono
polistisch streven, in sommige Chineesche
gebieden, zijn niet slechts onbillijk en on
verantwoord, maar beteekenen tevens een
schending van verscheidene internationale
overeenkomsten, welke vrijwillig zijn aan
gegaan. Het volk en de regeering der Ver.
Staten, zoo vervolgt de nota, kunnen niet
'nstemmen met de vestiging, voor de spe-
iale doeleinden van een derde land, van
en beheer, dat hen berooft van hun sinds
jang bestaande rechten van gelijkheid en
erlijke behandeling, welke zij wettig en
Wlijk, tezamen met andere landen bezit-
en. Fundamenteele beginselen als dat der
gelijkheid van handelsgelegenheid enz.
tunnen niet door een eenzijdige verklaring
rorden te niet gedaan.
De Ver. Staten verwerpen de Japansche
„nieuwe orde" in het Verre Oosten en be
houden zich alle rechten in China voor. De
Vereenigde Staten zijn bereid onderhan
delingen te openen om overeenkomsten in
zake China aan te gaan, maar, zoo voegt de
nota hieraan toe, zij zullen niet dulden,
dat Japan poogt de beginselen van gelijke
handelsgelegenheid en „open deur" in
China omver te werpen.
Men wijst er te Washington op, dat dit
de laatste Amerikaansche nota aan Japan
zou zijn over het Chineesche vraagstuk.
Persoordeelen.
De Amerikaansche pers wijst op de
vastberadenheid, waarmede de nota der
Vereenigde Staten aan Japan is opgesteld.
De „New York Times" merkt op, dat de
politiek van de Vereenigde Staten ten
aanzien van Japan een toepassing is van-de
stelling, dat de regeering- der Vereenigde
Staten de veroveringen van Mandsjoerije
Etfojpë. nicéc erkent,
e ,New York Herald" schrijft: „Naar
duivel met deze lieden! Hen iets toe-
n in de hoop op een redelijke tegen-
tatie staat gelijk met hen uit te noo-
i tot een beleediging."
Gisteren heeft de Spaanscle minister
resident Negrin zich door middel van
5 radio gericht tot Noord-Amerika. Hij
:ide, dat de strijd in Spanje alle landen
ingaat: het gaat erom of het land zal
orden gereget rd door brute kracht of
rereenkomstig de internationale wet,
de wereld zal worden geregeerd door
j totalitaire staten dan vel door de
:mocratie.
Men moet thans handelend optreden
H te redden.
Berichten van het front.
t officiëele legerbericht aer Spaan-
<dng wordt gezegd, dat de krijgs-
'steren in den sector van e
beperkt bleven tot geweer- en
'e opstandelingen konden tot
>n. Bij een luchtgevecht is
♦oestel neergeschoten.
\iden te Londen ont-
N blij kt, dat de druk
\delingaa tegen de
i in Catalonie
divisies operee-
vege tusschen
;rdedigers die
heuvelachtige
V voortdurend
tbardementen
(lat aan drie
'drid en bij
ji het front
Ureden wor-
)tschap ver-
i bij Castillo
;het 40 K.M.
In Val de
een over-
n in den
roepen tot
udelingen
zou Cubells na 54 vergeefsche aanvallen
tenslotte veroverd zijn. Cubells moet een
steunpunt zijn voor den aanval op Artesa.
Nog enkele andere dorpen zouden verlo
ren zijn gegaan.
Havas meldt uit Saragossa, dat het dorp
Granadella, hetwelk door de troepen der op
standelingen veroverd is, bijna geheel ver
woest, evenals Pobla de Granadella.
Moorddadige bombardementen.
Het bombardement op Barcelona van 31
December was het hevigste, waaraan deze
stad sinds 19 Maart 1937 heeft blootge
staan. Er zijn 62 dooden en ver over de
honderd gewonden. De slachtoffers behoo-
ren allen tot de burgerij. De luchtaanval
werd uitgevoerd door twee escadrilles van
drie vliegtuigen, die een honderdtal bom
men hebben uitgeworpen. In een straat
werden acht huizen ernstig beschadigd. In
het geheel werden dertig huizen verwoest.
Ook Carthagena is gebombardeerd door
een vijftal Italiaansche Savoia-toestellen.
Vrijwilligers vertrokken.
Gisteren is een deel der internationale
commissie voor toezicht op de terugtrekking
der vrijwilligers uit het gebied der Spaan -
sche regeering te Alicante aangekomen. De
leden hadden de totale afwezigheid gecon
stateerd van buitenlandsche eenheden in het
regeeringsleger. De gedelegeerden zijn naar
Valencia doorgereisd.
Uit Cartagena wordt gemeld, dat daar een
delegatie is aangekomen van dezelfde com
missie, die een bezoek heeft gebracht aan
garnizoenen, militaire hospitalen en aan de
vlootbasis. Ook zij heeft geconstateerd dat
alle buitenlandsche vrijwilligers uit de een
heden van het regeeringsleger teruggetrok
ken zijn.
Het Engelsche Foreign Office heeft het
volgende communiqué gepubliceerd: Op
den ochtend van 30 December is op het
Duitsche ministerie van marine een bespre
king gehouden tusschen Britsche en Duit
sche afgevaardigden, over sommige kwes
ties verband houdend met de Engelsch
Duitsche vlootovereenkomsten van Juni
1935 en Juli 1937. De besprekingen werden
gehouden in „een zeer vriendschappelijken
geest".
De vertegenwoordigers der beide re
geeringen hebben hun standpunten over
de onderhavige punten uiteengezet en
de Duitsche regeering zal te zijner tijd
een definitief en schriftelijk antwoord
op de gestelde vragen geven.
Het Duitsche communiqué is vrijwel ge
lijkluidend.
Cunningham teruggekeerd.
Admiraal Cunningham is Zaterdag met
een Britsch vliegtuig op Croydon uit Ber
lijn aangekomen. Hij zeide, dat hij geen
verklaring had af te leggen.
Reuter verneemt, dat Cunningham ter
stond na zijn terugkeer verslag van zijn
besprekingen te Berlijn heeft uitgebracht.
Hoewel officieel niets bekend is van
het Duitsche besluit om een grootere
duikbootvloot te bouwen, schijnt er
geen reden te zijn om aan te nemen,
dat Duitschland zijn voornemen om
zijn onderzeevloot op gelijke sterkte te
brengen met Engeland, zal wijzigen.
Men neemt aan, dat de Engelsche dele
gatie de Duitschers gevraagd heeft naar de
redenen welke hen ertoe leiden om van hun
rechten krachtens de Engelsch-Duitsche
overeenkomst gebruik te maken.
De kwestie der zware kruisers.
De Duitsche kruiser „Scharnhorst" die
26.000 ton meet en in 1936 te water is ge
laten, zal op 7 Januari in dienst worden
gesteld. Bij de duikbootbesprekingen tus
schen Londen en Berlijn zouden de Duit
sche autoriteiten ook het vraagstuk der
zware kruisers hebben aangeroerd. Men
betoogt te Berlijn, dat de Sovjet-Unie ze
ven schepen van dit type bouwt, hetgeen
Duitschland volgens het accoord met Enge
land de mogelijkheid geeft, vijf eenheden
van dezelfde soort te hebben. Drie derge
lijke schepen worden thans voltooid.
Bevoegde Tsjechb-Slowaaksche krin
gen hebben Reuter gemachtigd, de ge
ruchten, volgens welke de Skoda wa
penfabrieken door Krupp zouden wor
den overgenomen, tegen te spreken.
De Skoda-fabrieken hebben, naar Havas
nog meldt, verklaard, dat de op 29 Decem
ber medegedeelde transactie alleen betee-
kent, dat de Fransche deelneming in de
Skoda-fabrieken is komen te vervallen door
de overdracht van de in het bezit van
Schneider-Creusot zijnde aandeelen aan de
Anglo-Tsjecho-Slowaaksche en Praagsche
Credietbank, die een Tsjechische bank is.
Het geheele kapitaal van de Skodafabrie-
ken is dus thans seheel in Tsjecho-Slo-
waaksche handen.
Gaat Hongarije den Volkenbond
verlaten en zich bij het anti-Komin
ternpact aansluiten?
Graaf Csaky, de minister van bui
tenlandsche zaken, heeft deze moge
lijkheid voor de eerste maal aange
roerd in een artikel in het nieuw
jaarsnummer van den Pester Lloyd.
De minister schrijft: „Wij hebben de
teekenen des tijds begrepen. Wij weten,
dat, om het vertrouwen te handhaven,
openbare manifestaties noodig zijn. Wij
kennen en waardeeren hoogelijk de betee-
kenis van het antiKominternpact, reeds
langen tijd, sedert meer dan tien jaar,
constateeren wij de aftakeling van den
Volkenbond. De wereldmeening begint
zich te kristalliseeren rond twee levens
beschouwingen, die tegenover elkaar
staan: wij zijn ons er van bewust, dat nie
mand tegelijkertijd twee levensopvattingen
met dezelfde overtuiging kan toegedaan
zijn.
Verder verklaart de minister, dat zijn
land volkomen trouw is aan de aspolitiek
en hij erkent, dat Duitschland recht heeft
op een bevoorrechte economische positie
in Midden-Europa.
Hij verklaart, dat de Hongaarsch-Pool-
sche vriendschap op een hechte basis rust
en dat naar zijn meening de oude gene
genheid der Hongaren voor het volk van
Joego-Slavië uit de crisis van het najaar
versterkt te voorschijn is gekomen."
Zonder Roemenië en Tsiecho-Slo-
wakije te noemen, zinspeelt Csaky op
deze landen in de volgende woorden:
„Onze betrekkingen met de andere
buurlanden hangen ik wil dit hier
onderstreepen in de eerste plaats af
van de behandeling der Hongaarsche
minderheden en haar lot."
Wat betreft de West-Europeesche mo
gendheden constateert Csaky dat het feit,
dat „men aan de zijde der spilmogend-
heden staat niet noodzakelijk behoeft te
beteekenen, dat men zich tegenover de
West-Europeesche mogendheden stelt."
De minister beoordeelt de vooruitzichten
voor 1939 met een gematigd optimisme.
Het is, zegt hij, niet onmogelijk, dat het
nieuwe jaar nog verscheidene moeilijk
heden zal brengen. Doch ik heb de diepe
overtuiging, dat de generatie, die den
wereldoorlog heeft meegemaakt, niet nog
eens in een dergelijke catastrofe wil wor
den gestort.
Op vragen betreffende de verklaring
van Wang Tsjing Wei heeft Tsjang Kai
Sjek slechts verklaard:
„Maarschalk Tsjang Tsjing Wei heeft
mij over dergelijke voornemens nooit
gesproken. Ik heb trouwens geen en
kele mededeeling van hem ontvangen".
Politieke kringen te Tsjoengking zijn
verrast e"n verontwaardigd en zij weigeren
de verklaring te gelooven. Zij wijzen erop,
dat China onmogelijk de harde voorwaar
den, die Konoje gesteld heeft en door Wang
Tsjing Wei gesteund worden, kan aanvaar
den. Trouwens, het buitengewoon congres
van de Kwomintang, dat in het voorjaar
gehouden is, heeft alleen Tsjang Kai Sjek
gemachtigd om uit naam van het volk te
spreken. Men verklaart, dat in de houding
van China geen enkele belangrijke wijzi
ging zal komen.
Chineesche kringen te Londen zijn, naar
Reuter verneemt, geneigd, den stap van
Wang te betreuren, daar men vreest, dat
deze den onjuisten indruk zal wekken, dat
de Chineesche regeering verdeeld is. Deze
kringen geven als hun meening te kennen,
dat geen compromis met Japan mogelijk
lijkt.
Uit de Kwomintang gezet.
Wang-Tsjing Wei, onder-voorzitter der
Kwomintang en voorzitter van den politie-
ken raad, is uit de Kwomintang gezet.
ALKMAAR, 2 Januari '39.
Ter gelegenheid van de jaarwisseling
zijn, zooals te doen gebruikelijk is, diverse
nieuwjaarsrede's, -oproepen, -toespraken,
-boodschappen en wat dies meer zij, tot
de volkeren der aarde gericht. Van groot
belang zijn ze over het algemeen niet.
Hierondei volgt een bloemlezing, waaraan
we dan af en toe wat commentaar zullen
verbiaden.
Uit Berlijn komt, om te beginnen, een
oproep van Göring, den dictator van het
vierjarenplan, waarin hij o.m. zegt: „Ook
1939 zal weer een jaar van zwaren arbeid
zijn. He» derde jaar van het vierjarenplan
eischt dt inspanning van de geheele volks
kracht, vant de kracht van het volk berust
altijd op den prestatiezin en offervaar
digheid van elk afzonderlijk. Op elkeen in
het bijzoider komt het aan. Dat is het
parool vo«r 1939."
Op Oud;jaarsavond heeft Göbbels een
radiorede jehouden, waarin hij o.a. zeide:
„In 1938 lééft zich een duizendjarige
droom van iet Duitsche volk vervuld. Het
Groot-Duits»he Rijk is werkelijkheid ge
worden. Het was de moeite waard, hier
voor wat op het spel te zetten. Zeker was
daaraan ook een risico verbonden. Doch
zonder groot risico is er in de geschiede
nis ook geen g-oot succes. Hier wordt weer
eens de beteelenis bewaarheid van het
spreekwoord, lat den moedige de wereld
behoort."
Göbbels keerle zich vervolgens tegen
de z.g. intellectieelen, die zich, naar hij
zeide, „in hun bedillerige zucht tot critiek
veelal zelfs aan de belachelijkste kleinig
heden stooten. Het volk," aldus Göbbels,
„wil van deze intellectueele mopperaars
niets weten."
De volgende conclusie kunnen we uit
het bovenstaande trekken: Duitschland zit
nog midden in de economische moeilijk
heden en het Duitsche volk zal nog zware
offers moeten brengen. Er staat nog weer
het een en ander aan (niet rendabele) ver
dedigingswerken, duikbooten, strategische
autostrada en autarkische illusies op het
programma
Göbbels zegt, dat „den moedige de
wereld behoort." Dat belooft dus nog het
een en ander. Er zijn nog voldoende objec
ten, die het ideaal van een „leven met
risico" kunnen verwezenlijken. In de
democratische landen is Göbbels' spreek
woord in een anderen vorm bekend: de
brutalen hebben de halve wereld. Dat
spreekwoord is hier méér in overeen
stemming met de waarheid.
Tenslotte is er nog een interessante
kwestie: die van de politiek op het bewind.
Naar Göbbels zelf verklaart wordt er
critiek door de intellectueelen in het
Derde Rijk geoefend. Een van de uiter
lijke teekenen is het „monster-proces" dat
weldra in Duitschland tegen een aantal
personen zal worden gevoerd. Deze feiten
zijn hoogst belangrijk. Göbbels' verklaring
bewijst, dat de critiek voldoende krachtig
is om er officieel stelling tegen te nemen.
Voor hen die het goed met het Duitsche
volk meenen kan dit feit nieuwe hoop
geven op een ommekeer. Het zal voor He
geheele wereld óók Duitschland een
opluchting zijn, wanneer de illusie van een
„1000-jarig rijk" radicaal en definitief ver
stoord wordt. Misschien, dat dan een oorlog
nog te vermijden is.
De Japansche minister van financiën,
Ikeda, heeft in een verklaring ge
zegd, dat Japan zijn krachtsinspanning zal
moeten verdubbelen en. zijn doel in China
te bereiken. Japan wenscht van China
geen gebiedsafstand en ook geen oorlogs
vergoeding. Zelfs na het herstel der nor
male betrekkingen met China kan men
geen snelle vermindering der nationale
lasten verwachten, als men Oost-Azië wil
vernieuwen de regeering overweegt
toepassing van een coördinatieplan ter
vergrooting der productie van grondstof
fen als steenkolen en petroleum. Japan
zal," aldus de minister, „vele moeilijkheden
hebben te overwinnen, doch de toekomst
is vol beloften."
Waaruit die bestaan, is echter niet recht
duidelijk, minister Ikeda vermoedelijk
ook niet.
Japan is bezig het kan nauwelijks
bestreden worden de veldslagen te
winnen maar den oorlog te verliezen.
China wordt gesteund door de mogend
heden, die Japans monopolistische han
delspolitiek wantrouwen en heeft zelf nog
groote reserves aan menschen en ma
teriaal.
Bovendien is het economische en moreele
weerstandsvermogen van het Japansche
volk niet onbeperkt. Dit laatste is één van
de gevaren, waarmee de Japans-die regee
ring terdege rekening heeft te houden.
De positie van China.
De Chineesche minister van buitenland
sche zaken, Wang-Tsjoeng Hoei, verklaart in
een artikel, waarin hy een overzicht geeft
van de internationale ontwikkeling in het
afgeloopen jaar, dat de vooraanstaande mo
gendheden, Engeland, de Vereenigde Staten,
Frankrijk en de Sovjet Unie, den tegenstand
van China tegen den Japanschen aanval met
sympathie gadeslaan. Wang herinnert aan de
gezamenlijke stappen van Engeland, de Ver
eenigde Staten en Frankrijk ten aanzien
van de vrije scheepvaart op den Jangtse,
aan de financieele credieten van Engeland en
Amerika en aan de krachtige houding, door
Rusland bij de onderhandelingen over de vis-
scherij aangenomen. Terwijl de vier mogend
heden afzonderlijk optreden, aldus Wang,
werken zij in feite samen aan een gemeen
schappelijk doel.
De jaarswisseling.
China heeft de komst van het nieuwe jaar
gevierd met een hernieuwd vertrouwen en
wijd verbreid optimisme ten aanzien van het
toekomstige resultaat van den onafhanke
lijkheidsoorlog der natie, aldus meldt het
Chineesche telegraafagentschap.
In de oorlogshoofdstad van China, Tsjoeng
king, heerschte een feestelijke stemming. De
geheele bevolking nam deel aan een betoo
ging ten gunste van gewapenden weerstand
en nationalen wederopbouw, waarna een op
tocht met lampions werd gevormd, die door
de geheele stad trok en door muziekcorpsen
vergezeld werd.
Ook in andere Chineesche steden zijn fees
telijke betoogingen gehouden.
Russische kroonjuweelen in Poolsch
bezit. - Naar de Poolsche bladen melden, is
een deel van de schat der Romanofs aan het
einde van het jaar 1938 in het bezit van den
Poolschen staat gekomen. Het betreft bijna
zender uitzondering historische waardevolle
kleinnooden, welke in de Poolsche staatsbank
te Warschau zijn ondergebracht, waaronder
de kroon van tsaar Nicolaas I, het diamanten
halssnoer van tsarina Maria Feodorowna, de
kroningsappel en kroningsscepter van de
Russische tsaren, de kroon van Alexander 2
en talrijke waardevolle sieraden ter waarde
15 millioen goudroebel.
Deze kleinoodiën zijn aan Polen gegeven
krachtens het verdrag van Riga van 1923, als
schadeloosstelling voor de in de vooroorlog-
sche jaren uit Poolsch gebied naar Rusland
gebrachte cultuurschatten. De Sovjetregee-
ring had zich het recht voorbehouden de
voorwerpen na 15 jaar terug te koopen. Deze
termijn is per 31 December 1938 afgeloopen.
Hongarije protesteert te Praag en Bra-
tislawa. - De Hongaarsche regeering heeft
in Praag en in Bratislawa geprotesteerd tegen
de anti-Hongaarsche campagne, welke, naar
zij zegt, op het oogenblik in Slowakije wordt
gevoerd.
De slachtoffers van den opstand. - Vol
gens niet-officiëele schattingen zijn in 1938
in Palestina 1.997 personen gedood en 1.720
gewond. Er zijn 70 Britten gedood en 234
gewond, 292 Joden gedood en 649 gewond,
terwijl de overige slachtoffers Arabieren wa
ren. Hiervan werdt een groot deel gevormd
door rebellen die in gevechten met mili
tairen en politie zijn gevallen.
Engelsche vlieger te Moskou veroor
deeld. - De Engelsche vlieger Grover, die een
avontuurlijke solovlucht heeft ondernomen
van Stockholm naar Moskou, op 13 Novem
ber j.L, om zijn Russische vrouw naar Enge
land te brengen, is gister schuldig bevonden
aan de onwettige betreding van Russisch
grondgebied en veroordeeld tot een boete
van 1500 roebels de inbeslagneming van zijn
vliegtuig en de uitzetting uit Rusland ge
durende 5 jaren.
Senegaleezen naar Djibouti. - De Fran
sche mailbooten „Sphinx" en „Chantilly" zijn
Zaterdagmiddag uitgevaren, met aan boord
een bataljon Senegaleezen, die de Fransche
troepen in Fransch Somalieland moeten
versterken.
Voormalig Russisch gouverneur pleegt
zelfmoord. - De Poolsche bladen melden, dat
de landgoedbezitter Mirkowitz, een voor
malig generaal en gouverneur van het tsaris
tische Rusland, thans in Polen, zelfmoord
heeft gepleegd. Zijn bezitting is gelegen bij
Ostrog aan de Poolsch-Russische grens. De
zelfmoord zou geschied zijn terstond nadat
Mirkowitz een onderhoud heeft gehad met
een onbekende, die vermoedelijk uit Rus
land was gekomen. Men veronderstelt, dat
het hier een geval van chantage betreft, te
meer daar de oud-generaal den Iaatsten tijd
in zeer overspannen toestand verkeerd
Door lawine gedood. - Op nieuw
dag viel op den Feldberg (DuitschL) 1
volge van een lawineongeluk een doo
betreuren. Een enorme lawine sleurde
scheidene skiloopers mee naar de diepl
Freiburger Wagner werd daarbij gedoo
dame liep zware verwondingen op. f
rige deelnemers aan den skitocht
met den schrik vrij.
