ET POSTWEZEN DOOR DE EEDWEN HEEN ^Bucgedijfie Stand 'JhiMicaties SUuUsloletii Hengelen als sport. EEN BELANGWEKKENDE HISTORIE UIT ALKMAAR'S VERLEDEN TWEEDE BLAD. DE NIEUWJAARS RECEPTIE TEN HOVE. H. M. de Koningin heeft gistermorgen de Neder- landsche autoriteiten en het Corps Diplomatique ten paleize aan het Noordeinde in de gelegenheid gesteld om hun Nieuwjaarswen- schen aan te bieden. V.l.n.r. de Engelsche gezant sir Nevile Bland, de minister van Buitenlandsche Zaken mr. J. A. N. Patijn, de ge zant van Venezuela Sil- vestre Tovar Lange en de Duitsche gezant graaf Julius von Zech Burkers- roda. ALKMAAR. GEBOREN: Marijtje Margaretha Catharina, d. van Johannes Wagemaker en Guurtruida Maria Hoebe. OVERLEDEN: Francina de Croes, wed. van Hendrik Sel- lemans, 80 jaar. GEBAKKEN VISCH. Verkrijgbaar voor werkloozen, die in steunregeling of werkverschaffing zijn op genomen. Bonnen: iederen Donderdag aan het loket Keetkolkschool van 1011 uur en 44 uur. V i s c h volgende week Vrijdag even eens aan de Keetkolkschool van 8.45 9.30 uur. Men wordt verzocht op tijd aanwezig te zijn. Ten hoogste 3 pond per gezin. De directeur van het gemeentelijk bureau voor sociale zaken te Alkmaar, Ed. v. d. HEUVEL. HINDERWET. Heden is op de gemeente-secretarie ter inzage gelegd een verzoek met bijlagen van de FIRMA KOORN en Co., alhier, om vergunning tot het uitbreiden van haar koffiebranderij door vervanging en bijplaatsing van electro-motoren met dien verstande, dat in totaal geplaatst zullen worden 7 electromotoren resp. van 3, 3/10, 1/6 en 4 van 1/2 P.K. in de per- ceelen FNIDSEN nrs. 117 en 119; den heer J. WAL VISCH te Amsterdam, om vergunning tot het oprichten van een bewaarplaats voor petroleum in het per ceel BAANPAD nr. 6. Bezwaren tegen deze uitbreiding en oprichting kunnen worden ingediend ten stadhuize, mondeling op DINSDAG 17 JANUARI a.s., voormiddags te ELF UUR en schriftelijk vóór of op dien tijd. Gedurende drie dagen vóór gemclden dag kunnen de verzoeker en hij, die be zwaren heeft ingebracht op de secretarie dezer gemeente van de terzake ingekomen stukken kennis nemen. Alkmaar, 3 Januari 1939. Burgemeester en Wethouders van Alkmaar, F. H. VAN KINSCHOT. Burgemeester. A. KOELMA, Secretaris. GEMEENTELIJK BUREAU VOOR SOCIALE ZAKEN. Bekendmaking. De directeur van het gemeentelijk bureau voor sociale zaken deelt aan belanghebben den mede, dat gedurende het tijdvak van Woensdag 4 Januari tot en met Dinsdag 10 Januari 1939 de volgende kleuren bons geldig zijn: Margarinebonnen: blauwe kleur; Vetbonnen: witte kleur; Rundvleeschbonnen: groen met roode streep. De directeur voornoemd, Ed. v. d. HEUVEL. Alkmaar, 2 Januari 1939. VISSCHEN. Het is niet omdat het hengelen op de Nederlandsche zoetwatervisschen geen stof zou opleveren tot beschrijving van de spor tieve genoegens daarvan, neen, alleên om U eens te laten zien dat de hengelsport op zee buiten Nederland tot nog grootere sensaties kan leiden, heb ik mij vandaag tot taak gesteld U wat te vertellen van de jacht op het grove waterwild, de machtige reuzen der oceanen. Sensatie te over biedt deze tak van de hengelsport, zij vergt het alleruiterste aan krachtsinspanning en uithoudingsvermogen van hare beoefenaren, ja zelfs geeft en eischt zij op deze gebieden voor menigeen veel te veel, zoodat na een eerste „kennismaking" met een woesten en vechtlustigen zwaard- visch, een flink percentage van de aanvan kelijk geestdriftige nieuwelingen teleur gesteld terugkeert tot zijn oude liefde voor forel of baars, voor snoek of orasem, over tuigd van zijn lichamelijke ongeschiktheid voor een urenlang gevecht met een oceaan- reus. Zoo juist noemde ik U den zwaardvisch als een vischsoort, welke bij het „big game angling" een buit van beteekenis vormt, maar er zijn nog vele andere soorten die, elk behept met haar specifieke (on)hebbelijk heden, den hengelaar vcor puzzles stellen en telkens een andere taktiek in het gevecht noodzakelijk maken. Na den zwaardvisch moet dadelijk tonijn genoemd worden en er mag hier wel eens de aandacht op ge vestigd worden, dat vanuit een Nederland sche haven met een motorboot deze sport heel goed zou kunnen worden beoefend en het niet noodig is een lange zeereis te maken. Immers, scholen tonijnen kan men ver- wacnten waar scholen haringen zwemmen (hun voedsel) en wie zijn geluk dan ook eens wil beproeven, hij zoeke visschende haringloggers op, in welker nabijheid zoo dikwijls tonijnen azen op haring en haring- afval. Zoover mij bekend, is deze sport nog nimmer serieus, beoefend aan de vader- landsche kust. De Engelschen zijn ons in dit opzicht ver voor. Zoo is bijvoorbeeld in Scarborough een „Tuna Club" gevestigd, welke aan haar leden waardevolle inlich tingen verstrekt over de Noordzee-gebieden, waar scholen tonijnen zijn gesignaleerd. Ook de Denen steken ons de loef af, want in de zee en zeestraten rond en tusschen de Deen- sche eilanden wordt ijverig door hengelaars jacht op dezen visch gemaakt, dien velen van ons hebben gegeten zonder het te weten, zich er niet van bewust, dat de smakelijke inhoud van een blikje, waarop het Fransche woord „thons" voorkomt, tonijnenvleesch is, afkomstig uit de Middellandsche Zee. De rest van het opschrift „a 1' huile d' olive" wordt gewoonlijk beter begrepen! Dat zijn dan zwaardvisschen en tonijnen, dieren die gemakkelijk een gewicht van 700 pond kunnen halen en in deze gewichten ook herhaaldelijk aan den hengel worden gevangen. De hierbij gaande afbeelding van een hengelaar die „contact" heeft met een zwaardvisch,' geeft u eenig denkbeeld van de situatie en de uitrusting. Let u eens op de speciale handschoenen, die noodig zijn om ernstige verwondingen van polsen en vingers door de snel afloopende vlaslijn te voorkomen. Ook het zwakke geslacht schrikt in de Vereenigde Staten niet terug voor de gevaren want ook die zijn niet denkbeeldig en inspanningen verbonden met deze zeehengelarij, getuige de foto van de dame met twee door haar gevangen, welgevormde zwaardvisschen. Maar behalve zwaardvisch en tonijn leven in oceanen en zeeën nog andere monsters, die met den hengel kunnen worden bestre- den en overwonnen en de gewichten van sommige hiervan gaan de duizend pond ver te boven. In de eerste plaats denk ik dan aan de moordzuchtige haaien die, bij gebrek aan be ter, ook wel met hengel en haspel worden opgezocht en dikwijls overwonnen. Veel af zichtelijker nog van uiterlijk zijn de groote roggen, bodembewoners van vele zeeën, af schuwelijke monsters, die gedachten aan voorwereldlijke tijden oproepen en er mis schien wel een overblijfsel van zijn. De giftige angel aan den staart maakt het vis- schen op deze dieren dubbel gevaarlijk en het gewicht is soms zoo enorm, dat het urenlang duurt voordat de hengelaar in staat is zijn buit van den bodem los te krijgen, die met zijn „vleugels" zich als het ware aan den bodem vastzuigt. De emoties zijn in den beginne gewoonlijk gering, maar zoodra het beest van taktiek gaal veranderen, hiertoe al of niet gedwongen door den hengelaar, dan weert hij zich dui velachtig en kan met een snelheid aan de oppervlakte rondschieten, die angstaanja gend is en welke men bij een beest van een dergelijken vorm niet zou verwachten. Lang niet altijd is de hengelaar zoo for tuinlijk, dat hij den rog kan dwingen zijn tactiek van „boren" in den bodem te laten varen, immers het komt meermalen voor dat zelfs met het sterkste tuig geen bewe ging in het monster is te krijgen, of dit, over den bodem zwemmend, langzaam maar zeker steeds meer lijn van de rol aftrekt, zonder dat het den hengelaar gelukt het dier te „keeren". In het eerste geval schiet er niets anders over dan de lijn af te snijden en is het incident afgeloopen met het verlies van een onderlijn met haak en eenige tientallen meters vlaslijn, maar als die oerkracht steeds maar verder zwemt, dan komt er een einde aan de hoeveelheid snoer op de rol, ook al bedraagt deze duizend meter een lengte die overigens geen maximum is bij deze sport en het eind van het liedje is, dat de lijn wordt stuk ge trokken, waar zij op de spoel bevestigd zit. Mèt het onbevredigende gevoel overwonnen te zijn door een tegenstander, die zelfs niet het puntje van zijn neus heeft laten zien en die slechts door zijn gedragingen, zij het met aan zekerheid grenzende waarschijn lijkheid, als rog kan worden gedetermineerd, zijn wij dan een lijn kwijt die met twee tientjes niet betaald is. Een dure sport is deze visscherij zeker. Ware de uitrusting niet zoo kostbaar en waren de bedragen, die men aan huur voor een motorboot met bemanning moet be talen niet zoo hoog, dan zou het aantal be oefenaren aanmerkelijk grooter zijn. En het is helaas niet mogelijk om op de uitrusting te bezuinigen of vanuit de kust met succes te hengelen. Zonder heden verder in te gaan op de uitrusting, geschikt voor deze hengelsport, wil ik er toch vast even de aandacht op vestigen, dat een vastgeslagen visch met een sneltreinvaart in één rush eenige honderden meters lijn van de rol doet afloopen. En wat zoudt u wel denken, wat er met zoo'n rol gebeurde, indien niet was gezorgd voor een product, dat door bijzondere constructie en materiaal in staat is deze krachtproef te doorstaan? In luttele seconden was zoo'n rol warm en tevens vastgeloopen. „Bevro ren" zegt de Engelschman heel typisch. KARBA. (Nadruk verboden). (Niet officieel) 4de klasse, 2de lijst Trekking van Dinsdag 3 Januari 1939 Hooge Prijzen 25.000.— 6955 1.000— 13086 20375 400.— 4142 f 2006827 100,300 1 4557 4806 6815 9766 12773 15069 19418 Prijzen van 65.— 1036 1082 1160 1187 1188 1189 1201 1204 1205 1241 1260 1289 1300 1306 1326 1345 1373 1402 1444 1511 1569 1571 1656 1691 1693 1704 1817 1832 1895 1897 1909 1938 1966 1985 2021 2101 2126 2139 2165 2172 2212 2248 2267 2328 2333 2391 2436 2525 2552 2650 2670 2690 2717 2751 2754 2780 2803 2877 2891 2918 2951 2971 2972 2994 3028 3038 3073 3106 3165 3173 3206 3208 3237 3303 3316 3324 3341 3397 3413 3453 3461 3544 3580 3618 3627 3762 3797 3798 3863 3874 3877 3963 3969 3970 4020 4031 4045 4067 4167 4168 4173 4181 4191 4219 4247 4251 4254 4273 4335 4352 4436 4445 4598 4645 4685 4695 4696 4697 4702 4736 4778 4783 4785 4788 4880 4897 4904 4911 4919 4946 5019 5040 5043 5152 5199 5353 5398 5495 6507 5551 5559 5637 5651 5667 5685 5752 5775 5782 5842 5873 5912 5923 5925 5961 6006 6037 6039 6056 6080 6098 6110 6121 6123 6215 6238 6278 6281 6387 6448 6544 6588 6591 6642 6649 6652 6679 6706 6712 6752 6775 6788 6818 6830 6901 6906 6917 6952 6957 6976 7009 7036 7048 7069 7080 7094 7115 7165 7267 7314 7315 7401 7406 7407 7411 7431 7444 7489 7496 7566 7570 7579 7590 7593 7595 7599 7636 7642 7653 7677 7750 7780 7944 7989 8003 8044 8067 8086 8088 8149 8185 8188 8246 8258 8299 8325 8337 8342 8346 8370 8467 8479 8487 8507 8513 8544 8552 8553 8564 8595 8600 8620 8623 8662 8709 8760 8774 8775 8796 8800 8829 8859 8896 8930 8945 8954 8975 9028 9065 9069 9096 9103 9107 9126 9135 9140 9165 9233 9305 9336 9348 9352 9363 9369 9393 9401 9422 9472 9483 9501 9516 9546 9592 9615 9637 9641 9643 9679 9690 9771 9780 9818 9830 9921 9932 10006 10050 10077 10085 10107 10111 10113 10129 10130 10201 10210 10221 10273 10285 10342 10351 10378 10457 10458 10463 10505 10577 10587 10645 10688 10700 10781 10791 10792 10810 10813 10837 10852 10879 10891 10946 10982 10998 11026 11058 11067 11071 11100 11120 11123 11131 11163 11282 11311 11314 11338 11355 11356 11359 11375 11384 11402 11443 11549 11569 11577 11612 11620 11633 11688 11696 11700 11731 11764 11772 11788 11805 11807 11872 11884 11890 11937 11940 12009 12109 12125 12143 12153 12181 12242 12257 12299 12301 12333 12335 12366 12382 12386 12400 12453 12490 12502 12518 12554 12564 12610 12725 12748 12793 12794 12832 12852 12946 13034 13078 13081 13092 13101 13178 13190 13247 13258 13303 13305 13307 13354 13378 13402 13417 13425 13430 13435 13485 13538 13559 13598 13615 13628 13629 13654 13692 13696 13716 13769 13799 13836 13840 13849 13889 13893 13898 13934 13961 13972 14066 14075 14104 14106 14140 14150 14207 14215 14219 14234 14294 14368 14447 14491 14504 14518 14535 14537 14559 14602 14625 14746 14772 14796 14806 14870 14903 14929 14933 14950 14964 14994 14995 15017 15034 15042 15081 15225 15244 15302 15304 15322 15324 15344 15348 15371 15396 15398 15400 15445 15446 15447 15463 15481 15495 15509 15554 15560 15575 15594 15670 15704 15747 15812 15820 15835 15872 15890 15911 15932 15934 15941 15972 15974 16014 16043 16057 16081 16118 16124 16136 16142 16144 16177 16194 16354 16372 16415 16483 16549 16572 16635 16674 16678 16696 16720 16751 16797 16840 16853 16868 16871 16886 16904 16913 16971 16974 16990 17009 17044 17072 17124 17140 17247 17274 17277 17292 17294 17308 17315 17324 17333 17338 17348 17352 17365 17394 17417 17449 17457 17473 17483 17487 17501 17514 17576 17772 17774 17783 17804 17818 17862 17919 17922 17925 17927 17938 18021 18022 18065 18070 18082 18092 18094 18125 18138 18159 18172 18219 18237 18240 18258 18306 18311 18348 18369 18385 18496 18504 18515 18520 18555 18564 18614 18662 18667 18676 18751 18796 18828 18910 18946 18965 19010 19038 19084 19099 19104 19112 19155 19217 19232 19236 19264 19230 19332 19341 19379 19496 19520 19524 19525 19556 19610 19614 19623 19681 19737 19752 19764 19774 19790 19813 19890 20006 20008 20040 20065 20080 20113 20126 20127 20138 20155 20229 20248 20332 20342 20344 20345 20393 20402 20420 20422 20423 20455 20471 20481 20528 20534 20550 20558 20576 20594 20628 20659 20696 20706 20738 20761 20782 20784 20817 20873 20874 20911 20928 20936 20946 20947 21004 21100 21165 21223 21329 21441 21527 21549 21583 21594 21619 21652 21664 21704 21723 21754 21793 21796 21825 21833 21842 21856 21889 21938 TWEEDE HANDSCH-GOEDEREN? WOENSDAGS er ZATERDAGS. Vraag er Aanbod. 35 cent per 5 regels a contant. 1) 't Gaat allemaal zoo gemakkelijk en zoo vlug tegenwoordig: 's avonds werp je ergens in ons land een brief in de bus en den volgenden morgen wordt hij prompt door den postbode bezorgd aan het adres, dat op de enveloppe ge schreven staat. Wij, Nederlanders van 1939 acceptee ren dat zoo maar, wij vinden dat heel gewoon. En wij zijn misschien soms een beetje verbolgen, als een brief eens een halven dag later bezorgd wordt Het is hier de plaats niet, om na te gaan, hoe de machtige machine der P.T.T. werkt. Misschien krijgen wij later nog wel eens de gelegenheid, om U het een en ander te ver tellen van de werkwijze van onze moderne posterijen. Wy zullen in een serie artikelen den le zers trachten duidelijk te maken hoe het vroeger ging met onze brieven, hoe toen dc organisatie was, hoe toen reeds een rege ling noodig was, om correspondentie te kunnen voeren. Het is de heer H. van Drunen geweest, die een groot gedeelte van zijn vrijen tijd heeft opgeofferd aan het nasnuffelen van oude archiefstukken en die daardoor in staat gesteld is, een belangwekkende ge schiedenis van de posterijen in vroegere eeuwen op schrift te stellen. En waar hier hoofdzakelijk de geschiedenis der Alkmaar- sche posterijen misschien zouden wij kunnen zeggen de geschiedenis van de posterijen in Noordholland behandeld wordt, daar is het voor onze lezers dubbel interessant, om te lezen, wat de heer van Drunen heeft genoteerd. Het zal dan blijken, dat de gegevens uit vroegere eeuwen zeer schaars zijn, maar dat naarmate de geschiedenis jonger wordt, ook de gegevens ruimer voorhanden zijn. Het zal tevens blijken, hoe slechts gelei delijk een grooteorganisatie tot stand kwam en tenslotte uitgroeide tot het huidi ge staatsbedrijf, dat kortweg P.T.T. ge noemd wordt. Doch laten wij zien, wat de heer van Drunen weet te vertellen! o Berichtgeving in een of anderen vorm bestond reeds voor onze jaartelling. Te voet of te paard trokken boden rond met schriftelijke of mondelinge boodschappen en na dagen, weken, maanden soms kon de afzender van zoo'n boodschap antwoord verwachten. Geleidelijk werd dat anders, en als wij de oude archieven nazoeken, dan blijkt, dat reeds ongeveer 400 jaar geleden de of- ficieele instanties zich al met de posterijen bemoeiden, zij het slechts zeer bescheiden. Slechts in een enkel geval bevond zich in de voorbije eeuwen het postwezen in han den van een stadsbestuur en voor het ove rige zorgden particulieren, die daarvoor toestemming hadden verkregen van de stadsbesturen, voor de verzending en be stelling van poststukken. Zooals met zooveel andere dingen ge beurde, werd in dien tijd ook het postmees terschap dikwijls door de Vroedschappen aan familie-leden gegeven en deze hadden er een flink bestaan van, zorgden wel, dat de „affaire" in de familie bleef en be schouwden haar weldra als een particulier eigendom. De Schagensche post. Zoo was het ook met de z.g. Schagensche post. De familie Schagen, zoo lezen wij uit oude archiefstukken, beheerde de post in Alkmaar en omgeving van 16781747, ter wijl daarna tot 1813 afstammelingen van deze familie zorg droegen voor het post vervoer! Vóór de familie Schagen de post ver zorgde, was de bevolking van wat tegen woordig Noordholland-Noord is, uitsluitend aangewezen op kooplieden en reizigers, die toevallig vertrokken en wel eer. brief wil den meenemen, of op eigen boden, zooals ook het stadsbestuur ze had. Bovendien kon men dikwijls de hulp inroepen van schip pers, die vrij regelmatig met hun schepen over en weer voeren. Over reizende „booden" van de stad Alk maar wordt reeds gesproken in 1567, maar uit andere stukken lezen wij, dat reeds voor 1567 schippers en voerlieden de brie ven meenamen. 1) Deze schippers hadden toen al een vrij goede organisatie en in dien tijd kende men ook al posttarieven. 1) Als eerste brievenbesteller in Alk maar wordt genoemd Jan Jacobsz, aange komen 15 Juni 1645 en wonende in het „agterfnidsen". Eenige oude tarieven. Wat die oude tarieven betreft, de oudste regeling van de stad Alkmaar was wel die met Haarlem. Zij dateert van 1604 en werd nadien o.a. gewijzigd in 1765 en 1776, in welk jaar het port voor een brief op 2 'stui vers werd bepaald. Alkmaar had verder een regeling met de Egmonden, dateerende uit het jaar 1652, met Hoorn d.d. 1649, ge wijzigd in 1776, met Leiden d.ci. 1638'met Rotterdam d.d. 1666, met Dordrecht en Gouda d.d. 1727. Maar reeds voor 1604 be stond er een beurtveer, door schippers on derhouden, op Amsterdam. Dit veer da- teei t van 1544 en hoewel er nergens gezegd wordt, dat de schippers ook orieven rer- v oei den, mag men dit veilig aannemen. Dat blijkt o.m. wel uit de zoogenaamde vors regeling, welke In 1624 reeds voor het Amsterdamsche Veer bestond. Bij vriezend weer moest de schipper, die het eerst was vast gevroren", loopende naar Amster dam. Bepaald was. dat de schipper moest loopen, zoodra er voor 35 stuijvers aan brieyen was verzameld. Die „vorstrege- hng fungeerde niet zonder kritiek. Wc lezen namelijk, dat men zich ;n 1724 beklaagde over die „vorstregeling". Aii^ WaS t0Ch een r')dende post van Alkmaar naar Amsterdam, die de brie- 3, Stuiv*rs Per stuk overbracht", teiwyl de loopende schipper vier stuivers per brief moest hebben. Was de port op Amsterdam in 1768 nog 2 HrWvrLi "rrÜSt" Van 1770 ^eft aan: briefvragt —1—8, bestelloon —.—8, samen twee stuivers. Een brief naar Rotterdam kostte in dien tijd 3 stuivers, naar Leiden eveneens 3 stuivers en mar i 2 Men eie,. correspondeeren niet. Alkmaar centrum. Al heel vroeg poogde de stad Alkmaar door mede te werken aan het oprichten van veerdiensten de omgeving tot zich te trek ken, want in verschillende jaren tusschen 1659 en 1689 werden contracten gesloten met menschen uit Opmeer, O.- en N.-Nie- dorp, Schoorl, Camp, Schagen, Zuidsclnr- mer, de Rijp, enz. Pieter Willemsz Cavaljer van Oudkarspel kreeg zelfs 63 gulden voor eerste onkor*en. Voor O.- en N.-Niedorp werd bepaald: van brieven en kl. packjens sal hij loon trecken in redelij kheit ende ioo het Burgemo.ste- ren zullen ordonneeren. In later tijd werden nog regelingen ge troffen, waarbij ook brréfvervoer werd toe gestaan, met Middelburg (30 April 1782). Spanbroek (1772), Medemblik (1772), Schermerhorn (1770), Broek op Langen- dijk en Noord-Scharwoude (1818) en Den Helder (1841), terwijl een wagendier.st op Haarlem in 1751 tot stand kwam. Voor de in de omgevihg van Alkmaar lig gende plaatsen bedroeg het port 2 stuivers. Georganiseerd vervoer. Pas 22 October 1678 werd de eerste po ging tot georganiseerd vervoer te land in de vroedschap behandeld, toen een verzoek van „Hillebrant en Lambertus Schagen emme acte mogen hebben van met uytsluy- tinge van ouds postmeesteren dezer stad een posterye op te moghen richte" werd ingediend. Zaterdag 29 Oct. d.a.v. werd hierover ge- delibireerd en 3 December van hetzelfde jaar „het verzoek van L. en H. Schagen omme acte te mogen hebben van met uyt- sluytinge van ouds postmeesteren dezer stad en posterye op te moghen richte" werd ingediend. Wordt vervolgd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 8