DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De buitenlandsche politiek in de
Fransche Kamer.
No. 12 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Zaterdag 14 Januari 1939
141e Jaargang
In welke richting kan Frankrijk een nieuwe
en stevige politiek zoeken
Langdurig debat te verwachten.
De algemeene toestand.
Joden moeten Dantzig vóór
1 Oct. verlaten.
Rumoer in Hongaarsch
parlement.
„Oppositioneele putsch!"
Na den val van Tortosa.
Toenemend gevaar voor
Tarragona.
De besprekingen met
Rublee.
Hongarije en het anti-
Komintern-verdrag.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
N >«i>A
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTDEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Gistermiddag te drie uur is de
Fransche Kamer begonnen met de de-
battén over de buitenlandsche politiek.
Aangezien 38 sprekers staan ingeschre
ven en de spreektijd niet beperkt is, is
het mogelijk dat de debatten de ge
heele week zullen duren.
Donderdag zal de Kamer eerst over de
motie moeten stemmen. De socialisten heb
ben voorgesteld bovenaan de agenda de
kwestie van amnestie voor de algemeene
staking te plaatsen, alsmede pensioenen
voor oude arbeiders en hervorming van het
kiesrecht.
De regeering zal inzake de kwestie van
de amnestie de kwestie van vertrouwen
stellen tegen de socialisten.
De eerste spreker was de onafhankelijke
radicaal de Montigny, die betoogde dat
Frankrijk op geen enkele manier aantas
ting van het Rijk kan toelaten. Hij was van
meening, dat wanneer de kalmte was te
ruggekeerd Frankrijk met koelbloedigheid
het vraagstuk van de Fransch-Italiaansche
betrekkingen moest bestudeeren, daarbij
rekening houdend met de accoorden van
1915, 1935 en eveneens met een „zeker tele
foongesprek dat in September van het vori
ge jaar den vrede een dienst heeft bewe
zen". Met betrekking tot Spanje merkte hij
óp dat het noodzakelijk is dat op korten
termijn een einde komt aan alle buiten
landsche inmenging. Hij wenschte dat
Frankrijk een ambassadeur zou benoemen
te Burgos. Wat de overeenkomst van Mün-
chen betreft, zette de Montigny uiteen dat
„die van München" zeker nimmer een
overheersching van Duitschland hebben ge
kozen, die neer zou komen op een onder
werping van Frankrijk. (Applaus bij rechts
en centrum.) De verplichtingen van Frank
rijk jegens andere landen moeten nauw
keurig worden nagegaan. Hij sprak over de
garantie van de grenzen van Tsjecho-Slo-
wakije. In geval van een aanval op Roeme
nië of Zuid-Slavië is er alleen maar sprake
van besprekingen met Frankrijk. Met Polen
en de Sovjet-Unie bestaan verdragen. Alle
verdragen zijn gesloten in het kader van
den Volkenbond in overeenstemming met
artikel 16 van het Handvest nopens de col
lectieve veiligheid, doch de inwendige struc
tuur van deze veiligheid is aangetast en
daarmede de soliditeit van de verdragen.
De Montigny zette verder uiteen dat het
verdrag van Locarno juridisch nog bestaat
en dat het voor Frankrijk van belang is dit
juridisch bestaan in stand te houden ten op
zichte van Engeland en Italië. De spreker
prees Daladier en Bonnet omdat zij niet
geloofden in de onafwendbaarheid van den
oorlog. Hij besloot met te wijzen op de
noodzakelijkheid van een nationale herle
ving in Frankrijk.
De Kerillis aan het woord.
Na de Montigny beklom de Kerillis (on
afhankelijk republikein) het sprekersge
stoelte. Hij zette uiteen dat de overeen
komst van Münchn nog pas eenige maan
den oud is en dat Italië reeds met nieuwe
eischen is gekomen. Hoe snel zullen de ge
beurtenissen zich binnen eenige maanden
dan wel niet moeten afspelen? Spreker is
van meening dat Frankrijk het Rijk moet
verdedigen tot aan het uiterste van de be
schikbare krachten. Hoe moet Frankrijk
Indo China verdedigen? Frankrijk zou op
twee of op drie fronten moeten strijden. De
Kerillis vreesde dat Engeland er minder
voor zou voelen een geïsoleerd Frankrijk
te hulp te komen, dan een Frankrijk dat
leiding geeft aan een sterke groep mogend
heden, zooals in 1914 het geval was. (Toe
juichingen op vele banken). Terwij 1 Rib-
bentrop te Parijs ontvangen werd als een
boodschapper van den vrede, keerde de
Duitsche propaganda zich tegen het Fran
sche rijk. Het beste middel leek hem een
snoer te vormen van die mogendheden in
Europa, die stuk voor stuk door de hegemo
nie van Duitschland bedreigd worden, die
op zich zelf staand veroordeeld zijn, doch
die samen een groote kracht kunnen vor
men. Oostenrijk is reeds afgevallen, Tsje-
cho-Slowakije verlamd. Ik ben, aldus de
Kerillis, voorstander van een Fransche po
litiek die alle krachten die zich tegen een
Duitsche overheersching in Europa wen-
schen te stellen, vereenigt. De Kerillis ver
klaarde dat zijn vaderlandsliefde hem nood
zaakte te erkennen dat de hulp van de
Sovjet-Unie onmisbaar is. Onder uitroepen
van protest verklaarde de Kerillis dat de
koning van Roemenië en prins regent Paul
van Zuid-Slavië, riaar Parijs gekomen om
besprekingen te voeren, de Fransche hoofd
stad teleurgesteld hebben verlaten.
Bonnet stond bij deze passage op en ver
klaarde: koning Karei van Roemenië en
prins regent Paul van Zuid-Slavië zijn in
tegendeel beiden in volledige overeenstem
ming met de Fransche regeering vertrok
ken. (Applaus.) De Kerillis vroeg vervol
gens of dan de Poolsche minister van bui
tenlandsche zaken, Beek, niet ontmoedigd
van Parijs was vertrokken.
Voortgaande verklaart de Kerillis er van
overtuigd te zijn dat Hitier aan een optre
den tegen Frankrijk denkt, in de eerste
plaats in verband met de Italiaansche hou
ding en vervolgens omdat hij vreest dat
Frankrijk, Engeland en Rusland tegen hem
zullen opstaan wanneer hij zijn actie in de
Oekraine begint. Frankrijk zou volgens de
Kerillis toenadering met Polen moeten zoe
ken en met zijn Oostelijke bondgenooten,
want Duitschland zou niet het gevaar wil
len loopen te stuiten op een wereldcoalitie.
De Kerillis vroeg vervolgens aan Bonnet,
zich ondubbelzinnig uit te spreken over de
buitenlandsche hulp, die Frankrijk kan en
moet verwachten. Alles kan nog gered wor
den, maar er is geen minuut te verliezen.
De dingen moeten onmiddellijk verande
ren.
De Italiaansche eischen.
Na een onderbreking der vergadering
voerde Felix Grat, van de republikeinsche
federatie, het woord. Hij verwonderde
zich niet over de Italiaansche eischen, die
na den Anschluss moesten komen. Hij ves
tigde de aandacht der regeering op de ves
tiging van kleine Italiaansche posten op de
Fransche kust van Somaliland. Er moet een
einde komen aan de politiek van overgave.
Land wordt niet weggegeven, dat wordt
verdedigd. Wij willen van ganscher harte
den vrede, doch wij willen geen onderwer
ping.
De communist Peri beschouwde de daad
van 30 Nov. als het begin van een gevaar
lijk tijdperk voor het land. Door Tsjecho-
siowakije krijgt Duitschland nu grondstof
fen, die het niet krijgen kon, zoolang de
Tsjecho-slowaaksche slagboom bestond.
Terwijl Duitschland zijn droom verwerke
lijkt, eischt de andere deelgenoot, dien gij
belast hebt met de convocaties voor Mün
chen op 8 September, zijn fooi op. Op dit
oogenblik waarborgt niets ons, aldus Peri,
voor een tweede München. De buitenland
sche politiek van den Quay d'Orsay is er
niet in geslaagd de Italiaansch-Duitsche so
lidariteit ie verzwakken. De Italiaansche
eischen hebben alleen hen verrast, die niet
begrepen, dat het Italiansche imperialisme
in de eerste plaats de Middellandsche zee
tot doel had. De eerste fout was toe te
staan, dat Italië Abessinië veroverde en de
tweede, dat men daarna de Italiaansche ac
tie door niet-inmenging van een kant ver
gemakkelijkte.
Peri wilde aannemen, dat de redevoerin
gen van Daladier op Corsica en Tunis door
daden gevolgd zullen worden. Die verkla
ringen zouden niets beteekenen, wanneer
men hun, die het land bedreigen, toestond
zich op de Balearen te nestelen. In de loop
graven van Catalonië wordt de strijd om
het evenwicht in de Middellandsche zee ge
streden. Spreker vraagt Spanje te bevrij
den van de Duitsch-Italiaansche hypotheek,
want Spanje moet den Spanjaarden toebe-
hooren, opdat Frankrijk vrede hebbe.
Peri besloot met te zeggen, dat voor een
hergroepeering der vrienden van Frankrijk
een totale breuk noodzakelijk is met de
politiek, die sedert eenigen tijd is gevoerd.
De regeering moet van politiek verande
ren, of veiliger nog, wij moeten van regee
ring veranderen, zeide spreker.
De vergadering werd hierop tot heden
middag verdaagd.
Teleurstelling in Italië,
gelatenheid in Frankrijk
Gisteravond is door de Italiaansche regee
ring en de Britsche ambassade te Rome een
officieel communiqué uitgegeven over het
bezoek der Britsche ministers aan Rome en
de besprekingen, welke door die ministers
met Mussolini en Ciano gehóuden zijn. Het
communiqué is natuurlijk weinig-zeggend
en luidt aldus:
Bij de besprekingen, die de paar laatste
dagen gevoerd zijn tusschen den duce en den
Britschen minister-president, waaraan ook
Ciano en Halifax hebben deelgenomen, zijn
de belangrijkste kwesties van het oogenblik
en de betrekkingen tusschen de beide rijken
bestudeerd.
Deze besprekingen werden gekenmerkt
door de grootste hartelijkheid en zij hebben
geleid tot een openhartige en breedvoerige
gedachtenwisseling. Van beide zijden werd
eens te meer uiting gegeven aan het voor
nemen de betrekkingen tusschen de beide
landen te ontwikkelen in den geest van
vriendschap, welke het accoord van 16 April
bezielt. Ook werd besloten, zoo spoedig
mogelijk over te gaan tot het sluiten van
speciale conventies, als in dit instrument
uiteengezet.
Tijdens de besprekingen kwam opnieuw
de vaste wil van Italië en Engeland tot
uiting, een politiek te voeren, die daadwer
kelijk streeft naar handhaving van den
vrede, een politiek, waarop het streven der
beide regeeringen steeds gericht is geweest
en zal zijn.
In Italië is men teleurgesteld over de
resultaten der besprekingen. Men heeft daar
klaarblijkelijk al te veel gehoopt op den
Chamberlain van München en komt thans
tot de conclusie, dat de huidige Chamberlain
veel krachtiger en resoluter is.
Het eenige, wat bereikt is in Rome, kan in
enkele woorden als volgt worden weerge
geven: Mussolini en Chamberlain hebben
met elkaar gesproken, belangrijke onderwer
pen zijn aangesneden en beide staatslieden-
hebben duidelijk hun meening uiteengezet.
En tenslotte heeft Chamberlain Frankrijk
niet losgelaten, zoomin als Mussolini Franco
heeft losgelaten.
Frankrijk, dat zich al ongerust had ge
maakt, kan dus tevreden zijn over Cham
berlain. Aan den eenen kant is er ook inder
daad reden tot tevredenheid, maar daar staat
tegenover, dat de spil Rome-Berlijn waar
schijnlijk weer versterkt is en daarmee een
scherpere actie van beide hoofdsteden tegen
Frankrijk te verwachten.
Reeds heeft Rome daar een begin mee ge
maakt. Alle Italiaansche bladen hebben n.1.
op opvallende wijze, voorzien van commen
taar, een zin afgedrukt, die gisteren in het
Fransche blad „Ordre" stond en waarin prof.
Guyot mededeelde, dat een Fransch officier
tegen hem gezegd heeft, dat tien Italiaan
sche soldaten nauwelijks voldoende zijn om
het hoofd te bieden aan één Fransch reser
vist.
De Giomale d'Italia haalt historische ge
beurtenissen aan om den heldenmoed der
Italiaansche krijgers tegenover den moed der
Franschen in het licht te stellen. De Lavoro
Fascista schrijft, dat het niet de moeite
waard zou zijn om commentaar op te leve
ren, maar dat men dit niet mag vergeten. De
Tevere beweert, dat de Italianen thans het
recht hebben alle Franschen in het gelaat te
spuwen, aangezien de Franschen veinzen
niet te weten dat het de Italianen waren, die
hen in 1915 gered hebben, toen zij voor de
Duitschers terugtrokken. Napoleon was een
Italiaan, die van Frankrijk een kolonie
maakte en die zijn zoon koning van Rome en
niet van Parijs maakte.
Om nog even terug te komen op de be
sprekingen zelf, volgens berichten uit Rome
is Mussolini teleurgesteld, dat hem niet de
behandeling is wedervaren, welke den Fli
re r ten deel viel. Dit wordt bevestigd dooi
den Parijschen correspondent der N.R.C., die
er. op laat volgen, dat Frankrijk de schuld
zal krijgen van de mislukte besprekingen.
De ernstige bladen in Italië zullen zich be
roepen op het herboren rijk, waarvan het
dynamisme een nieuw evenwicht van krach
ten in de Middellandsche Zee noodig maakt.
Natuurlijk ontbreekt het niet aan stem
men, die dit resultaat verwachtten. Nu vol
gens de algemeene opvatting hieraan niets
meer te veranderen is, troost men zich met
de gedachte, dat de toestand is opgeklaard.
Mussolini weet nu waaraan zich te houden,
en Chamberlain kent zijn eischen. De Fran
sche regeering kent ze ook, want het spreekt
vanzelf, dat de Fransche gezant terstond,
na door Halifax ontvangen te zijn, ze aan de
Quai d'Orsay heeft meegedeeld. Den lsten
Januari zeide hij, dat Frankrijk bereid is tot
elke redelijke samenwerking met Italië. De
positie van Berlijn en de ontwikkeling aan
het Spaansche front moeten over de naaste
toekomst beslissen.
Sauerwein stelt het volgende dilemma: öf
Franco zal Barcelona spoedig nemen, dan
heeft hij de rechten van oorlogvoerende niet
noodig, óf hij stuit nog op ernstigen tegen
stand, dan zouden Engeland en Frankrijk,
door hem die toe te kennen, zijn bondge
nooten worden. Men neemt aan, dat Musso
lini Spanje niet in den steek zal laten vóór
de overwinning van Franco.
Krachtens een overeenkomst tusschen
de nationaal-socialistische autoriteiten
van Dantzig en de Joodsche vereeni-
gingen in die stad zullen alle Dant-
zigsche Joden de Vrije Stad vóór 1
October moeten verlaten.
Op het oogenblik, waarop de overeen
komst tot stand kwam, gaf de Dantzigsche
politie bevel tot staking van iedere anti-
semietische vervolging.
Op het oogenblik zijn de Joodsche lei
ders bezig met het bijeenbrengen van de
noodige fondsen voor deze massale land
verhuizing. Daartoe hebben de Dantzigsche
autoriteiten een deel van de geblokkeerde
Joodsche rekeningen te Dantzig weer vrij
gemaakt en den Joden machtiging gegeven
hun roerende en onroerende goederen te
verkoopen, waarbij dan de helft der ver
koopsprijzen bestemd wordt voor het land
verhuizersfonds.
De eerste lijst der emigranten is gisteren
gesloten en omvat ongeveer duizend per
sonen, die via Duitschland naar Triest zul
len worden vervoerd, waar zij scheep gaan
naar het Naburige Oosten.
In de parlementszitting van gister is het
tot tooneelen gekomen, zoo rumoerig als
nog maar zelden is voorgekomen. De regee-
ringspers spreekt zelfs van een oppositio
neele putsch in het huis van afgevaardig
den.
De Bethlemfractie bracht in het huis uit
latingen van rechtsstaande politici ter
sprake en eischte daarvoor voldoening. Er
ontstond een dusdanige opwinding in de
Kamer, dat de vergadering tweemaal ge
schorst moest worden en tenslotte ver
daagd werd tot de volgende week Dinsdag.
Reuter meldt hierover het volgende:
De betrekkingen tusschen de coalitie-
regeering en de oppositie schijnen steeds
meer gespannen te raken. In iet parlement
hebben zich tooneelen voorgedaan als nog
nooit tevoren en in sommige kringen ver
wacht men verdere ontwikkelingen. De
oppositiepartijen maken in het bijzonder
bezwaar tegen de steeds nauwere betrek
kingen van Hongarije met de spil Rome
Berlijn.
De troepen van Franco hebben Tor
tosa bezet na een feilen strijd in het
zuidwesten van de provincie Tarrago
na. Een Marokkaansche divisie onder
bevel van generaal Yague heeft het
gebied tusschen de Ebro en de kust
stormenderhand genomen. De cavalerie
speelde hierbij een groote rol. Tegen
den middag werd Perello, 16 K.M. ten
Noorden van Tortosa bereikt. De troe
pen van Franco houden thans de drie
voornaamste wegen, welke naar Tarra
gona leiden, bezet.
De snelle opmarsch duurt aan het ge
heele front voort. In het Noorden heb
ben de rechtsche troepen Penamandel
en Monfalco bezet en ook Lilla en
Mont Cogulla zijn ingenomen.
Ook uit Barcelona wordt gemeld, dat aan
alle Catalaansche fronten de rechtsche troe
pen krachtig aanvallen. De regeeringstroe-
pen verdedigen voet voor voet het terrein.
Hun terugtocht geschiedt in zeer goede
orde en methodisch. De rechtsche troepen,
zoo zegt men, vallen in alle sectoren zoo
krachtig aan om den strategischen terug
tocht in wanorde te brengen, zonder dat ze
daarin slagen.
Te Burgos worden de volgende inlichtin
gen gegeven omtrent den toestand gister
middag om 12 uur, van het rechtsche leger
aan het Catalaansche front.
Het legercorps van Urgel, dat oprukt in
de richting van Puigcerda, heeft de helling
van Mendel bezet. In het centrum heeft het
corps van generaal Maestrazzo het dorp
Monfalco op de helling van de Siërra Al-
menara bezet. In het Zuiden hebben de Na-
varreezen het dorp Lilla, op de helling van
de Siërra Cogulla, ten Zuid-Oosten van
Montblanch veroverd. De voorhoede-cava-
lerie van het Marokkaansche corps is voor
bij Tortosa getrokken en aangekomen in
het gezicht van het dorp Perello op den
weg van Valencia naar Barcelona.
De regeeringstroepen, die aan het front
in Estremadura in Zuid-Oostelijke richting
oprukken, zijn thans, volgens een bericht
van het Spaansche nieuwsagentschap, ge
naderd tot op een afstand van nog geen 20
mijl van Cordoba, dat in rechtsche handen
is. De regeeringstroepen naderen Villa Vi-
ciosa.
Een tweede regeeringsoffensief.
De regeeringstroepen hebben gistermor
gen een tweede offensief ontketend in den
sector van Brunete ten Westen van Madrid.
Naast dén opmarsch in Estremadura heeft
dit tweede offensief ten doel in de eerste
plaats de rechtschen te dwingen hun troe
pen te onttrekken aan Catalonië. Tevens,
wanneer het offensief succes heeft, hoopt
men daarmede Madrid uit de oorlogszone
te halen. Volgens de weinige bijzonderhe
den, die beschikbaar zijn, rukken de regee
ringstroepen op over 't vlakke bergplateau
ten Zuiden van de sneeuwbedekte Guadar-
ramabergen. Vermoedelijk zal het ofxensief
uitgvoerd worden langs den weg van het
Escoriaal naar Villanueva de la Canada en
vervolgens naar Brunete.
Regeering overweegt Barcelona. te
verlaten.
Volgens inlichtingen uit over het alge
meen welingelichte bron, waarvoor het
echter niet mogelijk was een officieele be
vestiging te krijgen, zouden de f
republikeinsche troepen terugtrekt
linie van Tortosa naar Tarragona?
vlucht de burgerbevolking, die haar vee
meeneemt en have en goed op wagens en
karretjes in veiligheid tracht te brengen.
Het doel van den terugtocht zou zijn op
nieuw in stelling te komen in een verdedi
gingslinie, die in staat zal stellen de stad
Tarragona te beschermen en die gevormd
wordt door natuurlijke hinderpalen op de
lijn, die door Reus en Valls loopt.
De Katalaansche generaliteit zou overwe
gen haar hevoegdheden over te dragen aan
de centrale regeering. Deze zou zich gereed
maken uit Barcelona te vertrekken naar
Valencia, met uitzondering van Negrin,
die tezamen met den minister van buiten
landsche zaken Alvarez des Vayo in de Ka
talaansche hoofdstad zou blijven om tegen
stand te organiseeren.
Vrijdagmiddag zijn de besprekingen tus
schen Rublee en Schacht voortgezet. Naar
verluidt heeft Schacht inmiddels Göring
en de overige leden der regeering kunnen
raadplegen over het vraagstuk der Joodsche
emigratie. Rublee heeft Schacht een aantal
vragen gesteld, waarop deze vandaag en
morgen zal antwoorden. Deze vragen zijn:
Ten eerste: Welke maatregelen kan men
nemen om de in Duitschland gebleven Jo
den in staat te stellen hun levensonder
houd te verdienen?
Ten tweede: Hoeveel Joden moeten eerst
emigreeren en welk beroep oefenen zij
uit?
Ten derde: Welke export-faciliteiten
vraagt Duitschland om de leeningen aan de
deelnemende landen te garandeeren?
Ten vierde: Hoe garandeert Duitschland
de reëele toepassing van een plan, dat door
alle partijen is aangenomen?
Naar vernomen wordt hebben gisteren de
gezanten vgn Duitschland, Italië en Japan
een bezoek gebracht aan den Hongaarschen
minister van buitenlandsche zaken, graaf
Csaky.
De minister deelde den gezanten mede,
dat Hongarije bereid is toe te treden tot het
anti-Komintern-verdrag.
Van geen invloed op lidmaatschap
van Volkenbond.
Naar verluidt is de toetreding van Hon
garije tot het anti-Kominternpact van gee
nerlei invloed op het vraagstuk of Honga
rije lid zal blijven van den Volkenbond.
Dr. Benesj: „Zij gaven ons een land". -
In een zaak door Eduard Benesj aanhangig
gemaakt tegen den uitgever en een journa
list, die betrokken zijn bij de voorbereiding
van een boek, getiteld „Zij gaven ons een
land", welk boek beschreven wordt als te
berusten op door Benesj verstrekte gegevens,
heeft Chanbery Court gisteren een week uit
stel verleend om den klager gelegenheid te
geven te antwoorden op de verklaringen van
den gedaagde.
Mislukte poging tot ontvluchting. - Vijf
gedetineerden, o.w. de beruchte Arthur Bar-
ker, die eens hoofd was van de bende van
Barker en Karpis, probeerden Vrijdag tij
dens een hevigen mist te ontsnappen uit de
Alcatraz-gevangenis te San Francisco. Zij
werden echter alle vijf weer gepakt. Drie
hunner waren gewond.
Militair toestel in zee gestort. - Een
vliegtuig van de Royal Air-Force is gister
middag tusschen Tyne en Waer in de Noord
zee gestort. De drie inzittenden zouden orn
het leven zijn gekomen.