DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
BEZETTING VAN BARCELONA
VOLTOOID.
Anti-Fransche betoogingen te Rome.
No. 23 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Vrijdag 27 Januari 1939
141e Jaargang
Vreugde over de overwinning
van Franco.
„NAAR PARIJS!...."
De vreugde over de overwin
ning, die Franco gisteren heeft
behaald en die in Italië een
Italiaansche overwinning wordt
genoemd, heeft gisteravond bij
het verschijnen van Mussolini
op het balkon van het Palazzo
Venezia te Rome tot heftige
demonstraties tegen Frankrijk
Moreele en
geestelijke
herbewapening.
H.M. de Koningin heeft
hedenmiddag om kwart voor
één een radiorede uitge
sproken over de geestelijke
en moreele herbewapening.
H.M. meende de beteeke-
nis hiervan niet duidelijker
te kunnen zeggen dan door
dezen eenen zin„Vrees voor
afbraak moet worden omge
zet in wil tot opbouw".
(De rede hebben wij opgenomen
op pag. 1, 3e blad.)
Roofmoord op Chineesch
handelaar.
Tooneelen van groote
vreugde.
Nog meer successen.
De algemeene toestand.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Directeur; C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA,
De val van Barcelona was in Rome in
extra-edities der dagbladen bekend ge
maakt en tegen 6 uur in den avond
kwamen de scharen Zwarthemden bij
een, die naar het Palazzo Venezia
optrokken. Ook Mussolini begaf zich
naar het paleis en heeft daar vanaf het
balkon een korte rede gehouden, welke
herhaaldelijk werd onderbroken door
uitroepen als: „Naar Parijs", „Leve de
Duce, leve Franco", terwijl groepen
officieren de veelbeteekende woorden
„Parijs" en „Tunis" riepen.
Mussolini hield een korte toespraak, waar
in hij zeide: „De kreet van uw trotsche,
gerechtvaardigde vreugde vermengt zich
met den kreet, die opstijgt uit alle steden
in Spanje, welke thans bevrijd zijn van de
schande der rooden. De schitterende over
winning van Barcelona vormt een nieuw
hoofdstuk in de geschiedenis van het Nieu
we Europa, dat wij bezig zijn in het leven te
roepen. Door de prachtige troepen van
Franco en onze stoutmoedige legionairs is
niet alleen de regeering van Negrin ver
slagen, maar bijten nog veel anderen onzer
vijanden in het stof. De leuze der rooden
was „No Passaran" zij komen er niet
door wij zijn er door heen gekomen en
ik zeg u, wij zullen er ook verder door heen
komen".
Na deze toespraak barstte het gejuich op
nieuw los. Tientallen malen keerde Musso
lini op het balkon terug. Ten slotte vorm
den publiek en fascisten een optocht door
de bevlagde stad, waar de fonteinen geïl
lumineerd zijn. Men trok o.a. langs de am
bassade van het rechtsche Spanje bij het
Quirinaal en langs die bij het Vaticaan. De
rechtsche Spaansche ambassadeur bij het
Quirinaal, Don Pedro Garcia Conde, ver
scheen op het balcon van zijn woning en
■richtte het woord tot de betoogers, zeggende
dat de verovering van Barcelona beteekent
dat het einde van den oorlog nabij is en
dat de overwinning Italië en Spanje nog
meer vereenigt.
Voor de Fransche ambassade was opnieuw
de wacht versterkt De kreten „Weg met
Frankrijk, wij willen Corsica", wisselden af
met kreten als „Leve de Duce, leve Franco
en „Leve Spanje".
Mussolini ontving een telegram van
Franco met een dankbetuiging voor de schit
terende prestaties der Italiaansche legion-
nairs, wien te Barcelona tezamen met hun
Spaansche kameraden een triomfale ont
vangst wacht.
De verovering van Barcelona wordt door
de „Corriere della Sera" aangekondigd met
de woorden: „De overwinning van Franco
is een Italiaansche overwinning".
„Men moet", aldus het blad, „de over
winning niet verstaan in den zin, dien de
anti-fascisten in alle landen er in willen
leggen, nL dat Italië zich de verdiensten en
de voordeelen wil toeëigenen. Het is een
Italiaansche overwinning omdat ons geheele
volk van den beginne af aan heeft deel
genomen aan de edelmoedige onderneming
•ter Spaansche nationalen".
Wat de reactie in Frankrijk betreft, schrijft
tiet blad, dat regeering, leger en volk in
Spanje een zeer harde les hebben gehad.
Het is noodzakelijk dat zij dit volledig
erkennen, dat is de eenige manier om er
teering uit te trekken.
Orde te Barcelona streng gehandhaafd.
Wat de gebeurtenissen in Spanje zelf
betreft, meldt Havas dat in alle steden
in Franco's gebied groote betoogingen
zÜn gehouden waarbij leidende per
soonlijkheden het woord hebben ge
voerd.
Ook te Barcelona zelf hebben zich geest
driftige tooneelen afgespeeld, althans
volgens de Havas-berichten uit die stad. De
eenheden van de vloot van Franco stoomen
thans de haven binnen, geheel gepavoiseerd
met de roodgouden kleuren van de vlag
van het rechtsche Spanje.
De vliegtuigen van Franco's luchtvloot
voeren acrobatische toeren uit boven de
stad. Talrijke politieke gevangenen zijn in
vrijheid gesteld.
De rechtsche autoriteiten hebben alle
mogelijke voorzorgsmaatregelen genomen
om wanordelijkheden te voorkomen. De
nieuwbenoemde burgemeester heeft overal
in de stad Guardia Civil en speciale politie
geplaatst om te zorgen dat niet wordt ge
plunderd. Vooral bij de plaatsen, waar
levensmiddelen worden uitgereikt, is politie
gestationneerd, aangezien de uitgehongerde
bevolking hier haast niet te houden is.
Officieel wordt medegedeeld dat aan
particulieren zal worden toegestaan zich
naar Barcelona te begeven op een later
vast te stellen datum.
Naar schatting hebben ongeveer 100.000
inwoners Barcelona verlaten. Hun vertrek
werd uitermate vertraagd door het bombar
dement op de wegen.
Het intact gebleven leger zal, naar
hun meening, stelling kiezen ten noor
den van Barcelona. De regeering-Negrin
heeft zich te Figueras gevestigd. Nog
voortdurend komen daar vluchtelingen
aan.
De bergtoppen aan de FranschSpaansche
grens waren gisterochtend in dichten nevel
gehuld. Het was een voortdurend komen en
gaan tusschen Perpignan en Figueras. Mi
nister-president Negrin en Del Vayo; minis
ter van buitenlandsche zaken, begaven zich
in den loop van den ochtend naar Perpig
nan, terwijl de Fransche ambassadeur te
Barcelona, Jules Henry, die van Port Ven-
dres kwam, te half twaalf de grens pas
seerde.
De Britsche gezant bij de republikeinsche
Spaansche regeering, Stevenson, bevindt
zich aan boord van de kruiser „Devon-
shire" op de reede van Caldetas. De Britsche
consul-generaal Rogers bevindt zich even
wel nog te Barcelona.
De Amerikaansche zaakgelastigde bij de
Spaansche linksche regeering, Thurston,
heeft het departement van buitenlandsche
zaken te Washington telefonisch medege
deeld dat hij een nieuw hoofdkwartier in
richt te Perpignan.
In Chineesche kringen te Djombang
(Java) heerschte Woensdagmorgen 18 Jan.
verslagenheid toen bekend werd, dat de
60-jarige Chineesche handelaar Lo Tjeng
King vermoord was gevonden.
De thans vermoorde was afkomstig uit de
Kotta-dessa Sawahan, en was handelaar in
zilverwerken, schrijft de „Ind. Crt."
Ondanks zijn reeds vergevorderden leef
tijd liep hij steeds alle pasars in het Djom-
bangsche te voet af. 's Middags had men hem
nog gezien. Hij was in den na-nacht of
vroegen morgen op stap gegaan naar den
pasar te Plosowesi,
De man moet ^nverhoeds op een een
zamen weg zijn aangevallen en de hersens
zijn ingeslagen-, vervolgens heeft de dader
het lichaam in de naast dezen weg loopende
kali gegooid. Volgens den wijkmeester had
de verslagene slechts voor een waarde van
10 aan zilverwerken bij zich die ver
dwenen zijn.
Djt wijst op roofmoord. Zoowel het B.B.
als de veldpolitie stelden op de plaats van
het misdrijf de eerste onderzoekingen in.
Er zijn vage aanwijzingen.
AnetaANP meldde nader uit Djombang:
Dank zij de activiteit van Mohammed,
den assistent-Wedono van Djombang en de
medewerking van de veldpolitie, werden
Donderdagmorgen om 2 uur 30 de roof
moordenaars gearresteerd.
Het bleken te zijn de recidevisten Djojo-
kasmin uit het gehucht Nglerep, en Waki-
din, alias Bagidin, uit Plosowesi. Beiden
hebben een bekentenis afgelegd. Het gesto-
lene werd achterhaald.
De speciale correspondent van Reu
ter bij de troepen van Franco bericht
uit Barcelona, dat gedurende den nacht
van Woensdag op Donderdag de stad
geheel werd omsingeld door de recht
sche troepen. Vroeg in den ochtend
bestormden de Marokkanen onder
commando van generaal Yague, het
fort Montjuich, tegelijkertijd namen de
divisies uit Navarra, tezamen met de
gemengde Italiaansch-Spaansche Pij
len-divisies en het vreemdelingenle
gioen den Tibidabo, ten Noordwesten
van de stad.
Hierdoor werd de weg naar het Noorden
afgesneden, de troepen van Franco be-
heerschten hiermede alle wegen naar de
stad. Tegenstand was blijkbaar niet voor
bereid en' tegen den middag begonnen de
troepen de stad binnen te rukken. Twee
uur later marcheerden de troepen nog door
de straten, waarin een enthousiast juichen
de menigte was samengepakt.
Als bij tooverslag verschenen uit alle
vensters en van alle balkons de rood-gou-
den vlag van de rechtschen, liederen van
de Phalanx werden gezongen en rechtsche
leuzen uitgeroepen.
Langzaam kwamen de troepen samen op
het groote Plaza de Cataluna. Terwijl zij
zingend langs de met boomen beplante
boulevard trokken, werden telkens weer
de rijen door de burgers van Barcelona
doorbroken, die de soldaten omhelsden.
Toen de cavalerie verscheen, kuste men de
paarden, omdat men de ruiters niet kon
bereiken. Groot was ook het enthousiasme
toen de troepen onder de eerepoort door
trokken, welke is gebouwd voor de inter
nationale tentoonstelling van 1888.
Achter de troepen kwam een groot aan
tal vrachtauto's met levensmiddelen. Op de
auto's waren in groote letters opschriften
aangebracht, waarin werd gezegd, dat de
rechtvaardigheid van Franco brood voor
allen brengt.
Cp de auto's zaten de Senorita's van de
„vrouwelijke stoottroepen" van Franco, ge
kleed in hun blauwe uniform ui met witte
De kracht van
Engeland,
Wij hebben gisteren in deze rubriek ge
schreven over de nerveusiteit, welke in
Europa herscht en wij hebben ons in dit
verband speciaal bezig gehouden met
het Foreign Office te Londen.
Met die nerveusiteit heeft zich gisteren
ook Sir Sumuel Hoare, de Britsche minister
van binnenlandsche zaken, bezig gehouden.
In een te Swansea gehouden redevoering
heeft hij n.1. misprijzend gesproken over
de paniekzaaiers, die bezig zijn het* gevoel
te wekken, dat een oorlog onvermijdelijk
is. Een dergelijke onvermijdelijkheid be
staat niet, aldus Hoare. Laat ons de toe
komst onder oogen zien, wat zij ook moge
brengen, met moed en vastberadenheid en
in het geloof, dat de rede en het gezonde
verstand de overhand zullen houden, maar
vastbesloten om gereed te zijn voor ieder
geval van nood.
Het vertrouwen en de gereedheid zijn de
twee groote nationale behoeften en onze
voorbereidingen te land, ter zee en in de
lucht zijn redsgevorderd tot een formida
bel punt, terwijl de daarachter staande
nationale geest dagelijks aan kracht wint.
Hoare prees vervolgens Chamberlain als
den reddingsboei van Europa en sprekende
over oorlogen zeide hij:
„Twee onbetwistbare feiten steken af te
gen den duisteren achtergrond van ang
sten en gissingen, n.1. de hartstochtelijke
wensch der Europeesche volkeren naar
vrede en de onoverwinnelijkheid van Groot-
Britannië en het Britsche Rijk. Wanneer ik
zeg, dat dit groote land nooit kan worden
verslagen, spreek ik een feit uit.
Economische kracht is een van de groot
ste verdedigingslinies en ons economisch
systeem heeft de spanningen en- ien druk
der crisis der laatste jaren beter doorstaan
dan eenig ander systeem ter wereld".
Hoare sprak ronduit iedere bewering te
gen, volgens welke de tijden der vloten
voorbij zouden zijn. In de laatste jaren, zoo
zeide hij, heeft de admiraliteit naar strate
gie en tactiek aangepast aan de nieuwe
omstandigheden en een juist gebniik van
de luchtmacht door de vloot zelf zou de
Britsche zeemacht eerder uitbreiden dan
verminderen. De wederopbouw van de
vloot heeft een gevorderd stadium bereikt
en de nieuwe vloot vormt een activum van
onberekenbaar belang bij iedere raming
van de Britsche kracht.
Over luchtaanvallen zeide spr.: „Ik aan
vaard de overdreven verklaringen niet be
treffende hun overweldigende uitwerking.
Zelfs wanneer ik mij zou vergissen en zij
ons alle vernietiging zouden aandoen, die
de critici zeggen, zou zoo'n aanval nooit
onzen wil tot het bieden van weerstand
vernielen, maar zou in tegendeel, honderd
voudig onze vastberadenheid doen toene-
mn om den aanvaller te overwinnen. Laat
de wereld deze zaken overpeinzen en in het
bijzonder zij, die zeggen, dat wij moe zijn
geworden van ouderdom en zwak van ver
mogen. Zoo dachten zij in 1914 en zij wer
den op ruwe wijze gewekt".
Ten slotte wees Hoare op den deze week
uitgekomen oproep voor den nationalen
dienst. Hij besloot met de woorden: „Ik ben
er zeker van, dat deze oproep slagen zal
en de kracht der democratie aan de wereld
en den geest van Britannië aan Europa zal
toonen".
Bonnet heeft in de Fransche Kamer een
groote rede gehouden, waarvan wij elders
in dit nummer uitvoerig melding maken
Deze rede is van belang met het oog op
den politieken toestand in West-Europa en
wij mogen op deze plaats den lezer verwij
zen naar den inhoud van die rede. In de
zelfde Kamerzitting heeft ook Daladier het
woord gevoerd en als 't ware de rede van
Bonnet nog eens bekrachtigd.
Na gezegd te hebben, dat hij van gan-
scher harte een algemeene conferentie on
derschrijft, gelijk die door Blum is voorge
steld en welker taak het zou zijn te zeggen,
dat alle geweldacties slechts ephemeer zijn.
verklaarde hij onder luide toejuichingen,
dat Frankrijk kalm de dreigende voorden
van Italië vernomen heeft. Niet ieder, die
wil, beleedigt Frankrijk. Frankrijk beschikt
over een kracht, die het in staat stelt met
kalmte dergelijke beleedigingen te ontvan
gen.
„Ik heb mijn gevoelens van vriendschap
voor het Italiaansche volk niet vergeten".
(Algemeen applaus.)
Als oud-strijder bracht Daladier in het
bijzonder hulde aan de Italiaansche solda
ten, die hij heldhaftig heeft zien strijden.
„Dat veroorlooft mij", zeide hij, „met
kracht te verklaren, dat Frankrijk niet kan
dulden, dat een aanslag wordt gepleegd op
zijn territoriale onaantastbaarheid, noch op
zijn rijk in Afrika, noch op de vrije ver
bindingswegen, of die nu over zee loopen of
niet, tusschen het moederland en het rijk"
(de afgevaardigden van het centrum, rechts
en links, stonden op en juichten Daladier
langdurig toe waarop Herriot constateerde,
dat de Kamer eensgezind is).
Frankrijk, aldus vervolgde Daladier, zal
niet dulden, dat men aan zijn rijk of aan zijn
rechten raakt. Ik ben er mij van bewust,
niet alleen een land te verdedigen van ge
bieden, die een erfdeel vormen, maar te
vens, dat ik die solidariteit verdedig, die
zich langzamerhand gevestigd heeft tus
schen het moederland Frankrijk en alle
Fransche landen, die geboden zijn aan de
overzijde der zee door den zelfden vrij
heidszin.
De regeering noch Frankrijk zullen dul
den, dat de minste aanslag gepleegd wordt
op dit rijk. Ik weeg den ernst der huidige
omstandigheden af, wanneer ik dat ver
klaar. Men kan niet over een offer spreken,
wanneer dat offer de onmisbare handha
ving is van zijn onafhankelijkheid en zijn
waardigheid. (Aligemeene toejuichingen.)
Morgen zal de taak zwaar en hard zijn.
Ik wil niets aanvaarden, dat een verzwak
king zou kunnen zijn van de solidariteiten,
die bevestigd worden, naarmate het gevaar
nadert.
schorten. Zoodra de auto's op de van tevo
ren bepaalde standplaatsen waren aange
komen, begonnen de vrouwen onmiddellijk
met het uitdeelen aan de vrouwen en kin
deren van brood, meel, rijst, gecondenseer
de melk, chocolade en suiker.
De eenheden van de vloot van Franco
stoomen thans, aldus een correspondent van
Reuter gisternamiddag, geheel gepavoiseerd
met de rood-gouden kleuren van de vlag
van het rechtsche Spanje, de haven van
Barcelona binnen. De vliegtuigen van de
luchtvloot van Franco voeren acrobatische
toeren uit boven de stad.
De rechtschen hebben alle mogelijke
voorzorgsmaatregelen genomen om wan
ordelijkheden te voorkomen. De nieuwbe
noemde burgemeester heeft overal in de
stad Guardia civil en speciale politie ge
plaatst om te zorgen, dat niet wordt ge
plunderd; vooral bij de plaatsen, waar
voedsel wordt uitgereikt is politie gesta
tioneerd, aangezien de uitgehongerde be
volking hier haast niet te houden is.
Het nieuws van den val van Barcelona
werd in het rechtsche Spanje even na
twaalf uur bekend. Onmiddellijk werd
overal het werk gestaakt, overal werden de
klokken geluid en een zingende menigte
bewoog zich door de straten. Vrouwen
weenden van vreugde en de mannen spraken
opgewonden met elkaar, in het bijzonder
omdat iedereen dacht, dat Barcelona niet
voor twee of drie dagen zou vallen.
Negrin en del Vayo te Perpignan.
Naar Havas uit le Perthus meldt, had
men daar uit de verhalen van uit Barce
lona komende reizigers, dié in den nacht
van Woensdag op Donderdag de grens
overschreden, al den indruk gekregen, dat
Barcelona niet verdedigd zou worden.
Woensdagmorgen, aldus vertelde men,
hoorde men een hevig kanonvuur van het
republikeinsche leger ten Noord-Oosten
van Barcelona. Het schijnt, dat deze actie
slechts de dekking van den terugtocht der
regeeringstroepen ten doel had.
Franco meldt nieuwe successen.
Uit Burgos meldt Reuter, dat de recht
sche troepen ook aan het front in Estrama-
dura oprukken. De vijand wordt uit ver
scheidene centra verdreven. Te Valsequillo
los Blasquez, waqr de regeeringstoepen
hun laatsten aanval hebben gedaan, heb
ben de troepen van Franco een tegenaan
val gedaan en alle verloren gebied her
overd. De regeeringstroepen leden zware
verliezen.
Gistermiddag werd gemeld, dat de troe
pen van Franco thans Badalono, ongeveer
10 K.M. ten Noordoosten van Barcelona
naderen. De plaatsen Larabad en Horta,
welke dichter bij Barcelona liggen, zijn
reeds in handen van de troepen van Franco
gevallen.
Radio Nacional deelde gisteravond offi
cieel mede, dat Tarrasa is bezet en dat
Sabadell volledig is omsingeld.
Het groote hoofdkwartier van Franco
heeft medegedeeld, dat de haven van Bar
celona gistermiddag één uur bezet is. Het
Catalaansche radiobedrijf verzorgt reeds
uitzendingen voor het rechtsche Spanje. De
geestdrift in de stad, aldus het hoofdkwar
tier, is onbeschrijfelijk.
De uittocht uit Catalonië.
Gisteren zijn verscheidene bekende link
sche politici de grens naar Frankrijk ge
passeerd, o.a. de oud-premier Caballero en
de voormalige ambassadeur te Parijs, Ara-
quistain.
Companys en een paar leden van de
linksche regeering bevinden zich, naar men
gelooft, te Olot nabij Figueras. Men meent
te weten, dat Azanazich zich teruggetrokken
heeft in een klein stadje nabij de grens,
tusschen Junquera en Puigcerda.
Men verwacht, dat het regeeringsleger,
dat groote ontberingen heeft moeten lij
den, verder nog ernstig verzet zal bieden.
Buitenlandsche militaire waarnemers zijn
van oordeel, dat de linkschen in Catalonië
schitterend weerstand hebben geboden,
doch, zoo zeggen zij, er zijn grenze aan
het uithoudingsvermogen van de troepen
en deze grenzen zijn overschreden. Het te
rugtrekken der linkschen is echter, volgens
de berichten waarover men hier beschikt,
nog geen vlucht en de discipline is nog niet
verbroken. Indien z(j geweren en voorraden
hadden en een korte pauze om zich te re-
organiseeren, zouden de troepen volgens
waarnemers kunnen doorvechten, doch on
der de huidige omstandigheden is het een
hopeloos ongelijke strijd.
Zie verder Buitenland pag. 1, 3e blad.
0
