FLITSEN VAN HET WITTE DOEK. SUEZ" /"V Ür ff De wordingsgeschiedenis vari een grootsch werk. Z1 De schepping van DE LESSEPS in het middelpunt der belangstelling. ONZE BIOSCOPEN. MÉ ■s*4' M W' y V\ DE INHOUD VAN DE FILM. Plotseling staat het Suez-kanaal in het middelpunt der publieke belang stelling. Niet alleen de 20th Century- Foxfilm, die zijn wordingsgeschiede nis uitbeeldt, is hier de oorzaak van, maar ook de Italiaansch-Fransche spanning, verhalen en persuitlatingen omtrent allerlei door Italië gekoester de wenschen, hebben o. m. weer eens bijzonder de belangstelling doen val len op het Suez-kanaal, dat mee een plaats schijnt in te nemen op het Italiaansche verlanglijstje. Er is dus reden te over, hier het een en ander omtrent de lot gevallen van dat ka naal, en dan wel allereerst omtrent zijn hoogst merkwaardige wordingsgeschiedenis te vertellen. Tijdens de Fransche Revolutie krijgt inge volge een besluit van het Directoire van 12 April 1798 Generaal Bonaparte, die toen met zijn beroemde Egyptische expeditie bezig was, opdracht de landengte van Suez te laten doorsteken en om alle maatregelen te treffen, teneinde aan de Fransche Re publiek het vrije en uitsluitende bezit van de Roode Zee te verzekeren. Na door een commissie van technici ter plaatse een onderzoek te hebben laten instellen, geeft Bonaparte aan een ingenieur, Lepère ge- heeten, opdracht een rapport op te stel len. Deze kwam tot de conclusie, dat een direct kanaal dwars door de landengte onmogelijk kon (volgens hem lagen Roode Zee en Middellandsche Zee op verschil lend peil) en dat men het oude kanaal van de Pharao's dat van den Nijl gebruik had gemaakt, in het leven terug moest roepen. Het blijft bij dit rapport. Weer ontstaan er diverse plannen in 1841 is er zelfs een Nederlandsche maatschappij, die zich aanbiedt voor het graven van een kanaal totdat op 15 November 1854 Ferdinand de Lesseps, vroeger consul van Frankrijk, met een memorandum op de proppen komt, dat hij den Egyptischen onderkoning Mohammed-Said-Pacha (Egypte stond onder suzereiniteit van den Sultan van Turkije) aanbied, waarop hij veertien dagen later bij decreet (fir- man) het uitsluitend recht toegewezen krijgt tot het oprichten en leiden van een onderneming voor de doorboring van den Isthmus van Suez en voor de exploitatie van een kanaal tusschen de beide zeeën. Nog als leerling-consul, te Alexandrië, in 1832, heeft de Lesseps zijn plan al ontwor pen, doch vergeefs heeft hij voor de ver wezenlijking ervan bij den toenmaligen onderkoning en bij diens suzerein te Konstantinopel moeite gedaan. Zijn vriendschap met Mohammed Said bezorgt hem "bij dezen binnen 14 dagen het ant woord. Het jaar daarop noodigt de Lesseps een internationale commissie van 13 inge nieurs uit, waarvan onze landgenoot Con- rad zich met het voorzitterschap vereerd ziet, om te rapporteeren over de uitvoer baarheid van zijn plan en over de wijze van uitvoering. Het denkbeeld om het kanaal te Alexan drië te doen aanvangen, verwerpen zij, terwijl zij beslist aanraden om den kort- sten weg te volgen. Volgens hen zouden er aan het werk, waarvan zij de kosten op 200 millioen francs raamden, geen buitengewone bezwaren verbonden zijn. De aanleg van het Suezkanaal. Een der grootsche beelden uit de 20th Century-Foxfilm SUEZ., Engeland wil niet. En nu ontstaat er een geduchte kink in den kabel. De Engelschen willen namelijk van heel het Suez-Kanaal niets weten. Als de Lesseps in Engeland verschijnt om te trachten de Britsche regeering en de openbare meening in Engeland ervan te overtuigen, hoe juist zij bij het ontstaan van dien verkeersweg het grootste belang zullen hebben, stuit hij op geweldigen tegenstand. Lord Palmerstone, die in die dagen Engeland's buitenlandsche politiek leidt vindt, dat op die manier de Fransche vloot akelig dicht in de buurt van Indië zal komen en vreest dat Frankrijk ten koste van Engeland zijn invloed in Egyptie nog zal zien toenemen. In finan- cieele kringen beweert men, dat het ka naal onevenredig veel zal kosten in ver houding tot het vrij schaarsch geachte gebruik dat ervan gemaakt zal worden, want alleen stoomschepen, welke op dat tijdstip nog verre in de minderheid waren, zullen er gebruik van kunnen maken! Kortom, het ontbreek allen te eenen male aan een vooruitzienden blik. De Engelsche regeering beijvert zich zelfs om het gansche plan te doen misluk - De Lesseps en Disraëli Een spelmoment uit de grootej k.20th Century-Foxfilm, .SUEZ De Lesseps en Disraëli Een spelmoment uit de groote 20th Century-Foxfilm SUEZ ROBIN HOOD. City-theater. Dat een film als Robin Hood geprolon geerd wordt, is eigenlijk geen wonder. Zóó- velen hebben het verhaal gelezen van den heldhaftigen ridder van dien naam, dat te verwachten is, dat de stroom van bezoekers aan het theater nog wel 'n week zal aanhou den. Dat deze film in kleuren wordt ge bracht, verhoogt nog hare aantrekkelijk heid, want nu valt nog des te meer op de schitterende ridderkleeding uit den tijd der kruistochten, waarin zij speelt. En daar tegenover de schamele kleeding der arme boeren, uitgeschud door prins Jan, die zich tijdens de afwezigheid van zijn broer Richard Leeuwenhart de rechten van de kroon aanmatigde en meende ongestraft de bevolking te mogen onderdrukken. Robin Hood, de verdediger van de menschenrech- ten dezer vertrapten, die allen htm koning terug wenschten, heeft als vanzelf de sym pathie van allen, die deze mooie film gaan zien. Een goed voorprogramma gaat aan het uit voerige hoofdnummer vooraf: allereerst een journaal met veel kieken van schaatsenrij ders en o.a. een oud gebruik van Salzburg (mooie kleederdrachten). Verder een reisje op Hawaiï (gekleurd) met schitterende na tuuropnamen en ten slotte „Het aanhangsel", een film met mooie dansgroepen en fijne balletten. PARIJSCHE ZEDEN. Bioscoop-theater Harmonie. De Fransche film komt steeds meer in trek en het behoeft dan ook geen verwonde ring te wekken, dat men tegenwoordig meermalen Fransche films als hoofdnum mer op de programma's aantreft. En er wordt uitstekend werk geleverd, ook in de hoofdfilm, die deze week in theater Har monie loopt. Parijsche Zeden geeft een beeld uit het leven der lichtstad. Morestan is een goedhartige kerel, fiet senmaker en handelaar in het hartje van Parijs. Hij maakt ook deel uit van de jury en moet dan ook op zekeren dag in het pa leis van Justitie komen, weliswaar als re serve-jurylid, maar later als één der leden vervangen moet worden, als gewoon lid. De jury krijgt een bijzonder geval te beoor- deelen. Een jonge Russische vluchtelinge, Natalie Roguin geheeten, is reeds vroeg aan haar lot overgelaten en wordt het vrien dinnetje van den zoon van een autofabri kant. Als de jeugdige Marinier na eenigen tijd gedood wordt gevonden, wordt Nata lie, die een heftige scene met hem heeft ge had, van moord beschuldigd. Verschillende omstandigheden wijzen echter ook op een I 4 V i ''5 't /V 7; -T?:?-??: 1 1 Büi I I j 52 Loretta Young (Eugènie de Montijo) en Tyrone Power (Ferdinand de Lesseps) in de groote 20th Century-Foxfilm SUEZ ken! Eerst probeert zij den Egyptischen onder-Koning van een voor de Lesseps gunstige beslissing af te houden. Als dat niet lukt, zoekt zij het hooger op, te we ten bij de Verheven Porte in Konstanti nopel (Turkije) welke zij o. m. beducht tracht te maken voor het verleenen van de uiteindelijke toestemming, door 't schrik beeld van een, dank zij het kanaal, veel belangrijker wordend Egypte, dat zich dan van zijn positie van vazalstaat van Turkije zal gaan bevrijden. Ofschoon dus nog lang niet alles in kannen en kruiken is, maakt de Lesseps echter een aanvang met het stichten van de maatschappij. Van het kapitaal van 200 millioen francs, verdeeld in 400.000 aandeelen van 500 francs, wordt liefst 110 millioen in Frankrijk geplaatst, de Khe- dive van Egypte neemt voor 88.821.000 franc aandeelen, en alleen het weinige dat er nog overblijft wordt door buitenlan ders genomen: in Engeland bedraagt het totaal der inschrijvingen nog geen 50 dui zend francs! Aldus de toestand begin 1859, waarop den 25sten April van dat jaar de eerste spade in den grond wordt gezet. Echter louter voor zoogenaamd voorbereidende werkzaamheden, aangezien immers de Turksche toestemming, noodig om den arbeid definitief te kunnen beginnen, nog altijd door Engelschen invloed achterwege blijft. Na nog tal van moeilijkheden, komt eindelijk op 19 Maart 1866 de toestem ming van de Verheven Porte. Nu kan ook de arbeid voor den aanleg van het kanaal met alle kracht worden aangepakt. Met het gevolg, dat ruim drie jaar later het plechtige oogenblik van de opening van het kanaal aanbreekt. Dit geschiedt op 17 November 1869 met veel luister, want Ismail Pacha heeft liefst alle vorsten van Europa uitgenoodigd bij de plechtigheid tegenwoordig te zijn, aangezien hij ten volle doordrongen is van de beteekenis, die deze verbindings weg, zoowel voor Egypte zelf als voor de internationale samenleving, zal hebben. Keizerin Eugenie, de gemalin van Napoleon III, tevens nicht van de Les seps, de Keizer van Oostenrijk en o. m. Prins Hendrik der Nederlanden, broeder van Koning Wil lem III, wonen het feeste lijk gebeuren bij. Ook de Lesseps, die met eerbewijzen wordt overla den en zelfs gelukwenschen van de Engelsche Regee- ring(!) welke evenals de Russische Regeering door haar ambassadeur te Kon stantinopel vertegenwoor digd is in ontvangst mag nemen. Hij heeft met zijn onverwoestbaar doorzet tingsvermogen de overwin ning behaald. En dank zij hem is de wereld een ka naal rijker geworden, dat op de verdere ontwikkeling van internationalen handel en scheepvaart een ontzag gelijken invloed heeft gehad Het Parijs van 1850 is vol politieke intrige, want het is het jaar, waarin Prins Louis Napoleon Bonaparte, President der Tweede Fransche Republiek, den greep naar de macht doet en zich tot Keizer der Franschen laat kronen. Het Tweede Fran sche Keizerrijk zal daarmee aanvangen en „Napoleon de Kleine" (zooals Victor Hugo hem spottend heeft genoemd), gaat zijn oom, Napoleon de Groote, opvolgen. Het is een tijd van welvaart en weelde. Parijs maakt plezier en als de film begint, ^aanschouwen we een tenniswedstrijd tus schen den Vicomte de Latour en den jon gen graaf Ferdinand de Lesseps. Deze is de winnaar en trekt daardoor de aandacht van een betooverend mooie vrouw, de jonge Spaansche gravin Eugénie de Mon tijo. Tot de toeschouwers behoort ook Napoleon III, die op zijn beurt belang stelling voor de mooie Spaansche heeft. Napoleon laat door middel'van een zij ner adjudanten, Marqués du Brey, zoowel de Lesseps, als Gravin de Montijo uitnoo- digen voor een danspartij. Daar zijn aller hande feestelijkheden, waaronder ook een waarzegger, die aan Eugénie voorspelt, dat zij een smartelijk leven tegemoet gaat, doch ook, dat zij een kroon zal dragen. Als vervolgens Ferdinand in jeugdigen over moed „aan het voorspellen" slaat en daar bij zich niet geheel eerbiedig uitlaat over Napoleon, hoort deze hem en zendt hij den jongen man op een diplomatieken post in Egypte, om hem een flink eind uit de buurt te hebben. In Egypte is trouwens zijn vader, Graaf Matthieu de Lesseps, Fransch consul. Alvorens naar dit verafgelegen gebied te vertrekken, vraagt Ferdinand de hand van Eugénie de Montijo, maar zij weigert, ofschoon zij hem liefheeft. De voorspelling van den waarzegger, dat zij eenmaal een kroon zal dragen, is daaraan de schuld, En inderdaad komt korten tijd later Na poleon haar ten huwelijk vragen en Eugénie accepteert Nabij Alexandrië, in zulk een geheel andere wereld dan die hij gewend was, ontmoet Ferdinand de ietwat verwilderde, maar allerliefste Toni Pélérin, de dochter van een onderofficier, die haar niet weet op te voeden. Dit bekoorlijke meisje vat liefde op voor Ferdinand, maar deze kan Eugénie niet vergeten. Nog anderen leert hij kennen: den Egyptischen onder-Koning, Mohammed Ali en zijn weinig respectabelen zoon, Prins Said. Ferdinand weet van dezen Said een mensch te maken, zoodat hij de innige vriendschap van vader en zoon wint. En dan rijpt in Ferdinand de Les- sept het grootsche plan, de landengte van Suez te doorsnijden met een kanaal, dat z. i. van de grootste waarde zou zijn voor de scheepvaart. Maar hij stuit op hevigen tegenstand, op onwil, misbegrip, vijan- Een beeld van den alles vernietigenden wervelstorm in de groote 20th Century-Foxfilm SUEZ Annabella en Tyrone Power in de 20th Century-Foxfilm SUEZ digheid en zotternij, waar hij maar poogt, anderen voor zijn denkbeeld te winnen. Alleen bij Mohammed Ali en Prins Said vindt hij sympathie en steun. Dus tijgt de Lesseps naar Europa (hij neemt Toni mee naar Parijs, om haar daar op een kostschool te laten cultiveeren) en hij tracht Frankrijk en Engeland te winnen voor het groote plan. Doch ook hier: tegenwerking en afkeuring. Napo leon, verwikkeld in zaken van interne po litiek, neemt geen kennis van het project, maar Eugénie bewijst Ferdinand den dienst, te zorgen, dat Napoleon aandacht schenkt aan het grootsche plan. In Engeland weet Ferdinand den toen nog jongen politicus Disraëli voor zijn plan te krijgen en deze op zijn beurt pleit voor hem in het Britsche Lagerhuis. Na nog vele wederwaardigheden, kan eindelijk het werk zijn uitvoering tegemoet zien. De Lesseps reist weer naar Egypte (waar in middels Mohammed Ali overleden is en door Prins Said is opgevolgd) terug en begint de werkzaamheden. Voorspoed en tegenslagen wisselen elkander af, maar het werk vindt voortgang, de landengte wordt doorsneden. Vijandige stammen doen aanvallen, finantieele tegenslagen worden merkbaar, maar de Lesseps houdt vol. Toni, uit Parijs teruggekeerd, neemt levendig deel aan het wel en wee. Een Zobah-Ha, of „Duivelwind", het geen wij een „wervelstorm" noemen, barst plotseling in volle hevigheid los. Het kanaal dreigt vernietigd te worden. En Ferdinand de Lesseps, die van geen wij ken weet, verkeert in doodsgevaar. Het is dan Toni die hem redt, maarten koste van haar eigen leven. En als de stilte na den storm 't mogelijk maakt, een blik te slaan op de ontzettende verwoes tingen, ligt het jongemeisje daar als slachtoffer van haar zelfopoffering. Haar begrafenis is een diep treffend oogenblik Het kanaal is voltooid. De wereld heeft een grootsche verbinding gekregen. Bij de zeer feestelijke opening is Frankrijk vertegenwoordigd door niemand minder dan Keizerin Eugénie. Zij reikt aan den moedigen kanaalbouwer het Grootlint van het Legioen van Eer uit. Op dat oogenblik, onmerkbaar voor de duizenden gasten, zien Eugénie en Ferdi nand elkander in de oogen en bedenken, wat had kunnen zijn. Ik heb gewonnen, fluistert hij, maar ik heb alles verloren, dat in mijn oogen waarde had En de Keizerin antwoordt: Misschien is dat de prijs, die men betalen moet voor eeuwige glorie! De Lesseps wordt gespeeld door Tyrone Power, Eugénie de Montijo door Loretta Young. Van bekende andere figuren speelt Victor Varconi de rol van Victor Hugo, Miles Sander die van Disraëli, Leon Ames die van Louis Napoleon, Maurice Mosco- vich die van Mohammed Ali, den onder- Koning van Egyptie, Brandon Hurst: Franz Liszt. De rol van Toni Pelerin wordt vervuld door de bekende Fransche film ster Annabella. ongeluk en 't is Morestan, die in de lang durige juryvergadering zijn medeleden van Natalie's onschuld weet te overtuigen en vrijspraak is het gevolg. Maar nu staat Na talie weer hulpeloos. Morestan neeml haar als winkeljuffrouw in zijn zaak, doch hij laat haar voor zijn familie doorgaan als een Jeanne, de dochter van een ouden school vriend. Morestan heeft zelf ook een zoon en een verloofde dochter in huis en langza merhand ziet men zich in de film een her haling ontwikkelen van het drama, dat zich reeds eerder in het leven van Natalie heeft afgespeeld. Als Morestan vermoedt, dat ook zijn zoon hem besteelt, evenals de jonge Marinier heeft gedaan, terwille van Nata lie, volgt een geweldige scene en bijna zou zijn menschlievende daad tegenover Natalie hem in de gevangenis hebben gebracht, als niet mevr. Morestan alles ten goede had gekeerd. Een film, die bij voortduring boeit en tot het einde de aandacht gevangen houdt, doordat men benieuwd is naar den afloop van het drama dat men zich langzaam ziet ontwikkelen. Michèle Morgan is momenteel één van de meest op den voorgrond tredenae Fran sche filmactrices en wie haar in Parijsche Zeden ziet, zal deze jeugdige kracht niet spoedig vergeten. Zij is uitstekend, evenals de bekende acteur Raimu, die als Morestan een doorvoelde creatie geeft. Ook de overi ge rollen zijn prachtig bezet en zoodoende is, mede door de opnamen een geheel ver kregen dat voor velen een groote attractie zal zijn. Het voorprogramma brengt een paar mooie journaals, een teekenfilm van Pop- pey, die nog steeds op de kracht van zijn spinazie vertrouwt en een schitterende amusementsfilm, waarin de Amerikaan Ro land May staaltjes van jongleerkunst geeft, als men nog zelden heeft gezien. Een zeer geslaagd bijnummer. IN DEN GREEP DER WILDERNIS. Victoria-Theater. De geschiedenis hoe Engeland aan zijn rubberzaden is gekomen, was een prachtig gegeven voor een film. Niet alleen kon die film van historische beteekenis zijn, men kon er tevens een pracht van een wildernis- film van maken door er een avontuurlijken tocht inde oerwouden van Brazilië in te ver filmen. Wanneer door dat alles nog een ro mantisch avontuur loopt, is de film volmaakt en hangt het alleen nog maar van den regis seur af, wat hij ervan terecht zal brengen. Dat is in deze film bijzonder veel geweest, want alleen al als een reeks zeldzaam mooie opnamen uit het oerwoud is de film van zeer byzondere beteekenis. Welk een bezwaren moet de expeditie hebben gehad om diep in het oerwoud zooiets machtigs te kunnen verfilmen. Hier ziet men menschen en die ren in een gebied, dat zelden of nooit door blanken is betreden, een oerwoud waarin men zich een doortocht moet kappen, vol slangen en wat voor slangen! vol apen en verscheurend gedierte. Daarin waagt zich de Engelschman Henry Wickham René Deltgen om te trachten rubberzaden te verzamelen, die hij mee naar Engeland wil nemen. Maar Brazilië, dat uit de rubber een vermogen trekt, heeft op den uitvoer van rubberzaden de doodstraf gesteld en wan neer men er achter komt, dat de jonge En gelschman, die schijnbaar op jacht naar zeldzame vlinders gaat, in werkelijkheid op zoek naar rubberzaden is, spant alles in Bra zilië samen om dat te verhinderen en zijn grootsten vijand is Don Alonzo Gustav Diessl die met een dochter van den En gelschen consul verloofd was Vera von Langen en dit meisje geheel onder den indruk van Wickham ziet, dien hij daarom wil doen verongelukken. Het gevecht van Deltgen met een reuzen slang is van een zeldzame spanning en men houdt zijn hart vast als het ranke bootje van hem en zijn metgezel door een rivier vol krokodillen vaart en deze monsters zich bij tientallen tegelijk op het schuitje storten. Hoofdpersoon te zijn in een dergelijke fik]'1 is niet zonder gevaren, maar het resultaat is een schitterende natuurfilm geworden, die niemand mag verzuimen eens te gaan bekij ken. Vooraf gaat veel binnen- en buitenlandsch nieuws, een gekleurde screensong en een alleraardigste éénacter.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 12