DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Fransch-Britsche solidariteit bevestigd. No. 47 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Vrijdag 24 Februari 1939 141e Jaargang Engeland's vredeswil geen zwakheid of lafheid. Geen bemiddeling tusschen Parijs en Rome. Nieuw Chineesch leger in opleiding. Voor een groot offensief? Belgische regeerings- verklaring. En de kwestie-Martens. De aigemeene toestand. De Palestijnsche kwestie. q Zes Japansche vliegtuigen neergeschoten. Successen van Chineesch leger. Nieuws in 't kort. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door Set geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERlENTIENs Van 15 regels 125, elke regel meer 0 25, groote contracten rabat Groote letters naar nlaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. H£RMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Lord Halifax. Naar aanleiding; van een desbetref fende vraag; van Lord Addison (La- bour), heeft Lord Halifax, de Britsche minister van Buitenlandsche Zaken, gisteren in het Hoogerhuis een verkla ring afgelegd over de betrekkingen tus schen Frankrijk en Engeland. Hij zeide daarbij o.m.: Het zou een groote dwaling zijn te veronderstellen, dat Chamberlain bij zijn woorden betreffende de solidari teit met Frankrijk eenig onuitgespro ken voorbehoud van eenigerlei aard maakte. De verklaring van den premier was duidelijk en kon niet worden mis verstaan. Wanneer ik het in de bewoordingen van een huiselijke verjgelijking zou mogen zeg gen, dan was de verklaring van denzelf den aard als de borden, die wij thans op vele gevaarlijke punten in het land zien: „Halt, kruising met voorrangsweg". En dat was de bedoeling er van, aldus Halifax. Er bestaat op geen enkel punt verschil van meening tusschen ons eii Frankrijk en daarom was noch in Frankrijk, noch in En geland eenigerlei mondelinge bevestiging van onze solidariteit noodig. Binnenkort zullen wij de gelegenheid hebben nog eens deri nadruk te leggen op deze solidariteit, wanneer wij het hoofd der Fransche repu bliek verwelkomen. (Toejuichingen). De zaak is geweest, dat verkeerde voor stellingen in zekere kringen Engeland heb ben gedwongen in steeds nadrukkelijker en ondubbelzinniger- bewoordingen te verkla ren, wat reeds lang door de volken van onze twee landen als de waarheid aanvaard was. Niet alleen onze aardrijkskundige lig ging brengt ons dichtér bij'Frankrijk, maar ook de gelijkheid van belangen en het vol ledige begrip voor elkaar. Deze factoren,, aldus .vervolgde Halifax, vormen derhalve den besten waarborg tegen het volgens sommigen bestaande gevaar, dat er onder bepaalde omstandigheden een zeker risico zou besrtaan, dat het eene land verbonden zou kunnen worden of bereid zou zijn of in de verleiding zou kunnen kc men om zijn politiek ondergeschikt te ma ken aan die van het andere land. Dat ge vaar bestaat niet. Verder is er nog een punt, waarop ik den nadruk zou willen leggen, n.L het feit, dat de Britsch-Fransche solidariteit niet de be doeling heeft ën ook nooit heeft gehad om eenigerlei bedreiging van welken aard ook te vormen jegens een derde partij. D° staat van dienst van beide regeeringen en de pogingen, die beide in het werk hebben gesteld tot handhaving van den vrede, leve ren, naar ik hoop, voldoende bewijs voor de waarheid van deze verklaring. Italië en Frankrijk Lord Crewe (een der vorige sprekers) sprak over de geschilpunten tusschen Italië en Frankrijk. Aan den eenen kant is het zoo, dat, welke ook de Italiaansch-Fransche punten van geschil mogen zijn, zij in eer- sten aanleg en ik leg den nadruk op dit «in eersten aanleg" Engeland niet aan gaan, maar aan den anderen kant is Enge land er rechtstreeks zeer nauw bij betrok ken, omdat wij met Frankrijk betrekkingen onderhouden, waarover wij zoo juist spra ken en omdat wij tevens verheugd zijn onze betrekkingen roet Italië te hebben hersteld en verlangend zijn die te handiia- ven op den grondslag van zoo volledig mogelijke hartelijkheid. „Ik moet er op wijzen", aldus Hali fax, „dat noch de Fransche, noch de Italiaansche regeering getoond heeft verlangend te zijn naar de bemiddeling van een derde partij.. Natuurlijk kan niets van dien aard worden verwacht, tenzij en totdat beide partijen bemid deling wenschen. In feite heeft de Ita liaansche regeering op dit oogenbiik nog niet formeel aangeduid wat naai haar meening nauwkeurig de punten van geschil zijn tusschen Italië en Frankrijk. >.De kwestie is, dat de. positie van Enge land vrij vaak in het buitenland verkeerd wordt voorgesteld. Ik heb gezien, dat in het, buitenland voorgesteld wordt, dat wij °ns niet alleen bewapenen voor onze veiligheid, maar voor een preventieven oorlog en ei is ons" gezegd, dat de regeering wel voor standster van den vrede kan zijn, maar dat er anderen zijn, die voor een oorlog zijn. „Een ieder moet zich er thans van be wust zijn, dat er in dit land geen oorlogs partij is", aldus spreker. Er bestaat geen partij en geen staatsman, die ook maar voor een oogenbiik een aanvalsoorlog zou kun nen overwegen, of die voor zoo'n politiek den steun van ons volk zou kunnen krij gen. „Aan den anderen kant zijn er sommige lieden in andere landen, die in een tegen overgestelde dwaling vervallen. Die lieden trachten onzen wil tot vrede uit te legger als een bewijs voor onze zwakheid, lafheid cf gebrek aan vastberadenheid. Ik zou, voor zoover mij dat mogelijk is, het volko men duidelijk willen maken", aldus de mi nister, „dat het één even ongegrond en even volkomen onjuist is als het ander. Verantwoordelijke hoofden van Europee- sche regeeringen hebben op verschillende tijdstippn verklaard, dat oorlog geen voor deel brengt aan de overwinnaars. Dat is een verklaring, welker waarheid het volk van Groot-Britannië en van Frankrijk nog tij dens het leven der tegenwoordige genera tie aan het verstand is gebracht en het is derhalve niet verrassend, dat zij in de voorhoede staan, wanneer het gaat om ver oordeeling yan. den oorlog als instrument van nationale politiek. „Ik kan het Hoogerhuis verzekeren, dat wij. zooveel als wij konden, moesten wen schen, dat onze gedachten dichter waren genaderd tot die van andere .regeeringen hoe zij ook mogen zijn welke zich bij ons zouden willen aansluiten in de politiek van afschaffing van den oorlog als instru ment van nationale politiek. Dat zou niet beteekenen, dat de menschen in Engeland of in Frankrijk er van zouden afzien om met geweld weerstand te bieden aan iedere bedreiging van hun leven of onafhankelijk heid of van wat zij gelooven, dat hun vita le belangen zijn". Halifax citeerde in dit verband, hetgeen Hitler in „Mein Kampf" heeft geschreven over de Duitsche vooroorlogsche misreke ningen ten .aanzien van den Engelschman en zijn rijk. „Onze hulpbronnen", aldus voegde de mi nister hieraan toe. „blijven ontzaglijk en de geest van ons volk is niet gewijzigd. Wij verlangen geen krachtproef, omdat wij ge looven, dat oorlogen meer in wanorde brengen dan zij ooit geregeld hebben, en dat er geen problemen bestaan, die niet, wanneer goede wil aanwezig is tot een op lossing kunnen worden gebracht door open hartige besprekingen. De Britsche regee ring zou niets liever willen dan dat de om standigheden zich zoo zouden ontwikkelen, dat een behandeling van de vele kwesties, waarbij wij betrokken zijn, mogelijk zou worden. Aan den anderen kant zal nie mand, die deri Britschen geest kent, er aan twijfelen, dat, mocht de noodzaak ons ooit worden opgedrongen, ons volk zijn vrijheid niet minder hardnekkig dan ooit tevoren zal verdedigen. In Chipeesche kringen te Tsjoengking doen berichten de ronde over een nieuw Chineesch leger, dat opgeleid wordt achter het. front en dat zich gereed maakt in het veld te treden tegen de Japanneezen. Men voorspelt, dat de wereld binnenkort een anderen kant te zien zal krijgen van China's militaire kracht, een kant, die tot dusverre nog geen op den voorgrond tredend aandeel heeft genomen in den strijd. Men veronderstelt, dat dit betrekking heeft op de mechanisatie van het leger, welke, naar gemeld wordt, de regeering met groote snelheid tot ontwikkeling brengt. Verklaard wordt, dat het Chineesche opperbevel de uitrusting voor het opleiden van manschappen bewaard heeft om ze in latere stadia van den oorlog te gebruiken, een algemeen offensief zou dan worden ont ketend op alle fronten. Men is de meening toegedaan, dat de Chineesche militaire kracht sedert den aanvang der vijandelijk heden voortdurend vooruitgegaan is, niet al leen in kwantiteit, maar ook in kwaliteit. Het nieuwe leger staat oh der leiding van ervaren officieren en geoefende mannen. Iedere niet bezette stad in de Kwantoeng- gebieden heeft haar eigen defensiecorps, dat uitgerust is door de centrale regeering en onder bevel staat van bekwame officieren. Volgens het hoofdkwartier der Chineesche luchtmacht zijn de wrakstukken reeds ge vonden van negen Japansche vliegtuigen, die twee dagen geleden zijn neergeschoten boven Lantsjau. Uit'deze wrakken bleek, dat men te doen had met in Italië vervaardigde Savoia bom bardementstoestellen. Japansche eischen inzake Sjanghai. De „Asahi Sjimboen" bericht, dat de Japansche consul-generaal te Sjanghai op dracht heeft van den gemeenteraad van de internationale nederzetting het volgende te eischen: Ten eerste: Onmiddellijke arrestatie van de terroristen. Ten tweede: Vermeerdering van het aan tal Japansche leden van den gemeenteraad Ten derde: Grondige reorganisatie van de internationale nederzetting ter vergemakke lijking van het handhaven van orde en rust, Het blad voegt hieraan toe, dat de Japan sche regeering onafhankelijk handelend zal optreden, wanneer deze eischen worden ver worpen. In Kamer en Senaat is gistermiddag de regeeringsverklaring van het kabinet-Pierlot voorgelezen. Daarin wordt hulde gebracht aan het kabinet-Spaak, dat in September de vredelievendheid en onafhankelijkheids wil van België wist te bevestigen. D^ nieuwe regeering zal geen partijpolitiek, maar een politiek geinspireerd door het nationale ge voelen, volgen. De regeering legt er in haar verklaring den nadruk op, dat de staats instellingen hervormd moeten worden en kondigt aan, dat zij de tot dit doel uitge werkte voorontwerpen weer ter hand zal nemen. Met de hulp van den senaat zal zij de instelling van een Raad van State vol tooien.. De administratieve hervorming zal gecompleteerd en toegepast worden. Pierlot over de kwestie Martens Pierlot, antwoordend op een vraag van Carton de Wiart, verklaarde, dat het inci dent Martens ernstig is. Het werd op parle mentaire wijze geregeld, doch sinds eenige dagen zijn ten nadeele van Martens ernstige feiten gesignaleerd, dateerend uit den tijd der bezetting, welke, indien zij waar zouden blijken, een hatelijk karakter dragen. De heer Pierlot deelde mede, dat een onpartijdig onderzoek zal worden ingesteld zonder dat sprake zal zijn van een herhaling van het proces tegen de activisten. De re geering is voornemens een onderzoek te doen instellen in het dossier van het onder zoek en zal zelf de beslissing nemen. Wan neer de regeering haar besluit zal hebben genomen, zal de Kamer eveneens kennis kunnen nemen van het dossier en zich er over uitspreken. Pierlot doet een opwek king op het land het onderzoek in onpartij digheid te doen geschieden. ERNSTIGE ONTPLOFFING IN FRANSCHE MIJN. Twaalf dooden, dertien zwaar ge wonden. Tengevolge van een ontploffing in een mijngang te Montceau les Mines (dept. Saone et Loire) zijn twaalf mijnwerkers om het leven gekomen en dertien zeer ernstig gewond. Door het ontploffen van een slaghoedje van eet dynamietpatroon, welke wordt gebruikt bij het loswerken van de steen kool, heeft de koolstof, welke in de lucht hing, vlam gevat en een geweldige steek vlam, van 250 meter lengte schoot de mijngang in. Men vreest, dat nog verscheidene g wonden het leven zullen verliezen. 't Gaat met de Palestijnsche conferentie met geheel naar wensch. Men erkent thans in de kringen der conferentie, dat de eenige oplossing gelegen kan zijn in een plan, dat aan beide partijen wordt opgelegd door de Britsche regeering. De besprekingen met de Arabieren be stonden Woensdag hoofdzakelijk uit een verklaring van MacDonald ten aanzien van de drie voornaamste Arabische eischen. Men meent, dat MacDonald verklaard heeft, dat de regeering niet. in staat is terstond de onafhankelijkheid der Palestijnsche Ara bieren toe te staan. Hij zou als eersten stap hebben voorgesteld een of anderen beperk ten vorm van deelneming in de controle op de landszaken. Het schijnt, dat de Arabische eisch tot volkomen stopzetting der Jood- sche immigratie afgewezen is en dat een plan tot beperkte immigratie ter overwe ging aan de Arabieren is voorgelegd. Voorts verluidt, dat het stopzetten van landverkoopen ook verworpen is en dat in plaats daarvan werd voorgesteld het land te verdeelen in drie gebieden, waar de ver- koopen resp. verboden, gereguleerd of toe gestaan zouden zijn. Het Arabische antwoord op de voorstel len van MacDonald zal Zaterdag overhan digd worden. De vertegenwoordigers van zekere Arabi sche staten en vertegenwoordigers der Joodsche delegatie zullen vandaag met de leden der Britsche delegatie informeele be raadslagingen hebben. Halifax, MacDonald en Butler zullen de bijeenkomst bijwonen. De Arabische vertegenwoordigers zullen waarschijnlijk behooren tot de delegaties van Irak, Egypte en mogelijk van Saoed- Arabië. Weizmann en enkele anderen zullen de Joodsche delegatie vertegenwoordigen. Er is geen agenda en de informeele beraadsla gingen zullen een algemeen karakter dra- gen. De besprekingen, welke Woensdagmid dag tusschen de Engelschen en de Arabie ren zijn gevoerd, schijnen definitief den in druk bevestigd te hebben, dat de onder handelingen inzake Palestina, als gevolg van de weigering der Joden en Arabieren, ook maar iets van hun onderscheiden stel lingen prijs te geven, tot een impasse heb ben geleid. In de omgeving der conferentie verwachtte men, dat de Britsche regeering thans het oogenbiik gekomen zal achten om de politiek bekend te maken, die zij denkt te volgen, nu er in het geheel geen kans op een accoord schijnt te bestaan. De diplomatieke betrekkingen van Enge land met Frankrijk, Duitschland en Italië staan op het oogenbiik in het middelpunt van de belangstelling van diplomatieke kringen. Men hecht veel belang aan de ver klaring, welke de minister van buitenland sche zaken, Lord Halifax, gisteravond in het Hoogerhuis zou afleggen ten aanzien van de betrekkingen tusschen Frankrijk en Engeland, in antwoord op een vraag van Lord Addison. Gisteren heeft Lord Halifax den Duit- schen ambassadeur ontvangen ter bespre king van de Duitsch-Britsche betrekkingen en ten aanzien van de betrekkingen tus schen Engeland en Italië ging gisteren het gerucht, dat C amberlain voornemens is op te treden als bemiddelaar inzake de Ita liaansche eischen jegens Frankrijk. Deze geruchten worden evenwel niet bevestigd. Het denkbeeld, dat Italië deze zaak zonder tusschenpersoon direct met Frankrijk zal bespreken, dat bestond vóór het bezoek van Chamberlain en Lord Halifax aan Rome, is niet gewijzigd. In welingelichte kringen wordt erop gewezen, dat Engeland geen poging om een wijziging te brengen in den toestand in de Middellandsche zee kan steunen en met al haar kracht een aanval op Frankrijk en zijn levensbelangen zal weerstaan. tl Naar aanleiding van de rede, welke Dala- dier Woensdag voor de American Club te Parijs, bijeen ter herdenking van den ge boortedag van Washington, heeft uitgespro ken, schrijft de Deutsche dipl.-pol. Korres- pondenz o.a.: Met bijzondere verbazing heeft men in Duitschland vernomen, dat Daladier de eenheid van Frankrijk en de Ver. Staten prees, waarmee beide landen den vrede dienden. Roosevelt, zoo zei hij, was de lei der van 's werelds vredeswil en er was geen Franschman, die bij het denken aan den vrede het gelaat van Roosevelt niet hoopvol voor zijn geestesoog zag. In Duitschland, aldus het orgaan van de Wilhelmstrasse, meende men tot dusver den Franschen minister-president uit daden en woorden zoover te kennen, dat hij bij alle standvastigheid wat 'aangaat kwesties van eer en veiligheid van zijn land, ook op door eerlijkheid en begrip gekenmerkte be trekkingen met zijn buren prijs stelde. Het kan hem niet ontgaan zijn, dat juist de Duitsche nabuur van den kant van de Ver. Staten, en wel van ambtelijke zijde, voort durend op de onwaardigste wijze wordt aangevallen en dat van Amerikaa ische zijde niets wordt nagelaten omde betrek kingen tusschen Duitschland en de Euro- peesche democratieën slechter te maken. Zoo gezien hebben de woorden van Dala dier in het Duitsche rijk een pijnlijken in druk nagelaten. Een indruk welke klaar blijkelijk ook aan den Franschen kant werd vooruitgezien, daar de huldigende woorden aan het adres van Roosevelt voor de Duit sche toehoorders van den zender-Straats burg verzwegen werden. Zes Japansche vliegtuigen, behoorende tot een groep van negen, zijn bij een hevig luchtgevecht boven Lantsjau, de hoofdstad der provincie Kansoe, omlaag geschoten, terwijl twee andere toestellen ten oosten van Lantsjau zijn verongelukt. De zes terug gevonden Japansche vliegtuigen waren af komstig van de Savoia-fabrieken. In elk toestel bevond zich een bemanning van zeven koppen, terwijl deze vliegtuigen een bommenlast van 12.350 K.G. kunnen vervoe ren. De machines zijn uitgerust met twee motoren, terwijl zij bewapend zijn met drie machinegeweren. Zware Japansche verliezen? De woordvoerder van het Chineesche leger heeft in de wekelijksche persconferentie een overzicht gegeven vari de militaire situatie en daarbij verklaard, dat de Chineesche strijdkrachten een aantal steden in noord en zuid-China en aan de centrale fronten hebben heroverd. Hij voegde hier aan toe, dat de Japanneezen na een succesrijken tegenaanval der Chineezen ten westen van het schiereiland Kauloen, aan de monding van de Parel-rivier duizenden, duizenden dooden erf gewonden hebben verloren. In midden-China hebben zich geen sen- sationeele wijzigingen voorgedaan. De Chi neesche strijdkrachten hebben er drie steden ten zuiden van Woetsjang veroverd. Voorts wordt gemeld, dat het aantal Ja pansche oorlogsschepen ter hoogte van Leitsjau, tegenover het eiland Hainan, van 30 tot ongeveer 12 is gedaald, terwijl Japan sche gemotoriseerde eenheden, die het binnenland van Hainan waren ingetrokken door Chineezen zijn teruggedrongen. Elf Japansche vliegtuigen kruisen ten z.w. van de kust van Kwantoeng in de Golf van Tongking. - Muurschilderingen in Spanje ontdekt.- In een kluis nabij Victoria, hoofdstad van de Baskische provincie Alava, heeft men eenige muurschilderingen gevonden, welke ver moedelijk uit de veertiende eeuw zijn, wel ke uitstekend bewaard zijn gebleven, zijn uniek in de provincie Alava, alhoewel men gelijksoortig veertiende eeuwsch werk aan het licht gebracht heeft in de naburige provincie Navarre. Opvoering van „Hamlet" verboden. - De politie te Osaka heeft de opvoeringen van „Hamlet", het eerste werk van Shakes- peare, dat in het Japansch vertaald werd, verboden op grond van het feit, dat de ver tooning „krenkend zou kunnen zijn voor de openbare zeden". Hoe dit het geval kan zijn, vermeldt de politie niet, maar men gelooft, dat de twee voornaamste redenen voor het verbod zijn de ongunstige voorstelling van het koningschap en Hamlet's gevaarlijke ge dachten". „Hamlet" is langen tijd het popu lairste stuk van Shakespeare bjj het Ja pansche publiek geweest. -Joden moeten kostbaarheden inleveren.- Het „Reichsgesetzblat" van 21 Februari pu bliceert een verordening, waarin gezegd wordt, dat alle Duitsche of statenloze Jo den verplicht zijn binnen twee weken al hun voorwerpen van goud, zilver en plati na en al hun edelsteenen en paarlen in te leveren. De inlevering geeft recht op scha devergoeding volgens de aanwijzingen van den minister van economische zaken. Geheimzinnige arrestatie bij Mondorf.. Aan de FranschLuxemburgsche grens bij Mondorf zijn drie inzittenden van een Duitsche auto gearresteerd en overgebracht naar Metz. Men weet niet waarom deze drie personen zijn gearresteerd, de autori teiten bewaren het grootste stilzwijgen. Twee vliegtuigen in Britsch-Indië ver ongelukt. - Gisterochtend zijn twee toestel len van de Indian National Aiways tegeii elkaar gebotst en neergestort in het oer woud ruim 50 K. M. ten noorden van Ka- rachi. Twee Britsch-Indische piloten en een Amerikaansch passagier zijn om het leven gekomen. De beide vliegtuigen waren op weg naar Lahore. De staking bij Chrysler. - De bij de I. O. (Congres of Industrial Organization) aangesloten afdeeling van de United Auto mobile Workers of America, welker sta kingsactie ertoe heeft geleid, dat bijna 30.000 arbeiders het werk hebben neerge legd, heeft een beroep gedaan op de werk lieden bij de „Plymouth"-fabrieken van de Chrysler Corporation om het werk te her vatten. Drie terechtstellingen wegens land verraad. - Officieel wordt meegedeeld, dat door het rijksgerechtshof te Berlijn wegens landverraad ter dood veroordeelde Adolf Erbrich, Bruno Labisch en Wilhelm Mroc- zek, zijn op 24 Februari 1939 terechtgesteld. De drie veroordeelden zijn in verbinding ge treden met den inlichtingendienst van een vreemd land en hebben ten gunste van dit land spionnage bedreven.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1