DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Het pauselijk conclaaf begonnen.
De vrede slechts door scherp zwaard
verzekerd.
Eerste stemming
geen resultaat.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door Set geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERIENTIEN:
Van 15 regels 125, elke regel meer 0-25, groote
contracten rabat Groote letters naar olaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HËFMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330.
No. 52 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Donderdag 2 Maart 1939
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
141e Jaargang
Toespraak van Göring op den dag
van het luchtwapen.
De deuren gegrendeld.
De algemeene toestand.
Het teven in Madrid.
Zwarte rook uit Seri
schoorsteen.
De zwarte rook, welke
vanmorgen opsteeg uit den
schoorsteen van het vaticaan
duidde er op, dat de eerste
stemming, welke de kardina
len hedenmorgen voor de
pauskeuze gehouden heb
ben, geen resultaat heeft
opgeleverd.
De regeeringscrisis in
België.
Zal Soudan slagen?
Vier ambtenaren der Gepoe
veroordeeld.
Wegens arrestatie van kinderen.
ALKMAARSCHE COURANT.
Generaal-veldmaarschalk Göring heeft
gisteren ter gelegenheid van den dag
van het luchtwapen een toespraak ge
houden, waarin hij er o.m. op wees, dat
Duitschland door wapengeweld niet te
overwinnen is.
„Wanneer het volk door de juiste lei-
iing de noodzakelijke concentratie van
aile krachten verkrijgt, is het volkomen
onoverwinlijk. Dat heeft 1938 weer heer
lijker dan ooit bewezen!"
Aldus Göring, die verder zei: Wij zullen
er met alle macht voor zorgen, dat de ge
zondheidstoestand van het Duitsche volk de
waarborg is voor tweeërlei: ten eerste:
dat deze 80 millioen 100 millioen worden
en ten tweede, dat de lichamelijke weer
standskracht van den Duitschen mensch
opgewassen istegen iedere inspanning.
Daarvoor is de partij door den Führer in
gesteld. Wij weten, dat na de zwakkere
lichtingen uit de oorlogsjaren weer lich
tingen van dubbele en drievoudige sterkte
in onze kazernes zullen stroomen.
Wij zullen dezen menschenstroom op
vangen en militair opleiden. In de weer
kracht van den Duitschen mensch lig het
overwicht, dat wij hebben tegenover onze
z.g. tegenstanders: Ik weiger een Duitsch
soldaat gelijk te stellen met een soldaat van
eenig ander ras, want er zijn rassen, die
militair zoo weinig beteekenis hebben, dat
eert Duitscher tegen velen van hen is opge
wassen, natuurlijk moet men hem met het
noodige materiaal en de beste 'wapens toe
rusten.
Er kwamen moeilijke dagen en de zorg:
oorlog of vrede. Hier werd opnieuw beves
tigd, dat de vrede slechts door een scherp
zwaard wordt verzekerd, zonder dat scher
pe zwaard valt de vrede uiteen.
Wanneer in de Septemberdagen de vrede
werd bewaard en Duitschland zijn recht
verkregen, geschiedde dat niet omdat het
geheele buitenland Duitschlands recht wil
de erkennen dat had het reeds eerder
gekund doch omdat men wist, dat wan
neer de kwestie niet langs vreedzamen weg
zou worden opgelost het bevel aan de
Duitsche weermacht zou worden gegeven de
kwestie met andere middelen op te lossen;
in het buitenland wist men, dat wij niet
bluften, en in die dagen stonden wij bereid:
een bevel, en den tegenstander zou een hel,
een inferno, zijn bereid. Een korte slag,
doch zijn vernietiging zou volkomen zijn
geweest.
Wij danken thans, zoo vervolgde Göring,
met het geheele volk den Almachtige, dat
hij Europa heeft behoed voor de verschrik
king van den oorlog. De vrede bleef be
houden, omdat in Duitschland een ijzeren
wil heerschte en achter dezen ijzeren wil
eskaders, divisies en schepen gereed wa
ren. De vrees voor onze onoverwinlijke
luchteskaders en de hoogmoderne, voor
treffelijk geoefende luchtdoelartillerie heeft
menigen van haat vervulden ophitser in 't
buitenland angstdroomen veroorzaakt.
Bekommerd stonden destijds onze vijan
den voor het feit, dat Duitschland de mach
tigste luchtvloot ter wereld bezit. Ongetwij
feld heeft deze vrees er toe bijgedragen,
dat de oorlogsophitsers niet aan slag kwa
men. Zij konden den vredelievenden staats
lieden den weg naar onzen Führer en naar
een rechtvaardige overeenstemming niet
versperren. Wij zullen echter ook nooit
vergeten, dat ons volk ontzaglijke offers
aan goed en arbeidskracht heeft gebracht.
Iedere soldaat van het luchtwapen en met
name iedere officier zal de medewerking
ook van den eenvoudigsten volksgenoot
niet vergeten of geringschatten.
De officieren zijn er verantwoordelijk
voor, dat de troep steeds van den natio-
naal-socialistischen geest vervuld is, dat
beteekent vooral onvoorwaardelijke trouw
en vurige liefde voor den Führer en blinde
gehoorzaamheid aan zijn bevelen. Slechts
op den bodem van de nationaal-socialisti
sche wereldbeschouwing is het ook moge
lijk de eenheid te verkrijgen die steeds en
overal vereischt is om vrijheid en onafhan
kelijkheid van het volk te allen tijde te be
waren; groote taken liggen voor ons.
Een blik over de grenzen toont, dat groo
te staten, die zich in niet meer te overtref
fen aanmatiging als hoeders der cultuur
beschouwen, zijn aangetast door een bewa
peningskoorts zonder weerga. Terwijl de
redevoeringen van velen hunner politici
dropen van vredesfrases en gezalfd zijn
met de olie van christelijke naastenliefde
en democratische onfeilbaarheid, stellen zij
alle beschikbare krachten in dienst an
hun groote bewaperting. Wanneer zich dan
Hermann Göring.
in het eigen land stemmen verheffen tegen
deze overdreven bewapening dan is het
steeds weer Duitschland, dat hier als zon
debok moet optreden!
Men vergeet, dat de Führer steeds weer
voorstellen heeft gedaan, welke alleen een
verstandige bewapeningsbeperking hadden
kunnen teweegbrengen. Het. is aan ons den
voorsprong, welken wij in het luchtwapen
ontegenzeggelijk hebben en die zelfs door
buitenland wordt toegegeven, niet slechts
te behouden, doch verder te vergrooten.
Zij, die verantwoordelijk zijn voor de
productie moeten er alles op zetten de pres
taties tot het uiterste op te voeren.
Wij moeten vliegtuigen brengen in een
aantal en van een hoedanigheid, welke men
zich niet kan voorstellen. Wij moeten er
verder voor zorgen, dat wij ons van het
buitenland onafhankelijk maken voor de
grondstoffen, welke het ons onder geen
omstandigheden in voldoende hoeveelheid
levert.
Voor ons bestaat geen bangmakerij, ook
wanneer men in het buitenland een nog
zoo luid bewapeningsgeschreeuw aanheft.
De Führer heeft zelf nog eneige dagen
geleden verklaard, dat dit gezwets in de
geheele wereld niet vermag hem onrust te
bereiden. Het woord angst is uit onzen
Duitschen woordenschat geschrapt. Wij on
derschatten echter de waarde van den te
genstander niet, doch putten daaruit slechts
den wil onze eigen waarde te vergrooten.
Göring naar Italië.
Gezaghebbende kringen bevestigen thans
dat Göring een reis naar Italië zal maken,
Mëen wijst er echter op, dat de minister
voor zijn rust naar Italië wil gaan. Toch zal
de reis hem de gelegenheid geven leidende
Het conclaaf is begonnen. Te 19 uur
gisteravond zijn de deuren aan den bin
nenkant gegrendeld door den kardinaal-
Camerlingo, aan den buitenkant door
prins Chigi.
Tevoren had de speciaal voor dit doel
aangebrachte klok het signaal „extra
omnes" laten hooren.
De laatste plechtigheid.
De laatste semi-openbare plechtigheid ter
voorbereiding van het conclaaf is in de
Italiaansche, persoonlijkheden te ontmoeten
en het is mogelijk, dat verscheidene van
zijn medewerkers hem zullen vergezellen.
In Berlijn betwist men echter, dat het
doel der reis is onderhandelingen te openen
btreffende de militaire luchtvaart, zooals
bij geruchte in het buitenland verluidde.
De Duitsch-Italiaansche betrekkingen, zoo
verklaart men, worden op alle gebieden be-
herscht door de opvatting van de as en on
derhandelingen in den geest, dien men aan
dit woord wil toekennen, zijn overbodig.
De correspondent van de „Daily Tele-
graph" te Berlijn verneemt uit de omge
ving van Göring, dat deze zeer overwerkt
is en dringend rust noodig heeft. Göring
zou eerst aan het eind van zijn vacantie,
die waarschijnlijk tot begin April zal du
ren, Mussolini of andere leden van de Ita
liaansche regeering ontmoeten.
Görings besluit om langdurig vacantie te
nemen buiten Duitschland wordt volgens
den correspondent van het Engelsche blad
te Berlijn beschouwd als een teeken dat er
voor de eerstvolgende drie of vier weken
eenI stilte mag worden verwacht in de in
ternationale aangelegenheden.
Einde Maart zal naar men meent generaal
Franco te Madrid gevestigd zijn en dan zal
de tijd gekomen zijn voor Mussolini om
zijn eischen aan Frankrijk te stellen. De
aanwezigheid te Rome van het meest ge
matigde lid van Duitschland in een kritiek
tijdsgewricht kan van grooten invloed zijn
op den loop der gebeurtenissen.
Sixtijnsche kapel gehouden. Aan deze
plechtigheid werd door 58 kardinalen deel
genomen. Alleen Selvaggiani, Boggiani en
Dolgi waren wegens gezondheidsredenen
afwezig, terwijl O'Connell, de aartsbisschop
van Boston, van zijn lange reis vermoeid
was.
De kardinalen moesten zich onder het
zingen van „Veni creator spiritus" naar de
Sixtijnsche kapel begeven om den eed af
leggen. Zekere personen werden daarbij
toegelaten. Maar na deze plechtigheid gin
gen de wachten rond in de zone van het
conclaaf, roepende „extra omnes" hetgeen
wil zeggen, dat ieder zich moet verwijderen.
De onvoorzichtige, die niet zou gehoorza
men, zou, volgens roomsch katholieke op
vattingen, in eeuwigheid verdoemd zijn.
Aan het hoofd van den stoet kwamen de
zangers der kapel in paarse soutane en
witte superoli, op hen volgden de kardina
len, zij gingen twee aan twee met kardinaal
Belmonte aan het hoofd.
De eedsaflegging.
Terwijl de kardinalen den eed aflegden in
de Sixtijnsche kapel, werden de conclavis-
ten eveneens op het evangelie beëedigd in
de Paulinische kapel. Zij moesten beloven
het stilzwijgen te bewaren over alles, wat er
in het conclaaf gebeurt. Mgr. Respighi, de
ceremoniemeester, las de eedsformule voor.
Na de eedsaflegging verlieten de kardinalen
een voor een de kapel, terwijl de ceremonie
meester luide de namen riep. De kardinalen
werden daarna door hun eerewachters naar
de cellen begeleid.
Conclaaf geïsoleerd.
Nadat de prinses van Piemont de leden
van het diplomatieke corps en den Romein-
schen adel, die de eedsaflegging door de
kardinalen hadden bijgewoond, zich hadden
teruggetrokken, gingen de maarschalk van
het conclaaf en de gouverneur over tot het
sluiten der uitgangen en de controle op alle
maatregelen tot isoleering van het conclaaf.
Aan den binnenkant deden de kardinaal
Camerlingo en eenige andere hoogwaardig-
heidsbekleeders de ronde om te constatee-
ren, dat alle toegangen gesloten waren.
Daarvan werd proces-verbaal opgemaakt.
Dagelijks luidt het officieele communiqué
van het ministerie van oorlog te Madrid
eender. „Geen nieuws van de verschillende
fronten". De inwoners hooren echter iede-
ren nacht het gerikketik van de machine
geweren in de in puin geschoten universi
teitswij k. De hoofdstad is er veel erger aan
toe dan Barcelona ooit geweest is. Volgens
ooggetuigen zijn in de binnenstad zoowel
als in de buitenwijken veel gebouwen door
het granaatvuur van Franco's artillerie to
taal vernield of zwaar beschadigd.
Een correspondent van de News Chro-
nicle, die thans in de oude Spaansche hoofd
stad vertoeft, schrijft, dat het leven er ech
ter zijn gewonen gang gaat. Tramrails
worden hersteld, schoenpoetsers doen hun
werk aan den zonkant van de Puerta del Sol
en de bar van het deftige Ritz-hotel is
stampvol officieren van het republikeinsche
leger, die „eventjes" van het front zijn weg-
gesnapt om „weer mensch" te worden. Het
front ligt op tien minuten afstand van de
binnenstad. Er zijn soldaten, die van het
front opbellen om plaatsen te bespreken
voor de avondvoorstelling in een Madri-
leensch theater. In het theateer Zarzuela
bijv. treedt de beroemde „star" Pastora Im-
perio op in de „Ten girls revue". Er verschij
nen nog kranten een viertal, in klein for
maat en in de advertentiekolommen leest
men doodgewone dingen: iemand is zijn
dashond kwijt, die luistert naar den naam
Maus; een schrijver heeft zijn getypt ma
nuscript verloren, enz. enz.
Er is echter geen eten meer in het Ritz-
hotel. In enkele andere hotels is soms nog
wel een bord soep te krijgen. Het brood
rantsoen wordt iederen dag kleiner.
De Engelsche correspondent ruilde op
weg van Valencia naar Madrid, in een klein
dorp vier boterhammen en een paar
aardappelen in tegen een handvol sigaretten
en een plak chocolade. In een ander dorp
verkocht een boerin twee kuikens en eenige
eieren voor een stukje zeep, maar te Madrid
had de Engelschman er spijt van, want de
wasscherij weigerde zijn vuilgoed te was-
schen als hij er niet een stuk zeep bij gaf.
Een boer, die last van zijn maag had, gaf
een zakvol groenten weg voor een fleschje
dubbelkoolzure soda.
Te Madrid ontmoette de journalist mevr.
Dolores Ibarruri genaamd La Pasionaria
een van de meest bekende figuren uit
den burgeroorlog. Zij is thans vice-presi-
dente van het parlement. Zij was op weg
naar een vergadering, doch zij wilde den
correspondent enkele oogenblikken te
woord staan.
U kunt Engeland zeggen, aldus mevr.
Ibarruri, dat wij in weerwil van alle
moeilijkheden zullen doorgaan met
vechten. Wij zullen strijden net zoo lang tot
er nog een vierkante meter vrijen grond te
verdedigen valt. We hebben vertrouwen in
het Spaansche volk. En we hebben ook nog
vertrouwen in de democratieën; zij zullen
ons niet in den steek laten.
In een Madrileensche krant kon men de
zer dagen lezen: „De regeeringen van
Frankrijk en Engeland denken, dat wij op
het punt staan, het hoofd door de strop te
steken. Maar wat zullen zij zeggen als wij
het niet doen? Wat zal er gebeuren, als wij
ons leven en onze vrijheid tóch willen ver
dedigen als mannen?"
Ir. de stad heerscht in weerwil van
voedselgebrek een geest van onverzette
lijkheid. Enorm groot is de verantwoorde
lijkheid, die rust op de schouders van hen
die beslist hebben, dat de oorlog moet wor
den voortgezet maar wie zal het aandur
ven, het volk van Madrid tot overgave te
bewegen?
Opnieuw zijn hoogst dramatische uren
voor de hoofdstad aangebroken.
Onder voorzitterschap van Negrin is de
ministerraad van het republikeinsche Span
je te Valencia bijeengekomen.
Na deze vergadering is een communiqué
gepubliceerd, waarin werd gezegd, dat de
regeering op de hoogte was gebracht van
den toestand en een aantal besluiten had ge
nomen. De volgende vergadering zal te Ma
drid worden gehouden.
Dit laconieke communiqué doet veronder
stellen, dat men het beter achtte, de verga
dering te houden te Madrid, de officieele
zetel van de regeering, in verband met de
gewichtige besluiten welke na den terugkeer
van Del Vayo genomen moeten worden.
Na zijn terugkeer uit Frankrijk heeft Del
Vayo verklaard, dat iedereen op zijn post is.
Hij voegde hieraan toe, dat de geruchten
over wanorde en ontbindingsverschijnselen
onjuist zijn.
Tenslotte zeide hij, dat de toestand, waar
van de moeilijkheden aan niemand verbor
gen zijn, kalmte en discipline eischt.
Hij bracht verder hulde aan het moreel
van de troepen aan het front,
Uit Burgos wordt medegedeeld, dat de
leider van de C.N.T., Pedro Regues, gearres
teerd is. Hij wordt ervan beschuldigd, zestig
moorden te hebben gepleegd.
Gisteren had Hodgson, de Britsche agent
te Burgos, een hartelijk onderhoud met Jor-
dana, den minister van buitenlandsche za
ken, die hem mededeelde, dat de regeering
van Franco hem met genoegen zal zien als
Britsch zaakgelastigde, zoolang geen ambas
sadeur benoemd is.
Te Londen en Parijs waait thans de vlag
van het nieuwe Spanje van de ambassade
gebouwen, welke gistermiddag door de re
publikeinsche ambtenaren ontruimd zijn.
Inmiddels zijn ook de regeeringen van
Joego-Slavië, Paraguay en Australië ertoe
overgegaan, Franco de jure te erkennen.
Volgens de autoriteiten te Burgos hebben
thans negen-en-twintig landen het bewind
van generaal Franco erkend. Het zijn: Bel
gië, Litauen, Venezuela, Argentinië, Egyp
te, Griekenland, Italië, Duitschland, Alba
nië, Nicaragua, Vaticaanstad, Japan, Mands-
joekwo, Hongarije, Portugal, Tsjecho-Slo-
wakije, Ierland, Zwitserland, Uruguay, Po
len, Peru, Turkije, Nederland, Bolivia,
Groot-Britannië, Frankrijk, Joego-Slavië,
Paraguay en Australië.
In een interview met een vertegen
woordiger van Havas heeft Don Nicolas
Franco, broeder van den generalissimus,
verklaard, dat het oogenblik nog niet geko
men is om in de kwestie van het regime
een besluit te nemen. Wij moeten, aldus
Nicolas Franco, eerst de fundamenteele
vraagstukken van de organisatie van den
nieuwen staat oplossen.
Op de vraag of de verschillende landen
„voor den wederopbouw van Spanje" op
voet van gelijkheid zullen worden behan
deld, verklaarde Franco: het is onmogelijk
hierop te antwoorden. Dit zal ongetwijfeld
afhangen van de onderscheidene pacten en
overeenkomsten, die gesloten zullen kun
nen worden. Er zij echter op gewezen, dat
dit onderwerp lang niet de draagwijdte
heeft, die het door de wereldpers wordt
toegeschreven. Ondanks de verliezen door
den oorlog stellen de economische krachten
en de hulpbronnen van Spanje het in staat,
dit probleem voor het grootste deel zelf ter
hand te nemen.
Tenslotte wees Nicolas Franco erop, hoe
zeer het Spaansche volk het door Frankrijk
verrichte humanitaire werk waardeert. Dit,
zeide hij, kan er aanzienlijk toe bijdragen,
de geschillen en kloven te overbruggen.
Bovendien hebben de Fransche maatregelen
tot verzekering van het wettig bezit van
zooveel goederen en bezittingen, die door
den vijand gestolen zijn, in Spanje een zeer
gunstigen indruk geschapen.
De kardinalen zijn thans van de wereld af
gesloten.
De pauskeuze.
In een toespraak, die de secretaris van de
Breven, mgr. Bacci, tijdens een Mis van den
Heiligen geest gericht heeft tot de leden van
het heilige college, heeft hij in het bijzonder
gewezen op het groote belang van de taak,
die de kardinalen op zich gaan nemen.
Sprekende over den huidigen toestand,
zeide mgr. Bacci in bittere bewoordingen,
dat de, waarheid verstikt wordt door de
dwaling en dat de jeugd wordt opgevoed in
sommige landen in verachting jegens het
licht van het christendom en gericht wordt
naar dwalingen van het verleden. Het is
noodig terug te keeren tot de beginselen
van het evangelie en tot den Christus, die
alleen de menschen kan terugbrengen op
den rechten weg en die de naties kan ver
nieuwen en haar gemoederen tot rust kan
brengen. „Zoo zal de uiterst zware taak
zijn, die voorbehouden is aan den paus, dien
gij zult aanwijzen.
Gij ziet derhalve hoe hij zal moeten zijn
en hoe groot de wijsheid en heiligheid zijn
moet van dengene, die in staat zal moeten
zijn zich te kwijten van een zoo belangrijke
taak met de hulp des Heeren".
Gistermorgen is Soudan begonnen met
zijn besprekingen, des midlags verklaarde
hij goede hoop te hebben te zullen slagen.
De Vlaamsche minister, van Cauwelaert,
die een onderhoud heeft gehad met Sou
dan, heeft gezegd, dat men een sterke, na
tionale regeering noodig heeft, welke de
beide volken, welke het land vormen, eer
biedigt. Hij noemde het bedroevend, dat
de Vlaamsche eischen verkeerd worden
uitgelegd.
„Wij vragen geen wijziging van den con-
stitutioneelen vorm van het land. Wij heb
ben geen belang bij een politieke verdee
ling. Wij willen geen federalen staat, wel
ke ik als een politieke belachelijkheid be
schouw", zoo zeide van Cauwelaert.
Uiterlijk Vrijdag de beslissing.
Soudan heeft den journalisten medege
deeld, dat hij geloofde op zijn laatst Vrij
dagmorgen te kunnen zeggen, of hij in
zijn pogingen tot het vormen eener regee
ring geslaagd zal zijn. Hij is van meening,
dat de oplossing, die voor de kwestie-Mar-
tens gevonden zal worden, tegelijkertijd
.den liberalen en den Vlamingen voldoening
zal schenken. Met Janssen heeft hij het
financieele programma reeds bestudeerd en
Janssen zal deel van de regeering uitma
ken, indien die uit vertegenwoordigers van
de drie partijen zal bestaan.
Vier ambtenaren van de Gepoe zijn ver
oordeeld tot gevangenisstraffen van vijf tot
tien jaar wegens de onwettige arrestatie
van 160 kinderen van tien tot twaalf jaar
afkomstig uit Leninsk (Kusnetsky in Sibe
rië), die zij er van beschuldigd hadden
leden te zijn van een contrarevolutionaire
organisatie.
De gevangenen verklaarden dit te heb
ben gedaan voor hun reputatie. Verscheiden
kinderen hebben acht maanden gevangen
gezeten.
Zie verder Buitenland pag. i, Ze blad.
