dagblad voor alkmaar en omstreken. Polen en de internationale situatie, Duitschland en hetBelgische Eupen-Halmédy No. 72 Dit nummer bestaat uit vier bladen. Zaterdag 25 Maart 1939 141e Jaargang Voortdurende propaganda van het Derde Rijk in dit gebied. Wat is Nieuw-België eigenlijk. De omstandigheden beginnen zich te conso lideeren. De toestand in Lithauen. De algemeene toestand. alkmaarsche courant De2e Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per maanden bi» vooruitbetaling voor Alkmaar 2—, franco door Set geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE AD VER 1ENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0-25, groote contracten rabat Groote letters naar nlaatsruimte. Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HfiRMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. (Bijzondere correspondentie.) Bij zijn triomphalen intocht te Memel zeide de Duitsche rijkskanselier, dat Duitschland er niet op uit was, de wereld leed te berokkenen, doch dat het slechts Duitschland aangedaan onrecht wilde herstellen. „En dat is nu, aldus Hitier, in hoofdzaak geschied". In hoofdzaak! Er zijn dus nog bij zaken? Welke? De Poolsche corridor? Opper-Silezië? Noord-Sleeswijk? Rn.,, hoe staat het met Eupen, Malmédy St. Vijt? In Berlijnsche politieke kringen zegt men thans nog; wat dit laatste betreft: misschien!... Wat eigenlijk? De tweetalige strook, het overloopings- gebied van de Duitsche en Fransche taal, die aan Italië's Noordergrens in Zwitserland eindigt, begint precies bij het Vierlanden- punt op de Vaalser berg. Vroeger vond men daar, met de zon om gerekend: Duitschland, België, Moresnet en Nederland. Na den wereldoorlog is die anomalie Moresnet op geheven, en de Belgische grens die voor 1914 Zuidzuidwest liep, gaat er nu Zuidoost, op wat tot d r i elandenpunt is geworden. Daar begint Nieuw-België, de drie kantons Eupen, Malmédy en Sint Vijt, vóór den oorlog Duitsch, thans Belgisch grondgebied. Zullen ze voorgoed Belgisch blijven? Op het fronton der Münchener Feldherrn- halle staat te lezen: „Heer, maak ons vrij!" In die Halle hangen kransen, telkenj are ververscht, met opschriften: Oost-Pruisen, Danzig, Memel, Sleeswijk, Zuid-Tirool, Onze koloniën. Voor 1934 hing er óók een krans: Rijn en Saar. Maar sinds enkele jaren is dat wat veranderd. Er staat nu: Rijn, Saar, Eupen en Malmédy. En: de Rijn en het Saargebied z ij n bevrijd sindsdien. De ge volgtrekking ligt voor de hand! Na den wapenstilstand: de Heimat- bund. Toen de wapenen aan het Westelijk front gestreken werden, verkeerde de streek, die men thans Nieuw-België pleegt te noemen, in een droevigen toestand. Alle mannen, van 1850 jaar, waren over de fronten van Europa verspreid; de bevolking was uitge hongerd, de industrie kapot, voorzoover het geen oorlogsindustrie was tenminste. Dit was een geweldig probleem voor den Belgischen hoogen koninklijken commissaris, luitenant-generaal baron Baltia. Niemand beweert, dat het voorloopige bewind van vier jaren volmaakt is geweest; maar de begane misslagen waren welhaast onver mijdelijk en ze zijn in elk geval reeds lang vergeven en vergeten, door allen: met den mantel der liefde bedekt:. In 1925 liep baron Baitia's mandaat ten einde. Van toen dateert het optreden van den Heimatbund. Die men kent het liedeke alleen cultureele doeleinden zou na streven, zich van politiek verre zou houden de kantons al overstroomd met Duitsche aanplakbiljetten, waarop de kathedraal van Aken onder de bedreiging der Belgische kanonnen stond afgebeeld. De Christelijke Volkspartij nam weer aan de verkiezingen deel. de Heimatbundsche kandidaat werd weer verslagen. Toch zette hij zijn anti- Belgisch en dus hoogverraderlij k gestook voort. Tot het gerecht zich ermee bemoeide en dezen „Vaterlandsgetreue" met enkele stokende familieleden kort en goed van de Belgische nationaliteit vervallen verklaarde en ze meteen over de Oostgrens liet zetten. Inmiddels was Adolf Hitler's ster rijzende en de invloed van dr. Göbbel's propaganda- systeem deed zich ook in deze streek gevoe len. En niet zuinig ook. Van Christelijke Volkspartij naar Heimattreue Front. De leiders van den slechts „cultureele" doeleinden nastrevenden Heimatbund had den jarenlang intieme betrekkingen onder houden tot de Duitsche R.K. Volkspartei. Een deel hunner stamde uit de R.K. syndi caten van het Rijnland. Voor de nazi's dus eigenlijk verdachte „bonzen". .Maar dat duurde niet lang: een paar maanden, nadat Hitier aan de macht was gekomen, onder hield de Eupener wethouder Heinrich Bar- tholemy reeds betrekkingen met dr. Ley's Arbeitsfront. En zoo bedrijft men in de R.K. Belgische syndicaten Duitsche nazi- propaganda, terwijl men niettemin de voor- deelen van den Belgischen vakbond gaarne op den koop toe neemt. Pecunia non oleL... Directies en werkmeesters der bedrijven in Nieuw-België voeren ook pro-Duitsche pro paganda. En wiens brood men eet, diens woord spreekt men nog maar al te vaak In het Eupener Kabelwerk b.v., een groote fabriek met enkele honderden arbei ders, heeft men „specialisten" van over de grens, die alles doen om hun mede-arbei ders op den nazi-weg te sturen; toen kort na de mobilisatie van verleden jaar Sep tember de opgeroepenen uit een Eupener lakenfabriek weer afzwaaiden, riep de di recteur de mannen tezamen, gaf hen 'n ge schenkje en hield een toespraak met als strekking, zich onverwijld bij het Heimat treue Front aan te sluiten! Wat is die Heimattreue Front? Het Heimattreue Front werd in Nieuw' België in 1936 gesticht, «enige weken voor de verkiezingen. Naar het voorbeeld van Dantzig, Oostenrijk en Tsjechoslowakije zaliger, enz.. De benaming Chr. Volkspartij klonk te Roomsch-Katholiek: er moest een echt Front komen. Met nu als openlijk: doelstelling: het voeren van politieke actie; de cultureele actie zouden ze wel aan de Heimatbund overlaten. In de statuten werd het geheele syteem der nazi's op en top gevolgd: Bezirke, Orts- gruppenleier, Strassenwarte straatspion nen en al dat fraais meer. En in de praktijk laten ze geen middel ongebruikt: bedreiging, boycot, brutaliseeringDe middenstanders scheldt men uit voor aan hangers van het politieke katholicisme en tegelijk voor marxisten en bolsjewiki. Met als tegenhanger het steeds terugkeerende refrein: Hitier komt, Hitier komt, en wee, wie dan niet met ons zal zijn! Alles naar Duitsch model! Voor diegenen dié oud en arm zijn, hebben de nazi-agenten allerhande atten ties: Liebesgaben krijgen ze; Spekpaketten noemt het volk ze hier. Voor die pakjes zorzgt de Frauenschaft: een aantal domme vrouwen, door enkele voorname dames gelijk schapen geleid en opgekweekt tot militee- rende moeders. De jonkheid wordt toever trouwd aan verdachte Turnvereine, inge- lijf in gecamoufleerde Hitlerjeugdformaties, en dan ziet men ze met vaandel en trom melslag over de straten trekken, juist gelijk in Duitschland. Sommige staatstraktement trekkende onderwijzers leeren de kinderen liever Duitsche Wanderleider dan Belgische geschiedenis. En de voormalige, want afge zette, schepen van onderwijs Gierets zei: best hoor, die geschiedenis gaat den kinde ren toch niets aan! De Turnvereine zijn echte broeinesten De Times meldt uit Warschau: Het bericht van de bezetting van Memel door de Duitschers heeft verontwaardiging doen toenemen in breede kringen, die eenig ongeduld toonen ten aanzien van de huns inziens passieve houding der regeering. De terughoudendheid van de regeering is ze ker geen gevolg van onverschilligheid, zoo als een paar dagen geleden in de officieuze pers werd verklaard maar er is nooit sprake van geweest om voor de Memelkwestie ten strijde te trekken. Wat de Duitsch-Lithausche overeenkomst betreft die gisteren te Berlijn is geteekend is men van meening, dat dit accoord niet noodzakelijk de Duitsche expansie langs de Baltische kust zal tegenhouden. Men is van gevoelen dat als Lithauen uit eigen bewe ging zijn toevlucht tot gewapenden tegen stand tegen een verder Duitsch oprukken zou nemen, Polen te hulp zou komen en van nazipropagahda.. Onder het voorwend sel der Leibesertüchtiging trekken ze de eugd naar Duitschland, om ze daar als Duitschers onder vreemd juk voor Hitier te laten defileeren. Het héét natuurlijk weer, dat de Turnvereine niet aan politiek doen, maar wie heeft dat liedje niet eerder, in Sudetenduitschland b.v., op de viool hooren spelen? Wie niet in de gymnastiekvereniging wil, gaat bij de zweefvliegerij. Dit is een nog veel openlijker nazi-naaperij. Met. hun hooge laarzen, die de knapen slechts uit schijnen te doen als ze naar bed gaan, maakt deze verkapte S. A. een schijnbaar - martialen indruk. Met de sport bemoeien ze zich even weinig als met ganzenhoeden. Wel propagandamarschen maken, toen Oos tenrijk overweldigd werd. Maar toen de rijksveldwacht in zicht kwam, smeerden de helden 'm. Als pislammekens werden ze uiteengedreven. De meisjes van 14-20 jaar komen in de Wandergruppe der Frohen Madel. Wederom niets anders dan een nauwelijks gecamou fleerde B.D.M. (Bund Deutscher Madel). Bij hun uitstapjes in het Derde Rijk dragen deze frohe meiskes het officieele embleem van den B.D.M. Ziedaar de organisaties van, in en om het Heimattreue Front. Niettemin werd alles in het werk gesteld om de banden met Duitschland zoo sterk moge lijk aan te snoeren. Tot aan den val van e republiek van Weimar waren de leiders nog president en secretaris; sindsdien heeten ze al openlijk: Ortsgruppenleiter en BezirKs- leiter. De „Maatschappijen" en vereenigm- gen worden zooveel mogelijk naar Duitsch land gehaald; de kinderen der Heimatbun- ders moeten er hun vacantiedagen brengen, bijvoorbeeld aan de „Nordsee p dat ze daar met nationaal-socialistische ginselen gespijzigd kunnen worden. In 1925 nam Nieuw-Belgie voor t eers aan de verkiezingen voor het Belgische pa - lement deel. De Christelijke Volkspartij, die jegens België loyaal gezind heette in wezen een verkapte nazi-organisatie - stelde een candidaat; die werd met gekozen, en van toen af zette de anti-Belgische pro paganda eerst recht door. De boeien g nu uit den Belgischen Boerenbond deze trok toen uit den aard der zaak de gelee"<f kapitalen terug, maar geen nood. een genaamd Nederlandsche bank hie P middellijk. Later bleek, dat de kapi a de Wilhelmstrasse gekomen waien, Landesbank der Rheinprovinz in Dusse d°In de' Akener regeeringsbureelen wastoen al een speciale afdeeling voor Eup eciaie <uurau,e- Woi. dy, waar wekelijks de leiders van matbund op het matje moesten komen. Zoo stonden de zaken tot aan den va republiek van Weimar. Daarna tiaA ,CVde stilte in. Maar dat duurde kort- Kamerverkiezingen van 1929 enl Het veranderde Midden-Europa. De Deutsche diplomatisch politische Korrespondenz schrijft over de reacties op de nieuwe Duitsch-Roemeensche overeen komst, dat wanneer men in Engeland thans beweert, dat het Roemeensch economisch leven thans heelemaal afhanxelijk is ge worden van Duitschland en dit een omstandigheid, die tot een politieke onder werping moet leiden, noemt dit niets anders beteekent dan een onmachtige ergernis over het feit, dat het niet gelukt is, het succes van de overeenkomst te torpedeeren. Engeland pleegt bij het na streven van politieke doeleinden overal werktuigen te hebben die vaak uit snobis me de Engelsche belangen gehoorzamen. Dit feit is weer eens duidelijk te voorschijn gekomen bij de jongste campagne van Engeland tegen de Duitsche onderhande lingen, eerst bij de leugen van het Duit sche ultimatum aan Roemenië en later bij het zenden van een handelsdelegatie naar Boekarest, welke, naar de Engelsche mi nister van handel heeft verklaard, als een tegenzet op de Duitsche besprekingen op gevat moest worden. De ervaringen van de laatste dagen, aldus besluit de Diplo zijn artikel niet zonder genoegen, en hiermede bedoelen wij zoowel de economische en de politieke ervaringen zullen in Engeland iets van de erkenning laten groeien, dat een verbond met den Britschen leeuw minder dan ooit als ideaal voor die naties in aanmerking komt, die er op uit zijn om in een verwarden tijd veiligheid en welvaart te vinden. Ook de andere Duitsche bladen bespre ken uitvoerig het mislukken van de En gelsche reactie op de jongste Duitsche successen. De Lokal Anzeiger schrijft dat de bladen van de Westelijke mogendheden de vorige week, alleen als een week van zwarte dagen kunnen karakteriseeren, wanneer zij meenen dat het programma van de democratieën er in bestaat zich te verzetten tegen een natuurlijke uitwisse ling van buurvolken. en zich te verzetten tegen het werk voor den vrede. De Berliner Börsenzeitung meent dat Engeland zonder schrupules heeft beweerd dat Roemenië werd bedreigd er. een aantal andere landen heeft belast met de catego rische vraag, wat ze dachten te doen om Roemenië ook militair te hulp te snellen. Zonder twijfel is het verdrag met Duitschland voor Roemenië van historische beteekenis, doch niet in dien zin, lat Duitschland thans de hand op dat land gelegd heeft. Het zou een verheugend teeken van bezinning van de zijde van Engeland zijn als men het nieuwe verdrag zou zien in het kader van de door Cham- berlain toegegeven behoefte aan export van Duitschland. Het was de bedoeling van Engeland om Duitschland den toe gang tot de Roemeensche grondstoffen te versperren omdat daarmede het onmen- schelijke wapen van Engeland tegen Duitschland, de blokkade kwam te ver vallen. Na tien dagen van zeer groote activiteit, waarin het Duitsche rijk zich verzekerde van het protectoraat over Bohemen en Moravië, den terugkeer van Memel, de verdragen met Slowakije en Roemenië, verwacht men algemeen een zekere pauze tot 20 April, den dag waarop Hitier vijftig jaar zal zijn. Deze verjaardag zal dit jaar met buitengewonen luister worden gevierd. Tevoren zal Hitier op 1 April de tewa terlating verrichten van het tweede pant serschip van 35.000 ton, de Von Tirpitz. Bij die gelegenheid zal hij een redevoering houden, welke in het bijzonder gericht zal zijn tot het buitenland. Men denkt, dat hij dan drie weken rust zal nemen te Berch- tesgaden. Göring zal wel niet voor 15 April te Berlijn terugkeeren. Men meent te weten, dat Göbbels en Von Ribbentrop zich opmaken om voor iwee of drie weken met vacantie te gaan, waarschijnlijk naar Italië. In politieke kringen te Berlijn heeft men den indruk, dat een „Paaschvrede" ook door Italië zal worden geëerbiedigd. Men schijnt geen sensationeele verkla ringen te verwachten in de redevoering, welke de duce Zondag zal uitspreken. In dien de schijn niet bedriegt, schijnt men ze in ieder geval niet te wenschen. Aan een verslaggever van de „Popoio d'Italia" heeft maarschalk Göring ver klaard, dat zijn verblijf in Sa i Remo ook daartoe dient de geruchten te weerleggen als zou een wijziging gekomen zijn in de houding van Duitschland jegens Italië. Duitschland zal onvoorwaardelijk Italië trouw blijven wat er ook gebeuren moge, Duitschland zal steeds aan Italië's zijde staan. Elke machtsvergrooting van Duitsch' land is ook een machtsvergrooting van Italië en omgekeerd. De werkelijkheid, dat Frankrijk door het verdwijnen van den kunstmatigen staat Tsjecho-Slowakije veertig divisies verloren heeft, moest de westelijke democratieën tot nadenken brengen. Want als zij 40 divisies verloren zouden hebben, moest men bedenkèn, dat wij iets gewonnen hebben. De poging van Engeland, om zooveel mogelijk landen tot een bestrijding van de „as" te bewegen, verwondert niemand. Het is te hopen, dat deze volkeren intelligent zijn om zich te herinneren ,dat Engeland altijd naar dom ooren gezocht heeft, die bereid waren voor hem te vechten. Duitschland en Italië zullen echter voortgaan naar het eene doel: vrede en gerechtigheid voor de vol keren. Over zijn reisplannen zeide Göring ,dat hij nog eenige weken aan de Rivièra blijft, om dan naar Rome te gaan, Mussolini te bezoeken, en wellicht ook maarschalk Balbo in Libye. dat deze zelfde bereidheid om een buurland te hulp te komen zou worden uitgebreid tot Hongarije. Er bestaat evenwel geen enkele gezind heid aan te wijzen, dat deze opvatting van de officieele bedoelingen van Polen gegrond is. Het is zeker dat Polen geen oorlog zoekt, maar het is even zeker, dat het een directe uitdaging zonder aarzeling zou aanvaarden. Dit is altijd de Poolsche politiek geweest, welk het heeft weerhouden zich aan te slui ten bij internationale blokken of groepen, gericht tegen een van zijn groote buren Duitschland en Rusland. In niet officieele kringen is men daarom van meening dat Polen om consequent te blijven zich niet zoo maar kan aansluiten bij de voorgestelde verklaring tegen Duitsche agressie. Dit nog afgescheiden van de vraag of het eenig ef fect van zulk een verklaring verwacht. Het sceptisme ten aanzien van de waarde van het te Berlijn geteekende verdrag wordt ook verklaard uit de mogelijkheid dat in Lithauen een re volutie ontketend wordt in naam van prof. Woldemaras of een andere bij zondere vriend van Duitschland die zijn land onder de bescherming zou wil len stellen van Hitier, die er dan de orde zou herstellen indien het tegen woordige regime zich actief er tegen zou verzetten te worden verdreven. Het is waarschijnlijk dat in dat geval de openbare meening de Poolsche regee ring zou dwingen zich door zulke ge beurtenissen als rechtstreeksche uitda ger te beschouwen. Polen erkent Bohemen en Moravië niet. Naar niet officieel werd medegedeeld heeft Polen besloten de nieuwe status van Bohemen en Moravië niet te erkennen hoe wel de „onafhankelijkheid" van Slowakije onmiddellijk volledig erkend werd, voor dat Tiso deze nieuwe republiek onder Hit- Iers bescherming stelde. Onlangs was tus- schen Polen en Tsjecho-Slowakije een han delsverdrag gesloten, thans heeft de Pool sche regeering naar men zegt er van afge zien om zooals men van plan was een Pool sche vertegenwoordiger naar Berlijn te zen den teneinde de Duitsche regeering te ver zoeken het verdrag te doen gelden ondanks de veranderde status van het gebied. Roemenië en Hongarije. Het schijnt, zoo seinde Havas uit Boeka rest, dat de Roemeensch-Hongaarsche cri sis ten einde loopt. Nu de Duitsch-Roemeen sche handelsbesprekingen, welke dreigden te mislukken, tot een voor beide partijen bevredigend einde zijn gebracht, kan Roe menië het oorlogsmaterieel ontvangen, dat het in Tsjecho-Slowakije heeft besteld, toen dit land nog een zelfstandige republiek was. Men kan zich nog niet met zekerheid uitspreken, doch wel heeft men den indruk dat een zekere ontspanning is ingetreden. Teleurstelling. De Times meldt uit Boekarest: Roemeensche officieele kringen zijn te leurgesteld door de wijze waarop het DuitschRoemeensche handelsverdrag 'in het buitenland is geïnterpreteerd, waarbij men er op wijst dat Roemenië bereid is hetzelfde verdrag te teekenen met ieder ander land dat zulks wenscht. Na verscheidene dagen van onzekerheid en toenemende spanning heeft de ondertee- kening van het verdrag met Duitschland groot verplichting gebracht daar men van meening is dat Duitschland nu het dit han- delsaccoord tot stand heeft gebracht (en er in heeft toegestemd de in Tsjecho-Slo wakije geplaatste bewapeningsorders ook verder uit te voeren) zijn invloed in Hon garije zou aanwenden om dit land te doen demobliseeren, aldus voor Roemenië den weg vrij te maken de extra opgeroepen troepen naar huis te zenden. De avondbladen slaan een opgewekten toon aan en wijzen op eenige hoopvolle tee kenen zooals het besluit van Londen, Parijs en Moskou om gewelddadige wijzigingen in de Europeesche situatie niet langer te ge dogen, de rede van koning Victor Emanuel en de overtuiging dat de speciale militaire maatregelen van meer dan een staat wel spoedig zullen worden afgelast. Zie verder Buitenland pag. 2, 2e blad.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1