DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Chamberlain verduidelijkt den
nieuwen koers.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, nitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door ''et geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VER IENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0-25, groote
contracten rabat Groote letters naar ntaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON. Voor dam C 9,
postgiro 37060. Telef 3320, redactie 3330.
No. 80 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Dinsdag k April 1939
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
141e Jaargang
Zelfverdediging, geen omsingelingspolifiek.
Een verbroederd Lagerhuis schaart
zich eenstemmig achter
de regeering.
Beck's bezoek aan Londen.
Roemenië op 't oogenblik nog niet
betrokken in anti-aanvalsblok.
De algemeene toestand.
Britsche pers over de
Lagerhuiszi Hing.
„Waarom wij Polen een
waarborg gaven".
Anti-agressie-front bleek
noodzakelijk.
ALKMAARSCHE COURANT.
Het aangekondigde debat over de
buitenlandsche politiek in het Lager
huis is gisteren geopend door de ar
beidersafgevaardigde Greenwood, die
namens de oppositie zeide, dat zij de
verklaring van Chamberlain nopens
Polen van harte onderschreef, maar
daar moest niet uit worden afgeleid,
dat de arbeiderspartij nu op alles wat
de régeering verder zou voorstePen, ja
en amen zou zeggen.
De regeering bleef de verantwoordelijk
heid dragen voor de tragische situatie
waartoe men thans gekomen was en alleen
omdat gedane zaken nu eenmaal geen keer
namen, kon de oppositie zich bij de nieuwe
politiek neerleggen. Maar van nu af aan
moest het woord verzoeningspolitiek niet
meer gehoord worden en het moest defini
tief vervangen zijn door onderlinge hulp
van allen voor allen die de aggressie af
keurden. Het was daarom niet voldoende
dat Engeland en Frankrijk Polen te hult)
zouden snellen, neen de geheele wereld
moest nu weten dat de Westelijke democra
tieën voor alle kleine naties in het krijt
zouden treden die door de agressiezucht van
Duitschland zouden getroffen kunnen wor
den. Dit beteekende geen onvriendelijkheid
jegens het Duitsche of eenig ander volk,
het beteekende uitsluitend gezamenlijk op
treden tegen den kwaadstichter die Europa
niet tot rust wil laten komen.Als het
Chamberlain zou gelukken alle kleine na
ties in een bond voor den vrede en tegen
agressie te vereenigen dan zou de arbei
derspartij zich niet beklagen en den pre
mier dit succes van harte gunnen.
Sir Archibald Sinclair zeide dat de eeni-
ge manier om den oorlog te voorkomen,
bestond in de oprichting van een onover
komelijke barrière van ajle staten tegen
den eventueelen aanvaller. Duitschland
moest goed weten dat het weer op twee en
misschien drie fronten zou moeten vechten
als het zijn agressieve plannen niet wilde
stopzetten en de regeering moest de mede
werking van Roemenië en Turkije in de
eerste plaats zien te verkrijgen.
Naar aanleiding van Greenwood's ver
klaring en die van andere Lagerhuis-leden,
heeft Chamberlain- een rede gehouden en
daarin o.m. het volgende gezegd:
Mijn verklaring is gekenschetst als een
voorloopig bewijs van verzekering in af
wachting van een volledige assurantie polis.
Ik zelf heb er den nadruk op gelegd, dat
de verklaring van voorbijgaanden, tijdelij-
ken aard is. De benaming „voorloopig ver
zekeringsbewijs" is riiet Plecht voorzoover
de vergelijking opgaat, maar zij is onvolle
dig, daar, terwijl het uitgeven van een
„voorloopig verzekeringsbewijs" inhoudt,
dat het door iets meer substantieels ge
volgd wordt, mijn verklaring den aard
heeft van een volledige verzekeringspolis,
die een geweldige afwijking is van hetgeen
Engeland tot dusverre op zich heeft geno
men en inderdaad een niéuwe richting in
de lijn van onze buitenlandsche politiek is.
Een volkomen nieuwe richting.
Dat wy van onze traditioneele denkbeel
den zijn afgeweken vormt een zoo belang
rijke gebeurtenis in de Britsche politiek,
dat ik meen te mogen zeggen, dat het een
hoofdstuk op zichzélf zal zijn, wanneer de
geschiedenis zal worden geschreven. Reeds
in September heb ikgewaarschuwd voor
de mogelijkheid van zulk een wijziging als
wij thans onder het oog zien. Chamberlain
citeerde eenige zinnen uit zijn radiorede
van 27 September, waarin hij zeide ervan
overtuigd te zijn, dat weerstand moet wor
den geboden tegen elke poging om de we
reld te overheerschen. Op dat oogenblik,
zeide hij, besefte ikzelf niet, dat de dingen,
die toen in verband met Tsjecho-Slowakije
gebeurden, noodzakelijk een onderstelling
als deze moesten insluiten. Mijn informa
ties waren toen, evenals zij thans zijn, van
dien aard, dat de oorlog een zoo verschrik
kelijk ding is, dat ik het land niet kon vra
gen nieuwe verplichtingen op zich te ne
men, die ons wellicht in den oorlog zouden
brengen, tenzij een zoo belangrijk beginsel
op het spel stond, als ik zooeven aangaf.
De laatste gebeurtenissen hebben haar
uitwerking gehad ver buiten de grenzen
der landen, die erbij betrokken waren, en
misschien veel verder dan zij verwachtten,
die de gebeurtenissen hebben veroorzaakt.
Het is geen overdrijving, wanneer men
zegt, dat de openbare meening in de ge
heele wereld diep geschokt en verontrust
is. Dit land is geheel vereenigd door de
overtuiging, dat wij ons standpunt duidelijk
moeten uiteenzetten, wat ook het gevolg
mag zijn. (Toejuichingen).
Niemand kan meer dan ik betreuren, dat
het noodzakelijk is dergelijke woorden te
spreken. Evenmin als in September ben ik
thans een man van den oorlog. Ik heb noch
de bedoeling, noch den wensch het groote
Duitsche volk anders te behandelen, dan ik
mijn eigen volk behandeld wil zien. Met
groote verwachtingen zag ik uit naar het
resultaat der reeds in Duitschland begon
nen handelsbesprekingen, die, naar ik
dacht, onzen beiden landen en vele anderen
staten, van voordeel zouden zijn geweest,
doch het vertrouwen, dat zoo deerlijk ge
schokt is, wordt niet gemakkelijk hersteld.
Wij waren daardoor genoodzaakt den toe
stand ODnieuw te beschouwen.
De premier herinnerde eraan, dat hij
onlangs gezegd heeft, dat Engeland geen
vage verplichtingen, die bij onvoorziene
omstandigheden van kracht zouden
worden, op zich moest nemen, doch
wat wij thans op ons nemen is een vast
omlijnde verplichting, geldende voor
een zekere omstandigheid, n.1. dat een
poging gedaan zou worden de wereld
door geweld te overheerschen. Zooals
Greenwood gezegd heeft kan de zaak
niet ophouden op het punt, waar zij
thans staat. Als deze politiek de politiek
der Duitsche regeering zou zijn, is het
duidelijk, dat Polen niet het eenige land
zou zijn dat gevaar loopt, en de poli
tiek, die ons gebracht heeft tot onze
verzekering voor Polen, kan natuurlijk
niet bevredigd of ten uitvoer gelegd
worden, indien wij ons moeten beper
ken tot een enkel geval, dat tenslotte
misschien niet(Het einde van dezen
zin ging in de toejuichingen verloren).
De laatste gebeurtenissen hebben terecht
of ten onrechte alle staten, die aan Duitsch
land grenzen, ongelukkig, bezorgd, en on
zeker ten aanzien van Duitschland's toe
komstige plannen gemaakt. Indien dit aan
een misverstand zou moeten worden gewe
ten, en de Duitsche regeering nooit éen
dergelijke gedachte zou hebben, dan zou
den de overeenkomsten ter verzekering van
de onafhankelijkheid dezer landen nooit
in werking treden, en Europa zal geleide
lijk in een toestand der overeenkomsten
wellicht zelfs vergeten zou worden.
Laat mij hierop den nadruk leggen: wat
ook het resultaat mag zijn van de bespre
kingen. thans tusscfien Engeland en an
dere landen gevoerd, zij houden geen be
dreiging 'voor Duitschland in, zoolang
Duitschland een goede buur zal zijn.
Chamberlain kwam terug op Green
wood's verklaring over een omsingeling
van Duitschland en zeide: „die gedachte
is fantastisch. Wat wij voeren is een poli
tiek van zelfverdediging.
De minister-president zeide voorts, dat
de arbeiderspartij nog eenigszins de ver
denking koestert, dat de zgn. ideologische
verschillen Engeland van Rusland schei
den. Chamberlain zeide niet te beweren,
dat er geen ideologische verschillen be
staan. Zij bestaan zeker, zij zijn onveran
derd gebleven, maar de kwestie is, dat zij
geen werkelijke beteekenis hadden in
vraagstukken als deze (toejuichingen).
Behoud der onafhankelijkheid.
De zaak, waarom wij ons bekommeren,
is het behoud van onze onafhankelijkheid,
en daarmee bedoel ik niet alleen de Engel-
sche onafhankelijkheid, maar die van alle
staten, die wellicht door agressie bedreigd
worden, door de politiek zooals ik die heb
aangegeven. Wij verwelkomen de mede
werking van ieder land, wat ook zijn bin-
nenlandsch systeem mag zijn, niet voor
agressie, maar voor den tegenstand tegen
aggressie.
Ik geloof dat dit volk thans eensgezind is,
niet alleen in de goedkeuring van wat wij
verklaard hebben, maar ook ten aanzien
van het doel dat daarachter ligt.
Ik geloof, dat het geheele Britsche Rijk
die goedkeuring deelt. De deelen van het
Britsche Rijk overzee hebben onzen arbeid
voor den vrede tot dusverre gadegeslagen
met de vurige hoop, dat zij succes zouden
hebben. Bij allen is het besef gegroeid, dat
zij niet eeuwig kunnen leven in deze at
mosfeer van verrassingen en alarm, waar
van Europa in de laatste maanden heeft ge
leden. Het gewone dagelijksche leven kan
in een toestand van onzekerheid geen voort
gang vinden. Voor zoover de regeering kon
bijdragen tot het herstel van vertrouwen
den wil van dit volk vertolkt. Ik vertrouw,
dat onze actie, die ingezet, maar niet ge
ëindigd is, zal blijken gericht te zijn tegen
en niet op den oorlog, waarmede niets ge
wonen, niets genezen en niets volbracht
wordt, maar op een meer gezonde wereld,
waarin de rede de plaats van het geweld
zal innemen en bedreigingen plaats zullen
maken voor goede en redelijke argumen
ten. (Luide toejuichingen).
De Poolsche minister van buitenlandsche
zaken, Beek, is gistermiddag te 16 u. 33 te
Londen aangekomen. De Poolsche ambassa
deur had hem vanaf Dover vergezeld.
Beek werd te Londen begroet door Hali-
fax en den staf der Poolsche ambassade.
Uit betrouwbare bron wordt door „U.P."
vernomen, dat tengevolge van complicaties,
die zich hebben voorgedaan, Chamberlain
zich er van onthouden heeft Roemenië te
betrekken in het anti-aanvalsblok, tenmin
ste, totdat de besprekingen met Beek, waar
schijnlijk Woensdag laat, beëindigd zijn.
Volgens de eene opvatting zal Roemenië
neutraal blijven, welke neutraliteit door
Engeland gegarandeerd zou worden.
Indien Duitschland Polen aanvalt, zou
volgens dit plan Roemenië, in plaats van
Polen automatisch te hulp te komen, neu
traal blijven en zoo Duitschland de Poolsche
uitweg naar de Oostzee via Gdynia en Dan-
zig afsluit, zou Polen door Roemenië een
verbinding krijgen met de Zwarte Zee.
Roemenië heeft eenige vraagpunten te
berde gebracht, die, naar door Chamberlain
en Halifax in een conferentie in Downing-
street 10 besloten is, met Beek besproken
zullen worden. Waarschijnlijk is dit ook de
reden, dat de Roemeensche gezant Tilea
zijn bezoek aan Boekarest bekort heeft en
vandaag naar Londen terugkeert om aan
wezig te zijn voordat in de besprekingen
met Beek een beslissing genomen wordt.
Naar vernomen wordt, heeft Roemenië
geweigerd de verzekering te geven, dat het
Polen automatisch met militaire hulp zat
bijstaan, tenzij Polen wederkeerig eenzelfde
Over het algemeen keurt de Britsche pers
de buitenlandsche politiek, zooals deze uit
een is gezet in de debatten in het Lagerhuis,
goed. Men is zeer tevreden, dat geen poli
tiek van omsingeling van Duitschland wordt
gevoerd, aangezien, zooals de „Daily Mail"
schrijft, dit zou leiden tot een zekeren oor
log.
Talrijke bladen verwelkomen ook de ver
klaringen van den minister-president, dat
geen „ideologische geschillen" ter zake doen
in de betrekkingen tot de Sovjet-Unie. De
Times merkt op, dat Engeland niet spoedig
overgaat tot een verklaring, als ten opzichte
van Polen is gegeven en de beteekenis hier
van wordt nog vergroot door de eensgezind
heid in het Lagerhuis. Achter het parlement
staat zonder twijfel de onverdeelde wil
van het land. Er bestaat geen vrees of
jalouzie dat het machtige Duitschland alle
kracht, waarover een kundig, moedig,
energiek en gedisciplineerd ras rechtens be
schikt, aanwendt, doch een antwoord zal
worden gegeven op iedere poging een mili
taire heerschappij uit te oefenen over
Europa. Dit antwoord heeft het Britsche
volk door de eeuwen steeds gegeven.
De Daily Telegraph schrijft, dat de we
reld duidelijk is getoond, dat het parlement
en het volk van Engeland eensgezind de
regeering steunen in haar politiek van ver
zet tegen de agressie-methode. De eens
gezindheid is zelfs grooter dan in 1914. Kort
geleden werd de minister-president scherp
aangevallen, thans heeft hij wederom het
vertrouwen van hen, die hem becritiseerden
en wordt zijn zware taak verlicht door het
vertrouwen van het land zonder onder
scheid van rang of partij. Zijn eenvoudige,
krachtige woorden waren waardig en zon
der aarzeling. Het waren de woorden van
een man, die wijst waarheen hij ging.
Ook de News Chronicle brengt hulde aan
den minister-president, evenals de Daily
Herald. Beide bladen hopen, dat het systeem
van wederkeerigen bijstand snel zal worden
ontwikkeld.
De Duitsche pers geeft een ander geluid
dan de Britsche. Zoo schrijft de Berliner
Boersenzeitung in zijn commentair over
Chamberlain's verklaring: Wanneer het doel
van deze rede geweest is, de „innerlijke
verandering" aan te toonen, welke de leider
van de Britsche politiek heeft ondergaan,
dan kan men niet beweren, dat Chamberlain
erin geslaagd is, de logische juistheid van
deze verandering te bewijzen. Chamberlain
heeft voor de aankondiging van zijn wijzi
ging gewichtig klinkende woorden gekozen.
Hij vergist zich als hij denkt, dat zulke
woorden indruk op ons maken. Zij verster
ken in ons slechts de zekerheid, dat het
krachtiger worden van Duitschland in-
druischt tegen de voornemens van Engeland
om over het continent te beschikken. De
Engelschen, met Chamberlain aan het
hoofd, hebben den zin voor het eenvoudigste
Duitsche levensrecht verloren. Voor ons
blijft de grondslag waarop wij staan, de
verklaring van den Führer in zijn rede te
Wilhelmshaven, dat de veiligheid van het
Duitsche volk in zijn kracht ligt.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung" schrijft:
Hoewel men moet toegeven, dat de betrek
kingen van Sovjet-Rusland tot vele staten
nogal gecompliceerd zijn, maakt men in Lon
den den rooden gealliëerde weer tot spil
van het geheele voorgenomen stelsel. Is nog
een duidelijker bewijs noodig voor den
boosaardigen kringloop waarin Engeland
zich beweegt?
De „Völkischer Beobachter" schrijft: Het
nationaal-socialistische Duitschland is thans
niet bereid vriendschap te sluiten met dit
Groot-Britannië, dat gekenteekend wordt
door den in Londensche regeeringsbureaux
er. redactiekamers héerschenden geest.
Tenslotte de Fransche pers.
In zijn commentaar op de Britsche poli
tiek en de rede van Chamberlain schrijft
Bourgues in de „Petit Parisien", dat Duitsch
land thans gewaarschuwd is, dat het op alle
wegen, waarop zijn buitensporige ambities
zouden kunnen leiden, Engeland zal ont
moeten. In geval van een aanval zal Enge
land niet alleen Polen, doch ook de andere
landen in dit gebied steunen. Aangezien
Engeland in het westen ook Frankrijk,
België, Nederland en Zwitserland zal
helpen, zijn alle buurstaten van Duitsch
land opgenomen in het verdedigingssysteem
dat Engeland heeft opgebouwd om een
eventueelen aanval van Duitschland te stui
ten.
Pietri schrijft c'.e „Jour", dat het succes
van Chamberlain'. initiatief niet twijfelach
tig is. Men zal 'n garantie van Engeland niet
weigeren, vooral wanneer, zooals het schijnt,
dit aan de andere zijde van het Kanaal ge
steund wordt door militaire maatregelen.
„Le Populaire" schrijft, dat de verklaring
van Chafhberlain in het Lagerhuis van
grooter belang is dan de vorige. Hü heeft
geen antwoord op vragen, welke men hem
zou kunnen stellen, in het duister gelaten
en hy heeft de verplichtingen, welke Enge
land op zich heeft genomen, vergroot. Enge
land heeft zich aan het hoofd geplaatst van
een groote coalitie van alle landen, welke
den oorlog verafschuwen en die zich tegen
een aanvaller willen verdedigen.
In „1'Humanite" schrijft Peri, dat Cham
berlain zich met veel energie en duidelijk
heid heeft uitgedrukt. Den dag, waarop het
systeem van Chamberlain vasten voet zal
hebben, zal het ondernemen van oorlogs-
zuchtigen moeilijker wo-den. De volken
scheppen weer moed. Er is geen sprake van
een omsingeling van Duitschland, zooals
Goebbels zeide, doch van verweer tegen een
aanval.
belofte aflegt, zoowel ten aanzien van een
Duitschen aanval als van een Hongaarsche
agressie of van een aanval van Duitschland
via het Hongaarsche gebied.
Dit is in Polen op verzet gestuit, omdat
Polen er niet voor voelt, zijn vriendschap
pelijke relaties met Hongarije te bederven.
Uit betrouwbare bron wordt vernomen,
dat Roemenië als belooning voor zijn deel
neming aan het „Halt Hitler-front" ook ver
langd heeft, dat de andere Balkanstaten,
leden van de entente, Joego-Slavië, Grieken
land en Turkije, zullen beloven, dat zij
Roemenië zullen bijstaan, indien Bulgarije
door middel van geweld poogt de Dobroedsja
te heroveren.
Onder het opschrift „Waarom wij
Polen een waarborg gaven", schrijft de
„Sunday Times": Het is duidelijk ge
worden, dat wanneer wij Europa aan
zijn lot overlaten, het onder de heer
schappij van een uitsluitend agressief
militair despotisme zal vallen.
Tot weerstand verplicht.
Indien Polen en Roemenië verloren
gaan, zullen Nederland, Denemarken
en Zwitserland ook verloren gaan en zou
den Frankrijk noch Rusland onafhankelijk
kunnen blijven. Wij staan eens te meer voor
het gevaar van een volkomen verdwijning
van het machtsevenwicht. Ons nationale
bewustzijn is vrij van ook maar den gering-
sten wensch ons zelf te vergrooten, doch
de dreiging is duidelijk voor ons en wij zijn
verplicht haar te weerstaan. Dit prikkelt
Hitier. In zijn redevoering heeft Hitier kla
gelijk ontkend, dat hij iemand bedreigt. Het
eenige wat hij wenscht is alleen te worden
gelaten. Wat dat aangaat zijn wij allen be
reid hem tegemoet te komen, indien ook
hij anderen alleen laat. Steeds opnieuw
heeft hij zijn kans gehad op vrije onder
handeling en vrije regelingen. Steeds op
nieuw heeft hij beraadslagingen onmogelijk
gemaakt door uitbarstingen, welke het we
reldgeweten hebben geschokt. Steeds op
nieuw heeft hij zijn plechtig gegeven woord
zoo flagrant gebroken, dat zijn woord ner
gens langer wordt vertrouwd. Wij vinden
geen aanmoediging, geen oplichting van
eenigen aard in de redevoering van giste
ren. Er blijft hoop den vrede te redden in
samenwerking, niet in afzondering. Wan
neer zij aaneengeschaard staan zijn de vre
delievende mogendheden nog steeds de
sterksten. Het is noodig de juiste diploma
tieke basis te vinden, waarop zij kunnen
samenwerken, doch de taak vereischt tijd
en haast te maken, zou alles kunnen beder
ven. Verder is daarom noodig een interim-
politiek. Een dergelijke interimpolitiek is
de waarborg aan Polen.
Koning Ghazi om het leven gekomen.
- Koning Ghazi van Irak is omstreeks mid
dernacht ten gevolge van een auto-ongeval
om het leven gekomen.
Driehonderdduizend mijnwerkers in
staking. - In verband met moeilijkheden bij
de onderhandelingen over een nieuw ar
beidscontract hebben meer dan driehon
derdduizend mijnwerkers gisteren het werk
neergelegd. Het bedrijf in de Amerikaan-
sche steenkoolmijnen ligt daarvoor voor
driekwart stil.
Zie verder buitenland pag. 1 derde blad.