DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Albert Lebrun herkozen.
Sensatie om Lord Stanhope.
Donderdag 6 April 1939
141e Jaargang
Uitslag der presidentsverkiezing te Versailles
beantwoordt aan de verwachtingen.
Heden plechtigheid op het
Eiysée.
Hij hield een rede, die onrust had
kunnen wekken.
Vragen in het Lagerhuis.
Antwoord van Chamberlain.
De algemeene toestand.
De dood van koning Gazi.
De oorzaak van het ongeluk.
Zware nederlaag voor het
heimat-treue front.
Flinke Belgisch-gezinde meerder
heid in Eupen-Malmédy.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door "ret geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0-25, groote
contracten rabat. Groote letters naar olaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/b. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 82 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
De Nationale Vergadering te Versailles
heeft Albert Lebrun herkozen tot pre
sident der republiek.
Ter herinnering diene dat Albert Lebrun,
die thans voor een tweede periode van zeven
jaar bewoner van het Eiysée zal zijn, 29
Augustus 1871 in Mercy-le-Haut bij Metz
werd geboren, waar zijn vader landbouw
kundige was. Zijn familie bezit er nog uit
gestrekte stukken grond en zijn broeder
Gabriel beheert er thans nog een boeren
hoeve. Albert liep de Polytechnische School
en de Academie voor Mijnbouw af, en werd
al spoedig in wetenschappelijke kringen
een bekende persoonlijkheid door zijn publi
caties over mijnbouw en spoorwegwerken
in Frankrijk.
In 1900 deed hij zyn intrede in de Kamer,
waarvan hij in 1913 vice-president werd. In
het jninisterie-Caillaux nam hij in 1911
zitting als minister van koloniën, evenals
in het kabinet van Poincaré in 1912 en in
dat van Doumergue van 19131914.
Lebruns verkiezing in den Senaat volgde
in 1920. Hij was in dien tijd door hechte
vriendschapsbanden met Poincaré verbon
den.
Reeds bij de presidentsverkiezingen in
1931 werd de naam van Lebrun als tegen-
candidaat van Briand genoemd. Verkozen
werd echter Doumer; Lebrun werd toen tot
president van den Senaat verkozen, een
plaats die door de verkiezing van Doumer
vrij kwam. Doumer werd echter reeds het
jaar daarop door een moordaanslag gedood,
met algemeene stemmen werd Lebrun toen
tot opvolger gekozen.
Groote drukte te Versailles.
Woensdag tegen den middag kwam uit
Parijs een ononderbroken stroom van auto's
met parlementsleden en hun genoodigden.
Tegen 1 uur begaven de senatoren en af
gevaardigden zich naar dx voor hen gere
serveerde zalen, terwijl de tribunes van de
zittingszaal zich .met publiek en de genoo
digden van de parlementsleden begonnen te
vullen.
Om vijf minuten over twee weerklonk het
belletje, waarmede de voorzitter dj opening
van het congres der Nationale Vergadering
aankondigde.
Jeanneney las daarop de wetsartikelen
voor, krachtens welke de Nationale Verga
dering is bijeengeroepen.
Na eenige formaliteiten begon daarop, om
kwart over twee, de rij der kiezers langs de
tribune te trekken.
Labbé, senator der Ardennen, bracht het
eerste zijn stem uit. De stemming verliep
kalm, alleen de communisten verwekten
eenig rumoer. Slechts weinige leden der
Nationale Vergadering waren afwezig.
Lebrun.
De' oorspronkelijke candidaten, die hun
candidatuur tegenover die van Lebrun had
den ingetrokken, werden bij hun verschij
nen toegejuicht.
Jeanneney deelt den uitslag mede.
Te 17.20 uur deelde de president van den
Senaat, Jeanneney, den uitslag der presi
dentsverkiezing mede.
Communistische afgevaardigden schreeuw
den „aftreden". De groote meerderheid der
parlementsleden echter verhief zich van de
zetels om geestdriftig te ppplaudiseeren.
Temidden van het tumult zette Jeanneney
de voorlezing van het resultaat voort.
Men hoorde hem zeggen „daar Albert
Lebrun de meerderheid der stemmen heeft
verworven, verklaar ik hem tot president
der Fransche republiek gekozen". Een don
derend applaus van rechts, centrum en een
gedeelte van links was het antwoord. De
communisten bleven schreeuwen „aftreden",
waarop de andere parlementsleden de Mar-
seillaise aanhieven. Jeanneney deed het
proces-verbaal goedkeuren en verklaarde de
zitting der Nationale Vergadering gesloten.
Te 17.30 uur werd de bijeenkomst opgehe
ven.
Herriot werd bij zijn vertrek door de lin
kerzijde toegejuicht.
Cijfers.
Het aantal stemmen bedroeg in het geheel
909, zoodat de vereischte meerderheid dus
455 bedroeg. Op Lebrun werden uitgebracht
506 stemmen, zoodat de president bij eerste
stemming onmiddellijk herkozen was.
Verder werden Uitgebracht op Bedouce
151 stemmen, Cachin 74, Herriot 53, Godard
50, Bouisson 15. Gelijk men ziet waren ook
stemmen uitgebracht op personen, die zich
geen candidaat hadden gesteld. Er zouden
ook eenige stemmen uitgebracht zijn op
maarschalk Petaxn.
In het Britsche lagerhuis zyn giste
ren vragen gesteld naar aanleiding
van een min of meer opzienbarende
rede, j.1. Dinsdagavond door den eer
sten lord der admiraliteit, lord Stan
hope, gehouden aan boord van het
vliegtuigmoederschip „Ark Royal" te
Portsmouth.
De „Daily Express" meldt in zyn
nummer van Woensdag, dat hy Dins
dag om 11 uur 's avonds met drukken
was begonnen, toen het blad van de
admiraliteit het volgende verzoek
kreeg:
„In het nationale belang behoort de
rede van lord Stanhope, hedenavond
aan boord van de „Ark Royal" ge
houden, niet gepubliceerd te worden."
De vragensteller nu in het Britsche
lagerhuis op gistepen was Greenwood de
plaatsvervanger van Attlee als leider van
de arbeidersfractie, die om een verkla
ring aangaande Stanhope's rede verzocht.
Char.berlain antwoordde, dat Stanhope
een uiteenzetting had gegeven van de
omstandigheden, waaronder de rede, waar
in opmerkingen waren gemaakt, die blijk
baar eenige beroering hadden gewekt, ge
houden was.
De rede, die gehouden was bij de invoer
ring van een nieuw plan inzake filmvertoo-
ningen voor de marine, was niet tevoren
opgesteld. In zijn opmerkingen vestigde
Stanhope de aandacht op het feit, dat velen
afwezig waren, omdat zij aan boord van
hun eigen schepen moesten blijven .tenein
de gereed te zijn om het geschut te
bemannen, iets wat in tijden van spanning
normaal is.
De admiraliteit had geen andere orders
gegeven, dan dat van dit gebruik niet zou
worden afgeweken, zelfs niet voor zulk
een bijzondere gelegenheid.
Ten aanzien van hetgeen verder gebeurd
is, ging Chamberlain voort: ik hoorde, dat
nogal veel commentaar uitgelokt was
doordat aanvankelijk gezegd was, dat deze
rede naar alle deelen van het rijk werd
uitgezonden.
Aangezien men de rede naar mijn mee
ning waarschijnlijk als iets sensationeels
zou gaan beschouwen, terwijl er daaren
tegen geen grond voor eenige sensatie be
stond, gaf ik order, de pers te verzoeken,
de rede van Stanhope niet te publiceeren.
Het schijnt, dat mijn pogingen het pu
bliek onnoodige beroering te besparen,
niet volkomen succes hebben gehad, doch
Brifsch-Paolsche
alliantie
zoo goed als zeker.
Volgens Poolsche kringen te Londen heb
ben de besprekingen van Beek tot het re
sultaat geleid, dat een BritschPoolsch
bondgenootschap vrijwel een voldongen
feit is geworden. Verklaard wordt verder,
dat de algemeene beginselen van politieke
en economische samenwerking tusschen
beide landen vastgesteld zijn. Bovendien zijn
Engeland en Polen' het volgens dezelfde
kringen eens geworden .over de beginselen
voor een regeling der Joodsche kwestie in
Polen.
Men zegt voorts, dat Beek heeft vastge
houden aan het standpunt, dat Hongarije
niet van het Oost-Europeesche defensie-
verbond moet wórden uitgesloten en dat
Polen afkeerig is van Russische deelne
ming.
Chamberlain zal in den loop van vandaag
in het Lagerhuis een verklaring afleggen
over het resultaat van de besprekingen met
kolonel Beek. Het kan als vrijwel zeker
worden beschouwd, dat hy daarbij de af
sluiting van een of andere overeenkomst
voor wederzijdschen bijstand zal aankondi
gen. Mogelijkerwijs zal de overeenkomst
niet men dien naam worden betiteld, maar
dat Polen er in toegestemd heeft de eenzij
dige Engelsche garantie tot een bilateraal
arrangement uit te werken, wordt niet twy -
leiachtig geacht. In goed ingelichte kringen
wordt nog te verstaan gegeven dat Cham
berlain voor beide landen zal spreken en
dat er in Warschau geen parallel loopende
verklaring zal worden afgelegd.
Beek heeft gisteravond nog een onder
houd gehad met Chamberlain. Lord Halifax
was bij de besprekingen tegenwoordig. Dit
onderhoud heeft 95 minuten geduurd. Na
in zijn hotel teruggekeerd te zijn, heeft de
Poolsche minister den ambassadeur der
Vereenigde Staten en den Hongaarschen
gezant ontvangen.
Naar aanleiding van berichten, volgens
welke Polen bereid zou zijn, op zijn kosten
een autoweg aan te leggen, die van Duitsch-
land door Poolsch Pommeren naar Oost-
Pruisen zou loopen, verklaart men in be
voegde kringen te Warschau, dat hierom
trent nog in het geheel geen onderhande
lingen zijn gevoerd, doch dat, ingeval deze
kwestie aan de orde zou worden gesteld, de
Poolsche regeering bereid zou zijn het
wegverkeer in dit gebied te vergemakke
lijken, doch zonder dat de minste inbreuk
kan worden gepleegd op de souvereiniteit
van Polen over dit gebied.
In het Lagerhuis heeft de liberaal Man
der het denkbeeld geopperd, aan Duitsch-
land en andere landen, die zich aan aggres-
sie schuldig maken, de voor de bewapening
noodige grondstoffen te onthouden. Butler
antwoordde, dat dit zou neerkomen op het
nemen van sancties, hetgeen geen onder
deel is van de politiek der regeering.
De Deutsche diplomatisch-politische Kor-
respondenz merkt naar aanleiding van het
wederzijdsche non-aggressie pact, dat men
voornemen^ is te Londen te sluiten en dat
klaarblijkelijk alleen tegen Duitschland ge
richt is, op: Wanneer Duitschland iets tegen
Polen in zijn schild zou voeren, is het dan
verklaarbaar, dat de Karpathen-Oekraine,
dat nog voor kort als het vermoedelijke op-
marschgebied tegen Polen werd aangemerkt
een bestemming heeft gekregen, die naar
den zin van Polen was? Ook had Duitsch
land in het geval van aggressieve bedoe
lingen jegens Polen wel militair anders in
Slowakije moeten optreden Wanneer thans
in Polen gezegd wordt, dat 't door Duitsch
land geschapen fait accompli het vertrou
wen van de buurstaten heeft vernietigd,
dan mag men wel eens de Poolsche houding
sedert München in aanmerking nemen. Po
len heeft zich tezamen met Hongarije met
groote energie beijverd het Oekrainsche
deel van Tsjecho-Slowakije als zelfstandig
heid te doen verdwijnen en wel met alle
middelen.
De Italiaansche pers toont levendige be
langstelling voor de besprekingen te Lon
den. Men is van oordeel, dat het resultaat
van deze besprekingen van invloed zal zijn
op de houding van de staten in Zuid-Oost-
Europa, aan wie Engeland eveneens zou
kunnen voorstellen de grenzen te garan
deeren, hetgeen te Rome ongunstig wordt
beschouwd.
De „Tribuna" schrijft dat „de -groote kin
derlijkheid van de kleingeestige puriteinen
zich kan verbeelden de combinaties van de
Britsche regeering voor te stellen als een
ernstige vredes-organisatie en niet als een
nieuwe poging een FranschBritsche he
gemonie in te voeren"
De Italiaansche pers beschuldigt Enge
land protectoraten te willen instellen en
verklaart te hopen, dat dit aal mislukken.
dit incident zal er in elk geval toe hebben
bijgedragen, aan te toonen, dat de marine
voortdurend op alle gebeurtelijkheden is
voorbereid.
Greenwood vroeg daarop, of Chamber
lain Stanhope wel beschouwde als den
juisten persoon om zulk een belangrijken
post te bekleeden en hij vroeg de verzeke
ring, dat zulke onbescheiden, onverant
woordelijke en onvoorbereide verklaringen
van de zijde van verantwoordelijke mi
nisters in de toekomst niet nogmaals zou
den voorkomen.
Chamberlain antwoordde: Neen. Stan
hope heeft verklaard het zeer te betreu
ren, dat zy'n woorden, die wellicht niet
gelukkig gekozen waren, zooveel commen
taar en onnoodige onstteltenis hadden
moeten wekken. Dit heeft niets te maken
met de bekwaamheid van Stanhope, waar
over ik alleszins voldaan ben.
Chamberlain voegde hieraan toe: Ik
moet de schuld op mij nemen voor een
stap, die een uitwerking heeft gehad, die
ik zeker niet wenschte, n.1. bij het publiek
onnoodige beroering te wekken
Alexander vestigde de aandacht op Stan
hope's woorden: „Helaas is het, kort voor
ik de admiraliteit verliet, noodig gewor
den, orders te geven tot het bemannen van
het luchtafweergeschut" en vroeg, of deze
woorden niet insloten, dat de admiraliteit
inlichtingen had ontvangen, op grond
waarvan speciale verdedigingsmaatregelen
noodzakelijk waren.
Hieröp antwoordde Chamberlain, dat
Stanhope zich niet meer de juiste woorden
kon herinneren en dat Alexander hier
meer achter zocht dan noodig was. Een
feit is, aldus Chamberlain, dat de orders
geen nieuwe orders waren, doch slechts
instructies om reeds bestaande orders niet
te veranderen.
Verklaring in het Hoogerhuis.
In het hoogerhuis heeft lord Stanhope
een verklaring afgelegd, gelijk aan die,
welke Chamberlain in het lagerhuis afleg
de. Hij besloot: „Ik kan slechts mijn groote
spijt betuigen, dat eenigerlei opmerkingen
mijnerzijds, welke den nadruk legden op de
gereedheid van de vloot om aan alle ge
beurlijkheden het hoofd te bieden, zelfs
I wannee.', gelijk thans, de Paaschverloven
verleend worden, iets hebben toegevoegd
aan de werkzaamheden van den eersten
minister of iemand ongerustheid hebben
veroorzaakt."
Wat Stanhope bedoelde.
Een ander Reutertelegram meldt nog:
De minister van marine, lord Stanhope,
heeft geweigerd een verklaring af te leg
gen inzake het verzoek van zijn eigen mi
nisterie aan de pers, de rede, welke de
minster aan boord van het vliegkampschip
„Ark Royal" te Portmouth heeft gehou
den, niet te publiceeren.
De minister heeft in deze rede slechts
uiteen willen zetten, dat de vloot steeds
gereed is, zelfs in tijden van verlof. Er is
geen sprake geweest van de verwachting,
dat onmiddellijk zou moeten worden opge
treden.
De „Press Association" bericht, dat op
het ministerie van marine geen mededee-
lingen werden verstrekt, aangezien de ge
heele zaak vanmiddag in het lagerhuis ter
sprake zou worden gebracht.
De rede werd uitgesproken voor een
aantal filmcritici, die naar Portsmouth
waren gekomen om de eerste filmvertoo-
ning in de „Ark Royal" by te wonen.
Volgens de bevindingen van den
rechter, die het onderzoek heeft inge
steld inzake het auto-ongeluk, waarbij
koning Gazi om het leven is gekomen,
is de koning, na het passeeren van een
overweg de macht over het stuur kwijt
geraakt. De auto kwam op een oneffen
stuk grond terecht en reed op een
lichtmast van het electriciteitsnet in.
De paal brak en kwam op den koning
neer, die een ernstige hersenschudding
opliep.
De koning is een uur later aan de
gevolgen van het ongeluk overleden.
De rechter zeide een onderzoek ter plaat
se te hebben ingesteld en twee getuigen
van het ongeluk, die achter in de auto van
den koning zaten, in het ziekenhuis te heb
ben ondervraagd.
De magistraal concludeert, dat de botsing
zuiver aan een ongeluk is toe te schrijven.
Naar schatting hebben meer dan 100.000
personen den rouwstoet, welke gisteren
door de straten van Bagdad trok, gadege
slagen. Alle autoriteiten hebben de plech
tigheid bijgewoond.
De baar met het stoffelijk overschot was
op een affuit geplaatst. Alle daken der ge
bouwen en huizen in de buurt van het
mausoleum waren dicht bezet met in het
zwart gekleede vrouwen, die volgens de
gewoonte der vrouwen in de Arabische
landen weeklaagden.
Meisjesstudenten liepen in den stoet me
de. Vliegtuigen der Irakeesche luchtmacht
brachten de laatste eerbewijzen.
(Van onzen correspondent.)
De Belgische verkiezingen van laatst
leden Zondag hebben zich gekenmerkt
door niet één, maar twéé indrukwek
kende nederlagen; niet alleen de Rexis-
ten zijn verpletterd, maar ook de
Duitschgezinde partij in de Oostelijke
kantons, die voor den wereldoorlog
Duitsch waren, is met den kous op den
kop thuisgekomen; het geheime stem
biljet heeft onthuld, wat men in de
openbaarheid niet immer voldoende
duidelijk kon zien: dat de voormalig-
Duitsche staatsburgers, thans Belgische
onderdanen, het in hun nieuwe vader
land best naar den zin hebben en dat
zij voor een „Heim"-keer binnen de
grenzen van het Derde Rijk in meer
derheid niets gevoelen.
De verkiezingsstrijd heeft hier weken
achtereen fel gewoed, ongewoon fel zelfs.
De propaganda der Heimattreue Front was
niets-ontziend; zy wees onophoudelijk op de
laatste gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije
en Memel, meenende ten onrechte, naar
zou blijken daarmde op de Nieuw-Bel-
giërs indruk te kunnen maken. Den laatsten
nacht voor den verkiezingsdag werden op
vele plaatsen slagwoorden aangeplakt:
„Kiest Duitsch"; „Volgt het voorbeeld uwer
broeders uit Bohemen en Memel", haakkruis
vlaggetjes werden aan telegraafpalen en
wegwijzers opgehangen in sommige grens
dorpen, zeker om belangwekkende foto's
van de dorpen der „verdrukte broeders" te
kunnen maken
De laatste nacht verliep overigens kalm
en ook den Zondag waarop de verkiezing,
zooals de gewoonte in België is, plaats
vond was er nergens eenig incident. Maar
des middags omstreeks vijf uur groepten de
menschen samen, voor het Belgisch-gezinde
Duitschtalige dagblad de Grenz-Echo, en
voor de Duitschgezinde bladen, de Eupener
Zeitung en de Eupener Nachrichten. Zoodra
de eerste voor België hoopvolle uitkomsten
bekend raakten, dromde men voor het eerst
genoemde blad samen, terwijl de gezichten
voor de Duitsche kranten steeds langer wer
den en men daar langzamerhand afdroop.
Toen omstreeks acht uur aan de redactie
der Grenz-Echo de volledige uitslag der
Oostkantons bekend gemaakt kon worden,
ging een luid gejuich der „getrouwen" op;
een stevige meerderheid voor België was in
vrije stemming verkregen: de Belgische lijs
ten telden ongeveer 55 pCt. der uitgebrachte
geldige stemmen en d Heimattreuen, die
op 75 pCt.85 pCt. der stemmen had gere
kend, waren deugdelijk in de minderheid.
Toen tusschen de gewestelijke vlaggen
van Eupen, Malmédy en Sint Vijt het Belgi
sche zwart-goud-rood o .tplooid werd, ween
den de vrouwen van aandoening, terwijl de
mannen die schoone zegepraal in druk ge
sprek commentariëerden. Het was voor de
„getrouwen" een pak van het hart!
Bij de Heimattreuen was alles nu in dui
gen gevallen. De bestelae fakkeloptocht van
de imitatie-Hitlerjeugd en verdere nazi-in
stellingen dezer gewesten was uitgebrand
en als en nachtkaars uitgegaan; in de café's
en restaurants zag men slechts opgetogen
gezichten der „getrouwen" en tot diep in
den nacht is het feest gevierd.
Men weet nu precies, wat die Heimat
treuen in hun schild voerden: „Los van Bel
gië en terug naar Duitschland" was hun
onverbloemde leuze. Men heeft blijk gege
ven, daarvan niet gediend te zijn.
Willen zij „Heim"? Niemand zal het hun
beletten. Maar de „getrouwen" zeggen: wij
zij n Heim, hier bij onszelven namelijk, we
hebben geen Heil-Hitler noodig, want we
„heilen" onszelf.
Er bestond, begrijpelijkerwijze, voor deze
verkiezingen ver buiten onze grenzen, een
groote belangstelling. De uitslag is gunstig
geweest, voor de loyalen. De gunstige ge
volgen daarvan zullen voor deze gewesten
zeker niet uitblyven.
(Nadruk verboden.)
