Stichting Nederlands
volkskracht.
Stand van de Rijksmiddelen.
DuitscheschoolteDen Haag
vierde den val van Praag.
TWEEDE BLAD.
3
Schipperskamp geopend.
De eerste deelnemers aan het schippers
kamp, dat op IJsselsteyn nabij Zwolle, door
de stichting Nederlands Volkskracht, ge
vormd door den Bond van Volkshoogescho-
len in Nederland en de A.M.VJ. te Am
sterdam, in samenwerking met het departe
ment van sociale zaken, aldaar is ingericht,
zijn gisteren gearriveerd. De stichtingsvoor
zitter, de heer J. C. G. kieuwenhuis, ver
welkomde de zeven en dertig kampbewo
ners. Hij stelde de kampleiding, de heeren
C. Zwart en E. v. d. Molen aan hen voor en
gaf in het kort een overzicht van de oplei
ding, die de jongens op IJsselsteyn wacht.
Spr. noemde het een voorrecht in deze om
geving tot een zoo bij uitstek nationaal be
roep als dat van schipper opgeleid te wor
den en sprak de hoop uit, dat er met ijver
en nauwgezetheid gewerkt zou worden.
Veel belangstelling.
De belangstelling voor dit kamp blijkt
buitengewoon groot te zijn. Is het eerste
kamp, dat zes maanden duurt, reeds geheel
volgeboekt ook voor de tweede kamp-
periode schreef reeds een groot aantal deel
nemers in.
Zooals bekend studeeren de jongens
voor het grootste deel zijn ze werkloos
gedurende den kampcursus voor schippers
knecht bij de Rijn- en kustvaart. Om er
vast te wennen aan het leven aan boord, is
de geheele huishouding aan boord op schio-
persleest geschoeid en ten behoeve van de
practische vakken, zeilen, roeien en wrik
ken, arriveerden een aantal flinke sloepen
voor IJsselsteyn. waarvan zeer zeker een
dankbaar gebruik gemaakt zal worden.
Overdag wordt gewoon lager onderwijs
gegeven. Des avond? gaat de heele kamp
bemanning naar Zwolle, om daar aan de
Binnenvaartschool theoretisch onderricht in
het schippersvak te krijgen.
Blijkens het overzicht van den stand
der rijksmiddelen op ultimo Maart 1939
hebben de directe belastingen voor den
dienst 1939 tot en met genoemde maand
46.191.814 opgeleverd. tegenover
46.080.187 tot en met dezelfde maand
van het vorige jaar.
De grondbelastinng bracht f 5.182.309 op
(vorig jaar 9.543.240), de inkomstenbelas
ting 29.449.950 (v. j. 24.694.439). de ver
mogensbelasting 6.867.396 6.902 918), de
verdedigingsbel. I 3.563 954 3.819.359) en
de belasting van de doode hand 1.128.202
1.120.229).
Wat de „overige middelen" aangaat, deze
brachten over Maart j.L f 36.325.998 op,
tegen 37.315.087 over Maart 1938, derhalve
bijna een millioen minder dan in de
zelfde maand van het vorige jaar, doch ruim
een half millioen meer dan 1/12 van de
raming, welke op 36.810.000 was gesteld.
Schriftelijk beantwoorde vragen.
Op vragen van den heer Drees (s. d. a. p.)
betreffende het uitsteken van de Duitsche
vlag door een school te 's-Gravenhage, ter
viering van de bezetting van Tsjecho-
Slowakije door Duitsche troepen, heeft de
heer Slotemaker de Bruïne, minister van
onderwijs, kunsten en wetenschappen als
volgt geantwoord:
Terstond nadat in .één der avondbladen
van het bedoelde feit werd melding ge
maakt, heeft de minister den inspecteur van
het lager onderwijs in de inspectie 's-Gra
venhage opdracht gegeven een onderzoek in
te stellen. Diens rapport bereikte den mi
nister den volgenden ochtend Het is den
minister daaruit gebleken, dat de school aan
de Dreibholzstraat te 's-Gravenhage, in ver
band met de bezetting van Tsjecho-Slowakije
door Duitsche troepen, de officieele Duitsche
vlag, zijnde de hakenkruisvlag, heeft uitge
stoken.
De minister heeft het bestuur van
bovengenoemde school gewezen op het
ongewenschte van den toestand, dat een
school, vallende onder art. 207 der lager-
onderwijswet 1920, bij een gebeurtenis
als deze van haar vreugde doet blijken.
Het bestuur heeft den minister geant
woord, dat het zich bereid verklaart af
te zien van de krachtens de lager-
onderwijswet 1920 door het rijk en de
gemeente te verleenen subsidies. Echter
met de bijvoeging, dat het tot regeling
der zaken eenigen tijd behoeft. De mi
nister ziet hiervan de redelijkheid in. De
minister heeft zich ter zake tot de be
sturen van de andere scholen van den
zelfden aard gericht.
SPOORWEGEN EN VERKIEZINGEN.
In verband met de a.s. verkiezingen voor
de provinciale staten en gemeenteraden
hebben de Spoorwegen besloten, een tege
moetkomende regeling voor houders van
weekkaarten te treffen. Op die dagen zullen
de kaarten geldig zijn tot en met den eer
sten trein (geen D-trein), welke na 10 uur
's morgens vertrekt van het station, van het
welk de weekkaart geldig is. Voor de te
rugreis' zijn zij die dagen geldig in de treinen
(eveneens geen D-treinen), die 15 uur of
later vertrekken van het station tot waar de
weekkaart geldig is.
VRAGEN AAN MINISTERS.
De heer van Vessem (n. s. b.) heeft aan
de ministers Coljjn en van Dijk schriftelijk
gevraagd of zij niet van meening zyn, dat
maatregelen getroffen moeten worden om
den thans opgeroepen dienstplichtigen hun
plaats in de maatschappij te verzekeren en
hun eventueel geleden schade te vergoeden.
NIEUWE TRAJECTKAARTEN BIJ DE
SPOORWEGEN.
Naar wij vernemen zullen de Spoor
wegen binnenkort trajectkaarten voor
zes opeenvolgende werkdagen invoeren.
Zij zullen eiken willekeurigen dag kun
nen ingaan.
Met de invoering van deze trajectkaarten
komt de directie der Spoorwegen aan een
veelvuldig geuiten wensch tegemoet. Tot
dusverre waren n.L alleen maandtraject-
kaarten verkrijgbaar, welke periode in tal
van gevallen te lang bleek.
ONDERWIJS AAN SCHIPPERS
KINDEREN.
Schoolfonds voor schipperskinderen
„Schuttevaer".
Zaterdag 15 April j.L werd te Amsterdam
in het Victoriahotel de jaarlijksche alge-
meene vergadering gehouden van het
schoolfonds voor schipperskinderen „Schut
tevaer".
De voorzitter, mr. K. J. van Nieukerken,
herdacht in zijn openingsrede het 35-jarig
bestaan der vereeniging en bracht hulde aan
de nog in leven zijnde oprichters, zijnde
excellentie L. F. Duymaer van Twist en de
heeren J. J. van Capelle en D. de Jong Dzn.,
zoomede aan de nagedachtenis van de over
leden oprichters, de heeren mr. H. Smeenge
en anderen.
Spreker wees er op, dat het schoolfonds
Schuttevaer nog steeds voorziet in een drin
gende behoefte, getuigende het toenemende
aantal aanvragen van schippers tot onder
steuning in de huisvestingskosten van hun
schoolgaande kinderen.
Met waardeering gewaagde de voorzitter
van den steun van regeering en particulie
ren, welke het mogelijk maakt met den ar
beid voor het schipperskind voort te gaan.
De secretaris der vereeniging, de heer M.
J. Slaats, bracht het jaarverslag uit, waarin
tevens is opgenomen de rekening en verant
woording over het afgeloopen vereenigings-
jaar. Hieruit blijkt, dat het aantal steunver
leningen zich uitbreidt, doch tevens dat
het noodzakelijk zal zijn om een dringend
beroep te doen op den steun van een ieder
in den lande, die met het bestuur van mee
ning is, dat het, waar nog zoovele schippers
kinderen in het geheel geen of niet voldoen
de onderwijs ontvangen, een nationaal be
lang is om althans het lager onderwijs te
blijven bevorderen, ook onder de kinderen
van onze Hollandsche schippers.
Het schoolfonds laat de ouders vrij in de
keuze der scholen en steunt schippers uit
geheel het land en van alle gezindten.
NEDERLANDSCH HANDSCHOENEN-
LEDER GELOOID VAN VISCHHUIDEN.
Kort geleden heeft een hoofdstedelijke
handschoenenfirma, in samenwerking met
twee Nederlandsche lederfabrikanten, een
nieuw soort handschoenenleder, het eerste
van Nederlandsche origine, vervaardigd, dat
in de toekomst wellicht van groote beteeke-
nis zal blijken te zijn.
Dit leder wordt gewonnen uit de huid
van palingvormige waterbewoners, die leven
aan de Zuidkust van Sumatra en Java en
daar in groote hoeveelheid door inlanders
worden gevangen.
De Maleiers noemen dit dier kadot en
deze benaming is thans ook de handelsnaam
geworden van dit bijzondere handschoenen
leder dat „kadotskin" zal heeten.
Na vele proefnemingen is men er in ge
slaagd, de groote moeilijkheden, welke het
verven en looien opleverden, te overwin
nen. Het looien en bewerken van deze hui
den geschiedt in Nederland en belooft een
moglijkheid tot werkverruiming in de leder
industrie te worden.
JAPANSCHE GEZANT BIEDT ZIJN
GELOOFSBRIEVEN AAN.
De koningin heeft gisteravond zes uur ten
paleize Noordeinde ontvangen den heer
Itaro Ishii ter overhandiging van zijn ge
loofsbrief als buitengewoon gezant en ge
volmachtigd minister van den Keizer van
Japan bij Hr. Ms. hof alsmede van den
terugroepingsbrief van zijn ambtsvoorgan
ger.
De gezant was vergezeld van de heeren
Toru Haguiwara, gezantschaps-secretaris
derde klasse, Kioru Muramatu, gezant-
schapsattaché en kapitein ter zee Morisada
Tonaki, marine-attaché.
MINISTER VAN DIJK INSPECTEERT
DE KUST- EN GRENSBEVEILIGING.
De minister van defensie, dr. J. J. C. van
Di k, heeft zich gistermiddag na afloop van
den ministerraad, vergezeld van zijn adju
danten luitenant ter zee eerste klasse J. E.
A Post Uiterweer en kapitein mr. H. J.
Kruis, alsmede van het hoofd van de afdee-
ling generale staf van ziin departement luit.
kolonel A. G. H. Dijxhoorn> naar Hoek van
Holland en vervolgens naar IJmuiden bege
ven om aldaar kennL: te nemen van de
maatregelen voor de kustverdediging.
De minister begeeft zich heden (Dinsdag)
naar het Oosten en Zuiden van ons land ten
einde bezoek te brergen aan de troepen,
belast met de grensverdediging en zich op
de hoogte te stellen van de in het grens
gebied genomen maatregelen.
MET EEN AVONDRETOUR DEN
VOLGENDEN DAG TERUG.
Met ingang van Dinsdagochtend 18 April
zijn de avondretours der spoorwegen voor
de terugreis den dag na afgifte geldig in de
treinen, die volgens de dienstregeling uiter
lijk 8.15 uur op de plaats van bestemming
aankomen. De geldigheidsduur dezer re
tours, die, zooals men weet, slechts een klei
nigheid meer kosten dan een enkele reis,
wordt op deze wijze belangrijk verlengd
Men behoeft nu in vele gevallen niet meer
den avond van vertrek terug te keeren.
Jkv. A. M. Elout van Soeterwoude
overleden. - Zondagavond is te Den Haag
op 81-jarigen leeftijd overleden jonkvrouwe
A. M. Elout van Soeterwoude, een beleende
figuur in christelijke philantropische krin
gen.
DE NATUURLIJKE AFWEERMIDDELEN
VAN NEDERLAND EN
NEDERLANDSCH-INDIE.
(Vervolg van de publicaties van den
heer Veraart uit ons nummer van Vrijdag.)
Is regen reeds in staat krijgsoperaties
ernstig te belemmeren, nog grooter be
lemmering kunnen onweer en storm ver
oorzaken, vooral op zee en in die streken
waar in het zomerhalfjaar veel wervel
stormen voorkomen (de Antillen, Chinee-
sche en Japansche Zee).
Volgens zeer beroemde meteorologen
kan een oneindig kleine impuls een storm
achtige omkeer veroorzaken tusschen de
warmere, vochtige, onderste luchtlagen
en de koudere, hoogere luchtlagen (het
geen veelal met krachtigen neerslag ge
paard gaat), wanneer de atmosfeer in
labiel evenwicht is.
Deze labiele evenwichtstoestand treedt
in het zomerhalfjaar zeer dikwijls boven
het land op in de warmste namiddaguren
door de verwarming van den bodem. In
het winterhalfjaar veelal in den avond en
nacht, door de sterke afkoeling van de
hoogere luchtlagen na zonsondargang
Herhaaldelijk is gebleken, dat het
plotseling omlaagwerpen van sterk gekoeld
ijs op een beperkte ruimte op de wolken en
in de vochtige benedenlucht door heftig
onweer gevolgd werd. Hetzelfde is
dikwijls waargenomen, wanneer plaatse
lijk groote hoeveelheden fijn verdeeld
water omhoog worden gespoten en op den
warmen bodem gesproeid.
Hier volgen enkele data uit vele proef
nemingen
3 Juli 1930. Na het uitwerpen van eenige
honderden kilo's ijs en vast koolzuur op de
wolken, nabij de Zuiderzeekust bi,i Huizen
en Hilversum, volgt een heftig onweer,
zoodat de radio-omroep gedurende eenigen
tijd moet worden onderbroken. Te Huls
horst bij Nunspeet valt in korten tijd meer
neerslag dan sinds twee jaar in een et
maal is geregistreerd.
19 Juli 1930. Na het uitwerpen van
slechts 1 zak met 25 kilo ijs wordt een
wervelende beweging waargenomen in de
wolk, waarop deze wordt uitgestort, en die
b'nnen enkele minuten boven het vlieg
kamp Soesterberg in neerslag overgaat.
Het jachtvliegtuig vliegt op een hoogte
van 3800 M.
Welke uitwerking zou een veel
grootere hoeveelheid op de substra-
tosfeer of de stratosfeer hebben? Im
mers, de tegenwoordige vliegtuigen
kunnen vele duizenden kg. meenemen
en veel hooger stijgen.
6 October 1930. Na het uitwerpen van ijs
op de wolken boven dj Noordzee tusschen
Scheveningen en Katwijk verschijnt om
4 uur gedurende circa 10 minuten een re
genboog boven het strand in de richting
Katwijk. Ongeveer een kwartier later
breekt een zeer heftig onweer boven de
Noordzee los. In verschillende plaatsen in
Noordholland valt -dien. avond meer neer
slag dan ooit geregjsteerd in deze en de
vorige eeuw.
Nadien worden geen proefnemingen
meer gehouden waarbij ijs en koolzuur
wordt uitgeworpen (de perioden Juli 1930
tot 10 October 1930 was de regenrijkste
ooit geregistreerd), maar worden middelen
beraamd om onweer. tegen te gaan.
Middelen tegen onweer.
Deze middelen worden in den zeer
f raaien zomer van 1932 boven de Noordzee
op eenigen tijd afstand van de kust meer
malen beproefd ten Westen van Scheve
ningen en Noordwijk. Bij de hevige on-
weders van 12 en 13 Juli 1932, welke alle
provincies van net land teisteren, blijft de
kust bij Scheveningen en Noordwijk ge
heel gespaard.
Hiermede is aangetoond, dat onweder
plaatselijk voorkomen kan worden i. p. v.
opgewekt.
In 1934 wordt in verband met de droog
te, welke gedurende Mei, Juni en Juli
heerscht, door meer dan 70 gemeenten de
brandweer beschikbaar gesteld om deze
te bestrijden.
De eerste proefnemingen worden ge
houden 31 Juli 1934 te Dordrecht achter
de brandweerkazerne.
In den nacht van 31 Juli op 1 Augustus
1934, valt bij Westelijken wind ten Oosten
van Dordrecht op vele plaatsen 18 tot 33
m.M. regen. In sommige plaatsen bijna
evenveel als in de geheele Ju'imaand te
zamen. Ten Westen van de lijn Amsterdam-
Dordrechi vallen slechts enkele m.m. regen.
8 September 1934. Tijdens spuitproeven
's middags in de omgeving van Den Haag,
Rijswijk en Voorburg gehov.den, verandert
de landwind in een vochtigen Westelijken
zeewind. Geen der ballons, welke op het
Schuttersveld te Rotterdam waren opge
stegen met Z.O. tot Z. wind, met bestem
ming Bennebroek, bereikten het doel. Alle
werden gedwongen te landen in Voorburg
en omgeving. Om 6 uur zomertijd ver
scheen geruimen tijd een dubbele regen
boog hoog in de lucht, hetgeen op conden
satie op zeer groote hoogte duidt. De zon
stond nog vry hoog aan den hemel,
's Avonds ontlastte zich een 4er heftigste
onweersbuien gedurende de laatste jaren
waargenomen, vooral in de hoogere lucht
lagen boven aer. Haag. Rüswijk en Voor
burg, welke daarna verder het land in trok.
15 September 1934. Spuitproeven in Den
Haag en Rijswijk gehouden worden ander
maal door zeer heftig onweer gevolgd, dat
vooral over het W. van het land trekt,
richting Zuidwest-Noordoost. In Rijswijk
valt 21, Naaldwijk 2(T m.m., hetgeen even
als in verschillende andere plaatsen de
grootste hoeveelheid van de maand is.
2 en 28 Augustus 1935. Proefnemingen
in de omgeving van Dan Haag en Dord
recht gehouden worden door zware buien
gevolgd. In de vier laatste dagen van Au
gustus valt veel meer neerslag dan in de
27 overige tezamen.
16 September 1935. Spuitproeven 's mid
dags in de omgeving van Den Haag en
Rijswijk gehouden worden gevolgd door
onweer en storm, welke 's avonds en
's nachts tusschen Den Haag en Den Helder
.een windkracht van 8 tot 10 Beaufort be
reikt. Verwaaide Prinsjesdag 17 Sep
tember. In de geheele periode van 16
tot 30 September worden nagenoeg dage
lijks poef nemingen langs de Noordzeekust
gehouden in verband met dreigende inter
nationale verwikkelingen en bereikt de
regenval over Noord- en Zuid-Holland
evenals de windkracht in Den Helder een
record voor deze periode.
De Nederlandsche vloot, uit Den
Helder uitgevaren, afgaande op En-
gelsche weerberichten, is verhin
derd manoeuvres te houden wegene
het stormachtige weer op de Holland
sche kust en keert onverrichterzake
terug.
Juli 1936. Dicht bij de Noordzeekust
worden voor het eerst op grootere schaal
proefnemingen gehouden op het land vol
gens een nieuwe methode. De Bilt meldt,
dat nog nooit in de statistiek zooveel tref-
gevallen zijn voorgekomen als dien dag en
dat neerslaghoeveelheden als op dien dag
in sommige plaatsen gevallen gemiddeld
slechts éénmaal in 250 jaar in een plaats
voorkomen. Wolkbreuken o.a. te Amster
dam en Haarlem, terwijl Heemstede 64
m.m. in anderhalf uur en Amsterdam-
Hortus 52 m.m. in slechts 47 minuten re
gistreert. In sommige stations, waar het
onweer later passeert, vallen hoeveelheden
van 100 en 89 m.m. in een etmaal. Daarna
worden de proefnemingen ot 10 October
gestaakt.
Mede tengevolge van dit regenrijke be
gin, wordt de periode 1 Juli 19361 Juli
1937, na die van 1 Juli 19301 Juli 1931
de regenrijkste uit de negentigjarige waar-
ncmingsreeks.
27 October 1936. Tusschen Bergen
en Alkmaar worden 's middags spuit
proeven gehouden, waarna een hevig
onweer losbreekt, dat later verder het
land intrekt. Het Meteorologisch In
stituut vestigt er d.; aandacht op, dat
zulk een onweer, zoo laat in het jaar,
r uiterst zeldzaam is.
Zoodra de neerslag begint te vallen,
luwt de stormkracht, welke in Den Helder
om 14 uur nog 9 Beaufort bedroeg tot 6
Beaufort om 19 uur.
Neerslag in het kustgebied kan derhalve
allicht storm op zee temperen. Hierbij
dient rekening te worden gehouden met
het feit dat lucht met waterdruppels ge
mengd zwaarder is dan drogere lucht,
lucht met garvormig water gemengd
dus voordat er neerslag valt ichter dan
drogere lucht.
25 November 1938. Na proefnemingen in
de omgeving van Den Haag en Haarlem
(Heemstede) bereikt de wind op de kust
van Noord- en Zuid-Holland stormkracht
en stroomen groote masa's warme lucht
Nederlanc. en vandaar een groot gedeelte
van Europa binnen.
November 1938 was de warmste Novem-
bermaand van deze eeuw. zoodat de herfst
een groot warmtesurplus had in tegen
stelling met de seizoenVerwachtin'g vari de
Bilt, welke een te koude herfst voorspelde.
De resultaten van al dere proefnemin
gen en nog vele andere, te uitvoerig om
hier te vermelden, zijn voor mij een reden
geweest om maatregelen te treffen, ten
einde in vredestijd de uitwerking mijner
proefnemingen minder heftig te doen zijn,
o.a. door ze slechts met beperkte hulpmid
delen te houden, of wel op een tijdstip uit
te voeren, waarop het temperatuursver
schil tusschen hoogere en lagere luchtlagen
verre beneden het maximum ligt.
Maatregelen in tyd van oorlogs
gevaar.
Ik heb er echter van den beginne af re
kening mede gehouden, dat intijden van
oorlogsdreiging, wanneer op tal van plaat
sen tegelijk proefnemingen van langen
duur, met groote hoeveelheden uiterst bil
lijk materiaal water, ijs, koolzuur, zout
kunnen worden gehouden, vanaf plaat
sen, waar ze voor het eigen land het minst
bezwaar opleveren, de uitwerking voor den
tegenstander een zeer onaangename zal
zijn, terwijl ik bijzonder nadruk wil leggen
op enkele factoren, welke voor Nederland
en Ned.-Indië en verschillende andere sta
ten buitengewoon gunstig zijn.
Ie. Onweersbuien, stormen en depres
sies trekken bijna altijd van W. naar O. of
van Z.W. naar N.O.
2e. Door verschillende omstandigheden
ontwikkelen de onweders in Oost-Indië,
zelden of nooit tot de gevreesde typhonen
of orkanen welke elders buitengewoon
veelvuldig voorkomen en alsdan alle
vlootoperaties verhinderen, vloedgolven en
overstroomingen op het land veroorzaken,
welke zelfs tot vulkanische uitbarstingen
kunnen leiden. Ook dit laatste kan door
zeer zwaren regenval veroorzaakt worden.
Resumeerende, verklaar ik als mijn
innige overtuiging, dat het mogelijk
is door beïnvloeding van de weersge
steldheid met betrekkelijk geringe
hulpmiddelen, zelfs van verren af
stand, krijgsoperaties te land en te
watei te belemmeren ?n in vele geval
len onmogelijk te maken.
Ik heb een deel mijner ervaringen wil
len publiceeren, opdat zij, die den vrede
willen handhaven er hun voordeel mee
zullen doen, degenen die op oorlog zouden
willen aansturen gewaarschuwd zouden
zijn, dat er middelen bestaan, welke oor
logvoering ernstig kunnen belemmeren,
zoo niet onmogelijk kunnen maken gedu
rende een groot deel van het jaar, en
waarmee zij tot dusverre geen rekening
hebben kunnen houden.
Ik wil echter niet eindigen zonder hier
aan toe te voegen, dat er middelen bestaan
om in vredestijd de schadelijke gevolgen
van natuurrampen zooals or.weer, hagel en
storm, te temperen. Deze middelen zijn
aan zeer bevoegde autoriteiten in Neder
land bekend en voor alle tijden vastgelegd.
Moge mijn geestesarbeid bijdragen tot
het behoud van den vrede.
HET OPTREDEN DER OVERHEID
JEGENS PROF. KARL BARTH.
Onnoodig verstrekkende inter
pretatie der wetsbepalingen.
Op initiatief van het comité van waak
zaamheid van Nederlandsche intellectueelen
hebben ongeveer honderd veertig predi
kanten en theologen in verband met het
feit, dat van overheidswege aan prof. Barth
de toestemming onthouden werd om in een
besloten vergadering van theologische studen
ten twee vragen te beantwoorden, op grond
van het verbod voor buitenlanders om hier
te lande politieke redevoeringen te houder,
een verklaring onderteekend, waarin zij
uiting geven aan hun overtuiging, dat aan
de bepalingen der wet ten dezen een on
noodig vérstrekkende interpretatie is gege
ven, daar de bedoelde vragen van alge-
meen-theologischen aard waren, en aan hun
bezorgdheid dat een zoodanig toepassing
der wet, bij voortduring aangewend, ern
stige schade zou dreigen toe te brengen aan
het Nederlandsche geestesleven, waarvoor
uitwisseling van gedachten over de lands
grenzen een onmisbare voorwaarde vormt.
Deze verklaring zal ter kenr.is van de re
geering worden gebracht.
HET LEDENTAL VAN HET N.V.V.
Met 4yt pCt. gestegen.
Uit een dezer dagen verschenen statistiek
van het Ned. Verbond van Vakvereenigin-
gen over 1938 blijkt, dat het ledental in ge
noemd jaar steeg met 4.5 procent, tegen
3.6 procent in 1937. Het ledental bedroeg op
1 Januari 1939 309.232, van wie 15.173 vrou
wen. Wat de andere vakcentrales betreft,
bedroeg het ledental van het R.K. Werklie
denverbond op 1 Januari 1939 181.786, van
het Chr. Nat. Vakverbond 115.120 en van
de Ned. Vakcentrale 46.370.
In vorenstaande cijfers van het N.V.V.
zyn begrepen 3040 adspirant-leden. Van de
30 aangesloten organisaties telden op 1 Jan.
1939 10 meer dan 10.000 leden, waaronder
de metaalbewerkersbond met 50.800, de
transportarbeidersbond met 37.540, en de
bouwvakarbeidersbond met 30.097 leden.
Alleen de diamantbewerkersbond heeft
zijn leden in hoofdzaak te Amsterdam ge
concentreerd. Verder heeft elke organisa
tie afdeelingen in verschillende plaatsen
van het land. Het totaal aantal dezer afdee
lingen bedraagt 3133 en ze zyn gevestigd in
1071 plaatsen.
DREIGENDE CONFLICTEN IN DE
TEXTIELINDUSTRIE.
De besturen der drie samenwerkende tex
tielarbeidersorganisaties St. Lambertus, Uni-
tas en de Eendracht, hebben zich in een
schrijven tot de besturen van enkele Twent-
sche fabrikantenvereenigingen gewend.
Ondanks het feit, dat tot nu toe elke con
cessie is afgewezen en dat ook thans de ka
toenindustrie nog met moeilijkheden te
kampen heeft, zijn de arbeidersorganisaties
van meening, dat een regeling en verbete
ring der arbeidersvoorwaarden dringend
noodzakelijk en ook mogelijk is.
De besturen verklaren met nadruk, dat
met de afwijzing van elke verbetering geen
genoegen kan worden genomen. „Wanneer
uw bestuur blijft weigeren in de door ons
gewenschte richting te gaan, zal dit tot con
flicten moeten leiden, waarvoor dan de
werkgevers de volle verantwoordelijkheid
dragen".
ENQUETE INZAKE AFSCHAFFING
GRIEKSCH OP B-AFDEELINGEN
GYMNASIA.
Meerderheid tegen rapport-Bolkestein.
In de dezer dagen te Utrecht gehouden
vergadering van de vereeniging van recto
ren en conrectoren in Nederland, heeft dr.
J. C. Kamerbeek namens dr. J. H e-
m e 1 r ij k, die zelf verhinderd was, rap
port uitgebracht over een ingestelde enquete
naar eventueele afschaffing van 't Grieksch
voor de b-afdeelingen van gymnasia.
De antwoorden zijn in twee hoofdgroepyen
gescheiden, nl. van degene., die zich voor
standers verklaren van de conclusies van
het rapport-Bolkestein, in zake afschaffing
van het Grieksch op de b-afdeeling, en van
degenen, die zich daartegen verklaren.
Van de 53 gymnasia hebben 38 (68 pro
cent) geantwoord, nl.: 4 vóór het
rapport-Bolkestein, inzake afschaffing-
Grieksch voor de b-afdeelingen en 34 tegen
het rapport-Bolkestein.
Van de 55 lycea hebben 21 (bijna 40 pro
cent), er zyn een aantal lycea die nog geen
zes klassen hebben, geantwoord, nl.: 8 vóór
het rapport-Bolkestein en 13 ertegen.
78 leden hebben geantwoord, 16 stemden
voor de afschaffing, 60 ertegen.
Conclusies.
De enquêteurs komen tot de volgende
conclusies:
1. De beantwoording der enquête levert
een ondubbelzinnige afwijzing op van het
rapport-Bolkestein. Slechts 9 van de 78 ant
woorden betuigen geheele en 7 gedeeltelijke
instemming met dit rapport.
2. Voor de gymnasia is deze afwijzing
met 34 tegen 4 veel duidelijker dan voor
de lycea met 18 tegen 8. Er blijkt uit, dat
de moeilijkheden op sommige lycea grooter
zijn, doordat de meer geleidelijke verdeeling
der oude talen over 6 klassen geofferd
moest worden aan het onderling verbinden
van heterogene opleidingen. Er is evenwel
op verscheidene lycea juist uitgesproken
tevredenheid over den bestaanden toestand
in zake Grieksch, zooals uit de antwoorden
bleek, en de meerderheid is tenslotte ook
niet gering.
3. De voorstellen tot ingrijpende hervor
ming, hoezeer zy ook de overweging van
alle betrokkenen verdienen, zullen een te
groot aantal tevredenen tegen zich vinden
om aanvaard te worden.
4. Het is wel zeker, dat onder de gege
ven omstandigheden, nu de afschaffing
Grieksch-b zeer beslist van de hand gewe
zen wordt, een geringe verandering de in
stemming van bijna allen zou krijgen en
veel bezwaren weg zou nemen. Deze ver
andering zou behelzen een verplichtstellen
van Plato-lectuur in 5 b en 6 b naast een be
perking voor de aan b's te stellen Homerus-
eischen op het eindexamen.
