{Buitenland OPENLUCHTSAMENKOMST Kooken of vuuR BATTER IJ em Stad en Omgeving VAN VRIJZINNIG-GODSDIENSTIGEN IN NOORDHOLLAND. Ondanks minder gunstig weer goed bezocht. Een overladen programma. Glimlach e Rusland houdt vast aan wederkeerigheid. Nieuwe plannen van Londen. Balkanentente vergadert. „Entente voor alle Balkanvolken." Volkstelling in Duitschland Polen „statistisch vermoord". N.V. WILLEM VAN R|jN VS# Overwinningsdefilé te Madrid. Terechtstellingen en arrestaties Optreden der Gestapo in Bohemen, Stroom van vluchtelingen naar Polen. Anti-Poolsche maatregelen in Duitschland. «r niet in er een goed houdbare kaas te maken. Vooral ir de vettere soorten, die voor het bewaren geschikt zijn, blijven wij behoorlijk aan de spits staan en het zal van ons afhangen of wij deze plaats behouden. Spr. wees op het groote belang voor de kaasproducenten, hierbij betrokken, en oor deelde, dat spoedig maatregelen genomen moeten worden, wil men niet tot de con clusie komen, dat men tijd met praten heeft laten voorbij gaan en dat anderen daarvan geprofiteerd hebben. Een regeling inzake de modellen der kaas, in verband met het vetgehalte, moet er ook komen Een betere regeling van het vetgehalte tussehen de kaasgebieden onderling zou hierbij niet gemist kunnen worden. Met het kaasverbruik staan wij, door de toename in de crisisjaren, naast Zwitser land bovenaan. Zoolang de export stag neert, is beperking der kaasproductie ge durende de zomermaanden noodzakelijk. De oplossing moet te vinden zijn in het terug zenden van de ondermelk naar de boerderij en het maken van magere melkpoeder voor veevoederdoeleinden. De goede eigenschap van dit middel is, dat het den boer geen geld kost, maar hem voordeel bezorgt. Voor de landen, waar men nog behoefte heeft, ligt het perspectief vöor onzen kaas- afzet zeker in de richting van de vettere en goed houdbare soorten. De export van volle gecondenseerde melk bedroeg in 1929 38.000.000 k.g. en in 1938 78000.000. Aanvankelijk ging het grootste gedeelte naar Engeland, thans gaat daar heen nog slechts een tiende gedeelte. Met de magere gecondenseerde me'.k gaat het juist andersom. De totale export, in '32 nog 100 millioen bedragende, is thans 65 mill. k.g. en hiervan gaat 51 millioen k.g. naar Engeland. De Engelsche contingenteering heeft de gecondenseerde melkindustrie een gevoelige knak toegebracht en men be hoeft er niet op te rekenen, dat de moge lijkheid van export naar Engeland weer in de oude banen zal komen. In de toekomst zullen alleen de goed ingerichte bedrijven voldoende bestaanskans hebben. Vanwege de clearingsmoeilijkheden kun nen onze zuivelproducten niet in voldoende mate naar Duitschland geëxporteerd worden en toch blijkt Duitschland een toenemende behoefte aan boter te hebben. Toen in 1934 de clearingregeling met Duitschland tot stand kwam, baseerde men de verdeeling de clearinggelden op de landbouwexport, de industriëele export en de export uit de koloniën op de aan 1934 vooraf gaande pe riode van een jaar. Voor de zuivelproduc ten was dit een zeer ongunstige periode, omdat reeds toen de export naar Duitsch land sterk had geleden door hooge invoer rechten en contingenteeringen. Een van de moeilijkste punten in het betalingsverkeer met Duitschland is de export der koloniale producten. Deze vergen een zeer groot deel van de ter beschikking komende clearing gelden, terwijl de import onzer koloniën slechts zeer weinig bijdraagt tot het in standhouden van deze clearingspot. Spr. schetste ook de moeilijkheden in de clearingverhouding ontstaan door de in schakeling van het transitoverkeer. Voor spr. staat het vast, dat de land- en tuin bouw niet rusten mag, voor er in dezen naar recht en billijkheid gehandeld is. In andere kringen van onze samenleving zal men moeten begrijpen, dat men door mede te helpen aan een betere positie van den land- en tuinbouwexport, tevens de crisis maatregelen in het binnenland kan helpen verzachten. Gezien den internationalen toestand, was spr. van oordeel, dat de veehouderij de re- geeringsmaatregelen nog niet kan ontbee- ren. De positie der kaas is mogelijk door productiebeperking eenigszins te verbete ren. Het moet, zoo vervolgde spr., als een groote onbillijkheid worden beschouwd, dat het haven- en doorvoerverkeer ongelimi teerd uit de clearing kan putten, terwijl de meeste andere belanghebbende groepen sterk beperkt zijn in haar aandeel. Een ontlasting van de boter-export naar Engeland oordeelde spr. voor de zuivelpo- sitie van groot belang, doch deze ontlasting kan alleen gevonden worden door een grootere export naar Duitschland en een grooter binnenlandsch verbruik. Op een vraag antwoordde spr., dat naar zijn oordeel Denemarken zijn export naar Duitschland op peil heeft kunnen houden, omdat het den gouden basis had losgelaten en bovendien een z.g. visumregime had ingesteld. De visums werden alleen be schikbaar gesteld voor importen uit landen, waarvan de regeering meende, dat geïm porteerd moest worden. Wij bleven koopen, waar wij het goed koopst kunnen koopen en dit heeft voor de export en import naar Duitschland belang rijke gevolgen gehad. Onze import uit Amerika steeg b.v. het vorig jaar tot 152 millioen gulden, terwijl de export naar Amerika maar 37 millioen gulden bedroeg. Voorts antwoordde spr. nog op een vraag, dat reeds lang aan de regeering verzocht was, doch zonder resultaat, om bakkerijen en restaurants te verplichten, aan te geven of zij margarine of boter verbruiken. De voorzitter slot tenslotte met een woord van dank de vergadering. Al zal ongetwijfeld de regen van gisterochtend velen hebben weer houden om de openluchtsamenkomst van vrijzinnige protestanten in den muziektuin het was dezen keer de 29e te gaan bijwonen, toch mag gesproken worden van een bevredi gend bezoek. Er waren naar schatting vrijwel evenveel belangstellenden als verleden jaar. De opening. De voorzitter, ds. Met van Zaan dam. sprak een kort openingswoord, waar in hij allereerst de aanwezigen welkom heette. Dan herinnerde hij aan het ver scheiden van wijlen ds. Baar, wiens plaats als voorzitter bij de vorige vrijz.-pro- testantsche meeting reeds door spr. was ingenomen. Weinig had men toen kunnen vermoeden, dat ds. B. zoo spoedig daarna reeds zou zijn overleden. (Met een oogenblik eerbiedige stilte werd hulde gebracht aan de nagedachte nis van den overleden voorzitter). Daarna zijn openingswoord vervolgende, sprak ds. Met van de rustige stilte, waarin de mensch tot het diepe bewustzijn kan komen van wat hem gegeven is. In de stilte kan hij hooren spreken van de dingen van den geest, wordt hij zich bewust van den honger der ziel. Dezen honger nu, zei spr., willen wij hedenmiddag eenigermate trachten te stillen. Moge dan van dezen middag de verdieping van ons geestelijk leven het gevolg zijn. Vlaggenparade. We willen niet zeggen, dat deze vlaggen parade een grootschen indruk achterliet, waarvoor de oorzaak gezocht moet worden in den niet geslaagden samenzang der deelnemers. Van twee zijden trokken zij langs het grasveld op naar den muziek tempel, onderwijl zingende uit den bundel „Jong is ons harte." Nadat de op stelling naast de nis had plaats gehad onder het zingen van bondsliederen, sprak ds. van Mullem van Akersloot als een oudere een oproeping tot de jongere vrij zinnige protestanten in Noordholland om mee te helpen aan opbouw der kerk. daar bij dank brengend voor wat zij in het ver leden reeds hebben gedaan. Een der jongeren antwoordde hierop, getuigend dat het leven in hen bruist en dat zij hooren de innerlijke stem, die hen roept. Zij spreekt van een belofte, die moeilijk is te vervullen, maar zei de spreker Gods kracht zal ons helpen en daarom antwoorden wij op den oproep: Ja, wij zullen mede-arbeiden aan Gods Rijk. Een kampspreuk in spreekkoor onder streepte deze woorden. Hierop volgde het zingen door alle in den tuin aanwezigen van het „Openings lied" (woorden van onze stadgenoote mej. M. N. Zwaan) op de melodie van „Ont waakt gij die slaapt." De eerste spreker. was ds. G. H. M o 11 van Charante uit Haarlem, die tot onderwerp haci „Levensgeluk in dezen tijd?" Hij behan delde de vraag of levensgeluk in dezen tijd mogelijk is. Door de omstandigheden onzer dagen (werkloosheid, oorlogsdreiging, enz.) is het geluk zeker een probleem ge worden en wij vragen ons af of wij recht hebben op geluk. Duizenden menschen groeien op zonder het geluk ooit te hebben gekend, waardoor zij dikwijls komen tot ontzettende dingen. Echter God wil dat de mensch gelukkig wordt het geluk is dus ergens te vinden. En als wij dit aannemen, klemt de vraag: Waar vinden we het dan? Ter beantwoor ding van deze vx-aag wees spr. op de meer malen eigenaardige tegenstelling tussehen het evangelie en de daarin gegeven blijde boodschap, een tegenstelling die telkens uitloopt op het kruis. Dit leert ons steeds weer opnieuw, dat God vertrouwen geeft en de kracht om voort te gaan en Zijn woord verder te dragen. In onze dagen heeft God ons een ernstige boodschap ge geven, een boodschap van groote waarde, evenzeer als eertijds aan de discipelen. Wij leven in de schemering der tijden met als gevolg een zwaar lever, voor ieder, maar ook weer met een groote kracht in God, wiens Rijk vaststaat tot in eeuwig heid. De beroepsbrief meentelid. voor het ge- en »en aanzien van v* In dit onderwei-p behandelde ds. P. H. Kapteyn Jr. van Schagen de samen werking tussehen de gemeenteleden en den predikant. In den beroepsbrief voor den predikant wordt omschreven wat hij in de gemeente heeft te doen, maar, zei spr., ook de ge meenteleden hebben allen als 't ware hun geloofsbrief. Vooral in Nooi'dhoiland weet men wat het zeggen wil geen predikant te hebben, maar ook: wat geeft het, als er wèl een predikant is, maar geen leden die hem bijstaan? Het wel en wee der gemeen te hangt voor een belangrijk deel mede af van de wijze waarop de leden der kerk hun taak opvatten en uitvoeren. Met nadruk zei spr., dat het niet vol doende is om alleen maar lid der kerk te zijn. Er is samenwerking noodig met den predikant en deze kan zijn direct en indirect. Het moet niet zóó zijn als het voorheen vaak was, dat de predikant werd beschouwd met een zekere vereering en een eerbied, die ieder in zijn omgeving deed zwijgen. Daaruit volgde vaak een soort achterklap, die leidde tot afbraak van het kerkelijk werk. Neen, een „gewone" omgang met den predikant kan spreken. Daarbij behoeft tussehen hem en de leden een vriend schappelijke band bestaan, een geest van goede samenwerking, waarbij men over zijn werk en zijn zwarigheden met den pedikantr kan spreken. Daai'bij behoeft men zijn critiek niet te onthouden. Een goede samenwerking uit zich ook in den kerkgang in Noordholland nog lang niet groot genoeg. Men begrijpe, dat het luiden der kerkklok beteekent een opwek king .ot kerkbezoek en het veiwullen van een deel der taak, welke de leden hebben te vervullen het geeft den predikant ook weer nieuwen moed en nieuwe bezie ling, geeft blijk van trouw aan het be ginsel. De kerkelijke vereenigingen zijn voorts onmisbaar, omdat zij gelegenheid bieden tot het betrachten van de juiste eenheid waarvan het evangelie spreekt, gelegen heid ook tot samenwerking met den pre dikant. Daarnaast is er de indirecte samenwer king tussehen predikant en gemeente. Met een verwijzing naar de historie maakte spr. dit duidelijk: er kan voor den onker- kelijken mensch uit blijken, dat waar is wat het evangelie zegt over God en chris tendom. Men passé het daadwerkelijk christendom toe in de maatschappij. Dit vatte ieder op als zijn plicht en men be- seffe, dat er talloos velen zijn, die op deze dingen letten. Hieruit volgt de noodzaak van het toepassen van het geloof in eigen leven en dat geldt zoowel voor werkgever als werknemer, voor het leven thuis zoo wel als in de opvoeding. Een tweede vorm van indirecte samen werking tussehen predikant en gemeente leden is hierin gelegen, dat laatstgenoem den anderen aansporen tot lidmaatschap van een kerkelijke vereeniging en voorts den predikant bijstaan in ziekenbezoek e.d. Op deze wijze wordt het gemeentelid een priester, d.w.z. bruggenbouwer in de kerk. Hier is voor velen, elk op zijn wijze, een taak weggelegd, waarbij men kan beseffen, wat Paulus bedoelde in zijn brief met „het lichaam met de vele leden". De een kan méér dan de ander, maar wij allen kunhen iets doen, wij hebben elkander noodig. Als ieder naar vermogen meewerkt, zal God Zijn kerk doen verrijzen. Ter opluistering van de samenkomst traden op de zang koren van Heiloo, Den Helde Hoorn en Zaandam-Oost, ieder met een tweetal nummers, terwijl zij verder samen 'een drietal liederen zongen uit den nieuwen bundel der herv. kerk, dit laatste onder leiding van ds. Boeke uit Schoorl en met pianospel van Cor Jonker. Deze gemeenschappelijke koorzang was speciaal bedoeld als propaganda voor den nieuwen bundel. Voorts gaf een groep van de jongeren een drietal volksdansen. In de pauze deed de voorzitter eenige mededeelingen over de binnenkort te Zaandam te houden algemeenvergade ring der vrijz.-hervormden, waarna hij oo'. nog opwekte tot lidmaatschap van den V.P.R.O. Slotwoord. 't Was al bijna 6 uur velen waren inmiddels reeds weggegaan toen ds. van Van de samenkomst traden op de zang- de aanwezigen dankte voor hun opkomst en de medewerkenden aan den middag en hen die hadden medegewerkt aan de voor bereiding, daaxwoor hartelijk dankte. Ouderdom? Wat styf van leden? Klagen over rheumatiek? Kom! Zoo érg zal 't wel niet wezen! Wees toch vroolijk, fief en kwiek! Doe aan lichte sport of zoo Doe aan aan de ti. L. O.! „Wat een geluk hik dat we de laatste tram nog konden halen hik Volgens gisteravond in welingelichte Fi-ansche kringen verki'egen inlichtingen heeft het Foreign Office gisteren de laat ste hand gelegd aan het Britsche antwoord op de recente nota der Rus sische regeering. Het antwoord is nog gisteravond aan den Britschen ambassa deur te Moskou geseind. Men meent te weten, dat het nieuwe Britsche ontwerp aanzienlijk in de richting van het Fransche ontwerp, hoofdzakelijk ten aanzien van de kwestie der wederkeerigheid in zake den onderlingen bijstand in geval van agressie. Krachtens dit ontwerp zouden Engeland en Fi-ank- rijk zich verbinden bijstand te ver leenen aan de Russen wanneer deze het slachtoffer mochten worden van agressie tengevolge van de verplich tingen, die zij zou hebben aangegaan jegens Polen, Roemenië en Turkije. In diplomatieke Fi-ansche kringen toonde men zich vrij optimistisch gister avond ten opzichte van de ontwikkeling der onderhandelingen. Men had de hoop dat de Russische regeering het standpunt der Fransche en Britsche kabinetten zou aanvaarden. Men verwachtte, dat een accoord tussehen de drie mogendheden zijn definitieven vorm zou kunnen krijgen tijdens de a.s. besprekingen te Genève. Wat het eventueel opnemen van de Baltische landen in het systeem der f ranties, dat uitgewerkt wordt, betreft, schijnt het, dat de kwestie voorloopig in reserve gehouden moet worden. Men denkt, dat zij weer ter hand zou kunnen worden genomen en het voorwei p uitma ken van een nuttig onderzoek ten gunste van latere ontwikkelingen van den toe stand. De correspondent van Reuter te Moskou seinde gisteren: De Sovjet-regeering blijft vasthouden aan gelijkheid en wederkeerigheid bij ieder pact met Groot-Brittannië volgens de richtlijnen van het hoofdartikel der „Iswestia" van een week geleden. De „Deutsche Zeitung" van Moskou een in de Duitsche taal verschijnend weekblad, verklaart, dat tijdens de onderhandelingen, die gevolgd zijn op het Sovjet-Russische antwoord Engeland ge dwongen is de rechtvaardigheid te erken nen van het Russische standpunt. Deze onderhandelingen worden voortgezet, Het blad voegt hieraan toe, dat, zooals bewezen is door de BritschTurksche verklai'ingen. v/anneer men goeden wil aanneemt aan beide kanten, de zaak van den vrede mét succes beveiligd kan wor den tegen de voortdurend om zich heen grijpende agressie. Woensdag is de zitting van den economi- schen raad der Balkanentente geopend, Ga fencu, de Roemeensche minister van buiten landsche zaken, wees op de noodzakelijk heid voor de leden der Entente van coördr natie hunner productiekrachten, ruilmidde' len en verkeerswegen. Voorts zeide hij: Wij willen geen enkel Balkanvolk van deze or ganisatie van gemeenschappelijke en soli daire belangen uitsluiten. Het spijt ons, dat wij niet, zooals wij hadden gewild, een ver tegenwoordiger van het Bulgaarsche volk in ons midden hebben. Wij hebben de hoop echter niet opgegeven, dat wij Bulgarije er van zullen kunnen overtuigen, dat zijn deel name aan de werkzaamheden van de En tente in geen enkel opzicht schade zou kun nen berokkenen aan zijn prestige, noch aan zijn toekomst, noch aan zijn belangen, waar van het lot verbonden is met dat van zijn buren". Gafencu herinnerde er vervolgens aan, dat de Balkanentente noch in econO' misch noch in politiek opzicht tegen iemand gericht is en dat zij geen hinderpaal wil vormen voor de betrekkingen, die elk der staten met de overige Europeesche mogend heden tracht te ontwikkelen. De Entente heeft uitsluitend ten doei de zaak der Bal- kanlanden te dienen, in het algemeen be lang van orde en vrede. Overal in Duitschland, ook in Oosten rijk en Memel, zijn Woensdag de volkstel lingbiljetten voor meer dan 80 millioen menschen opgehaald. De verzamelde gegevens zullen gebruikt worden om het grootst mogelijke profijt te kunnen trekken van de arbeidskrachten in Duitschland. Uit. Poolsche bronnen nabij de Poolsche grens komen berichten binnen omtrent ar restaties van vooraanstaande plaatselijke leiders aan den vooravond van de volks telling. De Duitsche volkstelling heeft te Warschau verontwaardiging gewekt. Men verklaart daar, dat meer dan een millioen Polen „statistisch vermoord" worden. De beu'ouwbaarste Poolsche cijfers gallen het aantal leden van de Poolsche minderheid in Duitschland op ongeveer anderhalf mil- l.een. Men vreest, dat als gevolg van intimi datie slechts een paar honderdduizend als Polen op de volkstellingsstaten zullen voor komen. Men verklaart, dat aan een aantal Polen te Oppeln (Silezië) het verblijf aan de Duitsch-Poolsche grens ontzegd is en dat talrijke Polen is aangezegd, dat zij binnen 24 uur moeten vertrekken. Vlug storten, lange levensduur onder alle omstandigheden be! trouwbaar, een BOSCH product" Wanneer U een werkelijk eco^ nomische krachtbron voor de electrlsche installatie van Uw auto wenschf, vraagt dan een Bosch batterij. Verkrijgbaar bij alle Bosch-Diensten, automobielhandelaren en garage houders in Nederland. AMSTERDAM (C. TELEFOON KEIZERSGRACHT 3 i O t (4 l U N De overwinningsfeesten, die twee dacèn zullen duren, zijn gisternacht begonnen Op dat oogenblik werden op alle ber* toppen van het land vuren ontstoken ak symbool van de „zuivering" van Spanje De militaire plechtigheid te Madrid 'is vandaag gehouden. Het omvatte o. m een défilé van 220.000 man, onder wie 15 000 I.alianen en 2500 Duitschers. De godsdienstige plechtigheid zal Za terdag plaats vinden in de kerk van St. Barbara in den vorm van een Te Deum onder leiding van kardinaal Goma den primaat van Spanje. Franco zal daarbij, naar .verklaard wordt. ,als „dankbetuiging" zijn degen aan God aan bieden". Terechtstellingen te Madrid, Gisterochtend vroeg zijn te Madrid acht leden van den Socialistischen Jeugd bond terechtgesteld. Gisteren werd de socialistische schrijver Alvaro Deratana terechtgesteld. Hij zou religieuse voorwerpen hebben gestolen. Ook Lopez Uribe, de deken der advoca ten van Madrid tijdens het Republikeinsch bewind, werd gisteren ter dood gebracht. Gearresteerd werden gisteren de vroegere procureur der Republiek Vardecabre, die het doodvonnis van José Antonio Primo de Rivera heeft onderteekend, alsmede de vroegere civiele gouverneur van Valencia Molina Conejero, Miramon, de comman dant van negen Republikeinsche divisies en de communistische civiele gouverneur van Ciudad Real David Antona. De Poolsche pers signaleert een toene mende gisting in Bohemen, waardoor de Gestapo genoodzaakt wordt tot talrijke ar restaties over te gaan. Zoo zouden voor eenige dagen 4.000 Tsjechen naar het con centratiekamp Buchwald gezonden zijn. In het concentratiekamp Iglau zouden leden der Hlinka garde zijn opgesloten, die geweigerd hebben zich aan het Duitsche gezag te onder werpen. Stroom van vluchtelingen uit het protectoraat. Gemeld wordt, dat een voortdurende vluchtelingenstroom uit het Tsjechische pro tectoraat blijft komen. Vandaag is o.m. de voorzitter van een or ganisatie voor Tsjechische volksonderwijs en Orlova aangekomen. De Duitsche autoriteiten hebben twaalf Polen Duitsche staatsburgers die Oppeln in Silezië wonen, het verblijf in dl grensgebied ontzegd. Deze Polen moe en binnen 24 uur verhuizen naar andere stre ken in Duitschland. Zij zijn voor het mee^ rendeel kleine grondbezitters en bestuur ders van coöperatieve vereenigingen. Te Stawnica bij Schneidemühl hebben veertig Duitschers onder leiding van onderwijzer de Poolsche school bestorm De kinderen moesten de klassen veria en een deel van de meubelen werd v nield. zonder dat de politie optrad. In Duitsch Silezië wordt het lezen missen in het Poolsch stelselmatig ver den: In negen parochies is dezer dagen e dergelijk verbod uitgevaardigd. De Poolsche pers maakt verder met ve ontwaardiging melding van ruw optre tegen de Polen bij de volkstelling- spreekt van een gespannen toestand oost-Pruisen en Duitsch-Silezië. Duitsche vereenigingen hebben daar. dus de bladen, een pamflet versp - waarin gezegd wordt, dat degene, d'e volkstelling verklaart, van Poolsche n8ggn naliteit te zijn, zich schuldig maakt hoogverraad, waarop de doodstraf staa-een politie heeft Polen gearresteerd, d'e vlugschrift verspreidden, waarin hun 18 genoten werd aangeraden niet voor dreiging en chantage op zijde te Saan gjj het vaderland niet te verraden door zie Duitschers te laten inschrijven. Een duizendtal Poolsche Joden, dl® vej München en omgeving wonen, zouden hebben gekregen binnen een zeer tijdsbestek Duitschland te verlaten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 10