DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Londen wacht in nerveuze spanning op
minister Halifax.
Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2,50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTE NT IEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060, Telef. 3320, redactie 3330.
No. 121 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
141e Jaargang
Men weet niet precies wat
Moskou van plan is.
Een optimistische uitlating
van Bonnet.
Koningin Mary heeft een
auto-ongeluk.
Hare Majesteit is ongedeerd.
Lindbergh's bevindingen.
Vliegtuig-verschillen.
De algemeene toestand.
ALKMAARSCHE COURANT.
Woensdag 2% Mei 1939
De politieke kringen van Londen
wachtten gisteravond met spanning op
de berichten, die Lord Halifax uit
Genève mee naar huis zou brengen.
Sedert zijn vertrek uit Londen, den vo-
rigen Zaterdag, is er van officieele zijde
over het verloop der onderhandelingen
met Rusland vrijwel niets meer gezegd.
Men verklaart steevast even weinig te
weten als de nieuwshongerige journa
listen zelf, die dus al neer dan vier
dagen lang voor hun informaties geheel
zijn aangewezen op de berichten van
hun collega's uit Genève.
Maar ook daar hebben de autoriteiten
blijkbaar groote terughoudendheid betracht.
De verslagen, die de Geneefsche correspon
denten naar Londen hebben gestuurd, zijn
althans zeer mager. Veel „on dit's" en „het
verluidt's", maar weinig concrete informa
ties. Geen wonder dus, dat men hier met
ongeduld wacht op den terugkeer van den
eenigen man, die licht in de duisternis zal
brengen, Halifax zelf.
Het valt niet te ontkennen, dat dit onge
duld de laatste 24 uur gepaard is geworden
aan lichte ongerustheid. De reden hiervoor
ligt in de mededeelingen, die uit Genève
zijn ontvangen over de houding van de
Russen. Zoo meldde de goed ingelichte diplo
matieke correspondent van Daily Telegraph
gisterochtend, dat de Russische delegatie
zich in gesprekken met de pers nog steeds
pessimistisch toont over de vooruitzichten
voor een spoedige overeenkomst, meer dan
dat: de Russen hebben een duidelijke irri
tatie aan den dag gelegd over het optimisme
van de Engelsche pers. In politieke kringen
te Londen heeft deze houding eenige be
vreemding gewekt. Geheel onbegrijpelijk
is dat niet. Nu er immers alle reden is te
gelooven, dat Chamberlain zijn verzet tegen
den Russischen eisch van een drievoudig
verbond heeft opgegeven, zou men verwach
ten, dat de Russen zich ingenomen met deze
wending zouden hebben getoond. Dat
schijnt echter niet het geval te zijn. Vol
gens berichten uit Genève blijven zij ook nu
nog vrij negatief en dat vindt men hier
eenigszins moeilijk te begrijpen.
Allerwegen vraagt men zich af, hoe deze
houding kan worden verklaard. Drie onder
stellingen worden geopperd: le. Rusland,
bewust van zijn diplomatiek sterke positie,
zou het onderste uit de kan willen hebben
en den gewantrouwden Chamberlain willen
dwingen, over de geheele linie voor het
Russische standpunt te capituleeren. Tus-
schen twee haakjes mag daarbij worden op
gemerkt, dat Chamberlain er niet de man
naar is om een dergelijke bittere pil zonder
tegenstribbelen te slikken, voordat hij er
volkomen van overtuigd is, dat hij geen an
dere keuze meer heeft; 2e. Rusland zou op
zettelijk een soort kat- en muisspel spelen
en de Engelsche regeering zooveel mogelijk
hinderen, voordat het tot een acoord komt.
om zich te revancheeren voor de inderdaad
niet altijd even beleefde behandeling, die
het zich in het verleden van Londen heeft
moeten laten welgevallen. Men herinnere
zich in dit verband Chamberlain's lichtelijk
verachtelijke opmerking in het Lagerhuis
debat van nog niet zoo lang geleden, „dat
Rusland per slot van rekening een half-
Europeesche, half-Aziatische mogendheid
is"; men herinnere zich voorts de afwijzing
van de Russische voorstellen voor den op
bouw van een anti-agresfi~-'ront na den
„Anschluss" en de koele hen ing van Lon
den tijdens de Tsjechische crisis.
Ten slotte de derde gefluisterde en, laten
we hopen, volkomen ongegronde veronder
stelling: Rusland wil in werkelijkheid in het
geheel geen overeenkomst en zoekt de mo
gendheden slechts tegen elkaar op te hit
sen en htm wederzij dsche achterdocht aan
te wakkeren, om de wereldrevolutie te be
vorderen volgens het bekende recept van
het doctrinaire bolsjewisme. Er moet hier
dadelijk aan worden toegevoegd, dat deze
veronderstelling in onbevooroordeelde
kringen weinig geloof vindt,
De Paris Soir publiceert een door
Georges Bonnet te Genève tegenover
Jules Sauerwein afgelegde verklaring,
waarin de Fransche minister van bui-
tenlandsche zaken zeide:
Na de langdurige besprekingen, die ik
gisteren met Maiski en Lord Halifax
heb gehad, heb ik thans de stellige over
tuiging. dat de onderhandelingen tus-
schen Groot-Britannië, Sovjet-Rusland
en Frankrijk snel tot een goed einde
zullen komen. Voor Frankrijk, dat reeds
door het Fransch-Russische verdrag
verbonden is, zal deze gelukkige over
eenkomst de consolidatie beteekenen
van zijn stelsel van veiligheid en een
kostbare troef voor de handhaving van
den vrede.
Sauerwein schrijft in dit verband: „Voor
wie de groote voorzichtigheid kent van Bon
net, kondigt dezo verklaring duidelijk het
welslagen der onderhandelingen aan. Een
uur van bespreking met Maiski, een ander
uur met Halifax hebben Bonnet in staat
gesteld definitief de onderhandelingen op
te klaren, die gevaar liepen in Byzantijn-
sche spitsvondigheden onder te gaan".
Koningin Mary van Engeland heeft
een auto-ongeluk gehad in een van de
Londensche voorsteden. Haar auto is
volkomen over den kop geslagen, Hare
Majesteit is ernstig geschrokken, doch
zij is ongedeerd.
Nader wordt gemeld, dat de auto, waarin
koningin Mary gezeten was, op een kruis
punt in de Londensche voorstad Putney in
botsing is gekomen met een vrachtauto, ten
gevolge waarvan de wagen volkomen on
dersteboven kwam te liggen. De koningin
en de haar begeleidende dames werden uit
den auto geholpen. Nadat de koningin, die
zeer bleek zag, in de woning van een plaat
selijken dokter was geholpen, werd zij, na
eenigen tijd gerust te hebben, in een ande
ren koninklijken auto naar Marlborough
House teruggebracht.
Koningin Mary werd vergezeld door lord
Claud, haar thesaurier, die snüwcnden aan
de hand opliep, en door een hofdame wier
arm ontveld werd. Deze beiden, alsmede de
chauffeur, waren door den schrik zeer ont
daan.
Na den terugkeer in Marlborough trok de
koningin zich in haar particuliere vertrek
ken terug, waar zij door een dokter werd
geholpen. Een toeschouwer, die bij haar
aankomst aanwezig was, verklaarde, dat zü
volkomen in orde scheen te zijn.
Op den hoek van Wimbledon Park Road
en West Hill Road in Wandsworth werd de
auto door een zwaren vrachtauto aange
reden en tegen het trottoir geduwd waar de
wagen kantelde. Hij bleef echter tegen den
berg van den weg staan en een schilder, die
juist aan een naburig huis bezig was met
de voorpui, kwam op het geroep van den
chauffeur terstond met zijn ladder toege
schoten, die hij tegen de auto plaatste, zoo
dat de koningin, die volkomen ongedeerd
was gebleven en die zich kalm aan haar zit
plaats had vastgehouden, langs die ladder
haar wagen heeft kunnen verlaten.
Het bericht van het ongeval verspreidde
zich met razende snelheid en een groote
menigte verdrong zich spoedig voor het
huk van den. dokter. Na een klein half uur
kwam een andere hofauto voor en de konin
gin is zonder hulp ingestapt en heeft vrien
delijk, als altijd, met de hand gewuifd, ten
teeken dat haar niets mankeerde. Een ge
weldige ovatie langs den weg naar Marl
borough huk in Hare Majesteit daarna ten
deel gevallen.
De toestand bevredigend.
Blijkens een officieel bulletin, heeft ko
ningin Mary bij het haar gktermiddag over
komen auto-ongeluk kneuzingen en een
zenuwschok opgeloopen. Ofschoon de kneu
zingen aanzienlijk zijn en enkele dagen vol
ledige rust ncodig zullen maken, wrs de
toestand der koningin gisteravond bevredi
gend.
Visschersboot vergaan. - Gkteren k in
een storm een Spaansche visschersboot met
49 man aan boord vergaan. Een reddings
boot met tien man poogde hulp te bieden,
doch dit schip i$ eveneens vergaan. 59 zee
lieden zijn om het leven gekomen.
Ontploffing in een vuurwerkfabriek. -
In een vuurwerkfabriek in de Berlijnsche
voorstad Buchholz heeft zich een ontplof
fing voorgedaan, waardoor het magazijn ge
heel werd vernield. Twee personen werden
gedood en een zwaar gewond.
Charles Lindbergh, die op het oogenblik
weer actief dienst doet in het Amerikaan-
sche leger en in opdracht van de militaire
luchtvaart-autoriteiten van de Vereenigde
Staten, de verschillende Amerikaansche
vliegtuig- en vliegtuigmotorfabrieken heeft
bezocht, heeft deze opdracht thans beëin
digd.
In een voorloopig mondeling rapport,
dat hij aan de militaire autoriteiten
heeft uitgebracht, heeft Lindbergh me
degedeeld. dat, wat de kwaliteit be
treft, de Duitsche vliegtuigen belang
rijk beter zijn, doch dat de Amerikaan
sche vliegtuigen een grooter vliegbe-
reik hebben, zoodat hun nut in het al
gemeen grooter geoordeeld moet wor
den.
Naar men weet, heeft Charles Lindbergh,
vergezeld van zijn echtgenoote, een lange
reis door Europa ondernomen, waarbij hij
vooral aandacht besteedde aan de Duitsche
en Russische militaire luchtvaart, hetgeen
aanleiding heeft gegeven tot nog al groote
beroering, vooral nadat Lindbergh openlijk
verklaarde, dat de Russische militaire lucht
vaart én met name het vliegercorps) bij de
Duitsche ten achter staat. Het k in ieder
geval een feit, dat aan Linberghs deskun
digheid op het gebied van militaire en ci
viele luchtvaart niet getwijfeld mag wor
den en dat men aan bovenstaande uitspraak
de volle waarde kan toekennen.
Gevraagd naar de capaciteit van de Duit
sche militaire vliegtuigindustrie, gaf Lind
bergh voor, de jukte cijfers niet te weten,
doch hij schatte, dat in Duitschland onge
veer 12.000 militaire vliegtuigen per jaar
worden geproduceerd. Gevaar voor een di-
recten luchtaanval op de Vereenigde Staten
van Noord-Amerika door een Europeesche
mogendheid k, naar het oordeel van Lind
bergh, niet te duchten, .omdat geen der
Europeesche mogendheden militaire -vlieg
tuigen bezit, die een zoodanige werkings
sfeer hebben, dat zij den tocht over den
Atlantischen Oceaan zonder eenig risico of
met eenige redelijke kans op succes zouden
kunnen ondernemen. Dit in tegenstelling
met verschillende groote bommenwerpers
die het Army Aircorps van de Vereenigde
Staten bezit Lindbergh zeide voorts nog,
dat hij het zou toejuichen, indien de Ameri
kaansche militaire vliegtuig-productie zich
meer zou gaan richten op de kwaliteit en
de grootere gevechtswaarde van haar pro
ducten.
Het vredeaverbond
van de „aa".
Er is in de Britsche hoofdstad heel wei
nig aandacht geschonken aan de onderteeke-
ning van het DuitschItaliaansche militaire
verbond en de bepalingen ervan hebben
zelfs geen verrassing gewekt, omdat zij niet
meer deden dan een reeds bestaanden toe
stand in woorden vastleggen. Alleen valt
men even over de aanduiding „vredesver-
bond", welke naam in Berlijn en Rome aan
het militaire pact is gegeven: men vindt
dien titel watironisch!
Ak we dan de Engelsche bladen eëns
even nagaan, dan lezen wij in de Even ing
Standard naar aanleiding van de plechtige
onderteekening in Berlijn:
Er waren vlaggen genoeg. Maar er was
niet veel gejuich. Zelfs in de zaal, waar de
groote mannen het verdrag hebben getee-
ktnd, moet het gejuich wat officieel zijn ge
weest. Want de tafel was gedekt voor drie
en niet voor twee. De derde gast heeft de
hem gezonden uitnoodiging beleefd terugge
stuurd en doen weten, dat het menu hem
niet beviel.
Het Japansche kabinet heeft zijn defini
tieve houding tegenover de westersche mo
gendheden bepaald. Het is bereid, een pact
tegen Rusland te sluiten, maar niet tegen
Engeland en Frankrijk. Daarom zingen de
twee compagnons in Berlijn wat harder om
zich althans met geluid schadeloos te stel
len voor de zwakheid van den derde.
De Duitsche bladen wijzen erop, dat
„Duitschland en Italië veel te goed weten,
dat een vijandige wereld maar al te graag
eerst een van beiden en dan den ander zou
willen vernietigen!"
Het verdrag k het antwoord, dat Hitler in
Wilhelmshaven aankondigde, toen hij Enge
land waarschuwend toeriep, dat het Duit
sche Rijk een nieuwe omsingeling niet met
de handen in den schoot zou toelaten".
Duitschland en Italië geven thans open
lijk en gezamenlijk toe, dat zij tegenstan
ders zijn van den status quo. De Duitsche en
Italiaansche territoriale ekchen blijven niet
slechts gehandhaafd, maar voortaan zal
Duitschland evenzeer opkomen voor Italië's
koloniale ekchen en Italië's vorderingen op
Frankrijk, als omgekeerd Italië de Duitsche
eischen jegens Polen en de Duitsche eischen
tot teruggave der Afrikaansche koloniën
ondersteunt.
Koning Victor Emmanuel heeft von Rib-
bentrop de hoogste Italiaansche onderschei
ding, die van de Annunciata, verleend, waar
door de minister in rang gelijk komt met
neven van den koning. Men meent, dat het'
voor het eerst is, dat de koning deze onder
scheiding verleent aan een buitenlander, die
niet van koninklijken bloede is.
De BritschRusskche onderhandelingen
schijnen een uiterst gunstige wending te
nemen. Maandag kor worden vastgesteld,
dat de kloof tusschen de standpunten van
Engeland en de Sowjet-Unie reeds zoover
verkleind is, dat een mislukken van de on
derhandelingen in Volkenbondskringen te
Genève als nagenoeg uitgesloten wordt be
schouwd. Ook de Engelsche bladen zijn van
meening, dat de beslissing niet ver meer
af k.
Maisky schijnt echter niet zoo tevreden te
zijn. Hij betwijfelt oi het Britsche kabinet
Woensdag a.s. heel ver aan de Russische
wenschen tegemoet zal komen. Geen der
drie staten kan zich echter veroorloven, dat
de onderhandelingen mislukken, zoodat het
verbond wel tot stand zal moeten komen.
Reuter verneemt, dat Engeland op ant
woord wacht van de Oost-Europeesche lan
den, welke het gepokt heeft omtrent hun
houding ten aanzien van 't beoogde Britsch
FranschRussische bondgenootschap.
Algemeen wordt aangenomen dat Turkije,
dat met de Sowjet-Unie zeer hartelijke be
trekkingen onderhoudt, zulk een bondge
nootschap zou toejuichen en dat ook Grie
kenland er zijn goedkeuring aan zou hech
ten met het oog op zijn nauwe betrekkingen
met Turkije.
De nadruk wordt erop gelegd, dat het
vraagstuk van het Verre Oosten geheel bui
ten de voorstellen inzake een bondgenoot
schap k gehouden en dat deze uitsluitend
betrekking hebben op verzet tegen aanval
len in Europa.
De Zuid-Slavkche minkter van buiten-
landsche zaken Markowitsj zal begin Juni
naar Parijs en Londen gaan. Hij is net te
ruggekeerd van besprekingen met zijn Roe-
meenschen collega Gafencoe. Over het ver
loop van deze zoo plotseling gehouden con
ferentie zijn nog geen bijzonderheden be
kend geworden.
Een officieel communiqué gewaagde van
het „particuliere en informatieve" karakter
van déze besprekingen. Het doel zou slechts
geweest zijn inlichtingen uit te wkselen en
de wederzijdsche standpunten, in het bijzon
der met betrekking tot het Engelsch
Turksch verdrag en tot de voorgenomen
reizen van Gafencoe naar Ankara en
Athene te coördineeren. Gafencoe zal zich
waarschijnlijk 9 Juni naar Ankara begeven.
Generaal Kaprzycki, de Poolsche minis
ter van landsverdediging, is na een verblijf
van verscheiden dagen te Parijs weer te
Warschau teruggekeerd. Het gerucht gaat,
dat hij zich binnenkort naar Londen zal be
geven.
De Pookche ambassadeur te Londen,
Raczynski, is per vliegtuig naar Warschau
vertrokken. Ook hij wordt Donderdag a.s. te
Londen terugverwacht. Men zegt, dat hij
om particuliere redenen naar Warschau is
gegaan; hij zal echter zeker gelegenheid
hebben tot het voeren van besprekingen
met Beek.
In Warschau wordt algemeen aangeno
men, dat de komst van den ambassadeur
verband houdt met de BritschFransch
Russkche besprekingen. Hij zal Beek van
advies dienen bij het antwoord, dat Polen
aan Engeland zal geven op het verzoek om
inlichtingen inzake Polens standpunt tegen
over een BritschRussisch bondgenootschap
en de opneming van de Sowjet-Unie in het
anti-aanvakfront.
Zie verder Buitenland pag. 1, 3e blad.
De laatste schakel in het internationale
luchtverkeer, de Noord-Atlantkche Oceaan
route, is één dezer dagen ingelascht.
Op 19 Mei opende de transatlantkche
luchtdienst, de „Pan-American-Airways",
zijn dienst van New-York (via de Azoren
over de zuidelijke route) naar Europa en
voortaan zullen in beide richtingen twee
vluchten per week gemaakt worden.
Een blik op de kaart geeft den lezer een
duidelijk beeld, dat thans de keten der
samenwerkende luchtvaart-maatschappijen
om den evenaar gesloten k.
De „Pan-American-Airways", die in de
laatste jaren de meeste ervaring heeft op
gedaan met haar „Boeing-Clippers" (vlieg-
booten), heeft het voorrecht gehad, een ge-
regelden dienst op Europa te mogen onder
houden.
Op de kaart ziet men dat deze maatschap
pij haar grootste trajecten aflegt over de
oceanen.
Op haar volgt de Nederlandsche Maat
schappij, de K. L. M. die met haar geregel-
den dienst op Nederl.-Indië een goed figuur
slaat.
De Franschen (Air France) en de Duit-
schers (Lufthansa) leverden belangrijke
prestaties in het meest zuidelijke vak van
den At.iapt.isrhen Oceaan, op Amerika.
