P. J. Schmidt spreekt voor de S.D.A.P.
te Bergen.
Stad en Omgeving
Bond van Boerinnen en andere Plattelandsvrouwen.
Een prettige sfeer en geest van saamhoorigheid.
Een rumoerig debat.
De Alkmaarsche Courant
DERDE BLAD
3
In ons nummer van gister deelden wij
reeds mede, dat, dank zij de eminente lei
ding, de voorgestelde statutenwijzigingen
en die van het huishoudelijk reglement,
zonder discussie werden aangenomen.
Tot leden van de kascommissie werden
aangewezen de afdeelingen Raalte en
Heino en mej. Rijpers uit Fries, als des
kundige.
Aangezien over de begrooting geen be
merkingen waren ingekomen, werd deze
conforn. vastgesteld en onder applaus aan
het bestuur machtiging verleend tot het
doen van de noodige af- en overschrijvin
gen.
De begrooting wijst aan inkomsten en
uitgaven een bedrag aan van 2850.
Aan de orde was hierop het voorstel van
de prov. afd. Drents beoogende aan prov.
afdeelingen met meer dan 3000 leden het
recht te verleenen op een 2e lid in het
hoofdbestuur.
Het resultaat van de stemming was, dat
het voorstel werd verworpen met 206 tegen
en 81 voor. (Applaus).
Hierop werd thee geserveerd met een
bi.ipassend koekje, aangebodm door de
afd. Alkmaar van de Vereeniging van
Huisvrouwen, waarvoor de voorzitster de
voorzitster van die afdeeling, mevr. van
Sonsbeek, hartelijk dank bracht. Onder de
pauze kwamen de monden overal recht
los. maar zoo, dat wij aan het coupletje
dachten van de meisjes uit het liedje van
de volgeladen wagen.
De voorzitster had, na heropening van
de vergadering, geen moeite om voor een
woord van burgemeester van Kinschot de
noodige stilte te verkrijgen.
Mr. van Kinschot richtte een har
telijk woord van welkom tot de talrijke
gasten uit alle deelen van Nederland. Hij
verzekerde, dat het hem genoegen deed,
dat zoo velen gevolg hebben gegeven om
in Alkmaar deze grootsche vergadering te
bezoeken. Wij hebben in Alkmaar veel
gezien maar een zoo groote vergadering
van zooveel dames uit alle oorden van
Nederland nog nimmea. (Applaus).
Alkmaar is altijd bereid gasten te ont
vangen en speciaal als het een gezelschap
betreft, dat kan bogen te zijn de vertegen
woordigers van het platteland waarmede
Alkmaar zoo nauw is verbonden, omdat
Alkmaar in den loop der jaren is geworden
het centrum van landbouw en veeteelt.
Velen die hier voor het eerst gekomen
zijn, zullen verrast zijn van het beeld van
Alkmaar, als oude stad, voor een gedeelte
nog door wallen omgeven, met mooie
oude huizen, ophaalbruggen en grachten en
daar naast een moderne stad die zich naar
de eischen van het moderne verkeer ont
wikkelt. U vindt hier een welvavende stad,
die trots kan zijn op hetgeen ze presteert.
Morgen krijgt u een beeld van de we
reldberoemde kaasmarkt en tevens een
beeld van een rijk verleden, want reeds in
1573 was de kaasmarkt bekend en de kaas
dragers vormen daar nog eenzelfde gilde.
Spr. eindigde met den wensch, dat de
bond zal groeien en bloeien. (Applaus).
Dc resultaten van het Beatrixfonds.
Mej. K o o p s, de landbouwconsulente,
deed hierna mededeelingen over de resul
taten van het Beatrixfonds, dat beoogt
meisjes op tte leiden voor leidsters voor
cursussen voor huisverzorgsters. De afdee
ling Drente nam daarvoor het initiatief en
verkreeg daarvoor gaarne de samenwer
king van het Provinciaal bestuur van het
Groene Krjis. Men kwam tot de conclusie,
dat er een cursus voor den duur van zes
weken voor meisjes boven 20 jaar in
Bakkeveen georganiseerd moest worden.
Binnen één week moest daarover worden
beslist, doch men slaagde erin, 24 aangif
ten te verkrijgen. De eisch voor de deel
neemsters was. dat zij landbouwhuishoUd-
onderwys hadden genoten en dus iets wis
ten van koken, huishoudelijk werk, naaien
en verstellen en algemeene hygiëne.
Sociale zaken verleende voor dezen cur
sus een belangrijke subsidie, waardoor de
deelneemsters voor den cursus van 12 April
tot 24 Mei slechts 15 behoefden te be
talen. Daarvoor genoten zij ook kost en
inwoning. De cursus eindigde inet 19 meis
jes; 15 verkregen hiervan het diploma.
In Drente heft men voor een te vormen
fonds voor dit doel één duobeltje per lid.
Dit brengt 350 per jaar op. Het Prov.
Groene Kruis geeft ook 350 en 200
krijgt men van andere vereenigingen, zoo
dat men over 900 per jaar beschikt. Ook
in de afdeelingen zal men met andere ver
eenigingen samenwerken om een kas te
vormen om die vrouwen te steunen, voor
wie het een bezwaar is, de kosten te dra
gen. Dia kosten zijn gedacht op 10 per
week. Hedenmorgen is de eerste aanvrage
voor een helpster ingekomm. (Applaus.)
De voorzitster nam hierop 't woord
als voorzitster van de afd. Drente en deel
de mede. dat zij het verworpen voorstel
van Drente zeer goed kon begrijpen, omdat
Drente het wenschelijk had gevonden,
naast haar ook een lid in .iet H B. te
krijgen, omdat spr. zich te zeer met alge
meene zaken moet bezig houden. Ook in
het Nf derlandscha Landbouwcomité is het
zóó. dat de provincie, waaruit de voor
zitter l.omt. ook nog een lid in het H B.
heeft. Spr. hoopte daarom, dat de gedachte
van Drente nog niet geheel van de baan is.
Een warm pleidooi voor het
gebruik van de zuivelproducten.
Mevr. Ooms van het Ned Zuivel-
bureau hield hierna een warm pleidooi, dat
luide werd toegejuicht, voor het gebruik
van melk en zuivelproducten, waarvoor zij
reeds 1000 lezingen hield en waarvoor het
zuivelbureau 3000 cursussen organiseerde.
Dat cursuswerk wordt voortgezet door de
huishoudscholen. Spr. wekte de afgevaar
digder. op om haar voor het houden van
een lezing uit te noodigen. Het zuivelbureau
zal hierover vóór het aanstaande seizoen
een circulaire zenden. Voor spr. staat het
vast, dat de levenskracht, de gezondheid en
de welvaart van het Nederlandsche volk
verankerd ligt in den kostelijken bodem.
Door den ijver en de vlijt van den boe
renstand is Nederland in staat, de wereld
producten te toonen, die alom opzien baren
er. geroemd worden. De Nederlandsche
vrouw moet alles doen om die Nederland
sche producten in eigen huishouding in te
schakelen. Het argument van vele vrouwen:
..Mijn man houdt er niet van", is geen argu
ment, want de vrouw slaagt er wel in, den
man voor mindere zaken te winnen. Spr.
toch is van oordeel, dat het economisch
bestel bij de vrouw berust. De vrouw toch
regelt in het gezin de voeding, de kleeding
en de aankleeding van de woning. De vrouw
heeft een verantwoordelijke taak. mag zich
niet op zijwegen laten leiden, want ook de
Nederlandsche welvaart hangt er van af,
dat deze producten in het gezin toepassing
vinden.
Mevrouw H o n ij k las hierop een schrij
ven voor van de voorzitster van den Frie-
schen Bond. mevr. R. van der Meer—
Bruinsma. waarin deze haar blijdschap uitte
over het gesloten verbond en haar geluk-
wenschen aanbood.
De voorzitster zeide, dat ook het
H.B. zich ten zeerste verheugde over dit
verbond, dat na jaren wikken en wegen tot
stand was gekomen en ook zij stelde zich
veel van de samenwerking voor.
Mevr. Steenbruggen (afd. Olst) gaf
het H.B. in overweging om zich met het
N.A.P.A. in verbinding te stellen, om het
lijstje, dat het N.A.P.A. in het blad, dat zij
uitgeeft, publiceert, ook in „In en Om" Ie
kunnen plaatsen, opdat de leden weten,
welke producten vrij zijn van de Unilever,
aar gezien zij de Unilever als een gevaar
ziet voor den vrijen boerenstand.
De voorzitster zegde overweging van
deze wenk toe.
Mevr. Vogelaar (Warmenhuizen) vond
het vreemd, dat het orgaan in Gorkum ge
drukt wordt, maar het jaarverslag bij de
Agrarische Pers. Gezien het gebeurde bij die
pers was spr. van oordeel, dat men zeer
voorzichtig moet zijn met de bedrijven, die
wij met ons werk steunen. Wij moeten geen
bedrijven steunen, waaraan een politiek
tintje is.
De voorzitster oordeelde, dat men
zeer voorzichtig moet zijn, als men het niet
precies weet. Daarom wil spr. er zich niet
over uitlaten, n.aar zal zij het onderzoeken
en als blijkt, dat het eenig gevaar oplevert,
dan zullen wij onze zaken ook in andere
banen moeten leiden.
Mevr. Koste rClay (Berkhout) gaf de
organisaties van oud-leerlingen van Huis
houdscholen in overweging, zich bij den
Bond aan te sluiten. Zij was overtuigd, dat
de vergadering anders zou hebben geoor
deeld over het voorstel Drente, wanneer de
voorzitster niet na, doch vóór de stem
ming de bedoeling had toegelicht. Onder
applaus drong zij er op aan, de gedachte van
Drente niet los te laten.
Hierop las zij een door haar vervaardigd
toepasselijk gedicht op het bondswerk voor,
dat met een langdurig applaus werd be
loond.
De voorzitster zegde toe, dat dit
gedicht in het jaarverslag zal worden opge
nomen.
Spr. zag nu in, dat het verstandiger was
geweest, de bedoeling van Drente vóór de
stemming te verduidelijken.
Mevr. Kan (Texel) hield een pleidooi
voor het tijdschrift „In en Om" en wekte op
tot het nemen van abonnementen op dit
tijdschrift.
De secretaresse deelde mede, dat
het bondslied met muziek in het eerste
nummer van „In en Om" geplaatst zal wor
den.
Mevr. Van G i 1 s e. hoofdbestuurslid van
de Ned. Ver. van Huisvrouwen, deelde
mede, dat de tijd voorbij is, waarin deze
vereeniging jaloersch was op den groei van
den Boerinnenbond. Zij verheugde zich
over de belangstelling op dit congres en
juichte het toe. dat de afd. Alkmaar van de
Ned. Huisvrouwenvereeniging de versnape
ring voor dit congres had aangeboden. Het
instituut van de Huisvrouwenvereeniging
staat ook ten dienste van den Boerinnen-
bond en is gaarne bereid, aan ieder inlich
tingen te geven, die iets wil weten over de
werkelijke waarde van huishoudelijke arti
kelen.
Verschillende vertegenwoordigers van
genoodigde organisaties spraken hierna nog
een dankwoord.
Mej. S c h i p pe r. de secretaresse van den
Nationalen Vrouwenraad in Nederland,
waarbij ook de congresseerende bond is
aangesloten, deelde mede, dat 75 vrouwen
organisaties bij den Raad zijn aangesloten
en dat deze Raad behartigt de geestelijke,
maatschappelijke en economische positie
van de vrouw en beoogt, in samenwerking
met den Bond. het kind te vormen tot den
volmaakten mensch, onder het motto: „Wat
gij wilt, dat de menschen U doen, zoo doet
gii hun desgelijks".
Spr. wekte allen op. om aan eventueele
oproepen van den Vrouwenraad gevolg te
geven.
Ervaringen uit het nieuwe land
en w»t de Bond voor ons beteekent.
Mevrouw Van W ij k uit de Wieringer-
meer hield hierna een inleiding over haar
ervaringen in het nieuwe land. Op onder
houdende wijze vertelde zij, als echtgenoot*
van een bedrijfsleider, over het eenzame
leven in de aanvankelijk kale vlakte van
den Wieringermeerpolder. De groote aan
trekkelijkheid voor iedere vrouw is de
woning, op het Zuiden gebouwd. Onjuist
was het dus, om in den Wiermgermeer-
po Vder zooveel woningen op het Noorden te
bouwen. Het woningtype met de woe
keuken is een fiasco gebleken. Als oplos
sing is thans gegeven de kamer en keu
ken gescheiden door een schuifdeur. Men is
nu gelukkig meer in den geest van de be
woonsters gaan bouwen.
De woning zooals die nu gebouwd wordt,
aldus spr.. grenst aan het ideale, al blijft het
een gebrek, dat men in de kelders gebukt
moet loepen.
Toen in 1932 haar man, die voorheen een
zelfstandige boer was. door den nood der
tijden als bedrijfsleider solliciteerde en
werd aangesteld, troffen zij daar mensehen
uit alle deelen van het land. Eén van hen
had zelfs uit voorzorg 100 worsten meegeno
men. maar het bleek al spoedig, dat men er
geen honger behoefde te lijden, want reeds
den volgenden dag kwamen drie slagers
om de gunst verzoeken.
Het leven in Middenmeer was wel ge
zellig. Van lieverleede kwamen de wonin
gen bij de bedrijven klaar. De afstanden
zijn ook thans nog een bezwaar, want vele
kinderen moeten per dag nog afstanden van
meer dan 6 K.M. afleggen per fiets om de
school te bezoeken. Spr. vond het een be
zwaar. dat de woningen van de arbeiders in
de dorpen gebouwd worden en oordeelde
het meer in overeenstemming met het boe
renleven om die woningen te plaatsen in de
omgeving van de boerderij.
Nauwkeurig en huiselijk gaf zij een beeld
van de ontwikkeling van den polder. Door
de kale eenzaamheid hebben de bewoners
de waarde van het natuurschoon in Wierir-
gen en in de aangrenzende Wieringerwaard
leeren waardeeren en ze zijn thans trotsch
op de boschaanplantingen.
Spr. uitte den wensch, dat in de nieuwe
polders de bedrijfsleiders in de dorpen zul
len worden gestationneerd. Dit is vooral
wenschelijk, als zij, zooals thans velen, niet
op het bedrijf werkzaam kunnen zijn. Hoe
wel het voor een boer niet meevalt, onder
geschikte te zijn, gevoelden de mannen zich
toch gauwer in den polder thuis dan de
vrouwen, door de afleiding, die het werk
hun bracht.
Toch hebben de vrouwen zich thans ook
aanoepast. Op initiatief van mej. Olstee
werd in den zomer van 1933 'n Boerinnen-
bond opgericht. Velen wilden er een Huis
vrouwenvereeniging van maken, omdat wij
toch geen boerinnen meer waren. Spoedig
werden de bijeenkomsten echter op prijs
gesteld en in Februari 1936 sloten wij ons
aan bij den Ned. Bond van Boerinnen en
andere plattelandsvrouwen. Dat de vrou
wen zich thans thuis gevoelen in den nieu
wen polder, is voor een groot deel de ver
dienste van de saamhoorigheid van de eer
ste bewoners, die vooral tot uiting kwam,
toen de directie 12 van de 70 bedrijfslei
ders afvoerde, die door het lot werden aan
gewezen.
Spr. eindigde met een opwekking tot het
jonge geslacht om naar de nieuwe pol
ders te trekken. Onze mannen toch waar
deeren het. eenige jaren bij de Cultuur
maatschappij werkzaam te zijn geweest
omdat zij het nut ervaren van de praktijk
en de theorie, daar opgedaan.
De Voorzitster bood mevrouw Van
Wijk uit dankbaarheid voor deze inleiding
ais aandenken, het bekende lepeltje aan,
dat door de vice-voorzitster ook aangebo
den wordt aan de voorzitster van het in
ternationale congres te Londen.
De heer Van E y k, lid v«ui de Wieringer-
meer-directie stelde zich, onder gelach der
aanwezigen voor, als de schuldige van de
woonkeuken. Hij betoogde, dat het gebukt
paan in de kelders ook wel zijn bedoeling
had en hij zegde toe, Vrijdag in de nieuwe
Beurszaal. verduidelijkt door lichtbeelden
een toelichting op het cultuurplan te zullen
geven. Spr. verzocht de dames, daar om
half 12 met veel eetlust, zonder mantels en
met een critisch oog. aanwezig te zijn.
De voorzitster bracht hierna nog
dank aan het afgetreden bestuurslid, me
vrouw Kooiman, voor het vele werk, dat
zij voor den Bond heeft gedaan.
Mevr. K o o i m an vezekerde, dat zij,
ook in de toekomst, gaarne de bijeenkom
sten zal bijwonen.
Na het zingen van het bondslied, weH 't
congres gsloten.
DISTRICTS-ARBEIDSBEURS.
Doelenstraat 30.
Telefoon 4395.
De directeur van bovengenoemd bureau
deelt mede, dat heden staan ingeschreven:
Groep bouwvakken: 1 glazenwasscher, 1
steenbikker, 2 steenhouwers, 1 walsmachi-
nist, 3 stratenmakers. 2 stratenm. opperlie
den, 1 stuc. opperman. 1 tegelzetter. 1 gra
nietwerker, 1 steenzetter, 1 fundeeringwer-
ker, 2 uitvoerders, 8 betonwerkers. 15 voe
gers. 5 stucadoor, 28 opperlieden, 9 schilders,
20 metselaars. 138 grondwerkers, 29 timmer
lieden.
Groep metaalindustrie: 2 autog. lasschers.
2 afbramers, 5 bankwerkers, 2 blikslagers, 1
carrosseriebouwer, 1 constructiewerker, 4
electriciens, 3 instrumentmakers, 2 kernma
kers, 1 ketelmaker, 4 klinkers. 2 loodgieters.
3 machinisten, 1 machineteekenaar. 5 me
taaldraaiers, 1 metaalvijler, 2 metaalslijpers,
9 monteurs, 1 orgelmaker, 1 ovenist. 1 piano
stemmer, 5 plaatwerkers. 1 ponser. 2 rijwiel
herstellers. 1 rijwiellakker, 2 scheepsbou
wers, 1 scheepstimmerman, 1 scheepswerk-
tuigkundige. 11 smeden, 8 stokers. 1 tand-
techniker. 1 tegenhouder. 1 voorslaander 1
vuurwerkers, 2 wagenmakers. 4 ijzerwer
kers, 2 ijzerboorders. 2 zandbereiders. 3
zandvormers.
Groep verkeerswezen: 53 chauffeurs, 16
schippers, 1 machinist binnenvaart, 7 koet
siers. 21 pakhuisknechten, 25 magazijnbe
dienden, 1 emballeur, 5 kellners, 5 loop
knechten.
Groep voedings- en genotmiddelen: 58
sigarenmakers. 5 sorteerders, 3 tabaksbe
werkers. 2 koks. 7 slagers, 1 bierbottelaar. 1
koffiestroopbrander. 7 chocoladebewerkers,
3 zuivelbereiders. 18 bakkers.
Groep houtbewerking: 8 meubelmakers,
1 stoffeerdersbediende. 2 mach. houtbewer
kers, 1 beitser, 1 kistenmaker, 1 beeldhou
wer.
Groep handel: 19 vertegenwoordigers, 1
winkelbediende, 1 colporteur.
Gisteravond belegde de afdeeling
Bergen der sociaal-democratische arbei
derspartij in de Rustende Jager een
propaganda-vergadering.
De voorzitter der afdeeling. de heer M o n-
nier, deelde in rijn openingswoord mede,
dat de heer L. den Das, lid van den raad,
door ziekte verhinderd was. In zijn plaats
werkte de heer Monnier daarom de belang
rijkste punten van de rede van den heer
Den Das uit.
In Juni '35, aldus de heer Monnier. kwam
de s.dap. met een zetel winst uit de stem
bus. Regelmatig was het stemmencijfer in
den loop der jaren gestegen.
Indien de omstandigheden het zouden
eischen, wilde de s.d.a.p. een wethouders
zetel bezetten. Het Middenblok werkte ech
ter samen met de katholieken, waardoor
voorloopig geen sociaal-democraat werd ge
kozen. Eenigen tijd later was dit wel het ge
val: toen werd Den T>s tot tijdelijk wet
houder benoemd.
Veel tot sta ad gekomen.
Het is in deze periode geweest, dat Den
Das met succes heeft gewerkt in het belang
van de arbeiders; de verbetering der werk
verschaffingsregeling: de invoering van de
ziekenfondsregeling voor werkloozen; de
distributieregeling voor goedkoope levens
middelen; de buurverlaging van woningen
en het aankoopen van woningen in Tuin
dorp, waardoor de huren konden worden
verlaagd; de schoolvoeding en de schoolklee-
ding voor al deze dingen heeft Den Das
veel gedaan. Zij kwamen veelal door zijn
initiatief tot stand. Den Das heeft met suc
ces een actie gevoerd voor het inrichten van
het Burg. Armbestuur op een wijze, zoo
als dit in de groote steden het geval is.
Voorts is bereikt: een verhooging van de
steunnormen in de werkverschaffing met
5 cent per uur. De fractie heeft voortdu
rend gestreefd naar het doen uitvoeren van
werken in het normale bedrijf tegen nor
male loonen. Den Das heeft als opzichter
van de werkverschaffing gedaan voor de
arbeiders wat hij kon. Zijn benoeming heeft
hij pas aangenomen, toen bleek, dat men
speciaal van hem nu wel eens daden wilde
zien, na de critiek, die de fractie geleverd
had.
De Kiès-groep heeft gemeend in Bergen
met een eigen lijst uit te moeten komen. Dit
is hun goed recht. Zij zelf zullen echter wel
beseffen, dat elke stem op deze groep voor
de arbeidersbeweging verloren is: ze zijn
volkomen kansloos om ook maar éénmaal
den kiesdeeler te behalen. Hoogstens berei
ken ze er een negatief resultaat mee: wel
licht gelukt het ze den derden raadszetel
van de s.d.a.p. te brengen bij het Midden-
blok of de katholieken
Rede P. J. Schmidt.
De heer Schmidt zeide o.m.: We hebben
het den laatsten tijd betrekkelijk „rustig"
gehad. Midden in die „rust" viel het ontslag
van De Wilde. Wat de oorzaak ervan is, is
zelfs nu nog niet geheel bekend. We weten
met zekerheid, dat in ieder geval een oor
zaak was, dat De Wilde voor te hooge uit
gaven kwam te staan. Eenerzijds in verband
met de landsverdediging, anderzijds in ver
band met de sociale voorzieningen, die „te
veel" dreigden te gaan kosten.
Het ziet er daarom thans, na 9 jaren,
waarin door de regeeri' g zéér weinig voor
de honderdduizenden werkloozen is gedaan,
nog slecht voor de sociale voorzieningen
uit. Nu, na de verkiezingen van '37. onder
de roomsche arbeiders wel wat werd ge
voeld voor de plannen van de s.d.a.p., nu de
regeeringsambtenaar Westhoff in zijn rap
port de juistheid van het Plan van den Ar
beid moet erkennen nu heeft De Wilde,
voor deze plannen, die geld kosten, het niet
kunnen vinden en zijn functie neergelegd'
Dat beteekent: nieuwe bezuinigingen
maar niet op defensie, dus weer op sociaal
terreinMaar verder kèn het niet. De ar
beidersklasse zal zich ertegen verzetten. Zij
zal het zijn, die eventueel de sociale rechten
zal moeten verdedigen tegen het fascisme.
Ook de lO.OOOen jonge werkloozen zullen
dit moeten doen, de „onzichtbare", niet in
de statistieken opgenomen werkloozen.
Maar idealen hebben ze niet meer, te berei
ken zijn ze niet meer. Wat hebben ze te ver
dedigen? Hun gezin, dat ze ondanks de
positief-christelijke regeeringsopvatting
niet hebben kunnen stichten? De regeering
zal zich vergissen door op hen te rekenen:
zorgt zij niet dat ook deze menschen kun
nen eten en werken, dan speelt ze bet fas
cisme in de kaart. Dan kweekt ze door haar
politiek een knokploeg voor het fascisme,
dat zich, nu Mussert afgedaan heeft, onder
een nieuwen charlatan zal hergroepeeren.
Het argument: „er is geen geld" is w a a r-
d eloos. Er is wél geld veel teveel
zelfs om te kunnen beleggen. De banken
hebben duizenden millioenen guldens onder
hun berusting. Is de regeering nu wél in
staat het volk te mobiliseeren dan moet
het ook het kapitaal weten te mobiliseeren!
De gemeentepolitiek.
Het werk in de gemeenteraden op het ge
bied der sociale voorzieningen door de s.d.
a.p. hebben de reactionnaire elementen en
ook de regeering steeds trachten te bemoei
lijken en te saboteeren. Daarom is een sterke
positie in den raad van zoo groot belang.
Het fascisme is gegroeid door den steun
van de vijanden van de arbeidersklasse. De
arbeidersbeweging, die opvoedt tot vrije en
zelfbewuste menschen. Zij heeft fouten ge
maakt, nederlagen geleden, zeker, maar zij
heeft n o c i t het fascisme gesteund of ermee
samengewerkt. Dat waren de reactionnaire
geldschieters, uit angst voor de arbeiders
beweging. Dezelfden, die als reactie op '18
zochten naar den „sterken man". Daar Mus-
rolini, hier Colijn. De dictator bleek ten
slotte echter ook de belangen van de kapi
talisten niet altijd te sparen
De democratieën kunnen zich nu alleen
handhaven door de liberale rechten, die de
arbeiders veroverd hebben, te handhaven.
Want ze hebben de arbeiders weer noodig:
voor de verdediging. Daarom moet de ar
beidersbeweging nu haar eischen laten hoo-
ren.
De s.d.a.p bleek in den strijd tegen het
fascisme het betrouwbaarst: toen het er
Duitschland kennelijk om te doen was, een
campagne tegen ons land te voeren waren
het de meest „nationale" Oranjebladen, die
aanrieden zich zoo stil mogelijk te houden.
Alle nationaal-herstellers of daaromtrent
vertelden elkaar, dat Duitschland toch
eigenlijk wel een beetje gelijk had.....
Geen enkele burgerlijke partij kan
van zich zelf getuigen: wij staan in een ge
sloten front tegenover het fascisme. Alle
hebben leden, die min of meer er mee sym-
pathiseeren.
Alleen de s.d.a.p. kan verklaren: welke
geschillen er ook overigens bestaan, in den
strijd tegen het fascisme zijn allen één.
Daarom is er maar één keuze: de s.d.a.p.
De s.d.a.p. is bereid ons land te verdedi
gen, zoolang het zijn vrijheden heeft. Maar
de eenheid naar binnen moet ook verwezen
lijkt worden: laat men recht doen aan de
werkloozen. Juist op hen speculeert het
fascisme. Het is daarom, dat de s.d.a.p. ge
stemd moet worden. Maar ook en vooral
om de groote verantwoordelijkheid, die
ieder draagt in den strijd voor de vrijheid.
Debat.
De heeren Bergman en Broersma gaven
zich op voor debat. De eerste trachtte aan
te toonen, dat wethouder Den Das niet het
initiatief had genomen tot enkele voor de
werkloozen verkregen verbeteringen, maar
het z.g.n. „werkloozencomité".
Dat de meerderheid van de vergadering
het met zijn voorstelling van de feiten niet
eens was, bleek wel uit de tallooze inter
rupties vanuit de zaal. De voorzitter moest
den heer Bergman tenslotte, toen het dezen
niet mogelijk bleek een zakelijk dispuut te
voeren, het woord ontnemen.
De heer Broersma bestreed de benoeming
van den heer Den Das tot opzichter bij de
werkverschaffing, die hy niet wettig achtte.
Het was jammer, dat de heer Den Das bij
deze aanvallen niet in de gelegenheid was
van repliek te dienen. Voor een deel heeft
de heer Schmidt zich nu hiervan gekweten,
terwijl de heer Monnier zijn betoog nog op
enkele punten aanvulde. Hjj verwees de
z.g.n. successen van het comité naar het rijk
der fabelen, terwijl de heer Schmidt enkele
algemeene opmerkingen van den heer Berg
man weerlegde.
In een vry rumoerige stemming werd de
vergadering gesloten.
Groep boek- en steendrukkerijen: 1 letter
zetter, 3 boekdrukkers.
Groep land- en tuinbouwbedrijven: 13
tuinlieden.27 landarbeiders. 3 bloemisten.
Overige beroepen: 3 boekbinders, 4 was-
schers, 1 rietwerker, 3 schoenmakers. 1 port.
huisknecht, 2 kalkbranders, 1 huidenzouter,
1 zakkenstopper, 2 papierbewerkers. 1 ver
zekeringsagent, 2 incasseerders. 1 secretarie
ambtenaar. 1 bedrijfsleider. 2 controleurs. 1
tegelmaker. 2 reclameteekenaars. 1 admi
nistrateur, 3 boekhouders. 9 kantoorbedien
den, 38 transport- en 224 losarbeiders.
Gedeeltelijk werkloos: 3 sigarenmakers,
overige beroepen 7.
Jeugdige werkzoekenden beneden 18 jaar
in diverse beroepen 11.
v. d. HEUVEL, directeur.
VERTROKKEN PERSONEN.
M. Ivens, R.K., dienstbode, van Bisschop
Bottemannestraat 78. naar Hondenisse.
G. J. Evers, R.K., bouwk. teekenaar, en
echtg., van Si>oorstr£at 11, naar Wieringer-
meer. E. J. Lantman, R.K., z.b., van Ko
ningsweg 22, naar Nijmegen. D. J. Gouds
waard, N.H., bouwkundig opzichter, en
echtg., van Forestusstraat 20, naar Ridder
kerk. K. MeermanDoorgeest, NR, zb.,
van Kennemerstraatweg 62, naar New York.
W. A. 2iomerdijkVeldman, R.K., z.b.
en zoon, van Bisschop Bottemannestraat 12,
naar Soerabaya N.I. F. S. P. van Buchem,
R.K., z.b., van Corfstraat 11, naar Den Hel
der. C. Swaan, N.H., veehouder, en echtg.,
van Meerweg 30, naar Zaandam. Wed. A.
Verberne, R.K., z.b., van Geestersingel 30,
naar Zwolle. E. Kuit, geen, dienstbode,
van Luttfk Oudorp 28, naar Zijpe. Th.
Hooiveld, R.K.. magazijnbediende, van Voor-
meer 18, naar Amsterdam. N. van der
Plas. N.H., kok, van Baangracht 3, naar Am
sterdam. S. Bouw, N.H.. z.b., en gezin,
van Stuartstraat 54. naar Heerhugowaard.
G de Vries, geen, werktuigkundige, van
Djjk 30, naar Beverwijk. A. J. Groot,
R.K., fabr. arb., van Korte Landstraat 43,
naar Velsen. W. V. van Burken, N.H.,
verpleegster, van Kennemerstraatweg 37, n.
Egmond aan Zee. B. Vader, R.K., dienst
bode, van Rippingstrsat 19, naar Heiloo.
P. C. ReindersOud, R.K., z.b., van Houttil
9. naar Helmond. D. KaltenHoppe.
N.H., z.b„ van Noorderkade 1, naar Anna
Paulowna. C. CnossenDijkstra, Ger.K..
dienstbode, van Wilhelminalaan 11, naar
Oudorp. E. C. JansenLouter, R.K., z.b.,
van Zocherstraat 25, naar Zype. F. Meij-
roos—Meeuwsen, N.H., z.b., van Eikelen
bergstraat 3, naar Zaandam. C. Krom.
N.H. banketbakker, van Toussaintstraat 16,
naar Wormerveer.
is het EENIGE DAGBLAD met een
EIGEN STADSKARAKTER.
Dat is de GROOTSTE WAARDE voor den
adverteerder! Tel. 3320.
