DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. BRITSCHE KONINGSPAAR OP HET CAPITOOL. Zaterdag 10 Juni 1939 141e Jaargang Het bezoek aan den Mount Vernon. Japanners treffen represailles. De algemeen© toestand. De verzoenende taal van Engeland. Ontploffingen in brieven bussen. Italië's kolonie in Oost- Afrika. ALKMAARSCHE URANT. Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE AD VERTENT IEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte. Brieven Iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 135 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C KRAK. Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA. Voor de veiligheid der hooge gasten. President Roosevelt heeft op een pers- conferentie verklaard, dat hij met koning George op informeele wijze de inter nationale aangelegenheden zal bespre ken, doch dat deze besprekingen niet van bijzondere beteekenis zullen zijn. Mevrouw Roosevelt heeft op een der gelijke conferentie het bezoek van het Britsche koningspaar beschreven als van groote waarde voor den vrede en voor het wederzijdsch begrijpen. Gistermorgen hebben de koning en de koningin zich naar het Capitool begeven, om de leden van het congres der Vereenigde Staten te ontmoeten. In de centrale hall van het Capitool wer den alle senatoren en vervolgens alle leden van het huis van afgevaardigden voorge steld aan de hooge bezoekers, die ieder van hen de hand drukten. Nadat zij het Capitool hadden verlaten begaven de souvereinen zich naar de marinewerf, waar president Roosevelt en admiraal Leahy hen ontvingen en hen aan boord geleidden van het particuliere jacht van den president, de „Potomac", waarmede zij naar Mount Vernon voeren, waar de koning enkele oogenblikken vertoefde bij het graf van George Washington. Terwijl koningin Elisabeth en president Roosevelt toezagen, legde de koning een krans, vervaardigd van witte lelies, irissen en anjers, op den marmeren sarcophaag van den eersten president der Vereenigde Staten. Vervolgens keerde het gezelschap aan boord van de „Potomac" terug naar Was hington. Overal, waar de Britsche souvereinen zich vandaag in het openbaar vertoonden, wer den zij even geestdriftig toegejuicht als gisteren bij hun aankomst in de Amerikaan- sche hoofdstad. Nadat de hooge bezoekers het Capitool hadden verlaten, verklaarde senator Pitt- man, dat de koning uitdrukking had ge geven aan zijn groote voldoening over de gastvrijheid en de vriendschap, waarmede hij en de koningin overal waren ontvangen. In het gebouw van de Britsche ambas sade geven de koning en de koningin heden avond een diner ter eere van president Roosevelt en zijn echtgenoote. Veiligheidsmaatregelen. Omtrent de maatregelen, welke door de Amerikaansche autoriteiten zijn getroffen voor de veiligheid van de hooge gasten, in Washington, verneemt de „United Press", dat een leger van meer dan 50.000 man is belast met de bescherming van den koning en de koningin. Van dezen veiligheidsdienst maken deel uit leden van het leger, van de marine, van de kustwacht, van de Ameri kaansche geheime politie, beambten van Scotland Yard uit Londen, de staatspolitie van de staten New York, New Jersey, Penn- sylvanië, Dclaware, Maryland en Virginia beambten van de wereldtentoonstelling, spe ciale wachters in straten en op bruggen en bovendien nog een aantal particuliere detec tives. Alle verslaggevers en persvertegenwoor digers, die zich in de nabijheid van het ko ningspaar ophouden, moeten in het bezit zijn van speciale legitirr.atickaarten. Voor dat de officieele i ..-.tanties deze kaarten verstrekken, wordt het vroegere leven van de verslaggevers, ook al wonen zü reeds lang in de hoofdstad, aan een nauwkeurig onderzoek onderworpen. Bovendien worden de vinger-afdrukken opgenomen van alle personen, die het koningspaar mogen nade ren. De zes in de onm'ödellijke nabijheid van dt Britsche ambassade gelegen huizen, waar gistermiddag het tuinfeest werd gegeven, zijn bijna geheel door beambten van den geheimen dienst bezet. Andere beambten houden van de daken de ambassade voort durend in het oog. In de omliggende tuinen zijn schijnwerpers opgesteld, opdat ook in het donker niemand ongezien het gebouw kan naderen. Den bewoners van de huizen naast de ambassade was verzocht, tijdens het tuin feest en gedurende het diner des avonds, geen gasten te ontvangen, opdat het moge lijk zü, alle vreemdelingen uit de nabüheid der hooge gasten verwyderd te houden. Ook voor het bezoek, dat het koningspaar aan de wereldtentoonstelling in New York zal brengen, zijn speciale veiligheidsmaat regelen getroffen. De rit van en naar het tentoonstellingsterrein zal niet langs de ge- bruikelijke route geschieden. Noch Broad- way, noch het raadhuis, welke tot nog toe aan alle voorname gasten werden getoond, zullen worden gepasseerd. In plaats daarvan zal de stoet door West Street, welke aan de eene zijde door groote zakenpaleizen en aan de andere züde door de Hudson-rivier be- Volledige omsingeling ven de Britsche consessie te Tientsin. De spanning tusschen de Britsche en Japansche autoriteiten te Tientsin tengevolge van de Britsche weigering, vier door de Japanners opgeëischte Chineezen uit te leveren, schijnt een ernstige wending te nemen. Ondanks de te gen^j raken wordt van betrouwbare zijde bevestigd, dat de Japansche autoriteiten bij wijze van vergeldingsmaatregel besloten hebben, over te gaan tot volledige omsingeling van de Britsche concessie. Britsche onderdanen zullen geen toe stemming krijgen, de concessie in- of uit te gaan. De Britsche scheepvaart zal worden stilgelegd en de aanvoer van goederen in de Britsche concessie zal, met uitzondering van levensmiddelen, verboden worden. Daar de Britsche concessie vlak naast de Fransche is gelegen, gelooft men, dat deze maatregelen ook hun terugslag zullen heb ben op de Fransche concessie, alsmede op alle buitenlanders en Chineezen die in de beide concessies verblijf houden. Naar de „United Press" nog verneemt, zouden de Japanners een ultimatum aan de Britsche autoriteiten te Tientsin hebben gesteld, waarin zij de uitlevering binnen de 48 uur eischen van de mannen, die Tsjeng Si Keng zouden hebben vermoord Tsjeng Si Keng was, zooals men weet, een Chineesch douanecontroleur onder de Ja pansche administratie aan een bioscoop in de Britsche concessie, die in April werd vermoord. Noch van Japansche, noch van Britsche zijde was echter fccAèstiging te verkrijgen, dat dit ultimatum reeds verzonden is. Chineesche ambassadeur b\j Halifax. De Chineesche ambassadeur heeft Hali fax bezocht en dezen in kennis gesteld van den inhoud van een nieuw telegram zijner regeering, waarin hem instructies gegeven worden, opnieuw te protesteeren tegen de uitlevering van vier Chineezen in de Brit sche concessie te Tientsin in verband met den moord op Tsjeng Si Keng. Ofschoon de mannen nog niet uitgele verd zijn, schijnt de Chineesche regeering nog niet geheel gerust te zijn, dat de zaak in orde is. grensd wordt, door de Westelevated-High- way en door de 72d Street trekken. Daar een volledige afzetting van deze lange route zeer moeilijk is, zal een leger van 18.000 politiebeambten en 2000 particu liere detectives zich met de bewaking ervan belasten. Roemenië is gereed. In de Roemeensche Kamer, die gister morgen byeen is gekomen, heeft de minister van buitenlandsche zaken Gafencu de bui- tenlandsche politiek van zün land uiteen gezet. Ongetwijfeld mocht men deze ver klaring met belangstelling tegemoet zien. omdat Roemenië een zeer buzonder land is: Duitschland zou heel graag goede buren met dit land willen zijn, al was het alleen maar om de rijke oliebronnen, welke Roe menië bezit en de democratische landen zouden gaarne het geheel eens worden met Roemenië, om zoo een aaneengeschakeld front te krijgen in Oost-Europa van de Oostzee tot de Zwarte Zee. Wü hebben nog niet zoo lang geleden een artikel opgenomen, dat de stratetische lig ging van Roemenië en den rijkdom van zijn bodem behandelde, en daaruit heeft men kunnen lezen, hoe belangrijk dit land is voor beide groote partijen in Europa. Gafencu dan wees er in zijn politieke rede op, dat Roemenië met alle landen zou willen samenwerken en dat de kleine en middel- groote landen de pogingen van oorlog zuchtige lieden moeten verijdelen. De „levensruimte" een geliefkoosd woord 'voor velen! is slechts een mythe, zei de minister en hü wees er op, dat ieder land noodzakelijkerwijze deel uitmaakt van de levensruimte zyner buren, want om te leven hebben alle staten elkaar noodig. Daarom moeten de economische banden en de aan den handel verleende faciliteiten worden uitgebreid. Roemenië heeft deze vraagstukken bestu deerd in een geest van Eurupeesche solida riteit Wat de ruimte betreft, die zich tus schen zün grenzen uitstrekt, is het goed dat men wete, dat deze gereserveerd blijft voor de taak, die het Roemeensche volk geroepen is te vervullen. Gafencu besprak vervolgens het vraagstuk der minderheden en speciaal dat der Hon- gaarsche minderheid. Dit vraagstuk, zeide hü, kan door geen enkele belangrüke mo gendheid en dcor geen enkele verantwoor- delyke regeering beschouwd worden als een territoriaal vraagstuk. Geen buitenlandsche inmenging en alles zal goed gaan, meent Gafencu. Het minderhedenvraagstuk zal des te gemakkelüker kunnen worden opgelost, naarmate het eer, zuiver binnenlandsche kwestie blijft. De regeering te Boekarest heeft blük gegeven van haar verlangen, zich met Hongarüe te verstaan. Het is in deze aangelegenheid solidair met Joego-Slavië. Gafencu verklaarde vervolgens plechtig: onze veiligheid hangt vóór alles van ons zelf af. Wü willen niets, wat niet van ons is, doch wü zullen datgene, wat ons toebehoort, met al onze krachten verdedigen. Wü zün vastbesloten de grenzen en de onafhanke- Ujkheid van ons land zelfs met de wapens te verdedigen. Bü den eersten aanslag op onze goederen zuilen wü toeslaan! Ten aanzien van de door Engeland en Frankrijk gegeven garanties zeide de minis ter: Wü hebben deze dubbele verklaring in groote dankbaarheid ontvangen. Wü be schouwen dit als een vriendschapsdaad van de mogendheden, met wie wü door onze op rechte gevoelens en door roemrijke herinne ringen verbonden zün. Na te hebben betoogd, dat het bondge nootschap met Polen een vriendschappelyke en oprechte samenwerking noodig maakt, wees Gafencu er op. dat de betrekkingen van zün land met de Sowjet-Unie goed zün, zooals men trouwens, naar hü zeide. tijdens het bezoek van Potemkin aan Boe karest heeft kunnen constateeren. Roemenië, dat tusschen twee groote rij ken is gelegen, wenscht niet een dezer machtige buren tegen den ander te steunen. Door zoo te handelen, is het er van over tuigd, de kansen op een conflict tusschen hen weg te nemen. Gafencu sprak vervolgens zün vertrou wen uit in de Balkan-Entente, welker be teekenis. naar hü zeide, voortdurend toe neemt. De vier landen die er lid van zün, zün steeds bereid, Bulgarüe er in op te ne men. Ten slotte besprak de minister de econo mische accoorden, welke met Duitschland. Frankrük en Engeland zijn gesloten. In het accoord met Duitschland zag hy een garan tie voor de vreedzame bedoelingen der twee landen. De accoorHen n.et Frankryk en Engeland zullen m-ttirtüd nog aan betee kenis kunnen winnen. 11 Men ziet, dat de rede van Gafencu zeer voorzichtig gesteld is. al kan men wel tus schen de regels door lezen, dat het contact met de democratische landen veel inniger is dan dat met de dictatoriale staten. Trou wens. Roemenië werd door Duitschland toch al beschouwd als een der schakels van den ring van landen, welke bü een gewa pend conflict gezamenlijk tegen Duitsch land en Italië zouden optrekken, als ten minste de omsingelingspolitiek van Enge land en Frankrijk succes zou hebben Maar, zooals gezegd. Roemenië houdt zich zoo neutraal mogelijk en wat de mi nister zeide, kan in Duitschland niet uitge legd worden als een anti-Duitsche actie. Interessant en zeer waar is, wat Gafencu zeide t. o. v. de levensruimte. Het ware te wenschen, dat Duitschland en Italië die le vensruimte ook eens zouden willen bekij ken door Gafencu's bril; m. a. w. dat niet steeds gedacht werd aan vergrooting van de rijken, maar ook eens en veel meer aan sa menwerking tusschen de bestaande landen. „Alle Duitsche eischen". ,Het is te mooi, om waar te zijn" meent de „Angritf". Ter aanvulling van het verslag van de door Halifax gehouden rede, zü nog gemeld, dat de minister, sprekende over Engelands bereidwilligheid ten opzichte van Duitschland, verklaarde: „Alle Duit sche eischen zün geschikt voor een bespreking aan de conferentie-tafel". De Labouroppositie is vol wantrouwen over de verzoenende opmerkingen jegens Duitschland in de door Halifax ge houden redevoering, daar deze volgde op een antwoord met soortgelüke strekking van Chamberlain op een in het Lagerhuis gestelde vraag. De parlementaire correspondent van Reu ter verneemt, dat de redevoering van Hali fax niet te beschouwen is als aanwyzing voor eenig Britsch initiatief voor onderhan delingen met Duitschland of voor eenige conferentie. Anderzyds verluidt, dat de bedoeling van de redevoering was te antwoorden op de „propaganda tegenover de omsingeling". Duitsche perscommentaren. Het in Duitschland heerschende gebrek aan vertrouwen in' de oprechtheid der Brit' sche politiek komt duidelyk tot uiting in de perscommentaren op de jongste verklarin gen van Chamberlain en Halifax. Het „Hamburger Fremdenblatt" wyst er op, dat Halifax voor het eerst in een offi cieele rede het woord „levensruimte" heeft gebruikt. Wanneer er Chamberlain en Hali fax werkelyk iets gelegen is aan 'n accoord, dat Duitschland en Italië het hun toekomen de aandeel in de rykdommen der wereld zou verzekeren, waarom spreekt men dan niet duidelyker, aldus het blad. Wanneer van hooge Duitsche zyde steeds weer gezegd is, dat Duitschland den Engel- schen en Franschen de levensruimte hunner wereldrijken niet misgunt, dan mag er van Duitsche zijde ook op gewezen worden, dat ook de levensruimte van het groot-Duitsche ryk een koloniaal imperium omvat, dat het door de woordbreuk der veertien punten van Wilson ontnomen is. De „Allgemeine Zeitung" schryft: De ryksregeering gaat onverdroten voort op den weg naar goede nabuurschapsbetrekkin gen met hen, die met ons willen gaan. Slecht* één ding kunnen wy ons niet meer veroorloven, namelyk de lessen van het ver leden en de waarschuwende teekenen van het heden niet in elk opzicht ernstig op te vatten. De „Nachtausgabe" schrüft: Het zou ons verheugen, wanneer het Duitsche standpunt thans in Engeland beter begrip zou ontmoe ten. Zoo niet wü hebben een goed geweten en een sterke weermacht. De „Angriff schrüft boven zün commen taar op de verklaringen van Chamberlain en Halifax: „Het is te mooi, om waar te zün". Admiraal Raeder spreekt. In een rede voor het Duitsche buitenland sche instituut heeft admiraal Raeder aange kondigd, dat Duitschland's marine zoowel „voor den dienst in vreemde wateren als voor de eigen wateren gebouwd zal wor den". Hy herhaalde Duitschlands eisch om te ruggave van de koloniën en legde er ver der, wat Duitschlands koloniale plannen be treft, den adruk op, dat men te Londen er kennen moet, dat Duitscl'.and dezelfde rech ten op marinebases heeft aLs Engeland. Ongeveer tien ontplcffingen in brieven bussen of op sorteeringsbureaux zün gister avond in Londen voorgekomen, vier in Bir- mingham en één in Manchester, in elk dezer gevallen meent men, dat springstoffen in den vorm van een bom gebruikt zyn. In het postkantoor van West-Lenden deed zich een ontploffing voor in een postzak. Een man werd daarbij licht gewond. Een onmiddellijk ingesteld onderzoek leidde tot de ontdek king van nog vier „bommen" in postpaket- ten. Ook bü het postkantoor van Lincoln zijn een aantal enveloppen ontploft. Wydvertakte organisatie? Uit nadere berichten over de ontploffin gen blijkt, dat hier sprake is wan een wyd- vertakten aanslag der terroristen van het Iersche republikeinsche leger, .-p de dien sten der posteryen. Zoo hebben brieven, we.ke bommen of brandbaar materiaal bevatten, en welke per post verzonden zyn, een postzak in den expresstrein Birmingham- -I-orden vlam doen vatten. Een conducteur heeft den Een zeer kostbare affaire. De fascisten geven thans spijtig toe, dat de nieuwe kolonie in Oost-Afrika een zeer kostbare affaire blykt te zyn, die de regeering reeds een royale vier milliard gulden heeft gekost. De regeering hoopt dit geld eens te rug te krijgen, maar voordat Ethiopië in staat zal zyn, op eigen beenen te staan, zal de Italiaansche regeering nog meer geld daarin moeten steken en nog langer op de terugbetaling ervan moe ten wachten. De financiering van Haile Selassie's ryk blykt, hetgeen de fascisten trouwens be vestigen, zelfs moeilijker dan de verovering ervan. Zoolang geen wegen aangelegd en geen accomodatie voor de kolonisten be schikbaar is, zoolang zullen de natuur- lyke rijkdommen van dat land niet met profyt geëxploiteerd kunnen worden. Voor de kamer der fasci en corporaties heeft de hertog Thaon di Revel, minister van financiën, onlangs toegegeven, dat Ethiopië in 5 jaar tyds aan Italië meer dan 45 milliard lires gekost heeft Generaal Attilio Teruzzi, vice-secretaris van koloniën, verklaarde voor dezelfde ka mer, dat de regeeringscommissies slechts „gedeeltelyk succes" hebben gehad by het zoeken naar mineralen in genoemd land. Hü gaf geen verdere details, maar het is een bekend feit, dat de Italiaansche inge nieurs er nog niet in geslaagd zijn petro leum, goud, koper of andere mineralen in byzonder groote hoeveelheden in Abessinië te ontdekken. Genoemde generaal gaf ver der toe, dat er zich nog steeds vy'andige groepen, de „brigands", in de provincies Amhara en Scioa bevinden. Hü beweerde, dat deze benden door vreemde regeeringen van wapenen en geld worden voorzien. Nu de Italianen ontgoocheld zyn, wat de mogelykheid betreft, om in Ethiopië in een handomdraai ryk te worden, zyn zy zich op een veel langzamer, maar tegelykertyd meer permanente politiek gaan toeleggen. Zy verwachten, dat Ethiopië hun na ver loop van tyd katoen, koffie, hout, granen, vee en huiden zal leveren, artikelen, die het moederland zeer goed kan gebruiken. De regeering hoopt, dat in den loop van den tüd meer dan een millioen Italianen in Ethiopië hun bestaan zullen vinden, doch tot nu toe is er slechts een 200-tal families daarheen geëmigreerd, daar het land nog niet gereed is, kolonisten te ontvangen. De regeering schat, dat minstens 140.000 vier kante myl vruchtbaar land in Ethiopië braak ligt Om het land toegankelük te maken, was het noodzakelyk wegen aan te leggen. Deze bestonden onder den negus practisch niet. Men is thans bezig, een wegennet van 3200 kilometer lengte aan te leggen. Tachtig procent daarvan is reeds gereed en de kos ten hiervan bedragen ongeveer 302 mil lioen gulden. Bovendien zyn er autobus- verbindingen en luchtlünen in het leven geroepen en de haven van Assab is uitge breid. Tot nu toe bleek deze kolonie een nega tieve factor wat Italië's buitenlandschen handel betreft. In plaats van tot Italië's ex port bij te dragen, is de handelsbalans van Ethiopië de laatste jaren zeer ongunstig: het land importeert büna tienmaal zooveel dan het exporteert. Een groote post in dezen import wordt gevormd door machinerieën, enz., die bü de exploitatie van de nieuwe kolonie worden gebezigd. Een van de handicaps by de exploitatie van Ethiopië zün de rechten, die de Suez- kanaal-maatschappü voor de passage van Italiaansche schepen vraagt. De Italianen hopen metterdüd Frankrijk er toe te dwingen de rechten te verlagen en deze in lires in plaats van in goud te doen betalen. smeulenden zak u' den trein gegooid. Ook zijn ontploffingen teweeggebracht op het sorteeringsbureau van Leicester. Ruim twintig brandjes zyn ontstaan in Londen- sche brievenbussen, doch in de meeste gevallen kon het vuur gebluscht worden, alvorens het veel schade had aangericht. Evenals bü de vorige aanslagen van de I.R.A. schijnen de brandjes en ontploffin gen door een zuur teweeggebracht te zijn. Verscheidene postbeambten liepen ver wondingen op, hoewel niet van ernstigen aard. Evenals in vorige gevallen, volgen deze aanslagen weer op veroordeelingen van Ieren wegens ontploffingen. Te Stirling zyn gisteren vier mannen veroordeeld, die het voornemen hadden ontplofbare stoffen te stelen uit het Kruithuis van Falkirk. Zie verder Buitenland pag. 4, 3e blad.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1