DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
BRITSCHE KONINGSPAAR OP
HET CAPITOOL.
Zaterdag 10 Juni 1939
141e Jaargang
Het bezoek aan den Mount Vernon.
Japanners treffen
represailles.
De algemeen© toestand.
De verzoenende taal van
Engeland.
Ontploffingen in brieven
bussen.
Italië's kolonie in Oost-
Afrika.
ALKMAARSCHE
URANT.
Deze Courant wordt EL KEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE AD VERTENT IEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote
contracten rabat Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven Iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 135 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C KRAK.
Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA.
Voor de veiligheid der
hooge gasten.
President Roosevelt heeft op een pers-
conferentie verklaard, dat hij met koning
George op informeele wijze de inter
nationale aangelegenheden zal bespre
ken, doch dat deze besprekingen niet van
bijzondere beteekenis zullen zijn.
Mevrouw Roosevelt heeft op een der
gelijke conferentie het bezoek van het
Britsche koningspaar beschreven als
van groote waarde voor den vrede en
voor het wederzijdsch begrijpen.
Gistermorgen hebben de koning en de
koningin zich naar het Capitool begeven,
om de leden van het congres der Vereenigde
Staten te ontmoeten.
In de centrale hall van het Capitool wer
den alle senatoren en vervolgens alle leden
van het huis van afgevaardigden voorge
steld aan de hooge bezoekers, die ieder van
hen de hand drukten.
Nadat zij het Capitool hadden verlaten
begaven de souvereinen zich naar de
marinewerf, waar president Roosevelt en
admiraal Leahy hen ontvingen en hen aan
boord geleidden van het particuliere jacht
van den president, de „Potomac", waarmede
zij naar Mount Vernon voeren, waar de
koning enkele oogenblikken vertoefde bij
het graf van George Washington.
Terwijl koningin Elisabeth en president
Roosevelt toezagen, legde de koning een
krans, vervaardigd van witte lelies, irissen
en anjers, op den marmeren sarcophaag van
den eersten president der Vereenigde Staten.
Vervolgens keerde het gezelschap aan
boord van de „Potomac" terug naar Was
hington.
Overal, waar de Britsche souvereinen zich
vandaag in het openbaar vertoonden, wer
den zij even geestdriftig toegejuicht als
gisteren bij hun aankomst in de Amerikaan-
sche hoofdstad.
Nadat de hooge bezoekers het Capitool
hadden verlaten, verklaarde senator Pitt-
man, dat de koning uitdrukking had ge
geven aan zijn groote voldoening over de
gastvrijheid en de vriendschap, waarmede
hij en de koningin overal waren ontvangen.
In het gebouw van de Britsche ambas
sade geven de koning en de koningin heden
avond een diner ter eere van president
Roosevelt en zijn echtgenoote.
Veiligheidsmaatregelen.
Omtrent de maatregelen, welke door de
Amerikaansche autoriteiten zijn getroffen
voor de veiligheid van de hooge gasten, in
Washington, verneemt de „United Press",
dat een leger van meer dan 50.000 man is
belast met de bescherming van den koning
en de koningin. Van dezen veiligheidsdienst
maken deel uit leden van het leger, van de
marine, van de kustwacht, van de Ameri
kaansche geheime politie, beambten van
Scotland Yard uit Londen, de staatspolitie
van de staten New York, New Jersey, Penn-
sylvanië, Dclaware, Maryland en Virginia
beambten van de wereldtentoonstelling, spe
ciale wachters in straten en op bruggen en
bovendien nog een aantal particuliere detec
tives.
Alle verslaggevers en persvertegenwoor
digers, die zich in de nabijheid van het ko
ningspaar ophouden, moeten in het bezit
zijn van speciale legitirr.atickaarten. Voor
dat de officieele i ..-.tanties deze kaarten
verstrekken, wordt het vroegere leven van
de verslaggevers, ook al wonen zü reeds
lang in de hoofdstad, aan een nauwkeurig
onderzoek onderworpen. Bovendien worden
de vinger-afdrukken opgenomen van alle
personen, die het koningspaar mogen nade
ren.
De zes in de onm'ödellijke nabijheid van
dt Britsche ambassade gelegen huizen, waar
gistermiddag het tuinfeest werd gegeven,
zijn bijna geheel door beambten van den
geheimen dienst bezet. Andere beambten
houden van de daken de ambassade voort
durend in het oog. In de omliggende tuinen
zijn schijnwerpers opgesteld, opdat ook in
het donker niemand ongezien het gebouw
kan naderen.
Den bewoners van de huizen naast de
ambassade was verzocht, tijdens het tuin
feest en gedurende het diner des avonds,
geen gasten te ontvangen, opdat het moge
lijk zü, alle vreemdelingen uit de nabüheid
der hooge gasten verwyderd te houden.
Ook voor het bezoek, dat het koningspaar
aan de wereldtentoonstelling in New York
zal brengen, zijn speciale veiligheidsmaat
regelen getroffen. De rit van en naar het
tentoonstellingsterrein zal niet langs de ge-
bruikelijke route geschieden. Noch Broad-
way, noch het raadhuis, welke tot nog toe
aan alle voorname gasten werden getoond,
zullen worden gepasseerd. In plaats daarvan
zal de stoet door West Street, welke aan de
eene zijde door groote zakenpaleizen en aan
de andere züde door de Hudson-rivier be-
Volledige omsingeling ven de
Britsche consessie
te Tientsin.
De spanning tusschen de Britsche
en Japansche autoriteiten te Tientsin
tengevolge van de Britsche weigering,
vier door de Japanners opgeëischte
Chineezen uit te leveren, schijnt een
ernstige wending te nemen.
Ondanks de te gen^j raken wordt van
betrouwbare zijde bevestigd, dat de
Japansche autoriteiten bij wijze van
vergeldingsmaatregel besloten hebben,
over te gaan tot volledige omsingeling
van de Britsche concessie.
Britsche onderdanen zullen geen toe
stemming krijgen, de concessie in- of uit te
gaan. De Britsche scheepvaart zal worden
stilgelegd en de aanvoer van goederen in
de Britsche concessie zal, met uitzondering
van levensmiddelen, verboden worden.
Daar de Britsche concessie vlak naast de
Fransche is gelegen, gelooft men, dat deze
maatregelen ook hun terugslag zullen heb
ben op de Fransche concessie, alsmede op
alle buitenlanders en Chineezen die in de
beide concessies verblijf houden.
Naar de „United Press" nog verneemt,
zouden de Japanners een ultimatum aan de
Britsche autoriteiten te Tientsin hebben
gesteld, waarin zij de uitlevering binnen
de 48 uur eischen van de mannen, die
Tsjeng Si Keng zouden hebben vermoord
Tsjeng Si Keng was, zooals men weet, een
Chineesch douanecontroleur onder de Ja
pansche administratie aan een bioscoop in
de Britsche concessie, die in April werd
vermoord.
Noch van Japansche, noch van Britsche
zijde was echter fccAèstiging te verkrijgen,
dat dit ultimatum reeds verzonden is.
Chineesche ambassadeur b\j
Halifax.
De Chineesche ambassadeur heeft Hali
fax bezocht en dezen in kennis gesteld van
den inhoud van een nieuw telegram zijner
regeering, waarin hem instructies gegeven
worden, opnieuw te protesteeren tegen de
uitlevering van vier Chineezen in de Brit
sche concessie te Tientsin in verband met
den moord op Tsjeng Si Keng.
Ofschoon de mannen nog niet uitgele
verd zijn, schijnt de Chineesche regeering
nog niet geheel gerust te zijn, dat de zaak
in orde is.
grensd wordt, door de Westelevated-High-
way en door de 72d Street trekken.
Daar een volledige afzetting van deze
lange route zeer moeilijk is, zal een leger
van 18.000 politiebeambten en 2000 particu
liere detectives zich met de bewaking ervan
belasten.
Roemenië is gereed.
In de Roemeensche Kamer, die gister
morgen byeen is gekomen, heeft de minister
van buitenlandsche zaken Gafencu de bui-
tenlandsche politiek van zün land uiteen
gezet. Ongetwijfeld mocht men deze ver
klaring met belangstelling tegemoet zien.
omdat Roemenië een zeer buzonder land
is: Duitschland zou heel graag goede buren
met dit land willen zijn, al was het alleen
maar om de rijke oliebronnen, welke Roe
menië bezit en de democratische landen
zouden gaarne het geheel eens worden met
Roemenië, om zoo een aaneengeschakeld
front te krijgen in Oost-Europa van de
Oostzee tot de Zwarte Zee.
Wü hebben nog niet zoo lang geleden een
artikel opgenomen, dat de stratetische lig
ging van Roemenië en den rijkdom van zijn
bodem behandelde, en daaruit heeft men
kunnen lezen, hoe belangrijk dit land is
voor beide groote partijen in Europa.
Gafencu dan wees er in zijn politieke rede
op, dat Roemenië met alle landen zou willen
samenwerken en dat de kleine en middel-
groote landen de pogingen van oorlog
zuchtige lieden moeten verijdelen. De
„levensruimte" een geliefkoosd woord
'voor velen! is slechts een mythe, zei de
minister en hü wees er op, dat ieder land
noodzakelijkerwijze deel uitmaakt van de
levensruimte zyner buren, want om te leven
hebben alle staten elkaar noodig. Daarom
moeten de economische banden en de aan
den handel verleende faciliteiten worden
uitgebreid.
Roemenië heeft deze vraagstukken bestu
deerd in een geest van Eurupeesche solida
riteit Wat de ruimte betreft, die zich tus
schen zün grenzen uitstrekt, is het goed dat
men wete, dat deze gereserveerd blijft voor
de taak, die het Roemeensche volk geroepen
is te vervullen.
Gafencu besprak vervolgens het vraagstuk
der minderheden en speciaal dat der Hon-
gaarsche minderheid. Dit vraagstuk, zeide
hü, kan door geen enkele belangrüke mo
gendheid en dcor geen enkele verantwoor-
delyke regeering beschouwd worden als een
territoriaal vraagstuk. Geen buitenlandsche
inmenging en alles zal goed gaan, meent
Gafencu. Het minderhedenvraagstuk zal des
te gemakkelüker kunnen worden opgelost,
naarmate het eer, zuiver binnenlandsche
kwestie blijft. De regeering te Boekarest
heeft blük gegeven van haar verlangen, zich
met Hongarüe te verstaan. Het is in deze
aangelegenheid solidair met Joego-Slavië.
Gafencu verklaarde vervolgens plechtig:
onze veiligheid hangt vóór alles van ons zelf
af. Wü willen niets, wat niet van ons is,
doch wü zullen datgene, wat ons toebehoort,
met al onze krachten verdedigen. Wü zün
vastbesloten de grenzen en de onafhanke-
Ujkheid van ons land zelfs met de wapens
te verdedigen. Bü den eersten aanslag op
onze goederen zuilen wü toeslaan!
Ten aanzien van de door Engeland en
Frankrijk gegeven garanties zeide de minis
ter: Wü hebben deze dubbele verklaring in
groote dankbaarheid ontvangen. Wü be
schouwen dit als een vriendschapsdaad van
de mogendheden, met wie wü door onze op
rechte gevoelens en door roemrijke herinne
ringen verbonden zün.
Na te hebben betoogd, dat het bondge
nootschap met Polen een vriendschappelyke
en oprechte samenwerking noodig maakt,
wees Gafencu er op. dat de betrekkingen
van zün land met de Sowjet-Unie goed
zün, zooals men trouwens, naar hü zeide.
tijdens het bezoek van Potemkin aan Boe
karest heeft kunnen constateeren.
Roemenië, dat tusschen twee groote rij
ken is gelegen, wenscht niet een dezer
machtige buren tegen den ander te steunen.
Door zoo te handelen, is het er van over
tuigd, de kansen op een conflict tusschen
hen weg te nemen.
Gafencu sprak vervolgens zün vertrou
wen uit in de Balkan-Entente, welker be
teekenis. naar hü zeide, voortdurend toe
neemt. De vier landen die er lid van zün,
zün steeds bereid, Bulgarüe er in op te ne
men.
Ten slotte besprak de minister de econo
mische accoorden, welke met Duitschland.
Frankrük en Engeland zijn gesloten. In het
accoord met Duitschland zag hy een garan
tie voor de vreedzame bedoelingen der twee
landen. De accoorHen n.et Frankryk en
Engeland zullen m-ttirtüd nog aan betee
kenis kunnen winnen.
11
Men ziet, dat de rede van Gafencu zeer
voorzichtig gesteld is. al kan men wel tus
schen de regels door lezen, dat het contact
met de democratische landen veel inniger
is dan dat met de dictatoriale staten. Trou
wens. Roemenië werd door Duitschland
toch al beschouwd als een der schakels van
den ring van landen, welke bü een gewa
pend conflict gezamenlijk tegen Duitsch
land en Italië zouden optrekken, als ten
minste de omsingelingspolitiek van Enge
land en Frankrijk succes zou hebben
Maar, zooals gezegd. Roemenië houdt
zich zoo neutraal mogelijk en wat de mi
nister zeide, kan in Duitschland niet uitge
legd worden als een anti-Duitsche actie.
Interessant en zeer waar is, wat Gafencu
zeide t. o. v. de levensruimte. Het ware te
wenschen, dat Duitschland en Italië die le
vensruimte ook eens zouden willen bekij
ken door Gafencu's bril; m. a. w. dat niet
steeds gedacht werd aan vergrooting van de
rijken, maar ook eens en veel meer aan sa
menwerking tusschen de bestaande landen.
„Alle Duitsche eischen".
,Het is te mooi, om waar te
zijn" meent de „Angritf".
Ter aanvulling van het verslag van
de door Halifax gehouden rede, zü nog
gemeld, dat de minister, sprekende over
Engelands bereidwilligheid ten opzichte
van Duitschland, verklaarde: „Alle Duit
sche eischen zün geschikt voor een
bespreking aan de conferentie-tafel".
De Labouroppositie is vol wantrouwen
over de verzoenende opmerkingen jegens
Duitschland in de door Halifax ge
houden redevoering, daar deze volgde op
een antwoord met soortgelüke strekking
van Chamberlain op een in het Lagerhuis
gestelde vraag.
De parlementaire correspondent van Reu
ter verneemt, dat de redevoering van Hali
fax niet te beschouwen is als aanwyzing
voor eenig Britsch initiatief voor onderhan
delingen met Duitschland of voor eenige
conferentie.
Anderzyds verluidt, dat de bedoeling van
de redevoering was te antwoorden op de
„propaganda tegenover de omsingeling".
Duitsche perscommentaren.
Het in Duitschland heerschende gebrek
aan vertrouwen in' de oprechtheid der Brit'
sche politiek komt duidelyk tot uiting in de
perscommentaren op de jongste verklarin
gen van Chamberlain en Halifax.
Het „Hamburger Fremdenblatt" wyst er
op, dat Halifax voor het eerst in een offi
cieele rede het woord „levensruimte" heeft
gebruikt. Wanneer er Chamberlain en Hali
fax werkelyk iets gelegen is aan 'n accoord,
dat Duitschland en Italië het hun toekomen
de aandeel in de rykdommen der wereld
zou verzekeren, waarom spreekt men dan
niet duidelyker, aldus het blad.
Wanneer van hooge Duitsche zyde steeds
weer gezegd is, dat Duitschland den Engel-
schen en Franschen de levensruimte hunner
wereldrijken niet misgunt, dan mag er van
Duitsche zijde ook op gewezen worden, dat
ook de levensruimte van het groot-Duitsche
ryk een koloniaal imperium omvat, dat het
door de woordbreuk der veertien punten
van Wilson ontnomen is.
De „Allgemeine Zeitung" schryft: De
ryksregeering gaat onverdroten voort op
den weg naar goede nabuurschapsbetrekkin
gen met hen, die met ons willen gaan.
Slecht* één ding kunnen wy ons niet meer
veroorloven, namelyk de lessen van het ver
leden en de waarschuwende teekenen van
het heden niet in elk opzicht ernstig op te
vatten.
De „Nachtausgabe" schrüft: Het zou ons
verheugen, wanneer het Duitsche standpunt
thans in Engeland beter begrip zou ontmoe
ten. Zoo niet wü hebben een goed geweten
en een sterke weermacht.
De „Angriff schrüft boven zün commen
taar op de verklaringen van Chamberlain en
Halifax: „Het is te mooi, om waar te zün".
Admiraal Raeder spreekt.
In een rede voor het Duitsche buitenland
sche instituut heeft admiraal Raeder aange
kondigd, dat Duitschland's marine zoowel
„voor den dienst in vreemde wateren als
voor de eigen wateren gebouwd zal wor
den".
Hy herhaalde Duitschlands eisch om te
ruggave van de koloniën en legde er ver
der, wat Duitschlands koloniale plannen be
treft, den adruk op, dat men te Londen er
kennen moet, dat Duitscl'.and dezelfde rech
ten op marinebases heeft aLs Engeland.
Ongeveer tien ontplcffingen in brieven
bussen of op sorteeringsbureaux zün gister
avond in Londen voorgekomen, vier in Bir-
mingham en één in Manchester, in elk dezer
gevallen meent men, dat springstoffen in
den vorm van een bom gebruikt zyn. In het
postkantoor van West-Lenden deed zich een
ontploffing voor in een postzak. Een man
werd daarbij licht gewond. Een onmiddellijk
ingesteld onderzoek leidde tot de ontdek
king van nog vier „bommen" in postpaket-
ten. Ook bü het postkantoor van Lincoln zijn
een aantal enveloppen ontploft.
Wydvertakte organisatie?
Uit nadere berichten over de ontploffin
gen blijkt, dat hier sprake is wan een wyd-
vertakten aanslag der terroristen van het
Iersche republikeinsche leger, .-p de dien
sten der posteryen.
Zoo hebben brieven, we.ke bommen of
brandbaar materiaal bevatten, en welke
per post verzonden zyn, een postzak in den
expresstrein Birmingham- -I-orden vlam
doen vatten. Een conducteur heeft den
Een zeer kostbare affaire.
De fascisten geven thans spijtig toe,
dat de nieuwe kolonie in Oost-Afrika
een zeer kostbare affaire blykt te zyn,
die de regeering reeds een royale vier
milliard gulden heeft gekost.
De regeering hoopt dit geld eens te
rug te krijgen, maar voordat Ethiopië
in staat zal zyn, op eigen beenen te
staan, zal de Italiaansche regeering nog
meer geld daarin moeten steken en nog
langer op de terugbetaling ervan moe
ten wachten.
De financiering van Haile Selassie's ryk
blykt, hetgeen de fascisten trouwens be
vestigen, zelfs moeilijker dan de verovering
ervan. Zoolang geen wegen aangelegd en
geen accomodatie voor de kolonisten be
schikbaar is, zoolang zullen de natuur-
lyke rijkdommen van dat land niet met
profyt geëxploiteerd kunnen worden.
Voor de kamer der fasci en corporaties
heeft de hertog Thaon di Revel, minister
van financiën, onlangs toegegeven, dat
Ethiopië in 5 jaar tyds aan Italië meer dan
45 milliard lires gekost heeft
Generaal Attilio Teruzzi, vice-secretaris
van koloniën, verklaarde voor dezelfde ka
mer, dat de regeeringscommissies slechts
„gedeeltelyk succes" hebben gehad by het
zoeken naar mineralen in genoemd land.
Hü gaf geen verdere details, maar het is
een bekend feit, dat de Italiaansche inge
nieurs er nog niet in geslaagd zijn petro
leum, goud, koper of andere mineralen in
byzonder groote hoeveelheden in Abessinië
te ontdekken. Genoemde generaal gaf ver
der toe, dat er zich nog steeds vy'andige
groepen, de „brigands", in de provincies
Amhara en Scioa bevinden. Hü beweerde,
dat deze benden door vreemde regeeringen
van wapenen en geld worden voorzien.
Nu de Italianen ontgoocheld zyn, wat de
mogelykheid betreft, om in Ethiopië in een
handomdraai ryk te worden, zyn zy zich op
een veel langzamer, maar tegelykertyd
meer permanente politiek gaan toeleggen.
Zy verwachten, dat Ethiopië hun na ver
loop van tyd katoen, koffie, hout, granen,
vee en huiden zal leveren, artikelen, die
het moederland zeer goed kan gebruiken.
De regeering hoopt, dat in den loop van
den tüd meer dan een millioen Italianen in
Ethiopië hun bestaan zullen vinden, doch
tot nu toe is er slechts een 200-tal families
daarheen geëmigreerd, daar het land nog
niet gereed is, kolonisten te ontvangen. De
regeering schat, dat minstens 140.000 vier
kante myl vruchtbaar land in Ethiopië
braak ligt
Om het land toegankelük te maken, was
het noodzakelyk wegen aan te leggen. Deze
bestonden onder den negus practisch niet.
Men is thans bezig, een wegennet van 3200
kilometer lengte aan te leggen. Tachtig
procent daarvan is reeds gereed en de kos
ten hiervan bedragen ongeveer 302 mil
lioen gulden. Bovendien zyn er autobus-
verbindingen en luchtlünen in het leven
geroepen en de haven van Assab is uitge
breid.
Tot nu toe bleek deze kolonie een nega
tieve factor wat Italië's buitenlandschen
handel betreft. In plaats van tot Italië's ex
port bij te dragen, is de handelsbalans van
Ethiopië de laatste jaren zeer ongunstig:
het land importeert büna tienmaal zooveel
dan het exporteert. Een groote post in dezen
import wordt gevormd door machinerieën,
enz., die bü de exploitatie van de nieuwe
kolonie worden gebezigd.
Een van de handicaps by de exploitatie
van Ethiopië zün de rechten, die de Suez-
kanaal-maatschappü voor de passage van
Italiaansche schepen vraagt. De Italianen
hopen metterdüd Frankrijk er toe te
dwingen de rechten te verlagen en deze in
lires in plaats van in goud te doen betalen.
smeulenden zak u' den trein gegooid. Ook
zijn ontploffingen teweeggebracht op het
sorteeringsbureau van Leicester. Ruim
twintig brandjes zyn ontstaan in Londen-
sche brievenbussen, doch in de meeste
gevallen kon het vuur gebluscht worden,
alvorens het veel schade had aangericht.
Evenals bü de vorige aanslagen van de
I.R.A. schijnen de brandjes en ontploffin
gen door een zuur teweeggebracht te zijn.
Verscheidene postbeambten liepen ver
wondingen op, hoewel niet van ernstigen
aard.
Evenals in vorige gevallen, volgen deze
aanslagen weer op veroordeelingen van
Ieren wegens ontploffingen. Te Stirling
zyn gisteren vier mannen veroordeeld, die
het voornemen hadden ontplofbare stoffen
te stelen uit het Kruithuis van Falkirk.
Zie verder Buitenland pag. 4, 3e blad.