DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Het voedselvraagstuk te Tientsin wordt nijpend. Eer» Japansch-Russisch luchtgevecht aar» de greris var» Hantsjoekwo er» en Buiten-Hongolië. No. 1 47 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 24 Juni 1939 141e Jaargang Er zouden 49 Russische vliegtuigen omlaag geschoten zijn. Verscherping der controle. De aigemeene toestand. Engelsche consulteWeenen nog niet vertrokken. Reinhardt terug naar Duitschland. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven (ranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij r h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Het hoofdkwartier van het Japansche Kwantoeng leger te Hsinking heeft medegedeeld, dat gisteren een luchtge vecht heeft plaats gevonden tusschen Japansche en Sovjet-Russische vlieg tuigen en dat tijdens dit gevecht 49 Russische vliegtuigen zijn neergeschoten. De Japanners zouden volgens deze mededeelingen vijf toestellen hebben verloren. Het communiqué vervolgt: Sedert het incident van Nomonhan, einde Mei heb ben de vliegers van de Buiten-Mongool- sche en Sovjet-Russische luchtmacht niet opgehouden de Japansche vliegers in het grensgebied te provoceeren. Op 19 Juni vlogen 19 Russische toestellen boven Mantsjoekwosch gebied en zij bombardeerden de plaatsen Haronasjal, Kanjoermiau, Amkoelo en Khalhamiay, welke plaatsen aan den Noordelijken oever van het Boeirmeer zijn gelegen. De Japansche en Mantsjoekwosche krachten zijn sindsdien gereed gehouden om bij het eerste teeken van een nieuwe overschrijding van de grens, de Rus sische krachten van repliek te kunnen dienen. Donderdag cm vier verschenen er nu ongeveer 150 Russische vliegtui gen boven Kanjoermiau aan den Noor delijken oever van het Boeirmeer. Achttien Japansche vliegtuigen openden onmiddellijk den aanval, aldus het Ja pansche communiqué en zij schoten 49 Russische toestellen neer. De Japanners verloren er vij.. Het Boeirmeer ligt aan de grens van Buiten Mongolië en Mantsjoekwo. Volgens Russische kaarten ligt het geheel op Buiten- Mongoolsch, dus als Sovjet-Russisch aan te merken gebied, volgens Japansche kaarten ligt het Noordelijke deel van het meer op Mantsjoekwosch terrein. De plaats van het luchtgevecht als men het zoo mag noemer, want de waarschijnlijkheid dat het Ja pansche persbureau nogal een overdreven voorstelling van het geval geeft is groot zou aan den Noordelijken oever liggen, dus in het gebied dat de Russen den Ja panners betwisten. Intusschen vallen de Japansche protesten nogal kalm uit. Men herinnert zich dat in dit gebied al eerder dergelijke, volgens Ja pansche berichten, opzienbarende grensin cidenten hebben plaats gevonden. Van Rus sische zijde is er aan deze incidenten nimmer veel aandacht geschonken. Overigens heb ben de Russen in deze grensincidenten en aan deze spanning aan de Mantsjoekwosche grens een middel om indirecten steun aan China te verleenen. Want de Russische troe penconcentraties aan de grens van Mantsjoe kwo maken dat de Japanners het geheele Kwantoengleger daar vast moeten houden. De strijd bij Tsjangkoefeng heeft indertijd noodig gemaakt dat de Japanners groote hoeveelheden troepen uit het gebied van Peking en Tientsin ter versterking naar het Noorden moesten zenden. De Russische druk aan deze grens heeft o.m. reeds tenge volge gehad dat de Japanners na twee jaar strijd met de communistische troepen in Sjansi nog net zoo ver zijn als zij waren ai- leen omdat zij hier blijkbaar niet voldoende troepen heen kunnen zenden, zonder elders in Noord-China en in het bijzonder in Mantsjoekwo gevaren te loopen. Andere bombardementen. De woordvoerder van het Kwantoeng leger heeft verklaard, dat de Russen op 1 Juni het plaatsje Halonal, 450 kilometer Noordwestelijk van Hsinking hebben ge bombardeerd. Verscheidene burgers werden bij die gelegenheid gedood. Op 19 Juni bom bardeerden 12 Russische vliegtuigen Kan- joer, Noordelijk van het Boeirmeer, waarbij 500 kisten met blikken benzine voor het Kwantoengleger in vlammen opgingen. Op denzelfden dag vlogen Russische vliegtuigen over de Khallamiau rivier, Noordelijk van het Boeirmeer. Zij bombardeerden Tsan- ganobo. Te Moskou niets bekend Havas meldt uit Moskou, dat in wel ingelichte Sovjet-Russische kringen niets bekend is omtrent een luchtge vecht, dat eergisteren zou zijn gevoeia tusschen de Sovjet-Russische en Japan sche luchtmacht boven Mantsjoekwosch gebied. In ieder geval schijnen de Ja pansche beweringen, dat achttien Ja pansche vliegtuigen negen-en-veertig Russiche vliegtuigen omlaag zouder. hebben gehaald, belachelijk. In Japansche kringen te Moskou heeft men nog slechts zeer beknopte berichten ontvan gen. Het incident zou zich hebben voorge daan bij Khalongharchan, 450 km. ten Noorden van Hsinking. Men geeft hier de zelfde verliescijfers als te Tokio, doch voegt hieraan toe, dat vier Japansche toestellen verdwenen zijn. Men weet niet of zij gevan gen zijn genomen. In Mei j.1. zou volgens Japansche inlich tingen op dezelfde plek een luchtgevecht gevoerd zijn. Een Sovjet-Russisch vlieger zou zich toen met zijn parachute gered heb ben uit zijn brandende toestel en zou ge vangen zijn gemaakt. Tot nu tce heeft de Japansche ambassade te Moskou nog geen instructies ten aanzien van dit nieuwe incident ontvangen.' Toch een luchtgevecht? Het Japansche persbureau Domei ver neemt uit Hsinking, dat de verliezen der Sovjets in de luchtgevechten op- de grens tusschen Mandsjoekwo en Buiten-Mongolie meer dan 49 toestellen moeten hebben be dragen, hetgeen het aantal der neergescho ten Sovjet-vliegtuigen is op grondgebied van Mandsjoekwo. De verliezen der Sovjets zijn nog grooter, indien de op gebied van Bui ten-Mongolie neergeschoten toestellen erbij gerekend worden. Het blad „Nitsji-Nitsji Sjimboen" geeft een levendige beschrijving van het lucht gevecht. De correspondent zegt, dat net eerste gevecht ontstond boven Amukulan ten Oosten van het Buirnor-meer, waar zes tig Sovjet-vliegtuigen werden uitgedaagd door Japansche toestellen. Op 1500 meter hoogte ontstond een spectaculaire strijd. De Japansche toestellen voerden gedurfde be wegingen uit en bestookten de Sovjet machines met hun machinegeweren. Het een na het andere Russische toestel stortte ter aarde. Dit eerste gevecht duurde een kwar tier, doch het leek den correspondent eenige uren. De Japanneezen hadden toen 24 vijan delijke toestellen neergehaald. Het tweede gevecht speelde zich een uur later af, toen opnieuw Sovjet-Russische vliegtuigen de grens ten Zuidoosten van het Buirnormeer overschreden. Dit tweede gevecht duurde twintig minuten, tijdens hetwelk 25 Rus sische vliegtuigen werden neergeschoten. De autoriteiten van de Britsche nederzetting te Tientsin zijn zeer be zorgd over de verhooging van de prij zen der levensmiddelen en maatrege len zijn genomen om de armere be volkingsklassen te helpen. Vreemde lingen, die de nederzetting gisteroch tend zijn binnengekomen, hebben medegedeeld, dat de controle ver scherpt is. De documenten werden aan een nauwkeurig onderzoek onder worpen en voor het eerst moesten Duitschers met Chineezen in de rij staan. De Japansche wacht aan den toegang tot de vroegere Duitsche concessie heeft gisteren den Nieuw Zeelander Cecil Davis drie slagen in het gelaat gegeven, omdat hij weigerde zich onmiddellijk uit te klee- den, toen hem dit werd gelast, aldus Reuter. Eerst nadat drie andere schild wachten te hulp waren geroepen, ont kleedde Davis zich, waarna hij een kwar tier geheel ontkleed moest b'ijven staan, terwijl een aantal Chineezen en een twaalftal buitenlandsche vrouwen pas seerden. Eergisteren was Davis tegen woordig toen twee Engelschen werden ge dwongen zich in het bijzijn van Chinee- sche vrouwen en kinderen te ontkleeden. hoewJ hij toen niet lastig werd gevallen. Davis werd op onwaardige wijze behan deld, niettegenstaande hij verklaarde, dat h'j honorair agent van de regeering van Nieuw Zeeland was. Gisteren was de,tiende dag van de iso latie van de Britscïie nederzetting; de be woners zullen voort moeten gaan met hun dieet van voedsel in blik, aangezien geen versche levensmiddelen worden aange voerd. Stijgende voedselprijzen te Hongkong. De bezetting van Swatau door de Ja panners heeft een ongunstigen invloed op de voedselvoorziening van Hongkong, hetgeen nog wordt gecompliceerd door een onverwacht besluit van het bestuur van Macao, waarbij de uitvoer vin leven de dieren, levensmiddeler en brandhout wordt verboden. Tegelijkertijd zijn berichten binnenge komen over ernstige overstroomingen in Zuid-Kwangtoeng, waardoor een groot deel van den oogst is vernietigd en een deel van het vee is verdronken. In ver band met dit alles stijgen de prijzen der levensmiddelen. Tusschen de driehonderd personen, die uit Swatau zijn gevlucht, bevonden zich slechts een Arnerikaansche en twee Brit sche vrouwen en drie kinderen. De overi gen waren Chineezen. De Britsche marine-autoriteiten hebben medegedeeld, dat oorspronkelijk zeventig Engelschen het voornemen hadden ge maakt Swatau te verlaten, doch de toe stand is aanzienlijk verbeterd en derhalve hebben zij besloten in Swatau te blijven. De 1100 Chineesche soldaten, die te Hongkong zijn geïnterneerd worden steeds weerspanniger, hetgeen er vorige week toe heeft geleid, dat gewapende Britsche troepen verscheidene malen moesten wor den gealarmeerd. De geïnterneerden wenschen te worden vrijgelaten. Hun jongste poging tot ontvluchten werd ver ijdeld nadat de Britsche autoriteiten in lichtingen hadden gekregen over een door hen gemaakte onderaardsche gang, welke spoedig werd ontdekt. Anti-Britsche betooging te Tsinan. Domei meldt dat gisteren in verband met de anti-Britsche agitatie in Peiping, Tientsin en Tsingtau, in Tsinan, de hoofd stad van de provincie Sjantoeng, de veer tiende verjaardag, herdacht is van het incident van Kanton, waarbij tal van Chi neesche studenten vielen onder machine geweervuur en gedood werden door de Britsche troepen in 1925. Er werd een anti-Britsche massabetoogint, en een pa rade gehouden. Ongeveer 30.000 Chinee zen kwamen bijeen in het Tsinanpark en namen resoluties aan tegen het Britsche imperialisme, waarin bij Engeland wordt aangedrongen op het laten varen van de politiek, ten gunste van Tsjang-Kai-Sjek. Wanneer hieraan geen gevolg gegeven wordt, aldus de resoluties, zal het Chi neesche volk nooit de anti-Britsche cam pagne laten varen. Na de massabetooging trokken de betoogers in optocht door de straten van Tsinan met vlaggen, die op schriften droegen als „Weg met Enge land", Japansche ambassadeur te Londen bij Halifax. De Britsche minister van buitenlandsche zaken, Lord Halifax, heeft gisteren den Japanschen ambassadeur te Londen ont- Duitsche indusirieelen naar Moskou. Een groep belangrijke en invloedrijke Duitsche industrieelen, men spreekt van zeven in totaal, zal een bezoek brengen aan Moskou met het doel, de Duitsch-Russische handelsbetrekkingen te ontwikkelen. Vol gens de berichten zou deze delegatie ge machtigd zijn, Moskou een crediet van tien jaar ten bedrage van 750 millioen mark aan te bieden voor aankoopen in Duitschland, terwijl Duitschland bereid is, enorme hoe veelheden grondstoffen te koopen, in het bi- zonder hout, leer en olie. Tijdens de laatste Britsch-besprekingen. die op verzoek van Molotof zoudqn zijn ge voerd, heeft de Russische minister medege deeld, dat de door Engeland en Frankrijk gedane voorstellen voor de Russische regee ring nog steeds onaanvaardbaar waren. De Russische regeering staat op ijzersterke ga ranties voor de Oostzeestaten en de nieuwe Britsch-Fransche formule in deze richting ging niet ver genoeg. In diplomatieke kringen doet Ruslands houding de veronderstelling opperen, dat er een andere oorzaak is voor de vertraging in de onderhandelingen, dan louter een formu lekwestie. Men had nooit verwacht, dat de onderhandelingen een snellen voortgang zouden hebben, maar zij schijnen langer te zullen duren, dan men had verwacht. Het lijkt niet aannemelijk, zegt Londen, dat Molotof de zaak vertraagt in afwach ting van de Duitsche toenadering. Daaren tegen is het eerder mogelijk, dat hij niet ge negen is te schipperen, nadat de hoofdlijnen van de Russische wenschen waren uiteen gezet. De aigemeene toestand in de wereld, vooral de kwesties in het Verre Oosten, maakt dat de Sovjet-Unie voelt, dat haar positie weer sterker is geworden. Volledigheidshalve zij, naar aanleiding van de eerste alinea's nog deze toelichting uit Berlijn vermeld: Zeer vele Russische fabrieken zijn uitge rust met Duitsche machines, die thans moe ten worden vervangen. Naar in Berlijnsche gezaghebbende krin gen wordt verklaard, bevinden de Duitsch- Russische onderhandelingen zich in ieder geval nog in een stadium waarin de twee partijen nog geen enkele verplichting op zich genomen hebben. I] Het lijkt er intusschen op, dat de Duitsche berichtgeving niet al te juist is. Molotof zelf heeft onlangs medegedeeld, dat de Duit schers een crediet van tweehonderd millioen mark hebben aangeboden. In Duitsche krin gen is men algemeen van oordeel, dat het moeilijk zal zijn dit bedrag te bereiken, aangezien men de Russen niet in staat acht. groote hoeveelheden grondstoffen te leve ren. Te Moskou is en verder van oordeel, dat het thans niet het juiste oogenblik is, om handelsbesprekingen aan te knoopen met Duitschland, zoolang de besprekingen tus schen de Sovjet-Unie, Frankrijk en Enge land nog voortduren. De toestand zou zich kunnen wijzigen na het beëindigen van deze onderhandelingen en sommigen zijn van meening, dat Rusland er geen bezwaar in zal zien, een politieke overeenkomst te sluiten met Engeland en Frankrijk en een economische overeenkomst met Duitschland. Londen en Berlijn beproeven dus om strijd het hart van Moskou te stelen. Dat is al eenigen tijd zoo, maar nu gaat het span nen. De Daily Express vergelijkt de diploma tieke inspanning van Engeland en Duitsch land om Rusland aan hun zijde te krijgen met een wedloop tusschen lord Halifax en von Ribbentrop. Het blad wil doen geloo- ven, dat de Engelschman, die zeer zeker langer beenen heeft dan zijn concurrent, bezig was uit te loopen. Het was al zoover met de wedergeboorte van de oude triple-alliantie, dat het regle ment ervoor in wettigen vorm op papier werd gezet. Het bepaalde, dat de onderteekenaars elkaar rechtstreeks te hulp komen, zoodra één hunner wordt aangevallen, dat zij el kaar bijstaan om garanties aan andere lan den gegeven, te helpen uitvoeren en dat zij tezamen optreden voor de verdediging van elk land welks onafhankelijkheid voor elk der onderteekenaars een levensbelang is. Thans echter schijnt von Ribbentrop voor te zijn. Te Londen blijft men intusschen terug houdend t.a.v. de besprekingen, welke Strang in Moskou voert. De diplomatieke medewerker van de Daily Tel, geeft welis waar te verstaan, dat Halifax reeds weer nieuwe denkbeelden en commentaren aan de Engelsche onderhandelaars te Moskou gezonden heeft, om hun taak te verlichten. Het is echter niet uitgesloten, dat hy de openbare meening reeds op de mogelijkheid van een mislukking van de onderhandelin gen wil voorbereiden, wanneer hij schrijft, dat men te Londen niet over het hoofd ziet, dat Duitschland te Moskou ijverig in de weer is om de Sovjet-Unie te overtuigen, dat zij niets te winnen heeft van een ver bond met de Westersche democratieën, en daaraan toevoegt, dat men zich afvraagt, of de voortdurende moeilijkheden misschien ten deele geweten moeten worden aan het verlangen om den prijs tegenover Engeland en Duitschland tegelijkertijd zoo hoog mo gelijk op te voeren. Ook in een telegram van den Moskou- schen correspondent Van dit blad blijft de geprikkeldheid over den tragen gang der besprekingen kwalijk verborgen. Hij seint, dat er een werkelijk misverstand bestaat in dien zin, dat het Kreml niet begrijpen kan, waarom Engeland scrupules zou hebben om over de Oostzeelanden of andere kleine Europeesche staten heen te loopen, waar het zelf over zoo'n groot aantal onderworpen volkeren heerscht. Ook het Kreml heerscht over een groot aantal niet-Russische kleine volkeren, aldus de correspondent, en daar om kan het niet onder den indruk komen van de behoeften van de kleine Europeesche volkeren om over hun eigen lot te beslissen, evenmin als van de gevoeligheid van de En gelsche openbare meening voor deze pre tenties. Hij voegt eraan toe, dat de Sovjet- Unie wel op wensch van Frankrijk tot den Volkenbond toegetreden is en daar volgens de regels van alle openlijke verklaringen te Genève het spel van collectieve veiligheid gespeeld heeft, maar dat, nu het gevaar Oostwaarts komt, het Kreml de voorkeur geeft aan een regelrecht, ouderwetsch, mi litair bondgenootschap met Engeland, Admiraal Yarnell, opperbevelhebber der Arnerikaansche strijdkrachten in het Verre Oosten, lie het Japansche ultimatum „voor kennisgeving" aannam en niet alleen de Pillsbury te Swatau liet liggen, maar direct nog een tweeden torpedojager naar deze haven liet zenden. vangen. Hij heeft een krachtige verklaring afgelegd tegen den ambassadeur, over eenkomstig de verklaring van den minis ter-president in het Lagerhuis. De Japan sche ambassadeur zal dit doorzenden naar zijn regeering. Bekentenis van Ch«nee6che moordenaars. De vijf Chineezen, die door de politie der commissie tot handhaving van de orde in Amoy gearresteerd zijn, verdacht van moord op Hoeng Lisoerr, den voorzitter van den Kamer van Koophandel van Amoy, hebben, volgens Deimei, thans een bekentenis afgelegd. Hoeng was 11 Mei vermoord in de internationale nederzet ting van Koelangsoe, hetgeen aanleiding gaf tot een ernstig conflict tusschen de Japanners en de autoriteiten der neder zetting. Volgens de bekentenissen was het bevel tot den moord den daders gegeven door anti-Japansche bronnen in Sjihma in Zuid-Foekien in begin Maart. De Ja pansche autoriteiten zijn zeer veront waardigd over het feit, dat volgens de bekentenissen ambtenaren van de ge meentelijke politie van Koelangsoe alle anti-Japansche terroristen daar opgeno men hebben. Verdere bezetting van Haln&n door de Japanners. De Japansche eenheid Watanabe is, naar Domei meldt, in den oostelijken sec tor van het eiland Hainan opgerukt on der dekking van vliegtuigen. Wengtien, op den uitersten oostpunt van het eiland, werd Woensdagmiddag bezet. De Japansche eenheid Nagai heeft Tsjinsjan bezet op ongeveer 20 K.M. ten westen van Wengtien. Een eenheid Japansche marinetroepen heeft Lotoe genomen op ongeveer 10 K.M. ten zuidoosten van Poetsien, zoodat de Chineesche troepen thans omsingeld zijn. Donald Sinclair Gayner, de Britsche consul te Weenen, bevindt zich nog altijd in zijn standplaats, hoewel de Duitsche regeering aan Londen heeft gevraagd, hem terug te roepen, daar zijn naam bjj een spionnagezaak be trokken zou zijn. Gayner heeft geen enkele officieele be vestiging van den tegen hem genomen maatregel ontvangen; hij vermoedt echter, dat hij Zaterdag of Zondag Duitschland zal verlaten. Hij is ten zeerste verbaasd over het hem treffende besluit. In München, waar hij van 1932 tot 1938 verblijf hield was zijn verhouding met de Duitsche autoriteiten altijd zeer goed, en hij weet absoluut niets van een proces, waarin zijn naam genoemd zou zijn. Een secretaris van het consulaat voerde onlangs een proces over een huurkwestie, en Gayner werd er als getuige in genoemd, maar het ging in het geheel niet over een politieke zaak. Door velen wordt deze kwestie in ver band gebracht met het Britsche verzoek tot terugroeping van den Duitschen consul te Liverpool, Reinhardt. Deze is naar Reuter meldt gisteren naar Berlijn vertrokken. Zooals men weet heeft een wegens spion- nage veroordeelde Engelschman tijdens zijn proces verklaard, dat hij met Rein hardt in verbinding had gestaan. Dit was de aanleiding tot het Britsche verzoek tot terugroeping. Zi« vervolg Buitenland pag. 3, 2e Wad.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1