DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. China vecht twee jaar tegen Japan. No. 158 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrij dog 7 Juli 1939 141e Jaargang Tokio is thans bezig twee strategieën te coördineeren. China hoopt op de „rekkelijken". TWEE jaar japansch-chineeschevoorlog juli 1937-1939 ,^j\ bTnnen Groote Britsche lucht- manoeuvres tot October. In samenwerking met leger en v.oot. Drama op zee. 400 joodsche vluchtelingen op brandend schip. De algemeene toestand. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maat den bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse oummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENT1EN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Ij. N. ADEMA. Heel onopgemerkt temidden van de internationale spanning ver van China weg, of om China heen, is de tweede jaardag van den Japansch-Chineeschen oorlog aangebroken. De eerste schoten, die twee jaar geleden aan de Marco Polo brug bij Peking zijn gelost, zijn al vergeten in de ontelbare schoten, die er op gevolgd zijn en het incident van Wang Ping, dat maar niet aan een plaatselijke regeling kon toekomen, is al lang vergeten in de opeenvolging van incidenten, die dan volgens de Japan ners tezamen het groote incident tus- schen China en Japan vormen, welks regeling hoe langer hoe meer invloeden, die met plaatselijke omstandigheden niets meer te maken hebben, tot zich getrokken heeft. Twee jaar duurt de oorlog tusschen China en Japan nu reeds en hij is in die twee jaar hoe langer hoe meer van strate gisch, naar economisch en financieel ter rein overgebracht. Men zou kunnen zeggen dat dit te voorzien was geweest en dat het daarom ook tot een oorlog is gekomen. Se dert den val van Hankau hebben de krijgs verrichtingen veel van haar beteekenis ver loren, vooral omdat maarschalk Tsjiang Kai Sjek heeft leeren inzien dat op het oogenblik met de tactiek van veldslagen voor China toch niets is te winnen. De situatie is op het oogenblik kort ge zegd zoo, dat Japan reeds een derde van China heeft bezet, welk gebied China nog heeft. Japan zit op het oogenblik vrij vast in het wijde Chineesche land en China kan daar weinig anders tegen doen, dan zooveel Chineesche activiteit te laten optreden, dat de Japanners ieder oogenblik ook merken, vast te zitten. Het gebied dat Japan als het zijne wenscht aan te merken omvat precies het laagland. De gemotoriseerde eenheden komen nu voor de moeilijkheden van het terrein te staan, de marine kan niet verder de Jangste op en de luchtmacht kan in het bergland zoo goed als niets uitrichten. Een aanval op Tsjoengking, het tegenwoordige centrum van de centrale Chineesche .regeering is onder die omstandigheden een hersen schim. Op zijn hoogst kan Japan hier noo- delooze en wreéde bombardementen uit voeren om te laten zien hoe ver de arm van het luchtwapen rijkt. De strategie van het leger en die van Tokio. De oorlog wordt elders gevoerd. De fi- nancieele oorlog heeft de laatste maanden steeds grooter beteekenis gekregen De Chi neesche dollar kon zich handhaven het nieuwe Japansche geld kwam er niet in. Dit is de kwestie welke Tokio de meeste zorg baarde en dit is tevens de kwestie die de rebelsche Japansche militairen dan zoo in het bijzonder rebelsch tegen Engeland gemaakt hebben. De economische positie van Japan is kwetsbaar; door een misluk ken van de financieele politiek in China wordt zij ondermijnd. De militairen hebben de zaak in den knoop gebracht en het zijn de' heeren te Tokio die dezen knoop moeten ontwarren. Men zou dat in den knoop brengen door de militairen kunnen zien als een onder deel van de Japansche strategie, althans als men de strategie van de militairen en die van de Japansche financiers en industriee- len, die op zoo veel punten schijnt uiteen te wijken, als één geheel ziet, namelijk als; de strategie van Japan. Men zou, om een modern beeld te ge bruiken, kunnen zeggen dat de Japansche militairen op hun eigen ruwe wijze het economisch leven van Japan trachten aan te zwengelen. Die aanzwengeling dan is begonnen met het beroemde Tanaka- memorandum dat de mogelijkheden die alvast noodzakelijkheden genoemd werden van Japansche expansie in de wereld uiteenzette en dat den Japanschen econo men op niet te misvatten duidelijke wijze het toekomstig terrein van hun werkzaam heid wees. De economen kwamen echter niet snel genoeg vooruit. Men zaJ zich her inneren dat aan den oorlog tusschen China en Japan een periode van geweldigen smok kelhandel in Noord-China vooraf ging. Een smokkelhandel die goed georganiseerd was en die Japan een overheerschende positie FRONT BIJ EEN JAAR STRlJO FRONT BIJ TWEE JAAR STRIJD SPOORWEGEN gaf op de Noord-Chineesche markten. Het plan Kawagoe, dat een JapanschChi- neesch economisch verdrag beoogde, diende er voor om deze positie te consolideeren. Over dit plan zijn inleidende besprekingen tusschen de beide regeering gevoerd. De Japansche militairen konden echter het resultaat van deze besprekingen niet afwachten en zij forceerden in Noord- China den oorlog. Dat was een uitnemende aanzwengeling van de voortvarendheid der Japansche economen. Het werd den heeren te Tokio aanvankelijk wat bar, toen de vloot ook aan het aanzwengelen ging en te Sjanghai geheel Midden-China ln den strijd gingen betrekken, maar toen ook het Zui den volgde en Kanton werd bezet begreep de angstigste financier dat het ernst was met de aanzwengeling en het incident in China werd toen van een oorlog prompt 'n kwestie van opbouw van een Nieuwe Orde in Oost-Azië. De Japansche motor kon zoo veel gezwengel geen weerstand bieden, hij moest loopen. Tokio moest nu dien motor gaande houden en dat was niet gemakke lijk. Een opvallend bijproduct kwam uit het ministerie van buitenlandsche zaken in den vorm van ontkenningen en verontschuldi gingen van en voor de ruwigheden van de militairen. Suiker in de benzine. Men kan een automobilist geen naarder streek aandoen dan hem wat suiker in de benzinetank te strooien, wijl deze suiker de fijne kanalen van den motor verstopt. Men zou de Chineesche guerrillastrijders in het Noorden met deze suiker kunnen vergelij ken in zooverre zij de fijnste kanalen van den Japanschen motor totaal verstoppen. De opbouw mag nog zoo mooi geconstrueerd zijn en de voorloopige Chineesche regeering van hoogbejaarde en buitengewoon onge vaarlijke Chineezen, die trouwens met groote stiptheid vermoord worden, mag on der de auspiciën van de Rijzende Zon nog zoo echt regeeren, van haar uitvoerende maatregelen komt toch maar bitter weinig terecht, omdat de kanalen waarlangs deze maatregelen ten uitvoer gelegd» moeten worden, doorgaans verstopt zijn door de Chineesche guerrilla's. Vandaar ook de lang niet denkbeeldige woede van de Ja pansche militairen jegens autoriteiten van buitenlandsche concessies, die zonder twij fel vaak gelegenheid zullen moeten laten tot organiseeren van deze guerrilla. Toen onlangs het Chineesche stabilisatie fonds uitgeput geraakte en de financieele politiek van China plotseling een nogal ver ward aanzien kreeg had deze woede van de Japansche militairen een geschikte gele genheid om tot uitbarsting te komen en de Tientsin-affaire was daar het gevolg van. Rekkelijken en preciezen. De actie van de Japansche militairen is er op gericht Tokio duidelijk te maken dat de omstandigheden het land dwingen een „precieze" te zijn, omdat één ding zeker is; de Chineezen zijn in deze affaire duidelijk en uitgesproken: de „rekkelijken" en zij kunnen dat langer blijven dan de Japan ners! Wij staan dus nu, na twee jaar oorlog, voor het feit dat de aanvallende partij, die er tot dusverre met eenig resultaat twee strategieën te coördineeren tot één, n.1. Ja de militairen en die van de heeren te To kio, in de noodzaak gekomen is die twee stategieën te coördineeren tot één, n.1. Ja pansche strategie. China is intusschen de gehuldige, lijd zame en lijdende partij. De partij die thans afwacht hoe over zijn hoofd heen een eco nomische oorlog gestreden wordt en die in den tijd en de uitgestrektheid van zijn ge bied nog de beste wapens heeft om zich te verdedigen. Dien tijd tracht China te ver overen met zijn guerrilla's, de wijdheid van het land is het geschonken. In den strijd die om China gevochten wordt heeft het belang bij een overwinning van de „rekkelijken", die doordat het rek- kelijkenbetreft, niet zoozeer een duidelijke overwinning behoeft te zijn en die reeds is, zoolang slechts JaDan er niet in slaagt „pre cies" te worden. Dat is na twee jaar oorlog China's hoop. Hoop dus, dat de oorlog nog zoo lang verlengd zal worden, dat Japan „rekkelijk" moet blijven, een hoop dat door veel lijden bereikt zal kunnen worden, dat in een toekomst Japan en China nog weer naast elkander kunnen leven, anders dan als heer en slaaf, dus als twee rekkelijken. China krijgt voor Engelsch geld Duitsche wapens. Het zal zich geen illusies behoeven te maken over de nobelheid van de inter nationale politiek, het zal alleen kunnen weten, dat het in zijn strijd voor zijn onaf hankelijkheid op den duur betere sympa thie en beteren steun verdient, dan van rekkelijken ten aanzien van onafhanke lijkheid. Zie verder Buitenland pag. 1 3e blad. Een aatal reservisten der Brit sche luchtmacht wordt opgeroepen gedurende drie of vier maanden, als oefening voor een proefmobili- satie. Zekere eenheden zullen in die periode, naar door het ministe rie van luchtvaart wordt medege deeld, mobilisatie- en bewegings oefeningen ten uitvoer leggen. De betrokken reservisten zouden volgens den gewonen loop van za ken in dezen tijd zijn opgeroepen voor hun jaarlijksche oefening. De bijzondere volmachten, die gegeven zijn door de wet op de re serve- en hulpstrijdkrachten van 1939, worden hiertoe niet gebruikt. De oefeningen zullen ten uitvoer worden gelgd in samenwerking met de oefeningen der vloot en der luchtmacht en met de legermanoeu- vres in Juli, Augustus en Septem ber. Het Britsche ministerie van oor log heeft voorts medegedeeld, dat de vliegtuigen der Royal Air Force op 7, 9, 13 en 14 Juli oefeningen van grooten omvang en van langen duur zullen houden in verschillen de streken van Midden- en Zuid- Engeland. Reuter verneemt van het minis terie van luchtvaart te Londen, dat besloten is vijf eskaders vlieg tuigen naar Frankrijk te zenden, die op 14 Juli boven Parijs zullen vliegen. Wederom hebben Europeesche Joden een verschrikkelijk drama beleefd op hun tocht naar andere gebieden. Het gebeurde giste ren in de wateren van de Dodekanesos, waar ter hoogte van 't eiland Simi, bij Rhodes brand ontstond aan boord van het schip „Rim", dat onder Panameesche vlag voer en dat 400 Oostenrijksche Joden aan boord had. Het Italiaansche s.s. „Fiume", dat bij Rho des voor anker lag voer terstond uit en ver leende assistentie. De opvarenden werden aan boord ge bracht van het Italiaansche schip. De „Rim" zou ten slotte gestrand zijn. Twee jaar oorlog in China. De Japansche minister-president Hira- noema heeft naar aanleiding van den twee den verjaardag van het uitbreken van het „incident" in China tegenover persverte genwoordigers een verklaring afgelegd, waarin hij zeide, dat Japan onmiddellijk een nieuwe centrale regeering in China zou er kennen, zoodra deze zou worden ingesteld en dat Mantsjoekwo dan natuurlijk zou volgen. De premier sprak vrij openlijk over de kwesties van de afwikkeling van het inci dent in China, de versterking van het anti- komintern-pact, de Britsch-Japansche be trekkingen, in het bizonder de besprekin gen te Tokio inzake Tientsin, de Ameri- kaansch-Japansche betrekkingen en het incident van Nomonhan. Iliranoema zeide, dat er geen wijziging is in de vastgestelde politiek der regeering met betrekking tot een versteviging van het anti-kominternverdrag, welke in de toekomst zal worden voortgezet op een zelf de wijze als in het verleden. Het gerucht was in omloop, aldus de premier, dat een commercieele of handelsovereenkomst zou zijn gesloten tusschen Duitschland en de Sowjetunie. De premier achtte het evenwel onbegrijpelijk, dat een overeenkomst of af spraak van politieken aard tusschen Duitschland en de Sowjetunie zou zijn be reikt. Japan is van zins bijdragen tot den we reldvrede te leveren op de basis van mora liteit. Hiranoema is van meening, dat alle inter nationale overeenkomsten gebaseerd dienen te zijn op vreedzame gedachten, gegrond op moraliteit. Hij gaf te kennen, dat Japan mogelijk vertegenwoordigers zal zenden naar het a.s. congres der nationaal-socialis- tische partij in Duitschland. Sprekende over de besprekingen te Tokio zeide Hiranoema, dat deze in hoofdzaak bedoeld zijn om de plaatselijke geschillen te Tientsin op te lossen. Het Britsche senti- men zal bewijzen een belangrijke factor te zijn bij een vriendschappelijke regeling der geschillen. De premier verklaarde, dat het voor Japan onmogelijk is samen te werken met eenig land, dat bezwaar maakt tegen den opbouw van een nieuwe orde in Oost- Azië en probeert deze te obstrueeren. De a.s. besprekingen hebben geen enkele be teekenis, tenzij Groot-Britannië dat punt goed begrijpt. Daarom is een onmisbare voorwaarde een werkelijk begrip van de positie van Japan in het Verre Oosten. Dat is een zeer belangrijk punt. Japan gaat met vastberadenheid voort. Alle in menging of obstructie moet met alle mid delen van de hand worden gewezen. Indien Groot-Britannië mocht weigeren op het voornaamste punt de opvatting van Japan te erkennen, en daarmede de eischen van Japan te aanvaarden, zal er voor Japan niets anders overblijven dan de besprekin gen af te breken. Japan eerbiedigt de rechten en belangen van derde mogendheden in de buitenland sche concessies, doch Japan zal het onmoge lijk achten samen te werken met derde mo gend heden, die de positie van Japan en zijn wettige oogmerken weigeren te erken nen. Mocht een derde mogendheid den op bouw van de nieuwe orde in Oost-Azië door Japan tegengaan, dan zal Japan een derge lijke poging vastberaden bestrijden. Japan heeft geen bezwaar tegen een strikte neu traliteit van buitenlandsche concessies, doch een tegenwerking van de Japansche mili taire operaties en van de pogingen den wede en de orde te handhaven, is onver- eenigbaar met een strikte neutraliteit van de buitenlandsche concessies. Een gedeelte van de openbare meening in Japan bepleit een beroep op oorlogsrech ten in China, doch voor het oogenblik kan niet definitief worden medegedeeld of een beroep zal worden gedaan op oorlogsrech ten of niet. Ten aanzien van de betrekkingen tus schen Japan en de Vereenigde Staten zeide Hiranoema, dat hem geruchten hadden be reikt, dat de gevoelens van Amerika jegens Japan verbeterd zijn of dat de houding van Amerika tegenover Groot Britannië een wijziging heeft ondergaan, doch daarom trent is niets uit Amerika vernomen, hoe wel de premier wel gehoord heeft, dat de stemming in de Ver. Staten is verbeterd. Hiranoema voegde hieraan toe, dat de regeering niet overweegt een goodwill-af- gezant naar Amerika te zenden. Tenslotte merke Hiranoema op, dat het incident van Nomonhan beteekent, dat de Japansche en Mantsjoekwosche strijdkrach ten gezamenlijk pogen Sowjet-Russische en Buiten-Mongoolsche troepen die over de grens zijn gekomen terug te dringen en verder niets. Hiranoema betoogde geen nauwkeurige kennis te hebben van den in ternen toestand in de Sowjetunie, doch hij haalde vele bevoegde waarnemers aan die zeggen, dat Sowjet-Rusland niet in staat is strijd te voeren tegen Japan. Hiranoema onthulde, dat de regeering een krachtige politiek voert, welke beoogt een vriendschappelijke regeling te zoeken van alle hangende kwesties, in verband met de Japansche vischrechten in de Rus sische wateren en de Japansche petro leum- en steenkolenconcessies in Sachalin, ten aanzien waarvan de Sowjets een niet te rechtvaardigen houding aannemen. Hira noema zeide, dat de regeering voornemens isj de oude rechten en belangen met alle middelen te verdedigen. Ook Tsjiang Kai-sjek heeft gisteren, ter gelegenheid van den tweeden verjaardag van het uitbreken der vijandelijkheden, een verklaring uitgegeven, waarin hij opnieuw de vastberadenheid tot uitdrukking brengt om den „weerstandsoorlog" tegen Japan voort te zetten. De verklaring, die gericht is tot het Chi neesche leger en het volk en die beschouwd wordt als bijzonder belangrijk, in verband met de talrijke vredesgeruchten, die thans de ronde doen, stelt in bittere bewoordin gen den vroegeren premier Wang-Tsjing- wei aan de kaak, wegens zijn gemelde vredespogingen. Een tweede manifest is gericht tot het Japansche volk. Daarin wordt een beroep gedaan op Japan, om de agressie-politiek te laten varen. De weestand der Chineezen wordt gerechtvaardigd, met er op te wijzen, dat de Japanners op gelijke wijze zouden optreden, wanneer een inval in Japan ge daan zou worden. Tsjiang Kai-sjek voegt hieraan toe, dat het geloof van het Japan sche leger, volgens hetwelk zijn verwijde ring de verovering van China zou betee- kenen, onjuist is, aangezien anderen zou den opstaan om zijn plaats in te nemen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1