DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Nieuwe Japansche militaire operaties in Foekien verwacht. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groofe contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 163 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 13 Juli 1939 Hoofdredacteur: T|. N. ADEMA. 141e Jaargang Verre Oosten Zullen alle Engelschen uit Honan worden gezet? Dantzig in afwachting. Militaire voorbereidingen duren voort. Pe algemeene toestand. Dantzig. Politieke en militaire spionnage. Het proces te Zürich. Eerste zes maanden geen immigratie in Palestina. De Kabinetscrisis. Dr. Colijn opnieuw formateur. Opnieuw een Engelsche oefenvlucht. Op grooter schaal dan Dinsdag. Benoeming van Grandi wekt geen verrassing. ALKMAARSCHE COURANT. Vice-admiraal Oikawa, de opperbevel hebber der Japansche vloot in de Chi- neesche wateren heeft door tusschen- komst van den Japanschen consul- generaal Mioera, aan het buitenlandsche consulaire corps laten weten dat een nieuwe militaire operatie tegen drie zeehavens in de provincie Foekien zal beginnen. Hij verklaarde, dat de Japansche marine nieuwe operaties zal ondernemen te Toeng- sjan, de zuidelijkst gelegen Golf in Foekian, te Tsjauon, een Golf ten Westen van de Toengsjanbaai en ook te Tsjoeantsjau, een haven ten noordoosten van Amoy. De ope raties zullen Zaterdagochtend om 8 uur (Tokiosche tijd) aanvangen. Verzocht wordt oorlogsbodems en koopvaardijschepen van derde mogendheden deze havens voor Zaterdagochtend acht uur te doen verlaten. Volgens mededeeling zal de binnenkomst en het vertrek uit deze havens onmogelijk worden. Daar de Japansche marine versper ringen zal aanbrengen na dep vastgestelden tijd, zulks om strategische redenen, zal men aan Japansche zijde niet de verantwoorde lijkheid aanvaarden voor schade, door buitenlandsche schepen, welke weigeren de havens te verlaten, op te loopen. Buitenlanders wordt aangeraden, zoo spoedig mogelijk dit gebied, dat een nieuwe gevechtszone zal worden, te verlaten. "M. Engelschen zouden Henan moeten verlaten. De Chineesche inlichtingendienst onthult, dat na de aankomst te Hwaiking van Oye, den directeur van den Japanschen specialen dienst te Hwaiking een conferentie heeft bijeengeroepen en alle Japansche bevel hebbers in tle provincie Honan ten Noorden van de Gele Rivier. In deze op 5 Juli ge houden conferentie werd, aldus de inlichting uit Chineesche bron, besloten alle Britsche onderdanen uit het noordelijke deel van Honan te zetten. Intusschen zijn anti-Britsche propagandisten te Hwaiking en in het in de buurt gelegen Tsjingwa aangekomen. Het grootste Britsche zakencentrum in Noord-Honan is de mijnwerkersstad Tsiaotso. Anti-Britsche betoogingen. De Britsche consul-generaal heeft inlich tingen ontvangen, volgens welke de anti- Britsche betooging, welke hier wordt voor bereid voor Vrijdag en Zaterdag, grooter omvang zal hebben dan de betooging van gisteren. De consul-generaal heeft van zijn regeering opdracht gekregen de Japansche autoriteiten om bescherming te vragen en hen mede te deelen, dat zij verantwoorde lijk zullen worden gesteld voor iedere schade aan Britsch eigendom of leven. De actie van Wangtsingwei. Reuter meldt uit Tsjoengking, dat weinig erop wijst, dat Wangtsjingwei's oproep eenigen weerklank vindt in het vrije China. Het antwoord van Tsjoengking op deze be weging is geweest, dat groote houten borden zijn opgericht op de hoeken der straten met het opschrift: „Roei alle gedachten uit aan overgave, onderwerping of compromis, steun den hoogsten leider", „wij- kunnen onze huizen verliezen, wij kunnen ons leven verliezen, maar ons land zal niet vergaan". Zaterdag Britsch-Japansche besprekingen? Er zijn op het oogenblik aanwijzingen, dat de Britsch-Japansche onderhandelingen Zaterdag zullen beginnen, wanneer dit En geland convenieert, aldus meldt het Ja pansche telegraafagentschap, dat verwacht, dat de Japansche voorbereidingen morgen gereed zullen zijn en dat Arita den Brit- schen ambassadeur Vrijdag zal uitnoodigen naar het departement van Buitenlandsche Zaken te komen voor een preliminaire be spreking. Terautsji en Osoemi naar Rome. Terautsji en Osoemi zullen bij hun bezoek aan Italië deelnemen aan de viering van den verjaardag van den fascistischen marsch naar Rome. Terautsji heeft in een verklaring ge zegd, dat de ontmoeting tusschen de leiders der „drie sterke mogendheden" op dit critieke oogenblik niet slechts beteekenisvol is, maar mogelijk kan bijdragen tot het succes van de Japan sche expeditie in China". Japansche visschers op Malakka ontslagen. Vólgens een bericht uit Japansche bron te Singapore zijn 1000 Japansche visschers op Malakka buiten werk geraakt door maat regelen van de Britsche autoriteiten. Ook de binnenkomst van Japanneezen in Malakka wordt aan beperkingen onderworpen. De Japansche visschery van Malakka heeft jaarlijks alleen te Singapore 5 mil- lioen yen opgebracht. Deze wordt thans door de drastische maatregelen van de Britsche autoriteiten tegen de Japansche vis schers met vernietiging bedreigd. Ook zouden de Britsche autoriteiten vol gens bedoeld bericht een vernieuwing der vischrechten weigeren. Van de 1500 Japan sche visschers worden reeds 500 gedwongen een werkkring aan land te zoeken, terwijl de overigen in den loop van dit jaar zonder werk zullen geraken. In de afwezigheid van Foerster, die een bezoek brengt aan zijn geboortestreek Beieren, en van Zaske, die zich in Berlijn bevindt, waar hij besprekingen voert over den volgenden stap en instructies krijgt, markeert de toestand in Dantzig den pas. De dagbladen houden zich in hoofdzaak bezig met de reacties in het buitenland, maar men kan geen aanwijzingen omtrent de toekom stige politiek verwachten voor de terug komst van de beide leiders, die morgen verwacht worden. De toon der Polen blijft krachtig maar zeer kalm. Intusschen komen des nachts nog steeds schepen aan bij de Schichau- werken. Er wordt een gecamoufleerde marine gevormd met vier schepen: Kalt- hof, Mariensee, Natzkau en Gutland, in Nederland gebouwde "visschersvaartui- gen. Voorts worden thans drie schepen van deze soort in Schichau in sterke mijnleggers veranderd. In de laatste paar dagen zijn duizenden exemplaren van het jongste vredesmanifest van den nationalen raad der Britsche Labóur Partij in geheel Dantzig verspreid. Twaalf Poolsch^ arbeiders gearresteerd. Twaalf Poolsche arbeiders, die in de dok ken van Schichau werkten, waar thans pontons voor een brug over den Weichsel worden gebouwd, zijn gearresteerd. Een tegenspraak. Van bevoegde Duitsche zijde wordt het bericht tegengesproken, dat 1200 leden van het Condorlegioen in Dantzig zouden zijn aangekomen. Men zegt, dat het legioen is ontbonden. Braziliaansch zaakgelastigde gearresteerd. De Braziliaansche zaakgelastigde te War schau, Barbosa, is gister twee uur door de politie van Dantzig vastgehouden. Hij had zich Dinsdag naar Gdynia begeven, om zijn echtgenoote af te halen, die aan boord van de ..Batory" was aangekomen en in den middag bezocht hij met haar en den Brazi- liaanschen consul te Gdynia, Zoppot en Dantzig. Barbosa werd tezamen met den consul gearresteerd toen hij in de Vrije Stad monumenten fotografeerde Zij werden naar het hoofdbureau van politie gebracht en de echtgenoote van den zaakgelastigde werd uitgenoodigd ir. een particuliere auto te volgen. Hoewel beide heeren hun diplo matiek paspoort, lieten zien, werden zij toch twee uur vastgehouden en werden zij eerst vrijgelaten na krachtig optreden van den Braziliaanschen consul te Dantzig. De politie van Dantzig bood niet haar verontschuldi ging aan en weigerde het fototoestel terug te geven. Barbaso en zijn echtgenoote zijn gister avond naar Warscha" vertrokken. Chamberlain heeft enkele dagen geleden nog eens volkomen duidelijk uiteengezet waar het op het oogenblik om gaat. Hij heeft de feiten, zooals ze voor ons liggen nog eens punt voor punt nagegaan; heeft gewezen op de gebeurtenissen in het ver leden, die de voor het sluiten van houdbare overeenkomsten noodzakelijke goede trouw hebben vernietigd, en kwam ten slotte tot de conclusie, dat naar het schijnt op het oogenblik, de eenige uitweg is; het keeren van geweld met geweld, zoodra Duitschland hiertoe zijn toevlucht zou willen nemen. Dantzig, aldus verklaarde Chamberlain, is een levensbelang voor Polen en vormi, voor Duitschland slechts een uitgangspunt voor nieuwe veroverin gen. En daarom staat Engeland dezen keer niet afzijdig. Nauwkeurig heeft Cham berlain de situatie van het oogenblik uit eengezet en nogmaals met grooten nadruk gewezen op de noodlottige vergissing, die Hitier en zijn raadgevers zouden maken, indien zij erop rekenden, dat Engeland af zijdig zou blijven staan. De rede van Chamberlain was een dreigement eenerzijds, een rechtvaardiging voor de geschiedenis anderzijds. Een rechtvaardiging opdat Engeland nooit verweten zal kunnen worden een cata strofe te hebben uitgelokt en niet alles te hebben gedaan om een wereldoorlog te voorkomen. Bepaald opwekkend was daarom Cham- berlains rede niet. Maar wel duidelijk, voor al degenen, die willen begrijpen, dat het Engeland nu doodeljjken ernst is. En ook die duidelijkheid kan belangrijk zijn, zelfs beslissend. Bij het uitbreken van den wereldoorlog bestond er geen zekerheid over de positie die Engeland bij een conflict zou innemen. Duitschland stortte zich in een oorlog, speculeerend op Engelands afzijdigheid en dé fatal^ vergissing was begaan. Na dien tijd is de stelling geponeerd, dat Duitschland zich nog wel twee maal be dacht zou hebben als het er van overtuigd was geweest, Engeland tot zijn tegenstan ders te moeten rekenen bij een eventueel conflict. De destijds geboren haat tegen het „perfide Albion", culimineerend in den suggestieven slagzin „Gott strafe Engeland" zal nü echter zelfs geen schijn van recht vaardiging kunnen vinden. Want Enge lands houding is thans nauwkeuriger om lijnd dan ooit tevoren het ge' al geweest is. Duitschland weet precies vat het ris keert. Of het dat risico aanvaardt is de vraag, waarop het antwoord beslist over oorlog of vrede. De theorie, die zegt, dat Engelands be slistheid Duitschland van onherstelbare fouten terug zal houden, zal nu haar houdbaarheid in de practijk hebben te 'bewyzen. Om de toch al zeer duidelijke redevoe ringen van Haüfax en Chamberlain nog kracht bij te zetten, heeft Engeland twaalf eskaders bommenwerpers over het Kanaal gestuurd, in totaal 150 toestellen. Een teeken van de nauwe betrekkingen die op het oogenblik met Frankrijk bestaan bij de pogingen om nieuwe pogingen tot agressie den kop in te drukken. Dat men te Berlijn het inderdaad veel zeggend gebaar der Engelschen heeft be grepen blijkt duidelijk uit de commentaren in de Duitsche bladen, die eenerzijds spre ken van een „provoceerende demonstratie der „omsingelaars", die op die manier een kunstmatige oorlogspsychose doen ontstaan" en anderzijds de waarde van de Engelsche luchtvloot trachten te verklei nen. Onnoodig te zeggen, dat de Duitsche vliegtuigen in elk type beter, moderner en sneller zijn dan alle mogelijke en on mogelijke concurrentenOok het luchtafweergeschut schijnt trouwens on overtroffen te zijn, terwijl het anti-tank- geschut tegen de Spanjaarden is beproefd en al even voortreffelijk bleek. Zoo zeggen het althans de Duitsche bladen. Engeland laat zich echter niet afschrik ken en heeft alweer een nieuw „omsinge lingsplan" op stapel. Er zal n.1. binnen kort een nog grooter aantal Engelsche vliegtuigen boven Frankrijk vliegen. Een bezetting van Dantzig blijkt nu toch wel heel riskant. Wanneer Hitier dit vol doende beseft, hebben de vliegtuigde monstraties den heilzamen invloed gehad die Engeland ervan verwacht. Europa zal er wel bij varen. v [j In het proces tegen de nationaal-socialis- ten te Zürich heeft zich gisteren een nieuw feit voorgedaan. Stampfli, de bonds- procureur, heeft doen weten, dat zijn dien sten in Bern een spontane verklaring heb ben opgenomen van een zekeren Steiger, die volkomen buiten deze zaak staat, maar die beweert, dat hij van officieele Duitsche agenten opdracht heeft gekregen een on derzoek in te stellen naar de persoon van de vrouw van den chef van den Zwitser- schen generalen staf. Deze opdracht was identiek, aan die, waarmede de inlichtingen diensten van de „trouwe eedgenooten" be last waren. Aangezien tot dusverre de tus- schenkomst van officieele Duitsche agenten niet is kunnen worden aangetoond, bij de verhooren in de zaak der trouwe eedgenoo ten, is, de verklaring van Steiger van groot belang van een standpunt van analogie. Requisitoir. De procureur Stampli heeft in zijn requisitoir o.m. gezegd: „Midden in den strijd van Zwitser land voor de verdediging der democra tie gingen de beschuldigden over tot een tegenovergestelde ideologie. Op het oogenblik dat Zwitserland zich tegen spionnage verdedigt, organiseerden zij op zijn grondgebied een spionnagenet ten dienste van het buitenland. Er zijn 'ernstige aanwijzingen, dat 'n politieke en militaire inlichtingendienst ten dienste van Duitschland werd opgericht. Na gesproken te hebben over den per soon van den mysterieuzen „dokter", voegde de procureur hier aan toe niet gezegd te hebben, dat de door de getrouwe bondge- nooten opgerichte spionnagedienst welks centrum van activiteit Duitschland is, voor Zwitserland werd opgericht. Het was voor een Duitsche partij. Uit een juridisch oog punt. gezien is het niet aan twijfel onder hevig dat men hier te doen heeft met po litieke en militaire spionnage. De oprich ting van een dergelijken inlichtingendienst op Zwitsersch grondgebied beteekent een inbreuk op de souvereiniteit, neutraliteit en politiebevoegdheden van Zwitserland. De procureur eischt dan tegen beschuldigde Frei, een door de Gestapo ruim betaalden agent, bij verstek, drie jaren dwangarbeid en ontzetting uit de burgerrechten voor den duur van tien jaren. Tegen Zander eischte hy twee jaren gevangenisstraf en vijf jaren verlies van burgerrechten en tegen de andere verdachten gevangenisstraffen va- rieerende van twee tot dertien maanden en verlies van burgerrechten voor uiteenloo- pende tijden. Bovendien gelastte de procureur de ge vangenneming van den beschuldigde Schappi, een journalist, die voorloopig op vrije voeten was gesteld. De rechtbank wei gerde dit laatste. Vandaag zullen de pleidooien worden ge houden. In het Engelsche Lagerhuis heeft MacDonald medegedeeld dat het aantal illegale immigranten in Palestina onlangs zoo groot is ge weest, „dat ik thans den hoogen commissaris machtiging heb verleend aan te kondigen, dat geen immigratie quota zullen worden uitgegeven voor de volgende zes maanden van 1 Octo- ber tot 31 Maart 1940. Of er na dien datum een hervatting zal komen van de immigratiequota's moet afhangen van de dan heerschende omstan digheden ten opzichte van de illegale immigratie". MacDonald, die deze verklaring aflegde in een schriftelijk antwoord op een vraag van den conservatief Sutcliffe, zette uit een, dat de regeering bijzonder verlangend is hulp te verleenen bij de vestiging van Joodsche vluchtelingen uit Midden-Europa en dat derhalve speciale voorzieningen zijn getroffen voor de toelating van deze vluch telingen. Gedurende de laatste paar maan den echter is een georganiseerde poging in het werk gesteld om de behoorlijke rege ling der immigratie te doen mislukken door hande". in illegale immigranten. Aangezien velen dezer immigranten Joden zijn uit Polen en Roemenië, bedreigt deze beweging tot zekere hoogte de Britsche pogingen om de vluchtelingen te helpen. De Britsche regeering, zoo voegde Mac Donald hieraan toe, is vastbesloten deze poging om de wet van Palestina een ne derlaag te doen lijden tegen te gaan. Een poging, die in ieder geval de v-rbittering in het land doet. voortduren. De aantallen illegale immigranten, die in Palestina blijven, worden afgetrokk 'n van de toe komstige quota's legale immigranten. De Regeeringspersdienst meldt: Mr. dr. D. A. P. N. Kooien heeft aan H. M. de koningin verzoch,. van de opdracht tot vorming van kabinet te mogen worden ont heven. Hedenmorgen heeft Hare Ma jesteit dr. Colyr. ontvangen en hem andermaal opdracht gegeven tot vorming van een kabinet. Dr. Colijn heeft verzocht deze nieuwe opdracht in beraad te mogen houden. Er worden plannen ontworpen voor een tweede vlucht van Britsche bom menwerpers op nog grooter schaal dan Dinsdag boven Frankrijk. Deze tweede oefenvlucht zal zeer spoedig waar schijnlijk reeds de volgende week ge houden worden. Hoewel het juiste aantal toestellen nog niet is vastgesteld, zullen toch meer machi nes aan de vlucht deelnemen aldus ver klaarde een ambtenaar van het ministerie van luchtvaart tegenover een vertegenwoor diger van Reuter. Geraamd wordt, dat de totale bemanning der deelnemende lucht vloot 1000 personen zal omvatten, waar onder 300 piloten. Verklaard wordt, dat de toestellen vluchten zonder tusschenlanding zullen maken. Het is echter niet waarschijn lijk, dat zij verder zullen gaan dan de zuide lijke grenzen van Frankrijk. De zonder tus schenlanding afgelegde afstand zal vermoe delijk grooter zijn dan het vorige maximum van 1200 mijl. De plannen voor een spoedig bezoek van Fransche bommenwerpers- aan Engeland vorderen ook. In het begin zullen het vluchten bij daglicht zijn. Geërgerde Duitsche commentaren. Een groot deel der Duitsche avondbladen gaat in op den eskadervlucht van Dinsdag van het Britsche luchtwapen over Frankrijk en op zekere Engelsche dagbladberichten over de mogelijkheid van een dergelijken vlucht ook naar Polen. De „Berliner Börsenzeitung" zet uiteen: „Vanuit Engeland is Polen slechts te berei ken over de Noord-Europeesche of over de Zuid-Europeesche staten. Wij hebben eenige reden om aan te nemen, dat deze staten die voor een deel met Duitschland door nauwe vriendschap verbonden zijn, en aan den anderen kant bedacht zijn op strenge hand having van hun neutraliteit, ieder verzoek om over hun gebied te mogen vliegen, zul len voelen als een provocatie. De omsinge- lingspolitiek, is met haar gevaarlijke effec ten ook den kleinen staten volkomen be kend." De „Berliner Lokalanzeiger" schrijft: „Zelfs voor Engelsche vliegers zal het niet eenvoudig zijn ook maar pleziervluchten naar Polen te ondernemen om den Pool- schen grootheidswaan te kittelen. De bom menwerpers hebben gevaarlijke springstof aan boord, ook wanneer zij over neutrale gebieden gaan. Wellicht juist dan bijzonder veel". De ,,Angriff" schrijft: „De bezoekvluch- ten van de Engelsche eskaders bommen werpers vormen een nieuw bewijs voor den Engelschen oorlogswil. Maar wie met bom menwerpers in de landen rondom Duitsch land „demonstreert" moet weten, dat daar uit complicaties van de ergste soort kunnen voortvloeien". De benoeming van den Italiaanschen am bassadeur te Londen, Grandi, tot minister van justitie heeft in welingelichte kringen te Rome geen verrassing gebaard. Sedert eenigen tijd deed het gerucht de ronde, dat Grandi niet naar Londen zou teruggaan. Hij werd beschouwd als de man van de Italiaansch-Britsche toenadering en zijn vervanging in Londen kan wellicht geïnterpreteerd worden als een teeken voor een aanwijzing der Italiaansche houding jegens Engeland. Sommige kringen zien in het feit, dat Grandi tot nieuwe functies is teruggeroepen, het voorstel tot het uitzenden naar Londen van een ambassadeur, die in de Engelsche hoofdstad essentieel de politiek van de spil zal voeren. i Zie verder Buitenland pag. 1 3e blad.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1