DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Nieuwe instructies
naar Moskou.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maa. len bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranco door bet gebeeie Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groofe
contracten rabat. Groote letters naar olaatsnilmte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telel. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Donderdag 27 Juli 1939
Hoofdredacteur: 1'j. N. ADEMA.
141e Jaargang
Volgende week verklaring
van Chamberlain.
Verklaring van Burckhardt.
Algemeen conflict hoeft niet
te ontstaan.
De straf voor onvoor
zichtige woorden.
Queipo de Llano ver van huis.
De Valero over de
aanslagen.
D® algemeene toestand.
Y.S. zegt handelsverdrag
met Japan op.
Opzegging draagt vooral
politiek karakter.
Complot te Damascus
ontdekt.
Aanslag verijdeld.
„Levend materiaal" voor
het Duitsche rijk
Distributie en exploitatie
van Tsjechen op
groote schaal
Besprekingen te Tokio.
Handhaving der rust in
Tientsin aan de
orde.
ALKMAARSCHE COURANT
Opeen vraag van de Lagerhuisleden
Mander en Dalton, beiden van Labeur. of
T, thans verdere verklaringen kon afleggen
nver de Britsch-Russische onderhandelin
gen heeft Chamberlain verklaard, dat nieu
we instructies gisteravond naar den Brit-
crhen ambassadeur in Moskou zijn gezon
den Ik hoop in staat te zün in het begin
van' de volgende week een verklaring te
kunnen afleggen".
Toen Dalton verder vroeg, of
thans overeengekomen was, dat mi
litaire en vlootofficieren naar Mos
kou zouden gaan om daar stafbe
sprekingen te voeren, antwoordde
Chamberlain: „Wij hebben zekere
instructies gezonden aan den Brit-
schen ambassadeur Seeds, maar ik
heb nog niet vernomen, wat de
reacties daarop zijn".
Op de vraag van Mander of de Fransche
regeering zich ook voorstelt een militaire
missie naar Moskou te zenden, antwoordde
Chamberlain: „Ik kan geen antwoord geven
voor de Fransche regeering, maar ik kan
Mander verzekeren, dat de Fransche en
Britsche regeeringen in volledige samen
werking optreden".
De diplomatieke redacteur van Reu
ter meent te weten, dat de onderhan
delingen over een non-agressiepact tus-
schen Engeland, Frankrijk en de Sov-
jet-Unie thans zoover gevorderd zijn,
dat men meent bijna terstond met staf-
besprekingen te kunnen beginnen.
Verwacht wordt, dat binnenkort in de
drie hoofdsteden een mededeeling in dien
zin zal worden gepubliceerd, waarin er ech
ter op zal worden gewezen, dat er nog vele
punten in het politieke accoord zijn, welke
geregeld moeten worden. Volgens welinge
lichte kringen zal de Britsche missie naar
Rusland onder leiding staan van een admi
raal, terzijde gestaan door vertegenwoordi
gers van leger en luchtmacht. De Fransche
missie zal onder leiding staan van 3en ge
neraal.
De diplomatieke redacteur van de Daily
Telegraph weet mee te deelen, dat de Brit
sche militaire missie naar Moskou onder lei
ding zal staan van generaal Ironside, den
inspecteur-generaal van de overzeesche
strijdkrachten. De overige leden, alsook die
t<an de marine- en luchtvaartmissies, wor
den thans uitgekozen.
Intusschen is het duidelijk, dat het besluit
onderhandelingen te beginnen over het mi-
?'re Prot°col, dat als tegenhanger van het
po nek verdrag kan worden beschouwd, te
oskou een aanzienlijke verbeterde atmos-
ee,r ee^ geschapen. Het schijnt met meer
ruk dan eenige tot dusvar genomen stap
EntM te hebb>en gewekt, dat het
ga.afd ernst is met zijn verlangen dit ac-
der, ,stand te brengen en zich te hou-
aan de verPlichtingen, die het in den
In antwoord op de directe vraag van
Reuter of nij dacht, dat de kwestie van
Dantzig tot een Europeeschen oorlog zou
leiden, heeft de hooge commissaris van den
Volkenbond Burckhardt in een interview
verklaard:
„Ik aarzel een blanco cheque te ge
ven op de toekomst, doch geen redelijk
mensch zou kunnen beweren, dat een
algemeen conflict over Dantzig zou
moeten ontstaan."
Burckhardt zeide, dat naar zijn meening
profeten gevaarlijk zijn en dat zij in het
Europa van thans ook overijld zijn.
In zijn commentaar op in omloop zijnde
berichten over onderhandelingen inzake
Dantzig zeide Burckhardt, dat er geen on
derhandelingen over de vrije stad gaande
zyn tusschen de desbetreffende mogendhe
den.
Wijzende op een passage in een Fransch
blad volgens welke hij onderhandelingen
tusschen Berlijn en Dantzig zou aanmoedi
gen, zeide de hooge commissaris: de pers
doet mij te veel eer aan. Mijn werkzaam
heden hier zijn van plaatselijken aard en ik
heb geen rol in de wereldpolitiek.
De Poolsche douane-inspecteur Lipinski
die op 10 Juni werd gearresteerd, verdacht
van spionnage en poging tot ontvoering van
twee S.A.-mannen, is gisteren in kennis ge
steld van de acte van beschuldiging. Tot
zyn verwondering vond hü daarin geen
spoor van de twee genoemde beschuldigin
gen. Slechts wordt hem verweten vijandige
kreten aan het adres van het nationaal-
socialistische regime te Dantzig te hebben
geuit.
In 't Eng. Lagerhuis heeft 'n afgevaardigde
gevraagd of de regeering wist, dat de natio-
naal-socialistische troepen te Dantzig voort
blijven gaan met het versterken der stad.
Butler antwoordde „hoewel er zekere Duit-
sche voorbereidselen zijn getroffen, geven
de inlichtingen, door lord Halifax ontvan
gen, op het oogenblik geen aanleiding om
den toestand te bezien met een ongerustheid,
die ongerechtvaardigd zou zijn".
loop van dezen zomer in Oost-Europa op
zich heeft genomen. Bijgevolg wordt ver
wacht, dat snellere vorderingen zullen wor
den gemaakt met het streven naar overeen
stemming over de nog niet geregelde poli
tieke kwesties. Een der voornaamste ge
schilpunten zou nog betreffen de definitie
van indirecte agressie.
Zoowel te Londen als te Parijs was men
gisteren van oordeel, dat mogelijke aanval
lende staten thans zullen inzien, dat zij een
geweldig blok van staten tegenover zich
zullen vinden, als zij zouden doorgaan met
hun politiek van het streven naar resultaten
door middel van militaire gewelddaden.
De regeering van Argentinië heeft
haar agreement verleend voor de be
noeming van generaal Queipo de Llano
tot ambassadeur van Spanje in Argen
tinië. Zooals men zich herinnert, is
generaal de Llano korten tijd geleden
wegens onvoorzichtige uitlatingen ont
slagen.
Ondanks officieele ontkenningen te Bur
gos zijn, naar men gelooft, vier Spaansche
generaals: Queipo de Llano, Yague, Solchaga
en Aranda, betrokken bij een agitatie te
gen de falanxisten. Deze vier generaals, die
onlangs bezoeken hebben gebracht aan
Duitschland en Italië hebben naar gemeld
wordt, in een te Valencia verleend inter-
vieuw verklaard er van overtuigd te zijn,
dat Spanje geen Hitleriaansche of fascisti
sche instellingen kan copieeren. Het ver
luidt, dat de aandrang van Ciano, tijdens
zyn jongste bezoek aan Spanje, overeen
stemming tot stand te brengen met de
Spaansche monarchisten tot resultaat heeft
gehad, dat dezen zich thans definitief tegen
de actie der falanx hebben gekeerd. Het
wordt hier waarschijnlijk geacht, dat Musso-
lini het aftreden heeft geëischt van de Llano
en andere generaals en het ontslag van re
dacteuren van het te Sevilla uitkomende
dagblad A B C en van andere kranten. De
Spaansche autoriteiten te Irum hebben
gisteren naar Frankrijk gezonden nieuws
bladen tegengehouden.
In den Senaat van Eire werd gisteren
gevraagd, dat de regeering haar standpunt
zou bepalen ten aanzien van de aanslagen,
welke op het oogenblik in Engeland worden,
gepleegd door de leden van het Iersche re-
publikeinsche leger.
De Valera zeide, dat de houding van de
regeering zeer duidelijk is, doch haar taak
is moeilijk. „We zien twee zijden. We ken
nen het kwaad, dat is gesticht door de ver
deeling van Ierland. Ongelukkigerwijze is
de regeering niet in staat de oorzaken uit
den weg te ruimen, welke hebben geleid
tot de ongelukkige gebeurtenissen in En
geland".
Hij zeide verder, dat er geen verontschul
diging is voor de bom-aanslagen en de re
geering van Eire heeft geen sympathie
hiervoor. Zonder twijfel is de regeering van
Eire door deze aanslagen achteruit gezet.
De Valera wekte sensatie, toen hyals
middel om de onrust, welke de beide lan
den in beroering brengt, voorstelde, dat de
ongeveer 80.000 bewoners van Noord Ier
land naar elders zouden worden overge
bracht, wanneer zij niet in een vereenigd
Ierland wenschten te worden opgenomen.
aaneen ?e^ere instructies gezonden
maar ik u/Kltschen ambassadeur Seeds,
reactie n°g niet vernomen, wat de
Chamberlain °P- Aldus verklaarde
hagelijksrh glsteren op een tijdens het
gestelde vraa^^u^* in het La8erhuis
was, dat mü-4 thans overeengekomen
Moskou mnj' aire en vlootofficieren naar
hingen te voeren38"' °m ^3ar s*a*besPre~
niet, toch* litkt is deze verklaring
aannemen voldoende om te kunnen
^an den Labour a* antwoord °P de vraag
de hern van 7 fgevaardigde Dalton, die
moet luiden kwestie raakt, bevestigend
P^labelen^L^ aan heeft Rusland
het sluiten van v,gesteld -dat tegelijk met
^en militair-, m Politieke accoord
komen. overeenkomst tot stand zou
ai] kou, dat geen P u voorwaarde van
fherminst. Het L risico wil lo°pen,
a plen> dat het sluit! Uit ervaring leeren
Coord zonder dat 1" Van een Politiek
lre eonsequen,!, tegelÜRertijd de mili-
nues nader onder oogen
worden gezien, bizonder riskant is. Daar
is bijv. het Fransch-Russische verdrag.
Toen Pierre Laval te Moskou was om het
accoord met Rusland te onderteekenen,
heeft hij Stalin weten over te halen, de
militaire besprekingen te laten rusten tot
na de onderteekening. Laval reisde naar
Frankrijk terugwaar men niet alleen
talmde met het ratificeeren van het ac
coord, maar bovendien er niet naar taalde,
de overeenkomst door het voeren van
militaire besprekingen een practische fun
deering te geven. Het was inderdaad juist,
zooals Laval betoogd had, dat het publi-
ceeren van het accoord urgent was
maar toen stafbesprekingen uitbleven, was
al spoedig de indruk, die de publicatie van
het verdrag ongetwijfeld te juister plaatse
maakten, volkomen verdwenen. Tot de
groote. vreugde van Duitschland en Italië,
die thans eenerzijds minder gevaar van de
nieuwe overeenkomst hadden te duchten
en het anderzijds ijverig konden exploi-
teeren om aan te toonen, welke „oorlogs
zuchtige neigingen" Frankrijk wel aan den
dag legde. Het begrip „omsingeling" in dit
verband is pas de laatste maanden meer
in zwang gekomen door de Duitsche bla
den, die thans kennelijk op een wenk van
hoogerhand, ijverig deze frase colportee-
ren, nu opnieuw een accoord ir.et Rusland
in de lucht hangt.
Maar het nieuw te sluiten verdrag met
Moskou zal van een ander gehalte zijn
dan het Fransch-Russische. Want Moskou,
dat gezien heeft, dat zelfs tijdens de re
geering van het Volksfrontkabinet-Léon
Blum van militaire besprekingen niets is
kunnen komen door de tegenwerking van
de uiterst rechtsche groepeeringen, neemt
geen enkel risico: het wenscht stafbespre
kingen als een voorwaarde tot het
sluiten van een overeenkomst.
Het schijnt thans, dat Engeland ten
slotte dezen eisch heeft ingewilligd. Het
verwacht blijkbaar, dat dit feit voldoende
zal aantoonen, dat Engeland het tot stand
komen van een accoord absoluut noodza
kelijk acht voor het evenwicht in Europa.
Hiervan was Stalin, die zich „München"
nog goed herinnert, zeer moeilijk te over
tuigen. Een tactisch foutieve „start" van
de besprekingen, n.1. het feit, dat de oor
spronkelijke Engelsche voorstellen te veel
reserves bevatten en Rusland niet vol
doende veiligheid boden, versterkte het
Russische argwaan. Frankrijk heeft erg
zijn best gedaan om door bemiddeling de
standpunten met elkaar te verzoenen en
is er thans blijkbaar ook in geslaagd En
geland van de noodzakelijkheid van dit
nieuwe voorstel te overtuigen. De kans op
slagen wordt er inderdaad door vergroot,
ook al omdat het wellicht bijdraagt tot de
oplossing der andere problemen, die alle
naar het schijnt, van secundair belang
Z1JHoe de nieuwe voorstellen aan Moskou
er uit zien en hoe de Russische reactie op
het ontwerp, dat heden aan Molotof zal
worden voorgelegd, is uitgevallen, zal
Chamberlain ons in zijn verklaring, die hij
in het begin der volgende week zal af
leggen, meedeelen. De inhoud van deze
mededeeling zal wellicht beslissend zijn
voor den afloop der onderhandelingen.
Het Amerikaansche ministerie van
buitenlandsche zaken heeft medege
deeld, dat de regeering der Vereenigde
Staten besloten heeft, het handels- en
scheep vaartverdrag met Japan van
1911 op te zeggen.
Dit besluit, dat groote verrassing heeft
gewekt, werd om half tien in den avond
aan de pers medegedeeld door een ambte
naar van het staatsdepartement, die nader
verklaarde, dat het doel is, „de Ameri
kaansche belangen beter te ontwikkelen".
De opzegging zal over zes maanden van
kracht worden, waardoor het congres in
staat zal zyn, in de komende zitting de
kwestie van een embargo op voor Japan
bestemde grondstoffen te bespreken. Het
staatsdepartement beschouwde het verdrag
namelijk als een hinderpaal voor de toe
passing van zulk een embargo, dat het on
derwerp vormde van een onlangs door se
nator Pittman ingediende resolutie.
In de door Huil aan den Japanschen am
bassadeur Horinoetsji ter hand gestelden
tekst wordt o.m. gezegd: „De regeering der
Vereenigde Staten is tot de slotsom geko
men, dat het verdrag van 1911 bepaalde
clausules bevat, die een nieuwe bestudee
ring noodig maken. Met het oog hierop
en om de Amerikaansche belangen beter
te beschermen en te ontwikkelen overeen
komstig de behoeften van de nieuwe ont
wikkeling van den toestand, deelt de re
geering der Vereenigde Staten aan de Ja-
pansche regeering haar besluit mede, het
verdrag op te zeggen".
Voorstanders van het embargo ge-
looven, dat de toepassing er van voor
Japan tengevolge zal hebben, dat het
in zyn bewegingsvrijheid in China
wordt belemmerd en wellicht zelfs ge
noodzaakt zal worden, zich terug te
trekken.
De tegenstanders beschouwen het als een
stap naar den oorlog en gelooven dat
wraakmaatregelen van Japan gevolgd zul
len worden door wraakmaatregelen van de
Vereenigde Staten en wellicht door een
conflict.
Men wyst te Washington in het bijzon
der op het feit, dat, aangezien het verdrag
in zyn geheel is opgezegd, het gebaar der
Amerikaansche regeering vooral een poli
tiek karakter draagt.
Het zou'namelijk voldoende zyn geweest,
de clausule der meestbegunstiging op te
zeggen om de aanneming mogelijk te ma
ken van de motie van Pittman waarin
een embargo op wapens en op alle in-
dustriëele grondstoffen voor Japan geëischt
wordt.
Ten slotte toont het besluit van het
staatsdepartement, dat, ongeacht de poli
tiek, welke door andere mogendheden in
China wordt gevolgd, de Vereenigde Staten
de rechten van de „open deur" handhaven
en, door duidelijk de mogelijkheid van re
torsiemaatregelen aan te toonen, te kennen
willen geven, dat zij zich niet zullen neer
leggen bij incidenten, welke in stryd zijn
met de Amerikaansche belangen, zooals de
ze week de blokkade van Kanton. Alvorens
zich evenwel vast te leggen op een politiek
van sancties door een embargo, laat de
Amerikaansche regeering Japan zes maan
den den tijd om zijn politiek in China te
genover Amerika te wijzigen.
Eenige dagen geleden werd de Syrische
regeering er van in kennis gesteld, dat
eenige politieke drijvers een terroristische
samenzwering voorbereidden, die ten doel
had den president van den raad van direc
teuren, zekere andere hooge ambtenaren en
politieke personen om het leven te brengen.
Daarom waren voorzorgsmaatregelen geno
men en de woningen der bedreigde perso
nen werden op onopvallende wijze bewaakt.
Gisteravond werd een groep van vijf per
sonen waargenomen in de nabijheid der wo
ning van den president van den raad van
directeuren, Behije El Khatib. De individuën
werden door de politie verrast, op het
oogenblik, dat zij hun eersten aanslag ten
uitvoer wilden brengen. Een der samen
zweerders wilde op de politie schieten,
doch hij werd met twee medeplichtigen ont
wapend en in hechtenis genomen. De twee
anderen wisten in het duister te ontkomen
met achterlating van geweren en munitie.
De gearresteerden legden een volledige be
kentenis af. Op hun aanwijzingen werden
r.og een gewezen agent van politie, een
nationalist en een invloedrijk journalist ge
arresteerd.
De Fransche „Petit Journal" meldt
uit Praag, dat met de medewerking van
vertegenwoordigers van het leger en de
Gestapo een plan is opgesteld voor de
portatie op groote schaal van de Tsje
chische mannen. Men heeft een voorloo-
pig cyfer vastgesteld van 1.750.000
valiede mannen.
Het blad voegt hieraan de volgende bij
zonderheden toe:
Terstond na de algemeene mobilisatie
moet de eerste zone, van Pilsen, Moravisch
Ostrawa en het steenkolengebied van
Silezië, 750.000 man leveren. De andere vier
zones een millioen gedurende de twee vol
gende weken. 500.000 Tsjechen zullen in de
steenkolenmijnen in het Ruhrgebied worden
gebruikt. 250.000 voor wegwerken en 200.000
in het landbouwgebied van Silezië. Reeds
thans worden, al naar gelang van de behoef
ten van Duitschland duizenden Tsjechische
arbeiders in ploegen uitgevoerd en te werk
gesteld bij ondernemingen, die hen gebrui
ken, zonder dat zy het recht hebben, zich te
verplaatsen.
Kranten verboden.
Het Tsjechische ministerie van binnen-
landsche zaken heeft den invoer en de ver
spreiding van de volgende Poolsche bladen
verboden: De Gazeta Polska, de Kurjer
Warszawski, de Glos Narodowy, de Express
Poranny, de Czas en de Gonieo Warszawski.
Het verbod, dat onmiddellijk van kracht
wordt, is uitgeschreven tot 15 Juli 1941.
Volgens de „Zeit", het orgaan van de
Sudeten-Duitschers, bereidt de regeering
van het protectoraat Bohemen en Moravië
een decreet voor, waarbij de vertegenwoor
digers van het vorig bewind in Tsjecho-
Slowakye, die naar het buitenland zyn ge
vlucht, buiten de wet zullen worden ge
plaatst. Hun bezittingen zullen in beslag
worden genomen.
Na de gisteren gehouden derde en vierde
voltallige vergadering der BritschJa-
pansche conferentie heeft het inlichtingen
bureau van het Japansche departement
van buitenlandsche zaken een communiqué
uitgegeven van den volgenden inhoud:
„De derde en vierde bijeenkomst der
Britsche en Japansche vertegenwoordigers
zyn gehouden in de officieele residentie
van den vice-minister van buitenlandsche
zaken, heden om half elf en om vier uur.
Uitvoerige aandacht werd gewijd aan het
rapport der commissie, die gisteren is bij
eengekomen en er werden vorderingen ge
maakt by de bestudeering van de verschil
lende kwesties betreffende een doelmatige
handhaving in den vervolge van vrede en
orde in Tientsin. De volgende bijeenkomst
zal morgenochtend om kwart voor tien ge
houden worden".
Van gezaghebbende zijde verluidt, dat de
handhaving van vrede en orde in Tientsin
het voornaamste onderwerp van bespreking
heeft gevormd bij de besprekingen van
gisteren, waarbij men uitging van den
grondslag van het rapport der Commissie
van Vier. Er werd tusschen de delegaties
op zekere punten overeenstemming bereikt,
terwijl andere punten heden zullen worden
behandeld.
De woordvoerder van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken heeft
gisteren op de vraag, welken invloed het
Britsch—Japansche accoord had op het ne-
gen-mogendhedenverdrag, verklaard: „Het
negen-mogendhedenverdrag is vrijwel ge
dood".
In het Lagerhuis heeft Butler ontkennend
geantwoord op de vraag of de regeering de
oorlogsdoeleinden van Japan in China
thans had erkend en of alle verdere Britsch-
Japansche onderhandelingen gevoerd zou
den worden op den grondslag, dat een groot
deel van China door Japan veroverd is en
thans onder Japansche jurisdictie staat. Op
de vraag of de toestand niet zoo was, dat
beide regeeringen niet het recht hebben
een kwestie te beschouwen, die niet haar,
maar China aangaat, antwoordde Butler:
„Men moet soms de feiten onder oogen
zien, hoe onaangenaam ze ook zyn".
Zie vervolg Buitenland pag. 4, 2e blad.
