DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Chamberlain over Moskou, Dantzig en Tokio. Dinsdag 1 Augustus 1939 141e Jaargang Stafbesprekingen op initiatief van Molotof. Definitie van „indirecte agressie" nog niet opgesteld. Politiek in Azië ongewijzigd. Tsjechisch blad tegen verduitsching. Geen duurzaamheid met geweld. King Hall te Parijs. Het doel der „News- letters". Besprekingen te Tokio voortgezet. „Prawda" wenscht een doeltreffend vredes front. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maat den bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groofe contracten rabat. G-roote letters naar nlaatsrulmte. Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HKRMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330. No. 179 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: ij. N. ADEMA. Engelsche Lagerhuis. In zijn gistermiddag in het Lagerhuis afgelegde verklaringen heeft minister-president Chamberlain medegedeeld, dat zoo spoedig mogelijk waarschijnlijk nog deze week Britsche en Fransche vertegenwoordigers naar Moskou zullen worden gezonden voor het houden van militaire bespre kingen. Aan het hoofd der Britsche delegaties zullen staan admiraal sir Reginald Drax, luchtmaarschalk sir Charles Burnett en majoor John Hey- wood. Daarnaast zullen de politieke besprekingen worden voortgezet, opdat een eindovereenkomst tot stand komt op den grondslag van een politiek accoord. De Russische Volkscommissaris voor Buitenlandsche Zaken heeft als zijn mee ning te kennen gegeven, zoo zei de premier, dat, wanneer wy een begin zouden maken met militaire besprekingen waaraan hy groote waarde hecht de politieke moei lijkheden niet onoverkomelijk zouden blij ken te zijn. Die uiting heeft bij ons den doorslag gegeven, toen wij tot dit zeer on gewone besluit kwamen. Het is de oprechte hoop van de Fransche en van de Britsche regeering, dat de ver wachtingen van Molotov bewaarheid zul len worden. Over het voorloopig accoord met Tokio z?ide Chamberlain: Laat mij herhalen, dat deze regeering haar politiek in het Verre Óósten niet wijzigen zal op aandrang van een andere mogendheid en dat Japan ook niet van ons verlangd heeft, dat wij dat zouden doen. De geest van München Het debat tijdens hetwelk Chamberlain deze verklaringen aflegde, werd geopend door den liberalen afgevaardigde Sinclair, die den premier verzocht het Huis zoo uit- voerig mogelijk in te lichten. „Laat mij het ronduit zeggen aldus Sinclair de indruk bestaat, dat Chamberlain nog sterker dan de mi nister van buitenlandsche zaken naar pacificatie neigt en nog minder resoluut is in zijn verzet tegen agressie. Het is zeer noodig, dat de premier aan som mige zijner aanhangers duidelijk maakt, dat het verzet tegen agressie en de op houw van een vredesfront steeds op politiek van hemzelf en van de regee- ring geweest zijn. Wij hebben gelukkig geen behoefte aan een n'euwe verzekering ten aanzien van Bze betrekkingen tot Frankrijk: Wij ver- eugen ons over de kortgeleden duidelijk S*ven blijken van samenwerking tusschen 1 e landen, in het bijzonder in de lucht PPIaus). Wel echter is een nieuwe verze- nng omtrent de onderhandelingen met mzsland dringend noodig". ziinln^a'r Zei<*e vercler er van overtuigd te a* Sowjets een verdrag in het be- van Van ^us'and achten. Engeland wenscht daarv"^ ^ant de van ■^us'anc'' maar we„ -00r moet men het waas van wantrou- vri«„jegens Sowjet-Unie verscheuren en l den worden. miraal^n ^Uickte afvaardiging van ad- de bes rj!X toe en betoogde, dat men, nu hebben^b g6n 660 hoopgevend stadium kele j er®ikt, al was het maar voor en- tieke 6611 man van de grootste poli- de invi ing' die toegamg zou hebben tot Kteml i "kste autoriteiten op het bespreking" ^0skou moet sturen om de hij, op te stuwen. erwij] niemand, aldus vervolgde üjkheid '"breuk op de onafhanke- der randstaten bevorderd u willen zien, kan ook niemand, e zijn 'and °°gen naar de Baltlsche >t be[n ^cht, er aan twijfelen dat keii i^18 Van ^ns'a"d bij de onafhan- n" tneUtra,it€H der 0ost- belan» h- 1 ?erinKer dan ons "eutralitejt onafhanl<elijkheid en nleton 'age 'anden. Het Ls het re °Sellik dat Hongarije tijdens voorwe^ Va° ket Par'aznent het zijn on fJan een aanval wordt en Vetdedi»a ninkel,1kheid wenscht te Sinclair stelde de vraag of Engeland het dan zijn plicht zou achten Honga.ije in dat geval steun te verleenen. De regeering moet het Lagerhuis en Dantzig zeggen, welke gedragslijn zjj ten aanzien van Dantzig trekt. Dalton: „diplomatiek getreuzel". De arbeidersafgevaardigde Dalton, die na Sinclair het woord voerde, noemde vertra ging in de onderhandelingen te Moskou een diplomatiek petreuzel zonder precedent, en sprak de hoop uit, dat de militaire verte genwoordigers te Moskou den politici een voorbeeld zullen geven en spoedig tot een resultaat zullen komen. Het zou het beste zün, besloot hij, wanneer Halifax een be zoek aan Molotov zou brengen of Molotov voor een bezoek zou uitnoodigen. Men ver keert thans in het stadium, waarin men tot persoonlijk contact zou kunnen komen en het zou voortreffelijk zijn, wanneer Halifax Molotov zou ontmoeten en Chamberlain met Stalin van gedachten zou wisselen. Chamberlain spreekt. Minister Chamberlain zeide hierop dat er groot verschil bestond tusschen de redevoe ringen van Sinclair en Dalton en ging met een in op de verwijten van den laatste. Dalton, aldus Chamberlain, bewijst het land geen goeden dienst door voortdurend te suggereeren, dat de regeering verdeeld is ten aanzien van de groote politieke lij nen. Chamberlain zette vervolgens uiteen welke maatregelen sinds Maart getroffen waren voor den opbouw van het vredes front: Versterking der defensie, bespre kingen met Polen en Turkije, garanties aan Griekenland en Roemenië. „Zoowel Dalton als Sinclair hebben laten doorschemeren, dat naar hun meening de schuld voor de vertraging in de onderhan delingen met Rusland geheel bij Engeland ligt. Indien", aldus de premier, „ik mij be perk, tot de geschillen, die het tot stand komen van een overeenkomst tot dusverre verhinderd hebben, dan is dat een maat staf voor de oprechtheid van mijn ver langen tot een overeenkomst te komen. Ik kan het Huis de verzekering geven, dat hst eenige zelfbeheersching vergt niet over te gaan tot correctie van den verkeerden in druk, dien Dalton heeft trachten te doen ontstaan. Om diezelfde reden zal ik geen historisch overzicht van de onderhandelingen met Rusland geven. Ik weet zeer wel, dat er in andere landen menschen zijn, die gespan nen de vorderingen van onze besprekingen gadeslaan en zeer dankbaar zouden zijn voor welke munitie dan ook, die zij zouden kunnen gebruiken, om verdeeldheid tus schen de Sowjet-regeering en ons te zaaien (applaus). Het is natuurlijk geen geheim, dat de Russische regeering en de samen werkende FranschBritsche regee ringen er tot dusverre niet in ge slaagd zijn tot een voor alle partijen bevredigende definitie van den term „indirecte agressie" te komen, ofschoon alle drie regeeringen be seffen, dat een indirecte agressie even gevaarlijk als een directe kan zijn en alle drie regeeringen ver langen een bevredigende methode te vinden, om tegen die agressie op te treden. Wij moeten er ons echter wel zeer voor hoeden ook maar den schijn op ons te laden, dat wij inbreuk willen maken op de onaf hankelijkheid van andere staten en indien Engeland en Frankrijk het niet met de Sowjet-regeering eens zijn over de definitie van de „indirecte agressie" ls dat juist, om dat de formule der Russen, naar onze meening dien schijn wekt. Wij toonen zeker een groot vertrouwen en een oprcht verlangen tot een overeen komst te komen, wanneer wy er in toe stemmen soldaten, marinemenschen en vlie gers naar Rusland te zenden om te bespre ken, hoe wij militaire plannen kunnen op stellen, nog voor wy de verzekering heb ben, dat wij op de politieke punten tot overeenstemming zullen komen. Dantzig. Ten aanzien van Dantzig zeide Chamberlain: De bezorgdheid in Euro pa heeft op het oogenblik de neiging zich rondom Dantzig te concentreeren. Op 10 Juli heb ik in het Huis een ver klaring over Dantzig afgelegd. Ik be sef, dat een toevoeging aan die verkla ring haar geenszins zou versterken en ik wensch niets te doen om haar te verzwakken. De plaatselijke toestand te Dantzig heeft ons veel bezorgdheid onder het publiek veroorzaakt en vereischt klaarblijkelijk de zeer nauwlettende aandach. Sommige pers berichten over de militarisatie, die heeft plaats gehad, waren echter ongetwijfeld overdreven. Sedert Lord Halifx zeide, dat men zich niet onnoodig bezorgd moest maken, heb ben zich grensincidenten voorgedaan, die de spanning eer hebben versterkt dan ver minderd, doch van de Poolsche regeering, die de meest bewonderenswaardige kalmte heeft getoond, kan men verwachten, daar van ben ik overtuigd, dat zij zal volharden in wijs staatsmanschap en zelfbeheersching. Verre Oosten. Sprekende over het Verre Oosten zeide de minister-president: „Ook hier wil ik zeggen, dat het onze taak niet bevordert, wanneer men suggereert, dat in de formu le (van de overeenkomst te Tokio) dingen moeten worden gelajen, die de regeering reeds heeft tegengesproken, die aanleiding moeten geven tot bezorgdheid en versla genheid in China en die niet door een on partijdig onderzoek van de formule worden gerechtvaardigd. De formule is de vaststelling van een feit, zij beteekende geen wijzi ging in de politiek, noch de toe kenning van de rechten van oorlogvoerende aan Japan. Zij is ook geen verraad aan de Britsche belangen in China en bedoelt niet de rechten van derde partijen af te staan. Ongetwijfeld zijn er vele moeilijkheden bij de kiesche onderhandelingen, die wor den voortgezet en niet de minste van die moeilijkheden is het aanhouden van de anti-Britsche agitatie in Noord-China, wel ke geleid wordt door menschen, die door de Japanners beinvloed, geïnspireerd en ge controleerd worden. Ik voel mij verplicht te zeggen, dat de Britsche regeering genoodzaakt zal zijn den toestand zeer ernstig onder oogen te zien, indien deze agitatie, deze aanvallen op Britsche belangen en Britsche rechten ongebreideld voortduren. Dat zou een suc cesvol einde der onderhandelingen zeer moeilijk maken. Het doel, dat wij ons voor oogen houden, is een billijke en rechtvaardige regeling van den strijd in China. Ik geloof, aldus de premier, dat de bedoelingen en oogmer ken der Vereenigde Staten en van Groot- Britannië in het algemeen vrijwel gelijk zijn, doch hierin behoeft niet te volgen, dat elk noodzakelijkerwijze juist hetzelfde zou moeten doen als de ander. Wij zouden van meening kunnen zijn, dat verschillende me thoden in verschillende gevallen gepast zouden kunnen zijn. De regeering hecht een zeer groot belang aan samenwerking, waar samenwerking mogelijk en wenschelyk is en wij hebben nimmer nagelaten de regeering der Ver eenigde Staten op de hoogte te houden van al wat wij doen of voornemens zijn te doen. Tenslotte verklaarde Chamberlain, dat een einde aan den „moordoorlog" wellicht het vertrouwen tusschen de volkeren zou kunnen herstellen. Valsch bankbiljetten In gevangenis vervaardigd Twee beambten van de ge vangenis te Parkhurst (eiland Wight, Eng.) zijn ontslagen, nadat een onderzoek had aangetoond, dat valsche bankbiljetten van tien shilling, die op het eiland en in het Zui den van Engeland circuleeren, in de gevan genis werden vervaardigd. Noodweer in Oost-Japan. - Een nood weer heeft twee uur lang boven Oost-Japan gewoed, na een langdurige periode van droogte. Het verkeer werd stilgelegd door het hooge water. Tot half twaalf 's avonds was in den benedenstad van Tokio op dertig plaatsen de bliksem ingeslagen. De schade is niettemin onbeteekenend. Wel zijn meer dan 600 huizen onder water geloopen. Naar aanleiding van het feit, dat de Duit- sche pers de Tsjechen reeds herhaaldelijk heeft beschuldigd van traagheid en lijdelijk heid, publiceert de „Poldeni List" te Praag een artikel, dat het noemt „een bewijs van den goeden wil der Tsjechen om met de Duitschers samen te werken". Het blad stelt voor, dat als grondslag voor de betrekkin gen tusschen beide nationaliteiten de ont werpen en eischen der Sudetenduitsche par tij worden genomen. „Wat toen wit was aldus het blad kan thans niet zwart zijn geworden. De Duitschers hebben geprotesteerd tegen vertsjeching, wij protesteeren tegen verduit sching. Wij kunnen slechts de waar heid beseffen, dat dingen, die op geweld berusten, niet duurzaam kunnen zijn". Zondag is een bedevaart naar de graven van de koningin van Bohemen gehouden. Meer dan 30.000 menschen hebben daaraan deelgenomen. De plechtigheid werd besloten met het zingen van het lied van koning Wenceslaus. De verduitsching van het Sudetenland wordt krachtig voortgezet. In het district Hultschin, dat een oppervlakte heeft van 330 vierk. K.M. is een gebied van 14.800 H.A. toebehoorende aan Tsjechische eige naren, „geliquideerd" en ter beschikking gesteld van de nieuwe Duitsche eigenaren. Tsjechen veroordeeld. Officieel wordt medegedeeld, dat een aantal Tsjechen door een Duitsche militaire rechtbank veroordeeld zijn tot gevangenis straffen, varieerende van vier tot zes maan den, wegens belastering van het Duitsche leger. Eenige weken geleden was een Tsjecho- slowaaksch officier wegens dezelfde over treding veroordeeld tot zes maanden gevan genisstraf. Oprichting van verdedigingscorps. De Tsjechische regeering, waarvan het leger eenige maanden geleden werd ontbonden, heeft thans vergunning gekregen een ver dedigingscorps voor de handhaving van de binnenlandsche orde en veiligheid op te richten. Dit kleine leger, met inbegrip van de 280 officieren, zal uit 7000 man bestaan. Het zul len de troepen zijn der Tsjechische regee ring, die met lichte wapens worden uitge rust. Hacha zal opperbevelhebber zijn. Stephen King Hall is gisteren in Parijs aangekomen en heeft in zijn hotel de Pary- sche pers ontvangen. Eerst wil ik het misverstand wegnemen, aldus King Hall, dat verwekt is door een der vier brieven welke ik gestuurd heb aan talrijke Duitschers, ambtenaren, zakenlie den, leden der nat.-soc. partij, waarin ik de meening uitte, dat ingeval van een oorlog, Italië geen doeltreffenden steun voor Duitschland zou beteekenen wegens zijn moeilijke strategische positie. In Italië dacht men, dat ik hiermede den persoonlijken moed en waarde van den Italiaanschen sol daat op het spel zette. Het geeft blijk van een slecht begrip van de mentaliteit van een Britschen marine-officier te veronderstellen dat hij zulk een oordeel zou vellen. Ik denk alleen, dat het Italië aan hulpbronnen ont breekt en dat de beste soldaat het zonder voedselvoorziening niet volhoudt. Vervolgens zette King Hall het doel uiteen van zijn brievenzendingen naar Duitsch land. In mijn briefwisseling, aldus de En- gelschman, streef ik er niet naar feiten te vermelden, welke de Duitscher niet kent, v/ant de beschaafde Duitscher kent de feiter wel. Doch ik ben van meening, dat de onaf hankelijkheid van den geest gunstig is voor den vrede en dat mijn initiatief een uitwis seling van politieke denkbeelden tusschen de Duitschers kan doen ontstaan. De persvertegenwoordigers vernamen vervolgens uit gestelde vragen, dat King Hall candidaat zal zün voor het Britsche parlement bü de komende tusschentüdsche verkiezingen in Lancashire, en wel voor de National Labourparty. Hy is ook voorne mens binnenkort een zending brieven te richten naar Frankryk en wellicht ook naar Italië. Gevraagd naar de antwoorden welke hy op zyn brieven ontvangt, zeide King Hall, dat deze anoniem en meerendeels fel zyn. Een communiqué van het Japansche mi nisterie van buitenlandsche zaken meldt, dat de voltallige Britsch-Japansche conferentie gistermiddag byeen is geweest, teneinde de kwesties verband houdende met de hand having van orde en rust te Tientsin nader te bespreken. Dennis, het hoofd van de Britsche politie te Tientsin, gaf een uiteen zetting van bepaalde punten, voortvloeiende uit de ingediende voorstellen. Besloten werd, sommige dezer punten voor te leggen aan een ondercommissie, die onmiddellyk na de verdaging van de voltallige vergadering byeenkwam, met het doel den weg te effe- sen voor een accoord, waarby een meer doeltreffende samenwerking tusschen de Japansche autoriteiten en de Britsche ge meentepolitie wordt gewaarborgd. Van gezaghebbende zijde wordt vernomen, dat deze sub-commissie de voornaamste punten heeft geregeld, hoewel eenige minder belangryke punten nog open zyn. Hoewel de voorgestelde regeling definitieven vorm aanneemt, zal de aangelegenheid, waarover de Britsche ambassadeur met zyn regeering overleg heeft gepleegd, verder worden be handeld in een andere subcommissie, welke Dinsdagochtend de beraadslagingen over eco nomische kwesties zal voortzetten. De anti-Britsche campagne. Gisteravond is onder de auspiciën van de reactionnaire Tohokai-party een anti-Brit sche massabetooging gehouden. De Japansche orde van advocaten heeft in een gisteren gehouden vergadering een resolutie aangenomen, waarin Engeland er van beschuldigd wordt, het bewind van Tsjang Kai Sjek te steunen. De resolutie is o.a. aan den Britschen ambassadeur gezon den. Chineezen zenden telegrammen. Leidende Chineesche openbare lichamen hebben telegramen aan Chambarlain gezon den, waarin aangedrongen wordt op onmid- dellyke opschorting van de conferentie te Tokio en opzegging van het Britsch-Japan- sche handelsverdrag. Ook is een telegram gezonden aan Roosevelt, waarin deze ge- lukgewenscht wordt met de opzegging van het verdrag met Japan en het besluit ge prezen wordt als een doeltreffende maat regel tot waarborging van den vrede en be lemmering van de Japansche agressie. Tot de organisaties, die deze boodschappen on- derschryven, behooren de Chineesche vol kenbondsunie, de afdeeling China van de internationale vredescampagne en de ver- eeniging voor buitenlandsche betrekkingen. De Russische „Prawda" wydt een hoofd artikel aan het feit, dat 25 jaar geleden de wereldoorlog is begonnen. Het blad stelt daarvoor de leidende klassen van alle im perialistische landen en vooral het „Duit sche imperialisme" verantwoordelyk. Prawda schryft: „De bolsjewieken zijn geen pacifisten. Zy zyn niet tegen alle oor logen. Zy maken onderscheid tusschen ge rechtvaardigde en ongerechtvaardigde oor logen, en hebben dit criterium in 1914 toe- gpeast". Schrijvende over den tegenwoordi- gen toestand vervolgt het blad: „Het land der Sovjets volgt met kalmte het misdadig spel van de fascis tische oorlogsmakers. Het Sovjetvolk weet, dat de drang der fascistische agressors slechts door een doeltreffend front van vredelievende staten kan worden tot staan gebracht en is bereid deel te nemen aan de organisatie -van een waarachtig vredesfront. Slechts een vastberaden en onwrikbare kracht kan de uit hun ketenen losgebarsten agressors tot staan brengen. Aldus is de vredespolitiek der Sovjets". Het blad citeert tenslotte de woorden van Worosjilof, gesproken ter gelegenheid van de op 1 Mei gehouden troepenschouw: „Ons volk bemint den vrede, het waardeert er de groote weldaden van en strydt voor vrede op de geheele wereld. Het weet echter ook oorlog te voeren". Incidenten bij de staking te Cleveland. - By een botsing tusschen stakers der moto- renfabriek te Cleveland (V.S.) en politie zyn minstens 34 personen gewond. De sta kers probeerden de fabriek te sluiten. Er werd traangas gebruikt, terwyl de politie verder met gummiknuppels optrad. De sta kers gooiden met steenen. Verscheiden auto's, waarmede arbeiders naar de fabriek reden, werden omver geworpen en in brand gestoken. Later op den dag zijn militairen ter versterking aangekomen. Zie vervolg Buitenland pag. 3, 2e blad.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1