DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Chamberlain over Moskou, Dantzig en Tokio.
Dinsdag 1 Augustus 1939
141e Jaargang
Stafbesprekingen op initiatief
van Molotof.
Definitie van „indirecte agressie"
nog niet opgesteld.
Politiek in Azië ongewijzigd.
Tsjechisch blad tegen
verduitsching.
Geen duurzaamheid met
geweld.
King Hall te Parijs.
Het doel der „News-
letters".
Besprekingen te Tokio
voortgezet.
„Prawda" wenscht een
doeltreffend vredes
front.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maat den bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groofe
contracten rabat. G-roote letters naar nlaatsrulmte.
Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HKRMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330.
No. 179
Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: ij. N. ADEMA.
Engelsche Lagerhuis.
In zijn gistermiddag in het Lagerhuis afgelegde verklaringen heeft
minister-president Chamberlain medegedeeld, dat zoo spoedig mogelijk
waarschijnlijk nog deze week Britsche en Fransche vertegenwoordigers
naar Moskou zullen worden gezonden voor het houden van militaire bespre
kingen. Aan het hoofd der Britsche delegaties zullen staan admiraal sir
Reginald Drax, luchtmaarschalk sir Charles Burnett en majoor John Hey-
wood. Daarnaast zullen de politieke besprekingen worden voortgezet, opdat
een eindovereenkomst tot stand komt op den grondslag van een politiek
accoord.
De Russische Volkscommissaris voor
Buitenlandsche Zaken heeft als zijn mee
ning te kennen gegeven, zoo zei de premier,
dat, wanneer wy een begin zouden maken
met militaire besprekingen waaraan hy
groote waarde hecht de politieke moei
lijkheden niet onoverkomelijk zouden blij
ken te zijn. Die uiting heeft bij ons den
doorslag gegeven, toen wij tot dit zeer on
gewone besluit kwamen.
Het is de oprechte hoop van de Fransche
en van de Britsche regeering, dat de ver
wachtingen van Molotov bewaarheid zul
len worden.
Over het voorloopig accoord met Tokio
z?ide Chamberlain: Laat mij herhalen, dat
deze regeering haar politiek in het Verre
Óósten niet wijzigen zal op aandrang van
een andere mogendheid en dat Japan ook
niet van ons verlangd heeft, dat wij dat
zouden doen.
De geest van München
Het debat tijdens hetwelk Chamberlain
deze verklaringen aflegde, werd geopend
door den liberalen afgevaardigde Sinclair,
die den premier verzocht het Huis zoo uit-
voerig mogelijk in te lichten.
„Laat mij het ronduit zeggen aldus
Sinclair de indruk bestaat, dat
Chamberlain nog sterker dan de mi
nister van buitenlandsche zaken naar
pacificatie neigt en nog minder resoluut
is in zijn verzet tegen agressie. Het is
zeer noodig, dat de premier aan som
mige zijner aanhangers duidelijk maakt,
dat het verzet tegen agressie en de op
houw van een vredesfront steeds op
politiek van hemzelf en van de regee-
ring geweest zijn.
Wij hebben gelukkig geen behoefte aan
een n'euwe verzekering ten aanzien van
Bze betrekkingen tot Frankrijk: Wij ver-
eugen ons over de kortgeleden duidelijk
S*ven blijken van samenwerking tusschen
1 e landen, in het bijzonder in de lucht
PPIaus). Wel echter is een nieuwe verze-
nng omtrent de onderhandelingen met
mzsland dringend noodig".
ziinln^a'r Zei<*e vercler er van overtuigd te
a* Sowjets een verdrag in het be-
van Van ^us'and achten. Engeland wenscht
daarv"^ ^ant de van ■^us'anc'' maar
we„ -00r moet men het waas van wantrou-
vri«„jegens Sowjet-Unie verscheuren en
l den worden.
miraal^n ^Uickte afvaardiging van ad-
de bes rj!X toe en betoogde, dat men, nu
hebben^b g6n 660 hoopgevend stadium
kele j er®ikt, al was het maar voor en-
tieke 6611 man van de grootste poli-
de invi ing' die toegamg zou hebben tot
Kteml i "kste autoriteiten op het
bespreking" ^0skou moet sturen om de
hij,
op te stuwen.
erwij] niemand, aldus vervolgde
üjkheid
'"breuk op de onafhanke-
der randstaten bevorderd
u willen zien, kan ook niemand,
e zijn
'and
°°gen naar de Baltlsche
>t be[n ^cht, er aan twijfelen dat
keii i^18 Van ^ns'a"d bij de onafhan-
n" tneUtra,it€H der 0ost-
belan» h- 1 ?erinKer dan ons
"eutralitejt onafhanl<elijkheid en
nleton 'age 'anden. Het Ls
het re °Sellik dat Hongarije tijdens
voorwe^ Va° ket Par'aznent het
zijn on fJan een aanval wordt en
Vetdedi»a ninkel,1kheid wenscht te
Sinclair stelde de vraag
of Engeland het dan zijn plicht zou
achten Honga.ije in dat geval steun
te verleenen.
De regeering moet het Lagerhuis en
Dantzig zeggen, welke gedragslijn zjj ten
aanzien van Dantzig trekt.
Dalton: „diplomatiek getreuzel".
De arbeidersafgevaardigde Dalton, die na
Sinclair het woord voerde, noemde vertra
ging in de onderhandelingen te Moskou een
diplomatiek petreuzel zonder precedent, en
sprak de hoop uit, dat de militaire verte
genwoordigers te Moskou den politici een
voorbeeld zullen geven en spoedig tot een
resultaat zullen komen. Het zou het beste
zün, besloot hij, wanneer Halifax een be
zoek aan Molotov zou brengen of Molotov
voor een bezoek zou uitnoodigen. Men ver
keert thans in het stadium, waarin men tot
persoonlijk contact zou kunnen komen en
het zou voortreffelijk zijn, wanneer Halifax
Molotov zou ontmoeten en Chamberlain met
Stalin van gedachten zou wisselen.
Chamberlain spreekt.
Minister Chamberlain zeide hierop dat er
groot verschil bestond tusschen de redevoe
ringen van Sinclair en Dalton en ging met
een in op de verwijten van den laatste.
Dalton, aldus Chamberlain, bewijst het
land geen goeden dienst door voortdurend
te suggereeren, dat de regeering verdeeld
is ten aanzien van de groote politieke lij
nen.
Chamberlain zette vervolgens uiteen
welke maatregelen sinds Maart getroffen
waren voor den opbouw van het vredes
front: Versterking der defensie, bespre
kingen met Polen en Turkije, garanties aan
Griekenland en Roemenië.
„Zoowel Dalton als Sinclair hebben laten
doorschemeren, dat naar hun meening de
schuld voor de vertraging in de onderhan
delingen met Rusland geheel bij Engeland
ligt. Indien", aldus de premier, „ik mij be
perk, tot de geschillen, die het tot stand
komen van een overeenkomst tot dusverre
verhinderd hebben, dan is dat een maat
staf voor de oprechtheid van mijn ver
langen tot een overeenkomst te komen. Ik
kan het Huis de verzekering geven, dat hst
eenige zelfbeheersching vergt niet over te
gaan tot correctie van den verkeerden in
druk, dien Dalton heeft trachten te doen
ontstaan.
Om diezelfde reden zal ik geen historisch
overzicht van de onderhandelingen met
Rusland geven. Ik weet zeer wel, dat er in
andere landen menschen zijn, die gespan
nen de vorderingen van onze besprekingen
gadeslaan en zeer dankbaar zouden zijn
voor welke munitie dan ook, die zij zouden
kunnen gebruiken, om verdeeldheid tus
schen de Sowjet-regeering en ons te zaaien
(applaus).
Het is natuurlijk geen geheim, dat
de Russische regeering en de samen
werkende FranschBritsche regee
ringen er tot dusverre niet in ge
slaagd zijn tot een voor alle partijen
bevredigende definitie van den term
„indirecte agressie" te komen,
ofschoon alle drie regeeringen be
seffen, dat een indirecte agressie
even gevaarlijk als een directe kan
zijn en alle drie regeeringen ver
langen een bevredigende methode
te vinden, om tegen die agressie op
te treden. Wij moeten er ons echter
wel zeer voor hoeden ook maar den
schijn op ons te laden, dat wij
inbreuk willen maken op de onaf
hankelijkheid van andere staten en
indien Engeland en Frankrijk het
niet met de Sowjet-regeering eens
zijn over de definitie van de
„indirecte agressie" ls dat juist, om
dat de formule der Russen, naar
onze meening dien schijn wekt.
Wij toonen zeker een groot vertrouwen
en een oprcht verlangen tot een overeen
komst te komen, wanneer wy er in toe
stemmen soldaten, marinemenschen en vlie
gers naar Rusland te zenden om te bespre
ken, hoe wij militaire plannen kunnen op
stellen, nog voor wy de verzekering heb
ben, dat wij op de politieke punten tot
overeenstemming zullen komen.
Dantzig.
Ten aanzien van Dantzig zeide
Chamberlain: De bezorgdheid in Euro
pa heeft op het oogenblik de neiging
zich rondom Dantzig te concentreeren.
Op 10 Juli heb ik in het Huis een ver
klaring over Dantzig afgelegd. Ik be
sef, dat een toevoeging aan die verkla
ring haar geenszins zou versterken en
ik wensch niets te doen om haar te
verzwakken.
De plaatselijke toestand te Dantzig heeft
ons veel bezorgdheid onder het publiek
veroorzaakt en vereischt klaarblijkelijk de
zeer nauwlettende aandach. Sommige pers
berichten over de militarisatie, die heeft
plaats gehad, waren echter ongetwijfeld
overdreven.
Sedert Lord Halifx zeide, dat men zich
niet onnoodig bezorgd moest maken, heb
ben zich grensincidenten voorgedaan, die
de spanning eer hebben versterkt dan ver
minderd, doch van de Poolsche regeering,
die de meest bewonderenswaardige kalmte
heeft getoond, kan men verwachten, daar
van ben ik overtuigd, dat zij zal volharden
in wijs staatsmanschap en zelfbeheersching.
Verre Oosten.
Sprekende over het Verre Oosten zeide
de minister-president: „Ook hier wil ik
zeggen, dat het onze taak niet bevordert,
wanneer men suggereert, dat in de formu
le (van de overeenkomst te Tokio) dingen
moeten worden gelajen, die de regeering
reeds heeft tegengesproken, die aanleiding
moeten geven tot bezorgdheid en versla
genheid in China en die niet door een on
partijdig onderzoek van de formule worden
gerechtvaardigd.
De formule is de vaststelling van
een feit, zij beteekende geen wijzi
ging in de politiek, noch de toe
kenning van de rechten van
oorlogvoerende aan Japan. Zij is
ook geen verraad aan de Britsche
belangen in China en bedoelt niet
de rechten van derde partijen af te
staan.
Ongetwijfeld zijn er vele moeilijkheden
bij de kiesche onderhandelingen, die wor
den voortgezet en niet de minste van die
moeilijkheden is het aanhouden van de
anti-Britsche agitatie in Noord-China, wel
ke geleid wordt door menschen, die door de
Japanners beinvloed, geïnspireerd en ge
controleerd worden.
Ik voel mij verplicht te zeggen, dat de
Britsche regeering genoodzaakt zal zijn
den toestand zeer ernstig onder oogen te
zien, indien deze agitatie, deze aanvallen
op Britsche belangen en Britsche rechten
ongebreideld voortduren. Dat zou een suc
cesvol einde der onderhandelingen zeer
moeilijk maken.
Het doel, dat wij ons voor oogen houden,
is een billijke en rechtvaardige regeling
van den strijd in China. Ik geloof, aldus
de premier, dat de bedoelingen en oogmer
ken der Vereenigde Staten en van Groot-
Britannië in het algemeen vrijwel gelijk
zijn, doch hierin behoeft niet te volgen, dat
elk noodzakelijkerwijze juist hetzelfde zou
moeten doen als de ander. Wij zouden van
meening kunnen zijn, dat verschillende me
thoden in verschillende gevallen gepast
zouden kunnen zijn.
De regeering hecht een zeer groot belang
aan samenwerking, waar samenwerking
mogelijk en wenschelyk is en wij hebben
nimmer nagelaten de regeering der Ver
eenigde Staten op de hoogte te houden van
al wat wij doen of voornemens zijn te doen.
Tenslotte verklaarde Chamberlain, dat
een einde aan den „moordoorlog" wellicht
het vertrouwen tusschen de volkeren zou
kunnen herstellen.
Valsch bankbiljetten In gevangenis
vervaardigd Twee beambten van de ge
vangenis te Parkhurst (eiland Wight, Eng.)
zijn ontslagen, nadat een onderzoek had
aangetoond, dat valsche bankbiljetten van
tien shilling, die op het eiland en in het Zui
den van Engeland circuleeren, in de gevan
genis werden vervaardigd.
Noodweer in Oost-Japan. - Een nood
weer heeft twee uur lang boven Oost-Japan
gewoed, na een langdurige periode van
droogte. Het verkeer werd stilgelegd door
het hooge water. Tot half twaalf 's avonds
was in den benedenstad van Tokio op dertig
plaatsen de bliksem ingeslagen. De schade
is niettemin onbeteekenend. Wel zijn meer
dan 600 huizen onder water geloopen.
Naar aanleiding van het feit, dat de Duit-
sche pers de Tsjechen reeds herhaaldelijk
heeft beschuldigd van traagheid en lijdelijk
heid, publiceert de „Poldeni List" te Praag
een artikel, dat het noemt „een bewijs van
den goeden wil der Tsjechen om met de
Duitschers samen te werken". Het blad stelt
voor, dat als grondslag voor de betrekkin
gen tusschen beide nationaliteiten de ont
werpen en eischen der Sudetenduitsche par
tij worden genomen.
„Wat toen wit was aldus het
blad kan thans niet zwart zijn
geworden. De Duitschers hebben
geprotesteerd tegen vertsjeching,
wij protesteeren tegen verduit
sching. Wij kunnen slechts de waar
heid beseffen, dat dingen, die op
geweld berusten, niet duurzaam
kunnen zijn".
Zondag is een bedevaart naar de graven
van de koningin van Bohemen gehouden.
Meer dan 30.000 menschen hebben daaraan
deelgenomen. De plechtigheid werd besloten
met het zingen van het lied van koning
Wenceslaus.
De verduitsching van het Sudetenland
wordt krachtig voortgezet. In het district
Hultschin, dat een oppervlakte heeft van
330 vierk. K.M. is een gebied van 14.800
H.A. toebehoorende aan Tsjechische eige
naren, „geliquideerd" en ter beschikking
gesteld van de nieuwe Duitsche eigenaren.
Tsjechen veroordeeld.
Officieel wordt medegedeeld, dat een
aantal Tsjechen door een Duitsche militaire
rechtbank veroordeeld zijn tot gevangenis
straffen, varieerende van vier tot zes maan
den, wegens belastering van het Duitsche
leger.
Eenige weken geleden was een Tsjecho-
slowaaksch officier wegens dezelfde over
treding veroordeeld tot zes maanden gevan
genisstraf.
Oprichting van verdedigingscorps.
De Tsjechische regeering, waarvan het leger
eenige maanden geleden werd ontbonden,
heeft thans vergunning gekregen een ver
dedigingscorps voor de handhaving van de
binnenlandsche orde en veiligheid op te
richten.
Dit kleine leger, met inbegrip van de 280
officieren, zal uit 7000 man bestaan. Het zul
len de troepen zijn der Tsjechische regee
ring, die met lichte wapens worden uitge
rust. Hacha zal opperbevelhebber zijn.
Stephen King Hall is gisteren in Parijs
aangekomen en heeft in zijn hotel de Pary-
sche pers ontvangen.
Eerst wil ik het misverstand wegnemen,
aldus King Hall, dat verwekt is door een
der vier brieven welke ik gestuurd heb aan
talrijke Duitschers, ambtenaren, zakenlie
den, leden der nat.-soc. partij, waarin ik de
meening uitte, dat ingeval van een oorlog,
Italië geen doeltreffenden steun voor
Duitschland zou beteekenen wegens zijn
moeilijke strategische positie. In Italië dacht
men, dat ik hiermede den persoonlijken
moed en waarde van den Italiaanschen sol
daat op het spel zette. Het geeft blijk van
een slecht begrip van de mentaliteit van een
Britschen marine-officier te veronderstellen
dat hij zulk een oordeel zou vellen. Ik denk
alleen, dat het Italië aan hulpbronnen ont
breekt en dat de beste soldaat het zonder
voedselvoorziening niet volhoudt.
Vervolgens zette King Hall het doel uiteen
van zijn brievenzendingen naar Duitsch
land. In mijn briefwisseling, aldus de En-
gelschman, streef ik er niet naar feiten te
vermelden, welke de Duitscher niet kent,
v/ant de beschaafde Duitscher kent de feiter
wel. Doch ik ben van meening, dat de onaf
hankelijkheid van den geest gunstig is voor
den vrede en dat mijn initiatief een uitwis
seling van politieke denkbeelden tusschen
de Duitschers kan doen ontstaan.
De persvertegenwoordigers vernamen
vervolgens uit gestelde vragen, dat King
Hall candidaat zal zün voor het Britsche
parlement bü de komende tusschentüdsche
verkiezingen in Lancashire, en wel voor de
National Labourparty. Hy is ook voorne
mens binnenkort een zending brieven te
richten naar Frankryk en wellicht ook naar
Italië. Gevraagd naar de antwoorden welke
hy op zyn brieven ontvangt, zeide King
Hall, dat deze anoniem en meerendeels fel
zyn.
Een communiqué van het Japansche mi
nisterie van buitenlandsche zaken meldt, dat
de voltallige Britsch-Japansche conferentie
gistermiddag byeen is geweest, teneinde de
kwesties verband houdende met de hand
having van orde en rust te Tientsin nader
te bespreken. Dennis, het hoofd van de
Britsche politie te Tientsin, gaf een uiteen
zetting van bepaalde punten, voortvloeiende
uit de ingediende voorstellen. Besloten werd,
sommige dezer punten voor te leggen aan
een ondercommissie, die onmiddellyk na de
verdaging van de voltallige vergadering
byeenkwam, met het doel den weg te effe-
sen voor een accoord, waarby een meer
doeltreffende samenwerking tusschen de
Japansche autoriteiten en de Britsche ge
meentepolitie wordt gewaarborgd.
Van gezaghebbende zijde wordt vernomen,
dat deze sub-commissie de voornaamste
punten heeft geregeld, hoewel eenige minder
belangryke punten nog open zyn. Hoewel
de voorgestelde regeling definitieven vorm
aanneemt, zal de aangelegenheid, waarover
de Britsche ambassadeur met zyn regeering
overleg heeft gepleegd, verder worden be
handeld in een andere subcommissie, welke
Dinsdagochtend de beraadslagingen over eco
nomische kwesties zal voortzetten.
De anti-Britsche campagne.
Gisteravond is onder de auspiciën van de
reactionnaire Tohokai-party een anti-Brit
sche massabetooging gehouden.
De Japansche orde van advocaten heeft
in een gisteren gehouden vergadering een
resolutie aangenomen, waarin Engeland er
van beschuldigd wordt, het bewind van
Tsjang Kai Sjek te steunen. De resolutie is
o.a. aan den Britschen ambassadeur gezon
den.
Chineezen zenden telegrammen.
Leidende Chineesche openbare lichamen
hebben telegramen aan Chambarlain gezon
den, waarin aangedrongen wordt op onmid-
dellyke opschorting van de conferentie te
Tokio en opzegging van het Britsch-Japan-
sche handelsverdrag. Ook is een telegram
gezonden aan Roosevelt, waarin deze ge-
lukgewenscht wordt met de opzegging van
het verdrag met Japan en het besluit ge
prezen wordt als een doeltreffende maat
regel tot waarborging van den vrede en be
lemmering van de Japansche agressie. Tot
de organisaties, die deze boodschappen on-
derschryven, behooren de Chineesche vol
kenbondsunie, de afdeeling China van de
internationale vredescampagne en de ver-
eeniging voor buitenlandsche betrekkingen.
De Russische „Prawda" wydt een hoofd
artikel aan het feit, dat 25 jaar geleden de
wereldoorlog is begonnen. Het blad stelt
daarvoor de leidende klassen van alle im
perialistische landen en vooral het „Duit
sche imperialisme" verantwoordelyk.
Prawda schryft: „De bolsjewieken zijn
geen pacifisten. Zy zyn niet tegen alle oor
logen. Zy maken onderscheid tusschen ge
rechtvaardigde en ongerechtvaardigde oor
logen, en hebben dit criterium in 1914 toe-
gpeast". Schrijvende over den tegenwoordi-
gen toestand vervolgt het blad:
„Het land der Sovjets volgt met
kalmte het misdadig spel van de fascis
tische oorlogsmakers. Het Sovjetvolk
weet, dat de drang der fascistische
agressors slechts door een doeltreffend
front van vredelievende staten kan
worden tot staan gebracht en is bereid
deel te nemen aan de organisatie -van
een waarachtig vredesfront. Slechts
een vastberaden en onwrikbare kracht
kan de uit hun ketenen losgebarsten
agressors tot staan brengen. Aldus is de
vredespolitiek der Sovjets".
Het blad citeert tenslotte de woorden van
Worosjilof, gesproken ter gelegenheid van
de op 1 Mei gehouden troepenschouw: „Ons
volk bemint den vrede, het waardeert er de
groote weldaden van en strydt voor vrede
op de geheele wereld. Het weet echter ook
oorlog te voeren".
Incidenten bij de staking te Cleveland.
- By een botsing tusschen stakers der moto-
renfabriek te Cleveland (V.S.) en politie
zyn minstens 34 personen gewond. De sta
kers probeerden de fabriek te sluiten. Er
werd traangas gebruikt, terwyl de politie
verder met gummiknuppels optrad. De sta
kers gooiden met steenen. Verscheiden
auto's, waarmede arbeiders naar de fabriek
reden, werden omver geworpen en in brand
gestoken. Later op den dag zijn militairen
ter versterking aangekomen.
Zie vervolg Buitenland pag. 3, 2e blad.