DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Compromis niet mogelijk,
conferenties nutteloos.
Japans houding tegenover de Europeesche
landen.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maa ten bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door bet geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, tfroote
contracten rabat. G-roote letters oaar nlaatsruimfe.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HKRMS. COSTER ZOON. Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330.
193 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 17 Augustus 1939
N^»
Hoofdredacteur: i'j. N. ADEMA.
141e Jaargang
„Vraagstuk van den Corridor en dat van
Dantzig zijn kwesties van
Duitsche eer".
Italiaansche pers bepleit
overleg.
met Duitschland".
Hitier Confereert met Göring
en Himmler.
De besprekingen van Csaky
Met von Ribbentrop.
De plannen van Hiranoema.
De algemeene toestand.
De toestand in Abessinië.
Nog steeds activiteit der
inlanders.
ALKMAARSGHE COURANT.
De geheele Duitsche pers keerde
zich gisteren verontwaardigd tegen
het denkbeeld van een internationale
conferentie tot regeling van het
vraagstuk-Dantzig. Opmerkelijk is
daarbij, dat de kwestie van de corri
dor en die van Dantzig thans in één
adem worden genoemd.
De bladen verklaren eenstemmig,
dat er zoowel wat Dantzig als den
corridor betreft, geen sprake van een
compromis kan zijn, omdat beide
vraagstukken kwesties van Duitschen
eer zijn.
Zoo schrijft de „Nachtausgabe": „een
compromis is niet mogelijk. Conferenties
over deze vraagstukken hebben geen
enkelen zin. Als de democratische staten
delegaties naar een dergelijke conferentie
zouden zenden, die slechts tot taak hadden
zich tegen iets te verzetten, wat de Duit
sche eer raakt zou het eenige resultaat
tijn, dat de toestand ernstiger werd".
„Dantzig, aldus verklaart de „Lokal
Aiizeiger", is geen vraagstuk maar een
Msche stad, die tot- Duitschland be
hoort, Dat is alles. De corridor door Duitsch
lebicd is eveneens geen vraagstuk maar
«ffl onding, dat moet verdwijnen. Mogen
de Polen er mede voortgaan, het verkeer
tusschen het Duitsche Rijk en Oost-Pruisen
sur goeddunken'af te snijden of te be
moeilijken? Moeten de Duitschers in deze
Duitsche gebieden nog langer overgele
verd blijven aan Poolsche haat en terreur?
Neen. Het gezonde verstand en de feiten
gebieden een billijke en verstandige op
lossing en dat kan slechts de Duitsche
oplossing zjjn. Er is geen plaats voor
compromis of conferentie".
De „Angriff" tenslotte schrijft: „Het
Duitsche volk gevoelt slechts afkeer en
walging van dergelijke conferenties. Con
venties, compromissen en onderhande-
'ngen hebben Europa geen vrede gegeven,
e corridor en Dantzig zijn Duitsche
__aa8stukken, die niemand anders aan
gaan, Wij zullen hier recht en vrede bren-
n z^.er Engeland of tegen Engeland."
hpfr tscke Pers gaat tevens voort in
bewoordingen melding te maken
e^s weer nieuwe wreedheden, die
gnover Duitschers in de Poolsche cor-
zouden zijn bedreven.
Italiaansche bladen gematigder.
Terwijl van Duitsche zijde dus het
denkbeeld van een internationale con
ferentie wordt verworpen, pleit de
Italiaansche pers, volgens een Reuter-
bericht uit Rome, gister met eenstem
migheid, die officieele inspiratie doet
■vermoeden, voor directe Poolsch-
Euitsche onderhandelingen voor een
vreedzame regeling.
keft M10"1!16 d'Italia" schrijft: „Polen
land nipte erhandelingen met Duitsch-
I°ssing van yerliezen> het kan door op-
vriendsrh*- ,.et Vraagstuk-Dantzig tot
gr°oten hDke betrekkingen met den
°°rCnrpfrStaat komen- Al® het echter
staan od Vioteert' zal het zijn geheele be-
aan denken6 /Pel ze.tten- Polen moet er
°°rl°g ziin is Italië in een algemeenen
onverwop=tv? doen en dat de spil
sche pg aar a's staal is. De democrati-
ties en van 6 van m°gehjhe conferen-
rechten Vmfn f°mPromis, doch er zijn
ereaties norws^6 kar erkenr>ing geen con-
moeten WOrH en dle geëerbiedigd
spraken 0d nn'zVn de Duitsche aan-
asPiraties in f en de Italiaansche
Afrika.» Nliddellandsche Zee en
f?1 all« bladen mmentaren komen in vrij-
?hrt)ft boven V°°J' De »Lavoro Fascista"
''öe een 0 'Jn hoofdartikel over Dant-
bhgen met nm°gellikheid is: onderhan-
Hitier heeft gisteren te Berchtes-
gaden langdurig met GÖring en
Himmler over de jongste ontwikkeling
in de Europeesche situatie geconfe
reerd.
In welingelichte kringen te Berlijn
wordt omtrent de bespreking, die de Pool
sche commissaris-generaal te Dantzig,
Chodacki, en de president van den senaat
der Vrije Stad, Greiser gisteren hebben
gehad, verklaard dat deze uitsluitend ge
wijd was aan de regeling van zuiver bin-
nenlandsche aangelegenheden, Dantzig
betreffende, o.m. de wederinstelling van
de Poolsche douane-controle bij de Ama-
dafabrieken en dat de politieke aspecten
van de kwestie-Dantzig niet ter sprake
zijn gebracht.
Chodacki is naar Warschau vertrokken
om den Poolschen minister van buiten-
landsche zaken, Beca, rapport uit te
brengen.
Van Poolsche zijde, aldus meldt Havas
nog uit Warschau, wordt met nadruk ver
klaard, dat het onderhoud tusschen Cho
dacki en Greiser reeds lang van te voren
was vastgesteld en dat er geen belangrijke
politieke aangelegenheden zijn besproken.
Britsche hoop.
In diplomatieke kringen te Londen hoopt
men, volgens den Britschen radiopers
dienst, dat het eerste korte onderhoud tus
schen Chodacki en Greiser het begin
moge zijn van uitvoeriger besprekingen
tusschen de Vrije Stad en Polen ter rege
ling van de locale kwesties, zooals die van
de douane. Het zou niet juist zjjn deze nut
tige besprekingen om redenen van prestige
uit te stellen, want hoe minder kwesties
Voor den tweeden keer deze week
heeft de Hongaarsche minister van bui-
tenlandsche zaken, Csaky, een bezoek
gebracht aan kasteel Fuschl, waar hij
een onderhoud heeft gehad met zijn
Duitschen collega, von Ribbentrop.
Niettegenstaande Csaky zich met enkele
medewerkers te Berlijn bevindt, noemt
men het toch een „particulier bezoek".
Dit laatste is evenwel in tegenspraak met
de inlichtingen, welke men in gewoonlijk
goed ingelichte kringen te Berlijn heeft ont
vangen. Hier aarzelt men niet groot gewicht
te hechten aan dit bezoek. Volgens deze
kringen is Csaky op zijn eerste „particu
liere bezoek" op 9 Augustus begonnen met
belangrijke onderhandelingen en is dit
tweede „particuliere bezoek" bestemd tot
het voorzetten van de besprekingen. De aan
wezigheid van minister Frick, die in het
vorig jaar met de regeering van Boedapest
een statuut voor de Duitsche minderheid in
Hongarije heeft uitgewerkt, bewijst, dat dit
onderwerp een rol speelt in de besprekingen.
Aangezien geen enkel officieel communi
qué is gepubliceerd, heeft men als enkele
aanduiding een inlichting van het „Rhein-
front" dat op de eerste pagina onder het op
schrift „Spanning in het Zuidoosten. De be
schermelingen van Engeland worden lastig"
een bericht publiceert, waarin wordt gezegd,
dat Bulgarije ongerust is door de militaire
voorbereidingen van Turkije en vooral van
Roemenië, dat 600.000 man onder de wape
nen heeft, geconcentreerd langs de grenzen
van Roemenië met Bulgarije en Hongarije.
Het blad critiseert verder de opmerking
van een Britsch blad. over de mogelijkheid
van een Britsche garantie voor Hongarije.
van ondergeschikt belang open blijven, des
te minder is de kans op incidenten, welke
kunnen voorvallen buiten invloed van de
verantwoordelijke personen. Het zou in
het belang van allen zijn, indien het ver
trouwen zou worden hersteld door een
overeenkomst, maar deze kan wel nauwe
lijks tot stand komen in een atmosfeer
van wrijving en incidenten.
Naar Havas uit Londen meldt, acht
men in Japansche kringen te Londen een
formeele militaire overeenkomst tus
schen Japan en de mogendheden van de
spil uitgesloten. Volgens de inlichtingen
van deze kringen wordt de houding van
Japan ten aanzien van de crisis in
Europa vooral bepaald door de hou
ding, welke de Sovjet-Unie zal aanne
men. Indien deze mogendheid zich aan
de zijde van de Westelijke mogend
heden zou scharen voor het geval er een
oorlog zou uitbreken door den loop van
zaken te Dantzig, zou Japan niet neutraal
kunnen blijven en zou het genoodzaakt
zijn de Sovjet-Unie den oorlog te ver
klaren. Indien evenwel de Sovjet-Unie
neutraal zou blijven, zou dit voor Japan
iedere reden om in te grijpen, ver
wijderen.
Dit zou het compromis zijn, dat tot stand
zou zijn gekomen tuschen Arita en de ex
tremisten, niettegenstaande het aandringen
van de mogendheden der spil, vooral Italië,
dat groote waarde hecht aan een militair
verbond met Japan, dat in geval van oorlog
een groot deel van de Britsche vloot in het
Verre Oosten vast zou houden, welke anders
in de Middellandsche Zee zou kunnen wor
den gebruikt.
In ieder geval is het niet twijfelachtig, dat
de onzekerheid, welke Japan omtrent zijn
houding laat bestaan in geval van een con
flict in Europa, een krachtigen druk moet
uitoefenen op op Engeland bij de huidige
onderhandelingen. Niettegenstaande de of
ficieuze verklaringen van zekere Japansche
personen, heeft men in Japansche kringen
den indruk, dat een oplossing kan worden
gevonden in de hangende vraagstukken in
zake Tientsin, met name inzake het mone
taire vraagstuk, zonder dat dit door de
Engelschen kan worden beschouwd als een
precedent, dat geldt voor het geheele gebied,
dat door de Japanners wordt gecontroleerd.
Geruchten over
een vier-mogendheden-
conferentie.
Er zijn in het begin van deze week
hardnekkige geruchten in omloop geweest
over de plannen van een zoogenaamde
viermogendhedenconferentie. In Salzburg
zouden Hitier en Ciano deze idee onder
de oogen hebben gezien en zij zouden het
plan opgevat hebben, om met Engeland
en Frankrijk te confereeren over de actu-
eele vraagstukken, waarbij Polen-Dantzig
vraagstuk nummer één zou zijn.
Wat er van waar is? Men weet, dat nog
steeds niets officieels bekend is van de
besprekingen te Salzburg; men weet dus
officieel ook niets over een Duitsch-
Italiaansch plan voor een conferentie van
vier. Maar hoe dan ook, voorloopig zal
men het beste doen door de geruchten
voor kennisgeving aan te nemen.
Daarvoor zijn eenige redenen te noemen.
Elders op deze pagina zal men lezen, dat
de Duitsche pers heelemaal geen ooren
heeft naar een conferentie en de eensge
zindheid dier pers doet vermoeden, dat
hier de Duitsche regeering aan het woord is.
Daarnaast valt de houding der Engelsche
pers op. Men heeft in Engeland de heele
kwestiedoodgezwegen, vermoedelijk
op last van hoogerhand. Daaruit zou wel
iswaar op te maken zijn, dat er iets gaande
geweest is, maar dat de Engelsche regee
ring heel weinig voelt voor een conferentie.
De Times heeft echter toch nog iets ge
zegd over deze mogelijke conferentie. Ze
moet er niets van hebben en zegt o.a., dat
zoo'n conferentie van vier zonder Polen en
Rusland fataal zou zijn voor de Engelsch-
Rusische verhoudingen en dat in feite
zoo'n conferentie als direct gevolg zou
hebben een isoleering van Polen en Rus
land.
Deze inzichten worden verder uitge
werkt en aangevuld in een uitermate be
langwekkend hoofdartikel, waarin er
duidelijk op gezinspeeld wordt, dat het z.g.
vredesblök een eventueel Puitsch-Itali-
aansch voorstel om een conferentie van
vier met een tegen-voorstel zou moeten
beantwoorden.
Dat artikel van de Times, dat tot titel
draagt: Het volledige vredesfront, begint
met de opmerking dat de Fransche en
Engelsche militaire missies te Moskou
goede vorderingen maken en dat er hoop
bestaat, dut het niet lang zal duren vóór
het vredesfront gecompleteerd is door de
opneming van de sovjet-Unie.
Het eerste doel van het vredesfront is
een oorlog te voorkomen. Het is bedoeld
om een einde aan de agressie te maken
door te toonen, dat agressie geen voordeel
zal opleveren, m.a.w. dat de aanvaller den
oorlog zal verliezen als hij dezen ontketent.
De oude opvatting van collectieve veilig
heid was, dat een minimum-krachtsin
spanning van vele landen, waarvan de
meeste geen rechtstreeksche belangen had
den bij het geding, dat aan de orde was,
voldoende zou zijn voor het behoud en
herstel van de orde. De nieuwe, realisti
scher opvatting van het vredesfront houdt
in, dat een aantal naties, rechtstreeks be
dreigd door de aanspraken van een enkel
ras om in Europa te overheerschen, bereid
zullen zijn hun heele energie aan te wen
den en al hun hulpbronnen om die aan
spraken schipbreuk te laten lijden. Tus
schen bedoeling en uitvoering is thans geen
speling meer gelaten. In Engeland is er
geen verschil van meening meer over de
plichten en belangen des lands. Geen
woorden kunnen iets toevoegen aan de
eenvoudige, maar ontzaglijk ernstige ze
kerheid, dat Groot-Britannië met zijn
bondgenooten zonder de minste aarzeling
een oorlog zal ingaan om een Duitschen
aanval op de onafhankelijkheid van Polen
te verijdelen, welke pogingen ook worden
aangewend om dit te bemantelen en te ver
duisteren met de bijzonderheden over het
geschil om Dantzig. Het antwoord op ge
weld zal geweld zijn en dat antwoord zal
op sprekende wijze gegeven worden.
In dit opzicht is het doel Van het vre
desfront duidelijk gneoeg. Het is een een
voudig antwoord op de les van Maart.
Internationale samenwerking zou van de
overeenkomst van München een charter
van vrede en veiligheid hebben kunnen
maken voor de niet-Duitsche provincies
van Tsjecho-Slowakije en de stabiliteit van
Centraal Europa hebben kunnen verhoo-
gen Hitler's antwoord op deze proef van
goede trouw is bekend. Het vredesfront is
een gevolg van de valschheid van zijn be
roep op zelfbeschikking en van zijn mon
sterlijke schending van Duitschlands ge
geven woord. Gezien dit verleden, de on
derdrukking en knevelarij, die thans op
Tsjechisch gebied gaande zijn, en de
eischen aan Polen, moet de militaire betee-
kenis van de nieuwe groepeering voorop
staan en blijven staan. Het besef groeit
echter, dat het initiatief, thans genomen
door de vredesmogendheden, verder dient
te worden uitgebreid, of Duitschlands
regeerders besluiten een oorlog uit te lok
ken of niet.
Men is het er in Engeland over eens, dat,
zoodra de vredesmogendheden de diplo
matieke en militaire werktuigen van ver
dediging hebben volmaakt, het oogenblik
voor hen is gekomen om de beginselen vast
te stellen, waarop zij gezamenlijk bereid
zjjn een nieuwen vrede te vestigen, en de
voorwaarden, waarop zij van hun kant
bereid zijn te onderhandelen over een
regeling.
Ten slotte moeten de naties het eens
worden of vechten. De tusschenliggende
oorlog zonder kanonnen kan niet eindeloos
voortduren. Niemand kan er aan twijfelen,
dat de physieke en moreele krachten aan
de zijde van de internatiohale orde poten
tieel overweldigend zijn, doch zij zullen
hun hoogste doel slechts bereiken als zij
het verantwoordelijke staatsmanschap in
de gelegenheid stellen een herhaling te
voorkomen van de tragische paradox van
het zoeken van vrede door oorlog.
Onderhandelingen zonder een algemee
ne beperking der bewapening zijn nutte
loos. De nazi-opvattingen van „Lebens-
raum" moeten verdwijnen en de Tsjechen
moeten het recht van zelfbestuur herkrij
gen. De wettige aspiraties op koloniaal ge
bied moeten geljjk mogelijk is be
vredigd worden zonder terug te keeren
tot de oude opvatting van volkeren en ge
bieden als ruilgoederen. Worden deze
voorwaarden vervuld, dan behoeft er niet
gewanhoopt te worden aan de vervulling
der politieke, financieele' en commercieele
behoeften van Europa. Na den volgenden
oorlog zoo besluit het blad zou een
vredesconferentie gehouden moeten wor
den; er is alles voor te zeggen, zulk een
conferentie te houden, alvorens de „vol
gende oorlog" zou uitbreken, doch op
voorwaarde, dat het een werkelijke con
ferentie van den vrede wordt. Zoolang
dat niet mogelijk is gebleken, is de beste
en eenig uitvoerbare dienst voor den vre
de zijn verdediging tot het uiterste te be
mannen.
Japansche militaire actie bij
Hongkong.
Naar Reuter uit Hongkong meldt,
hebben de Britsche autoriteiten twee
compagnieën troepen gezonden naar de
grens van het schiereiland Kowloen, in
gevolge het feit, dat Dinsdagavond de
Japanners geland zyn te Namtau in de
delta van de Paarlrivier. De Japanners
zijn opgetrokken langs de grens naar
Sjoemtsjoem en zijn thans gelegerd
langs het grensgebied. Gisterochtend
hebben vier Japansche vliegtuigen de
stad Sjoemtsjoen gebombardeerd.
Een nader bericht van Reuter uit Hong
kong meldt, dat een detachement van 500
Japansche manschappen gistermiddag Sjoem
tsjoen bezet heeft en is opgetrokken tot 20
M. afstand van de brug over de rivier, welke
de grens vormt, waar het de Japansche vlag
geplant heeft.
De Japansche en Britsche troepen staan
thans, slechts gescheiden door de brug,
tegenover elkander. De toestand is kalm.
Waarnemers gelooven, dat deze Japansche
actie ten doel heeft voorbereidingen te tref
fen voor een blokkade van Hongkong, gelijk
aan die van de Britsche concessie in Tient
sin. (Hongkong is echter een Britsche kolonie
en kan alleen van de landzijde onder douane-
toezicht worden geplaatst, in tegenstelling
met de Duitsche concessie te Tientsin, tenzij
de Japanners de kolonie van de zeezijde
zouden willen blokkeeren, wat echter vrij
wel met een daad van oorlog gelijk zou
staan. Red.).
Het Japansche optreden langs de grens
van Kouloen wordt in een telegram van
de Japansche troepen te velde beschreven
als een nieuwe zuiveringscampagne tegen
de Chineesche geregelde guerrillatroepen.
De Japanners beweren, dat de Chineesche
militaire autoriteiten, geholpen door de
Britsche autoriteiten te Hongkong een weg
voor wapenleveranties hebben aangelegd van
Hongkong naar het achterland van Kwan-
toeng.
Japansch legerbericht.
Volgens een Japansch legerbericht uit
Taijoean zijn 7000 man Chineesche troepen
die een inval hadden gedaan in de streek
ten Westen van Tsetsjou in Zuid-Sjansi, na
een vierdaagsche vervolging door de Japan
ners uit elkaar geslagen, waarbij zij 2700'ge
sneuvelden zouden hebben verloren en 60
krijgsgevangenen achterlieten.
Een bericht uit Nantsjang zegt, dat 1000
man van de 105e Chineesche divisie een
aanval hebben gedaan op 36 K.M. bezuiden
de hoofdstad van Kiangsi. De Japanners zijn
daarop een tegenaanval begonnen, welke er
gunstig voorstaat. Tot gisteren toe had de
vijand 52 gesneuvelden.
Uit Hnkou wordt gemeld, dat 3000 man
Chineezen bij Toengsjan in Z.O. Hoepe sinds
eergisteren door de Japanners omsingeld
zijn.
De laatste uit Ethiopië door de Abessini-
sche kolonie in Jeruzalem ontvangen be
richten geven belangwekkende bijzonder
heden over den toestand in het land en de
moeilijkheden, die de Italianen er ontmoe
ten bij het kolonisatiewerk. Talrijke benden
opstandelingen opereeren nog in uitgebreide
sectoren. Volkomen op dè hoogte van de
beweging der Italiaansche troepen en de
ravitailleeringswijzen, doen deze benden
vaak aanvallen op convooien en afzonder
lijke detachementen, waardoor zij de^ Italia
nen dwingen voortdurend hun toevlucht te
nemen tot de luchtvaart en zeer belangrijke
troepensterkten op den been te houden.
Karavanen trekken door het land onder be
scherming van gewapende escorten en vecht-
wagens. Uit het moederland gekomen kolo
nisten, die van de regeering terreinen en
woningen hebben gekregen, hebben, ont
moedigd door de moeilijke arbeidsomstan
digheden en geteisterd door kort, moeten
bij duizenden van hun exploitaties afzien.
Om de uitvoering te verzekeren van de
landbouwontwerpen en de uitvoering van
het fascistische plan verzekert men, dat
Mussolini zonder verwijl bijzondere maat
regelen zou nemen, welke maarschalk Balbo
zou moeten uitvoeren.
Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad.