DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Duitsche troepen zijn den aanval op
Polen begonnen.
Bombardementen in Polen.
Komt er een militair pact Berlijn-Hoskou
Forster verklaart Dantzig Duitsch.
Hitier spreekt voor den Rijke dag.
Reeds vele slachtoffers onder
de burgerbevolking.
No 206 D't nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 1 September 1939
141e Jaargang
Hitier heeft gisteravond de Duitsche eischen gepubliceerd, die
er op neerkomen, dat Dantzig dadelijk tot het Duitsche Rijk
moet terugkeeren.
In het gebied van den corridor zou men door een volksstem
ming kunnen beslissen of men tot Polen of Duitsch!and wilde
behooren.
Komt het gebied waarover eerst na een jaar gestemd zou
worden aan Polen, dan eischt Duitsch.and een rijksautoweg
en een spoorlijn door dat gebied.
Deze eischen werden door het niet verschijnen van een Pool-
schen onderhandelaar verworpen geacht.
De Britsche vloot is gemobiliseerd. Hitier heeft een proclamatie
tot de weermacht gericht en Forster heelt Dantzig Duitsch
verklaard. Het Duitsch-Russische pact is geratiticeerd en men
spreekt in Berlijn zelfs over een militair pact.
Inmiddels is de Rijksdag bijeengekomen en heeft Hitier
een uiteenzetting van zijn vastbesloten voornemens ten
opzichte van Dantzig en den Corridor gegeven.
Poolsche steden worden gebombardeerd, de Duitsche
troepen hebben op verschillende plaatsen de Poolsche
grens overschreden.
De Duitsche voorstellen.
Proclamatie van gouwleider
Forster aan de bevolking.
ALKMAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maa. fen bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groofe
contracten rabat. Groote letters laar nlaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
i
Hoofdredacteur: 1'j. N. ADEMA.
i
Het Duitsche voorstel.
Gisteravond werd uit Berlijn geseind, dat
buitenlandsche pers tegen half negen
yeengeroepen was op het ministerie van
Propaganda, om een belangrijke mededee-
ontvangst te nemen.
aarna is de volgende met het oog op den
Wiceerd belangrijke verklaring gepu-
«De koninklijke Britsche regeering heeft
een nota van 28 Augustus 1939 zich te-
kla de *-)uitsc'ie regeering bereid ver-
onaI k bemiddeling tot rechtstreeksche
p.,r ^delingen tusschen Duitschland en
°v*r de omstreden problemen ter be-
eem *,e steUen. Zij heeft er daarbij
bet nn °Ver gelaten> dat ook haar, met
de ai„ë °P de voortdurende incidenten en
Eentioemeene EuroPeesche spanning, de ur-
Duitsr>»,Van de Procedure bewust was. De
Woorrw regeerinS heeft zich in een ant-
acentispVi 3 uVan 29 ^ug' b939, ondanks haar
Pookch* °0rdeeling van dcn wil der
tot een n egeer'ng Überhaupt te komen
den vnvireveen?temming bet belang vaft
bemiddel in ld verklaard, de Engelsche
men. Zii ,resp- bet voorstel aan te ne-
het ooeenhrb. met waardeering van alle op
PoodzakeliiJ gegeven omstandigheden het
te w^en h deze, haar nota, er op
catastrofe' J wanneer het gevaar van een
onverwijld worden vermeden, snel en
beeft zich jnm°et worden gehandeld. Zij
d«n 30sten a zin bereid verklaard tot
lasthebber VaUgjStuS 1939 des avonds een
°ntvangen nn" Poolsche regeering te
°°k werkeliii- er de voorwaarde, dat deze
ÏS S "•«•-.Igd soa zijn om
delingen te eeren, maar onderhan-
De Duitsche en en af te buiten.
dat zii Jegeerin8 heeft voorts doen
3n dezen pJ t °^t' tot aan de aankomst
de Brit? u onderhandelaar in
etreffende 't a° u regeerin8 voor de bases
®neens toe, '/T* to* overeenstemming
De pga" elljk te klunen maken,
niet, SC'le 0nderhandelaar kwam
^Plaats Van
JPkomst Van «n verklaring omtrent de
an, 00nbjkheid k rc g«machtigde Poolsche
een«°0rd »P hiaïT* de rÜksregeering als
inning, aiie ereidwilligheid tot over-
ailereerst het bericht van de
Poolsche mobilisatie en eerst op den 30sten
Augustus 1939, tegen 12 uur 's nachts een
meer algemeen gehouden Britsche verzeke
ring van bereidwilligheid om van haar kant
invloed te willen uitoefenen tot het aan
vangen van onderhandelingen.
Ondanks het feit, dat door het uitblijven
van den door de rijksregeering verwachten
Poolschen onderhandelaar, de voorwaarde
was vervallen om aan de Britsche regeering
nog een inlichting te geven over de opvat
ting van de Duitsche regeering met betrek
king tot de mogelijke onderhandelingsbases,
aangezien de Britsche regeering immers zelf
voor rechtstreeksche onderhandelingen tus
schen Duitschland en Polen had gepleit, gaf
de rijksminister van buitenlandsche zaken,
von Ribbentrop, den Britschen»mbassadeur
naar aanleiding van de overhandiging der
laatste Engelsche nota, een nauwkeurige
mededeeling van den tekst der voor het ge
val dat een Poolsche gevolmachtigde zou
zijn aangekomen, als onderhandelingsbasis
onder oogen geziene Duitsche voorstellen.
De Duitsche regeering meende er een
recht op te hebben, dat onder deze om
standigheden op zijn minst daarna nog,
de onmiddellijke benoeming van een
Poolsche persoonlijkheid zou plaats vin
den.
Men kan niet alles alleen van
Duitschland verlangen.
Want men kan van de Rijksregeering niet
verwachten, dat zij van haar kant voortdu
rend de bereidwilligheid tot het aanvangen
van dergelijke onderhandelingen niet alleen
slechts in het licht stelt, maar ook er voor
gereed zit, terwijl van Poolsche zijde haar
slechts leege uitvluchten en nietszeggende
verklaringen worden voorgehouden. Uit een
intusschen plaats gevonden demarche van
den Poolschen ambassadeur blijkt opnieuw,
dat ook dezen geen volmacht heeft om eeni-
gerlei discussie an te vangen of zelfs om te
onderhandelen.
De Führer en de Duitsche rijksregeering
hebben zoodoende nu twee dagen tevergeefs
gewacht op de aankomst van een gevol
machtigden, Poolschen onderhandelaar.
Onder deze omstandigheden be-
scnouwt de Duitsche regeering ook dit
maal haar voorstellen practisch als af
gewezen, ofschoon zijn van meening is,
dat deze, in den vorm waarin zij ook
aan de Engelsche regeering zijn mede
gedeeld, meer dan loyaal, fair en uit
voerbaar geweest zouden zijn. De rijks
regeering acht het te pas aan het open
baar kennis te geven van deze aan den
Britschen ambassadeur door den rijks
minister van buitenlandsche zaken von
Ribbentrop medegedeelde onderhande
lingsgrondslagen.
Naar een vreedzame oplossing
gezocht.
De toestand tusschen het Duitsche ryk en
Polen is op het oogenblik zoo, dat ieder
verder incident tot een ontlading kan lei
den van de aan beide kanten in stelling ge
brachte militaire strijdkrachten. Iedere
vreedzame oplossing moet van zoodanigen
aard zijn, dat niet by de eerstvolgende ge
legenheid de dezen toestand in zijn oorza
ken bepalende gebeurtenissen zich kunnen
herhalen en daardoor niet alleen het oosten
van Europa, maar ook andere gebieden in
dezelfde spanning worden gebracht.
Een onmogelijke grensafbakening
en verkeerde behandeling van
Duitsche minderheden.
De oorzaken van deze ontwikkeling liggen
ten eerste in de onmogelijke grensafbake
ning, zooals zij door het dictaat van Ver
sa illes is geschied en ten tweede in de on
mogelijke behandeling der minderheid in
de afgescheiden gebieden. De Duitsche rijks
regeering gaat derhalve bij deze voorstellen
uit van de gedachte een definitieve oplos
sing te vinden, die de onmogelijke situatie
der grensafbakening uit den weg ruimt, aan
beide deelen hun vitale verbindingswegen
verzekert het minderhedenprobleem
voor zoover dat maar mogelijk is uit den
weg ruimt en voorzoover dat niet mogelijk
is, het lot der minderheden door een veilige
garantie van hun rechten dragelijk maakt.
De Duitsche regeering is ervan over
tuigd, dat het daarbij onontbeerlijk is,
economische en physieke benadeelin
gen, die sedert het jaar 1918 plaats ge
vonden hebben aan den dag te brengen
en in vollen omvang weer goed te ma
ken. Zij beschouwt uiteraard deze ver
plichting als voor beide deelen binden
de. Uit deze overwegingen vloeien de
volgende practische voorstellen voort:
1. De vrije stad Dantzig keert op
grond van haar zuiver Duitsche karak
ter evenals op grond van den eensge-
zinden wil van haar bevolking onmid
dellijk naar het Duitsche rijk terug.
2. Het gebie-t van den z.g. corridor,
dat van de Oostzee tot aan de lijn Ma-
riënwerder-Graudenz-Kulm-Bromberg
(met inbegrip van deze steden) en dan
ongeveer ten westen naar Schoenlanke
loopt, zal zelf beslissen over zijn toebe-
hooren tot Duitschland of tot Polen.
3e. Tot dit doel zal in dit gebied een
stemming gehouden worden. Stemge
rechtigd zijn alle Duitschers die op den
lsten Januari 1918 in dit gebied woon
den, of tot op dezen dag daar werden
geboren en insgelijks alle op dien dag
in dit gebied wonende of tot op dien dag
daar geboren Polen, Kasjoeren enz. De
uit dit gebied verdreven Duitschers
keeren ter uitvoering van hun stem
ming terug. Ter verzekering van een
objectieve stemming, evenals tot waar
borging van de daartoe noodzakelijke,
omvangrijke preliminaire werkzaam
heden, wordt dit genoemde gebied
evenals dat met het Saargebied het ge
val was, geplaatst onder een onmiddel
lijk te vormen internationale commis
sie, die door de vier groote mogendhe
den, Italië, de Sovjet-Unie en Engeland
gevormd wordt. Deze commissie oefent
alle souvereine rechten in dit gebied
uit. Tot dit doel moet dit gebied bin
nen een overeengekomen, zoo kort mo
gelijken termijn door de Poolsche mili
tairen, de Poolsche politic en de Pool
sche autoriteiten ontruimd worden.
4. Van dit gebied blijft uitgezonderd
de Poolsche haven Gdingen, die princi
pieel Fonisch souverein gebied vormt
in zooverre zij zich territoriaal beperkt
tot de Poolsche nederzetting. De nadere
grenzen van deze Poolsche havenstad
zouden tusschen Duitschland en Polen
moeten worden vastgelegd en zoo noo-
dig door een internationaal scheidsge
recht vastgesteld worden.
5. Om den noodzakelijken tijd voor de
vereischte omvangrijke werkzaamhe
den ter uitvoering van een rechtvaardi
ge stemming veilig te stellen, zal deze
stemming niet plaats vinden voordat
twaalf maanden verloopen zijn.
6. Om gedurende dezen tijd Duitsch
land zijn verbinding met Oost-PruLsen
en Polen zijn verbinding met de zee on
beperkt te garandeeren, worden wegen
en spoorwegen vastgesteld, die een vrij
transitoverkeer mogelijk maken. Daar
bij mogen slechts die heffingen geïnd
worden, die voor hst instandhouden der
verkeerswegen resp. voor het tenultvoer
leggen van de transporten vereischt
zijn.
7. Over het toebehooren tot een van
beide staten van het gebied beslist de
eenvoudige meerderheid van de uitge
brachte stemmen.
8. Om na de tenuitvoergelegde stem
ming onverschillig hoe deze moge
uitvallen de veiligheid van het vrije
verkeer van Duitschland met zijn pro
vincie DantzigOost-Pruisen en Polen
zijn verbinding met de zee te garandee
ren, zal, in geval het aan de stemming
onderworpen gebied aan Polen komt
Duitschland een exterritoriale verkeers-
zóne, ongeveer in de richting van Bue-
towDantzig, resp. Dirschau gegeven
worden voor het aanleggen van een
rijksautoweg benevens van een vier-
sporlge spoorlijn.
Deze weg en deze spoorlijn zullen
aldus aangelegd worden, dat de Pool
sche verbindingswegen daardoor niet
worden geraakt, d.w.z. dat de Poolsche
verkeerswegen noch over de zóne heen,
noch daaronder doorloopen. De breedte
van deze zóne wordt vastgesteld op 1
K.M. en vormt Duitsch souverein ge
bied. Wanneer de stemming ten gunste
van Duitschland uitvalt krijgt Polen
voor het vrije en onbeperkte verkeer
naar zijn haven Gdingen dezelfde rech
ten van een gelijke exterritoriale weg-,
resp. spoorwegverbinding als waar
Duitschland recht op zou hebben.
9. In geval de corridor aan het Duit
sche rijk terugkomt verklaart dit zich
bereid met Polen een bevolkingsuitwis
seling in zoodanigen omvang uit te voe
ren, als de corridor daarvoor ge
schikt is.
10. De eventueel door Polen ge-
wenschte speciale rechten in de haven
van Dantzig zouden paritair uitgewis
seld worden met gelijke rechten van
Duitschland in de haven van Gdingen.
11. Om in dit gebied ieder gevoel van
een bedreiging aan beide kanten uit
den weg te ruimen, zouden Dantzig en
Gdingen het karakter van zuivere
handelssteden krijgen, d.w.z. zonder
militaire inrichtingen en militaire ver
sterkingen.
12. Het schiereiland Hela, dat over
eenkomstig de stemming of wel aan
Polen of wel aan Duitschland zou ko
men, zou in ieder geval eveneens gede
militariseerd moeten worden.
13. Aangezien de Duitsche rijksregee
ring uiterst heftige bezwaren heeft in
te brengen tegen de Poolsche minder
heidsbehandeling en de Poolsche regee
ring van haar kant gelooft ook bezwa
ren tegen Duitschland te moeten in
brengen, verklaren beide partijen zich
ermede accoord, dat deze bezwaren
worden voorgelegd aan een internatio
naal samengestelde commissie van on
derzoek, die tot taak heeft alle bezwa
ren omtrent economische en physieke
benadeelingen benevens andere terro
ristische daden te onderzoeken. Duitsch
land en Polen verplichten zich alle
sedert het jaar 1918 eventueel voorge
komen economische en andere benadee
lingen der wederzijdsche minderheden
weer goed te maken, resp. alle onteige
ningen op te heffen of voor dit en an
der ingrijpen in het economische leven
een volledige schadeloosstelling der be
trokkenen te betalen.
14. Om de in Polen verblijf houdende
Duitschers evenals den in Duitschland
verblijf houdenden Polen het gevoel
van internationale rechteloosheid te
ontnemen en hun vooral de zekerheid
te waarborgen, niet te kunnen worden
opgeroepen voor handelingen, resp. voor
diensten, die onvereenigbaar zijn met
hun nationale gevoel, komen Duitsch
land en Polen overeen de rechten der
wederzijdsche minderheden door de
omvattendste en bindende overeen
komsten te verzekeren, teneinde dezen
minderheden het behoud, vrije ontwik
keling en uitoefening van hun volkswe
zen te waarborgen, hun in het bijzon
der tot dit doel de door hen voor ver-
eLscht gehouden organisatie toe te
staan. Beide partijen verplichten zich
de leden der minderheid niet voor den
militairen dienst op te roepen.
15. In geval van een overeenkomst
op den grondslag van deze voorstellen
verklaren zich Duitschland en Polen
bereid de onmiddellijke demobilisatie
van hun strijdkrachten te bevelen en
ten uitvoer te leggen.
16. De ter bespoediging van de bo
venstaande overeenkomsten vereischte
verdere maatregelen worden tusschen
Duitschland en Polen gemeenschappe
lijk overeengekomen.
Het contact nog niet verbroken.
Elders in dit blad maken wij melding van
de mobilisatie der Britsche vloot, wat in
Duitschland groote ongerustheid gewekt
heeft en door velen als een nieuwe provo
catie beschouwd wordt.
De groote vraag is welke volgende stap
Hitier thans zal nemen. Henderson werd
gisteravond nog door von Ribbentrop in een
onderhoud dat tien minuten duurde, ont
vangen.
Samenwerking van Duitschland
Rusland.
Nu het Duitsch-Russische pact gister
avond geratificeerd is, gaan er in Berlijn
reeds geruchten over een militaire samen
werking.
Men verwachtte heden een Sovjet-Russi
sche missie onder leiding van een hoogge
plaatst Sovjet-generaal waarvan de belang
rijke figuren van de weermacht deel zou
den uitmaken en welke missie besprekin
gen met den Duitschen generalen staf zou
voeren.
Dat bericht heeft eenige waarschijnlijk
heid door de mededeeling van de concen
tratie van 500.000 man troepen aan de Rus-
sisch-Poolsche grens.
In Berlijn achtte men de situatie gevaar
lijker dan gister.
De Rijksdag bijeengeroepen.
De Duitsche zenders hebben medege
deeld, dat de Duitsche Rijksdag heden,
1 September des voormiddags 10 uur
Duitschen tijd, bijeen zal komen voor
het in ontvangst nemen van een verkla
ring der rijksregeering.
De zitting van den rijksdag zal over
alle Duitsche zenders worden uitgezon
den.
Polen eerst gisteravond ervan in
kennis gesteld.
Ten aanzien van de thans gepubliceerde
Duitsche voorstellen, verneemt men in offi-
cieele kringen, dat zy Donderdagavond voor
het eerst ter kennis van de Poolsche regee
ring werden gebracht. De voorstellen waren
Woensdagavond laat aan den Britschen am
bassadeur voorgelezen, doch niet officieel
medegedeeld op grond van de overweging,
dat het te laat was voor een officieele me
dedeeling, daar op 30 Augustus te midder
nacht geen Poolsche vertegenwoordiger te
Berlyn was aangekomen, terwijl dat tijd
stip in de laatste mededeeling van 29 Aug.
aangegeven was.
De Lobby-correspondent van Reuter ver
neemt in officieele Britsche kringen, dat
men op grond van het feit, dat de Duitsche
voorstellen thans ter openbare kennis zyn
gebracht en op grond van de wijze, waarop
dat geschied is, mag aannemen, dat zij offi
cieel zyn. De regeering, die in de eerste
plaats by de voorstellen geïnteresseerd is,
is natuurlijk de Poolsche en men is van
meening, dat eenige commentaar te Londen
zeer ongewenscht zou zyn alvorens de Pool
sche regeering tijd zal hebben gehad de
voorstellen te beschouwen.
Mededeeling van Poolsche
ambassade te Parijs.
De ambassade van Polen deelde officieel
mede:
Duitschland heeft de Poolsche grens op
vier punten geschonden. De Duitsche be
richten over een beweerde schending van
Duitsch grondgebied door Polen zijn zuiver
verzinselen, evenals de fabel van een aan
val van Poolsche „insurgenten".
De Duitsche luchtmacht, zoo zegt men in
Polen, heeft aangevallen door bommen te
werpen op het plaatsje Puck, aan de Pool
sche kust in de buurt van Gdynia gelegen,
met het doel het vliegveld te verwoesten.
Er werd evenwel geen schade aangericht.
Ook werd het plaatsje Zukow in Poolsch
Pommeren gebombardeerd, eveneens zonder
succes. Tenslotte was een Duitsche lucht
aanval gericht op de stad Biala Podlaska
met de bedoeling de in deze stad gevestigde
vliegtuigfabriek te bombardeeren. De bom
men misten haar doel. Ook werden drie
bommen op Gdynia geworpen. Zij kwamen
echter in zee terecht.
Men maakt melding van een actie van
Duitsche troepen tegen de steden Ciecha-
now en Mlawa: Op deze wijze is de agressie
van Duitschland tegen Polen een voldongen
feit.
Het Duitsche nieuwsbureau deelt mede:
Gouwleider Albert Forster heeft de volgen
de tot de bevolking van Dantzig gerichte
proclamatie uitgevaardigd:
Mannen en vrouwen van Dantzig,
Het uur, waarnaar gij sedert twintig
jaren hebt gesmacht, is aangebroken.
Dantzig is met ingang van heden terug
gekeerd in het Groot-Duitsche rijk. Onze
Führer Adolf Hitier heeft ons bevrijd.
Op de openbare gebouwen in Dantzig
waait vandaag voor den eersten keer de
hakenkruisvlag; de vlag van het Duit
sche rijk. Zij waait evenwel ook van de
vroegere Poolsche gebouwen en overal
in de haven. Van de torens van het oude
raadhuis en de eerbiedwaardige Maria-
