EN ONSTREKEN. DAGBLAD VOOR ALKMAAR Duitschland hoopt nog altijd op den vrede. Britsch slagschip getorpedeerd en gezonken. Noorsche staatshoofden zullen confereeren. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0-25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek* en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 141e Jaargang Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. 243 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 14 October 1939 Conferentie van staats hoofden. Persoonlijke boodschap aan Kalinin. het Fransche legerbericht. De „Royal Oak" gezonken. Het Duitsche legerbericht. De Finsch-Russisehe besprekingen. Een Russisch-Turksch verdrag' van bijstand. Duitsche duikbooten vernietigd De algemeene toestand. COURANT. ALKMAARSCHE No Uit de verklaringen van Duitsche officieele kringen blijkt, dat men in Duitschland, ondanks de pertinente afwijzing der vredesvoorstellen, nog altijd de hoop op een spoedige regeling der omstreden kwesties door een conferentie van groote mogendheden niet geheel opgeeft. Dr. Dietrich, de Duitsche perschef, heeft aan vertegenwoordigers van buiten- landsche bladen verklaard, dat wanneer Duitschland zijn honderden ge vechtsvliegtuigen loslaat de Engelsche vloot en de kuststrook onherstelbaar beschadigd zouden worden. Inmiddels heeft de Engelsche marine een gevoelig verlies geleden door 'de torpedeering van de „Royal Oak", een der groote Britsche slagschepen by welks ondergang waarschijnlijk een groot deel der bemanning om het leven is gekomen. De koningen van Zweden, Noorwegen en Denemarken zullen op 18 October te Stockholm confereeren met den Finschen president om een gezamenlijke houding tegen de Russische agressie vast te stellen. In Finland heeft men het eerste deel der Russische „voorstellen" ontvan gen, waarvan de inhoud nog geheim wordt gehouden. Zjj schijnen tot dus ver geen aanslag op de Finsche neutraliteit te bevatten. Uit Kopenhagen wordt door het Duit sche Nieuwsbureau gemeld: De koning van Zweden heeft, naar officieel wordt medegedeeld, de konin gen van Denemarken en Noorwegen, alsmede den staatspresident van Fin land, uitgenoodigd tot een bijeenkomst te Stockholm. De staatshoofden hebben deze uitnoo- diging aangenomen en zullen, vergezeld van hun ministers van buitenlandsche zaken, naar Stockholm komen, waar de conferentie 18 October ajs. zal worden gehouden. President Roosevelt heeft bekend ge maakt, dat hij zijn oprechte hoop op het behoud van den vrede tusschen Rus land en Finland, welke te Moskou tot uiting is gebracht door den ambassa deur der Ver. Staten aldaar, uitgespro ken heeft in den vorm van een persoon lijke boodschap van hemzelf aan Kali nin. Roosevelt voegde hieraan toe, tot dusver nog geen antwoord hierop ont vangen te hebben. Het Fransche legerbericht van gisteravond luidt als volgt: Mistig en regenachtig weer. Zwakke activiteit aan het front. In het ge bied ten Zuiden van Pirmasens heeft de vijand verscheidene verkenners-patrouilles uitgezonden, die evenwel zonder resultaat terug moesten trekken. Het legerbericht van hedenmorgen luidt: „Kalme nacht. In het gebeid ten Oosten van de Moezel wederzijdsche actie van de artillerie." De aankondiging eener conferentie der staatshoofden en ministers van buitenland sche zaken der Noordsche landen is in alle Deensche kringen zeer gunstig ontvangen. Een eigenlijk werkprogram is nog niet op gesteld, doch naar verluidt, is het doel niet slechts een plechtige bekrachtiging van het saamhoorigheidsgèvoel en den wensch naar neutraliteit van het Noorden, doch ook de organisatie van een gemeenschappelijk op treden tegen gevaren, welke een of meer der betrokken landen zou bedreigen en in het bijzonder tegen de moeilijkheden, welke de oorlogstoestand verwekt heeft op het ge bied van den buitenlandschen handel en het economische leven en nog verder zal ver wekken. Het ligt echter, naar van bevoegde zijde verklaard' wordt, nj>t in de bedoeling der deelnemende landen', een rechtstreekschen invloed te willen uitoefenen op de groote politieke tegenstellingen tusschen de mo gendheden. Elk land voor zich en alle ge meenschappelijk volgen een buitenlandsche politiek van strikte neutraliteit en vriend schappelijke onpartijdigheid naar alle kan ten. De Noorsche bladen hopen, dat deze ma nifestatie van eenheid gelukkige resultaten moge opleveren voor de toekomst der Noordsche landen, die door zoovele gemeen schappelijke banden verbonden zijn. De admiraliteit deelt mede: De secre taris der admiraliteit moet tot zijn leed wezen mededeelen, dat Zijne Majesteits schip „Roayl Oak" gezonken is, naar men meent te weten, als gevolg van het optreden van een duikboot. Zoo spoedig mogelijk zal een lijst met de overleven den gepubliceerd worden. Hoeveel opvarenden van het slagschip „Royal Oak" gered zijn, is nog niet be kend. Deze oorlogsbodem had een vol tallige bemanning van meer dan dui zend officieren en manschappen. De bouwkosten van de „Roayl Oak" hebben bedragen 2.468.269 pond ster ling. Na het torpedceren van het vlieg kampschip „Courageous" is dit het tweede groote verlies voor de Britsche marine tijdens dezen oorlog. De „Royal Oak" is een slagschip van hetzelfde type als de Royal Sovereign en de Revenge. Het schip behoort tot de in den oorlog gebouwde slagschepen. Het is 17 November 1914 van stapel geloopen en was in Mei 1916 gereed. Tijdens den bouw is het schip, dat als kolen stokend schip was ontworpen, tot een volledigen oliestoker omgebouwd. Het schip had een standaard waterver plaatsing van 29.150 ton en, indien volledig beladen, een waterverplaatsing van 33.500 ton. Het had een bemanning van ongeveer 1100 man. De lengte was 580 voet op de waterlijn, de diepgang 28.5 voet en de breedte 102.5 voet. Het schip was bewapend met 8 kanons van 15 inch, 12 van 6 inch en had 8 luchtafweerkanonnen van 4 inch plus een aantal lichtere vuurmonden en machi negeweren. Beneden de waterlijn had het 4 torpedo-lanceerbuizen en een vliegtuig katapult bezat het schip op zijn derde ge schutstoren. Het liep 23 mijl. De bepantsering was zeer zwaar. De huid was voorzien van zware „blisters", dat zijn een soort van uitwassen buiten de scheeps huid, waartegen de torpedo's, alvorens den scheepshuid te treffen, tot ontploffing moes ten komen. Bovendien was de waterdichte indeeling zeer goed, zoodat de Royal Oak geacht kon worden sterk beveiligd te zijn tegen aanvallen van onderzeeërs, die hun torpedo's op het schip zouden afschieten. Het schip dat te Devonport gebouwd was, was in 1934 tot 1936 gemoderniseerd. Het oppercommando van de weermacht maakt bekend: In het Oosten werden met de bezetting der laatste sectoren aan de Boeg de be wegingen aan de Duitsch-Russische be»- langengrens afgesloten. In het Westen zwakke actie van de ar- tilerie. Tijdens luchtgevechten werden door jachtvliegtuigen en door luchtdoel geschut drie vijandelijke vliegtuigen bij Schleiden, Idar-Oberstein en Mayen, zon der eigen verliezen, neergeschoten. Het Finsche ministerie van buitenlandsche zaken deelt mede, dat de besprekingen tus schen Finland en de Sovjet-Unie kalm ver- loopen; het zou evenwel niet in het belang van een goeden gang van zaken zijn op het oogenblik reeds bijzonderheden te onthullen. De Finsche minister van justitie, Rauta- varra, is afgetreden en wordt opgevolgd door Oscar Soeder Hjelm. Baron Ernst van Born, vice-voorzitter van het parlement, is be noemd tot minister zonder portefeuille. Reu ter verneemt in Finsche kringen te Londen, dat geen politieke beteekenis moet worden gehecht aan het aftreden van Rautavarra. Men verwacht, dat weldra een Russisch Turksche overeenkomst tot stand zal komen. In welingelichte kringen gelooft men, dat die overeenkomst den vorm van een ver drag van wederzijdschen bijstand zal heb ben, waarbij Turkije zich verbindt de Dardanellen te neutraliseeren. Hieraan wordt toegevoegd, dat het verdrag in over eenstemming met de Fransche en Engel sche belangen zal zijn. Het Engelsche ministerie van marine deelt mede, dat Vrijdag den 13den October voor de Duitsche duikbootvloot een onge luksdag is gebleken. Twee duikbooten zijn vernietigd. De Britsche strijdkrachten kon den eenige overlevenden aan boord nemen. Het Engelsche ministerie var marine deelt nader mede, dat gister nog een derde Duitsche duikboot tot zinken U gebracht. Enkele overlevenden zijn door de Engel- schen aan boord genomen. Duitschland wil den strijd zoo spoedig mogelijk staken. Hoewel vorm en inhoud van Chamber- lains rede niet anders zijn dan men ze in Segeven omstandigheden kon verwach- blijkt uit verschillende uitlatingen wel. bat men er in Duitschland met groote eeurstelling van heeft kennis genomen. Het antwoord is blijkbaar den heer Hitier 1 tegengevallen en men zou mogen ver- achten, dat deze thans met de vuist op el zou slaan en openlijk zou verkondi- n, dat Duitschland thans lang genoeg vLteetllge toenadering gewacht heeft en wii Vfn Plan den oorl°S °P de snelste U tot een voor Duitschland gunstige oplossing te brengen. de rpH^0'' al noemt men 1° Duitschland welWo 6 V3n Chamberlain een der domste dieintr VTn °0^ beeft gehoord, de aankon- verder men vana* dit oogenblik van terwep6 vr®desP°gingen afziet is nog ach- verlanJ e leven en het Duitsche vredes jaar oli bet dan ook het verlangen "aar ePn j UUK "et den b" op Hitleriaansche voorwaar I esi nl oorzaag1 door bun kortzichtigheid kunnen een bloedbad in Europa Nieuwsburem,ei!'tal deelde het Duitsche Velt later mede. dat men Roose- ficieeie n7 nog uit het van Dres'a kringen op een interventie 01 Frariu e?t ^00sevelt hoopt, die Engeland b^®Ugen aan het verstand zon mneten v"It nipte wc> nat mcii ivLiuaL Van plan ic. aagd heeft en dat ook niet is. kleine Eroè Dietrich heeft het aan een k® tneespr/3 ij3n buitenlandsche journalis- Perschef in n en dr- Dietrich, die rijks- oonferentie v u cblancl is en juist van een 2Ün getrouw Wam waar de heer Hitier met 1)3(1 besprokp0 rle urcn lang den toestand te 2Un, die geacht worden een man n.8temmins°in0,?en op de hoogte is van uuitsche krin meest vooraanstaande Groot-Brit na!tle medp„anni'ë aldus heeft deze voor- *gd - enLu" van den heer Hitier ge- aanwezige in,,- ,-oeling daarbij was, dat de ekend zoudpn ®ten dat in breeden kring 1 Zijn nnk m, en Groot-Britannië onbeschaamd antwoord aan den heer Hitier bij monde van zijn minister president slechts durven uitspreken omdat het rekent op de hulp van de Ver. Staten. Maar Amerika kan iets beters doen. Het kan aan Groot-Britannië kort en bondig meedeelen, dat het aan de democratische staten geen steun zal verleenen wanneer deze er niet toe willen medewerken de om streden problemen aan een conferentietafel te regelen. Aldus de meening van dr. Dietrich, hoe wel het Duitsche Nieuwsbureau het later blijkbaar verstandiger achtte, Roosevelt maar buiten beschouwing te laten. Dr. Dietrich deed de mededeeling, dat de heer Hitier ook thans nog geneigd zou zijn het bevel om den strijd in het Westen te beginnen uit te stellen wanneer er maar eenige aanwijzing zou zijn, dat president Roosevelt aan den heer Chamberlain na> drukkelijk zou mededeelen, dat deze zich bereid moet verklaren Duitschland aan een conferentietafel te ontmoeten. Hij heeft daarby verkondigd, dat de heer Chamberlain hij sprak in zijn teleurstel ling eigenlijk alleen van Chamberlain in zijn rede maar al te duidelijk heeft laten uitkomen, dat Engeland niets meer of min der van plan zou zijn dan „het Duitsche volk uit te roeien" en men ziet hieruit weer hoe een eenvoudige en duidelijke redevoe ring geheel verschillend bekeken kan wor den naarmate men ze aan de eene of aan de andere zijde van een landsgrens beoor deelt. Engeland zou dus althans volgens de zen voornamen medewerker van den heer Hitier niet meer of minder wenschen dan een totale uitroeïng van het Duitsche volk en men kan uit dergelijke verklarin gen eenigszins opmaken hoe de stemming geweest is in de conferentie waar deze pers chef vandaan was gekomen. Duitschland aldus dr. Dietrich laat zich niet uitroeien en hij verklaarde nog, dat op de bewuste conferentie promi nente nationaal-socialisten naar voren ge bracht hadden, dat Duitschland zijn lucht- wapen in het Westen eigenlijk nog geens zins ontplooid heeft. Daarbij hing dr. Dietrich een schrikba rend beeld op van wat Duitschland wel zal kunnen doen als het tot voortzetting van den strijd wordt gedwongen. In het Wes ten zijn tot dusver nimmer meer dan twee dozijn vliegtuigen by een aanval samenge trokken, maar bij den strijd in het Oosten zijn achthonderd bombardementsvliegtui gen in actie geweest en wanneer men deze aantallen op de Britsche schepen en de strategische kustpunten loslaat, zouden zij een ongekende schade kunnen aanrichten. Dat Duitschland de Britsche vloot inder daad groote schade kan toebrengen is heden weer gebleken door het torpedeeren van het groote Engelsche slagschip de „Roayl Oak", bij welks ondergang waarschijnlijk hon derden opvarenden het leven hebben ver loren. Rusland zal Duitschland willen steunen en Italië wil neutraal blijven of en dat zouden de generale staven eigenlijk ver standiger vinden eveneens aan den oor log deelnemen. Zoo was het betoog van dr. Dietrich en het is daarin niet heelemaal duidelijk of hij hiermee ook den generalen staf van Italië dan wel alleen die van Duitschland en Rus land op het oog heeft. In allen gevalle zou naar zijn meening Duitschland daardoor onoverwinnelijk zijn en het zou voor Duitschland heel wat ge makkelijker zijn om Engeland te blokkee- ren dan voor Engeland om Duitschland uit te hongeren. Daarom was Chamberlains rede een van de domste welke ooit door een staatsman is uitgesproken. Er was noch een hooge op vatting, noch eenig begrip van den werke- üjken toestand in te ontdekken, het was een onbeschaamde redevoering en het Duitsche volk zou zich nog nauwer aaneensluiten om de Engelsche vastbeslotenheid tot ver nietiging van Duitschland volkomen te doen mislukken. Dat zijn de uitlatingen van een vooraan staande Duitsche persoonlijkheid, die juist van een bespreking kwam waar hij vele uren de discussies heeft meegemaakt welke de heer Hitier met prominente nationaal- socialisten heeft gehouden. Zoo is dus op dit oogenblik de stemming in de Duitsche regeeringskringen en al geeft men blijk van een zekere vastbeslo tenheid en een exposé van alle krachten die men zou kunnen ontplooien om den strijd glansrijk te winnen, toch blijkt uit den blik dien men thans naar Amerika wendt en uit de duidelijk uitgesproken hoop, dat een machtige staat nog tusschen- beiden zal komen, dat men den onbereken- baren strijd in het Westen graag zou willen stsken* Maar wat men blijkbaar nog niet begrijpt is, dat er dan allereerst in Duitschland iets zal moeten gebeuren opdat de leiders der democratische staten waarborgen krijgen, dat de Duitsche, beloften inderdaad zuilen worden gehouden. Het is opmerkelijk, dat het Duitsche Nieuwsbureau later heeft medegedeeld, dat de Duitsche regeering geen plan had zich thans tot president Roosevelt te wenden en men mag aannemen, dat dit besluit is ge nomen is nadat dr. Dietrich zijn verklarnv gen aan de buitenlandsche persvertegen woordigers had afgelegd. Blijkbaar acht men het in Duitschland verstandiger nog niet de tusschenkomst van Amerika in te roepen, ofwel men is inmid dels tot de conclusie gekomen, dat dit in de gegeven omstandigheden weinig resultaat zou hebben. President Roosevelt zelf heeft gister in een persconferentie in Washington ver klaard, dat hij geen officieele mededeeling inzake de laatste vredesvoorstellen var. Duitschland had ontvangen. In Londen heeft men er, naar aanleiding van Dietrichs verklaringen, op gewezen, dat Duitschland nimmer heeft geantwoord op Roosevelts oproep om de open steden en de burgerbevolking van Polen te sparen. Men hecht daar groote waarde aan Diet richs woorden juist omdat hij tevoren een langdurig onderhoud met den heer Hitier had en meent uit deze verklaring aan de buitenlandsche pers te kunnen opma ken, dat de Duitsche regeering op het oogenblik ten einde raad is. De Britsche minister van oorlog heeft eveneens in een persconferentie den toe stand waarin Duitschland thans zou ver- keeren weinig rooskleurig genoemd. Na zes weken oorlog heeft het in de Oostzeestaten een aanzienlijke nederlaag geleden en naar het schijnt is Duitschland in het Zuiden voor goed een beperking opgelegd. Hoewel er veel Duitsche troepen naar het Westelijk front zijn overgebracht betwijfelde de Brit sche minister het of Duitschland in het Westen zal aanvallen. In Frankrijk is men daar evenwel niet zoo zeker van en Fransche militaire waarne mers zijn er min of meer ongerust over, dat elke Duitsche actie sinds gister achterwege is gebleven, hoewel de Duitschers de laatste twee weken heel wat manschappen naar het Saarfront hebben gebracht. Men ver wacht daar thans een nieuw Duitsch offen sief hoewel men betwijfelt of het Duitsche leger krachtig genoeg zal zijn voor een groote doorbraak in Westelijke richting. Generaal Gamelin spaart blijkbaar zyn mannen omdat hy de offers welke een door braak van de Siegfriedlinie zou vergen nog niet verantwoord acht en men mag aanne men, dat de Duitsche legerleiding zoo ver standig zal zijn dit voorbeeld te volgen. Bovendien zou elke actie op groote schaal en elk besluit de Duitsche vliegtuigen in grooten getale op Engelsch en Fransch ge bied los te laten, zeker de kansen op een spoedigen vrede volkomen onmogelijk ma ken. En op dien vrede schijnt men in Duitsch land, ondanks alle tot dusver ondervonden teleurstellingen, nog altijd eenige hoop te kcesteren. De Finsche afgezant is nog altijd niet uit Moskou terug gekomen en verwacht, dat het onderhoud daar nog wel eenige dagen zal duren. Eigenlijk acht men dit een verblijdend teeken omdat er uit blijkt, dat de Finsche vertegenwoordiger anders behandeld wordt dan de Estlandsche minister, die onmiddel lijk met een ultimatum naar huis werd ge stuurd. Men begint in Finland weer een beetje hoop op de toekomst te krijgen en gelooft dat de tusschenkomst van den Ame- rikaanschen gezant en van de gezanten der Scandinavische landen de Moskousche auto riteiten wel tot een voorzichtig optreden zullen nopen. Er zijn reeds eenige voorstel len welke tot dusver strikt geheim wor den gehouden in Helsinki ontvangen en de Finsche regeering, die ze bestudeerd heeft, schijnt tot de conclusie te zijn geko men dat men de onderhandelingen nog kan voortzetten. In de Scandinavische koninkrijken is men nog allesbehalve gerust en er zyn in Zwe den reeds plannen in studie om de voor naamste steden te evacueeren. De regee ringen van deze Noorsche statengroep, die in de gegeven omstandigheden in geen en kel opzicht op den steun van Duitschland kunnen rekenen, houden voortdurend onder linge besprekingen en op 18 October zullen de koningen van Zweden, Noorwegen en Denemarken met den president van Finland en hun ministers van Buitenlandsche Zaken een conferentie in Stockholm houden, waar men tot een zoo noodig gezamenlijk optre den zal besluiten. Het is niet te hopen, dat de oorlogsfakkel in den Europeeschen strijd ook deze Noor sche landen zal doen vlam vatten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1