DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De Graf Spee opgesloten in de haven
van Montevideo.
De Volkenbond besluit tot de uitsluiting
van Rusland.
De Finnen zien hoopvol naar hulp van
het buitenland uit.
In Moskou verwondert men zich niet
over het Volkenbondsbesluit.
s
Vrijdag 15 December 1939
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
I4le Jaorgang
Drie staten waren atwezig en vier onthielden
zich van stemming.
De verhouding Engeland-Frankrijk-Rusland.
Fransche legerberichten.
De algemeene toestand.
De hat wacht voor
het muizengaatie.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegcven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door bet gebeele Rijk 2.50.
Losse numtners 5 cents.
PRIJS DLR GFWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1 25, elke regel tneer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsniimte.
Brieven franco aan de N V. Boek* en Handelsdruk-
kerij v/h HERMS COSTER ZOON, Voordara C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 296 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur; C. KRAK.
Zoowel de Engelschen als de Duitschers zijn bijzonder ingenomen met den
zeeslag, welke zich in de Zuid-Amerikaansche wateren heeft afgespeeld,
wat mogelyk is omdat zoowel het Duitsche schip als de Britsche kruisers
elkaar moedig hebben aangevallen en aan beide zyden belangrijke verliezen
zyn te constateeren.
Het is wet duidelijk, dat de Graf Spee zoo beschadigd is geweest, dat het
vestzakslagschip den strijd niet langer kon voortzetten en ook, dat de ttjd,
welke het in de haven van Montevideo mag verblijven, veel te kort is om de
blykbaar belangrijke schade te kunnen herstellen.
De groote vraag is nu of de gezagvoerder de geheele bemanning zal laten
interneeren dan of hij het zal wiger. met zijn onklaar geworden schip uit
te varen.
In het laatste geval schijnt het lot van dezen oorlogsbodem wel vast te
stgan, want sterke Britsche strydkrachten liggen op den loer en zullen den
Duitschers zeker geen gelegenheid tot ontsnappen geven.
In Finland woedt de stryd met onverminderde hevigheid voort. On-
danks den dapperen tegenstand is het wel duidelijk, dat de I innen hier en
daar terrein gaan verliezen en dat de kans, dat het land in twee stukken
zal worden geknipt grooter wordt. In spanning zien de Finnen naar de
beloofde hulp uit het buitenland uit.
De Volkenbondsraad heeft met 7 van de 14 stemmen er waren en-
kele onthoudingen maar geen enkel land stemde tegen tot de uitsluiting
van Rusland besloten.
In Rusland ziet men in het Volkenbondbesluit een Britsch-Fransche actie,
die wellicht tot een toekomstige verbreking der diplomatieke betrekkingen
kan leiden.
geplaatst. Hieruit vloeit voort, dat de Urss
niet langer lid is van den Volkenbond".
De Volkenbondszitting niet gesloten.
Na de verkiezing van Egypte en China tot
leden van den Volkenbondsraad voor den
tijd van drie jaren, verklaarde voorzitter
Hambro; dat de vergadering uiteengaat, zon-
der de zitting te sluiten wegens den inter-
nationalen toestand.
De secretaris-generaal zal op elk oogen-
blik de leden van het bureau bijeen kunnen
roepen, om besluitei\ te nemen welke door
de omstandigheden worden opgelegd.
Russisch commentaar.
De Moskousche omroep heeft kort maar op
sarkastischen toon commentaar geleverd op
het besluit van den Volkenbond tot uitstoo-
ting van de U.R.S.S. Het resultaat van deze
stemming, aldus het commentaar, is duide
lijk. Het is z.g. „politieke" methode van de
Fransch-Britsche commanditaire vennooten
van den Volkenbond. Men heeft staten, die
geen permanenten zetel bezitten, zooals de
Unie van Zuid-Afrika, Bolivie en Finland,
een stem hooren uitbrengen. Dat drukte op
het resultaat der stemming.
Na de uitstooting uit den Volken
bond.
In zake de uitsluiting van de Sovjet-Unie
uit den Volkenbond wordt van officieele
Russische zijde weinig commentaar gegeven.
Alleen verschijnt in de bladen een bericht
van Tass onder het opschrift: „de Volken
bond onder de knechtschap van het
EngelschFransche oorlogsblok". Hienn
wordt verder gezegd: de kenners van het
coulissenspel in Geneve wisten van tevoren,
dat deze keer de Engelsch—Fransche druk,
alles wat men tot dusver gewend was, nog
sterk zou overtreffen.
Het bericht spreekt dan van „krokodillen-
tranen" welke de Engelsche en Fransche
vertegenwocrdigers vergoten hebben, dat
Finland thans niet weer als oorlogsveld te
gen de Sovet-Unie gebruikt kan worden. De
Volkenbond, zoo besluit het bericht, is thans
door Engeland en Frankrijk definitief tot
een hulponderneming gemaakt van het
BritschFransche oorlogsblok.
Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad.
„WAAR DE ZEESLAG IN DEN ZUID-
ATLANTISCHEN OCEAAN HEEFT
PLAATS GEHAD".
MONTEVIDEO
AIRES
ARGENTINE
OCEAAN
ZIJ, DIE ZICH MET INGANG VAN
1 JANUARI A.S. OP DIT BLAD ABON-
NEEREN ONTVANGEN DE TOT DIEN
DATUM VERSCHIJNENDE NUMMERS
FRANCO EN GRATIS.
DE DIRECTIE.
Op de kaart is de situatie bij Montevideo
aangegeven, Punta del l'Este, waar het zeg-
gevecht tusschen drie Britsche kruisers en
de ..Admiral Graf von Spee" heeft plaats ge-
had.
„DRINGEN DE RUSSEN OP NAAR DE
ZWEEDSCHE GRENS?"
KUOLAJARVI
a
KLMUARV1
OVANIEMI
KUUSA
S OVJET
JOKIJARVI
OETSJITA
UOMUSSALM1
HYRYNS'aLM!
OULU
RUwi-ANu
RE POL A
PALTAMO
KAJANA
F N L A N'D
NURMES
LIEKAO
JOENSUU) (39!S*)®
50 100km
HET FINSCHE OOSTF
RUSSISCHE STELLINSEN
Op drie punten hebben de Russen de grens
van Finland overschreden, met de bedoe
ling den z.g. „flesschenhals" af te snijden
en dus het Noordelijk gedeelte van Finland
te scheiden van het Zuiden.
De meeste Russische aanvallen zijn gemeld
bij Kuolajarvi, Suomussalmi, Nurmes en
Joensuu.
Den spoorweg NurmesOulu hebben de
Russen nog niet overschreden.
Het Fransche legerbericht van gisteravond
luidt: Vrij levendig contact tusschen ver-
kenningselementen in de Vogezen en aan
de rivier de Blies.
Het Fransche legerbericht van heden-
ochtend luidt:
Niets bijzonders te melden.
BRITSCHE TREILER OP EEN MIJN
GELOOPEN.
Het Britsche ministerie van marine deelt
mede, dat Z.M. treiler „William Hallett" op
een mijn is geloopen en gezonken.
Slechts een der opvarenden is gered, ni
de eerste machinist^
EEN BRITSCHE TANKBOOT
BESCHADIGD,
Gisteravond werd in Londen vernomen,
dat de Britsche tankboot San Alberto (7397
ton) door vijandelijke actie is beschadigd
ter hoogte van de Engelsch Zuidwest-kust.
Bijzonderheden zij nog niet bekend. Het
schip had 43 man aan boord, van wie men
weet, dat 42 zich in veiligheid bevinden.
Zes geredden zijn in twee havens aan de
Zuidwest-kust geland, en 36 anderen zou-
den gisteravond nog aan land komen.
350 LIJKEN AANGESPOELD.
Ongeveer driehonderdvijftig lijken van
slachtoffers van het Russische stoomschip
Indigirka, dat Maandag tijdens een hevigen
storm bij Hokkaido aan den grond was ge-
raakt, zijn aangespoeld te Kishigetsu, dicht
bij de plaats van het ongeluk.
DE ENGELSCHE VERLIEZEN.
In een schriftelijk antwcord op een ge-
stelde vraag, heeft Chamberlain het Lager-
huis medegedeeld, dat het totaal aantal of-
ficieren en militairen van a-deren rang, die
in actieven dienst het leven verloren heb
ben in de drie maanden van September tot
November ongeveer 2100 bedroeg. Het over-
eenkomstige cijfer voor de maanden Aug.—
Oct. 1914 was ongeveer 12.500.
De debatten van de vergadering van den
Volkenbond waren gister te een uur in den
middag ten einde. Vervolgens ging men over
tot de stemming over het rapport en de reso-
lutie van de bizonder commissie. Aangezien
geen der afgevaardigden tegenwerpingen
had gemaakt, werd het voorstel aangenomen
met algemeene stemmen onder voorbehoud
van verklaring van stemonthouding, welke
was afgelegd door de vertegenwoordigers
van de drie Scandinavische landen, de drie
Oostzeestaten en Bulgarije, China en Zwit-
serland. Als raadsleden werden China en
Egypte gekozen.
De Volkenbondsraad heeft zijn zitting ge-
opend om vijf uur gistermiddag onder voor-
zitterschap van den Boliviaanschen gedele-
geerde Costa du Rels.
De zitting van den Volkenbondsraad.
Deze zeide, dat de verkiezing van Finland
een symbolische waarde heeft en wijding
geeft aan het vertrouwen van het gegeven
woord en aan de hoop van een vreedzame
regeling.
Nadat de voorzitter het ontwerp van reso-
lutie aan den raad had voorgelezen, namen
verschillende gedelegeerden het woord.
De Grieksche gedelegeerde bracht hulde
aan het heldhaftige Finland. Wat de uitslui
ting van Rusland echter betreft, verklaarde
hij zich van stemming te zullen onthouden.
De Zuid-Slavische gedelegeerde nam een-
zelfde standpunt in, terwijl de Finsche ver-
tegenwoordiger, Holsti, zeide bianco te zul
len stemmen, aangezien men niet tegelijker-
tijd rechter en partij kan zijn.
De houding van Frankrijk.
Vervolgens sprak namens Frankrijk Paul
Boncour, die zeide: „Frankrijk is hier om
met zijn stem in den meest nauwkeurigen
zoowel als den meest pijnlijken vorm een
sanctie uit te spreken tegen een schending
van het handvest, waaraan een aangesloten
staat zich schuldig heeft gemaakt door het
gebied en de politieke souvereiniteit te
schenden van het vrije en democratische
Finland".
„Ik kan niet over Finland spreken, zoo
vo'egde Boncour hieraan toe, en het onze
medewerking toezeggen in de mate waarin
wij daartoe door onzen eigen strijd in staat
zullen zijn, zonder een groet te brengen aan
de slachtoffers die Finland vooraf gegaan
zijn, Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije en
Polen",
De motiveering van Engeland.
De Engelsche vertegenwoordiger, Butler,
verklaarde, dat de resolutie het onvermij-
delijke gevolg is van de daden der Sovjet-
Unie. De beweging in de wereldopinie en
de moreele en materieele steun, die aan het
Finsche volk is gegeven, zijn, aldus Butler,
voor een groot deel te danken aan de sym-
prthie en bewondering van alien voor het
Finsche volk, maar tevens aan 't algemeene
gevoelen in de wereld, dat de Finland toege-
brachte slag van het belang is voor het be-
staan van alle naties der wereld. Het komt
ons voor, aldus spr., dat de agressie niet al
leen van belang is voor onze onafhankelijk-
heid, maar ook voor de nationale instellin-
gen, waarop onze grenzen en instellingen
worden opgericht. Wij kunnen geen afstand
doen van het moreele standpunt, dat wij
sinds lang hebben ingenomen en dit stand
punt beteekent trouw blijven aan de regels,
waarop de internationale orde is gevestigd.
Na Butler sprak nog de Chineesche ge
delegeerde, die zeide, dat hij, daar hij geen
instructies van zijn regeering had, bianco
zou stemmen.
De voorzitter merkte op, dat onthouding
van stemuitbrenging geen invloed uitoefent
op het begrip algemeene stemmen. Aange
zien geen andere opmerkingen gemaakt wer
den, beschouwde hij het ontwerp als aan
genomen.
De uitstooting van Rusland uit den
Volkenbond.
De resolutie is dus door den raad aange
nomen met vier stemmen bianco, n.l. de
stemmen van Finland, China, Zuid-Slavie en
Griekenland.
De resolutie.
De tekst van de resolutie, die door den
Volkenbondsraad is aangenomen, luidt als
volgt:
„De raad, kennis genomen hebbende van
de resolutie, die door de Volkenbondsver-
gadering op 14 December 1939 is aangeno
men, betreffende het beroep van de Finsche
regeering,
1. sluit zich aan bij de veroordeeling door
de Volkenbondsvergadering van het optre-
den der Urss tegen den Finschen staat,
2. is, om de redenen die uiteengezet zijn
in de resolutie van de Volkenbondsvergade
ring, krachtens art. 16, par. 4 van het hand-
vest, van oordeel, dat de Urss zich door haar
daden zelfs buiten den Volkenbond heeft
Maar vrij wel tegelijkertijd kwam er een
telegram uit New-York, waarin werd ver-
zekerd, dat de gezagvoerder verzocht had
onderhandelingen te openen over de inter-
neering van schip en bemanning voor den
duur van den oorlog.
Wat gaat er nu verder met de Graf Spee
gebeuren?
Terwijl wij dit schrijven ligt het Duitsche
vestzakslagschip Graf Spee, dat, om in de
blijkbaar gebruikelijke termen te blijven.
nog een zestal vestzakkanonnen van 28 c.M.
heeft, benevens een vijftal stukken van 15
c.M., in de haven van Montevideo in den
Zuid-Amerikaanschen staat Uruguay. Het
ligt daar niet voor het een of ander vlag-
vertoon, maar omdat het daar noodgedwon-
gen is binnengeloopen, wat er wel op wijst,
dat het schip het gevecht niet langer kon
voortzetten, omdat het door het geschut der
lichere Britsche kruisers zwaar gewond is.
Ondanks een mededeeling van het Duit
sche Nieuwsbureau, dat het schip geen spo-
ren van den strijd zou dragen en in het ge-
heel niet beschadigd zou zijn, spreken an
dere en geloofwaardiger berichten van een
vernielde commandobrug van groote gaten
in den scheepswand, van een buiten wer-
king stellen van het zware geschut en be-
schadiging van het zich aan boord bevin-
dende vliegtuig.
Dat ziet er vrij wat betrouwbaarder uit,
want een schip met ruim 30 dooden en 70
gewonden aan boord, dat ondanks zijn
schootsafstand van 27 K.M. in een haven
vlucht voor lichte kruisers met een schoots
afstand van 1218 K.M. moet natuurlijk
een getroffen schip zijn.
De Duitsche oorlogsbodem heeft den Brit-
schen kruiser Exeter buiten gevecht gesteld.
maar de Ajax en de Achilles namen met
hun 15 c.M. kanonnen het werk van den
getroffen Exeter over en schijnen de Graf
Spee zoo toegetakeld te hebben, dat het
de groote vraag is wat er nu verder met
het schip zal gebeuren.
De Graf Spee mag twee etmalen in de
haven van Montevideo blijven tot noodza-
kelijk herstel van de schade en tot het in-
nemen van brandstof.
Daarna moet de kapitein kiezen: de haven
verlaten of zijn mannen laten interneeren.
Gisteravond werd per radio uit Uruguay
gemeld, dat het schip zoo spoedig mogelijk
zou vertrekken om slag te leveren met het
versterkte eskader Britsche kruisers, dat
voor de Rio de la Plata ligt.
In beide gevallen ziet het er evenwel naar
uit, dat het schip tijdens dezen oorlog niet
meer aan de gevechten zal kunnen deelne-
men.
Het heeft, evenals het gelijkwaardige slag-
schip de „Deutschland" in den Atlantischen
oceaan, in het bijzonder in het Zuidelijk
deel en in het Westen van den Indischen
oceaan geopereerd en werd een raider ge-
noemd, wat volgens Britsche opvattingen
een kaperschip is, zooals de bekende „Em-
den" dat in den vorigen wereldoorlog ge
weest is.
Hoewel men wist, dat deze schepen, die
gebouwd werden onder de beperkende be-
palingen van het verdrag van Versailles en
niet grooter dan 10.000 ton mochten zijn, op
den Atlantischen oceaan zwierven en daar
reeds menig Britsch schip tot zinken ge-
bracht hebben, was het uiterst moeilijk om
ze op de onmetelijke watervlakte op te
sporen, al wist men van Britsche zijde wel,
dat zij op zee voorraden en brandstof kre-
gen van vele Duitsche schepen welke uit
Zuid-Afrikaansche en Zuid-Amerikaansche
havens vertrokken en welker gezagvoerders
dus precies wisten waar zij de Duitsche
kruisers konden vinden Vele strijdkrachten
heeft men van Britsche zijde zoowel ter zee
als in de lucht te werk moeten stellen om
het schip op te sporen en het is begrijpelijk
dat de Engelsche buldoggen hun prooi niet
meer loslieten toen zij daar eenmaal hun
tanden in gezet hadden
In Engeland is men natuurlijk ten zeerste
verheugd, dat men het gevaarlyke schip
met zijn bemanning eindelijk te pakken
heeft en in het Lagerhuis is de moed waar-
mede de kleine Britsche kruisers het slag-
schip hebben aangevallen reeds uitbundig
geprezen.
Engeland heeft een succes ter zee behaald
en na zoo vele tegenslagen van den laatsten
tijd had men dat noodig om in de oogen
der wereld niet het prestige te verliezen
van een staat waarop men niet langer het
..Britannia rules the waves" kon toepassen,
Maar wat zal er nu verder gebeuren?
Zal het schip gei'ntemeerd worden
of trekt het, hoewel zwaar gewond, weer
de monding van de Rio de la Plata uit om
een strijd op leven en dood te wagen met
het Britsche eskader, dat als een kat voor
een muizengaatje vol spanning op den loer
ligt.
Het zal weldra moeten blijken.
Inmiddels schijnt de Duitsche oorlogsbo
dem verlof te hebben gekregen het verblijf
in de haven met een etmaal te mogen ver-
lengen. Heden zou de teraardebestelling der
gedoode schepelingen plaats vinden en de
Engelschen hebben gevraagd of honderd
mariniers van de Achilles daarbij tegen-
woordig mogen zijn om mede de laatste eer
te bewijzen.
Volgens Havas zou de Duitsche diploma
tieke vertegenwoordiger daarvoor niets ge
voelen en dat is wel eenigszins begrijpelijk,
omdat het gevecht tusschen de oorlogssche-
pen waarschijnlijk nog voortgezet zal wor
den en de mogelijkheid bestaat, dat tal van
bij de plechtigheid aanwezigen binnen en-
kele dagen weer bij elkanders begrafenis
tegenwoordig zullen zijn.
De op de Graf Spee aanwezige gevange-
nen, waartoe o.a. zes kapiteins van door het
oorlogsschip vernietigde Britsche schepen
zouden behooren, zouden inmiddels in vrij-
heid gesteld zijn.
Van Engelsche zijde wacht men in groote
spanning het verloop der gebeurtenissen af.
De Britsche strijdkrachten welke thans den
beschadigden Duitschen oorlogsbodem op-
wachten schijnen zooveel versterking te
hebben gekregen, dat men den Duitscher
geen enkele kans tot ontsnappen heeft ge
geven.
De Volkenbondsvergadering is geeindigd
nadat de Raad met zeven van de veertien
stemmen tot uitsluiting van Rusland had be
sloten.
Griekenland, Joegoslavie en China heb
ben het blijkbaar verstandiger gevonden
zich van stemming te onthouden en Finland
heeft dat gedaan omdat het niet rechter in
eigen zaak wilde zijn.
Drie leden waren niet verschenen, name
ly k Peru, Iran en Rusland zelf, dat trou-
wens moeilijk aan zijn eigen veroordeeling
had kunnen meewerken.
Zeven van de veertien raadsleden hebben
dus slechts voor de uitzetting gestemd,
maar omdat daartoe met algemeene stem-
men besloten moet worden waarby ont
houdingen niet meetellen kon men toch
tot het beoogde resultaat komen.
In Moskou schijnt men de Volkenbondi*
vergadering hoofdzakelijk als een Britsch-
Fransche actie tegen Rusland te beschou-
wen. Het is te voorspellen, dat de verhou
ding tusschen deze drie landen van nu af
aan een min of meer vijandelijk karakter
zal dragen, waardoor in alien gevalle aen
meer natuurlijke toestand ontstaan is.
