VRAAG EN AANBOD
RWinterhanden
Vrijwillige staatsleening slechts voor de helft
volteekend.
Interview met minister
ue Geer.
OndeuadeMike gasmaskers.
160Q0 stuks in beslag
genomen.
boreiken.
Vertraging in het werk in
den N. O. polder.
Maanden verloren door
brand op Urk.
VEEHOUDER DOOR HET IJS GEZAKT
EN VERDRONKEN.
Hoogere ontvangsten der
spoorwegen.
WOENSDAGS en ZATERDAGS.
35 cent per vijf regels
Steun aan de pluimvee-
teelt.
ONGEVALLEN DOOR OORLOGS-
GEWELDDADIGHEDEN.
TWEEDE BLAD
Wij hebben gisteravond den minister van
financien gevraagd naar zijn indrukken om-
trent den afloop der staatsleening, aldus
meldt het A.N.P.
De leening heeft niet opgebracht
zei Z.Exc. wat wenschelijk
ware geweest. Er is ingeschreven
voor een kleine 100 millioen. Met
de 60 millioen, die bij de fondsen
geplaatst zijn, vormt dit slechts ruim
de helft van het bedrag dat de
regeering zich voorgesteld had thans
te consolideeren. Indien men uit-
sluitend let op het bedrag, waarvoor
de inschrijving op de vrije markt
was opengesteld, is het zelfs minder
dan de helft.
Een proefneming.
Komt dit resultaat geheel onverwacht?
vroegen wij.
Met de mogelijkheid ervan is gerekend
antwoordde de minister al gaf natuurlijk
de redelijke kans, die aanwezig geacht werd
voor het tegendeel, den doorslag bij het uit-
komen met zulk een groote emissie.
Het was ir. zekeren zin een proef ging
Z.Exc. voort en het k o n niet ar.ders
zhn, omdat van een vrijwillige leening in
oo'logstijd geen antecedenten voorhanden
waren. Gedurende den jongsten wereldoor-
log zijn a lie staatsleeningen „semi-ge-
dwongen" geweest, d.w.z. in de Leeningwet
stond dan reeds opgenomen de bepaling, dat
bij niet-slagen een gedwongen leening zou
volgen tegen een lager percentage, terwijl
tevens voor alle rubrieken van vermogens
reeds aangewezen werd, voor welk bedrag
alsdan zou moeten worden ingeschreven.
Ieder kende dus zijn „competente portie".
Schreef hij bij de leening in voor een lager
bedrag dan waartoe hij bij de eventueel-
volgende gedwongen leening verplicht zou
zijn, dan liep hij een risico. Het risico name-
lijk om, bij de mislukking der leening, het
restant van zijn „portie" te moeten opne-
men tegen onvoordeeliger voorwaarden
Technisch was die zaak aldus geregeld, dat
asm iedere obligatie van de aanyankelijke
leening een „bewijs van inschrijving" ge-
hecht was, dat bij een latere gedwongen
leening vrijstelde tot het reeds opgenomen
bedrag.
Deze methode van den „stok ach-
ter de deur" heeft in al die gevallen
het beoogde resultaat gehad. De in
reserve gehouden gedwongen lee
ning heeft nooit toepassing behoe-
ven te vinden.
Bezwaren van dwang.
Intusschen heeft de ervaring uit die jaren
wel geleerd, dat een dergelijke reeks van
semi-gedwongen leeningen minder gunstig
werkt op het staatscrediet. Het gevolg was,
dat toen enkele jaren na den oorlog .n
1922 voor het eerst weer een zuiver vrij
willige leening werd uitgeschreven, de voor
de schatkist zeer onereuze bepaling moest
worden gemaakt, dat de leening, naar den
toenmaligen rentestand 6 pCt. rente dragen-
de, gedurende tien jaren niet zou mo-
gen worden geconverteerd.
Een en ander was reden, thans de proef te
nemen met een vrijwillige leening in oor-
logstijd. Als attractie werd daaraan verbon-
den de bekende belastingbetalings-faciliteit.
Ook van de werkirg hiervan was geen ante
cedent. Want wel was een dergelijke faci-
liteit ook in een vroegere leening reeds op
genomen geweest, maar dit was de zuiver
gedwongen leening van 1919. In dat jaar
meende men namelijk, dat het eenvoudiger
was, den indirecten dwang door een direc-
ten te vervangen en dus den stok niet achter
de deur te houden, maar er terstond mee te
werken. En de belastingbetalings-faciliteH
was nu niet bedoeld als attractie, maar ai.s
soulaas. Zij strekte om de pil van den direc-
ten dwang te vergulden.
Uit een en ander ziet gij be-
sloot de minister dat ditmaal een
proef genomen werd, waarvan nog
geen antecedent voorhanden was en
waarvan dus de uitslag onzeker
moest worden geacht. Dat die uit
slag niet meer bevredigend is ge
weest, blijft niettemin te betreuren.
In de afgeloopen weken kwam de Amster-
damsche recherche in kennis van het feit,
dat gasmaskers in den handel werden ge-
bracht voor het lage bedrag van 1.50, een
prijs, ver beneden die van zelfs het goed-
koopste volksgasmasker.
Uit een onderzoek naar de kwa-
liteiten van dit masker bleek, dat
het artikel in geen enkel opzicht
voldeed aar. zelfs maar de geringste
eischen, welke men aan een gas-
masker mag stellen.
De vullingsbus, die van primitieve ma-
kelij was, was gevuld met een waardeloos
mengsel, niet in staat om welke chemische
stof ook te neutraliseeren. De recherche
kwam tot de conclusie, dat men hier met
een vorm van oplichterij te doen had en
ging op onderzoek naar de herkomst der
ondeugdelijke gasmaskers.
Het spoor leidde naar Haarlem, waar gis-
termiddag bij den 59-jarigen autohandelaar
K. B., een zeer groote partij gasmaskers in
beslag kon worden genomen. Bij onderzoek
bleek, dat de autohandelaar eenigen tijd ge-
leden een zeer groote hoeveelheid gelaats-
stukken van afgekeurde gasmaskers, afkom-
stig uit de militaire magazijnen der artille-
rie inrichting, had opgekocht. De waarde
van deze gelaatsstukken bestond uitsluitend
uit het rubber materiaal. waaruit deze ver-
vaardigd zijn en bij verkoop door de artil-
lerie-inrichting nam aan, dat de opkooper
uitsluitend de beschikking over een groote
partij rubber, die voor andere doeleinden
bruikbaar is, wilde krijgen.
In plaats daarvan ging de nieuwe
eigenaar knoeien met vullingsbus-
sen en andere onderdeelen, die hij
aan de gelaatstukken bevestigde
om den indruk te wekken een vol-
ledig gasmasker in den handel te
brengen.
De twee Amsterdamsche recher-
cheurs stelden de Haarlemsche
politie van hun ontdekking in ken
nis en gezamenlijk namen zij gis-
termiddag den voorraad, die naar
schatting uit ca. 15 tot 16.000 stuks
bestond, in beslag.
De Haarlemsche politie heeft het onder
zoek in deze zaak nog niet geeindigd. Ar-
restaties zijn tot dusverre niet verricht.
HET REIZIGERSVERKEER MET DE
FEESTDAGEN.
Alleen moeilijkheden op 2en Kerst-
dag en Nieuwjaarsdag.
In verband met de berichten, welke de
spoorwegen hebben gemeend te moeten
publiceeren om het publiek zoo goed moge-
lijk voor te lichten, dreigt eenig misver-
stand te ontstaan.
De moeilijkheden, waarop de Nederland-
sche spoorwegen de aandacht hebben geves-
tigd, beperken zich uitsluitend tot den
avond van den Tweeden Kerstdag na 19
uur en den avond van Nieuwjaarsdag na 19
uur en op deze tijdvakken dan nog alleen
op de lange trajecten tusschen Holland aan
den eenen kant en het noorden, Twente en
Limburg aan den anderen kant.
Het geheele electrische net is onder alle
omstandigheden volledig ter beschikking en
zal versterkt worden bediend.
Voor zoover op de even genoemde tra
jecten een tekort aan plaatsruimte mocht
blijken, hebben de Nederlandsche spoorwe
gen zelf reeds de noodige maatregelen ge-
troffen om de reizigers per bus te vervoe-
ren.
Iedereen kan dus door de zorgen van de
Nederlandsche spoorwegen zijn bestemming
Omtrent de vertraging in de werkzaam-
heden voor de inpoldering van het noord-
oostelijk deel van het IJsselmeer als gevolg
van den brand in de werkkeet op het eiland
Urk, waarvan minister Albarda gistermid
dag in de Tweede Kamervergadering ge-
waagde, vernemen wij nog de volgende bij -
zonderheden.
De brand heeft o.a. eenige houten
palen vernield, welke de betonblok-
ken droegen, waarop motoren
waren gemonteerd, die de pompin-
stallatie voor het drooghouden van
den grooten put voor de sluis- en
gemaal-fundamenten deden werken.
Dientengevolge zijn deze beton-
blokken met de daarop geplaatste
motoren ingestort en twee van de
drie pompstations voorloopig buiten
werking geraakt.
Werkput ondergeloopen.
De werkput, welke een lengte en breedte
van eenige honderden meters en een diepte
van ongeveer tien meter heeft en waarin
men bezig was de fundamenten te bouwen
zoowel voor de eenige sluis, waarmede te-
zijner tijd de doorgang te water tot den
Zuid-Oostpolder van het IJsselmeer uit zal
worden geregeld, als voor het gemaal op
Urk ten behoeve van den polder uitwate-
ring, is inmiddels geheel door kwelwater
ondergeloopen, daar het eenige overgeble-
ven pompstation niet bij machte was om
zonder assistentie van de beide andere den
put droog te houden. Derhalve liggen de
fundamenten voor sluis en gemaal thans
geheel onder water.
Bovendien belemmert de ijsgang op het
IJsselmeer thans de mogelijkheid om nieuw
materiaal op Urk aan te voeren er zul-
len waarschijnlijk nieuwe motoren noodig
zijn afgezien nog van de moeilijkheid om
de ter vervanging benoodigde installatie
met spoed bijeen te krijgen.
Een en ander brengt een teleurstellende
vertraging in de jnpolderingswerkzaamhe-
den van zeker enkele maanden met zich
mede, waarbij men moet bedenken, dat het
in de bedoeling ligt, den in aanleg zijnden
dijk van Urk tot 't Kamper-eiland (die van
Urk tot Lemmer is, zooals men weet, vrij-
wel gereed) ongeveer tegelijk met sluis en
gemaal te voltooien, daar de drooglegging
van den N. O.-polder niet eerder kan wor
den volbracht voordat zoowel sluis en ge
maal als de dijken gereed zijn.
Al het mogelijke zal worden verricht om
de vertraging in deze werkzaamheden tot
korten termijn te beperken.
Triaii
TEELTREGELING
PLUIMVEEHOUDERIJ 1940.
In aansluiting op het persbericht omtrent
de pluimveeteeltregeling voor 1940 wordt
van officieele zijde het volgende bekend
gemaakt.
Het tijdvak, waarin het machinaal broe-
den van eieren wordt toegestaan, is vast-
gesteld op de periode van 1 Januari t/m. j
5 Mei. Alleen diegenen aan wie een broed
vergunning is uitgereikt, mogen eieren
van kippen en/of eenden in hun broed-
machines uitbroeden tot een aantal, in de
broedvergunning vermeld, waarbij onder-
scheid wordt gemaakt tusschen degenen,
die uitsluitend broeden voor eigen bedrijf
en hen die kuikens aan anderen afleveren.
Voor de eerste groep wordt de broed
vergunning voor 1940 vastgesteld op 80
van die voor 1939. De broedvergunning
kan verhoogd worden, wanneer de basis
voor de berekening door bijzondere om
standigheden te laag is geweest. Dit zal
echter wel zeer hooge uitzondering zijn,
daar de broedvergunning in 1939 geba-
seerd was op de vergunning in de vooraf-
gaande jaren, waarbij eventueel noodige
verbetering reeds was aangebracht. Aan
hen, die in 1939 geen broedvergunning
hadden, kan slechts dan een vergunning
woiden uitgereikt, wanneer zij bij het
inwerkingtreden der teeltregeling in 1933
in het bezit van een of meer broedmachi-
nes waren en deze bij de verplichte inven-
tarisatie van broedmachines hebben aan-
gegeven.
Verzoeken om verhooging, eventueel
voor het verkrijgen van een broedvergun
ning, moeten door pluimveehouders be- -
hcorende tot deze eerste groep, ingediend
worden bij de Nederlandsche Centrale
voor Eieren en Pluimvee te Beekbergen,
voor 1 Januari 1940 onder storting van
f 2.50 op postgirorekening No. 99651 dezer
Centrale. Bij inwilliging van het verzoek
wordt het gestorte bedrag aan den aanvra-
ger terugbetaald. Van de beslissing der
Centrale bestaat beroep op den Minister
van Economische Zaken.
Voor de tweede groep, dus voor die
genen, die kuikens aan anderen afleveren,
wordt de broedvergunning berekend naar
het aantal schriftelijke bestellingen van
kuikens door afnemers, die in 1939 onder
goedkeuring der Centrale kuikens bij een
kuikenbroeder hebben besteld.
Op grond van de huidige verhoudingen
en vooruitzichten is bepaald, dat elke
afnemer niet meer kuikens zal mogen
bestellen dan 80 van het aantal dat hij
in 1939 mocht betrekken. Uiteraard kan
met het oog op de onzekerheid ten aanzien
van de toekomstige veevoederpositie
geenerlei waarborg worden gegeven, dat
voor alle kuikens die de pluimveehouders
zouden wenschen aan te houden, ook in-
derdaad voeder beschikbaar zal zijn; in
dien de vooruitzichten dienaangaande in
de naaste toekomst daartoe aanleiding
geven zal bovendien nog een verlaging van
het genoemde percentage van 80 in
overweging moeten worden genomen.
Het ligt in het voornemc om bij de
voedertoewijzing, behalve met het aantal
aanwezige kuikens, rekening te houden
met het aantal kuikens dat de betreffende
pluimveehouder ten hoogste r o c h t be-
trckksn,
De Centrale zal elken afnemer een stuk
doen toekomen, waarop het aantal kui
kens, dat hoogstens mag woiden besteld,
is vermeld. De afnemer is vrij in de keuze
van zijn leverancier; bij het plaatsen van
bestellingen moet hij genoemd stuk van de
Centrale overleggen aan zijn leverancier.
Zijn aantal kuikens, dat een kuikenbroe
der voor levering mag aannemen, bedraagt
hoogstens 140 van het aantal eieren
van zijn broedvergunning voor 1938.
De kuikenbroeder moet lijsten van de
bij hem binnengekomen bestellingen uiter-
lijk 7 Jan. 1940 bij de Centrale ter goed
keuring inzenden, waarna de Centrale de
grootte van de broedvergunning vaststelt.
Pluimveehouders die van meening zijn,
dat het aantal kuikens dat zij in 1939
mochten betrekken, door bijzondere om
standigheden beneden het normale aantal
bleef hetwelk zij voorheen kochten, even-
als zij die in 1939 een landbouwbedrijf
begonnen, dat door zijn aard mede op
pluimveehouderij is aangewezen, kunnen
een verzoek om een aantal kuikens bij een
bepaalden kuikenbroeder te betrekken, bij
de Centrale indienen. Dit moet voor 1
Januari 1940 plaats vinden onder storting
van f 2.50 op postgiro-rekening der Cen
trale, No. 99651, welk bedrag bij inwilli
ging van het verzoek wordt teruggestort.
Ten behoeve van de piepkuikenfokkerij
is voor het uitbroeden van eieren van
Noord hollandsche Blauwen een speciale
regeling getroffen. Het genoemde percen
tage van 80 geldt echter ook voor deze
groep.
Evenals in voorafgaande jaren moeten
de eieren; die worden uitgebroed om de
daaruit verkregen kuikens te verkoopen,
worden betrokken van fok- en/of ver-
meerderingsbedrijven, dus van fcedrijven
die onder toezicht staan van de Centrale.
Deze verplichting geldt niet voor kuiken-
broeders, die in 1939 op rechtmatige wijze
eieren van niet gecontroleerde bedrijven
hebben ingelegd.
's-Gravenhage, 19 December 1939.
Nadat hij zijn vrouw had gered.
Gistermiddag is op de Grootenbrekken
nabij Lemmer de veehouder H. Bosscha uit
Fellega door het ijs gezakt en verdronken.
B. was in gezelschap van zijn vrouw en
een bevriend echtpaar gaan schaatsenrijden.
Plotseling zakte zijn vrouw door het ijs. Hij
slaagde er in haar op het droge te krijgen,
doch onmiddellijk daarna zakte het ijs on
der zijn voeten weg en geraakte hij te wa
ter. Na korten tijd had men hem opgehaald,
doch de levensgeesten waren geweken. Een
geneesheer uit Lemmer kon dan ook slechts
den dood constateeren.
Prinses Irene het middelpunt der belangstelling.
De ontvangsten van de Nederlandsche
Spoorwegen over de maand October 1939
bedroegen:
reizigers en bagage 5.005.580.(v. j.
4.397.609.brief- en pakketpost
245.000.— (v. j. 205.000.—), goederen
en levende dieren 4.346.687.(v. j.
f 3.710.057), diversen f 265.225.— (v. j.
312.835.—, totaal f 9.862.492.(v. j.
8.625.501).
AUTOMOBIELHANDEL HEEFT
BEZWAREN.
Naar aanleiding van de voorlegging aan
den Hoogen Raad van het voorontwerp
„Rusttijdbesluit voor Handelreizigers",
waarin o.m. wordt bepaald, dat handelsrei-
zigers van 18 jaar of ouder na 21 uur en des
Zaterdags na 13 uur geen arbeid mogen
verrichten, met uitzondering van bedienden
en verzekeringmaatschappijen en makelaars
in verzekeringen, heeft het bestuur van den
Bond van Automobielhandelaren en Garage-
houders B.O.V.A.G. zich tot den minister
van sociale zaken gewend met het verzoek,
ook reizigers in automobielen onder de uit
zonderingen te doen opnemen. De verkoop
van automobielen immers vindt in het alge-
meen des middags en des avonds, na beein-
diging van de beroepswerkzaamheden der
reflectanten, plaats. Vooral de Zaterdag-
middag speelt daarbij een groote rol. Indien
de minister een vrije middag ingesteld wii
zien, zou de BO..V.A.G. de voorkeur geven
aan een anderen dag dan juist den Zaterdag.
Temeer waar de automobielhandel onder
de huidige moeilijke tijdsomstandigheden
reeds de uiterste activiteit moet ontplooien
om zich staande te kunnen houden en deze
branche al door verschillende beperkende
bepalingen, het automobilisme betreffende,
wordt getroffen, zou genoemde bond het be
treuren indien door de thans voorgestelde
beknotting van dn werktijd de strijd om het
bestaan nog zwaarder zou worden gemaakt,
ook voor de betrokken werknemers.
Wintervoeten, Winteroorea>
ROL tegen jeuk en zwelling.
Doos 30 en 60 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
All£6n 2de handseh goederen.
uitsluitend 6 eontant
(Dinsdags en Vrijdags inzenden^
Groote Antieke Meubeien gevraagd,
zooals Wortelnoten of Mahonie Kabi-
netten, Eikenk sten met bolpooten of
kleiner soort gevraagd. Beschadigd
geen bezwaar. Ook 6 mooie antieke
stoelen gevraagd. Brieven onder let
ter R 571 burea" van dit blad.
Babyweegschalen, bidets z. g. a. n.
„HYGIENA", Achterstraat 45.
Te koop: gebruikte Heeren-, Dames-
en Kinderschoenen, waarbij zoo goed
als nieuwe. JAN BRAUNECK,
Ridderstraat 9.
De minister van economische zaken heeft
bepaald, dat uit het landbouwcrisisfonds
steun zal worden verleend over van eigen
bedrijf afkomstig, door fokkers en houders
van vermeerderingsbedrijven afgeleverde
kuikens en voor broedei bestemde eieren,
die als zoodanig worden gebruikt.
Staatscommissie ingesteld.
De minister van staat, minister van
financien, en de ministers van sociale za
ken en van economische zaken hebben in
gesteld een commissie, met de opdracht:
a. op korten termijn voorstellen te doen
omtrent de voorziening in geldelijke ge-
volgen van ongevallen, welke gevolg zijn
van oorlogsgewelddadigheden, overkomen
aan loonarbeiders, die hetzij door den aard
der hun door hun werkgever opgedragen
taak, hetzij door den aard van het in de
onderneming. waarin zij werkzaam zijn,
uitgeoefende bedrijf, in het bijzonder zijn
blootgesteld aan het gevaar van ongeval
len, a's voren bedoeld;
b. van advies te dienen over de vraag
of en in hoeverre van overhe'.dswege naast
een regeling als onder a. bedoeld, alge-
meene voorzieningen zijn te trelfen met
betrekkir.g tot geldelijke gevolgen van
door oorlogsgewelddadigheden aan perso-
nen overkomen ongevallen.
Tot lid en voorzitter der commissie is
benoemd mi. dr. J. Donner, lid van den
Hoogen Raad der Nederlanden en oud-
minister van justitie, te 's-Gravenhage.
Deze commissie is gister gei'nstalleerd,
waarbij de minister van sociale zaken een
rede hield. waarin hij de taak van de com
missie omschreef.
De advent-rede van de koningin. - De
uitzending van de advent-rede, die de konin
gin hedenmiddag om een uur heeft uitge-
sproken, zal vanavond worden herhaald, en
wel onmiddellijk na de persberichten van
het A.N.P. van acht uur n.m. over beide
zenders.
Wethoudersbenoeming te Hoogeveen
vernietigd. - Blijkens een gisteren in de
Staatscourant aangekondigd staatsblad (no.
2351) is bij K.B. van 6 Decemben j.l. vernie
tigd het besluit van den raad der gemeente
Hoogeveen van 5 September jil. tot benoe-
ming van D. van Dijk tot wethouder dier ge
meente.
Extra-vlucht „Edelvalk" uitgesteld. -
Naar wij vernemen, is de extra-vlucht van
het K.L.M.-toestel „Edelvalk" via Shoreham
en Madrid naar Lissabon, welke van Schip
hoi uit onder commando van den heer
Brinkhuis op heden, Woensdag, zou geschie
dep, enkele dagen uitgesteld.
Ter overname gevr. een divanbed.
Brieven onder letter F 631 aan het
bureau van dit blad.
Te koop: een goed onderhouden orgel
in prima staat, prijs f 55.
A. J. OVERDIJK, Breedstraat 49,
Alkmaar.
Te koop: eenige prima Heerenrijwie-
len vanaf f 7.50, 1 jongensrijwiel van
10 tot 14 jaar, 8.00, 1 Verwarmer
merk Primus, z. g. a. n. 7.50. Te bevr.
bij JAAP SCHIPPER, Hekelstraat 28.
Te koop: beste handwagen, goed voor
aannemer.
OUDEGRACHT 143.
Te koop prima Stofzuiger. Te bezich-
tigen EMM ASTRA AT 71. Donderdag
van half tien tot half een.
Te koop: een prima Jaarsma haard en
haardkachel.
OUDEGRACHT 145, na 5 uur.
Te koop': Tafelbiljart met lei z. g. a. n.,
geheel compleet. KEETGRACHT 8.
Bevragen heden van 5 tot 1C uur.
Te koop: 2 p. Schaatsen, gr. en kl.
maat, 1 paar voetbalschoenen m. 40.
Z cl. IL»
v. d. LIJNSTRAAT 5.
Een lurenne kachel te koop gevraagd
voor hoogstens f 10 (No. 27 c ander)
Aanb. onder letter D 629 aan het
bureau van dit blad.
Te koop uit netten inboedel: prima
veerenbed (koopje), best fornuisje,
gemakskoffer met pot, eenige jongens-
jassen enz. DEKKER, Spoorstraat 5.
Inkoop van inb., naaimachines enz.
Te koop: een zich in zeer goeden staat
bevindende Haardkachel, Olga 6, zeer
geschikt voor kleine kamer.
GEBR. VERMEULEN. Akersloot.
Te koop Handnaaimachine m. gar.
voor slechts 8,50, prima Trapnaai-
machine f 17.50, pracht Handmachir.e
werkt voor- en achteruit (koopje).
DEKKER, Spoorstraat 5.
Studieharmonica zoo goed als nieuw
voor 12 ter overname aangeboden.
Brieven onder letter H 633 bureau
van dit blad,
