)U
'orfs
RTJIS
1
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
In Rusland wordt groot© opruiming gehouden
art voet.
y
No. 11
Directeur: C. KRAK. Zaterdag 13 Januari 1940
142e Jaargang
Franco wil medewerken met de vredes-
actie van het Vaticaan.
Het aftreden van het iapansche
kabinet.
Temperatuurstijging leidt in Fin'and tot
grootere actie.
Van alle zijden wordt hulp geboden.
De a'gemeene toestand.
Het Japansche
kabinet gaai
heen
DE SLAG BIJ SUOMUSSALMI
reet 'n "AKKERTJE",
KKERTJES" zijn don
>te waarde. Ze be>
koorts en infectie.
JES" verdrijven de
men, door nun af
werking. Bovendien
en "AKKERTJES" het
eren, onmisbaar bij
Itreffend bestrijden
koorts en griep.
JES" stillen direct
en en maken dat U
dig gaat gevoelen.
rijnen, "nare dagen"
iiivers: 2 stuks - 2 stuiven.
IN DE VEREENIGDE
ITEN.
kringen te New-York
Engeland en Frankrijk
om in de komende twee
;en in de Vereenigde
'gevoegd, dat de geel»
omstreeks het midden
uitsche vliegtuigproduc-
S. „BAHIA BLANCA"
GAAN?
•iler „Hafstein" heeft 62
bemanning van het
Blanca" (8.558 ton), dat,
a een botsing met een
IJsland is gezonken.
is voor kerstmis met
mineralen uit Rio de
n de hoop door de blok-
IN LITTAUEN.
Littauen is thans lager
vaardigen winter van.
41 graden heeft men in
geregistreerd. De dorps-
:brek aan brandstof. In
is wordt het vee in de
gedood. Bij Ruedninkai
koopman aangevallen,
ien steek moest laten en
ivluchtte.
eclame-plan:
JAGBLAD-RECLAME!
een eind van de
gezichtje in de
ze niet meer op
haar te helpen,
n Akita, die nog
icht. We moeten haar
i ik er aan denk, dat
zit als een gevangene,
nllig, dan word ik ziek
rorden, maar op dat
vel, of buiten op het
rg alles in rep en roer
p, liep naar het raam
p tijd om Saxon Marsh
stappen, die er direct
d vandoor ging.
op sprongen twee of
lar een deel van zijn
leren wagen, die den
1de.
speelde zich in zoo
iavid niet wist, wat hij
op, dat ze de vlucht
op. „Het zal mij be
weer krijgen",
d van Bloomer, die
mkwam met een krant
gezicht stond zeer op-
zei hij. „Hij betaalde
hem als een haas ge-
:rop los gaan! En als u
geloof ik wel, dat ik
zoo haastig tusschen-
ondkrant is net geko-
„en dat maakt veel
aar eens op de voorpa-
(Wordt vervolgd)
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het gebeeie Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 125, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. EERMS COSTER ZOON Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Berichten uit Kopenhagen maken melding van het ontslag van den Russi-
sischen volkscommissaris voor den vliegtuigbouw en vele van zijn mede
werkers.
Er zouden in Rusland tal van executies plaats vinden van militaire leiders,
die verantwoordelijk gesteld worden voor de nederlagen van de Russische
troepen in Finland.
Anderzijds wordt in Noorsche bladen bericht, dat vele Russische krijgsge
vangenen er niets voor gevoelen ooit naar Rusland terug te keeren en dat
opstandige soldaten de hen vergezellende politieke commissarissen hebben
neergeschoten.
In Moskou spreekt men de berichten tegen, dat Russische hoofdofficieren
teruggeroepen en ter dood gebracht zijn. Er is, zegt men, geen enkele
wijziging gekomen in het personeel van het Roode leger in Finland en wat
dienaangaande uit de Scandinavische hoofdsteden gemeld wordt, zou onder
den invloed der Britsch-Fransche oorlogshitsers geschied zijn.
Generaal Franco heeft het Vaticaan laten weten, dat hij gaarne bereid
is zijn medewerking te verleenen aan elke actie, welke den vrede kan her
stellen en een eind kan maken aan het gevaar van de communistische
expansie in Europa, omdat het communistische gevaar een bedreiging is van
de Westersche beschaving.
In Japan staat het Kabinet Abé op het punt om plaats te maken voor
een zoogenaamd nationaal kabinet, dat waarschijnlijk naar een betere ver
standhouding met Engeland en Amerika zal streven, een anti-Russische
politiek zal volgen en den Japanschen invloed in China wil handhaven.
Het Finsche legerberichi.
Het gisteren uitgegeven Finsche commu
niqué over den strijd tot 12 uur luidt:
Met. uitzondering van optreden van pa
trouilles en artillerie waren het einde van
den dag van 11 Januari en de morgen van
12 Januari rustig.
Ter zee: Niets belangrijks te melden. In
de lucht: Door het slechte weer en de sneeuw
stormen in het land was het optreden der
vijandelijke luchtmacht zeer beperkt. Don
derdag is echter een Russisch vliegtuig neer
gehaald.
Een luchtaanval op Helsinki.
Sovjet-Russische vliegtuigen hebben gis
termiddag een aanval op Helsinki gedaan.
Het aantal slachtoffers van Russische
luchtaanvallen.
De Finsche legatie heeft medegedeeld, dat
sedert het begin van den oorlog tot 9
Januari tengevolge van Russische luchtaan
vallen 234 personen gedood, 269 ernstig en
210 licht gewond zijn.
Luchtaanval op Turku.
Dertig Russische vliegtuigen hebben gis
ter een aanval op Turku gedaan. Een aantal
burgers is omgekomen. Ook te Lahti zijn
bommen geworpen. De zender daar is be
schadigd en zal gedurende drie of vier dagen
niet functionneeren. De Finsche uitzendingen
zullen echter niet gestaakt worden en in het
bijzonder de kortegolfzendingen ondervinden
geen hinder.
Het Russische legerbericht.
In het legerbericht van het hoofdkwartier
ven iv Leningrad wordt
gezegd: „Op 12 Januari bedrijvigheid van
verkenners in de richtingen Ukhta en Repo-
la. In de richting van Petrozavodsk botsingen
tusschen afdeelingen infanterie. Op de Kare-
lische landengte activiteit van verkenners
en licht artillerievuur aan beide zijden.
De Sovjet-luchtmacht heeft een verken
ningsvlucht ondernomen.
Do Belgische hulp aan Finland.
Van verschillende zijden wordt in Belgié
een hulp aan Finland georganiseerd. De
„Vuurkruisen" hebben een inschrijving ge-
open dom ambulance-materieel naar Finland
te zenden. Het fonds van het comité tot
hulp aan Finsche kinderen groeit snel, baron
Louis Empain heeft 600.000 francs voor dit.
fonds beschikbaar gesteld.
Verder heeft de Belgische kathoCieke lig'
.oor den vrede een dagorde aangenomer;.
r?n r' - f-;e met de pinnen
wordt betuigd en waarin de wensch wordt
uitgesproken, dat de Belgische regeering snel
en doeltreffend zal meewerken aan de hulp
aan Finland overeenkomstig de aanbeveling
van den Volkenbond.
Het Spaansche blad „ABC"
Russische actie.
over de
De „ABC" schrijft naar aanleiding van den
Russischen aanval op Finland onder meer:
„Het is zeer waarschijnlijk, dat het verschij
nen van het Russische imperialisme op het
Europeesche tooneel tot gevolg zal hebben,
dat de wrijving tusschen de beide mogend-
beden. die het- tot dusverre in de Middsl-
landsche Zee niet eens waren, vermindert.
De Italiaansche hulp aan Finland en de hou
ding, weCke Italië openlijk ten aanzien van
Rus1 and beeft aangenomen, beteekenen niet.
dat. het Duitsch-Italiaansche bondgenoot
schap verbroken of grondig gewijzigd is.
Niettemin zijn het zenden van Italiaansche
vrijwilligers naar Finland, waar ook En-
gelsch en Fransch oorlogsmateriaal aankomt,
de actieve diplomatieke arbeid van Italië in
den Balkan, het openlijk toegegeven voor
nemen, zich te keeren tegen het communis
me, waar het zich ook vertoont, en de feite
Italiaansche, perscampagne tegen de Sovjet-
Unie aanwijzingen voor een mogelijke evo
lutie in de Europeesche crisis".
DE HULP AAN FINLAND.
Uit Amerika.
President Roosevelt heeft tijdens een pers
conferentie verklaard, dat hij i den congres -
leiders verzocht heeft het probleem van het
verleenen van bijstand aan Finland te over
wegen. De president dringt er op aan, dat de
Russische aanval op 'Finland met het daar
uit voortvloeiende gebrek voor groote aan
tallen menschen en de noodzakelijkheid van
handhaving der Finsche onafhankelijkheid
geen kwestie van partijpolitiek zou worden
voor de Vereenigde Staten. Roosevelt voegde
hieraan toe, dat zijn besprekingen betref
fende bijstand aan Finland nog geen beslui
ten hebben opgeleverd.
Uit Zuid-Afrika.
Vele Zuid-Afrikaansche artsen en ver
pleegsters hebben zich aangeboden als vrij
willigers voor dienst in Finland. Zij hopen,
dat het verbod der regeering tegen vertrek
van artsen en verpleegsters uit Zuid-Afrika
zal worden opgeheven.
TWEE VX.IEGTUIGEN TEGEN ELKAAR
GEBOTST.
Uit San Diego wordt gemeld: Twee vlieg
tuigen van de Amerikaansche marine zijn in
de lucht tegen elkaar gebotst. Van de zes in
zittenden wisten zich twee met hun para
chute te redden. Omtrent het lot van de
vier anderen is nog niets bekend De beide
overlevenden hebben medegedeeld, dat zij
him kameraden eveneens omlaag hebben
zien springen. De streek, waar het ongeval
is geschied, is zeer woest, zoodat het moge
lijk is, dat zij verdwaald zijn.
VREEMDE VLIEGTUIGEN BOVEN
BELGIE.
Het Belgische ministerie van defensie
deelt mede, dat gister vreemde vliegtuigen
boven België en in het bijzonder boven
de provinciën Limburg, Luik en Luxem
burg hebben gevlogen. Afweergeschut en
jachtvliegtuigen kwamen in actie om de
toestellen van het rechtsgebied te ver
drijven.
NIEUWE PRESIDENT VAN ECUADOR.
Dr. Carlos Arroyo Delrio, de candidaat
der liberalen, is vandaag tot president
van Ecuador gekozen.
Te Guyaquil is het tot ernstige onge
regeldheden gekomen en werd algemeen
gestaakt.
Zie verder Buitenland pag. 2. 2e blad.
Het Japansche kabinet onder leiding
van minister-president Abé zal niet lang
meer bestaan, want de premier is van
plan morgenochtend den keizer het ont
slag van het geheele ministerie aan te
bieden.
Dat, is geen verrassend nieuws, want het
was bekend, dat er sinds geruimen tijd
een heftige oppositie tegen het beleid van
dit kabinet werd gevoerd. Men had en
kele weken geleden al een motie van
wantrouwen opgesteld en was daarna
begonnen met het verzamelen van hand-
teekeningen van parlementsleden en het
was duidelijk, dat minister Abé hoewel
hij had verkondigd -niet te zullen wijken
aan de steeds grooter wordende onte
vredenheid over zijn beleid ten offer zou
vallen.
De premier was van plan zijn stand
punt uitvoerig in den Landdag uiteen te
zetten, maar hij is op dat besluit terugge
komen met het oog op de ongunstige
atmosfeer, welke er thans heerscht onder
de oudere staatslieden in het leger en in
de politieke kringen.
Vandaag zou minister Abé met den con
servatieven Geheime Raad 't protocol in
zake een overeenkomst met Rusland over
de visscherijkwestie behandelen en hij
zou vervolgens vergaderen met de voor
zitters van de groote politieke partijen
over de oprichting van een nieuwe cen
trale Chineesche regeering onder leiding
van Wang Tsjing Wei, den vroegeren mi
nister van Buitenlandsche Zaken van
Tsjang Kai Sjek, eer. invloedrijken Chi
nees, dien men aan het hoofd van een1
nieuwe Chineesche regeering wil zetten
in de hoop het gezag van Tsjang Kai Sjek
daardoor te ondermijnen
De houding tegenover Rusland en het
optreden tegenover China zijn al twee
groote kwesties, die de meeningen van
vooraanstaande personen in Tokio ver
deeld hebben gehouden, maar er zijn er
nog meer, o. a. de houding tegenover En
geland en Amerika.
In Engeland, dat in den loop van het
vorig jaar op zoo nonchalante wijze door
Japan werd behandeld, wil men den
machtigen Oosterschen staat blijkbaar
wel te vriend houden, waarschijnlijk om
dat men anders vreest, dat het naar een
al te gevaarlijke toenadering tot Rusland
of Duitschland zal streven.
En in Amerika weet men maar al te
goed, dat de volgende week het met
Japan gesloten handelsverdrag afloopt.
Wanneer Amerika dat wil, kan het daarna
den Japanschen handel een geweldigen
strop bezorgen en men beseft in Tokio
maar al te goed, dat men van Amerikaan
sche zijde dan ook het stellen van ver
schillende voorwaarden voor het weder-
aanknoopen der handelsbetrekkingen
heeft te verwachten.
Het zijn allemaal kwesties, die het
regeeren in Japan niet gemakkelijk ma
ken. Japan zoekt, als iedere staat, naar
den politieken weg, dien het 't meeste
voordeel kan brengen en voornamelijk het
zoo plotseling door Duitschland met
Rusland gesloten non-agressiepact heeft
den Japanschen staat, die voorbestemd
was met Duitschland en Italië een anti-
koniminternpact te sluiten, voor een zeer
moeilijke beslissing geplaatst.
Er zijn in Japan nog altijd vooraan
staande politici, die de Sovjet-Unie te
vriend willen houden, zooals Sjiratori, de
vroegere Japansche ambassadeur in
Italië, die in een vooraanstaand Japansch
dagblad schrijft, dat een botsing met Rus-
o RUSSISCHE DIVISIES
FINSCHE ACTIE
i FINSCHE STELLINGEN
De kaartjes geven den lezer een goed duidelijk beeld van het verloop der veld
slagen te Sala en Suomussalmi.
Bij het eerste kaartje werd slag geleverd te Savukoski: een Russische divisie
werd aldaar als het '.Vare in de pan gehakt. Na 18 dagen feilen strijd wisten de
Finnen zich langs den oever van de Tennio-rivier staande te houden en Sala te
heroveren.
Salla werd door de Finnen als het ware met een ijzeren gordel omringd; nog
liggen er drie Russische divisies voor deze plaats. De Russen aarzelen echter naar
Kemijarvi op te rukken, omdat zij zich op hun rechtervleugel door de Finnen sterk
bedreigd voelen.
Het tweede kaartje geeft den slag bij Suomussalmi weer. De veldslag in Finland
speelde zich af te Kiautajarvi op 30 December '39. Vier Russische divisies werden
gedeeltelijk vernietigd, gevangen- genomen of over de grens gejaagd.
De Finsche tactiek slaagde erin de divisies te splitsen en deze op beide flanken
aan te vallen; onderlinge samenwerking der Russen werd verijdeld, zoodat geen
der legerleiding iets afwist van wat er gebeurde.
Het 163ste werd te Kiautajarvi verslagen, het 162ste te Juntusranta, het 9de
en 44ste te Ra ate.
De kaarten geven schematisch, het verloop hiervan: weer.
land voor Japan veel ernstiger gevolgen
zou hebben dan een conflict met Amerika,
omdat Japan en Rusland een gemeen
schappelijke grens hebben. Het is niet
zeker, dat Rusland de hulpverleening
aan de nog altijd niet door Japan over
wonnen regeering van Tsjang Kai Sjek
zal wijzigen, maar wanneer er een
overeenkomst met de Sovjet-Unie wordt
gesloten, zou Rusland zijn volle aandacht
kunnen wijden aan de Europeesche kwes
ties en met Duitschland kunnen samen
werken aan den opbouw van een nieuwe
orde in Europa.
Dat is voor Japan natuurlijk van min
der belang maar het houdt tevens in, dat
men dan een lastigen dwarskijker kwijt
is en Japan zich zelfstandig kan bezig
houden met den opbouw van een nieuwe
orde in het Verre Oosten.
Ondanks de vele schijnregeeringen in
verloop van tijd door Japan in China
opgericht, is het nimmer gelukt China
geheel aan de Japansche eischen te on
derwerpen. Die strijd tegen het enorm
groote China heeft Japan millioenen ge
kost en het eenige wat men er mee be
reikt heeft, is dat de werkelijke Chinee
sche regeering, die van Tsjang Kai Sjek
steeds dieper naar het binnenland ver
plaatst werd.
Daarom heeft men alle hoop op den
invloedrijken Wang Tsjing Wei gesteld en
de Japansche legerpartij, die een natio
naal kabinet wenschte om Japans buiten
landsche politiek ten opzichte van China
vrij te doen blijven van de binnenlandsche
politiek, schijnt thans door het aftreden
van het kabinet-Abé het pleit'te hebben
gewonnen.
Dus blijft men in Japan een anti-Rus
sische politiek voeren en blijft men tevens
streven naar een onderwerping van
China.
Minister Abé heeft reeds bekend ge
maakt dat Wang Tsjing Wei voor het aan
vaarden van een nieuwe Chineesche
rêgeeri'ng diverse voorwaarden had ge
steld, welke door het legerbevel waren
goedgekeurd. Japan zou dan twee jaren na
het sluiten van den vrede zijn troepen uit
China terugtrekken met uitzondering
van eenige garnizoenen en er zou een
economische samenwerking tot stand
komen tusschen Japan en Noord-China,
terwijl er tusschen Japan, Mandsjoekwo
en het nieuwe China een anti-kommin-
ternverdrag zou worden gesloten.
Het ziet er naar uit dat Japan zijn anti-
Russische politiek in overeenstemming zal
brengen met die van Italië en Hongarije en
van zoo vele andere landen, die Rusland
op het oogenblik allesbehalve gezind zijn.
Dat zou dus de nieuwe Japansche koers
ten opzichte van Rusland en China zijn,
maar daarnaast is er nog een ander be
langrijk vraagstuk, namelijk de verhou
ding tegenover Amerika, dat door het af-
loopen van het handelsverdrag de krach
tigste troeven in de hand houdt.
Het is minister Abé geweest die steeds
getracht heeft met Amerika en Engeland
op goeden voet te komen en daarvoor de
rivier de ..angtse en diverse havens in het
bezette deel van China weer voor de
buitenlanders open te stellen.
In Amerika begrijpt men, dat dit een
erkenning van het Japansche gezag in
China beteekent en men zal van die zijne
dan ook nog wel de noodige voorwaarden
stellen.
De minister van Buitenlandsche Zaken
Nomoera schijnt thans de Amerikanen
tot het sluiten van een soort overgangs
verdrag te willen bewegen, maar het is de
vraag of de thans te vormen nieuwe
nationale regeering dien koers zal blijven
volgen.
De Vereenigde Staten vormen niet alleen
met het oog op de handelsbetrekkingen,
maar ook als sterke militaire mogendheid
een factor waarmede men ten opzichte van
de buitenlandsche politiek ernstig reke
ning dient te houden.
Zooals het Russisch-échec in Finland er
ongetwijfeld toe bijgedragen heeft, dat
men den anti-Russischen kant uitgaat, zoo
zijn de nieuwe Amerikaansche vlootplan-
nen van groote beteekenis voor de ver
houding tusschen Tokio en Washington.
Amerika wil de sterkte van zijn vloot
met 25 vergrooten en Je grootere ver
houding boven de Japansche marine hand
haven. Japan heeft wel toegezegd de rivier
de Jangtse tot Nanking weer voor 'ie
Amerikanen open te stellen maar slag
schepen van 52.000 ton, zooals men ze
thans in Amerika wil bouwen, kunnen de
rivier niet eens opvaren.
Zoo was de verklaring van een der lei
dende figuren van de Japansche admirali
teit en hoewel het blijkbaar een grapje
was, ligt er toch wel deze waarschuwing
in opgesloten, dat een Amerika, dat in de
toekomst een al te dreigende houding zou
aannemen, er niet op behoeft te rekenen
daarmede in Japan eenig succes te kunnen
bereiken.
