DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Chamberlain legt een verklaring af in het Lagerhuis. betichten De Fransche kamer heeft de mandaten van de communisten vervallen verklaard. De Russische actie in Finland. Fransche le3erberichten. De uitgebreide veiligWedsmaafregelen in België. De algemeene toestand. De houding van Zweden en Nooriyegen. ►SCHE MOTOESCHIP dat in de Golf van Kjitsche duikboot werd rpedeerd. ENTEE de leider ;s Heils, zegende zelf ;ijn zoon in te Londen. s verheugd over dit be- ankende voor de bereid- l te komen. dit besluit in het belang ijn en dat het de grond de toeneming der wel- ente. (Wordt vervolgd) :he exportveiling. an. 1940. Andijvie 20— r kool 23, Bóeren- Bieten 1.60—3.20, 10, Groene kool 2— Roode kool 35.20, rasehwortelen 35.50 derie 1.505 per 100 I7, Spruiten 2.50 8—11 en 2e s. 7—8 :rie 3.80—4.20 per 100 3 Jan. 1940. Op de heden lenmarkt waren de prij- .anvoer 102000 kg. i Jan. 1940, Op de heden rkt waren aanvoer en Verhandeld 19 partijen, Hoogste prijs 23.50. Doeren 24 per 50 kg; 65—1.72 per kg; 350 3 cent per kg, 201 Gelde- 75 Melkkoeien 180 762 cent per kg handel f 70—130, 90 Vette- en 7895 cent per kg en uchtere kalveren: slacht 1520 handel stug; 55 :ht) 60 cent per kg, 22 2035, handel matig; 13 ongemerkt, 13f 19 ied; 1650 Schapen 20— 10 handel matig; Kip- ;5 en Eendeneieren 2.85 Noordholl. blauwen (kui- en 6100 Oude kippen en n blauw) 50 cent per kg; 2; 1600 Oude eenden 15— er paar) 40 cent; 41 Gan- 12 Zwanen f 3.50. irveiling Purmerend G.A. neieren 2.903.05 en ieieren 3.504.50. 70UDE, 16 Januari 1940. 3). 84700 kg Roode kool 00 kg Gele kool 2.50— witte kool 2.603.20; 703.50, grove uien f 3 ien 1.20, nep 2.40; 5400 2.40; 1100 kg Bieten 2 STGENDIJK, 16 Jan. 1940. enten veiling). 64300 kg -ƒ 5.10; 27800 kg Gele 59300 kg D. witte kool kg Savoye kool 3.40 Uien 3.40, grove uien elingen 1.40; 3500 kg 1; 800 kg Bieten 2.30 /ie 3.20. SN, 15 Jan. 1940. 1500 kg i; 20900 kg Roode kool g Gele kool 2.503:20; 001 2.90—3. ALKMAARSCH COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2. Iranco door bet geheele Kijk f 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN; Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. KERMS. COSTER ZOON Voordam C 9, postgiro 37060 Telef. 3320, redactie 3330. No. 1* Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur; C. KRAK. Woensdag 17 Januari 1940 Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA. 142e Jaargang Het Engelsche Lagerhuis heeft gister na het kerstreces weer een bijeen komst gehouden waarin Hore Belisha een verklaring over zijn aftreden heeft afgelegd, waarin hij mededeelde, dat er tusschen hem en den premier geen meeningsverschillen van groote beteekenis waren geweest. Chamberlain heeft dat vervolgens bevestigd en er op gewezen, dat het aftreden van Hore Belisha geen wijziging brengt in de door Engeland te voeren politiek. Hij wees er in het bijzonder op, dat het aftreden van den minister van oorlog geen verband hield met een meeningsverschil tusschen dezen en de hooge officieren. Vervolgens heeft Chamberlain den algemeenen toestand besproken, waar bij hij op de mogelijkheid zinspeelde, dat de oorlog binnen afzienbaren tijd in een accuut stadium kan komen. De premier prees de voorzorgsmaatrege len van Nederland en België en noemde ze in de gegeven omstandigheden zeer verstandig. Hij roemde de kalme en moedige houding der Belgische en Nederlandsche regeeringen. Chamberlain bracht hulde aan Finland en deelde mede, dat er maatregelen zijn getroffen voor het verleenen van exportvergunningen voor wapens naar Finland. Hij ging er niet nader op in welk oorlogsmateriaal dit zou zijn, maar gaf wel de verzekering, dat het een aanzienlijke hoeveelheid is. De Fransche kamer heeft met 521 tegen 2 stemmen alle Fransche com munistische afgevaardigden van hun mandaat vervallen verk'aard met uit zondering van degenen, die vóór 26 October het samengaan van het natio naal socialisme 'en het communisme veroordeeld hadden en geen betrekkin gen met Moskou meer wilden onderhouden. In de Finsche legerberichte.n wordt melding gemaakt, van successen in den Salla-sector. Hoewel de Russische troepen hier veel beter uitgerust zijn, schijnen zij geen kans te krijgen hun opm'arsch voort te zetten. Het Fransche legerbericht van gisteravond luidt: „Over het algemeen een kalme dag. De gewone bedrijvigheid der patrouilles". Het. legerbericht van hedenmorgen luidt: „Er valt niets' te vermelden". HET DUITSCHE LEGERBERICHT. Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakt bekend: „Geen bijzondere ge beurtenissen". ONBEKEND VLIEGTUIG BOVEN RUSSISCHE BASIS. De Finsche bladen publiceerden gister morgen een bericht over een bombardement door een vliegtuig van onbekende nationali teit op het eiland Dagö, waar de Sovjets lucht- en vlootbases van Estland hadden verkregen. Ir welingelichte Finsche kringen zegt men niet te begrijpen, hoe de Finnen van een dergelijke provocatie zouden kun nen worden beschuldigd, gezien het feit, dat die bases niet in een vergevorderd stadium verkeeren en den Finschen troepen geen schade kunnen doen. De Sovjets hebben op Dagö 200.000 a 300.000 man gelegerd. Uit andere bron wordt voorts gemeld, dat het j bombardement geen schade zou hebben aan gericht en alleen de zenuwen van de roode soldaten op zwaren proef zou hebben ge steld. DE BESPREKINGEN VAN SPAAK. Uit Brussel wordt gemeld: Officieele kringen nemen een zeer streng stilzwijgen in acht met betrekking tot de besprekingen welke minister vaü buitenlandsche zaken Spaak Dinsdagavond heeft gehad met de ambassadeurs van Groot-Britannië, Frank rijk en Duitschland. Het verluidt evenwel, dat de algemeene situatie is besproken. (Van onzen correspondent.) Brussel, 15 Januari 1940. Voor gisteren waren in geheel de Brus- selsche agglomeratie oefeningen voorzien van passief verweer tegen luchtaanvallen. Op het laatste oogenblik werden zij even wel door den provinciegouverneur afgelast en de plaatselijke autoriteiten kregen levens mededeeling, teil einde elk misverstand te vermijden, dat, in geval de sirenen zouden gillen, men er zich goed rekenschap van moest geven, dat het geen oefenin gen zou betreffen maar wel degelijk een alarm..— Dat kenschetst voldoende de at mosfeer welke hier sedert Zaterdagmiddag is ontstaan en welke, op het oogenblik dat wij u schrijven, zoo niet is opgeklaard, dan toch minder ernstig is geworden. Het aftas ten van de bedoelde oefeningen, waarvoor tot op het laatste oogenblik veel propagan da was gemaakt om er de bevolking bij te betrekken, had al dadelijk een zekere ver wondering doen ontstaan. Zaterdagavond sloeg de verwondering om in de zekerheid dat er iets op til was, want in de cinema's en schouwburgen alsmede door middel van de radio werden de militairen met verlof verzocht onmiddellijk door alle middelen hun eenheid op te zoeken. Gistermorgen, bij het ontwaken, zag de bevolking de blauwe aanplakArieven uithangen voor de mobilisa tie van de faze „D", welke reeds gedeelte lijk was gebeurd overigens door de vorige maatregelen. In den loop van den nacht wa ren de oproepingsbiljetten rondgedragen en de opgeroepen militairen verwekten geheel den dag een begrijpelijke drukte in de sta tions. Het alarmpersoneel werd in de ge meenten geconsigneerd. Sommige arbeiders werden nog opgeëischt om bepaalde werken uit te voeren. Het spreekt van zelf, dat deze maatrege len onder de bevolking een zekeren indruk hebben gemaakt, maar het is bijzonder op vallend dat het Belgische publiek zonder de minste zenuwachtigheid, met een kalmte en een rustige stemming die heel wat verschilt met wat kon worden waargenomen bij an dere gelegenheden, kennis heeft genomen van de mobilisatie van de faze „D", die de algemeene mobilisatie voorafgaat. Men ueeft er zich nochtans rekenschap van dat,- alvo rens tot deze maatregelen over te gaan, de regeering ernstig moet hebben overwogen of zij noodzakelijk waren, vermits zoo pas nog was besloten 8000 werkloozen onder de wapenen te roepen om de vaders van drie kinderen te kunnen naar huis zenden, wat een besparing uitmaakt, terwijl de uitge breide mobilisatie tot de geheele faze „D" noodzakelijkerwijze nieuwe kosten r.roet veroorzaken. Het blijkt, dat de beslissing om tot de genomen maatregelen óver te gaan werd genomen op een dringend bijeen geroepen ministerieele vergadering, welke in den nacht van Zaterdag op Zondag werd gehouden en waarop aanwezig waren de eerste minister, de minister van buitenland sche zaken en de minister van landsverde diging. Medegedeeld werd, dat de maatre gelen tót geen paniekstemming aanleiding moesten geven, dat zij slechts de aanvul ling zijn van de vroegere maatregelen en dat de toestand, alhoewel meer dan. ooit waakzaamheid geboden was, niet-als veront rustend moest worden beschouwd, in een mate althans die het ergste moest doen vreezen. Zondagavond moest echter gerea geerd worden tegen allerlei pessimistische geruchten en werd in een officieuze nota er op gewezen, dat men zich niet moest om den tuin laten ieiden door paniekzaaiers, dat de ernstige bladen en de mededeelingen uit officieele bron slechts dienden geloofd. Er werd zelfs verteld, dat Nederland was over rompeld, dat de Luxemburgsche grens was geschonden, dat het ergste was gebeurd. Zondagavond was de spanning ernstig ver minderd om de goede reden dat erniets was gebeurd. Op het oogenblik heeft men zelfs den indruk, dat, indien men op som mige maatregelen in den loop van Zondag had kunnen terugkomen, dit wel zou ge beurd zijn. Doch het was om allerlei rede nen onmogelijk b.v. de ontruiming van sommige gebieden nabij de oostelijke grens, ml. St. Vitus en Eupen-Malmédy stop te zet ten. De bevolking van deze districten die woont nabij bepaalde knooppunten van ver keer of bepaalde strategische punten welke ondermijnd zijn was reeds van Zaterdag morgen vertrokken terwijl ook de grond stoffen van zekere fabrieken werden weg gehaald. Maandag is een gedeelte van de ge noemde bevolking aangekomen te Nieuw- poort, aan de Vlaamsche kust, waar zij een onderdak heeft gekregen bij de inwoners en in sommige hotels. Er was wel een zekere tegenspraak tusschen de genomen maatre gelen en den geruststellenden toon van de officieele mededeelingen, of liever den toon volgens welke er niet veel zou veran derd zijn. Officieele mededeelingen zondi gen dikwijls door overdreven ijver om ge ruststellend te zijn. De algemeene legerstaf heeft thans de leiding in handen genomen onder het hoog opperbevel van den koning Ien het ministerie van landsverdediging heeft nog slechts een administratieve rol te vervullen, welke overigens ook van het grootste belang is. Het verontrustende van den nieuwen toestand zag de bevolking, be houdens in de beweging van de opgeroepen dienstplichtigen, in de verschijning aan ver schillende ministeries, zooals landsverdedi ging en buitenl. zaken, het parlement, het Radio-Instituut en de telefooncentrale, van troepen die met de bewaking zijn belast. Bovendien hebben de burgemeesters op last van de provinciegouverneurs dadelijk op nieuw maatregelen genomen om de sluiting te verzekeren 's morgens, 's namiddags en na 9 uur 's avonds van de drankgelegen heden. In allerlei kringen wordt de vraag gesteld wat heeft aanleiding gegeven tot deze maat regelen. Men krijgt als antwoord, dat de regeering op alles wil voorbereid zijn en niets aan het toeval wil overlaten. 'Dit ant woord wordt ook door iedereen aanvaard. De verschillende Belgische bladen trachten op voorzichtige wijze een antwoord te ge ven op de vraag, al spreekt het van zelf, dat behoedzaamheid hierbij is geboden. „Le Peuple", het socialistisch orgaan de heer Spaak is zooals men weet socialist schrijft dat iedereen weet dat sedert weken talrijke divisies aan de Belgische grer.zen zijn samengetrokken en er geen zonnige dag voorbij gaat zonder dat het Belgisch grond gebied wordt overvlogen door vreemde vliegers. Het kan zijn, aldus verder het blad, dat de aan de Belgische grenzen ge plaatste troepen worden gewijzigd in hun opstelling en zich concentreeren op een be paald punt. Het kan zijn dat deze uiterlijke teekenen overeenkomen met andere aanwij zingen. Wanneer de 'regeering 'aldus ge; plaatst wordt voor een geheel van eenslui dende aanwijzingen heeft zij tot plicht de verschillende interpretaties te onderzoeken die mogelijk zijn. Andere bladen wijzen er op. dat de troepenconcentraties in Duitsch land gebeurden1 en sommigen beweren dat de inlichtingen die werden gevonden op twee Duitsche vliegers, die te Mechelen- aan-Maas ziin neergestort met hun toestel, van de grootste beteekenis ziin geworden in het geheel van inlichtingen. Doch te bevoeg- der plaatste wordt verklaard: de regeering wil op alles voorbereid zijn. Dat op dergelijke vrije wijze over den toestand kan worden gehandeld toont aan, dat men zich hier te lande niet overdreven ongerust maakt over de reactie bij het pu bliek. De regeering is er zeker van dat de bevolking eensgezind achter haar staat, wanneer het er zou om gaan de integriteit van het land te verdedigen. De objectieve toeschouwer krijgt meer dan ooit den indruk dat dergelijke woorden in de huidige om standigheden geen holle taal ziin.' De indruk die uit Londen en Parijs werd geseind heeft er toe bijgedragen om den toestand klaar in te zien. Thans heeft men den indruk, dat de nieuwe spanning nog niet is geweken, maar dat zij sterk is vermin derd, en dat binnen enkele dagen zal kun nen worden uitgemaakt of dit een blijvend karakter hebben zal.... tot de volgende maall l De heeren in Moskou komen langzaam maar zeker tot de conclusie, dat zij .wel machtig zijn, maar toch niet in staat om het wereldgebeuren den loop te geven dien zij het graag zagen nemen. Er zijn de laatste dagen geruchten ge gaan, dat Rusland plannen had een actie bij de Kaukasus in Aziatisch gebied te ontke tenen, maar dat het voordien zijn Westelijke grenzen tegen eventueele aanvallen van de zijde der geallieerden wilde versterken en dat het op dat alles de sanctie van Duitsch land zou hebben gekregen. In hoeverre dit eerste juist zou zijn, wat betreft de verplaatsing van de Russische actie naar de buurt van de Zwarte Zee in Zuid-Oost-Europa, is het zeer te betwijfelen of een dergelijk plan de goedkeuring van Duitschland zal hebben gekregen. Duitsch land voelt niets voor gevaarlijke conflicten in de buurt van Turkije, het is volkomen ingesteld op een strijd naar het Westen en men heeft dezer dagen uit de Duitsche hou ding tegenover Zweden en Noorwegen wel kunnen opmaken, dat zelfs een mogelijke uitbreiding van een gevechtsfront naar Scandinavisch gebied Duitschland zeer on welgevallig zou zijn. Wat de versterking van Rusland aan zijn Westgrens betreft is maar al te duidelijk gebleken, dat Duitschland daartegen geen bezwaar maakte, althans niet wat het vesti gen van Russische militaire steunpunten in Estland, Litauen en Letland betreft en evenmin waarschijnlijk in Finland, wanneer deze staat althans, evenals de anderen, voor de Russische bedreiging gezwicht zou zijn. Nu dat niet het geval blijkt, mag men veilig aannemen, dat het Russisch-Finsche conflict en vooral het verloop daarvan, Duitschland bijzonder onaangenaam is, wat kan blijken uit de omstandigheid, dat men er in Duitschland blijkbaar niets mee te maken wil hebben jpn dat zelfs dezer dagen reeds het gerucht ging, dat de Führer als bemiddelaar tusschen beide staten wilde optreden, welk gerucht evenwel geen nadere bevestiging heeft gekregen. De Russische., expeditie tegen Finland brengt voor Duitschland niets dan onaan gename verrassingen en gevaren met zich mede. Daar is allereerst het feit, dat het Duit sche volk veel meer voor Finland dan voor Rusland gevoelt ën althans volgens de opvattingen der Duitsche regeering mo menteel met zijn sympathiedus aan den verkeerden kant staat. Bovendien .is de Russischeveldtocht tot dusverre zoo onsuccesvol verloopen en heeft hij de wereld een zoo droevige de monstratie van de gevechtswaarde van het roode leger gegeven, dat het machtsvertoon dat Duitschland door het non-agressiepact en door de zeer duidelijke samenwerking met Rusland kon demonstreeren, veel van zijn verschrikking voor andere staten heeft verloren. Zooveel zelfs, dat er een volkomen om mekeer in de afzijdige houding van tal van Europeesche en niet-Europeesche staten is gekomen en dat men openlijk blijk geeft zich niet langer door vrees voor Rusland te laten beïnvloeden bij het voornemen Fin land in zijn strijd om levensbehoud daad werkelijke hulp te verleenen. Bovendien brengt de hulp der geallieer den aan Finland, in zooverre die via Scandi navisch gebied loopt, het gevaar met zich mede, dat Noorwegen en Zweden er onder Britsche pressie aan zouden medewerken, dat de geallieerden in het hooge Noorden eenige militaire steunpunten zouden krijgen waardoor de bedreiging voor Duitschland niet alleen meer uit het Westen zou komen. Dat men daarvoor in Duitschland be vreesd is geweest, is uit de zeer onvriende lijke toon van 'de Duitsche pers tegenover de Scandinavische landen dezer dagen geble- DE KOUDE IN NOORD- EN OOST-EUROPA. In Estland heerscht thans een koude zoo als men sedert 1836 niet gekend heeft. In het Zuid-Oosten is de temperatuur in den afgeloopen nacht tot 46 graden celsius on der nul gedaald. De sneeuwstormen van gisteren hebben het verkeer zeer bemoei lijkt. In geheel Zweden is het wederom zeer koud. In Waermland en Dalarma is de ther mometer tot 24 graden onder nul gedaald. Te Stockholm was de temperatuur in den afgeloopen nacht even laag. Moskou en de omliggende streken hebben te lijden onder een felle koude met tempera turen, tot. 42 gr. onder nul en bittere kou de winden. Er doen zich vele gevallen voor Van bevroren voeten en wangen. ken. Maar het is opmerkelijk dat, zoodra zoowel Noorwegen als Zweden die moge lijkheid uit het oogpuni hunner neutraliteit met een zekere verontwaardiging van de hand hebben gewezen, de Duitsche pers haar agressieven toon heeft laten varen, wat het beste bewijs is, dat zij de hernieuw de neutraliteitsverklaring van de Scandina vische landen volkomen vertrouwt en zich over een mogelijk gevaar van die zijde niet langer ongerust maakt. Nu Duitschland zwijgt heeft Rusland een waarschuwende en zelfs dreigende houding tegenover Zweden en Noorwegen aangeno men en het Russische protest is volkomen begrijpelijk. Immers Rusland is hoewel de oorlogs verklaring ontbreekt practisch in oorlog met Finland en waar het met de overweldi ging van dien betrekkelijk kleinen staat toch al niet zoo vlot loopt als men zich dat voor gesteld had, moet het voor Rusland buiten gewoon onaangenaam zijn, dat men van alle zijden het tekort aan manschappen en ma teriaal in het Zweedsche leger tracht aan te vullen. Rusland kan daartegen protesteeren bij de geallieerden, bij de Vereenigde Staten en bij Italië, maar de heeren in Moskou zjjn verstandig genoeg om te begrijpen welke waarde deze protesten zouden hebben. En daarom beperkt de Russische regee ring zich dan ook tot een nota-wisseling en een bedekte bedreiging tot Zweden en Noorwegen, omdat zoo ergens hier het Russische protest nog van eenigen invloed kan zijn. Zweden en Noorwegen zijn de staten wier medewerking de geallieerden en wellicht ook anderen noodig hebben om de toege zegde wapenen op Finseh gebied te kunnen brengen en zij nemen op het oogenblik een veel resoluter houding tegenover de Russi sche bedreiging aan dan in den tijd toen de Scandinavische staatshoofden op hun bij eenkomst slechts van hun hoop op een vre delievende oplossing van de conflicten in de Baitische landen durfden spreken. Op het oogenblik zijn er zoowel in Zwe den als in Noorwegen recruteeringsbureaux waar men zich als vrijwilliger voor den strijd in Finland kan opgeven en is er geen enkele beperking in de hulp, welke men ook op andere wijze aan Finland kan verleenen, wat alles waarschijnlijk het gevolg is van het échec van het roode leger en van da zekerheid welke men in de Noorsche staten heeft, dat vrijwel de geheele wereld hun houding goedkeurt en daaraan medewerking verleent. Voor Rusland is dat alles bijzonder on aangenaam en men schijnt daar nog niet alle hoop te hebben opgegeven dat men door een min of meer dreigende houding de Noorsche staten tot minder actieve hulp aan Finland kan bewegen. Vandaar de nota-wisseling der laatste dagen en de officieel ter kennis gebrachte Russische ontstemming over de houding der Scandinavische staten, welke in geen enkel opzicht meer neutraal genoemd wordt. Zoowel Zweden als Noorwegen hebben daarop een antwoord gegeven, dat geenszins van vrees voor de Russische bedreiging ge tuigt. Zij hebben betoogd, dat zij hun strikt neutrale houding blijven bewaren, maar dat de hulpverleening aan Finland overeen komstig het volkenrecht daarbij volko men geoorloofd blijft en als het ware een particuliere aangelegenheid is, waarmee de regeeringen zich officieel niet bemoeien. Van Russische zijde is al bericht, dat men zich met die opvatting geenszins kan veree nigen en het is merkwaardig, dat de laatste dagen Russische bommenwerpers niet alleen hun projectielen op Zweedsch gebied lieten vallen, maar bovendien op duidelijke wijze de grens van Noorwegen hebben geschon den. Men ziet daarin geen toevalligheid, maar een directe Russische bedreiging en het is nu maar de vraag of dit op de houding der Scandinavische landen van eenigen invloed zal blijken. Waarschijnlijk is men daar tot de overtui ging gekomen, dat, waar de verovering van Finland tot dusver al een échec is gewor den, Zweden en Noorwegen vooreerst geen gevaar loopen. En ook de duidelijk geble ken Duitsche vrees, dat deze landen in den Europeeschen strijd betrokken kunnen worden, zal de regeeringen in Oslo en Stockholm wel den indruk hebben gegeven dat Duitschland zijn bondgenoot het drin gende advies zal geven de Russische agres sie niet verder naar het Westen te ver plaatsen. De houding van Zweden en Noorwegen getuigt op dit oogenblik van een zoo groote vrijmoedigheid tegenover Rusland, dat men er zeker van kan zijn, dat men in die staten niet langer bevreesd is het lot van Finland te zullen deelen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1940 | | pagina 1