DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De neutralen voelen niets voor Churchill's
invitatie.
De Finnen dringen de Russen in den
SaHa-sector naar de grens terug.
Amerika en Japan ontevreden over
het optreden van Engeland.
Fransche leyerberichten.
TOONKUNSTCONCERT
De algemeene toestand.
f
ILOVEN BEPERKT.
:iel draadloos Duitsch
rond zijn alle verloven
oepen aan het front be
ing, zoo verklaarde de
zaakt door transport-
volge van de felle kou-
ar troepen in binnen-
n zullen eveneens be-
PANSCHE KABINET.
rai, de „Stormvogel'*
ir in geslaagd zijn 276
isleden een tegen de re
solutie te doen onder-
et kabinet-Abe aftrad,
ig uitgegeven, waarin
et kabinet Abe ineenge-
van de nationale onte-
n blunders, maar dat
er niet in geslaagd is te
erwachtingen der natie,
dat de organisatie de
kan begrijpen van den
e verantwoordelijk is
van admiraal Yonai als
minister-presidentschap,
lit, dat de organisatie
streng critische houding
standpunt te handhaven
abinet dat samengesteld
den status que, vooral
nstige noodtoestand be-
slken men niet te boven
een drastische vernieu-
lige structuur en een
ten uitvoer te leggen.
ETROFFEN DOOR
VAR STAAL.
iat is in een van de
oogovens van Colom-
jen houder gesmolten
een groep arbeiders,
n om het leven.
JG TER ZEE.
het Noorsche s.s. Notos
ordelijke haven is aan
leid, dat een duikboot
Hilda is aangevallen,
g werd gehoord en men
c opstijgen van de duik-
irdween. Men had den
•zeeër wellicht gezonken
is zijn 13 gewonden in
en haven aan de west-
echts twee hunner, bei
eten er blijven. Eenige
ig zijn tweemaal nadat
n hadden, na de ver-
ie, die zich had voorge-
i teruggekeerd, de eerste
:e bezittingen van boord
ie maal om een kanarie
levend in zijn kooi was
:hen de brokstukken.
1 VAN GALICIE.
van de „Times" te Boe-
ijftig Amerikanen, die
PoolschRoemeensche
men, bevestigden, dat
t zuidelijk gedeelte van
ar de Russen bezette ge-
binnengetrokken,
van de „News Chroni-
schrijft, dat Duitsche
welke door het aan-
Russen gecontroleerde
naar Roemenië leidt,
t de Duitsche geheime
e zuidoosten van Galicië
heeft. De correspon-
k, dat een corridor van
aan Duitschland wordt
MOSKOU—BERLIJN.
kouBerlijn via Minsk,
bergen en Dantzig is
den regelmatigen dienst
VAN DE COLUMBUS.
:ht uit Tokio zijn 22 le-
van het Duitsche s.s.
oals men weet in den
door de bemanning
as gebracht die zich
:n van het Japansche
ie gevangen genomen in
door een Engelsch oor-
d met dit bericht deelen
immigratie autoriteiten
iden der bemanning van
dien vastgehouden wor-
Het bureau der reederii
verklaart: „Enkele Duit-
aan boord hebben be-
lilschip. Bijzonderheden
medegedeeld.
TUSSCHEN GAFENCO
RKOWITSJ.
edegedeeld, dat de Roe-
Fafenco Zaterdagmorgen
:ft gehad met den zuid
van buitenlandsche za-
nabij de Zuidslavische
eensche stad Timisoara.
te regelen van de bij"
permanenten raad der
in begin Februari in
zal worden.
arhoud wordt vernomen,
geen in het officieele
legedeeld, ook den alge-
alen politieken toestand
waarbij zij vooral hun
an den toestand in het
Balkan in het licht van
n Csaky met Ciano en
hZuidslvaische bond -
litieke kringen gelooft
ministers het op alle
'eworden. Gafenco za'
:oning in audiëntie wor-
r het uitbrengen van
ALKMAARSGHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke rege| meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. KERMS. COSTER ZOON. Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3320, redactie 3330
No. 19
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Directeur: C. KRAK.
Dinsdag 23 Januari 1940
J.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
»_e s. aar gang
In Vele neutrale staten is de uitnoodiging van minister Churchill om de zijde
der geallieerden te kiezen minder gunstig ontvangen. Men deed van ver
schillende zijden reeds uitkomen, dat men er niet de minste behoefte aan
heeft in den oorlog betrokken te worden.
De Finnen hebben een zeer gevaarlijken Russischen aanval afgeslagen
aan de linie van den N. oever van het Ladogameer tot aan de Russische
grens ten N. van Ilomanski. Daardoor is voorkomen dat de Mannerheim-
Iinie in de flank kon worden aangevallen.
Volgens de laatste berichten van Reuter-correspondenten dringen de Finnen
de Russen naar de grens terug.
De Finsche aanval op Kroonstad wordt bevestigd. Russische oorlogsschepen
zouden daar ingevroren zijn en dus een vrij gemakkelijke prooi der Finsche
vliegtuigen zijn geworden.
In Amerika, waar men met de geallieerden sympathiseert, maar daarom
als groote neutrale staat nog niet onder Britsche controle wil staan, heeft
men dezer dagen al ernstig geprotesteerd tegen het controleeren van de
Amerikaansche post. Thans hebben de Ver. Staten wederom in een protest
aan Londen hun bezorgdheid uitgesproken over de behandeling van
Amerikaansche schepen in de Middellandsche zee. Deze schepen zouden
drie maal zoo lang in Gibraltar worden vastgehouden als de Italiaansche.
Trouwens ook de Japanners zijn er allesbehalve over te spreken, dat een
Britsch oorlogsschip Duitsche passagiers van het Japansche schip Asama
Maru heeft gehaald en gevangen heeft genomen.
Engeland moet wel tot de conclusie komen, dat het met de groote neutralen
meer rekening heeft te houden dan met de kleine.
DE DUITSCHERS OVERSCHRIJDEN DE SOVJET-RUSSISCHE GRENS
IN OOST-GALICIE.
Beide hierbij gepubliceerde kaartjes geven een goed beeld vari de bedoelingen
der Duitschers, die momenteel de Sovjet-Russische grens in Zuid-Polen zijn over
schreden.
In Duitschland, zoowel als in Rusland blijkt er een nijpend gebrek aan petro
leum te zijn.
De Roemeensche leveringen aan Duitschland, die voornamelijk langs het spoor
wegknooppunt Cernantie en via Lemberg Duitschland moeten bereiken, worden door
de Russen opgehouden en herhaaldelijk in beslag genomen ten behoeve van hun
eigen operaties tegen Finland.
Zooals men weet hebben de Russen, direct na het vaststellen van de demarcatie
lijn, den spoorweg van Lemberg af tot aan de grens bij Cernanti op 2 Meter-breedte
gebracht, waardoor het rechtstreeksche vervoer naar Duitschland belemmerd werd.
Duitschlands doel is momenteel, zelf de verbinding CernantiLemberg te con
troleeren .vandaar de overschrijding van de Sovjet-Russische grens over de rivier
de San.
DUITSCHE TROEPEN IN DE LEMBERG-
SCHE OLIEVELDEN AANGEKOMEN.
Een factor van belarig voor Duitschland
beteekenen de rijke, voormalige Poolsche,
petroleumvelden, die gelegen zijn ten
Zuiden van Lemberg (Lwow). Raad
pleeg hiervoor het kleine kaartje.
Gedeeltelijk zijn deze door de Polen in
den jongsten oorlog verwoest; Duitsche
technici zullen nu trachten deze bronnen
weer in werking te krijgen.
Uit Cernanti wordt intusschen gemeld,
dat de Duitsche troepen de San hebben
overschreden en een corridor van 40 km
areedte zouden hebben bezet.
Het Fransche avondlegerbericht luidt:
„Een dag zonder incident."
Het Fransche ochtendlegerbericht luidt:
„Ten westen van de Vogezen is een vijan
delijke overval met verliezen van den vijand
verijdeld."
LIJKEN VAN NOORSCHE ZEELIEDEN
BINNENGEBRACHT.
De lijken van twee Noorsche zeelieden
zijn Zondagavond in een Schotsche haven
binnengebracht door een patrouillevaar
tuig der marine. De mannen waren op
een stuk wrakhout aangetroffen in de
Noordzee. Zij waren aan de ontberingen
bezweken.
Men gelooft, dat het leden der beman
ning van het Noorsche stoomschip Mau-
rita zijn.
NEGEN MAN VAN DE TEKLA
VERMIST.
Negen leden der bemanning van het
Deensche s.s. Tekla, dat Zondag in de
Noordzee is gezonken, zijn gister te Bergen
aan land gebracht. Zij vertelden, dat hun
schip getorpedeerd was door een Duitsche
duikboot, die daarop draadloos om hulp
voor de bemanning had verzocht. Negen
opvarenden van de Tekla worden nog
vermist.
Harmonie 25 Januari 1940, des av. 8 uur.
Toegangskaarten a 1.militairen en
leerlingen M.O. f 0.50 bij Klooster Kiebèrt.
MOTTA OVERLEDEN.
Uit Bern wordt gemeld: In den afge-
loopen nacht om vijf uur is de Zwitsersche
staatsman Giuseppe Motta die reeds
eenige dagen ernstig ziek was over
leden.
Motta was op 29 December 1871 in
Airoio geboren. Zijn loopbaan begon hij als
advocaat in zijn geboortestad en als lid
van den Grooten Raad van Aessino, welke
laatste functie hij van 1895 tot 1911 be
kleedde. In 1899 werd hij bovendien lid
van den Zwitserschen nationalen raad. In
1912 werd hij lid van den Bundesrat,
waarin hij tot 19^9 het departement van
financiën en na 1920 het departement van
buitenlandsche zaken beheerde. In deze
laatste functie vooral verwierf Motta groo
te internationale bekendheid, temeer om
dat hij als Zwitsersch gedelegeerde sinds
1929 herhaaldelijk in den Volkenbond zijn
stem liet hooren. In 1924 presideerde hij
zelfs den volkenbonds-assemblée.
Vele malen is Motta bondspiesident van
de Zwitsersche republiek geweest, zoo in
de jaren 1915, 1920, 192 en 1932, evenals
in 1937.
Voorts was hij vice-president in 1914,
1919, 1926, 1931 en 1936.
Als politicus was hij aangesloten bij de
Katholieke Conservatieve Volkspartij. Van
zijn publicaties kunnen genoemd worden
de Testimonia Temporum, een bloemlezing
uit zijn redevoeringen en geschriften
waarvan een deel de jaren 1911 tot 1931
en het tweede deel de jaren 1932 tot 1936
beslaat.
Ongewenschie
belangstelling.
DE ROEMEENSCHE OLIE-UITVOER
NAAR DUITSCHLAND.
Men verwacht, dat binnenkort nieuwe
onderhandelingen zullen aanvangen over
den Roemeenschen petroleumuitvoer naar
Duitschland.
Neubacher, de voorzitter van het
Weensche bureau voor uitbreiding van
den Duitschen handel met Z.O. Europa, is
te Boekarest aangekomen en zijn bezoek
wordt in verband gebracht met den recen-
ten terugkeer van Clódius
Angelescy, de minister _van economische
zaken, heeft tijdens het weekeinde bespre
kingen gevoerd met de leidende figuren
der voornaamste oliemaatschappijen en
over de bepalingen van het kortgeleden
gepubliceerde decreet, waarbij staatstoe
zicht op den verkoop van petroleumpro-
ducten wordt ingesteld. Hij gaf hun de
verzekering, dat de regeering niet ze
nuwachtig ïandelt.
Ofschoon het decreet in buitenlandsche
berichten wordt voorgesteld alf een over
winning, die Duitschland op de door de
geallieerden gecontroleerde oliemaatschap-
1 pijen heeft behaald, is de semi-officieele
verklaring, dat de regeering hoofdzakelijk
wenscht, de olievoorziening van eigen
'eger en luchtmacht te verzekeren.
DE MOGELIJKHEID VAN VREDES
ONDERHANDELINGEN.
Uit Tsjoengking wordt gemeld: Een of
ficieele woordvoerder van de Chineesche
regeering heeft den correspondent van
Reuter medegedeeld, dat de mogelijkheid
voor vredesonderhandelingen tusschen Ja
pan en de wettige regeering vast China
thans geheel is verdwenen. De Chineesche
regeering is vast besloten den oorlog voort
i te zetten en deze vastberadenheid kan
slechts worden aangewakkerd door de
Japansche voorwaarden, welke door Wang
Tsjing Wei zijn aangenomen. Deze voor-
I waarden beteekenen een volledige over
gave.
Zie verdei Buitenland pag. 3, 2e blad.
De radio-redevoëring van den Britschen
minister van marine, den heer Churchill,
blijkt in geheel Europa de aandacht te heb
ben getrokken.
Winston Churchill, die ook in den vorigen
wereldoorlog al een machtig man was, is nu
eenmaal niet een derde-rangs-figuur, die
zich gerust mag verspreken zonder dat men
er veel notitie van neemt. Hij is een van
Engelands vooraanstaande mannen, een
minister met zeer grooten invloed aan
wiens agitatie waarschijnlijk ook de val van
den oorlogsminister Hore Bclisha is te wij
ten -en als hij voor de radio spreekt mag
men aannemen, dat hij zijn rede op papier
heeft en er dus geen sprake van een mis
verstand door loslippigheid geweest is.
Deze minister heeft nu na zijn gebrui
kelijke verklaringen, dat Duitschland op
het punt staat om militair en economisch in
een te storten den neutralen in duidelijke
bewoordingen verweten, dat zij zich niet
openlijk bij de geallieerden aansluiten.
Immers, zoo zegt hij, de goallieerden vech
ten voor de vrijheid der kleine naties enz.
en voor den opbouw van het ideale Europa.
Helaas zal die opbouw niet kunnen beginnen
voordat er eerst iets afgebroken is, wat na
tuurlijk op Duitsch gebied zal/moeten ge
beuren.
Duitschland is dan in Churchill's
oogen wel zoo goed als op den weg naar
den ondergang, maar het gaat blijkbaar nog
niet hard genoeg en daarom moeten de
neutralen zoo verstandig zijn den geallieer
den een handje te helpen.
Want, zoo wordt betoogd, als het ideale
Europa er straks is, dan zullen ook dg neu
tralen daarvan profiteeren en het is dus niet
meer dan billijk, dat zij voor die vrije en
zorgelooze toekomst hunnerzijds een offer
brengen.
Het is nog niet zoo lang geleden, dat men
in Engeland betoogde, dat een tweede -"Tede
van Versailles uitgesloten was. Wanneer
straks het tijdperk voor het opmaken "an
nieuwe vredesvoorwaarden de opbouw
van het verjongde en onbezorgde Europa
gaat beginnen, zouden niet alleen de over
winnaars maar ook de neutralen aan de
conferentietafel zitten omdat ook zij belang
bij de toekomst van Europa hebben.
Dat was heel vriendelijk gezegd, maar het
is eigenaardig, dat een Engelsch staatsman
namelijk de parlementaire secretaris \an
het ministerie van voorlichting, Zondag
avond tijdens een diner van Fransche oor
logscorrespondenten, eveneens over de po
sitie der neutralen heeft gesproken en ver
teld heeft, dat er in den kruistocht der ge
allieerden geen neutralen meer moesten be
staan. Alle r--'tralen zoo zeide hij zul
len met ons zijn wanneer de overwinning
van onze wapenen zal opdoemen, maar het
moet vaststaan, dat de vrede slechts ge
vormd zal worden volgens den wil derge
nen, die met hun bloed zullen hebben over
wonnen.
Met andere woorden: al de neutralen
niet meevechten, hebben ze ook niets te
vertellen als de vrede gedicteerd en Europa
omgebouwd wordt.
Het allerergste van dergelijke redevoe
ringen is, dat figuren als Churchill ook de
aandacht van de geallieerde pers op de af-
zijdige houding der neutralen gaan vestigen.
De Engelsche bladen zijn het met hem
eens en ook de Fransche vinden, dat hij niet
heelemaal ongelijk heeft,
l Er zit wel wat in die redeneering van
Churchill, zegt de „Petit Parisien", die de
meening lanceert, dat Churchill vooruitloopt
op de gedachten van zijn landgenooten. Hij
is, zegt het blad, de ziel der Britsche natie
en men moet niets wat hij zegt onderschat
ten.
En de „Oeuvre" is eveneens van mee
ning, lat Europa thans moet kiezen aan
welke zijde men staan wil. De kleine lan
den hebben slechts de keus tusschen de me
dewerking aan den gemeenschappelijken
arbeid of speelgoed te worden in de handen
der dictatoren, zegt het blad, waarin eigen
lijk de gedachte ligt besloten, dat wanneer
de neutralen niet de zijde der geallieerden
kiezen, Duitschland zal overwinnen.
Het is begrijpelijk, dat neutrale waarne
mers, min of meer verontrust, in Londen
hun voelhoorns hebben uitgestoken en men
heeft in gezaghebbende Londensche krin
gen beweerd, dat Churchill een persoonlijke
zienswijze op den loop van den oorlog had
gegeven. Het was zoo maar een los
„praatje bij den haard" geweest en dus
geen mededeeling over de regeeringspolitiek
zooals die in het Lagerhuis wordt gedaan.
Met andere woorden dus: de neutralen
moeten het maar niet zoo ernstig opvatten.
Het was zoo maar een losse gedachte van
meneer ChurchilL I
Maarzoo vertelde men aan Reuter
de opmerkingen van dezen minister over de
neutralen hebben groot gezag. De geheele
neutrale wereld profiteert van een overwin
ning der geallieerden, de neutralen nebben
millioenen uitgegeven om zich tegen de
Duitsche agressie te beschermen en laten
de geallieerden er tegen vechten. En wan
neer deze gewonnen hebben zouden de neu
tralen van een vrede ten koste van geal
lieerd bloed en geld profiteeren in dezelfde
mate als de geallieerden zelf.
Waarmede eveneens gezegd wordt, dat
de neutralen eigenlijk min of meer klap-
loopers zijn.
In Duitschland heeft men betoogd, dat de
geallieerden eerst Nederland en België bang
voor bijzondere Duitsche maatregelen heb
ben gemaakt en enkele dagen daarna komen
verkondigen, dat de neutralen verstandig
zullen doen zich maar bij de geallieerden
aan te sluiten. Dat wijst op het uitoefenen
van dwang, op het bang maken van alle
staten in Europa, die buiten den oorlog
staan, terwijl Duitschland de neutralen
noch 'lijk, noch verkapt bij dezen oor
log w 'rekken.
Die arme neutralen, zegt Churchill, moe
ten zich maar noodgedwongen alles van
Duitsche zijde laten welgevallen, zelfs dat
hun schepen op Duitsche mijnen loopen en
zonder eenige terughoudendheid door de
Duitschers getorpedeerd worden.
Die arme neutralen, zouden we daarbij
kunnen voegen, moeten zich laten welge
vallen, dat al hun schepen naar Engelsche
havens moeten varen en er alles moeten
lossen wat Engeland er uit wil halen, wat
onzen handel belemmert en schatten e in
geld en tijd kost.
Zij voeden, zegt Churchill, den Duitschen
alligator om hem maar zoet te houden.
Maar zij voeden aan den anderen kant de
Engelsche walvisch, ook om hem zoet te
houden. Dat laatste heeft Churchill natuur
lijk niet gezegd, maar is een opmerking van
de redactie.
En zij voederen nu eenmaal niet vrijwil
lig maar zij ondergaan als kleine en zwak
kere staten zij het dan ook onder protest
het onrecht dat men zich van beide zij
den te hunnen opzichte meent te kunnen
permiteeren.
Het schijnt, dat men in Engeland- eenigs-
zins verbaasd is over de onhartelijke ont
vangst van Churchill's .woorden in de neu
trale staten.
Men begint ze blijkbaar reeds te betreu
ren en uit Londen wordt reeds spijt be
tuigd, dat de minister zich heeft laten ver
leiden tot een commentaar op de situatie,
die door andere veranwoordelijke regee-
ringsleiders niet onderschreven kan worden.
Wat zou men er in Engeland van zeggen,
als Duitsche staatslieden en de Duitsche
pers morgen verklaren, dat alleen Duitsch
land een deugdelijk Europa kan opbouwen
en de neutralen dus wel zoo vriendelijk
zullen zijn om te begrijpen, dat dit ideaal
niet zonder hun hulp kan bereikt worden.
Dat Duitschland, dat zeker is van de over
winning, niet langer van plan is alleen de
kastanjes uit het vuur te halen, maar er
op rekent, dat de neutralen de Duitsche
actie zullen steunen.
De Engelsche couranten zouden te klein
zijn om weer te geven hoe Duitschland op
nieuw de zelfstandigheid der fiere kleine
naties bedreigd had.
Er is op dat alles slechts één antwoord te
geven.
Nederland heeft deze oorlog niet uitge
lokt, het heeft niet om een ideaal Europa
gevraagd en aan welken kant dan ook
persoonlijke sympathieën en verwachtingen
mogen staan het heeft met den grooten
strijd niets te maken. Het betreurt slechts
de ellende van dezen oorlog en de kosten,
de verliezen aan schepen en de belemme
ring van zijn handel. Het betreurt de offers
aan menschen en goederen in geheel Euro
pa, de vergrooting van de haat en de ver
vreemding der volkeren.
Wij hebben nimmer verkondigd hoe wij
Europa willen opgebouwd 2ien en geen
enkele partij heeft daarom het recht ons in
haar strijd te betrekken. Het is niet duide
lijk of de heer Churchill, zich alleen tot de
kleine of zich ook tot de groote neutralen
gericht heeft. De laatste zullen zich van zijn
woorden weinig aantrekken, de eersten zijn
ir een veel afhankelijker positie.
België en de Scandinavische staten hebben
reeds betoogd, dat zij niemand naar de
oogen zien en bereid zijn hun gebied tegen
iederen aanval te verdedigen.
Wat Nederland betreft za1 onze regeering
verstandig doen nogmaals openlijk te ver
kondigen, dat wij ons zelf willen zijn en
blijven en dat elke staat die ons tot partij
kiezen wil dwingen zoodra hij onze
grenzen schendt, zal ondervinden, dat wij
ons land tegen elke aanranding tot het uiter
ste zullen verdedigen.
