EN OMSTREKEN.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR
Verleent Engeland faciliteiten aan de
Noorsche scheepvaart?
Sumner Welles in Italië verwacht.
Levendiger gevechtsactie aan het
Franseh-Duitsehe front.
Sneeuwstormen oorzaak van mindere actie.
E©n nieuw Russisch offensief op komst?
De „Tara" zonder waar
schuwing getorpe
deerd.
De algemeene toestand.
LANDVERRAAD
COURANT.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIES
Van 1-5 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Bock- en Handelsdrak=
kerij v/b. KERMS. COSTER ZOON, Voordara C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA. 142e Jaargsag
ALKMAARSCHE
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 4é
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur; C. KRAK.
Vrijdag 23 Fobrueri 1940
Ondanks de waarschuwingen en bedreigingen waaraan Noorwegen door
de Altmark-affaire dezer dagen zoowel van de zijde van Engeland als die
van Duitschlarid beeft blpot gestaan, blijkt wel, dat men van geen van beide
zijden op een verbreking vari de vriendschappelijke betrekkingen aaanstuurt.
Het heeft zelfs den schijn, dat de besprekingen tusschen Noorwegen en
Duitschland over een handelsaccoord een vlot verloop hebben. Met Groot-
Britannië wordt de tekst van een handelsverdrag opgesteld en volgens het
blad Aftenposten zullen aan de Noorsche scheepvaart faciliteiten worden
verleend ten einde het oorlogsgevaar te verminderen bij bet bezoeken van
Britscbe controle-havens,
Wanneer dit juist is, mag' yerwhclit worden, dat ook andere neutrale staten
op beperking van het oorlogsrisico iri' de Britsche wateren zullen aandringen.
De Amerikaansche vredesapostelen in den vorm van Sumner Welles en
Myron Taylor naderen thans het Èuropeesche vasteland, waar zij met span
ning verwacht worden.. Sumner Welles zal slechts twee dagen in Rome
blijven en in dien tijd een onderhoud hebben met Mussolini, waarna hij reeds
Dinsdag naar Berlijn gaat.
Door de betere weersomstandigheden is er grootere militaire actie aan
het Eransch-Duitsche front ontstaan. Duitsche cn Fransche patrouilles
hebben gevechten geleverd. In Luxemburg heeft men gister gedurende den
geheelen middag het gedreun van kanonnen gehoord.
Het optredeii van de Russische
luchtmacht.
•De Russische luchtmacht heeft een aantal
dorpen in het Noorden van Finland gebom
bardeerd. Het zwaarste bombardement heeft
evenwel het Zweedsche dorp Pajala getrof
fen.
De operaties ondervinden veel hinder van
dén zwaren sneeuwval en men verwacht, dat
deze sneeuwval nog voort zal duren.
De correspondent van het blad „Helsingin
Sanomat" te Riga verneemt, dat de Russen
gaarne een overwinning zouden zien op den
verjaardag van het roode leger op 23 Fe
bruari, generaal Stern, die de troepen in het
Verre Oosten heeft gecommandeerd, heeft
dé Mannerheimlinie willen doorbreken.
Moskou had hem hiertoe het bevel gegeven,
doch de opzet is niet gelukt. Ook wordt ge
meld, dat Molotcf een rede zou houden over
den oorlog en dat Worosjilof een dagorder
over de operaties uit zou vaardigen.
Het Finsche blad „Uusi Suomi" verneemt,
dat te Moskou ónderscheidingen zijn uitge
reikt aan officieren en soldaten van de
■roode luchtmacht, welke zich i n Finland
hebben onderscheiden. Onder de gedecoreer
den bevonden zich 14 vrouwen.
'Ten aanzien van het bombardement van
hét stadje Borgo, dat geen militaire waarde
heeft, wordt vernomen, dat een Russisch
vlieger, die gevangen genomen is, heeft ge
zegd, dat deze aanval gericht was op de
woonplaats van een beroemd Finsch dich
ter, die de Finnen had aangespoord tot haat
tegen de Sovjet. Hier is blijkbaar sprake
van den Finschen dichter Runeberg, die in
de vorige eeuw in Borgo heeft gewoond. Hij
schreef in het Zweedsch.
Finsche lichtingen 1894 en 1895 onder
de wapenen geroepen.
Gisterochtend werden in Helsinki op de
muren en aanplakzuilen biljetten aange
plakt, waarbij de in 1894 en 1895 geboren
mannen zich op 28 Februari moeten aan
melden voor den militairen dienst.
Het laatste Finsche legerbericht.
Op de landengte van Karelië heeft de
vijand op 21 dezer aanvallen gedaan op het
station Maemire tusschen het Muola-meer-
en de Vuoksi, alsmede bij de Taipale. De
aanvallen werden afgeslagen. De strijd duur
de met groote heftigheid tot in den nacht
door. Verscheidene vijandelijke tanks wer
den. vernield, de vijand verloor meer dan
tweeduizend man bij de Taipale. Ten Noord
oosten van het Ladogameer hebben de Fin
nen zich meester gemaakt van een vijande
lijk steunpunt, driehonderd Russen hebben
zich overgegeven. Bij de Pitkaranta eilanden
werden ravitailleeringscolonnes van de Rus
sen, in totaal tweehonderd wagens, ver
nield. Op andere punten van het front acti
viteit van patrouilles en storend artillerie
vuur.
De Finsche luchtmacht heeft met succes
verkennings- en bombardementsvluchten
uitgevoerd. Zoowel overdag als des nachts
werden de vijandelijke troepen herhaaldelijk
aangevallen. Verscheidene luchtgevechten
werden geleverd boven het front en boven
het binnenland. De Sovjet-Russische lucht
macht blijft actief. Boven de landengte van
Karelië heeft men verscheidene formaties
van veertig tot vijftig vliegtuigen gezien.
Willmanstrand, Kisholm, Hiitola en Elisen-
vaara werden gebombardeerd. In het Noor
den werden Rovaniemi en andere plaatsen
gebombardeerd, in het binnenland werden
enkele kleinere plaatsen bestookt. Volgens
de tot nu toe ontvangen berichten zijn geen
slachtoffers te betreuren.
Volgens bevestigde inlichtingen zijn der
tien Russische toestellen omlaag geschoten,
bovendien heeft men nog kunnen vaststel
len, dat eergisteren drie Russische vliegtui
gen, waarvan het verlies als vermoedelijk
werd aangegeven, werkelijk omlaag zijn ge
schoten.
Er zijn vermoedelijk nog drie toestellen
niet gevonden.
Van semi-officieele zijde wordt medege
deeld, dat de Russische vliegtuigen in den
loop van den nacht gepoogd hebben een
trein te bombardeeren. Er zijn enkele bom
men niet ver van de hoofdstad neergeko
men, twee kerken en een ziekenhuis werden
geraakt.
Het district Ivalo gebombardeerd.
Het Noorsche telegraafagentschap meldt,
dat hoewel aan de grens een sneeuwstorm
woedt, Russische bombardementsvliegtui
gen gistermorgen het district Ivalo in Fin
land bestookt hebben.
Het Russische legerbericht.
Het gister uitgegeven Russische leger
bericht luidt:
Op 22 Februari heeft zich niets van belang
voorgedaan aan het front. Op de Karelische
landengte hebben de Sovjet-troepen met af
slaan van den vijand 21 verdedigingswerken
bezet, waaronder 15 stalen en betonnen
artillerieforten. Door een sneeuwstorm bleef
het optreden der luchtstrijdkrachten beperkt
tot verkenningsvluchten.
Nieuw Russisch offensief in Finland
op komst.
Uit de voorbereidingen, die getroffen
worden, zou kunnen worden afgeleid, dat
heden, op den verjaardag van het roode
leger, een groot Russisch offensief zou kun
nen worden ingezet.
Tot dusver heeft het offensief van Wc-
rosjilov aan het Karelische front het roode
leger reeds 60.000 menschenlevens gekost.
De Zweedsche avondbladen beschouwen
den toestand op de landengte van Karelië
met een zekere terughoudendheid.
Het moge dan onjuist zijn, dat de Russen
de batterijen op Bjorkö (het eiland Koi-
visto) hebben veroverd, de Finnen hebben
nog niet tegengesproken, dat de roode troe
pen op 7 km. ten Z.W. van Wiborg zouden
zijn aangekomen. In dit geval zouden de
Russen erin geslaagd zijn, tot voorbij de door
de batterijen ingenomen posities te komen.
Gemeld wordt, dat de Finnen alle spoor
wegen, welke van Wiborg naar het front
leiden, hebben opgeblazen.
Twee Deensch officieren in Finland
gevallen.
Uit Finland wordt gemeld, dat de Deen-
sche luitenant-vlieger graaf Erhard Frijs, de
eerste Deensche officier, die zich, als vrij
williger voor Finland opgaf, tijdens een
luchtgevecht is gevallen. Ook -de Deensche
luitenant, Hans Fenger, is'op het slagveld in
Finland gesneuveld.
TAIPALE BLIJFT EEN HINDERPAAL
VOOR DE RUSSEN.
De Sovjets bereiden een nieuw groot of-,
fensief voor, om het Oostelijke gedeelte van
de Karelische landengte in handen te krij
gen en zoodoende hun front in te korten.
De Finsche versterkingen van Taipale en
Sokkola, alsmede die van het eiland Kone-
vitsa, blijven geweldige hinderpalen voor de
Sovjets,
Het is de Russen niet mogen gelukken
vóór 3 Februari, de 22ste verjaardag van het
roode leger, de Karelische landengte in bezit
te krijgen. Sinds den strategischen terug
tocht der Finnen op hun tweede verdedi
gingslinie is de positie der Russen moeilijker
geworden; hun front loopt zakvormig 10 km.
ten Zuiden van Viipuri.
Door dit lang gerekte front zijn zij niet
meer gedekt in den rug; de Finnen, gelegen
achter de Vuoksi en Su'vanto bestoken de
Russen in hun nieuwe stellingen.
Hét bijgaande kaartje'geeft den sector
van Taipale weer, waar. de strijd momenteel
het hevigst is.
DR. SCHACHT NAAR DE BALKAN.
De „Populo Di Roma" verneemt, dat de
vroegere president van de Reichsbank, dr.
Schacht, binnenkort een bezoek zal bren
gen aan verscheidene hoofdsteden van de
Balkan.
DE JAPANSCHE WOORDVOERDER OVER
DE SPOORLIJN VAN YOENNAN.
De Nederlandsche slagkruisers.
Omtrent de situatie op de veel besproken
spoorlijn HaipongYoennan, welke herhaal
delijk door Japansche vliegtuigen is aange
vallen, verklaarde de woordvoerder van het
departement van marine, dat de lijn op twee
of drie plaatsen is verbroken, zoodat op kor
te lijn heen en weer gaande treinen de ver
binding onderhouden.
De actie tegen de spoorlijn, aldus de
woordvoerder, zal indien de strategische
omstandigheden dit vereischen, worden her
vat. Gevraagd naar de slagschepen van
45.000 ton, welke de Amerikaansche marine
zou willen houwen, zeide de woordvoerder,
dat dit het begin van een marine-wedloop
beteekent. Op een vraag, of de Japansche
marine aan dezen wedloop zal deelnemen,
zeide de woordvoerder, dat de Japansche
marine de ontwikkeling van de vlootsituatie
met ernstige bezorgdheid gadeslaat. De po
litiek van de Japansche marine vormt geen
bedreiging en geen agressie, en daarom be
schouwt de Japansche marine nooit eenige
speciale vloot als haar vijand.
De Amerikaansche correspondent, die
bovenvermelde vragen aan den woordvoer
der gesteld had, wees er vervolgens op, dat
Nederland onlangs in beginsel beslo
ten had tot het bouwen van drie slagkrui
sers van 26.500 ton ter bescherming van zijn
neutraliteit en ook voor politie-doeleinden.
Hierop antwoordde de woordvoerder, niets
te kunnen zeggen ten aanzien van den toe
stand in Europa, doch niet te kunnen begrij
pen waarom Nederland drie slag
kruisers noodig heeft tot handhaving van zijn
neutraliteit in het Verre Oosten, terwijl bo
vendien slagkruisers van 26.500 ton voor
politie-doeleinden te groot zijn.
DUITSCH VLIEGTUIG O ^AAG
GESCHOTEN.
Het Engelsche ministerie van lucht
vaart deelt mede, dat gister, kort na het
middaguur, een Britsch gevechtsvliegtuig
ter hoogte van de Noordoostkust een
Duitsch vliegtuig omlaag heeft geschoten.
ZEVENDE SLACHTOFFER VAN
DE ALTMARK BEGRAVEN.
Op het kerkhof van Sogndal is gister het
zevende slachtoffer van de Altmark ter
aarde besteld. De Noorsche marine had een
eere-compagnie gezonden.
Wij vernemen, dat by de
directie van de maatschappij
„Vrachtvaart" te Rotterdam thans
een telegram van den kapitein van
het stoomschip is ontvangen,
waarin wordt medegedeeld, dat
de „Tara" Woensdagochtend ter
hoogte van Finisterre zonder
waarschuwing is getorpedeerd.
landsche zaken der Vereenigde Staten,
Sumner Welles, wordt Zondagochtend te
Napels verwacht. De afgezant van presi
dent Roosevelt zal slechts twee dagen te
Rome blijven. Hij zal gedurende dezen tijd
een onderhoud hebben met den duee.
Vermoedelijk zal de minister van buiten-
landsche zaken, graaf Ciano, hem aan het
station ontvangen.
Ook Myron Taylor, de persoonlijke ver
tegenwoordiger ran Roosevelt bij het
Vatikaan, wordt Zondag te Napels ver
wacht. Maandag zal hij vermoedelijk in
contact treden met den kardinaal-staats
secretaris.
Zie verder Buitenland pag. 4, 2e blad.
militairen en burgers is gegeven en men
kan er zeker van zijn, dat de autoriteiten
voor die waarschuwing hun goede redenen
gehad hebben.
O'
Kan er en wij kunnen daarbij ons eigen
land ten voorbeeld nemen een goed va
derlander zijn, die kan hopen of wenschen,
dat Nederland in dezen afschuwelijken oor
log wordt betrokken, dat ook van ons volk
de jonge mannen aan de vernietigende
kracht der moderne wapenen ten offer zul
len vallen, dat ook hier verwoest wordt wat
wij in een lange reeks van jaren van rust
en vrede aan cultureelen arbeid hebben ge
schapen?
Kan er één zijn, die zich werkelijk Ne
derlander durft noemen en die kan goed
praten wat er op zee met onze schepen en
met hun volkomen onschuldige bemannin
gen gebeurt?
Zoo ja, hij is den naam van landgenoot
onwaardig geworden.
■k
Het is treurig maar waar, dat blijkbaar
elke neutrale staat het euvel van onbe
trouwbare elementen in eigen volkskringen
kent en het is en niet alleen door het
Haagsche spionnagegeval wat ons land
betreft, op overtuigende wijze gebleken.
Na de toevallige ontdekking van de kof
fers vol Nederlandsche uniformen, die door
landgenooten naar een der oorlogvoerende
staten werden gesmokkeld en waarbij men
vanzelfsprekend mag aannemen, dat de
betrokkenen zeer goed konden vermoeden,
dat zij daarmede de buitenlandsche spion-
nage in ons land vergemakkelijkten, blijkt
uit het feit, dat geïnterneerde Duitsche vlie
gers door Nederlanders bij hun ontvluch
tingspogingen zijn geholpen, maar al te dui
delijk, dat er altijd nog zoogenaamde vader
landers zijn te vinden, die door hun on
verantwoordelijk optreden de toch reeds
zoo moeilijke handhaving onzer neutraliteit
in gevaar brengen.
Niemand zal het een Duitschei', een En-
gelschman of een Franschman kwalijk ne
men als hü poogt zijn eigen landgenooten
in den vreemde, desnoods op onwettige
wijze, hulp te verleenen, omdat men volko
men begrijpen kan, dat zij elkaar in moei
lijke omstandigheden trouw zullen blijven,
Des te onbegrijpelijker is het als Neder
landers hét gezag hunner eigen regeering
ondermijnen en er toe medewerken, hun
vaderland in een positie te brengen waaruit
in dezen onberekenbaren tijd, het grootste
onheil voor land en volk kan voortkomen.
Wij hebben er eenigen tijd geleden -al
eens op gewezen, dat in diverse staten
maatregelen worden getroffen om- spion-
nage en landverraad zoo krachtig mogelijk
te kunnen bestrijden.
Ieder begrijpt wel, dat in een oorlog als
deze elke strijdvoerende staat groot belang
kan hebben bij betrouwbare informaties
uit een vijandelijk land of uit een neutralen
staat, dat in de toekomst wellicht een
vijand zal kunnen worden.
Deze informaties zullen natuurlijk hoofd
zakelijk militaire maatregelen en verdedi
gingswerken betreffen, maar zij kunnen ook
van anderen aard zijn en men mag veilig
aannemen, dat vele schepen van oorlog
voerende naties zoowel als van neutrale
staten hun bestemming nimmer bereikt
hebben, doordat men in oorlogvoerende sta
ten van het juiste tijdstip van hun vertrek
en van den aard van hun lading maar al te
goed geïnformeerd is gebleken.
s
In Amerika is men kort geleden tot de
ontdekking van een groote spionnage-trga-
nisatie gekomen, in Finland is men minder
bevreesd voor de aanvallende Russen dan
voor de mannelijke en vrouwelijke spion
nen die in Finsche kleeding in afgelegen
gebied blijkbaar uit de lucht komen vallen
daar zij met parachutes uit vliegtuigen
worden neergelaten en uit vele landen
komen herhaaldelijk berichten over de
arrestaties van vreemdelingen en landge
nooten, die bij organisaties aangesloten zijn
welke in betrekking tot de een of andere
buitenlandsche mogendheid staan.
In Noorwegen heeft men van dergelijke
spionnagediensten veel te lijden gehad en
men heeft daar tijdens den oorlog reeds
verscheidene arrestaties gedaan welke ver
band hielden met het aan buitenlanders
verstrekken van inlichtingen over de aan
komst en het vertrek van Noorsche sche
pen.
Trouwens, in het geheele Scandinavische
gebied schijnen wijdvertakte spionnen-orga
nisaties te zijn waarvan Noorwegen wel in
de ergste mate de dupe is geworden.
Men krijgt daarvan eenig denkbeeld als
men leest, dat volgens een officieele mede-
deeling van het Noorsche departement van
Defensie van 1 September tot 31 December
niet minder dan 2700 instructies wegens
landverraad zijn geopend, welk aantal later
nog met talrijke andere gevallen is uitge
breid en het is niet te verwonderen, dat de
Noorsche pers vooral in den precairen
toestand waarin hei land door het
Altmark-incident verkeert van de regee
ring verscherping der strafbepalingen eischt
om het kwaad doeltreffender te kunnen be
strijden, waarna de minister van justitie
zich bereid heeft verklaard de controle
maatregelen op vreemdelingen en anderen
te verscherpen.'
Men mag zich verbaasd afvragen hoe er
Noren kunnen zijn die, met volkomen mis
kenning van alle pogingen der regeering om
het land buiten het groote conflict te houden
en naar beide zijden de verzekering van
de grootst mogelijke objectiviteit en de vol
komen neutraliteit van den staat te geven
desondanks hun eigen vaderland in een
verdacht licht pogen te stellen. Het is zelfs
noodig gebleken in het Noorsche parlement
krachtige maatregelen te eischen tegen dag
bladen, die propaganda voor buitenlandsche
mogendheden maken en buiten de grenzen
berichten verspreiden, welke een volkomen
verkeerde voorstelling van de toestanden in
Noorwegen geven.
De regeering wenscht geen afbreuk te
doen aan de fundamenteele rechten der
Noorsche vrijheid, maar alles heeft zijn
grenzen en het is volkomen begrijpelijk, dat
de Noorsche regeering heeft toegezegd aan
den spionnage- en propagandadienst de
grootst mogelijke aandacht te zullen schen
ken.
Neutrale staten vormen nu eenmaal het
gebied waar buitenlandsche spionnen onder
de voor hen minst gevaarlijke omstandig
heden-kunnen werken en men kan er zeker
van zijn, dat wat in Noorwegen gebeurt,
ook elders zij het wellicht niet zoo open
lijk en niet op zoo groote schaal zal plaats
vinden.
In de oorlogvoerende staten zelf zijn de
scherpst mogelijke maatregelen genomen
om het toezicht op vreemdelingen b.v.
door het spoorwegpersoneel zoo doeltref
fend mogelijk te maken en de overheid on
middellijk bij elk verdacht geval te waar
schuwen. „De muren hebben ooren", is de
waarschuwing welke in Engeland aan alle
SUMNER WELLES ZONDAG A.S.
VERWACHT.
De onderstaatssecretaris van buiten-
