DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Hore Belisha dringt aan op Britsche tusschen-
komst in Finland.
a
142e Jaargang
Wie heeft Pajala gebombardeerd?
Sumner Welles zal met Hitier confereeren.
Finscho gemeenten door Zweedsche
geadopteerd.
Hore Belisha dringt op interventie aan,
De elgemeene feestend.
ALKMAARSGHB COURANT.
22 Febf.
92
161
37»/,
90»/,
114
23%
58%-%
40%
28%
16%-I
43%-%
386-%
2401-1!
8%
8%-%
187%
115
3%
114%
105%
105
124%-5
18%
9%
1
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groots
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. KERMS. COSTER ZOON, Voor data C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No, 47
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur; C. KRAK.
Zaterdag 24 Februari 1949
Hoofdredacteur: Ij. N. ADEMA.
In een rede voor zijn kiezers te Devonport heeft de afgetreden Britsche
o minister van oorlog, Hore Belisha, er op aangedrongen, dat Engeland en
Frankrijk in het Finsche conflict tusschen beiden zullen komen. Men zou
daartoe niet moeten wachten totdat door controle van Duitschland en
Rusland over Finland en de Scandinavische landen de aankoopen der
geallieerden van erts, hout en landbouwproducten onmogelijk zouden
worden. De oud-minister is ervan overtuigd, dat een beslissende actie in
Finland den duur van den oorlog kan beperken.
Het Zweedsche stadje Pajala, dat op 10 K.M. van de Finsche grens ligt
is, zooals bekend, dezer dagen door vliegtuigen van onbekende nationaliteit
gebombardeerd, waarbij het groote schade heeft opgeloopen. Waar de grens
lijn ter plaatse zeer duidelijk is en men niet kan aannemen, dat Finsche
vliegers zich zullen vergisen, is het begrijpelijk, dat men algemeen aan
neemt, dat dit het werk van Russische bommenwerpers is geweest. De
Zweedsche regeering heeft geprotesteerd, maar uit Moskou wordt officieel
gemeld, dat geen enkel Russisch vliegtuig boven Zweden heeft gevlogen.
Men verwacht, dat Sumner Welles na zijn bezoek aan Italië een per
soonlijk onderhoud met Hitier zal hebben. De Amcrikaansche zaakgelastig
de te Bellijn zou voor dit bezoek reeds een regeling hebben getroffen.
Een Italiaan doodt twee Russen,
Uit Helsinki wordt gemeld: Een in Fin
land wonend Italiaan heeft twee Russische
parachutisten gedood bij het dorp Kiovista.
Hij vervoerde munitie voor het Finsche leger
ën zag twee Russische parachutespringers
neerdalen, achter de Finsche linies. Hij kon
niet verhinderen, dat zij een Finsch soldaat
doodden, doch even later slaagde hij erin
ben met zijn karabijn neer te leggen.
Op den feestdag van het roode leger
schrijft de „Krasnaia Svesda", dat de disci-
pline in het roode leger te wenschen over
laat, aldus bericht het Finsche blad „Uusi
.Suomi". De soldaten gehoorzamen niet aan
de comissarissen.
De „Helsingin Sanomat" bericht uil Riga,
dat de jonge communisten uit het district
Leningrad thans verplicht zijn deel te ne
men aan den strijd tegen Finland, tengevolge
.van de groote Russische verliezen aan het
front en de moeilijkheid om de eenheden
aan het front te vervangen.
De -Engelschmah Bell, die verscheidene
jaren Finsch consul te Londen is geweest, is
met een ambulance-vliegtuig, dat 12 bran
cards kan bevatten, in Helsinki aangekomen.
Het Finsche legerbericht van gister meldt:
Op de landengte van Karelië tusschen de
Finsche Golf en het Muola-meer heb
ben de Finsche troepen alle vijandelijke aan
vallen afgeslagen alsook de aanvallen in de
richting Ilasome, Naekkijaervi, het station
Kaemere en Leipasuo. Gedurende den dag
werden zestien .tanks vernield. Tusschen het
Muola-meer en het Aurapaa-meer heeft de
vijand twee aanvallen gedaan, beide keeren
liet hij een bataljon dooden op het slagveld
achter en een detachement, dat over het ijs
van het Aurapaa-meer bij Stikamiemi poog
de aan te vallen, werd teruggeslagen en ver
loor 800 dooden en meer dan 100 gevange
nen. De Finnen hebben bovendien tientallen
mitrailleurs en ander oorlogstuig buitge-
maakt. Een aanval ten Oosten van Salmen-
kaitas werd afgeslagen, evenals een reeks
aanvallen- bij de Taipale.
Ten N.O. van het Ladoga-meer gaan de
Finnen voort met het zuiveren van de steun
punten der Russen. Nog een aantal Russi
sche steunpunten werden veroverd. De oor-
logsbuit is hier belangrijk.
In den sector Kuhmo waren patrouilles
zeer actief, verscheidene vijandelijke deta
chementen werden vernield.
Boven de operatiezóne was de activiteit
van de Sovjet-Rugsische luchtmacht zeer
levendig, vooral benoorden het Ladoga-meer
en Lapland. Naar tot nu toe werd gemeld,
zijn bij de bombardementen twaalf vrouwen
en kinderen gedood. De vijand liet een aan
tal parachutenspringers omlaag, doch zij
werden gedood of gevangen genomen.
Een proclamatie van Mannerheim.
Maarschalk Mannerheim heeft de volgen
de proclamatie uitgevaardigd tot de Noor-
sche en Zweedsche vrijwilligers:
„Op het zeer- ernstige uur, toen Finland
met de vernietiging werd bedreigd, begroet
te het Finsche leger de moedige Zweden, die
zonder aarzeling met ons kwamen strijden
om de vrijheid van het Noorden te verdedi
gen. Op verscheidene slagvelden hebben
Zweden en Finnen tezamen gestreden voor
den godsdienst van hun voorvaderen, voor
hun cultuur en voor de juridische orde in
het Noorden. Ik dank u, trouwe Zweedsche
mannen, die uw haardsteden en verwanten
hebt verlaten om met ons te strijden, na
mens het Finsche volk voor uw hulp. Ik
groet u Zweedsche wapenbroeders en heet u
welkom in het Finsche leger.
Wapenbroeders uit Noorwegen, de strijd
ontwikkelt zich thans op Finsch gebied,
doch u, die broeders van ons b'loed zijt, die
met ons buitengewone betrekkingen onder
houdt en die. thans uw lot met het onze heb
verbonden door de broederschap der wape
nen, gevsn wij thans de verzekering, dat wi
begrijpen, dat wij voor een gemeenschappc
lijk ideaal strijden. Ook u, dappere mannei
uit Noorwegen, dank ik uit naam van he
Finsche volk voor uw hulp. Ik groet u ën
heet u welkom in het Finsche leger.
Moge de zaak, waarvoor wij strijden, zege
vieren en moge de overwinning de wolken
van het Noorden een gelukkige toekomst
geven".
Deze proclamatie was onderteekend door
maarschalk Mannerheim en den chef van
zijn staf, generaal Oesch.
De verjaardag van het roode leger.
Ter gelegenheid van den 22en verjaardag
van het roode leger hingen gister overal in
Moskou de vlaggen uit, terwijl in de geheele
Sovjet-Unie bijeenkomsten zijn gehouden
om den verjaardag te vieren.
De viee-volkscommissaris van marine
Levtsjenko schrijft in Prawda: „Wij moeten,
zoo wij daartoe gedwongen worden, oorlog
voeren, niet in onze eigen, doch andere wa
teren. De Noordelijke wateren zijn even on
toegankelijk als de Zwarte Zee en de Fin
sche Golf". Levtsjenko verklaart, dat de
Zuidzeevloot beschikt over meer dan 100
duikbooten en bovenwaterschepen, behalve
de torpedohooten en kleine vaartuigen.
Het strijdtooneel.
Ondanks den hevigen sneeuwstorm, die
reeds langer dan 24 uur woedt, vallen de
Russen na een korte periode van kalmte in
alle sectoren van de Karelische landengte
met toenemende hevigheid aan. Zij trachten
thans door te dringen tot Wiborg, waarvan
zij nog een tiental kilometers verwijderd
waren.
Het Russische legerbericht
Het gister uitgegeven legerbericht luidt:
Op 23 Februari heeft zich niets van belang
aan het front voorgedaan. De diepe sneeuw
en de mist op de Karelische landengte ver
hinderden operaties. De Sovjet-troepen heb
ben twaalf vijandelijke verdedigingswerken
bezet, waaronder vier stalen en betonnen
artillerieforten. Gezien het slechte weer
bleef het optreden der luchtmacht beperkt
tot verkenningsvluchten.
De Zweedsche hulp aan Finland.
Vijftig Zweedsche gemeenten zullen een
gelijk aantal Finsche gemeenten „adoptee-
ren" en hun beschermelingen hulp verlee-
nen. Delegaties zullen naar Finland worden
gezonden om bijstand te verstrekken in den
strijd tegen branden, het opruimingswerk
en den sanitairen dienst. De §tad Helsinki
zal worden geadopteerd door Stockholm,
Turku door Göteborg, Vasa door Malmö,
Viipuri door Helsingborg, Tampere door
Norrköping, etc. Verscheidene delegaties zijn
in Finland reeds In actie gekomen.
Hore Belisha dringt aan op inter
ventie in Finsch conflict.
In een rede, welke hij gisteravond voor
zijn kiezers te Devenport heeft gehouden,
drong Hore Belisha erop aan, dat Engeland
en Frankrijk in het Finsche conflict tus-
schenbeide zouden komen.
Controle over Noorwegen, Zweden en
Finland door Duitshland en Rusland, aldus
de oud-minister, zou beteekenen, dat onze
aanzienlijke aankoopen van erts, hout en
landbouwproducten in deze landen stopge
zet zouden kunnen worden en dat Duitsch
land nieuwe markten voor zichzelf zou kun
nen organiseeren.
Weloverwogen, toereikende en beslissen
de actie kon thans den duur van den oorlog
beperken. Alle halfbakken interventie zou
van den aanvang af tot mislukking gedoemd
zijn.
COMMUNISTISCH DAGBLAD ZAL
OPHOUDEN TE VERSCHIJNEN.
Volgens Socialdemokraten zal het of-
ficieele orgaan der communistische partij in
Noorwegen zijn verschijning staken. Volgens
de communisten is de reden gelegen in een
door de regeering ingediend wetsontwerp
waarbij gebruikmaking van spoorwegen en
posterijen verboden wordt voor de versprei
ding van zekere drukwerken.
Volgens het blad zou de werkelijke reden
evenwel zijn de zeer krachtige reactie der
arbeiders tegen de communisten.
NOORSOH ONDERZOEK INZAKE
ALTMARK-AFFAIRE.
Gister is het Noorsche Hof van onder
zoek begonnen met in de Joessing Fjord
een onderzoek in te stellen inzake de zaak
van de Altmark. Hierbij waren de Brit
sche en Duitsche consuls aanwezig," doch
de pers werd niet toegelaten.
Het voornaamste doel van het onderzoek
is, verklaringen te verzamelen van oog
getuigen en Noorsche marine-officieren,
teneinde de feiten vast te stellen.
De Britsche en de Duitsche lezing zijn
lijnrecht met elkaar in strijd, daar elk der
beide partijen beweert, dat de andere het
eerste schot heeft gelost.
De gewonden van de „Altmark."
De toestand van de in het ziekenhuis te
Kristiansand liggende zwaar gewonde Duit
sche zeelieden van de „Altmark" is dank
zij de opofferende verpleging door de
Noorsche dokters verbeterd. Ook bij de
overige leden van de bemanning van de
„Altmark", die in het St. Jozefziekenhuis
te Kristiansand liggen, is een verbetering
waar te nemen. Hun toestand is bevredi
gend.
HET FRANSCHE LEGERBERICHT.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt: Een zekere activiteit van de
luchtmacht 'aan beide zijden.
SUMNER WELLES ZAL WAARSCHIJN
LIJK ONDERHOUD MET HITLER
HEBBEN.
Naar de New Yorksche radio meedeelde,
verwacht men, dat Sumner Welles, wanneer
hij de volgende week op zijn informatiereis
Berlijn bezoekt, ook een onderhoud mei
Hitier zal hebben. De Amerikaansche am
bassadeur te Berlijn heeft gister een bezoek
aan de Wilhelmstrasse gebracht om een rege
ling voor deze ontmoeting te treffen. Welles
word' Dinsdag te Berlijn verwacht en zat
dan een onderhoud met von Ribbentrop
hebben.
DE NELSON BUITEN GEVECHT
GESTELD?
Het vlaggeschip der Engelsche thuisvioot
„Nelson" is half December door mijnen bui»
ten gevecht gesteld, naar de Völkischer
Beobachter meldt. Het bericht is afkomstig'
van den correspondent van dit blad in Am
sterdam. De Nelson is volgens dezen cor
respondent half December een kleine En
gelsche haven binnengesleept, zoo zwaar be
schadigd door een mijn, dat de bodem voor
eerst niet verder kon varen. Na eerste her
stelwerkzaamheden kon het schip twee
weken later naar een Zuid-Engelsche werf
worden gesleept, waar men nog bezig is met
de reparatie.
Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad.
Neutrale actie voor
veiliger handels
vaart.
Er wordt de laatste dagen een grootere
actie van neutrale staten tegen de onver
antwoordelijke oorlogvoering ter zee gecon
stateerd. Het schijnt dat men in die staten
tot de overtuiging begint te komen, dat het
toch niet in het belang van een der strij
dende groepen kan zijn hen in den oorlog
te betrekken en wanneer de vrees daarvoor
;leiner wordt, is het te begrijpen, dat zij
ch vrijer durven uiten.
Wanneer men een aanleiding zou zoeken
>m Noorwegen tot Europeesch gevechts
terrein te maken, dan zou het Altmark
incident d e affaire geweest zijn, welke zon
der meer tot agressieve daden had kunnen
leiden.
Maar, ondanks de allerscherpste protest
nota's, is de verontwaardiging, zoowel van
Duitsche als van Engelsche zijde, in opmer
kelijk korten tijd geluwd. Het eenige wat
men van de verhouding van Noorwegen tot
de oorlogvoerende staten thans nog ver
neemt is, dat de besprekingen met Duitsch
land over een handelsaccoord tot een be
vredigend resultaat hebben geleid en dat
het sluiten van het verdrag met Engeland
nog slechts op het opstellen van den tekst
wacht, waarbij men gelooft, dat aan de
Noorsche scheepvaart faciliteiten worden
verleend, waarbij het oorlogsgevaar in ver
band met het bezoeken van Britsche con-
tröle-havens, kan worden vermeden.
Het torpedeeren van volkomen ongevaar
lijke Nederlandsche handelsschepen
waarvan den laatsten tijd te vele gevallen
de algemeene verontwaardiging gewekt
hebben heeft er toe medegewerkt, dat,
voornamelijk in de Scandinavische staten,
het zich bepalen tot nuttelooze protesten
vervangen is door openlijke besprekingen
en tot het zich rechtstreeks wenden tot de
staten, die een veilige neutrale scheepvaart
mogelijk kunnen maken.
Vele organisaties van Deensche zeelieden
hebben gezamenlijk een open brief zoowel
tot Engeland als tot Duitschland gericht en
het is te begrijpen, dat zij zich niet tot een
verzoek aan één der oorlogvoerenden be
perkt hebben.
Tot Engeland is gezegd, dat men in zijn
wettig en vreedzaam bedrijf in contróleha-
vens en oorlogszones wordt gedwongen met
het gevolg, dat schepen en menschenlevens
verloren gaan. Wanneer Engeland inderdaad
de neutrale scheepvaart niet wil vernieti
gen, dan zal het er toe moeten medewerken,
dat schepen in de vaart tusschen neutrale
landen niet naar de gevaarlijke oorlogs
zone worden gedwongen. De lading van een
schip, aldus de Deensche zeelieden-organi
saties, kan heel goed gecontroleerd worden
op een wijze, die veiliger is voor schip en
bemanning.
En tot Duitschland is gezegd, dat schepen
in normale wettige vaart, die niet in con-
vooi bijeen zijn, den laatsten tijd zonder
waarschuwing getorpedeerd zijn geworden,
tegen welken vorm van oorlogvoering ern
stig geprotesteerd wordt.
Het solidariteitsgevoel is te allen tijde
onder zeelieden zeer groot geweest waar
men, zonder aan eigen gevaar te denken, in
nood verkeerende schepen te hulp is ge
sneld. Wij kunnen ons aldus de open
brief er niet bij neerleggen, dat de oor
log wordt gevoerd zonder dat men rekening
houdt met wat als ridderlijkheid en zee
manseer wordt beschouwd en zonder dat
men er op lel, of het een vijandelijk of een
neutraal en onbewapend schip is, dat getor
pedeerd wordt. Wanneer de Duitsche regee
ring alle marine-commandanten gelast te
handelen als sommige duikboot-kapiteins,
die blijk gaven dat ridderlijkheid en zee
manseer met de plicht jegens hun land ver-
eenigbaar zijn, dan zullen na den oorlog alle
zeevarenden elkaar weer met wederzijdsch
respect en vertrouwen kunnen ontmoeten.
Zoo is de actie der Duitsche zeelieden en
ook in Zweden heeft dezer dagen de oorlog
voering ter zee tot een langdurige bespre
king aanleiding gegeven.
In Zweden zijn sedert het begin van den
oorlog niet minder dan 32 schepen getorpe
deerd of op mijnen geloopen en het verlies
van meer dan een vierde dezer tonnage is
door duikbooten veroorzaakt, terwijl bekend
was, dat het overgroote deel der getorpe
deerde schepen op weg was tusschen Zwe
den en andere neutrale staten.
De scheepsrampen hebben Zweden veel
zwaarder getroffen dan de oorlogvoerenden.
Men heeft, aldus de Zweedsche minister
Geunther, mijnen gelegd in volle zee zonder
rekening te houden met de neutrale scheep
vaart en er zijn schepen getorpedeerd, die,
op bevel, onmiddellijk stopten en geen
enkel bezwaar tegen onderzoek hebben ge
maakt.
■ft
Men heeft van Duitsche zijde gezegd, dat
vrachtschepen in de oorlogszones gevaar
loopen, maar het is voor Zweden niet moge
lijk die zones te vermijden. Beide oorlogvoe
rende partijen aldus de minister ge
bruiken methoden en verdedigen die met
argumenten, welke de neutrale staten niet
kunnen aanvaarden. In samenwerking met
andere neutrale staten zal de Zweedsche
regeering alle aandacht wijden aan de ver
dediging van de eischen van menschlie-
vendheid, de elementaire beginselen van het
recht en de economische belangen en de
Scandinavische ministers van buitenland-
sche zaken zullen daarover deze week nog
een gezamenlijke bespreking houden.
In verband met deze scherpere actie van
neutrale zijde is een gister verschenen arti
kel van de Duitsche diplomatisch-politieke
Korrespondenz opmerkelijk omdat daarin
een beschouwing over het Duitsche recht tot
represailles wordt gegeven.
Het blad constateert, dat de Duitsche ge
vechtseenheden de duidelijke instructie heb
ben zich streng te houden aan de regelen
van het volkenrecht voor de oorlogvoering
ter zee, en dat niemand het recht heeft de
duikbootcommandanten, die van uur tot
uur aan de grootste gevaren bloot staan, te
verdenken, dat zij zich niet aan deze instruc
tie houden. Duitschland aldus wordt be
toogd maakte nog geen gebruik van het
recht van repressaille, maar hield zich tot
dusver a'an de bepalingen van het prijsrecht
en het is Engeland, dat zijn blokkademaat
regelen tegen vrouwen en kinderen keert,
dat verantwoordelijk is voor de daaruit ont
stane gevolgen.
Het blad betoogt vervolgens, dat Enge
land de neutralen verlokt tot het varen in
convooi en ze overbrengt naar zijn controle-
havens en gevarenzones, om uit de verlie
zen, welke daardoor ontstaan, verbittering
tegen Duitschland te kweeken.
En daarom, zoo wordt verklaard, mag
men Duitschland niet als de schuldige en
zelfs niet als de medeschuldige voorstellen.
Duitschland moet zich nu eenmaal tegen
de blokkade verweren en is vastbesloten
Engeland met zijn eigen wapenen te ver»
slaan. Duitschland, dat er naar streeft een
uitbreiding van den oorlog te voorkomen,
heeft den wensch, dat de neutralen zooveel
mogelijk verschoond blijven van de ver
schrikkingen van den oorlog tegenover eea
Engeland, dat niet schroomt de neutralen
in eigen oorlogvoering te betrekken.
Het moet zegt het blad ten slotte
van hun eigen optreden afhangen of en i*
hoeverre zij worden getroffen door de auto
matische gevolgen van den in dezen vorm
alleen dpor Engeland ontketenden zee
oorlog.
- -fc - -
Wij hebben hier zoo onpartijdig mogelijk
verschillende standpunten weergegeven en
het is duidelijk, dat wanneer elk der oor
logvoerende partijen aan eigen standpunt
vasthoudt, er niets zal verbeterd worden en
de vrachtvaart der neutralen op den duur,
door te groote verliezen aan mannen en
schepen, onmogelijk wordt gemaakt.
Elke maatregel van een der oorlogvoeren
de partijen lokt weer een tegenmaatregel
uit en het zijn de onschuldige neutralen, die
door de oorlogvoering ter zee tot dusver het
zwaarst zijn getroffen.
Wij kunnen ons nog eenigszins begrijpen,
dat men van Duitsche zijde het standpunt
inneemt, dat neutrale schepen, die zich in
de gevaarlijke zones begaven het grootste
risico zullen loopen, zelfs al bedenkt men
daarbij niet, dat deze schepen dat gevaar
lijke gebied niet vrijwillig maar noodge
dwongen bevaren.
Maar daartegenover staan en ook ten
koste van ons eigen land talrijke gevalle*
waarin volkomen ongevaarlijke schepen, die
niet in convooi voeren, die geen contraban
de verscheepten en zelfs, die niet voorne
mens waren een contrólehaven aan te doen,
zonder waarschuwing in volle zee getorpe
deerd werden en de voorbeelden zijn er,
dat men zich in geen enkel opzicht om het
lot der bemanning heeft bekommerd. On
zerzijds geuitte protesten hebben tot ver
klaringen geleid, welke allesbehalve van een
vaste gedragslijn getuigen en het is zeker
niet te verwonderen als men van neutrale
zijde tegen dergelijke volkomen ongemoti
veerde handelingen geprotesteerd heeft.
Wanneer het levensgevaar voor onze zee
lieden kan worden weggenomen als men
van de zijde der geallieerden zoodanig con
trole uitoefent, dat onze schepen niet lan
ger gedwongen worden zich in de gevechts
zones te begeven, mag onzerzijds geëischt
worden, dat ook Nederland van gunstiger
bepalingen zal profiteeren. Wanneer Enge
land ze ten opzichte van Noorsche schepen
overweegt en wanneer Engeland tot dus
verre de Italiaansche vaartuigen, die te Rot
terdam Duitsche kolen laden, volkomen on
gemoeid laat en daarmede blijk geeft de
neutralen op verschillende wijzen te kunne*
behandelen mogen wij, als bevriende mo
gendheid, eischen, dat men ook ons land
tegen de gevaren van den oorlog ter zee zoo
krachtig mogelijk zal beschermen.
Er is dezer dagen in een der Duitsche
legerberichten sprake geweest van de ver
nietiging van „voor de geallieerden bruik
bare neutrale tonnage". Als dat het Duit
sche standpunt blijft, zullen alle neutrale»
hun, vrachtvaart wel kunnen staken.
Maar wanneer men in Duitschland
mede door de sterkere protestactie der laat
ste dagen blijk van begrip voor onze
moeilijkheden wil geven, is er geen enkele
reden waarom men ook van die zijde niet
mee zou kunnen werken de levensbelange*
te ontzien van staten, die hun handelsvaart
nu eenmaal niet kunnen stil leggen en die
men in geen enkel opzicht voor het uit
breken van dezen strijd verantwoordelijk
kan stellen,