DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De conferentie van de Scandinavische
ministers.
E#n Duitsche geveehtsvlieger schiet op
Nederlandsch jachtvliegtuig.
Viborg ernstig door de Russen bedreigd.
Hsfler spreekt op den 20sten verjaard
van de N.S.D.A.P.
De nieuwe Noorsche nota
aan Londen.
De algemeen© teesfand.
Summer Welles
kotni eten
en pralen
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door hei geheele Rijk 2.30.
Losse nummers 3 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTENTÏEN s
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N, V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. EERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
M@» 4S
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur; C. KRAK.
Maandag 26 februari 1940
Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA,
142e Jaergaag
In Kopenhagen is gistermiddag de reeds aangekondigde conferentie van de
ministers van Buitenlandsche Zaken van Zweden, Noorwegen en Denemarken
gehouden en men heeft tijdens die conferentie allerlei problemen besproken,
welke voor deze buurstaten van bijzonder belang zijn.
Zij hebben allen hun hoop op een spoedigen vrede uitgesproken, zij zijn
eensgezind over de tot dusver gevolgde neutraliteitspolitiek, zij handhaven
hun onschendbaarheid, zullen blijven protesteeren tegen de oorlogvoering
ter zee in zijn huldigen vorm en elkaar daarbij steunen en zij zullen verheugd
zijn over alle pogingen om tot een compromis tusschèn de oorlogvoerenden
te komen.
Bij de vele de laatste dagen over ons land komende vreemde vlieg
tuigen waarvan de nationaliteit zeer moeilijk is vast te stellen, is gistermid
dag een Duitsch gevechtsvliegtuig boven Oss geconstateerd, dat door onze
luchtmacht werd aangevallen en daarbij terugvuurde zoodat een Neder-
Iandsch jachtvliegtuig daardoor werd getroffen. Het Duitsche vliegtuig wist
over de Belgische grens te oi ttkomen. Vanzelfsprekend zal de Nederlandschc
regeering tegen een dergelijk optreden ten krachtigste protesteeren.
Ondanks de geweldige verliezen welke de Kussen in Finland de laatste
dagen hebben geleden, blijkt, dat zij nog maar op 6 tot 10 K.M. van de stad
Viborg (Viipuri) staan, zoodat met het prijs geven daarvan moet worden
rekening gehouden. De Finnen handhaven zich thans in de stellingen dei-
tweede linie, die even sterk worden genoemd als die, welke zij moesten prijs
geven.
h|
B© wernld is nïef dleer» veer de Engelschen
geschapen.
Ter gelegenheid van de viering van
den twintigsten verjaardag van de
stichting van de nationaal-socialisti-
sche Duitsche arbeiderspartij, heeft
Zaterdagavond de Führer te Mün-
chen een rede gehouden op dezelfde
plaats, waar hij 20 jaar geleden ook
zijn eerste aanhangers heeft toege
sproken.
Gouwleider Wagner begroette de oude
partijleden, vooral hen, die in hun mili
taire pniform van den Westwall naar
München waren gekomen.
Hitier begon zijn rede met te herinneren
aan de oprichting van de partij, waarbij
hij de vraag stelde, hoeveel politici er in
de democratische staten zouden zijn, die
evenals hij, na twintig jaar nog tot hun
eerste aanhangers konden spreken. Hij
zette vervolgens uiteen, wat hem twintig
jaar geleden naar deze plaats heeft ge
voerd, dat was zijn protest tegen een tijd,
welke men wel die van de diepste verne
dering van Duitschland kan noemen. Het
Duits-he volk is toen bedrogen. De ge
dachte van de rijkseenheid moest uit de
handen van de vroegere vertegenwoordi
gers genomen worden en in handen van
het trouwe Duitsche volk gelegd worden.
Een volksstaat moest worden geschapen.
Toen de N. S. D. A. P. aan de macht
kwam, wilde zij niet bewapenen, doch zij
zag, dat de oude ophitsers tot den oorlog
zich gereed maakten tot den aanval en
derhalve is een bewapening tot stand ge
bracht, welke nog nooit in de Duitsche
geschiedenis is gezien.
Over zijn tegenstanders zeide de Führer,
dat hij steeds het ongeluk heeft gehad
tegen louter nullen te moeten .strijden,
zoowel in het binnenland als in het bui
tenland. Deze lieden zijn niet eens in staat
in hun eigen land de werkloosheid te be
strijden.
Spreker noemde den strijd, welken hij
toen moest voeren, een strijd tegen het
beginsel en de. geestelijke opvatting, welke
was neergelegd in het verdrag van Ver
sailles. Ook thans ziet hij een uiting van
dezen geest. De heer Chamberlain komt
op een oogenblik, waarop geheel Indië en
geheel Arabië tegen hem protesteeren en
verklaart, dat hij met geweld moet optre
den tegen een poging van Duitschland de
wereld met geweld te beheerschen. De
strijd was van het begin af aan gericht
tegen de opvatting, dat in de wereld twee
groepen van staten bestaan, een groep,
welke bezit en een groep, welke niets be
zit. God heeft de wereld niet alleen voor
de Engelschen geschapen. Hij heeft niet
bepaald, dat driekwart van de aarde door
enkele volken wordt onderdrukt en hon
ger lijdt
Ten aanzien van de Britsche propa
ganda zeide de Führer, dat deze geen
uitwerking heeft. Een nieuw volk is op
gekomen en dit zal den strijd doorstaan
totdat de terreur zal zijn geweken.
Duitschland heeft de financieele hyena's
in eigen land verdreven en het zal zich
ook door hen van buiten af het leven niet
laten verbitteren. Het Duitsche volk heeft
evenveel recht te leven als elk ander.
De Führer wees er hierbij op, dat de
tegenstanders van Duitschland niet meer
het groote overwicht in getalsterkte heb
ben als vroeger.
Uit het slot van de rede bleek duidelijk
het vertrouwen van spreker op de Voor
zienigheid. Tot nu toe is zijn werk zicht
baar gezegend geworden, want zonder de
zegen van God kon het groote werk van
den wederopbouw van Duitschland niet
tot stand gebracht zijn. Ook de komende
vraagstukken zullen worden opgelost.
Deze vraagstukken zijn de verzekering
van de vrijheid en de levensruimte van
het Duitsche volk.
„Ik geloof in een hoogere en eeuwige
gerechtigheid. Hij, die zich harer waardig
toont, zal haar verwerven. Voor twintig
jaar ben ik dezen strijd begonnen. In
1933 werd ik eerste volkskanselier van
het Duitsche rijk en een jaar later leider
van het geheele volk en thans heb ik
zeven jaar gestreden voor mijn Duitsche
volk. Het kan niet zijn lot zijn een volk
van slaven te worden. Ook thans geloof ik
dit en wel met nog meer recht. Het kan
niet anders: wij moeten overwinnen en
zullen ook overwinnen".
De Führer besloot zijn rede met de
woorden van Luther: „Al was de wereld
vol duivels, toch zal het ons gelukken".
Geen Britsch commentaar.
In officiëele kringen te Londen wordt
de rede van Adolf Hitler beschouwd als
een, waarop het niet noodig is commen
taar te leveren.
Officieel wordt medegedeeld dat op
20 Februari de Britsche gezant den mi
nister van buitenlandsche zaken, Koht,
een gedetailleerde mededeeling heeft
overhandigd over de verklaringen van
Halifax aan den Noorschen gezant op 17
Februari betreffende het Noorsche pro
test in de Altmark-affaire.
Na een nieuw onderzoek heeft de
Noorsche regeering haar gezantschap te
Londen opdracht gegeven den Engelschen
minister van buitenlandsche zaken het
een en ander te verduidelijken.
De Noorsche regeering legt er in het
bijzonder den nadruk op, dat de Altmark
niet binnengeloopen is in Bergen of eeni-
ge andere Noorsche haven, zooals de
Britsche minister van buitenlandsche
zaken naar het schijnt geloofde en dat bij
gevolg de kwestie van de 24-uurs limiet
zich niet voordeed. Noch de Haagsche
conventie van 1907, noch de Noorsche
neutraliteitsregels van 1938 behelzen be
palingen welke een tijdslimiet invoeren
voor de doorvaart.
Aangezien de Altmark geen Noorsche
haven was binnengeloopen, had de Noor
sche regeering geen aanleiding om de
kwestie te overwegen wat met het schip
moest worden gedaan, of met gevangenen,
in een dergelijk geval. In het algemeen
kan de Noorsche regeering slechts ant
woorden, dat in een dergelijk geval zij er
naar zou hebben gestreefd alle internatio
nale verplichtingen na te komen. De
Britsche regeering heeft zelve krachtig
het recht op doorvaart voor oorlogssche
pen gehandhaafd. Zij deed dit in een
schrijven van 23 Mei 1939 ten aanzien
van de Noorsche neutraliteitsregels.
De Noorsche regeering houdt staande,
dat het in dit geval haar plicht was cor
rect de regels van het internationale
recht te volgen naar beide kanten en er
kan geen twijfel bestaan ten opzichte van
die regels. Wanneer er de nadruk op is
gelegd, dat de gevangenen slecht behan
deld werden en dat Noorwegen hiermede
rekening had moeten houden op grond
van menschlievende overwegingen, voegt
de Noorsche regeering hier slechts aan
toe, dat zij de Britsche gevoelens kan be
grijpen, doch dat een neutrale staat zijn
optreden tegen oorlogvoerenden of in ge
schillen tusschen oorlogvoerenden uit
sluitend moet baseeren op positieve be
palingen in verdragen of in het interna
tionaal recht.
Wanneer de Britsche regeering
haar standpunt handhaaft, zal de
Noorsche regeering voorstellen het
meeningsverschil tusschen de beide
regeeringen te onderwerpen aan ar
bitrage, welker methoden geregeld
zouden worden door een overeen
komst tusschen de beide regeeringen.
Zal Engeland het arbitrage-voorste'
afwijzen?
De diplomatieke redacteur van de „Daily
Telegraph" schrijft: „Ik verneem, dat het
Noorsche voorstel, de Altmark-affaire aan
internationale arbitrage te onderwerpen, bij
de Britsche regeering niet in den smaak
valt, aangezien zij vasthoudt aan de opvat
ting, dat men hier niet heeft te doen met
een aangelegenheid, welke niet door direete
onderhandelingen kan worden geregeld".
De diplomatieke redacteur van de „Times"
schrijft: „Het is onwaarschijnlijk, dat de be
sprekingen verandering zullen brengen ia
de Britsche opvatting, dat het optreden van
de „Altmark" zeker niet de „Passage Simple"
was, waarvan de Haagsche conventie spreekt.
Het was niet het misbruik maken van de
schuilplaats, welke de neutrale wateren bie
den voor het ten uitvoer leggen van een
krijgsoperatie, waarin het schip anders niet
kon verwachten te slagen".
De Londensche bladen wijden veel ruimte
aan de berichten over de Noorsche confe
rentie.
Zie verder Buitenland pag. 1, 3e blad.
Hitier
De verlangens van Duitschland waren
zeer- bescheiden, n.l. de verzekering van
de Duitsche levensruimte. Verder heeft
Duitschland zijn koloniën terug verlangd,
Duitsch eigendom, dat de wereld der plu
tocratieën zonder nut voor hun eigen
volken roofden.
Dit waren bescheiden eischen, doch
spoedig traden wederom de oude tegen
standers uit den wereldoorlog op het too-
neel, doch thans staat tegenover hen de
Duitsche frontsoldaat, die zijn voorberei
dingen heeft getroffen. Spreker verklaar
de er trots op te zijn, dat zijn tegenstan
ders hem haten. Hij is vast besloten
Duitschland weer vrij "te maken. Zijn
tegenstanders kunnen zich geen denk
beeld vormen van het huidige Duitsch
land. Het eerste bewijs hiervoor is, dat de
Britten hopen een tweede 1918 lot stand
te kunnen brengen. In verband hiermede
wees de Führer op den internationalen
toestand, welke geheel anders is dan in
1914. Duitschland is bevriend met Italië,
de hoop een oorlog te ontketenen tusschen
Duitschland en de Sovjet-Unie is mis
lukt; die staat thans niet aan de zijde van
de tegenstanders van Duitschland, doch is
nauw bevriend met Duitschland.
Ook is de Duitsche weermacht krachti
ger dan die van 1914. Dat dit geen holle
phrase is, heeft de veldtocht in Polen be
wezen, welke sneller is verloopen dan
men te Londen of Parijs heeft verwacht.
Ook in de toekomst zal dit nog blijken.
Vervolgens wees de Führer op de ge
weldige economische voorbereiding van
Duitschland. Het land is thans niet te
treffen door een blokkade. Ook de leiding
in Duitschland is gewijzigd. Op alle gebied
zijn de leiders uitgezocht.
Als de groote staten van Europa onderling
aan het vechten zijn, dan bestaat het toe
schouwende deel van de wereld uit groote
en kleine neutrale landen.
De kleinen leven voortdurend in vrees, dat
zij op de een of andere wijze bij den oorlog
betrokken zullen worden en vangen intus-
schen in ruime mate de klappen op, die niet
voor hen bestemd zijn endegrooten kunnen
het verloop van den strijd meer op hun ge
mak bekijken, aangezien geen der oorlog
voerende groepen er aan denkt hen in den
oorlog te betrekken.
De kleine staten laten zich over hun sym
pathieën voorzichtigheidshalve liever niet
uit, de groote zijn mulder gereserveerd,
maar bij het evenwicht der militaire krach
ten blijkbaar toch bevreesd te spoedig partij
te zullen kiezen.
Rusland heeft zich niet lang bedacht en de
Russische beer snuffelt op eigen gelegen
heid een beetje in Europa rond op zoek naar
vette en door de tijdsomstandigheden onbe
waakte kluifjes. Italië kent zijn tijd en
Japan staat nog altijd voor de moeilijke
keuze, maar geeft in tusschen blijk, dat het
't antikomintempact trouwer zal blijven dan
zijn Duitsche vriend dat gedaan heeft.
En aan den overkant van het groote water
woont de machtige democratische republiek
met haar Britsche sympathieën en haar ver
standige politici, die besloten hebben Europa
zijn eigen boontjes te laten doppen en zich
er althans daadwerkelijk niet mee te
bemoeien.
Maar omdat de brand in Europa een der
grootste en gevaarlijkste is, welke ooit op
dat werelddeel gewoed hebben en omdat
men van te voren nooit weet of er van zoo'n
geweldigen brand niet eens vonken naar
eigen gebied kunnen overwaaien, is presi
dent op een scyscraper geklommen
en heeft vandaar met een grooten verrekij
ker naar het Oosten getuurd. Hij heeft niet
meer ontdekt dan een geweldige rookmassa
en omdat Amerika er belang bij heeft pre
cies den omvang van de ramp te kennen en
ook te weten waar men desnoods het beste
met blusschen zal kunnen beginnen, heeft
hij den heer Sumner Welles verzocht eens
even over den oceaan over te steken en zich
met eigen oogen van den algemeenen toe
stand te overtuigen.
En in Europa, waar men wel degelijk be
seft, dat, wanneer er één staat ter wereld
is, die machtig en invloedrijk genoeg is om
pressie op de oorlogvoerende partijen uit te
I oefenen, het dan zeker Amerika zal zijn, in
Europa ziet men in den heer Welles niet
alleen een belangstellend toeschouwer, maar
ook den man, wiens oordeel na zijn terug
komst als gezaghebbend erkend zal worden
en wellicht zelfs den man, die den president
zal adviseeren zich persoonlijk met. de Euro-
peesche kwesties te gaan bemoeien.
■s
Zooals men in eiken oorlogvoerenden staat
overtuigd is voor recht en rechtvaardigheid
te strijden, zoo is men blijkbaar ook van
plan den heer Sumner Welles van dat goed
recht te overtuigen.
En omdat er een spreekwoord is, dat zegt,
dat de weg naar de genegenheid van den
man door zijn maag' gaat, is men blijkbaar
overal bezig groote maaltijden voor te be
reiden waaraan de belangrijkste politieke en
militaire figuren zullen aanzitten en waar
de eereplaats voor den overal welkomen
gast Sumner Welles zal ingeruimd worden.
Men heeft de laatste dagen verkondigd,
dat de heer Welles een beetje tegen zijn
moeilijke taak opzag en zich niet heelemaal
lekker gevoelde en als men leest wat hem
in de eerstvolgende dagen te wachten staat,
zal men dat volkomen kunnen begrijpen.
Hij is thans in Napels aangekomen en zal
morgen te Rome de eeregast zijn op een
diner in de Amerikaansche ambassade waar
c.ok de gezanten van Frankrijk en Engeland
zullen aanzitten. Hij zal een beleefdheids
bezoek aan graaf Ciano en aan Mussolini
brengen, maar zijn eigenlijke besprekingen
met den duce schijnt hij pas te zullen hou
den nadat hij in het hol, of beter gezegd, in
de verschillende holen van de leeuwen is
geweest en van zijn bezoeken aan Berlijn,
Londen en Parijs teruggekeerd zal zijn.
Er is dezer dagen gemeld, dat de Ameri
kaansche zaakgelastigde in Duitschland een
persoonlijk onderhoud tusschen Sumner
Welles en Hitier voorbereidde en wie er
nog aan twijfelen mocht of Hitier er prijs op
stelt den Amerikaan te ontmoeten en een
goeden indruk van Duitschland mee te ge
ven, zal gerustgesteld zijn als hij leest, dat
er m Berlijn, als besluit van de politieke be
sprekingen met den Führer en met de groote
mannen der nationaal-socialistische regee
ring, 'n monumentaal galadiner zal worden
gegeven waaraan de meest vooraanstaande
figuren van Duitschland zullen deelnemen.
Wanneer de heer Welles daarna in Londen
en Parijs verschijnt, zal hij wel niet erg
hongerig zijn, maar hij kan er zeker van
wezen, dat hem ook daar de noodige eere
maaltijden en de daarbij behoorende toe
spraken zullen wachten en men mag hopen,
dat er behalve voor eten ook nog tijd en
gelegenheid voor praten althans voor
rustig overleg in kleinen kring zal over
blijven.
Het schijnt, dat de reis van den heer
Sumner Welles een beetje voorbereid is en
het is te begrijpen, dat wanneer hij in alle
hoofdsteden zou moeten beginnen met de
vraag wat er nu eigenlijk aan de hand is en
hoe men er zelf over denkt, hij zeker drie
maal zooveel tijd noodig zou hebben dan hij
blijkbaar tot zijn beschikking heeft gekre
gen.
De heer Welles zou, naai' sommige berich
ten luiden, zelfs nu al volkomen met de
diverse standpunten op de hoogte zijn en
men mag zich in dat geval terecht de vraag
stellen wat hij dan eigenlijk komt doen en
of hij niet veel verstandiger thuis had kun
nen blijven.
Het versterkt in allen gevalle de gedach
te, dat hij niet alleen komt luisteren, maar
ook min of meer komt adviseeren, dat hij
dus als het ware een soort vredesapostel is,
die van den eenen staat naar den anderen
reist en overal eens het een en ander op
heldert en een pleidooi voor wat meer ver
draagzaamheid en elkaar beter begrijpen zal
houden, al zal hij dat, als voorzichtig staats
man, wel niet zoo duidelijk doen, dat men
hem van pro of contra sympathieën zal kun
nen verdenken.
Misschien zijn voor zijn informatie ook de
groote redevoeringen bestemd, welke de
heeren Chamberlain en Hitier aan den voor
avond van zijn komst in Engeland en
Duitschland hebben gehouden en waaruit
men kan conclüdeeren, dat er in hun stand
punten nog niets is veranderd en dat zij
geen van beiden van plan zijn om de wape
nen neer te leggen eer de uiteindelijke over
winning, waarvan beide partijen zeker zeg-
zen te zijn, is bevochten.
Als de heer Welles in den trein van Rome
naar Berlijn gelegenheid heeft die redevoe
ringen nog eens aandachtig over te lezen,
zal hij waarschijnlijk tot de conclusie
komen, dat het allerverstandigste wat hij
kan doen is een kaartje voor de eerstvol
gende boot naar Amerika te koopen en aan
den president te vertellen, dat het in Europa
nog niets gedaan is en dat er met goede
woorden en practische raadgevingen niets
te bereiken zal zijn.
Wanneer de heer Welles dat niet doet en,
ondanks alles wat hij nu weet en wat hij
intusschen heeft begrepen, toch naar Ber
lijn, naar Londen en naar Parijs gaat om er
daarna nog eens met Mussolini over te pra
ten, dan is dat een verheugend teeken, want
dan wijst dat er op, dat er in dezen tijd toch
nog verstandige menschen zijn, die aan den
kalmeerenden invloed van een groote neu
trale mogendheid gelooven.
En zoolang Amerika de mogelijkheid van
een compromis nog niet heeft opgegeven,
mogen alle neutrale staten in de hoop leven,
dat er inderdaad nog een wonder kan ge
beuren en dat er een Europa van vrede en
vriendschap zal worden opgebouwd waarin
de traditioneele leeuw en het lam vreed
zaam uit denzelfden voerbak zullen eten,
waarbij dan nader kan worden vastgesteld
of men den bak met vleeseh of met gras zal
moeten vullen»
