- DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Minister Göbbels waarschuwt de neutralen. tuig ;t. i niet en. No. SI Donderdag 29 Februari 1940 142e Jaargang Amerika en de opbouw van Europa. De heftige strijd om Viborg. Sumner Welles op weg naar Berlijn. Een uiteenzetting van Daiadier. Een rede van Göbbels. Rede van Lloyd George, De algemeene toestand. 4. CColumbia) sterochtend aag gestort, even geko- richt. gisteravond ze contact en van onze ïlijke duik- jebracht. i hedenoch- trouilles en nde punten tische ■ld was, dat j was ge- ij uit eigen eden, omdat iwde lid te ogenblik ge- moreel ver- EUW nedegedeeld, ïemen heeft, en tusschen is een ver- n. Dit nieu- ische omroe- e, zou een leveren dan oven luitenlandsch en de dorpen evlogen. Het iver Belgisch richting van •osevelt, tiet gerucht, den derden teld bij de de te verze- igenwoordigd ntie na den hten worden ingesproken, lorsch 9 'erschijnende oorsche s.s, ïg gekomen die waar ing met de De periscoop bijzonder- ïpen drijven- gezicht van jte van de ilanden, ver zonken schip, schip werd lar het noor- g is uitgeva- it schip op [jssische "ki gezien. an de hoofd- he vliegtuigen ngen uit goe- ïtdoelartillerie en omlaag ge- geschoten. elt mede, dat svliegtuig, een voor 13 uur of Forth door ihtsvliegtuigen r neergehaald. elt mede, dat nd gistermid- el door Engel- rgehaald. Men Duitsche toe nemen. p der :en. ew-York heeft in het congres te nemen, die itaten verbiedt te dingen. schip geramd? left vandaag in warenden aan idsche s.s. Nor- dt, in de duis- door een nood- ndigheden ge- ivarenden wor- chip vergaan. heeft negen- Britsche s.s. gebracht. De t, Maandag pen. Alle op- n. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers S cents. A PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van i5 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. KERMS. COSTER ZOON, Voordaas C 9, postgiro 37060 Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. De Duitsche propaganda-minister, Göbbels, heeft er in een rede, welke hij gister in München heeft gehouden, nog eens op gewezen, dat Duitschland besloten heeft den strijd zoo noodig tot het bittere einde te voeren. In deze rede heeft hij den neutralen verweten, dat hun regeeringen officieel wel de volkomen objectiviteit verkondigen, maar dat deze daarnaast niet beletten, dat de openbare meening zich op dikwijls grievende en beleedigende wijze ten opzichte van Duitschland uit. Duitschland kan dan ook niet alleen met een militaire neutraliteit genoegen nemen, maar eischt daarnaast de politieke neutraliteit der bevolking. Cordell Huil heeft verklaard, dat Amerika met alle buitenlandsche regeeringen besprekingen voert om na het herstel van den vrede tot een betere wereldorde te komen. Wanneer de economische krachten niet nu reeds georganiseerd worden voor de opbouwperiode na den oorlog, zullen de krachten van autarkie-dwang en totalitarisme zich ook na den wereld oorlog kunnen ontwikkelen en zal, aldus Huil, dat streven zich op nood lottige wijze over meerdere landen uitbreiden. Een geweldige Russische legermacht probeert de laatste dagen naar Viborg door te dringen. Om te beletten dat de Finnen hier versterkingen van elders laten aanrukken, vallen de Russen tegelijkertijd bij Taipale aan het Ladogameer aan. Sumner Welles te Milaan. Sumner Welles, de onderstaatssecretaris van buitenlandsche zaken der Vereenigde Staten, is gisterochtend per trein te Milaan aangekomen. Hij werd op het station door den Ameri- kaanschen consul begroet. Welles Beeft de reis via Zwitserland naar Duitschland voortgezet. Het oponthoud in Zürich. De bedoeling van Surnner Welles opont houd in Zürich, zoo verluidt, is slechts hem een rustpoos te geven en gelegenheid tot nadenken tusschen zijn bezoeken aan Rome en Berlijn. Er schijnt geen sprake te zijn van speciale besprekingen in Zwitserland. Wel les zal hedenmiddag met een speciale slaap wagen, die door de Duitsche regeering tot zijn beschikking is gesteld, van hier vertrek ken. Verwacht wordt, dat na een verblijf van twee of drie dagen in Berlijn, hij wëer door Zwitserland naar Parijs en Londen zal gaan. De grootste geheimhouding wordt be tracht ten aanzien van Welles' missie en er is hier geen verklaring aan de pers ver strekt. De Amerikaansche gezant te Bern zal Sumner Welles morgenochtend te Zürich een bezoek brengen. Sumner Welles in Zwitserland. De Amerikaansche gezant, Beland Harri son, is vanochtend te Zürich aangekomen. Hij heeft onmiddellijk een bespreking met Sumner Welles gehad. EEN VERKLARING VAN MINISTER KOHT. In een interview heeft de Noorsche minis ter van buitenlandsche zaken, Koht, ver klaard, dat Noorwegen tegenstand biedt aan de pogingen van het buitenland om druk uit te oefenen. Noorwegen heeft zijn rechten gehandhaafd bij de commerciëele bespre kingen met Engeland en Duitschland. De Britsche minister voor economische oorlog voering heeft erin toegestemd, dat Noorwe gen het recht behield zijn normalen handel met Duitschland voort te zetten. In dien zin wordt de overeenkomst met Engeland met voldoening gezien. Ook in de onderhande lingen met Duitschland heeft Noorwegen zijn rechten gehandhaafd. De minister herhaalde vervolgens het Noorsche standpunt inzake de „Altmark" en voegde hieraan toe, dat indien hij van Brit sche zijde erop is betrapt, dat hij een ver gissing heeft gemaakt in zijn verklaring, deze vergissing slechts betrekking heeft op een ondergeschikt technisch punt, dat geen invloed heeft op het vaststellen van het feit, dat Engeland verleden jaar het recht heeft gevraagd voor vrijen doortocht van oorlogs schepen door de Noorsche wateren, indien dit. geen verband hield met oorlogsoptreden. Het vervoer van krijgsgevangenen aan boord van een schip kan niet worden be schouwd als een oorlogsoptreden. Wanneer we voorstellen de zaak van de „Altmark" door arbitrage te regelen, dan is het een bestaande traditie in de Noorsche politiek om te pogen alle conflicten op deze wijze te regelen, wanneer onderhandelingen falen. HET WERK DER ENGELSCHE REDDINGBOOTEN. De Lord Mayor van Londen heeft gister een rede uitgesproken op de jaarvergade ring van het Royal National Lifeboat Insti tution. Hij bracht hulde aan het werk der bemanningen der reddingbooten. Gemiddeld, zoo zeide hij, worden wekelijks 70 men- schenlevens door die moedige mannen ge red. Tot 19 Febr. zijn de reddingbooten 649 maal uitgevaren. Zij redden 1693 menschen hef leven HET FRANSCHE LEGERBERICHT. Het Fransch legerbericht van gisteravond luidt: Een kalme dag. Het Fransche legerbericht van Donder dagochtend luidt: Bedrijvigheid der voor uitgeschoven afdeelingen ten westen der Vogezen. Vuur uit de kazematten aan weerszijden van den Rijn". DE DUITSCHERS ZOUDEN WRAK VAN GRAF SPEE VERKOCHT HEBBEN. In Zuid-Amerikaansche scheepvaartkrin gen verklaart men, dat de Duitsche autori teiten het wrak van de Graf Spee aan een Argentijnsche ijzergieterij hebben verkocht DE KAUKASISCHE GRENS. Het Russische blad de Prawda spreekt op nieuw tegen, dat Sovjettroepen zouden wor den geconcentreerd in den Kaukasus. Het blad verklaart, dat het een Fransch-Engel- sche manoeuvre betreft om de aandacht af te leiden van de activiteit van generaal Weygand en de Fransche en Engelsche tech nici, die de Turksch-Sovjet-Russische grens versterken. AARDBEVING IN TURKIJE. Volgens gister ontvangen berichten zijn bij de aardbeving, welke in den nacht van 26 op 27 Febr. op verscheidene plaatsen in Turkije is gevoeld, geen dooden of gewon den te betreuren. Alleen is in het dorp Pin- bartsji en in de omgeving van Cesarea ma- terieele schade aangericht. De Fransche commissie voor buitenland sche zaken van de Kamer is onder voorzit terschap van Mistier bijeen gekomen om een uiteenzetting van minister-president Daiadier aan te hooren over de strijdkrach ten aan het westelijk front. Daiadier. De minister-president analiseerde de drei ging van de Duitschers tegen de grenzen van België en Nederland en besprak ver volgens de vraagstukken, welke worden op geworpen door den FinschRussischen oorlog. Frankrijk en Engeland hebben Fin land belangrijke materieele hulp gezonden, doch niettegenstaande deze hulp konden de Russen door de wanverhouding van de krachten en het gebrek aan reserves van Finland successen behalen op de landengte van Karelië. De hulp van Frankrijk en En geland zal voortduren. Vervolgens besprak de minister-president de resultaten van de conferentie van Bel grado. Tusschen Boekarest en Sofia is een ontspanning merkbaar en de diplomatieke activiteit van de Turken is op gelukkige wijze merkbaar. Ten aanzien van de gebeurtenissen in het Verre Oosten deelde de minister-president mede, dat de Japansche minister van bui tenlandsche zaken zijn leedwezen heeft be tuigd over de incidenten van den Yoennan- spoorweg en heeft medegedeeld, dat de slachtoffers schadeloos zullen worden ge steld. Tenslotte somde de minister-president de moeilijkheden op, waarmede Duitschland in het binnenland te kampen heeft. Hij waar schuwde evenwel voor de illusie, dat Duitschland aan den vooravond van een in eenstorting zou staan. Minister Göbbels heeft gisteravond te Münster een rede gehouden, waarin hij zei- de, dat het onheil voor Duitschland steeds alleen dan kwam, wanneer het volk het oneens was, evenals ook Engeland zijn we reldheerschappij over de geheele aarde slechts kan vestigen omdat het Duitsche volk zich slechts zeer zelden bewust werd van de in hem wonende kracht of haar in binnenlandsche twisten verspilde. Daarom is ook het streven van de westelijke pluto cratieën steeds erop gericht geweest, het Duitsche volk innerlijk te verdeelen en te verscheuren, daar men slechts zoo Duitsch land er onder kon houden. De Führer, aldus Göbbels, heeft het eerste volksrijk der Duitschers geschapen. Voor de eerste maai in zijn geschiedenis is het Duitsche volk één geworden en in zijn eenheid ligt ook zijn kracht. Het Duitsche volk is zich ervan bewust, dat het in dezen oorlog gaat om een strijd op leven en dood. Een uitwijken is thans niet meer mogelijk. Daarbij zeide Göbbels, onderschatten wij onze tegenstanders even min als wij hen overschatten: wij kennen zeer nauwkeurig onze hulpmiddelen, doch ook die van den tegenstander. Even vruchteloos als de pogingen, Duitschland door propaganda aan het wan kelen te brengen, zijn de Britsche blokka depogingen. De Duitsche staats- en oorlog voering heeft de blokkade voor het grootste deel haar effect doen verliezen. De veilig heid van het rijk ligt in handen van een weermacht, die de beste militaire organsa- tie vormt, welke de geschiedenis ooit ge kend heeft. Achter haar staat het geheele Duitsche volk. Iedere Duitsche volksburger ziet de rechtvaardigheid en de noodzake lijkheid van dezen strijd in en is vastbesloten alles in het werk te stellen om den strijd tot de overwinning te voeren. De Duitsche natie zal een einde maken aan de plutacra- tische wereldtyrannie. Göbbels vervolgde: de voorwaarden, waaronder wij dezen oorlog voeren en win nen zullen, zijn de gunstigste, die men zich kan denken. Op het gebied der levensmid delenvoorziening zijn wij volkomen veilig. Ons bedrijfsleven is geconsolideerd. Het voorziet ons allen van de noodige grond stoffen en afgewerkte producten. Onze be wapeningsindustrie werkt op volle toeren. De positie der neutralen. Duitschland denkt er niet aan, te ver langen, dat zij atcief en met militaire strijd krachten aan de zijde van Duitschland aan dezen oorlog zullen deelnemen. Echter schijnt het toch noodig, het begrip neutra liteit in dezen oorlog in zijn werkelijke be- teekenis nog eens vast te stellen, Duitsch land kan zich niet vereenigen met een de finitie, waarbij het slechts om een militaire, doch niet evens om de politieke neutraliteit Göbbels gaat. Een in het oog vallende tegenstelling tusschen de neutraliteit van een staat en de neutraliteit van zijn openbare meening mag niet bestaan, en het is dan ook geenszins voldoende, dat de regeering van een neu tralen staat haar neutrale houding in dezen oorlog verkondigt, terwijl de openbare mee ning de vrijheid heeft om te schelden. Neu traal zijn wil zeggen, zich in elk opzicht buiten het conflict houden. De vrijheid van meeningsuiting mag ook in de neutrale sta ten niet misbruikt worden om groote mo gendheden, die in oorlog zijn, bewust en stelselmatig te beleedigen. In een gister gehouden rede heeft Lloyd George verklaard, dat de natie eensgezind wenscht, den oorlog voort te zetten, tot een eervolle, billijke en duurzame vrede is ver kregen. Zoo gij een korten oorlog wenscht, aldus spr., moet gij bereid zijn tot het voe ren van een langdurigen oorlog en moet de vijand dit weten. Een langdurige oorlog op alle fronten. Lloyd George verklaarde verder, dat de vrijheid van kritiek in oorlogstijd een de mocratie een voordeel gaf boven een totali- tairen staat. De kritiek stelt het publiek in staat, druk uit te oefenen op de regeering om de onvolkomenheden te verbeteren. De vorige oorlog, zeide spr., is dank zij de kri tiek gewonnen. Lloyd George verklaarde tenslotte: wjj kunnen de productie van onzen bodem ver dubbelen. Geen enkele duikboot, geen en kele magnetische mijn en geen enkel vlieg tuig zal ons op dit gebied kunnen bedrei gen. Wij geven 6 millioen pond per dag uit. Wij kunnen enkele millioenen uitgeven om onze productie van levensmiddelen tot het juiste peil op te voeren. Zie verder Buitenland pag. 1, 2e blad. Is de tijd rijp voor den vrede De Amerikanen, zoo werd dezer dagen gezegd, zijn zakenmenschen en gewend alles zoo nuchter mogelijk te bekijken. Natuurlijk zijn er in Amerika honderdduizenden, die van hun verontwaardiging getuigen, dat het groote en sterke Rusland een brutale poging doet om een kleinen en zwakken staat te overmeesteren, maar dat alles neemt niet weg, dat Amerika voor millioenen materia len aan Rusland levert, welke allemaal geschikt zijn om er wapens van te maken. En wat de hulp aan Finland betreft past men er wel voor op zich den goeden Rus sischen klant tot vijand te maken door te bepalen, dat men niet alleen geen wapens zal uitvoeren, maar dat bovendien alle financieele bijdragen onder de uitdrukke lijke bepaling worden gegeven, dat Finland er geen krijgstuig voor mag koopen, terwijl men toch weet, dat het bedreigde land daarmee het allerbest kan worden geholpen. Dezelfde pessimisten, die Amerika vrijwel uitsluitend als een land van voorzichtige zakenlieden bekijken, wijzen er dan op, dat de Europeesche oorlog aan tallooze bedrij ven in de Vereenigde Staten werk verschaft heeft. Frankrijk en vooral Engeland doen bestel lingen voor reusachtige kapitalen en Ame rika met zijn vele werkloozen profiteert daarvan. De oorlogsindustrie maakt tijden van ongekenden bloei door en het is nu maar de groote vraag en ook dat zou de voorzichtige zakenlieden tcekenen of de oorlog al dan niet spoedig afgeloopen zal zijn, met andere woorden of het verstandig of onverstandig zou blijken veel geld in deze ondernemingen te steken. Om dat te weten zou men den toestand in Europa zeer nauwkeurig moeten bestudee- ren, niet uit de redevoeringen en de parle- mentsverslagen, waarvan iedereen weet, dat ze voor de groote massa bestemd zijn, maar door een zeer nauw persoonlijk contact met de groote leidende figuren, die op het oogen- blik op het Europeesche schaakbord de stuk ken verschuiven. Daarom alleen zou de heer Sumner Wel les naar Europa zijn gekomen, waar hij als officieel afgezant van den grooten democra- tischen staat, wiens macht en invloed alge meen erkend worden en bovendien min of meer in de gedaante van vredesapostel, een soort biechtvader voor alle politieke kop stukken zou kunnen zijn en in zijn vertrou welijke gesprekken meer van hun toekomst plannen, van hun weerstandsvermogen en vredesbereidheid zou kunnen vernemen, dan ieder ander mogelijk zou zijn. a Vandaar dan, zoo zeggen deze pessimisten, de reis van den zwijgenden Amerikaan en wanneer dat juist mocht zijn en hij hier uitsluitend komt onderzoeken welk advies, met het oog op den mogelijken oorlogsduur aan Amerikaansche kapitalisten moet wor den gegeven, dan zou inderdaad het bezoek van Sumner Welles, die door zoo velen hoopvol begroet werd, niets anders dan een min of meer officieele zakenreis beteekenen en zou deze uit Amerika losgelaten vogel geen vredesduif zijn, die mogelijk met een olijftakje in den bek terugkeert, maar een soort postduif die bij zijn weder komst alleen maar een briefje met oorlogs informaties aan zijn poot heeft. Gelukkig bestaat de wereld niet alleen uit pessimisten, maar ook uit optimisten en wat nog veel gelukkiger is, dat is dat de laatstën de «vergroote meerderheid vormen. Die optimisten gelooven wel aan Ame rikaansche vredesapostelen en zij zien deze niet alleen in den heer Myron Taylor, die door den president naar den Paus is gezon den en daar zeer zeker alleen in het be lang van den vrede werkzaam kan zijn maar ook in den heer Sumner Welles,-wiens zending immers de groote instemming van den Amerikaanschen minister van Buiten landsche Zaken Cordell Huil heeft. En zelfs al zou de aanleiding van het be zoek van Welles au font een ander zijn dan men verwacht heeft, dan nog kan zijn komst van zeer groote beteekenis voor een beter contact tusschen de strijdende groepen zijn. In den tijd dat tusschen de oorlogvoeren den alle relaties zijn verbroken en datgene wat men den tegenstander per radio of in persartikelen wil doen weten, zoodanig ge kleurd is, dat het den toets der zuivere waarheid niet kan doorstaan, in dien tijd gaat een onbevooroordeeld man van de eene partij naar de andere en krijgt door ver trouwelijke gesprekken overal een indruk van den waren stand van zaken. Bedenkt men daarbij, dat hij een officieele vertegenwoordiger is van den eenigen staat die machtig genoeg is om zijn invloed te doen gelden, dan mag er, naast alle moge lijke pessimisme, toch ook de hoop zijn, dat zijn rapport van dien aard is, dat de Ame rikanen die werkelijk naar den vrede stre ven, daaruit kunnen leeren wanneer de beste tijd tot interventie is aangebroken en hoe deze tusschenkomst het meest doeltref fend zal kunnen werken. Er is een verheugend teeken, namelijk dat Sumner Welles overal als een lang ver wachte vriend wordt ontvangen, zelfs in Duitschland waar men nog niet zoo lang ge leden duidelijk liet blijken, dat de opinie van Amerika als met de geallieerden sympathiseerende staat de regeering vol komen koud liet. De feestelijke ontvangst in Berlijn kan de vredesgeneigdheid van Duitschland bewij zen op een tijdstip, dat het duidelijk is, dat er van een zoogenaamden Blitzkrieg geen sprake meer kan zijn en het volk dus een lang en zeer moeilijk tijdperk van hooge financieele lasten en groote ontberingen tegemoet gaat. En ook in Frankrijk en Engeland moet men ondanks alle officieele redevoerin gen die van een strijd tot de uiteindelijke volkomen overwinning spreken langza merhand wel begrijpen, dat er met een tegenstander als Duitschland binnen afzien- baren tijd niet van een volledig succes sprake kan zijn of de daarvoor gebrachte offers zouden zoo groot zijn, dat men de vraag zou mogen stellen of men inderdaad van een overwinning zou mogen spreken. Muurvast staan de legers in de versterkte linies en alle pogingen tot omtrekkende be wegingen stuiten op het verzet der neutra len, die men blijkbaar van geen van beide zijden in den strijd durft betrekken. En iedereen begrijpt, dat men elkaar ter zee nog zeer fel kan bestoken, maar dat een. blokkade waarbij men de voordeur sluit, maar de achterdeur openlaat jaren zal kun nen duren eer men daardoor den tegenstan der tot onvoorwaardelijke overgave kan dwingen. a En daarom schijnen wjj inderdaad in een tijdperk te zijn gekomen, dat men zich meer dan vroeger afvraagt of het niet verstandig zou zijn den grooten strijd niet in zijn moorddadige felheid te ontketenen, maar vóór dien tijd tot een compromis te komen. Om die mogelijkheid te beoordeelen lette men niet op de groote redevoeringen die slechts als machtsvertoon worden gehouden, maar op onmiskenbare feiten. Engelsche vliegers zijn dezer dagen boven geheel Duitschland geweest, maar zij hebben geen bom laten vallen en nog nimmer is een Duitsch projectiel op het zeker bereikbare Londen gevallen. Men waagt zich blijkbaar niet aan daden, die de volkswoede kunnen vergrooten en het ontketenen van den waren strijd onver mijdelijk zullen maken. En de hartelijke ontvangst van Sumner Welles als mogelijke vredesapostel wat dan ook het ware doel van zijn komst moge zijn geeft de hoopvolle gedachte, dat men inderdaad den man en daardoor den staat zoekt, die een compromis zal kunnen voor stellen waardoor beide oorlogvoerende par tijen zich voor het toeziende oog der wereM een eervollen aftocht kunnen verzekeren.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1940 | | pagina 1