-
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Minister Göbbels waarschuwt de neutralen.
tuig
;t.
i niet
en.
No. SI
Donderdag 29 Februari 1940
142e Jaargang
Amerika en de opbouw van Europa.
De heftige strijd om Viborg.
Sumner Welles op weg
naar Berlijn.
Een uiteenzetting van Daiadier.
Een rede van Göbbels.
Rede van Lloyd George,
De algemeene toestand.
4.
CColumbia)
sterochtend
aag gestort,
even geko-
richt.
gisteravond
ze contact
en van onze
ïlijke duik-
jebracht.
i hedenoch-
trouilles en
nde punten
tische
■ld was, dat
j was ge-
ij uit eigen
eden, omdat
iwde lid te
ogenblik ge-
moreel ver-
EUW
nedegedeeld,
ïemen heeft,
en tusschen
is een ver-
n. Dit nieu-
ische omroe-
e, zou een
leveren dan
oven
luitenlandsch
en de dorpen
evlogen. Het
iver Belgisch
richting van
•osevelt,
tiet gerucht,
den derden
teld bij de
de te verze-
igenwoordigd
ntie na den
hten worden
ingesproken,
lorsch
9
'erschijnende
oorsche s.s,
ïg gekomen
die waar
ing met de
De periscoop
bijzonder-
ïpen drijven-
gezicht van
jte van de
ilanden, ver
zonken schip,
schip werd
lar het noor-
g is uitgeva-
it schip op
[jssische
"ki gezien.
an de hoofd-
he vliegtuigen
ngen uit goe-
ïtdoelartillerie
en omlaag ge-
geschoten.
elt mede, dat
svliegtuig, een
voor 13 uur
of Forth door
ihtsvliegtuigen
r neergehaald.
elt mede, dat
nd gistermid-
el door Engel-
rgehaald. Men
Duitsche toe
nemen.
p der
:en.
ew-York heeft
in het congres
te nemen, die
itaten verbiedt
te dingen.
schip geramd?
left vandaag in
warenden aan
idsche s.s. Nor-
dt, in de duis-
door een nood-
ndigheden ge-
ivarenden wor-
chip vergaan.
heeft negen-
Britsche s.s.
gebracht. De
t, Maandag
pen. Alle op-
n.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers S cents.
A
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van i5 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. KERMS. COSTER ZOON, Voordaas C 9,
postgiro 37060 Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
De Duitsche propaganda-minister, Göbbels, heeft er in een rede, welke hij
gister in München heeft gehouden, nog eens op gewezen, dat Duitschland
besloten heeft den strijd zoo noodig tot het bittere einde te voeren. In deze
rede heeft hij den neutralen verweten, dat hun regeeringen officieel wel de
volkomen objectiviteit verkondigen, maar dat deze daarnaast niet beletten,
dat de openbare meening zich op dikwijls grievende en beleedigende wijze
ten opzichte van Duitschland uit. Duitschland kan dan ook niet alleen met
een militaire neutraliteit genoegen nemen, maar eischt daarnaast de politieke
neutraliteit der bevolking.
Cordell Huil heeft verklaard, dat Amerika met alle buitenlandsche
regeeringen besprekingen voert om na het herstel van den vrede tot een
betere wereldorde te komen. Wanneer de economische krachten niet nu
reeds georganiseerd worden voor de opbouwperiode na den oorlog, zullen
de krachten van autarkie-dwang en totalitarisme zich ook na den wereld
oorlog kunnen ontwikkelen en zal, aldus Huil, dat streven zich op nood
lottige wijze over meerdere landen uitbreiden.
Een geweldige Russische legermacht probeert de laatste dagen naar
Viborg door te dringen. Om te beletten dat de Finnen hier versterkingen van
elders laten aanrukken, vallen de Russen tegelijkertijd bij Taipale aan het
Ladogameer aan.
Sumner Welles te Milaan.
Sumner Welles, de onderstaatssecretaris
van buitenlandsche zaken der Vereenigde
Staten, is gisterochtend per trein te Milaan
aangekomen.
Hij werd op het station door den Ameri-
kaanschen consul begroet. Welles Beeft de
reis via Zwitserland naar Duitschland
voortgezet.
Het oponthoud in Zürich.
De bedoeling van Surnner Welles opont
houd in Zürich, zoo verluidt, is slechts hem
een rustpoos te geven en gelegenheid tot
nadenken tusschen zijn bezoeken aan Rome
en Berlijn. Er schijnt geen sprake te zijn van
speciale besprekingen in Zwitserland. Wel
les zal hedenmiddag met een speciale slaap
wagen, die door de Duitsche regeering tot
zijn beschikking is gesteld, van hier vertrek
ken. Verwacht wordt, dat na een verblijf
van twee of drie dagen in Berlijn, hij wëer
door Zwitserland naar Parijs en Londen zal
gaan. De grootste geheimhouding wordt be
tracht ten aanzien van Welles' missie en er
is hier geen verklaring aan de pers ver
strekt.
De Amerikaansche gezant te Bern zal
Sumner Welles morgenochtend te Zürich
een bezoek brengen.
Sumner Welles in Zwitserland.
De Amerikaansche gezant, Beland Harri
son, is vanochtend te Zürich aangekomen.
Hij heeft onmiddellijk een bespreking met
Sumner Welles gehad.
EEN VERKLARING VAN MINISTER
KOHT.
In een interview heeft de Noorsche minis
ter van buitenlandsche zaken, Koht, ver
klaard, dat Noorwegen tegenstand biedt aan
de pogingen van het buitenland om druk uit
te oefenen. Noorwegen heeft zijn rechten
gehandhaafd bij de commerciëele bespre
kingen met Engeland en Duitschland. De
Britsche minister voor economische oorlog
voering heeft erin toegestemd, dat Noorwe
gen het recht behield zijn normalen handel
met Duitschland voort te zetten. In dien zin
wordt de overeenkomst met Engeland met
voldoening gezien. Ook in de onderhande
lingen met Duitschland heeft Noorwegen
zijn rechten gehandhaafd.
De minister herhaalde vervolgens het
Noorsche standpunt inzake de „Altmark" en
voegde hieraan toe, dat indien hij van Brit
sche zijde erop is betrapt, dat hij een ver
gissing heeft gemaakt in zijn verklaring,
deze vergissing slechts betrekking heeft op
een ondergeschikt technisch punt, dat geen
invloed heeft op het vaststellen van het feit,
dat Engeland verleden jaar het recht heeft
gevraagd voor vrijen doortocht van oorlogs
schepen door de Noorsche wateren, indien
dit. geen verband hield met oorlogsoptreden.
Het vervoer van krijgsgevangenen aan
boord van een schip kan niet worden be
schouwd als een oorlogsoptreden. Wanneer
we voorstellen de zaak van de „Altmark"
door arbitrage te regelen, dan is het een
bestaande traditie in de Noorsche politiek
om te pogen alle conflicten op deze wijze te
regelen, wanneer onderhandelingen falen.
HET WERK DER ENGELSCHE
REDDINGBOOTEN.
De Lord Mayor van Londen heeft gister
een rede uitgesproken op de jaarvergade
ring van het Royal National Lifeboat Insti
tution. Hij bracht hulde aan het werk der
bemanningen der reddingbooten. Gemiddeld,
zoo zeide hij, worden wekelijks 70 men-
schenlevens door die moedige mannen ge
red. Tot 19 Febr. zijn de reddingbooten 649
maal uitgevaren. Zij redden 1693 menschen
hef leven
HET FRANSCHE LEGERBERICHT.
Het Fransch legerbericht van gisteravond
luidt: Een kalme dag.
Het Fransche legerbericht van Donder
dagochtend luidt: Bedrijvigheid der voor
uitgeschoven afdeelingen ten westen der
Vogezen. Vuur uit de kazematten aan
weerszijden van den Rijn".
DE DUITSCHERS ZOUDEN WRAK
VAN GRAF SPEE VERKOCHT HEBBEN.
In Zuid-Amerikaansche scheepvaartkrin
gen verklaart men, dat de Duitsche autori
teiten het wrak van de Graf Spee aan een
Argentijnsche ijzergieterij hebben verkocht
DE KAUKASISCHE GRENS.
Het Russische blad de Prawda spreekt op
nieuw tegen, dat Sovjettroepen zouden wor
den geconcentreerd in den Kaukasus. Het
blad verklaart, dat het een Fransch-Engel-
sche manoeuvre betreft om de aandacht af
te leiden van de activiteit van generaal
Weygand en de Fransche en Engelsche tech
nici, die de Turksch-Sovjet-Russische grens
versterken.
AARDBEVING IN TURKIJE.
Volgens gister ontvangen berichten zijn
bij de aardbeving, welke in den nacht van
26 op 27 Febr. op verscheidene plaatsen in
Turkije is gevoeld, geen dooden of gewon
den te betreuren. Alleen is in het dorp Pin-
bartsji en in de omgeving van Cesarea ma-
terieele schade aangericht.
De Fransche commissie voor buitenland
sche zaken van de Kamer is onder voorzit
terschap van Mistier bijeen gekomen om
een uiteenzetting van minister-president
Daiadier aan te hooren over de strijdkrach
ten aan het westelijk front.
Daiadier.
De minister-president analiseerde de drei
ging van de Duitschers tegen de grenzen
van België en Nederland en besprak ver
volgens de vraagstukken, welke worden op
geworpen door den FinschRussischen
oorlog. Frankrijk en Engeland hebben Fin
land belangrijke materieele hulp gezonden,
doch niettegenstaande deze hulp konden de
Russen door de wanverhouding van de
krachten en het gebrek aan reserves van
Finland successen behalen op de landengte
van Karelië. De hulp van Frankrijk en En
geland zal voortduren.
Vervolgens besprak de minister-president
de resultaten van de conferentie van Bel
grado. Tusschen Boekarest en Sofia is een
ontspanning merkbaar en de diplomatieke
activiteit van de Turken is op gelukkige
wijze merkbaar.
Ten aanzien van de gebeurtenissen in het
Verre Oosten deelde de minister-president
mede, dat de Japansche minister van bui
tenlandsche zaken zijn leedwezen heeft be
tuigd over de incidenten van den Yoennan-
spoorweg en heeft medegedeeld, dat de
slachtoffers schadeloos zullen worden ge
steld.
Tenslotte somde de minister-president de
moeilijkheden op, waarmede Duitschland in
het binnenland te kampen heeft. Hij waar
schuwde evenwel voor de illusie, dat
Duitschland aan den vooravond van een in
eenstorting zou staan.
Minister Göbbels heeft gisteravond te
Münster een rede gehouden, waarin hij zei-
de, dat het onheil voor Duitschland steeds
alleen dan kwam, wanneer het volk het
oneens was, evenals ook Engeland zijn we
reldheerschappij over de geheele aarde
slechts kan vestigen omdat het Duitsche
volk zich slechts zeer zelden bewust werd
van de in hem wonende kracht of haar in
binnenlandsche twisten verspilde. Daarom
is ook het streven van de westelijke pluto
cratieën steeds erop gericht geweest, het
Duitsche volk innerlijk te verdeelen en te
verscheuren, daar men slechts zoo Duitsch
land er onder kon houden. De Führer, aldus
Göbbels, heeft het eerste volksrijk der
Duitschers geschapen. Voor de eerste maai
in zijn geschiedenis is het Duitsche volk
één geworden en in zijn eenheid ligt ook
zijn kracht.
Het Duitsche volk is zich ervan bewust,
dat het in dezen oorlog gaat om een strijd
op leven en dood. Een uitwijken is thans
niet meer mogelijk. Daarbij zeide Göbbels,
onderschatten wij onze tegenstanders even
min als wij hen overschatten: wij kennen
zeer nauwkeurig onze hulpmiddelen, doch
ook die van den tegenstander.
Even vruchteloos als de pogingen,
Duitschland door propaganda aan het wan
kelen te brengen, zijn de Britsche blokka
depogingen. De Duitsche staats- en oorlog
voering heeft de blokkade voor het grootste
deel haar effect doen verliezen. De veilig
heid van het rijk ligt in handen van een
weermacht, die de beste militaire organsa-
tie vormt, welke de geschiedenis ooit ge
kend heeft. Achter haar staat het geheele
Duitsche volk. Iedere Duitsche volksburger
ziet de rechtvaardigheid en de noodzake
lijkheid van dezen strijd in en is vastbesloten
alles in het werk te stellen om den strijd
tot de overwinning te voeren. De Duitsche
natie zal een einde maken aan de plutacra-
tische wereldtyrannie.
Göbbels vervolgde: de voorwaarden,
waaronder wij dezen oorlog voeren en win
nen zullen, zijn de gunstigste, die men zich
kan denken. Op het gebied der levensmid
delenvoorziening zijn wij volkomen veilig.
Ons bedrijfsleven is geconsolideerd. Het
voorziet ons allen van de noodige grond
stoffen en afgewerkte producten. Onze be
wapeningsindustrie werkt op volle toeren.
De positie der neutralen.
Duitschland denkt er niet aan, te ver
langen, dat zij atcief en met militaire strijd
krachten aan de zijde van Duitschland aan
dezen oorlog zullen deelnemen. Echter
schijnt het toch noodig, het begrip neutra
liteit in dezen oorlog in zijn werkelijke be-
teekenis nog eens vast te stellen, Duitsch
land kan zich niet vereenigen met een de
finitie, waarbij het slechts om een militaire,
doch niet evens om de politieke neutraliteit
Göbbels
gaat. Een in het oog vallende tegenstelling
tusschen de neutraliteit van een staat en de
neutraliteit van zijn openbare meening mag
niet bestaan, en het is dan ook geenszins
voldoende, dat de regeering van een neu
tralen staat haar neutrale houding in dezen
oorlog verkondigt, terwijl de openbare mee
ning de vrijheid heeft om te schelden. Neu
traal zijn wil zeggen, zich in elk opzicht
buiten het conflict houden. De vrijheid van
meeningsuiting mag ook in de neutrale sta
ten niet misbruikt worden om groote mo
gendheden, die in oorlog zijn, bewust en
stelselmatig te beleedigen.
In een gister gehouden rede heeft Lloyd
George verklaard, dat de natie eensgezind
wenscht, den oorlog voort te zetten, tot een
eervolle, billijke en duurzame vrede is ver
kregen. Zoo gij een korten oorlog wenscht,
aldus spr., moet gij bereid zijn tot het voe
ren van een langdurigen oorlog en moet de
vijand dit weten. Een langdurige oorlog op
alle fronten.
Lloyd George verklaarde verder, dat de
vrijheid van kritiek in oorlogstijd een de
mocratie een voordeel gaf boven een totali-
tairen staat. De kritiek stelt het publiek in
staat, druk uit te oefenen op de regeering
om de onvolkomenheden te verbeteren. De
vorige oorlog, zeide spr., is dank zij de kri
tiek gewonnen.
Lloyd George verklaarde tenslotte: wjj
kunnen de productie van onzen bodem ver
dubbelen. Geen enkele duikboot, geen en
kele magnetische mijn en geen enkel vlieg
tuig zal ons op dit gebied kunnen bedrei
gen. Wij geven 6 millioen pond per dag uit.
Wij kunnen enkele millioenen uitgeven om
onze productie van levensmiddelen tot het
juiste peil op te voeren.
Zie verder Buitenland pag. 1, 2e blad.
Is de tijd rijp voor
den vrede
De Amerikanen, zoo werd dezer dagen
gezegd, zijn zakenmenschen en gewend alles
zoo nuchter mogelijk te bekijken. Natuurlijk
zijn er in Amerika honderdduizenden, die
van hun verontwaardiging getuigen, dat het
groote en sterke Rusland een brutale poging
doet om een kleinen en zwakken staat te
overmeesteren, maar dat alles neemt niet
weg, dat Amerika voor millioenen materia
len aan Rusland levert, welke allemaal
geschikt zijn om er wapens van te maken.
En wat de hulp aan Finland betreft past
men er wel voor op zich den goeden Rus
sischen klant tot vijand te maken door te
bepalen, dat men niet alleen geen wapens
zal uitvoeren, maar dat bovendien alle
financieele bijdragen onder de uitdrukke
lijke bepaling worden gegeven, dat Finland
er geen krijgstuig voor mag koopen, terwijl
men toch weet, dat het bedreigde land
daarmee het allerbest kan worden geholpen.
Dezelfde pessimisten, die Amerika vrijwel
uitsluitend als een land van voorzichtige
zakenlieden bekijken, wijzen er dan op, dat
de Europeesche oorlog aan tallooze bedrij
ven in de Vereenigde Staten werk verschaft
heeft.
Frankrijk en vooral Engeland doen bestel
lingen voor reusachtige kapitalen en Ame
rika met zijn vele werkloozen profiteert
daarvan. De oorlogsindustrie maakt tijden
van ongekenden bloei door en het is nu
maar de groote vraag en ook dat zou de
voorzichtige zakenlieden tcekenen of de
oorlog al dan niet spoedig afgeloopen zal
zijn, met andere woorden of het verstandig
of onverstandig zou blijken veel geld in deze
ondernemingen te steken.
Om dat te weten zou men den toestand in
Europa zeer nauwkeurig moeten bestudee-
ren, niet uit de redevoeringen en de parle-
mentsverslagen, waarvan iedereen weet, dat
ze voor de groote massa bestemd zijn, maar
door een zeer nauw persoonlijk contact met
de groote leidende figuren, die op het oogen-
blik op het Europeesche schaakbord de stuk
ken verschuiven.
Daarom alleen zou de heer Sumner Wel
les naar Europa zijn gekomen, waar hij als
officieel afgezant van den grooten democra-
tischen staat, wiens macht en invloed alge
meen erkend worden en bovendien min of
meer in de gedaante van vredesapostel, een
soort biechtvader voor alle politieke kop
stukken zou kunnen zijn en in zijn vertrou
welijke gesprekken meer van hun toekomst
plannen, van hun weerstandsvermogen en
vredesbereidheid zou kunnen vernemen, dan
ieder ander mogelijk zou zijn.
a
Vandaar dan, zoo zeggen deze pessimisten,
de reis van den zwijgenden Amerikaan en
wanneer dat juist mocht zijn en hij hier
uitsluitend komt onderzoeken welk advies,
met het oog op den mogelijken oorlogsduur
aan Amerikaansche kapitalisten moet wor
den gegeven, dan zou inderdaad het bezoek
van Sumner Welles, die door zoo velen
hoopvol begroet werd, niets anders dan een
min of meer officieele zakenreis beteekenen
en zou deze uit Amerika losgelaten vogel
geen vredesduif zijn, die mogelijk met
een olijftakje in den bek terugkeert,
maar een soort postduif die bij zijn weder
komst alleen maar een briefje met oorlogs
informaties aan zijn poot heeft.
Gelukkig bestaat de wereld niet alleen
uit pessimisten, maar ook uit optimisten en
wat nog veel gelukkiger is, dat is dat de
laatstën de «vergroote meerderheid vormen.
Die optimisten gelooven wel aan Ame
rikaansche vredesapostelen en zij zien deze
niet alleen in den heer Myron Taylor, die
door den president naar den Paus is gezon
den en daar zeer zeker alleen in het be
lang van den vrede werkzaam kan zijn
maar ook in den heer Sumner Welles,-wiens
zending immers de groote instemming van
den Amerikaanschen minister van Buiten
landsche Zaken Cordell Huil heeft.
En zelfs al zou de aanleiding van het be
zoek van Welles au font een ander zijn dan
men verwacht heeft, dan nog kan zijn komst
van zeer groote beteekenis voor een beter
contact tusschen de strijdende groepen zijn.
In den tijd dat tusschen de oorlogvoeren
den alle relaties zijn verbroken en datgene
wat men den tegenstander per radio of in
persartikelen wil doen weten, zoodanig ge
kleurd is, dat het den toets der zuivere
waarheid niet kan doorstaan, in dien tijd gaat
een onbevooroordeeld man van de eene
partij naar de andere en krijgt door ver
trouwelijke gesprekken overal een indruk
van den waren stand van zaken.
Bedenkt men daarbij, dat hij een officieele
vertegenwoordiger is van den eenigen staat
die machtig genoeg is om zijn invloed te
doen gelden, dan mag er, naast alle moge
lijke pessimisme, toch ook de hoop zijn, dat
zijn rapport van dien aard is, dat de Ame
rikanen die werkelijk naar den vrede stre
ven, daaruit kunnen leeren wanneer de
beste tijd tot interventie is aangebroken en
hoe deze tusschenkomst het meest doeltref
fend zal kunnen werken.
Er is een verheugend teeken, namelijk dat
Sumner Welles overal als een lang ver
wachte vriend wordt ontvangen, zelfs in
Duitschland waar men nog niet zoo lang ge
leden duidelijk liet blijken, dat de opinie
van Amerika als met de geallieerden
sympathiseerende staat de regeering vol
komen koud liet.
De feestelijke ontvangst in Berlijn kan de
vredesgeneigdheid van Duitschland bewij
zen op een tijdstip, dat het duidelijk is, dat
er van een zoogenaamden Blitzkrieg geen
sprake meer kan zijn en het volk dus een
lang en zeer moeilijk tijdperk van hooge
financieele lasten en groote ontberingen
tegemoet gaat.
En ook in Frankrijk en Engeland moet
men ondanks alle officieele redevoerin
gen die van een strijd tot de uiteindelijke
volkomen overwinning spreken langza
merhand wel begrijpen, dat er met een
tegenstander als Duitschland binnen afzien-
baren tijd niet van een volledig succes
sprake kan zijn of de daarvoor gebrachte
offers zouden zoo groot zijn, dat men de
vraag zou mogen stellen of men inderdaad
van een overwinning zou mogen spreken.
Muurvast staan de legers in de versterkte
linies en alle pogingen tot omtrekkende be
wegingen stuiten op het verzet der neutra
len, die men blijkbaar van geen van beide
zijden in den strijd durft betrekken. En
iedereen begrijpt, dat men elkaar ter zee
nog zeer fel kan bestoken, maar dat een.
blokkade waarbij men de voordeur sluit,
maar de achterdeur openlaat jaren zal kun
nen duren eer men daardoor den tegenstan
der tot onvoorwaardelijke overgave kan
dwingen.
a
En daarom schijnen wjj inderdaad in een
tijdperk te zijn gekomen, dat men zich meer
dan vroeger afvraagt of het niet verstandig
zou zijn den grooten strijd niet in zijn
moorddadige felheid te ontketenen, maar
vóór dien tijd tot een compromis te komen.
Om die mogelijkheid te beoordeelen lette
men niet op de groote redevoeringen die
slechts als machtsvertoon worden gehouden,
maar op onmiskenbare feiten. Engelsche
vliegers zijn dezer dagen boven geheel
Duitschland geweest, maar zij hebben geen
bom laten vallen en nog nimmer is een
Duitsch projectiel op het zeker bereikbare
Londen gevallen.
Men waagt zich blijkbaar niet aan daden,
die de volkswoede kunnen vergrooten en
het ontketenen van den waren strijd onver
mijdelijk zullen maken.
En de hartelijke ontvangst van Sumner
Welles als mogelijke vredesapostel wat
dan ook het ware doel van zijn komst moge
zijn geeft de hoopvolle gedachte, dat men
inderdaad den man en daardoor den staat
zoekt, die een compromis zal kunnen voor
stellen waardoor beide oorlogvoerende par
tijen zich voor het toeziende oog der wereM
een eervollen aftocht kunnen verzekeren.